De crisibus libri tres / Nicolao Leoniceno interprete

131쪽

ut m haec longa quotidiana quae singulis

accommes diebri facit accessionem. Si has noueris dat , quae expedite discernere, haudquaquam dissi-3. culter eas quae ex quorundam locorupas die exi isione consistunt inuenies.Na in omnibus cerbiatur inflammatis particulis humorum imp

ctio, ius locu bene difflari prohibet,sia iotim quidem humores putrefacit, simulque calorem quenda prauum excitat,qualisvi in reliquis omnibus putrescetibus oritur. Huius igitur caloris modus cum simplex suerit, earum alicui quas diximus sebrii is necessario assimilatur , vel potius si verudicere velimus una ex illis est, quae vel adamaram bilem, vel ad atram, vel ad pituitam attinet. Audivisti autem iij pocrate Initio lib. quodam in loco dicente, quod hos vocat oderatione acutos morbos quorum febres magna viri.acut ex parte continuae sunt. Quare si seorsumbri mo, ac per se singulas febres nosse meditabe etaetri ris, haudquaquam difficulter neque chimi, omni pulmonis,aut splenis,aut hepatis,aut ventriculi aliqua inflammatio affuerit sor- timor mam ipsius agnosces,totiusq; morbi usq; ad solutione, longitudine praecognosces. οι : Omnino enim fluxus Qui inflammatione

132쪽

Wχsitive id sint acuti celeres sed aliis febris contLnua iuncta est quipropraeacuti, alijs er atis est i totius

efficit vel saliae bilis est, vel atrae, vel pi puri se . tuitae. Si igitur impermis multaeq; viae re p. iabilis fuerit, tunc facit e sipelata &eos currant qui herpetes nominaturi sicuti imo can-o lis est cros' phagedaenas, aut . 'antes, aut augma aliquem ex his adeo in curabilibus moria cholerar bum. Quaecunq; vero ingruente pituita in poplexia' tumorem attolluntur,haec indemata uia ideo ' cupantur.Simplex igitur&solus uniuscu-prie acD-1usque horum quos, diximus humorum, tis coimua quamlibet harum quas comemorauimus, sebris mas acit aegritudinem. Sanguinis vero permi umbadsestus atque confusus,deinde in particulam acutis Galiquam incumbens, quae vel cirrhi vel binae indematis naturam referunt, vel erysipe re maritalatibus similes facit inflammationes. Ac ex parte

a limites quidemscirri, siquidem melan quia hau 'cholicus sanguis est cedemati,id est laxo suis stamolli l tumori, si phlegmaticus erysipe miles sibi.

Iati,qui multa bile amarescit. Cu vero ipse secundu natura se habens sanguis, impa-α ctus in loco fluxioni obnoxio putruerit, hic quidem affectus inflammatio est, sim Dissutat plex vero ex ipsa febris accenditur limitis ussam se maxime ephemeris quae ex inflamationi brem esse

bus ii .umu accidunt ni ipsa toguinis , asi in

133쪽

318 GAI DI RIsIBVς II. eaphi inflammatio ex bono sanguine fit. Liquet de distere autem quod cum hic putrescere coeperit,f b. ue o non amplius bonus remanet, sed iam adtit Aphr amarae bilis naturam transit. A que in hoc I. rob eo illud seruatur, triplex esse genus uniuer-tra Gale sum simplicium febrium. Quae enim ex Aui. pri sanguinis putredine fit,iam quodammo-ma quar do biliosa et sicuti in naturalibus sermo

ti nibus recte ostensum eri quis sanguis ex

moderato calore generatur, flava autem bilis ex maiore, atra vero ex sufficienter rivis immodico. Quicquid igitur ' pingue eh fori tenue in sanguine est fit flauabilis:craf-seflorulen sum vero,ac veluti faex, quando immoditum ce calefactum exaruerit,atra Flava etiam quas in bilis quandoque in atram conuertitur, vitans. cum allata suerit duplex etenim eius generationis modus ostensus est. Omnes

igitur qua particula aliqua affecta febres

accenduntur,unum aliquem ex dictis vel simplicem vel compositum habebit cha racterem . simplicem quidem, quando su D scienter praeualuerit unus humor aliquis: non simplicem vero , quando commisi alterius potentia apparuerit. Nonnunquam autem non solum apparet, sed ex aequo dominatur, non unquam tres simul viribus aequales commiscentur. Sed

