Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam. & metthodum, quàm accuratissimè continentis, sectio prima tertia. Per Andream Lacunam Secobiensem, ... summa fide atque studio collecta

발행: 1548년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

541쪽

nas operimentu indidit. Ubi igitur arteria magna quae ad supernas partes preptat,iis quae in thorace sunt, di- .stribuit propagines, quod ex ea reliquum est, una scili- cet Virini arteria,sursum ad caput fertur. Quo pro -- ductiones vasorum,omnes faciei & colli partes contexunt. Ex eis autem quae in scapulas diuiduntur. dorsales musculi suas recipiut propagines. Ab iis etiam ipsis , quum primum ad collum extra thoracem iam emicue. rint, ferunt germina per foramina cuiust sex primarum Vertebrarum, quae sunt ad latera , usi ad caput cVerum qua parte neruis qui a spinali medulla proficiscuntur, exortus est, eadem certh ab arteria di vena , quaedam exigua propago in spinalem medullam inseritur .Finis autem vasorum, quae sursum ad caput usi feruntur, postquam egressus primum est spondylum, .c '. . bifariam diuiditur: atl altera quidem parte ad cer brum posterius intro fertur: reliqua vero ad musculos articulo capitis circumsos disseminatur , finibus vaso rum quae in tenui meninge sunt locata seipsum colun-Musdulum niti pς Nam musiculos qui sunt in superficie,&cute, vatum destitui at serum propagines quae in scapulis sunt, contexui. N usMria,nec uena. quam enim in corpore Vllum reperias musculum, qui vena & arteria careat. Iam vero arterias quae in axillis

Glandulani -manus divaricantur validis quibusdam glandulis ua tura ut non facile rumperetur) iuxta diuisiones cor- roborauit. Est praeterea iuguin arteriarum carotidum, quod fertur sursum rectu ad caput, in profundissimis partibus abditum. Cuius quidem Vtram arteriaeetiatum diui quum diuidatur bifariam, & altera salab pars retrors procia l. i stim, altera vero magis antorsum vergat, rursum ha- rum utram in duas alias diuiditur. Deinde altera pars eius quam antorsum tendere diximus,ad linguam ac- cedit, & internos maxillae inferioris musculos. Altera

vero magis quidem in superficie, si illa, est locata: m sitis tamen di ipsa glandulis tecta, sursum ad interiora

542쪽

aurium, Vsis ad temporalem musculum, fertur: ibiis; diuidit, arcs a posterioribus sursum, usis ad verticem, tollitur. Reliqua vero arteriae carotidos pars qua retro magis ferri dicebam) diuiditur & ipsa in duas partes maximas. Quaru minor, retro magis ad basim cerebelli ascendit, magno ac praelongo ipsam excipiente foramine quod est in fine suturae labdoidis. Reliqua vero, anterioribus partibus per foramen quod ossi lapideo inest, sursum fertur & ipsa ad plexu retiformen, qui toti basi cerebri subiacet, & ex memoratis arteriis texitur. In cerebrum aute ipsum, arteriarum raud exiguum iugum ascendit, ex quo plexus qui est in illius ventriculis gignit. Ut vero summatim dicam, natura in facie & toto capite, arterias quidem quapluin

rimas cum arteriis,venas autem cum venis, tum a de

xtris ad simistra, tum ex sinistris ad dextra tum a posteriore parte ad anteriorem, & rursus ab .anteriore ad posteriorem, & ab externis intro, & ab internis foras duc ens,committit. Comistetur autem arteriae Venis , di venae arteriis, &vtram haec neruis, & his ambobus nerui,in toto animalis corpore. Etenim cuiust partis arteriae & veng,sunt omnino sensus expertes, siue illas frangere velis siue vrere siue incidere, id quod cognosces, neruis eiusdem partis Vinculo exceptis . Inserunt autem ea vasa in partes sibi circuiticinas, tenues quaiadam propagines: venae quide numero interdum qplurimas,& magnitudine insignes: arteriae autem, tu pauiciores,tu mole inferiores. mittunt tamen & ipsae. causa huius est, τ partes omnes alimento indigent: calidς, frigidae durae,& molles. Ut autem caloris natiui modus ad unguem seruetur,non amplius similiter omnes postulant. Nam partes naturali temperamento frigi-dς vel si ad vitinium aliquando frigiditatis puenerint, sustinent tamen & vivunt,& rursus sine dolore, pristino calori restituuntur. Quare sine arteriis venas quase

xum esse toti basi cerebri sub ditum. Plexus

ter se omnia instrumeta in coa

pore.

