장음표시 사용
101쪽
lefacere. corporis & animi dolores mitigare, perturbatam mentem emendare. Immoderatus somnus calorem obtundit, caput replet malis humoribus, veteri
mmodo apores Pentriculae halant, cum risicium eius,dum cita coquitur, is clauium 'Vapores sunt tenuissimae substantis. quare nunquam tam arct d clauditur, t
mare non aprandi etiam dormitur, cum nonscis ais a caena υ-pores exhalant
mareprimissomnus omnium est profundi vi'
copiosiores fumi ex prima coctione caput occupant.Vnde cerebro grauato pr
102쪽
Venus M aeritis an Veneri liceat parere vocanti' Ηὰ quos erit certus sicuti is modiu, Multa Ventu vires exhaurit 'o tibimi Noxia, consumit corpora mille modi . Rara leuat, corpus , iuuat Venus Optima vita est, qua es cassa nimis,nec nimis est eiulam. At cui viij ores, ructust petuntur, Sipsis Veneremsternere, anus eris. Nans nec Aonidum Venus improba ludit in Ose Nec turpes anima Musa pudica probat. iis, Ipsa gubernatrix studiorum casta MineruaeII, Artibus ingenuis euinimica Venus. SCHOLIA. Oritis. Prima quaestio est, an liceatre Venerea uti,4 an Veneris usus it secundum naturam cuni Veteres conseruati O-nem geniturae inter saluberrima tria re
103쪽
conceditur. Videttir auteni Autor allude p s .
ad aliquid dicitur. Nam quod calido
humido moderatum, id sicco inimicum t. Qualibet igitur ex sua natura, non ex alia, quantitatem aestimet. Multa Venus. Incommoda Veneris im-na oderatae Rara Commoda. Leuat corpus. Quia euacuat materiam.
mnem pulchre complexus est Virgillat verbis: epi ti masium sidentinatis Venus alma creandis Sermatum ei transili e nocet. ANNOTATIONES. Hunc locum obiter percurrere, non explicare adolescentibus coleo, neque et nim ad eam altatem pertinet, sed ad prouectiores,qui in coniugio vivunt, icius non inutile est, aliquid certi de Veneris
sciendum , Venerem inter euacuatio-
est semen, euacuat. Nulla autem super-
104쪽
suae rei evacuatio est insalubris, nisi in-j tempestiua, aut immoderata fuerit lini di desii in prouerbiale ex Plutarcho accipe eopor ut Hippocrates in paulo ante scripta sententia adstipulatur Constat enim grauissimos morbos utrique sexui, ex intempestiua, aut quae modum exce-
c . ,vὴv nunc quibus naturis amica,quibus aliena A g sit Venus. Siccis naturis aduersiitSImacit. ii Nam is prorsus arefacit, senium accς ierat. Quare incolinentescit senescunt, Axist Onec longaevisunt. Exemplo, praeter alia, 'Πgi sunt passeres, qui propteriasignem citatem biennium raro excedunt. Hum1' 'dis ver, calidis nam in his abundat semen tutissima&omnino neces aria eli Venus, a multisq; morbis praeseruat. ea pergamus ad alia.
ne valentibus. Iamne cunctaputes paruo volui se libello Claudere,qua nemo dinumerare queat: accipe consilium,quo non est verius udum, atq, ita naturam dicere tibi crede.
105쪽
BONA VALETUDINE.Sani es, ct nudis confectiu corpora morbis Et tum es,nec te iussa aliena trahunt. Nustus obstrictus Medicorum legibus esto, Deformet corpruium allipta tuum. ηin potius varium vitae sectare tenorem, Ted ibi similem nepatiare diu. Nunc urbanapotes tractare negocia,saepe
Ruragrauesca non habitura petes.
Miste voluptatumspecies tibi rura ministrant, Non abiguo poterissanior esse loco. Nunc timidum longa captabis arundine piscem
Nunci aereum viminefassis avem. Nunc errat egregespecudumspectabis ab alto Vertice, nuncs luas, rigida bant subis. N quam commodius, quam viuere rure beato, Inpote Iipsos vita decere Deos. Felices, quosrura iuuant,quibis ista voluptas Contigit, hoc optem vivere posse modo. Hac ego vel Croesios vita mutareducentos,
Hacasini notiim ditiasceptra Midae. Sape hic profueritplacida indu isse quieti
Sapius ansanis,praestatagenda dari. Perditenim validas vecors ignauia vires: Confirmat modicus restituiti labor. Istasenectutem citius, quam debui fert, Hic aeui orem donat adesse diu. Interdum thermas, interdum rigida inibis Balnea Ue reges corpora,saepe minm.
106쪽
Saepe cibis tuto diteri vulgaribus uti, Saepe equens alio temporesolvi erit. Nonnunquam plus quam decuit uni illi ciboris,
Λ unc potes audacem n habuissegulam. I tilius multum, qui concoquit omnia, umit, Nulla quidem nis regula erta datur. Hac poterunt seruare alacretio corpore i muIu Libertatis nustius ager habet. Sanu es, auxilium noli consumere morbi, Vt forte cadas, tu medeare tibi. Nam cito de tituunt consumptae corpora vires,
Reistituunt validae quamlibet agra tibi.
