De natura lucis / Authore Ismaele Bullialdo Iuliodunensi

21쪽

inferiorem a superiore alteri, calor inde clumen generantur. id confirmat regionis illius aeris frigus intensum naitimi morti in montium verticibus nec ibi sentitur itor, lumen vero ibi inchoari illa attracione falsum, superior enim aer illustratur. Minus ver conuenit analogia, motus

illius, cum ignis eligno, vel silice attritione

exprimitur, non enim ac attrittis accenditur: cum enim sit corpus fluidi Triarii in nullo negotio motu silicum cedit nec praei Creacontactu horum accenditur, oportere enim

aerem intercipi in contactus loco, quod non fit, quia inter sese contingentia corpora nul lum medium datur e silicibus itaque ferro, vel lignis attritis. excitantur ignes, quia lumen quod in illis latet de materia implica tum est ipsa attrita, disrupta subito

erumpit, quod violenta materiae attritio essicit in silicibus ut lumen emittant id sensim, longo tempore cylicit in ligno vis putrefactionisci materia enim ligni attrit derare ficta putrefac ione noctu lucet, tunc enim lumen se materi ei dissolutae com pC di-bus expedit, non urat quidem quia ita illa non condensatur silicum attritione Caevreus erumpit, quia plaga, priusquam cium pax condensatur.

22쪽

Haec est igi ii prima Aristotelis de genu

ratione lucis, caloris explicatio Secunda est libri. de anima cap. 7. ubi lumen ex sola praesentia lucidi emergere ait, nec amplius attritionem illam requirit parum equidelm hoc in negotio sibi constat Aristoteles, de valde' miλαύως naturam lucis inspexit. Nunc vero breuiter circa aliquas Ioannis Philoponi oppositiones monere volo, quas in comment ad cap. 7. lib. 2. de amma criptas reliquit, dicit ergo rix ῶ --θυφη sim,

mvM omne corpus recta latum vel sursum tantum, vel deorsum motu mouetur, lumen vero in Omnes partes, quare

lumen non erit corpus.

Non dicimus lumen simpliciter est corpus, nam incorporei est etiam particeps, e vi huic obiectioni satisfiat, dico lumen non nisi unico motu moveri quia ab uno term Γο, nempe a puncto lucido, quod siphaerice radia &illa situ distinctio in luminis dii Fussione nulla est nisi relatione habita ad videntes, ut in uniuerso non sunt plagariam diuersitates, nisi respectu nostri qui distin-Ximus positiones, regioiae mundi, qua ratione unicus dicitur esse ignis motus a centro ad peripheriam: idem de luce debet' -

23쪽

telligi, quae respectu sis origis is unicbcin

uetur motu.

Ne ue sequitur lumen ab aere quati debere si sit corporeum, re pelli de uno loco; atque ibi tenebras oborituras, non enim mo' uetur lumen per medium, corpus, nec ei miscetur ita ut respiremus lumen cum acre, quod maximum incommodum foret, ut ait Phil oponus. Negat lumen immateriale transire posse corpora, quia non lum diaphan , sed opaca permeare posieri&terram resti re, Don sequitur ex illa ratione motu luminis nihil resistere posse, etsi lumen pertranseat, imo quia, lumen superficies habere infra demonstrabimus, necesse a Tlouis corpore terminari pilis vel minus,&super-Πcies mutuo collidere.

Neque condens abiturae latini prurio te, quia in illo est quasi mobile, Live non

immiscetur.