sicuti qui scit vinum, mel, aquam

134쪽

seorsum exquisite discernere, neque horuignorabit temperaturam. eodem, ut arbitror, modo. neque qui facultatem tabuit eas quas antea diximus febres singulas ex I quisite noscendi earum misionem igno rabit. Quare in omnibus talibus principio illud optimum est,tres istis febres possie exquisiite discernere,quotidianam, tertianam, quartanam umiles enim ipsi, o mnino sunt cotinuae eiusdem generis ad iacentes. NO igitur ad plures atque ob cu ras intentiones, sed paucas manifestas omnem tibi reddam exercitationem in his enim exercitatus, haudquaqtiam ditiata culter in primis diebus formam aegritudinis perspectam labebis. Distinguilfebrium diariarum formas ex pro D sivm amro fleribu , vel ex communibus mi inproprietatem si Tutu constituit.

DV quidem generis ebrium quoia

cho ouispia ab initio cognoscat exposui. Dico autem duo genera febriu mi quod occasione membrorum quorudam patientium humorum tantummodo accenditur. Reliquum est, ut de tertio ebrium dicamus genere, quas ephemeras appellam dicimus. Sunt autem hae tantum

modo spiritus passiones absque humorum I

135쪽

puti ne aut membri inflamatione, nisi in ammatis inguinibus accidant. Earum autem generationis sunt occasiones, vigi riela is te, ac cruditas .institia,& timor.&ira, externium curae deustio q: ac refrigeratio lassitu- Quollini clo &ebrietas J quaecunque similia sunt. CN ac ii O rno lo igitur mi a in primis diebus rarus as cognoscere oporteat, deinceps exponam.

se Communiter omnium pulsus ad parui . aetatem&frequentiam promouetur Mn5 Iominiit , nunquam ad magnitudinem exquisite au- allechum tem seruat eam quae secundum naturam cor' est, aequalitatem, atque mollitiem, ordine. Greco a Sic Durinae nonnullae quidem suspensa

nes nonnullae vere subsidentias bonas ha Ismucon e bent quaedam autem nebulas: omnes vero quac tin bene colora' ae sunt liciitim in omnibus

ait calor vaporosus est sed quibusdam statim

ut et i quidem in primo contactu,quibus da verbi ne posterius Atque omnibus ipsis absunt m 'pi rea in ligna accidentia de quibus docuit Ilio u dis er se crates in Prognosticis. Haec igitur commubrium vi nia signa sunt omnium febrium epheme μεθ' rarum:propria ero ingulis quae a me di sunt in primo libro artis curatiuae ad prx . Glauconem.Nunc vero inclioabo sermo audia nem ab a sectibus animς,a cura, timor riti ni Mira, tristitia. Si quidem remanentibus

mamim adhuc animi affectibus,consideratio fiat.

136쪽

pubibus scriptum est pin autem iiii alii sua uestigandum. Quod si illi inlidonis assectus sedati fuerint di politio e

mansi 'rit debile inridem&hi u pulsibu indiciu inuenies illaru ouae febrem Yciamini passron ut tibi autem etiam sine pulsibus reli ua nulla sumi cient. 5 mi is r enim omnibus si a rimore, Adinaui iis quidem qui obtristitia bricii, aeri

ludo potitis iam multitudo calori lculi 11squi ob iram cotrario modo. Sed&te I L. inultas corpori, in ii qui curri, is , An ratio. Et haec quidem communia omnium in G

etiam aliorum qui ouocuri tuo modo

cet enim ex his etiam iri seir ah '

te. Sic qui de illos propter disciplina aut i propter meditatione aliqua cog itavcrurab iis quos tristitia corripuit, idernere o

