장음표시 사용
241쪽
vensium & Aragonensium Regum dominatus, aut mercaturae , rei ve militaris occasio . Itaque ubi non una Civitas ejusdem Cognominis gentem alit, Nobilem atque a vetustate commendatam, clunes justam conjecturae locus esse potest, e Civitate, in qua antiquius ipsa refulsiit, avulsos surculos, atque in alias Urbes, Castella translatos, ibi in novum germen crevisse
243쪽
POST BARBAROS IN EAM INVECTOS Usque ad Annum Christi Millesimum Centesimum.
245쪽
in Italia fuerit, ex quo Gothi
terique Aquilo- nares Populi felicissimam hanc Provinciam sibi subdidere, nunc nosse operae pretium est duum Heruli sub Odoacre, tum vero Gothi sub Theoderico, declinante Seculo Uulgaris Epochae Quincto, in regionem hanc irruerunt eique legem dedere
usque ad tempora Justiniani Augusti,
fieri non potuit, ut ex devicti Populi animis tam cito excideret Literarum amor, studiumque Eloquentiae, Eruditionis , cui tanto successu , Romanis Imperantibus, sese antea Italica gens devoverat. Proinde nil mirum , si adhuc decurrente Seculo Sexto floruisse in Italia videmus Severinum Boethium Ennodium Ticinensem , Cassi odorium, Eugyppium Dionysum Exiguum , Aratorem ,
Venantium Fortunatum Poetas sacros , Iordanem istoricum , quem Jornandem corrupte appellamus Claudium Classianae Ciυitatis abbatem a
Johanne Diacono in Vita Gregorii
Magni memoratum, atque ut alios praetermittam , ipsum Gregorium Magnum , Romanum Pontificem , qui unus cum praecipuis totius antiqui-
A tatis ut pietate, ita Literarum
gloria certare potuit. Et revera per Idem tempus perdurabat adhuc in Italia Scholarum usus, praesertim Romae cujus rei testem adferre possumus tum ipsum Johannem Diacoisnum, tum Concilium a sense Secundum, Anno DXXIX. habitum, in cujus Canone rimo haec leguntur: Omnes res,teri, qui sunt in Paroch, s
eonstituti, secundtim consuetudinem , quam
pe TOTAM ITALIAM satis salubria
ter teneri cognovimus, iuniores Lectores secum in domo eo piant, eos Mom do boni patres spiritualiter nutrientes,
Psalmos parare, diυinis lectionibus inmβιre, se in lege Domini erudire contendant. Cassi odorius quoque hisce testibus est adjungendus. Verum Langobardis rerum potitis, afflesti mirum in modum inter varias calamitates Italia, sub gente Literarum prorsus ignara bello tantum ansueta, scientia fere omnis exolevit, ubique locorum non mediocris ignorantia successit. Quod quum jo,
non est mihi animus significandi, taliam in apponiam tum suisse conversam , iterasque adeo sublatas, ut neque legere neque scribere quisquam nosset. Aut delirantis , aut
infantissimi plane hominis haec opinio foret. Immo olim mirabar ego,
246쪽
quam possis sine injurix tribui Giversis, sed te unus quidem in eam concessisse . unquam ostendi possit. Ut ego in Tractatu De Euo Gusso,
Part. 2. Cap. primo ostendebam, Ingenia eadem emersere . semper in regionibus tu, coelo delici sitis. Ῥaria semper Italia quoque peperit, uti WGraecia, aliaeque cultiores plagae. Verum tempora esse possunt, quibus Ingenia ista aut nihil aut partim in Literis excellant, nonnulla ex iis ad Jabulas, ad cineptias, ras barba imriem declinent, sive ex desectu educationis Scholarum . Magistrorum sive o, tyrannicum regimen , bellorum rabiem, , paupertatem, aliisque de caussis Hoc autem sui , sensim acciderit, ex quo tangobardi Italicam gentem paene universam suo jugo pressere, nemo, ut arbitror inficiari audebit Erant sane adhuc Episcopi, Clerici, Monachi erant Iudices, caussarum Patroni, Notarii, Medici, quos in Literis prorsus hos ite minime dixisses Attamen tota haec supellen eruditionis exiguo constabat. Aut modicum Eloquentiae, Philosophiae. Theologiae, Poetices,
