De methodo medendi sectiones quatuor ... / [Girolamo Cardano]

11쪽

vicarioque Non ibio sumi/u pauli initis, ibo erudita nisi , ta bona=um iterari fautori or giο, .c ardanti medicus Mediolaneusis. S. P. D.

AEPE ego Antistes optime in ecula dixi, Nihil est quod fatum rugere omni ex parte videatur. Et quanquam lo plei ius de hac re sermone hibuerim , in libro huic tractationi dedicato nihilominus toties mihi illius se offert violentia, ut etiam praeter propositum, de illo sermonem frequentius habere cogar Atque si via quam alias, nunc manifeste nobis illius memoria occurrit quippe cum meminerim, quam ali lacter magis, ii consulto opus hoc de malo me dedi usu in publicum emiserim: cuinq; ab initio multa scripsissem,no solum inornate, sed sine ullo ordine, vix audeo dicere, quibus modis animum addiderit, qua que demum necessitate ab eo impulsus ad edendum sim immaturum hunc foetum Erubesco cum ultra etiam trecentos errores meos in hoc libro praeter etiam admisiasos a librariis recognosco. Eratque animus illum iamdudum explodere foetuum meoru numero: sed obstitit quaedam illi non vulgaris

l iij

12쪽

reddiderat, ut secundo anno librarius ipse denuo ni obstitissem,in publicum emittere vellet. Dum vero maioribus essem intentus, aut magis necessariis ad hanc usque diem annus etenim ab hinc iam nonus agitur rem distulli. Pudebat me inter reliqua, nimia pietate, patris si quidem verbis persuasus, qui hoc pala, nescio quo ductus errore affirmabat, Casti l lioneum nonae addidisse cxim certum habea, reuolutis omnibus publicis tabulis, maiorum

meorum, ad annum usque M. Cccx L. qui ab

hoc, CCvi. est ,nihil mihi cum Castelioneis comune csse. Neque hoc refero qui, die pigeret, si essem, teri,uel quod mallem non esse, quam esse,aut quod Cardanorum etem a stelioneae copara velim. Verum quanto pulchrius est ex nobilissima esse familia, lato etiatur pius falso semetipsum illi inserere Est familia illa antiquissima, ditissima, potetissima, Cardinales Episcopos,viros etiam sanctitated armis inclyto genuit sortiit cruditis hominibus nihil illi defuit, quod ad ornandam illam aut quod ad dignitatem pertineret. Nostra, si sit antiquissima,omnibus in causis Age inferior es , ut quae neminem, praeter Milonem Episcopum, memoria insignem habeat. Is namq; cum Episcopi nutu, patria nostra

circu uicinae urbes regeretur, anno communis salutis M. ca x x xix urbi nostra Mediolanens x x vi hic a restaunatione annus erat,

13쪽

Episcopus preesse coepit annis' octo, minus

quatuor mensis bus,patriae consuluit.Itaque, thon pudet me esse Cardanum,ita Castelioneu fuisse mihi gloriosum duxissem. Attamen longe turpius, ut dixi,falsb aliena genti se ingerere. Satis nobis su cum illis amicitia hanc inconstantiam pietas, fides parenti praestita excusabunt. Malo leuitatis accusari obem edatum errorem, quam conniventibus Oculis, dissimulare peccatum. Ergo ut ad rem redea, cum nec igni mandari liber ob utilitatem,nec emitti ob errores honeste posset,curam suscepi non mediocrem emendandi. In posterum autem cavebo, ne quicquam adeo celeriter in publicum exeat, ut authori inurat labem. Fuerat nempe olim quindecima hoc opus dierulabor nunc plus in emendatione temporis, quam in structura consumptum est. Addidimus etiam alios viginti octo errore , sic incenturiam excresceret. Non quod plura longe non essent, quae censeria nota indigeant:

sed quonia hic numerus aliquid hebet apud antiquos aut boritatis. Atque ubi non licet finem in rebus assequi, finis ipse aliqua ratione a nobis fingendus est. Non excusabo ego,inquam errores meos, qui indignus sim venia, cum in aliis accusem: verum eandem mihi legem praefinio,& ab aliis imponi volo,qua eos dicere possim errores, ac pro his in iudicium vocari, qui obesse possunt hominibus no qui