Sela destitutasee arterias N

umas.

Alimento mones partes inci

543쪽

Arteriam nuti am reperiri Gne sua coniuge

uena.

Alimentum debet aequale es, se copiae materiae effluentis. Effluxum quae corpora maiore, de quae mio norem patiano

tura

Frigo is opa. caloris opera.

Pulmoni omonia inesse,quae ad celerem uacuationem per

tinent.

Ossiu substan tiam non solui facile.

Venam nus*ati arteria reo linqui.

dam reperire licebit: sed arteriam nullam sine sua coniuge vena. Coniugem aute intelligo, quae propter eundem usum extiterit. Quu igitur nutriri corpora sit necesse, τ ea Vacuentur, alimentum sit squale est necesse, copiae substantiae effluentis. Defluit autem plurimum a calidis, mollibusq, corporibus,& iis quae assidue aut vehementer mouetur: minimum vero a frigidis, ait duris,& quae moderatas obeut actiones. Frigus enim corpora densat cogit,constringitque, ac prohibet substantiae defluuium . Calor autem contra, corpora rarefacit,liquat, tenuat, & digerit. Rursus inad ipsam sub stiuitiam attinet, quae durior sidem est, & lapidea, permanens est, nec facile dissipatur: quae vero humida, dc mollis, celeriter quidem a calore in halitus soluit: eo is

cito exhalat, ac perit. Pulmoni igit omnia insunt, quae ad celerem uacuationem pertinent: nam es mollissimus,& calidissimus est motuq, agitatur perpetuo. Ossibus vero insunt veluti ex diametro, cum eo pugnantia. Etenim frigida sunt di dura, bonamq; totius vitae partem quiescut: ob quas nimirum caulas, perdurat ipsorum substantia nem soluitur facile. Ne igitur mireris , si iis natura iustissima exiguas adeo tribuit venas

Vt ne clare quidem cernantur: pulmoni verO,Uena maxima sit a corde implantata. Duas itam partes inter se comparaui, quarum altera quidem, plurimo: altera vero paucissimo alimento indiget. In medio aute harum sunt reliquae omnes, quarum aliae quidem magis, aliae Vero minus vacuantur,nutririq; postulant. Nusqua autem vena ab arteria relinquitur '. sed ubi vas arteriosum videris,ibi necessum est venam etiam adesse: paucis tamen venis in corpora, quae ad cutim pertinet, sine arteriis diuisis. Porro qua uena caua primum fertur

sursum a gibbis hepatis, iam inde propagines magnas ad septum transuersum mittit. Vbi uero ipsum cor attingit, ibi eam quae octo costas utrini alit, producit.

544쪽

Quemadmodum autem in cruribus ita etiam in externis & anterioribus brachii partibus, natura sine arteriis sprias difffeminavit venas per superficie. Et quemadmodum ipsum brachium & crus vena una abundat, ita in superficie colli altera vena iugularis, sine conin

arteriis.

MENI, DE USU PAR -

tium, Liber. XVII.

T VERO' Partis actio, ab eiusdem usu differt. Quod actio quidem mo

tus activus sit: usus 'o nihil aliud existat,q aptitudo ad utendum. Porrb dixi actionem esse motum activum, syplerim motus fiant patiendo, quos sa ne passivos nuncupant. Qui tum partibus quibusdam accidunt quum ab aliis mouentur. Attis motus sane inest ossibus, quae in brachiis & cruribus sunt, fit l, a musculis illa mouentibus . . Caeterum si ad primu mouens quod est princeps animae facultas i plos mulculos compares, rationem instrumenti habebunt: si vero ad id os qd mouent, non modo hanc,sed opificis etiam rationem sortientur. Iccirco prima utilitas animalibus ab actionibus ipsis accedit: secunda a partibus. Nullam siquidem partem propter seipsam habere cupimus . Superuacanea quippe ellit, si actione esset orbata, & abscindeda potius, a optanda. In omnibus autem animalium partibus, una cum actione ipsarum, Usus et adest coniunctus: quemadmodum exempli gratia videre est in elephanti proboscide qua pie, etsi aliquando ea mihi visa fuerit otiosa , animal tame ipsum, ceu manibus si aptissimis,utitur: ac per eam etiam,perforata quum

motus activus.

Vsus partis, ea aptitudo ad

utendum.

