Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam. & metthodum, quàm accuratissimè continentis, sectio prima tertia. Per Andream Lacunam Secobiensem, ... summa fide atque studio collecta

발행: 1548년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

381쪽

venis inest fa- dam effectrix sanguinis, qua succum qui ex cibis distri acultas sanguiu buitur,in sanguineira mutare sunt aptae,prius si is ad hepori ueg:c sei p/r pςruςnjar, POros uero qui sunt in uesica bilem recta iij. piente , perspicuum eis gratia separandae bilis constru-Hepatis tuni- ctos elle . Membrana autem exterior ueluti cutis quae-

dam hepatis est. Neruus in iplum inseritur, ne omnino Hep u Π sit sensus expers: quemadmodum certe & arteria Hepatis alte, dὶs cibi ira cum uenis, ut caloris natiui moderatione ipsi ria. conser uet. At uero multas uenas illas quae a uentriculoti intestinis omnibus ferunt lursum cjbum ad hepar , . qua semel uniuillat natura ad portas, rursus intra sub HUR ιβ μ stantiam hepatis in quamplurimas angustissimas ii diuisiit, ut diutius haerens ac morans alimentum in uisse Idorae mates a rς,in sat guinem transmutaretur. Vbi enim diu- ωa diutinaenio tius natura uoluit immorari materias ibi transiitum i litam esisse ira sis est molita dissicilem. Venae autem illae qug sunt in hetura dis ac lem pate, omnium quae sparguntur in totum corpus, longFV iis qui tae ζςHujssinas sunt, eu nulli patiendi piculo exposites tutis in hepare Mia, simam enim habent sedem in uiscere) & melius ita sanrum hultiiu en guinem elaboraturae. At pori attrahentes ad le flavam se teΠ i, mδε- bilem, post uenas alimentum exuentriculo sursum feorentes , priores locati sunt aliis uenis id excepturis, ut . ias. uidelicet sanguinein opportuna horum uasorum posi-υ . . tione purgatum,cOmode uena caua suscipiat. Etenim

simi, ' hhbiit, his soliS uenis quae in simis hepatis sunt, subiecit natura

sunt solis sub, arterias, haud ignara gibbis illius continuum esse modidisse φιHas tuin ex septi traiuersi uicinia. Iure autem & paruae ad-0M imodum fuerunt,ut quae refrigerationem solum simis . . uisceris suppeditarent. Minimum autem neruum hepa-uus riguusda ta dedit natura,utpote nem ad motum, neq; ad lentumius. futuro ex usu animali: quare eum aut non omnino iii H γ α iij sa uiscus, aut no in totum interuit. Eiusmodi siquidem fatac utaris , incio cultatis hepar principium est,eaeq; actiones sunt tu ipsi Pium. tum eius uenis concreditae,cuiusmodi & platis insunt. Vsti ri Pti i'e licet auteni rectb inuenire usum ultu cuiusuis Parm

382쪽

licuis totius organi actione ignorata. Porro hepar fa- teri, actionen inculcaris nutritoriae principium,copulari oportuit duo- liu. igito

bus principiis aliis,siicuti & illa sibi inuicem. Hepar siqui Hepar agresse dem , pecus quoddam ut inquit Plato )est agreste , ip- ea pecu

sum J, nutrire colligatu necelse est, si modo hominum

genus sit duraturum. At ratio quae homo est, sedem in f eb. . .

cerebro habens, veluti famulam quandam ait adiutri hio edit M. cena irascentiam accersiit, quae tibi aduersus hoc pecus auxilio siit. Quo fit,Vt ipsa principia tria, per processus, Psincipia anis