14쪽

quasi a superstitiolis grammaticis nullius momentires obseruantibus in pueris notantur. Optimum etenim homini esse puto,quandoquidem res verbis sunt praestantiores,i vita breuis, modum scire in diligentia statuere, ne Protogenes sub pellis censura fiat. Itaque hoc opias tibi denuo instauratum mitto ac dedico Exiguum illud quod subsequitur, debere tentassem,ni nomen eius, cui nuncupatur, violare simul credidissem. Adeo ego in me seuerus sum,ut improbem, quae non pos

sum probare,ut volo. Maneat tamen ut exemplum rudis animi mei, aut primae audaciae ut vel sic intelligant,quantum intersit etiam dis . criminis in aetatibus Te verb, quem obsingularem virtutem admiror,ob tempestiua beneficia in me collata si quidem tu primus iacentem erigere coepisti non parum diligo, florentem videre cupio. Tunc etenim, qui bonis literis operam dant, optime sperare debent, cum fortuna eos evexerit, qui non solum sint eruditi, sed summum etiam bonum tu eruditione ipsa collocant frustraque, ut video, homines diligentiam, exercitationem ac fidem, in bonarum iterarum ignaris quaerunt. Nempe optime veteres Mercurium,que artibus ac scientiis praefecerant, omnium operum,omniumque legationum ad mortales,ad deos, ad infernaque authorem esse finxerat.

At non intelligunt quandoque homines,qua-

15쪽

quam exercitati, improborum, imperitorii calumnias, conspirationes Neque illud diuinum animaduertunt, quoniam in malevolam animam non intrabit sapientia. Est enim solus eruditus sapiens verὸ, solusque sapiens eruditus. Verum quorsum haec LStudiis bonis operam dare decet,eos qui artem medendi in nocenter profiteri volui. Obscurior sum ver bis, quam decet esse, sed mea nihil interest: quandoquidem ad clarissimam metem tuam verba dirigo. Me nullus in posterum accuset: nemo ignarus es 'otest, cui in aliis, quod in se agnoscit,adesse putat: ego id scio:hac non, illi,quam aliis inesse laudem cupio, volens tribuo. Ergo volutatis vitium est, non ingenii aut imbecillitatis. Vbi igitur non est animi prauitas,ibi non est ignorantia. Sed multa ad

tempus dissimulare cogimur, seu fatorum o dinci seu quia non bona existimamus, aut sal tem non meliora, quae ab aliis talia est creduntur. Quicunque enim secundum diuinam institutionem mentem erudiunt, sic ut ab improbitate omnino vacent,co scientia primum virtutis suae demum d gloria, qua post mo tem manet, felices iam sunt. His igitur silo tuna aliqua affulserit,cum diuitiae, honores breui tempore possint accedere, summa be litatem in vita consequuntur. At si his neglectis nobis opum, ac inanis gloria sola vel etiaprini cura sit, nulla spes amplius ad integrit

16쪽

tem relinquitur quare nec sine illa ad famam: c bonam conscientiam, cum cita prima multis ex causis fallax sit. Quamobre praest at hominibus, quamcunque exercuerint artem, optimis inhaerere institutis caeteros Vero eos,

qui sic faciut, pertinacite fouere. Neq; enim, qui tales sunt, unquam ingrati esse possunt. Ergo cuna in te tantam benignitatem virtutemque,quantam in alio unquam viderim esse, cernam: nihil maius efflagitarem,si a diis liceret,quod omnibus eruditis conduceret maxime, quam ut tibi fortuna pro animi magnitudine ac virtute affulgeat. Quod enim ampla ac honestissimam conditionem dederit, ego pro tua dignitate, pro animi altitudines, pro sublimitate mentis, exiguum esse reor. Mihi vcro satis esse ducerem , ut de me secundum Apollinis responsum ad Ciceronem tum inpos erum, tum alias statuisses. Nam ut bono, imo meliore animo, libellus hic magna iam mortalium utilitate nc paruo desiderio prodierat in publicum sub nomine tuo sic spero in posterum,utiliorem oge futurum acetiam chariorem. Nostra vero fortuna aliorum au-Σilio non indigebat: si saltem homines, qui se prudentissimos credi frustra volunt,operibus ipsis inhaesissent. Ergo fatum haec agit, cum

per mentem senatus diuinam promouemur:

quae ut minime nobis inimica est sic iudicis potius quam fautoris iudicio fungitur . Nos

17쪽

tandem id sol im, quod ab omnibus vello

nis vel amicis rogare solemus, a te petimus, pro hac nostra erga te voluntate, ut perfidiae inimicorum nostrorum ne subscribas tacitus atque nolens. sed iudicium ex te ipso expensis omnibus de amico facias. Vale. xv. Calaariij. M. D. XLV. Papiae.