Motus passivi Vtilitatem primam animalia hus ab actione aecedere.secu dam, a stibus. Parte nullam propter seip sana habere cu pimus.

Partium actiois nisema etiam

usum esse cono iunctun .

Elephantu uis proboscide lao

qua manibus: ac per eam re fritare. III

545쪽

Polycletum in

Canone suo iulo celebri fuisse imitatu na

turam.

fiunam raro quicquam Ie

cte operassi

Terri insulam

esse uim supe stiorum corPOo

ruma

Mentem habitare in syderi.

hus tanto me in

corpotibus his terrestribus, u to substantia ilIorum est pu

rior.

Ratiocinatrice natura inesse hominibuS.

sit, veluti per nares quasdam respirat. Sunt igil in uni- uersena opera naturg admiranda, quae praeter partium omnium aequalitatem, actiones etia exhibuit, ac prae- terea statim ut fuit genitum animal, ipsum eam usum edocuit: ac breuiter non solum proportionc Omnium membrorum extrinsecus, more statuariorum, sed in profundo etiam seruauit. Siquide Polycletus canonem illum suum tam celebrem, affabre facies, naturam est ἰimitatus,in quibus potuit eam imitari. Potuit autem in solis externis partibus,in quibus artem consyderauit. Sunt itam opera naturae digna quae suspiciantur : cuius nimirum arte & industria, ex multis omnia ferb optime fiunt: quum tame a fortuna ipsa, ex innumeris contingat forte fieri recth unum talum,aut alterum. Quis igitur exortu & structura animalium non statim concipit animo ,mentem quanda esse,quae vim habeat admirabilem, quaeq; terras omnes peruadens, in omnes orbis partes extendit Vbiq; certe animalia procreari videas, quae constructionem habent dignam admira-oitione. QVaquam quae nam uniuersi pars ignobilior est terra Attamen mens qusdam cernitur ad ipsam a coro :poribus superioribus peruenisse: quae si quis conlepiatus fuerit, statim substantiae pulchritudinem admirabitur: primum ac maxime solis: post ipsum lunae: deinde syderum:in quibus par est, quanto corporis substantia eis est purior tanto etiam metem inhabitare,q in corporibus his terrestribus,& meliorem di perfectiorenti Quum enim in limo in colluvie in paludibus,in plantis deniq; ac fructibus putrescentibus, animalia gignantur, quae mirificas conditoris vires ostendunt, quid de corporibus superioribus est putandum Z Licet autem aeratiocinatricem quadam naturam,etiamnum, Vel in ipsis hominibus cernere si Platonem, Aristotele, Hip- iparchum, Archimedem, & complures alios con m- Pleris accuratissime. Si igitur in tanta colluvie quo i

546쪽

vs V PARTIUM; L IB. XVII.

enma alio nomine quis appellet id quod ex carne, sanguine, pituita, ac bile utram est conflatum λ) mens gignatur adeo eximia & excellens, quantam ejusdem putandum est esse excellentiam,in sole, luna, aliisq; etiam syderibus 3Mihi quidem dum haec mecum voluto, non exigua quaedam ines talis, per ipsum etiam nos aerem ambientem, esse extensa videtur. Fieri enim non potest, quum lucis ipsius Solis sit particeps, sin vim etiam ab ipso assumat. ae omnia qui exquisite perpcderit tum sapientiam opificis,tum humanae mentis praerogatiua intelliget: ac denim hoc opus de usu particularum, quod prius despiciebat, taquam exiguum, perfectissimae theologiae Verum principium constituet: qug theologia multo est maior atqp praestantior tota medicina . Iccirco non soli medico opus de usu partium est utile, sed multo certe magis philosepho, qui totius naturaescientiam sibi comparare studeat, . circa cuius indagationem nos consenescere oportet. Nec verb in solo hordine,idere est ipsam sumam arte naturae, sed quodcunt animal diisecare velis, pare in eo industriam opificis, di sapientiam reperies. Et quato ipsum minus fuerit, lato maiorem tibi excitabit admirationem. Quod declarant opifices, quum in corporibus paruis, aliquid magnum sculpunt: quemadmodu is, qui nupur in annulo exiguo Phaetonta quatuor inuectum equis sculpsit, spectaculum certe incredibile. Quanquam horum nihil,structuram cruris pulicis superabat. Quum igitur tanta opificis ars veluti auctarium ait parergo quoddam in tam abiectis animalibus elucescat, quanta eius vim ac sapientia in praestantioribus inesse putabimus Vnum igitur ex hoc opere ac maximum , non Ut medicis, sed ut naturae studiosis,hoc nobis accedit conao dum, nempe,facultatis quae inest conditori)cognitio. Secuda autem utilit*s est, ad affectus partium, quae intus in alto corpore delitescunt, cognoscedos: quam ad

Diuinam meri . tem esse extera ,sam per aere,

arbitratur in

tenus.