Assere dolumen esse solummodo Aeo traquam dubius est animi non videt enim suo modo sit possibile talem energiam transeare percuti rere, hoc enim physice imp -- eit, ut quod corpus non est Onan CSCor potas proprietates induat Non melius alila repercussiones talis energi ae cum dicit

24쪽

cidum illustrans per se radiat in orbem, habet ii hanc facultatem, speculum vero acceptam lucem non reddit in orbem, sed unam solummodo plagam. 1am dubitari legitime poterat quomodo sol non calidus calefaciat. Respondet animam, quae calida non est vitalern quandam

producere in corpus, qua calorem hi mouendo animal vivificat post

quam anima recessis, natiuus

tinguitur ita a sole quandam vivificantem energiam ait exire per lumen in acre,

festa e natiuum aeris calorem,&

e icere Aduersus illum assero solem Don posse calefacere, luminare, nisi ipsel ei ius i calidus esset non aliter quam

i. si uelai do calidi non essem, narrari ossium illos vicos qui ae libi sua-

tuerunt Quando sol illuminat, i agit ut causa esse iens, quare sub - simile reddere satagit ei essiciendi sim licius rectobli uti qua innui

25쪽

E ciens cundum tormam propriam in ipso informantem, o per ipsam proprium energiam Abiecto, est ei ex quo sit compositum imponit formam secundum quam sit, id quod generatur

hoc aper erat forma in e ciente, quare solem calidum & lucidum esse necesse est cum agat fecundum id quo informatur. Ad exemplum allatum a Philopono partis animae irascibilis, quae cum calida non stit, tamen Vbi mouetur calefacit sanguinem in praecordiis, ut meditationis qua sanguinem calefacit cum sit incorporea; Dico animam rationalem incorpoream,ri immortalem mouere corpus, isse in coposito principium vegetationis, sensus, .mtellectionis, continet enim vim multiplicis virtutis, quae ad multas operationes exerendas pollet, etsi una sit, cindi uisa substantia, verum quia in corporeis ne illius Organis agere, aurpati non potest, mouetur ipsa ad operationes ex circa obiecta externa per sensus qui corporei sunt, a temperamento ad hoc, aut illud inclinatur,&hoc est quod vulgo dicitur res prius esse insensu quam in intellectu, l

26쪽

&certum est animam hanc actionem suana

uel per a sensus facultate, in intellecti-uam desinere, ix era causa habetur eius quod Ethici dicunt , primos animi mot non esse in nostrapotestate, id est rationis imp rio non subiici oriuntur enim ex subita ap- prehensione obiecti, quae tota in facultate cinimi sensitiva h*ret itandiu pars rationalis non dirigit agentem hominem , --pterea tantae turbae agiquando nascuntur mouet itaque, quia est serm euentialis compositi Mouetur ab obiecti, a tem peramenti crassi qua huc, vel illuc appetitus illam propendere facit. Non ergo mouet

anima calorem internum, nisi per modun causae rinalis compositi que vivificat com positum quatuor qualitatibus temperatum, nec mouetu sanguis circa praecordia ab aninia tanquam causa externa impellente, luna irascibilis pars cietur, sed sanguine efferuesse cente, ibile redundante anima operationes turbantur, in quo patitur popius anima, quam agit, non est ergo Philoponi exemplum sufficiens, idiuersa est ratio causae formalis internae, se scientis externae, haec sunt benevole Lector quae praemittere opera pretium duxi circa Aristotelis doctrinam,

MIoaquis Grammatici obiectiones, soliu

27쪽

riones superes ut methodum meam tibi exponam, Primum Raque lucis originem,&ortum consideraui,&qualis sit in corporibus praesertim in sole, motum deinde illius, effluxum a lucidis terminationem in opacis accidentia deinceps omnia quia illam comitantur in unoquoque latu incidcntias, repercussiones restactiones M operationes in rebus inspexi, iuxta quas quid lux esset determinaui, ea certitudine qua in physicis causa per effectus cognoscitur, Philosophorum antiquorum sententias hac in re protuli,&aliquas refutaui. De refractionibus longiorem aliquanto dissertationem habui ut occasio hinc detur peritioribus veram causam refractionum inquirendi finem tandem imposui comparatione facta lucis, illius operationum, cum intellectu humano: huc usque progressus sum aliorum stimulatus exemplis, nec ea animi confidentia scripsi, quasi tota dissicultas iam remota sit, sed ad excitanda summa ingenia, di eorum vi exacuendam quo longius .fcclicius rem perducant, Tu progredere dc Vale. D V K o T.