137쪽

vix enim attollunt palpebras)ωhumidia

tas oculorum sicciores enim contri Italis sunt, cogitantibus. Concauitas vero comune omni tu accidens est tristitio vigili , curarii, nd tamen Mirae huic enim neque oculorum concauitas, neque decoloratio

manifesta: calor etia amplior,&qui celeriter ex profundo offeratur: pulsuum magnitudo non diminuitur, quemadmodum in vigiliis tristitiis, cogitatioibus Io Quare iram quide ab ipsis valde maniis

ste distingues Illa vero in uice, queadmo-dtim antea diximus. Eoru qui ex lassitudinibus febricitat cutis est siccio plus quam in aliqua alia febrii ephemerarii. Sed hoc squi de omnibus qui ex lassitudine febricia

tant,cdmune est in eo accessionis tepore,

quod usq; ad satu proteditur: at eo tepote quod statu sequitur plurimis quide quicunq; no supra modii fatigati sunt, humi roditates quaeda,vel vapor calidus ex profundo attollitur,quibus da vero etia in iis quae satum subsequiitur teporibus, siccita re manet.Fit vero hoc maxime iis qui supra modii fatigati sunt,uel deusti, vel refrige etsrati una cum lassitudine F pulsus etia noeodem modo in utrisque se habent: parui enim iis qui supra modii sunt fatigati,ina-gui vero aliis sunt.At quae ex dentata cute

138쪽

febres oriuntur densatur aute vel frigefa.cta,aut qualitate acerba subito ipsam inuadente: velut accidit iis qui aqua luminos a lauerat hae solum ex omnibus febribus passio adstricta sunt. Licet aute ipsas ex tactu dignoscere sicuti Maridas febres quarc lascitudine fiunt. Neq; enim vel harum densitas tactu lateat exercitatu . Sed caliditatis motus in iis quod amodo in auge i scit. Na in primo manus iniectu miti apparet, acrior tamen postmodum euadit, ii perduraueris. Sed neq; urinae ruit in talibus, ne i corporis moles collapsa, neq; culi cocauid sicci apparet: sed sunt quibus Is tumidiores A prominetiores quam se cudu natura elle videtur: pulsus vero iaJ, quemadmodum in triuitia, iuris 4 vi 'D tagiliis, atq; immoderatis exercitiis, mino res. Earti vero febrium ephemerarum quae e eo, a 'ex inflamationibus inguinu accendatur e,

pulsus maximi sunt,4 veloces atque fre sed quentes calorq; plurimus, a vigore sta Leonis enotim e profundo vapor attollitur calidus foet,

S me omni ibi febribus adest:& rubida fa co et apud

cies magna ex parte ipsis inest, maiore Acii, hoc tumore. urinae subalbar. Comunis vero modo, nouomnibus diariis inest aequalitas pulsuum c c se se Nam ex ipsis paucae admodum aquae se tu

139쪽

cundum unam percussione est,inaequalitatem ostedunt: sed neq; hae valde manifeste neq; liquido A me dicta sunt haec febriuephemerarum indicia. De hecticis aute noest praesentis temporis sermo nulla enim eara in primis diebus,sed in progressu teporis fit,quare de his quide in sequetibus disseremus hic vero libro finem faciemus.

LIBRI ECUNDI I NI S. I

CAP. I.

Ropositum nostrum est, si rocuti prius dicebatur, omnis in morbo mutatiois, praesentis quide cognitiones,si turae vero praxognitioe dicere: quia verysex modis istae fiunt, tenta is

dum est de singulis separatim scribere,hac prius facta memoratione, luod sex sunt in morbis mutationii disserentiae vel enim iii bito ad sanitate venitit, vel subito inte ri

140쪽

LIBER r. I Irimunt,vel paulatim horti trunq; cotingit, vel millim. Paulatim quidem, vel scilicet morbo decrescente, vel aegri viribus debilitatis mistim vero, quado subita alis qua ad metuis vel peius commutatio facta fuerit deinceps vero,' ad omnimodam solutionem vel mortem relicuum tempus paulatim languide excessierit. De prinuigitur quae repente fit ad valetudine pera mutatione dicamus, Quom omnium uas

antea diximus, optima est:atq; ideo ipsam

per excellentiam risim nominamus,QuOniam natura via praeter natura sunt omnino superantepcriicitur. Ex aliis autemri permutationabus quae uidem in subitam morte desinit,mala crilis est qua vero aliquam effatu digna factu mutatione, non tame integra solutione, imperfectae rises vocatur, sicuti quae sensim languescentea vel virtute vel morbo cotingunt:quae solii Solutis stiones simpliciter, non rises nominantur non erises. Des obit crisini proprie oppe ratam , peraturbationem explicat, quam criticam appe2cnt, ex accidentibus me acedunt cris

a CAP. II.

Sol igitur subita ad sanitatem con

uersito,simpliciter crisiis nominatur. Et

quidem omnino fit subitis quibusdam exotationibus, ut effatu dignis abscessibus.