Vsputa Her uos, V enas, & arterias, coniuncta,coditor no malis tria, cur

iter sit machinatus, ut stibi vicissim obsequerentur. Ad hη haec vero hepar , Ventriculo , intestinisqi omnibus per Hepatis cucae

venas & colligante ipla tunicam iunctu, proprio etiam tetis colliga tegmine mein branoso quod oritur a peritonaeo, pro- xio Nimis corporibus colligatur. Omnia sitquide tunica hac obuoluuntur. Magno praeterea alio vinculo, septo tracuerso ait aliis q libuidam membranosis & parui 3,co-1tis nothis connexum est. Copulatur etiam & cordi he- npar , intercedente tepto transuersis , Vrpore medio in u. ciminimater Virunt viscus. QVippe Vena caua ,septum transuer det coidi&hesum permeans, ab hepate ad cor ascendit . cuius venae parti. indumentum crassum, tum Venam ipsam , tum totu Viscus, ad septum trantuerium alligat. Quum autem Uenae ipsius eo in loco laesio omnibus quae in toto animali sunt venis, emet futura communis vulnerata enim ea, , aut diuulsis, subito velox sequitur mors haud ab re na- . rura , in anterioribus quidem eius venae iuκta dicta re- venae 'gi Onς partibus,ad maiorem securitatem crassissimum dum μ' indumentum: in posterioribus autem tenuiorem , apposuit. Illgenim his facilius laedutur. Quia Vςro sςPxum sinii stansuer transuersum, non lotuna a naturalibus distinguit Vita- si usus.lia, sed etiam organum nec minimiam respirationis exisit, utrunm vicinorum Visseeruine videlicet illud comprimerent, quantum fieri potuit abduci conditor no-ser; Porro lien,limosos di melancholicos succos ita e- Lienis usus.

383쪽

pate genitos trahit per venosum meatum: attractos autem non protinus in Ventriculu eXcernit,sed ipse prius Lienem Habo per multum ocium coscit ali immutat, Vtens ad haerare. ςὶ-ςhς actionem potissimum ipsis arteriis, quae cerib mustae ociicQ. D LQβ per totum viscus serunturi quarum assidua moLi hem iiii ii, tione simul di innata caliditate frangi,& elaborari crasti sedeo melan si illi lucci possunt. Quicquid igitur co* in luccum huic cholico, a se visceri maximὲ conuenientem transatum fuerit, ali elaborato, P naentum spleni essicitur. Quod aute prorsus inutile elamm*M xςψα borari non potest hoc ad ventriculum per alium Veno Genem mitte. sum stomachum splen eructat .Est autem splenis corpus re quod elabo rarum admodum ait laxum,spogiae instar, sic ut cras xari no potest, sos & melacholicos succos facile trahat, excipiatq;. Caetasi is ' ' tersini splenis caro, tametsi laxa sit, a pulmonis tamen Lienis substan carne magno spatio relinquitur. Laxissinui siquidem eatla. est di leuissima, . parum q, abest quin alba , Utpote ex Pulmonis cara spuma quadam veluti coagulata. Nutritur enim ex purissimo sanguine flauo,subtili,&lpirituoso tan idelatissimo latifui to i corde. Splenis autem corpus , quum tanto rarius

- ne. hepate sit, quanto est crassius pulmone, merito ex te lenem nutri- nuiori sanguinis parte nutritur. consentiens quippe estri tynviqii, eκ arteriis quidem tenuius: ex Venis autem crassius nune sanguinis. trimentum transumi: quum tunica arteriarum a vena

rum sit dcsor: di sanguis subtilior di vaporosior. Atm

Ssbu ,χυε,a eri tali praestitit laxam carne nutriri veluti ex crassioris plenon ilia, densam. Caeterlim qui attrahitur ad splenem sanguis ur, crassor crassior est eo qui est in hepate. Quia tamen elaboratus in illo qui con ab arteriis quae illic sunt,ati adeo Venis, multo densio imi hςP- ς- rem tunicam habentibus,q quae lunt in hepate,nQn aDiior' ct te di fatim nem crassus, carni splenis, sed subtilis, & paula- est illa, qua he tim mittitur, ob id caro quidem huius visceris rarior PRx ςςhsat. & leuior est, u hepatis: non tamen rubicundior aut fla-k 'x uior. Nam melancholicus eratis, que piurgauit humor,

nutritur sanguia quo elaborato nutrita est. Hepar vero, benigno limulti crassio nutritur, tum opter subtilitatem tunicae v