28쪽

ιise senes chariae,&tous utres nos ossicires 'usticieri u il appartiedra alia Nostre biei-ame Lovis E L - Marchan Libraire Paris, Nous a fati re monitrer qui a recoitur vii lute intitui De Natura cum Aritho e SV EL Bui Li A Do tulis une pi, Lequel iure in desii eroit inire imprimer. mais it cratiat quapie qui aurai ait de gland fraisi despensiour inpression dicetu) , quelque aiatres le oulussentent reprendrea ton preiudice, si ne tu es it polirue de nos lettres necessa tres quii non a fati supplier u vouloi accorder, MCE, CAV, u , delirans fauor ab lenient traicier edit exi 'san tu mons permis cichroye, permetioris ioctro1on pax es re ientes d'imprimeri faire imprimet pax te Imprunςuxuuebon tu semblera edit iure, cedurant e temps es pace de lixatis, a commencer dii ourque edit liure eraacneusid imprimer falsant defenses a totales personnes de lucique qualitς quiis solent rimprimerous ire ni rin eren uel que saconi manter que ce soli su peine de quatremit iures d'amcnde, appliquabie molli a nou mi uire mollie audit expostant, auec consis cation de totis es exemplaires qui se polirroni troauer, despens, dominasses, M

uni 'en tr ueron salsis , solent condemne en pareide amende comine 'ils cs auolent imprimetet, usu - me a a charpe 'en metire trois exemplaires, a cauoirdcu en nostre Bibliotheque presentinax leeau Conuent

celle de nostre tres cher, feal Cheualter e seu seguier Chancelier de France,auant inele ex posereinvente, uiuat ire neglement, a petii demae dos cheu dudit priuilege Si vo VS MANDON , ut dii cotenuei es presentes votis facie et soli e ledit expostant, ou ceu qui auront droiade u iouit, VOVI ONs quei metiant a baculi de diis exeimplaires dii iure,copi edia present

PLAi IR,Nonobstant Clamcur de aro, Charire Normande, lettres a ce contraires. Donne a Parisi I s. septembre,

29쪽

ENATURA

PROPOSITIO I. origo lucis est actu in lucido corpore. Et luone aliqua interruptione a corpore

lucente e uir. Ropositionem sensibus animanifestam probatione indi

fere non puto, quantum ad primam eius partem ut ta

men sensus ratione firmetur, nec sedecipi aliquando suspicetur, rationes afferam, ad utramque propositionis partem probaAdum. Experientia docemur a nobis videri nihil posse nisi lumen adsit aliquo corpore termi naxum,&in ipso quod videndum est lumi

30쪽

ne verbinterueniente obiectorum noti soluta colorem, sed etiam figuram in longum,&latum conspici, totamque obiecti cuiuslibet speciem ad oculos deuenire cum omnibus insuperficie corporis visibilibus Fertur exenvi pli gratia ad oculum solis species cum lumi

ne,&colore, comitante eius figura rotunda

cum suis dimensionibus, haec itaque omnia in solis superficie existunt, sua tamen propria ratione singula. Cum speciebus porro haec omnia ferri experientia testis est, admissum enim foramine solare lumen pingitur in pariete albo, aut papyro, cum figura, rotunda maculis,& caeteris quae insolari superficie oboriuntur, lac specie totus sol repraesenta4tur inuersus decussatis in ingressuradiis. Praeterea cum in Tolem oculi intenduntur.

nullibi terminatum lume videtur, nisi in ipsa solis superficie, nusquam ver in medio, qua-reri in eo insit oportet, non enim aliud lucidum in corpus solare aliunde coruscat, sub cuius lumine sol aspectabilis fiat Clarius verbid manifestant illa corpora quae lumen

C mittere non sentiuntur, sub alio tamen non cernuntur,quam suo, quod genus cincindulta,

ligna purita, pisces marini, felium oculi, con- si itur enim horum, numquodque in tenebria proprio suo lumine illustratur non alis