Iamne cuncta Praeciso. sistimes. Hic loctis ex C. Celso transsatus est, cuius verba, quia ad Autoris sententiam recte intelligendam plurimit in faciunt, postea subiiciam. Summa autem est, sanis,&qui sui iuris sunt, varium vitae genus est accommodatissimum. Veriana haec ad studiosos non sunt transferenda, quos non vagum, sed certum vitae genus sequi oportet. Mire, Digressiuncula, ἔγ-μ in rei rusticae. Saniores e loco. Experientia testatur, ru
sticos urbanis esse robustiores, meliori
107쪽
BONA VALETUDINE. Ovaletudine eius rei cauis sunt, varia continua exercitia, ciborum simplicitas, diaer siccior. Felices. Idem Horatius sentit, de a. Dodon. Beatus ille, qui procul negociis,
Ut priscagens mortalium, Paterna rura bobus exercersuis, Solutus omnifaenore, sec. Perdit enim vires. Conuenit cum sentemtia Ouidi lib. 1. de Ponto Eleg. s. Cernuvi ignauum corrumpant ocia corpus' Et capiant vitium,ni moueantur,aquaἶHacauisorem. Contra. Labor exiccat.
Siccitas senium accelerat: Igitur labor destruit, non conseruat sorem aetatis. Respon. Vehemens immoderatus labor exhaurit consumit natiuam humiditatem. Sed Moderatus, te quo hic
gitur, eandem conseruat. Haec. Epilogus. Auxilin consumere morbi. Debilitare vires. Tu medeare tibi. Nam vires, siue naturae robur,est medela morborum.
Nam cit destituunt Natura robusta facilia vincit morbum,debilis vero succumbit
108쪽
Slaut vulgo dicitur Naturae sorti nihil impossibile.
celsus lib. I.cap. LSanus homo qui bene valet, A suae spontis est, nullis obligare se legibus debet,&neque medico, neque alipta egere Hunc oportet vari una habere vitae genus, modo ruri esse, modo in urbe, saepiusque in agro, nauigare,venari, quiescere interdum, sed frequentius se exercere. Si quidem ignauia corpus hebetat, labor fir- mat: illa maturam senectutem, hic longam adolescentiam reddit Prodest etiam interdum balneo, interdum aquis frigidis uti, modo ungi, modo idipsum negligere, nullum cibi genus fugere, quo populus utatur, interdum in conuiuio esse, interdum ab eo se retrahere, modo plus iusto, modo no amplius assumere, bis die potius quam semel cibum capere, semper quam plurimum , dummodo hunc concoquat. Sed ut huius generis exercitationes cibiq; necessarii sunt,sic athletici superuacui. Nam intermissus propter ciuiles aliquas necessitates ordo exercitationis, corpus affligit, ea corpora,qui morςGorum repleta sunt, celerrime & senescunt,
109쪽
scunt,&aegrotant. Concubitus vero neque nimis concupiscendus, neque nimis pertimescendus est. Rarus corpus excitat, frequens soluit. Cum autem frequens non numero sit, sed natura, ratione aetatis corporis scire licet, eum non inutilem esse, quem corporis neque languor, neq; dolor sequitur. Idem interdiu peior est, noctu tutior, ita tamen, si neque illum cibus, neq; hunc cum vigilia labor statim sequitur. Hscfirmis seruanda sunt. cauendumq; ne in secunda valetudine,aduersae praesidia consumantur.
PLinius primum scribentis officium . . esse existimat, sepe titulum instituti
operis inspicer idque non solum in scribendo, sed etiam in docendo, & explicandis autoribus verum est. Ego vero notitulum solum, sed multo magis principalem operis alicuius diuisionem crebro 'inspiciendam repetendam esse, omnino mihi persuadeo. Ita enim res mi-
110쪽
DE TVENDA nori negotio discuntiar facilius retinentur. Quapropter&nos paucissum mam in memoriam reuocabimus In hoc libello instituta est doctrina de sanitate tuenda. Diuiditur autem in tres parres siue capita.Principio explicatur natura iiDue constitutio hominis Deinde genera lia quaedam praecepta, ad tuendam valetudinem, traduntur. De utraque parte hactenus egimus. Nunc sequitur tertius locus, de facultatibus alimentorum, quem satis copiose pertractat. Principio autem ostendit causas, quare alimenta sint necessaria , qui locus plane philosophicus est 4 cognitione dignissimus Deinde varia genera alimentorum, eorum I maturas recenset.
NI nc tibi, qua ratio, quae sit natura ciborum, Versibus imparibus noIIer Apollo canet. zon tamen omnigenam quis enim queati ii lusu Praemetium messi carmina pauca damus. tura Naturalis sicut edax ignis rapinguem lampada palsiit, ratio j Donec IIuppa calans,quofoueatur,habet.