384쪽

tiarum quae sunt in hepate , tum propter magnitudinem foraminum. In summa igitur, hepar ex rubicudo.& crassis sanguine: splen ex iii btili,sed nigro: pulmo ex elaborato ad Vngue, flavo subtili, spiritali, ac puro alimentum capit. Praestant etiam spleni maximum usii arteriar,contractione sua illius expellentes excrementa

fuliginosa. Vt enim pulmo refrigeratione vehementi, quam dilatatae arteriae conciliant sic splen insigni indiget purgatione, quae contractis illis paratur. Quare illi arteriae multae,ia magnae tribuis sunt. Hepar vero, nec tali egens purgatione, nec refrigerio magno, iure optiino par is indiguit arteriis. Conuersa autem sunt ad hepar at 9 ventriculum, ipsitus lienis sima, quae quide ve-tiarum ti arteriarum immissiones, di quae ad ometum. Pertinet, inscrtionem continent. Coquitur porro alimentum, & in ipio per intestina trasitu: ut in venis omnibus, sanguis: quum tamen nem intestinorum ultu co. quendi alimenti, nem venae sanguinis gignendi gratiaeκtiterint. Quemadmodum igitur venis quum eas instrumeta distributionis ipsa natura fecisset; facultatem sanguinis generatricem indidit, ne dum per illas ferre . tur, tempus ipsi alimento periret frustra: ad eunde opinor modum &intestinis substantia quorum haud multum a ventriculo differt distributionis tantum in venas gratia institutis facultas quaedam concoctrix cibo - rum. inest quod fieri omnino no posset, nisi singulae ani. malis particulae virtutem quandam haberent alteratri- Cem. Sunt autem conuoluta intestina plurimis conuersionibus orbiculatis , ne alimentum ocyus elabererur,

inexplebilem ii vorandi semper necessitatem induces, a philosophia & mulis nos reuocaret. Nam quae animalia a ventriculo intestinum silmpleκ & rectum vim ad anum sortiΠtur,insatiabilia omnia δέ gulosa sunt, plantarumque modo cibo assidue inhaerent. Quae circumuo tutiones intestinorum quum innumerabilem venarum

Arterias cotractione sua ex

pellere excres

erita splinis. Liciis arte las

multas esse,atoq; magnas tri hutas.

Hepar cur patuis . indiguit isteriis. Alimentulit coqui fetia in in testinis. Sanguinem es qui in ueni . Venis siee sau

Intemnem substantia no multum a uentriciato differt. Altera tricem uim inesse sin gulis animalis particulis. Intellina scuruarie inuoluta. Gulosa et inexplebilia esse.

quibus unicuintestinum est rectum.

385쪽

multitudinem ex hepate sibi ipsis habeant inserta, omnem in ventriculo coetum succum sursutia mittunt. Vn de fieri nequit ut humor aliquis animali nutriendo ido tris descen neus, ab animali labatur, quando saltem naturaliter sedente. in intce habent corpora. At vero orificia arteriarum, que in in- . testina se aperiunt, modicum etia nutrimenti assumtirnere naturali, quemadmodum plurimum Venae . Naturaliter quippe tersanguinem. continetur sanguis & in arteriis. Porro ut attractrices Attracti*0ς ῆς potentiae rectorum uillo motu,sic expultrices,trania

siliq- ς uersorum actione constant. Quemadmodum igjrven- Expulsione fie triculo utros B uillos sortito, duabus opus fuit tunicium uillis transe contrario inter se modo habentibus, ita di intestinuin ex iβ quod unam speciem motus propultricem quum ha-

4 uiti unam pariter tunicae specie, in transuersos & cir

ea; inter se dis culares uillos ditsolutam obtinuit. Habet autem etsi sit ferentes,ratio/ milem,duplicem ramen tunicam, quod B uatestinum, ne diuexlaxum partim ut facultas ipsorum expultrix ualetior sit: pa v)'iς tim ut ipsa instrumenta ab iniuriis omnibus sint tutici gulis inesse du ra. Nonullis uero intestinorum praecipue in animalibus, plicem tunica, iis, quae subtiles ipsorum tunicas possident,quidam uita uir ut vidiβ li recti obtendtitur extrinsecus, ad traniuersorum it

tradis is ςφη telum qubd peritonaeum ipsum a quo tunicae o - Petitonaeu eL nium uiscerum sub septo trafueris sumunt originenio

