장음표시 사용
71쪽
rrandia non ades. Non capias cibum. Eta munis actum. Non estinueren
dus aluis cibus, nisi prior sit consta,
uis sidium oborituri cntur, Vin tu .Non prius comedendum,aut
I liuiomacho. Non appetente Illa
De appetitu. Duplex est sensibilis appetitus: mestrimenti. Sitis est appetitus potus. Curicis, En ilup
72쪽
D TVENDA L ea Galenus elegantissime rationem , τ.decau diuersitatem appetitionum depingit, que si sym locum quia valde eruditus est jubscribam: P - - Cum quodlibet animal in ana bientem aerem per cutem dissipetur, principio partes cuti subdita inanes redduntur. At nativa harum facultas est quemadmodum in commentarijs de potentijs naturalibus demonstrauimus ut cibum ex vicinis partibus ad sese alliciant,ut impleatur id quod erat inane, mox illae rursus exsibi vicinis, ac tertio loco eae ex sibi proximis. Ita ex Proxima quaque parte facto semper celeri tractu perinde quasi in choro quopiam
tande venae adventriculum productae inanes evadunt, quaes consueuerunt, possunt cibum ex ventriculo ad se conuellere, veluti stirpium radices in terram demissae. Quippe tota haec actio cum non sit animalis,sed naturalis, haud aliter inanimalibus quam in plantis perficituragitur terra ventriculi vice plantis tantisper promptum abundantemque cibum ministrat, quoad anni tempora naturalem temperiem seruauerint Veluti si aliquando ob squaloris excessum humor ipsius exaruerit,
stirpes quoque ob alimenti penuriam
73쪽
BONA VALETUDINE.exarescens. Animalibus vero, utpote, quae terrae praeter pauca quaedana non adhaerent,fabrefecit natura ventriculum,
veluti promptuarium quoddam cibi, quemadmodum stirpibus terram. Addidit insuper facultatem , qua penuriam
sentiret,ut animalia ad cibum potionena que excitata,eodemque tempore implerentur, vocaturque huiusmodi plenitudinis desiderium appetentia. Haec ortum habet penuria sensu, cum venae ex ipso ventriculo trahunt, velut mulgentes sit gentesque ventriculus vero huiusmodi
suctionem non ferens, sed tanquam diuulsus huius molestiae remedium cibum exquirit.Sic enim venae ad exhibitum cibum conuersae, iam ex ipso, non ex ventriculo trahunt alimentum. Accidit autem post exhibitionem, ut simul atq; venae ad cibos se conuerterint, ventriculus quoq trahat ex ipsis ad sese, quantum antea venae ab ipso detraxerant. Igitur suctionis sensus esse fames Cum igitur ventriculus non appetit, signum est membra nondum refectione indigere,sed satis alimentorum in promptu habere. Itaque siquid tum ingeritur, grauatur natura, non Iuuatur.Et recte dicit Autor:
74쪽
Inuitostomacho qualiacunt nocent.
sit assumendus cibus. si tibi quos die cibus I mendis,at isto Sit bene conditus,si leuis, O modicus. Satietas Moestaproculfugiant longafastidia mensa: Sicpota visitas,sic de ut esuri .sCHOLIA. Bis tibi Bis comedendum in die pucri autem senes ab hac regula excipiuntur. Nam pueri, quoniam crescunt, plurimo, propter vasorum exiguitatem, crebro alimento opus habent. Senum autem vires sunt debiles, calor est exiguus paucis igitur fomentis egent, quae crebro potiusquam simul offerre oportet. Sit bene conditus. Probe coctus, Vel praeparatus, no crudus. Ita enim malim hunc
, locum intelligi, quam de condimentis, Nam homini cibus utilissisimus simplex
aceruatio saporum pestifera,& odimenta perniciosiora, Difficulter autem perficiuntur omnia in cibis acria, A c. autore Lib. ii Plinio. Ad haec non conueniunt condi cap. s . menta omnibus naturis. Nam calidis&
75쪽
BONA VALETUDINE.21itimis. Coctu facilis εὐπιο ia γ. Et modicis. Respectu caloris. Mosaproculfugiant. Nec coena nec prata dium protrahi debent iusto diutius. Im- peditur enim coctio. Et illa occasione diu ob oculos obuersantib. cibis, plus quam par est ingeritur. Sic ede testurias. Non est ad satietatemus a comedendum, sed quantum valetudo postulat. Q a'niam vero plerianqueri plus appetimus quam par est, xconspectu ciborum irritato appetitia, plus quana necesse est ingerimus ideo consulunt autores, ut in tempore finem edendi faciamus. Conueniunt haec cum Ouid. libr.3. de arte amandi.
NDe diu prasume dapes,sed desine citra uuam cupia lauto quam potes esse miti ANNOTATIONES.