18쪽

IN HOC OPUSCULO continentur.

visis insinabiles morbos curare aggrediun- Cap. ud Ai ictu procedunt augendo versus statum a. avs Inimi uin pingui vivitur,dando carnes; oua s d contusa aquam carnis erhibent. Q od laudant olera tanquam cibos s in od Vinum negant aegris. Quod melones pi epouunt multis fructibus. Quod cibum beriorem dant m prandio, quam in

coena. - . . . .

Quod omni leui causa consulunt medicinas. Quod carnes piscibus praeponunt in omni ebrienope utilia simpliciam composita corrupta abeur. Qisod quis destillatis utuntur. Quod tunturiimplicibus. 3Qiiodunus modus medendi est uniuersalis . a Quod nunquam a principi purgant eradicatiue aso ora principio temper a levioribus inchoant asci dis vitant, aut procrastrinant anguinis minutio

Quod partem materiae purgat in moibis quietis. SOuod nuti iuuin purgant in statu.

Quod non tuntur,nisi medicinis, quas appellant benedicta . . Quod materiam semper euacuant paulatim ac con-

dicunt non omnes morbos ad Plirsicum spe-

19쪽

cinas.

Quod de inutilibus quibuscunq rebus decertant a

Quod frequenter frictiones dimittunt. Ouod roborationem ventriculi praetereunt. 27 Quod in bubonibus extrinsecis venam incidunt. 28 Quod in laterali morbo minuunt ab aduerso vel in pede. io id in rinis turbatis sanguinem mittunt. 3o Quod in haemoptoicorum curatione iurat se nes. rQuod incognitione hae inoptoicorum propriὸabe

rant.

Q re,d administrant pulueram cordialem cum ci Quod in vermium cura dant res leues minco ni-

Q Dd in febre pestilentiali procedunt cum infrioia

dantibus.

cant.

Q lod non expectant operationem medicinarum. 8Quod in doloribus non utuntur proprias. 39Quod in vehementibus doloribus timet mittere sanguinem. Quod in nephriti tuntur diu reticis cibis. rQuod concoquentia trina faciunt. Quod in hydrope utuntur soldanella. 3Quod in furibus cum febre dant cassiam. aod catapotia dant proxime a coena vel ante coenam. Quod in matre puerorum cum febre dant ruthami

castoreum.

Quod saepe derelinquunt aegros, qui postmodum sa

nantur.

Quod nouiter natis quaedam medicinalia dant. 8

20쪽

E X. Quod thermarum aquas saepenumero dant, . lo modo. 'Quod in distillationibus ex igne cauteria exhibet. o Quod aloem proficuum ac salutarem in vitae regimine credunt. si Quod in vere purgant,ac minuunt plurimos quibus

nocent.

Q a d balnea cruriunari manuum in febribus persuadent. 3Qusd cibant in nocte. 1 Quod vitant criticos,qui non sunt dies critici sue QuΡd purgant in morbis iuncturarum. 4Quod tuntur temperatis in complicatis affecti bus Quod aurum imponunt coquinae. 8Quod non obseruant momentaneam concoctio isnem. 9Quod accidentibus curam exhibent. CoQ Dd vitant hyemem in detrahendo sanguinem. IQuod dant cassiam post incisionem venae. 62Qu od fluentibus mensibus timent vena incidere. 63 Quod no audent scalpere in cucurbitulis absque purgatione. 6 Quod curant phthiscos sucosa cura. 63 Quod exturbant aegros a somno. 66Quod inungunt renes ex unguento alent. 6 Quod quandoque praeponunt medicamentum sectioni venae. 68

Quod tuntur iuribus in confortando ventricu luna. 69Ouod inlectica dant medicinas. 7o Quod dereliquerunt sum incisionis arteriarum. rQuod prohibent aerem liberum ab aegris. 1Qusd exercitationem a cibo noxiam semper existimant. 73

aod in articulari morbo, praecipue in podagra dat decocta cum vino. 7