Opus de uis

partiu esse coostituendu per r

fectissimc theologiae uerum principiu: quae loge medicina est maior. Opus de usi partium philo isophis esse l5- , ge utilissimu .

Comoda quae

o hoc de usia partium conciliat nobis.,

IIII

547쪽

Actionis cogni rem , actionis cognitio magnum habet momentuni. tio pi ximVm Quandoquidem qui iam exploratu haber, actio cru- '' k hdb, is rum ambulatio, si quem Viderit qui ambulare non sectu partia, possit, statim iudicat partem cruris aliquam esse affe-- in alto cor ctam. Sed quemadmodum in actionibus,ita & in utili-pore guxςRMx- tatibus res se habet. Ut enim qmbulatio tollitur,si nerui ac musculi qui cruribus insunt, affecti fuerint,ita tolletur, si os aliquod fuerit fractum , aut sua sede dimo- tum. Si vero nescitarias, per offalcruribus innitamur, haudquaquam scire po si mus, τ ossibus laesis, animal etiam laedatur. Eoq; modo fit ut ad cognoscendu quς- num cognitio nam pars sit affecta, non minus conferat utilitatum, e confert ad co- actionum cogntrio. Eadem est ratio & de futurorum si QR da Risee praecognitione. Nam qui affectus insunt cruribus in-DI da curabiles ut luxationes quae cum Ulcere incidunt, aut uulnere esse in peruersiones coXendicum )insanabilem in futuru tem curabilem. pus significant ambulationis no Xa. Tertia praeter praedictas, huius operis utilitas est, aduersus sophistas, qui χ m0m0 nobis non concedunt crises morborum a natura fie- m eri δ ηδ ui apsain ullam animantium habere rationem pernegant. Iam vero, in partibus quibusdam scindendis, aut circuncidendis,aut abscindendis,quemadmo-Vtilitatis par, dum & in eximendis sagittis, uel iaculis , qui partium sum cognitio. utilitates prob. calluerit, praescribet quainam vi audacter & securer quas ue trepide & caute incidere oporteat. Hsc ita P tot ac tanta huius, quod ad umbilicu lain

chirurgos facit intrepidos

FINIS

550쪽

SISSIMO VIRO, D. D. FER DI

NANDO, COGNOMENTO A' MEN

DO ZZA. LiTERARUM PATRO, - , Andreas Lacuna, Sec. Doc

M.Miles Sancti Petri S.

ΟΜ MENTARI Os GALENI DE

placitis Hippocratis er Platonis a me baud ita pridem elaboratos, atq ut ita dixerim ad me liorem frugem reductos , multis de caussis adsi βμs sum , tibi ut dicarem , Fers Generosi se. Pria vrum , s rationi esse consonum ducerem , ut aliquantulas ad te rem diret mearum meditationum fructus, qui fouere indies illas , ais prouehere non destris. Dein s te conspicerem , diuino quodam affectu praeditum , sapientiaes, ardentissimo amore inflamatum, diu noctus ipsi philosophiae incumbere, eis nauare haud instre nuam operam: ac proinde eorum philosophorum dogmata fore si ιι non minus accepta , q tuis studiis apta ,sperarem. Quocirca . ut officium meum, obseruantiamq, erga T. Dignationem testarer, 'fimuis lucubrationibus meis conciliarem Patronu Optimum quaαlem hac uirulentissima aetate omnes ingenuae artes disciplinae de derant non alia feri posse ratiotae, apud me existimaui , q se nominis tui praefatione illustratum, id ipsum laboris quod est, edeαretur in lucem. Tuum igitur est , Vir Cluriff. bore uigilias nomstrius neutiet poenitendas , vultu bilari in tuos sinus excipere, ex ceptasq; contra uiros male feriatos defendere: ut uerὰ sis id quod diceris, Philanoropos, μο-όν Asbilalethes, λψo . Vale. - ti . a II. cal. April

SEARCH

MENU NAVIGATION