De quantitate alimentorum ver simum atque utilissimum prae Cptum M CE seri . Cicero tradit, cum scribit Tantum cibi avid. potionis adhibendum esse, ut vires reficiantur, non opprimantur. Non autem solum immoderatis alimentis oppri-
76쪽
DE TVENDArnuntur, suffocantur vires, sed etiam defectu resoluuntur. Quare ex caloris quantitate quid facto opus sit, colligere
Oportet Debet enim alimentuna semper ῆνα λογον esse innato calori Hic variat Pro aetate, vitae genere, tempore anni,
ρ constitutione coeli,&similibus. Nam qui
' crescunt,ob caloris copiam, copios num trimento indigent. Sic Athletae quia reliquis calidiores sunt, liberalius etiam co-Αph. . me dant necesse est. De tempore Hippo. lib. i. scribit. Ventres hyeme vere natura calidissimi sunt,&Qmni longissimi.His igi-Ait Me temporibus alimenta copiosiora sunta s. pro exhibenda. Spirante Borea animantia plus appetunt concoquunt, quam dum Auster spirat. Da qualitate. Duplices sunt cibi: Quidam tantum nutriunt: luidam praeterquam quod nutriunt, etiam alterant corpus. Illos sina-pliciter aut absolute cibos, hos cibos medicamentosos vocant. Quidam enim calefaciunt, quidam refrigerant, quidam exiccant, quidam humectant, quidam
aluum astringunt, quidam soluunt, alii fatuosi, alii flatus discutiunt, quod medicamentorum proprium est, de qua diseserentia
77쪽
BONA VALETUDINE 2sferentia in hoc opusculo nulla fit men
Varietatem ciborum Medici iure in cati; δprobat. Cum enim non omnium eadem s. si sui sit natura, necesse est coctionem diuersi In libr. detate distrahi, quod Hipp. significare volu ἡ-xibu .it, dum scribit: Tὶ γὰρ ανόμοια ασια Vi 'sonata lud Aristo. Ποικιλία νο et se.1.pto. δες τροφων. Adde quod varietate vehemen lem. inter gula irritetur, cum simplicis inius cibi facile facietas homines capiat.
Cum plerunque fercula in una mens aio Glidiuersa ponantur, considerandum quid iis lib. primo loco sit sumendum, quid ultimo. p. r. Conuenit autem inter omnes Medicosti ψὴ .ii a. qua diora,&quae facilius concoquuntur
ante alios cibos assumenda esse 'i
Disserentia interpotam ct cibum. Differt potus a cibo , quia illo citius nutrit. Id fit propter substantiae tenuitatem Citius enim penetrat. Ergo citius,
alit. Est etiam vehiculum cibi,seu ut Grae Z
Triplex est potus. Vnus qui non nu-
78쪽
DE TVENDAtrat, talis est aqua. Nam non nutriendi causa jectu digestionem in corpus adiuuet, assumitur. Alius est qui nutrit, ut vinum,cereuisa. Tertius, qui non solum nutrit, sed etiam alterat, ut vina, iere uisiae conditae. Talis potus recte medicamentosias appellatur. , Estne apotu inchoanda coena, ut vulgo di ς μ' cuui Depotibiti incipe σημμ'
Non puto. Cum enim diluendi cibi gratia sumatur,sequitur non prius bibendum, quam cibi sint assumpti.Scribit Galenus Vina ieiuno stomacho sumpta plu
Virum II salubrium inter edendum bibere, aut nita mensa, sicut limentasaciunt, Unde Germani prandium equο-rum vocant,in quo nihil bibitur' p. Asfirmare rationibus non possum, - hol. - trum me iussit Sequar igitur vulgarem β- versiculum : Inter prandendum, it sep p rumi bibenilum. Quanquam alterum quoque non admodum improbo, maxime si tempore confirmatum est. Qui inter edendum bibunt, parcius, saepius faciunt. qui post cibum,largius. Cur igitur medicipr4bibent post cibum bibere Pro
79쪽
BONA VALETUDINE 2 sprohibent non immediate, sed dum clauso stomacho concoelio inchoata est. Ergo nihil est bibendumpo Icibui n*Nihil nisi absoluta prima coctione. Tunc enim non impedit naturam, sed ut
celerius γλος penetret, Sad hepar perueniat, facit. Quod si citius sitis vrget, necessitati&defectui succurrendum est. De bellari s-
Quaestio hoc loco est de secunda mensa, siue de bellariis ad quam facile est ex superiori b. respondere. Quae facile corrumpuntur ante cibum , quae difficulter coquuntur, aut astringendi facultatem obtinent, post cibum assumere oportet. aeterum bellaria, quae ex similagine sunt, concoctu difficilia, di mali succi sunt, visceraq; obstruunt.
animi. oca tribus,aut horis quattuor inde paca a cibo.
Necproper monstatim ingenium aci-ho exercendum est. Si enim corpori periniciosus est motus vehemens, ut supra dixi in us multo niagis anim O. Horis
80쪽
D TVENDA Iuris quatuor. Hoc intelligendum est devehementioribus exercitijs, non de quo Iibet animi motu Alioqui enim nimium temporis sine fructu studiorum periret. Supra diximus duplicia esse exercitia. Animiri corporis, de illis prius tracta tum, nunc de reliquis agit Sunt autemexercitia animi, imaginationes, cogitationes, exercitationes memoriae. Imo tota nostra studendi ratio potissimum H ingenio exercendo consistit.