se otiginem tu hanc secundam uestiat tunicam intestinorti, colligetq; nicarum Pium omnia intestina, tum quae ad spinam sunt corporibus et uiscerii sub se tum ab eo & lepto traiasuerso ueluti a duabus P ' ' ς' eompressa manibus superne quidem unitis,inferne autem distantibus, excrementa explodantur liquido con Vesicae usus. stat. Ne autem assidue egererent, meteretue animalia, ut humidis quidem excrementis uesica subiacet, si ic- Crassi intestini cis intestinum, quod crassum dicimus: principium cutimvs M'. . . . coecum intestinum existit. Vbi enim tenue intestinum

clasini illinc ad dextra quidem ilia, coecum: ad sinistra autem colon emergit per simistra prius ilia stir sum ductum. Porro coecum prorsus ueluti uenter quidam est

386쪽

V S V PARTI UM, L I B. IIII.

Crassius excrementis recipiendis appositus, cui ad portionem colon respodet. Atl plurimis sane quibus propter actionis robur, coecii intestinum est duplex. Nam si quid in transitu per tenue intestinum distributionem fefellerit,id omne diuturna in coeco mora, plane exu-gitur. Utrisq; autem tam humidorum, Q siccorum exolcrementorum effluuiis, musculi quidam incumbiit instar claustri cuiusdam, ne continenter aut intempestiud excernatur. Siquidem uesicae collum, musculosum exisu:recti autem intestini ora inferior, a mustulis in orbem circussisis constringitur. Musculi nant oes quum sint motus Voluntarii instrumenta, non sinut foras fer i excrementa, antequam ratio iusserit. At vero ad perfectam intestinorum & vetriculi nutritionem, toti me senterio & omento natura plures intexuit Uenas, nutriendis illis dicatas: haudquaquam ab eis traiicictes ad hepar . Quanquam reficiuntur etiam interdum ca, cremore illo quem ex cibis conficiunt: necnon in longiori inedia per quas venas prius distributio ad hepar facta est , per easdem rursus aliquando sanguis benignus ad corum nutritionem retrahitur. Colliges ergo natura ut in arboribus exiguas radices, ita in animalibus vasa minora in maiora, di illa rursus in alia maiora,idq; semper agens v si ad hepar ab intes inis,in Una omnia venam coegit quae ad portas est sita: a qua etia, vena quae tum ad Ventriculum,tum ad splenem fertur,enascitur. Similiter & arterias omnes in una magnam dorso incumbentem pari modo contraxit. Ne autem venae ipse longo ductu perrumperentur, a tunica colligante ac

vestiente intestina, similem peritonaeo membrana, hoc est mesenterium, produxit, qua Vasorti singula induit. In spatiis vero inter vasa inanibus, eandem hanc tunicam, sed iam duplicem, applicans, ad angulosq; Vasorum, quae in V num coeunt, carnosam quandam naturam, quas glandulas appellamus, apponcs, quod ea n

Musculi reteriotioni excrematςrum dicati. Musculi sunt

motus uoluntarii inmutata. Vens,intestinorum uentricu

lim nutritioni dicatae. Sangulae regeri ad ilitestina& nenicuIum per meseraicas uenas , in lon mori media. Meseraicas uenas desulere in portam.

Auesias ominneis in dorsi ateriam conuo

Glandulae mea sentati.

387쪽

GALE. PERGA. DE

mirum regio iniuriis magis obnoxia sit, validissimoni sic viticulum praesidium,&ihunimenta ipsis vasis conlstituit,quod sane totum mesenterium vocatur.

tiuda , Liber. V . 'ONGE Autem fuit satius, Una Veenam portae ab hepate ipso produci, ac deinde in varias me sera icas discis sana quemadmodu dictum est, in mi tritoria membra disseminari, si si sta

-.-tim a multis partibus hepatis multae Venae ortae,in illa tandem deducerentur: id quod maxi me obes et, quum ipsarum venarum, tum etiam integritati iecinoris. Vt vero aequa quidem venarum distributio esset omnibus nutritoriis organis, Vas autem is descendens ab hepate sede haberet stabilem, inter ventriculum alm intestina ipsim oportuit ae ductu,incurii - u bere ea parte subiacentibus ertebris. Cum ipsis autem venis per totum mesareum arterias diuisit etiam natu nesciat is ue ra,nenion neruum unum. Quum igitur oporteret Ve/u uam arteriam,neruum, & quartu, cum eis, bilis mearum peruenire eo loci: Diab ad fui ciendam di roboraridam regionem illam in qua primum divaricatur di diuiduntur praedi cta vasa,vtpote periculo exposita, glari Wr re dolossilia quoddam corpus, quod is appellatur, fabricata natura substrauit simul illud ,atcb in orbe Oninibus circumposuit, diuisones'; omnino repleuit, utu nullum ipsorum facilὲ iam findatur aut concussum pos' sit labc factari. Quin etiam membranas fortes tu priuitis singulis uasis,tum comuniter ipsis omnibus circun-ψldi t, usilientes, as iungentes ea circunfusis omni bis

388쪽

instrumentis. Ad haec autem peragenda capax spatium requirebatur. Quare primum Omnium intestinia,quod. Intesti in priuentriculo conluctum est,exortusq, dicitur,natura qui' x e spiadem minime in circumuolutiones reflexit. Quod au-s'. es,tem hoc consequitur, circumuoluitur atq3 flectitur, uo Iesunum lataricaturq; ieiunum,ir semper reperiatur inane, nec latil- num se re, tum quidem in seipso alimenti contineat. Tertium auia perimi serae.

rem est intestinum quod uocant tenue: quartu caecum: 'ς μςxςΠue quintum κῶλον sextum denii, rectu: in cuius fine sunt Cleuciniusculi,qui constringunt ac retinent excrementa. Por num. ' ro exortus ipse ex uentriculi fundo descendens per de Κωλω infestixtram partem ad spinam deducitur,atm supra illam fir nummatur. At uero inanitio ieiuni ex iis est, quae nullii pras Rς μ' stant usum, sed alia necessario sequuntur, quae propter aliquam utilitatem sunt facta . Siquidem quod pri- unde. mum omnium intestinorum ieiunum,ipsum ci tu e

eipiat,& quod situm iuxta hepar sit, vasoru in sese multorum orificia contines,& quod etiam bilis meatus pati Meatum bilisto supra implantetur,ad ipsum uentriculi exortum, ob iri '

has inquam causas, inane semper ac uacuum cernitur. Nam praeter caetera quae citissimam ex ipse distributionem faciunt, etiam bilis ipsa nondum excrementis

permista sed syncera & pura in id ininstinum colluens,

sua mordacitate', illius tunicas ad celere excretionern ςxcitat. Oportuit autem sic insinuari talem bilis meatuitu, quia breuior illi uia erat commodior, ceu eorum etiam futuro participi, quae natura ad tutela vasorunico pertinentium construxerat: & quia .talis etiam eius positio expediebat excepturis bilem omnibus instrumentis,in quibus trecessario ac naturaliter indies maxima pituitolorum excremento* copia colligitur quam diuidere,incidere ominuere, atm abstergere est opus. Merito itam natura excrementis id genus praesidiu maximum eu molita, acrem ait abueriorium hunc suc- cem di, apris

ci quem omnino oportebat uacuari h corpe non φαα

389쪽

Pituitosum eπ

crementu colo

lectum copio osius, quae infe-

tat.

Bilis nulla portionem demi si natura in uelliculum.

Bilis flauae fae

cultas.

Bilis uomitum quae praecςde. re solearit. Ventriculi

Pria actio est concoctio.

Concoquenda est tempore. Vomitum qua

rati5e olim singulis mesibus

licteres prouoincabant.

Mordentia &abstergentia ei Batia , esse hi liosa, casochyinassit. Ictericora mooemeta cur referat colorem ciborum. Excie meta sa npium,flaua. Melancholicu crementu in uentriculu exo

iri intestinum aliquod ano proximum, sed in primum

exortum demittes, ne quod inferiorum intestinorum, externo aliquando indigeret auxilio : quanquam certe ubi ex prauo corporis habitu, copiosius pituitosum excrementum colligitur , ile os, lienterias, tines mos I; omnium qui uentri contingunt morborum grauissimos,inducere solet. At vero, nullam bilis portionem in uentriculum immisit natura quavis di ipse non pauca hignat pituitola excrementa : quia vitium qui de id, adeo est exile ut prasidio externo abunde corrigi pota sit: mala uero quae iri uentriculum confluens bilis induceret, essent tanta, ut functiones ipsius funditus detur barent. Flaua si quidem bilis,acrem, mordentem, armomnia abradentem, obtinet facultate. Cuius succi uo- Iesitum copiosiorem morius intestinorii, cardialgiaeq; solent seni per procedere. Vetriculum ita P, Q ieiunum, sensu exactiori praeditum, bilis in ipsum confluens, co- Seret alimentum prius deorsum trudere, si plane concoctum esset. Siquidem uetriculi propria actio est concoctio: postulant aut cm quae concoquuntur temporiῖ diuturnitatem: quam sane biliosus humor no patitur. Recte igitur ueteres medici, uomitus a cibis in singulos menses repeti prircipiebant alii quidem semel, alii uero bis: omnes tamen ii, qualitates ipsas comedc runa in eum usum acres & abstersorias deligere consulentes, ut pituita omnis e corpore purgaretur. Na quae indi dent & abstergunt cibaria, biliosa omnia sunt, di caco-chyma. Quod autem bilis ab intestinis in corpus naturaliter sese habes non transumatur, ipsa indicat excrementorum uarietas. Siquidem in ictericis, comestoruin colorem referunt, bile uidelicet minime deorsum subeunte, sed sursum in totum corpus perlata In sanis Uert, τ humor eis biliosus in intestina confluat, flavo colore sunt tincta. At melancholicum excrementum in uestis olyin excreuit natura, ceu nullam noxant iiij at Iaturum.

390쪽

laturiani. Acerba siquidem, acida si quum sit atra bilis, Atrae bilis qID: contrahere ipsum constringereq; non ut flati subuer tR ,' .. xere,est nata. Quare non modo non isdit sed actionem ὁ η' hyhlipsius etiam iuuat. Nam ventriculum intendit contra- isse :hitq; in seipsum , ut cibos ad unguem circumplectatur Renes expuro .retineatq quo usi fuerint percocti. Porro ad secernen p)nt latim Idym Vrinam,iratura etiam renes prope hepar constru- V βςδ'' 'ii'. Nat 2 quibus veluti quandam cisternam , ipsam vesicam his, uescit a Iubdidit ad cuius finem mus luna fabricata esti custo- da cisternam. idem,nς superflua intempestiue efflueret. Renes autem Vescae muscu: ipsi vesicae connectunt meatus quidam praelongi, vali- ci se . diq quos cos τηρας Graeci,nos Vrinarios Vocamus. Sic igitur urina vi renu segregatur a sanguine, di illinc per Arretias insiniureteras ad vesica demittitur , indeq; excernitur, quo 'xς' 'tempore ratio iusserit. Crterrirn quum arteris pari ma '.gnitudine qua & ipsis venae, inserantur etiam in renes indicium certe est, sanguinem similiter in eis continere Aticiis ii, qui nimirum purgari postulet. At B alter quide renum nem contina. uperiorem, alter inferiorem positione sortitur . Naniquum serum trahendo, ita demit purgent sanguinem tet tes certe si aduersum haberet situm alter tractii suo in con erarium alterius tractui moram adferret. Nunc autem

Vterm agit libere,solusq; attrahit,quum nihil sibi e re- , si nς habeat oppositum . Est itam dexter quidem reii Rς' - rex insuperior ac primus, sinister vero inferior ac secundus Auia Viscus ipsum quod purgatur , in dextris locatum xttis locari. crat, plurima cauae venae germina in dextram plena Ti-h β omnι vis orificiis desinunt, ex gibba hep tis, ad eam venam ς pς iii V sanguine derivantia. Omne autem trahens expeditiu, re πῆξ'βex directe oppositis attrahit. Sed neq; locus pariter va Minae purganculis in sinistris erat sinistro reni ob splenem hepate in- d r natura ferius locatum. At vero serosae humiditati expurpurita dμψ Jη umqudae, natura duo instrumenta confruxit: aborum autem eXcrementorum singulis Unicum tantum: nam paucis excrementem uim quisiem est melancholic*m excrementum: co- unicum. '

SEARCH

MENU NAVIGATION