aliarumque ricientiarum morant, aut
norant duntaxat superficiem. Immo
ne ipsa quidem Grammatica fortunatior aput eos fuit, ut ipsae eorum Chartae, in Tabulariis superstites satis produnt. Quod si quis Clero,
aut ad Populum verba faciebat, aut alio exercitationis genere , doserinae suae experimentum faciebat nihil nisi tritum ac vulgare, interdum quoque ineptum puerile proferebat Uno verbo , si Romam excipias, ubi ne tunc quidem desiderata est aliqua Literaturae cultura, certe Canonum semper scientia viguit fortassis etiam si excipias Ticinum tunc Regum sedem , in qua Urbes literatulum aliquem facile semper deprehendisses reliqua dialix aut analphabetis, aut levitem tantum cliteratis abundavit ' certe mullum insigni eruditione ornatum dedit, cujus nomen aut Libri ad nos cum multa . commendatione famam pervenerint. Gregorius . II. Romanus lontifex Anno DCLXXX. Legatos mittens ad Concilium I. Oecumenicum, ad Augusto, cita scribit i Tom. i. Concilior. Labbe , at 534 Pro obedientia, quam
debuimus, ' non pro . confidenti eorum
de uabore. corporis suotidianum victum conquirentes, quomodo ad plenum poterit
inυeniri acripturaνum Jeientia ' Tum subdit, se ac suos ex tamlim tenere cum simplicitate mordis, quae tradita sunt, studere, ne quid minuatur, mutetur, vel augeatur. Non dispari sermo ae utuntur latres Concilii Romani ad eosdem Augustos illa
ipsa occasiones scribentes. Si aceto uentiam Saecularem respicimus' , nonaessimamus, uemquam temporibus nostris reperiri posse, qui de summitate Seientiae glorietur, quandoquidem in nostris regionibus Ἀῶυ Varum Gentium suotidie ae-
fluat furo se: Propterea Paulus Dia
247쪽
conus Lib. s. Cap. 7 de Gestis Langobardor veluti rem memoria dignam adnotandum censuit, floruisse Ticini subjuniberto Rege, hoc est circiter Annum Christi DCC. Felicem Grammaticum , de quo sunt ejus verba Eo tempore oruit in arte Grammatica Felix patruM Flaviani praeceptoris mei, quem in taurum ex dilexit, ut ei aculum argento auroque decoratum interrueli ua suae largitatis nunera condonaret. Stilicet rarae admodum tunc e
rant Scholae rarum videbatur, vel unum habere alicujus pretii rammaticae Magistrum. Refert Clari . Mabillonius in Appendice ad supplementum Diplomaticae fragmentum Epistolae Hadriani I. Papae de rebus
Beneventanis, ex authentica phyli rade sumtum, ubi occurrunt haec verba eorω que noυil fimis su D les . . . . ut
niantur .... na κω indicul&m .... na crem omnes Benebentani. . . . alit tam
de recipiendi eos, quamque de nos romi s uuas cum Urnm Indictitum e. Si tot flores Roma, vel tunc supra ceteras Italiae Urbes erudita, ferebat,
quid de reliquis Urbibus cogitandum 8 Et multas quidem hujusmodi ferrei
illius Saeculi formulas haberemus nisi ex eorum Libris rubiginem interdum detersisset posteriorum Librariorum , aut Editorum licentia Seculo tamen Octavo non desideratas fuisse alicubi in Italia Scholas, conjicere possumus, praesertim Aquile jae opinari quippe licet, ex ea Schola prodiisse Paulinum , postea
Aquil ejensem Patriarcham , virum pietate ac eruditione clarum, atque ipsius Paulli Diaconi aequalem, quem Carolus Magnus in Diplomate apud Baronium appellat Artis Grammaticae M ijsrum. Praeterea temporibus iisdem Romae, non secus atque antea, Tom. VIII. A numerabantur Grammatici non pauci quod ex ita ejusdem Caroli Magni permonachum Engolii mensem scripta, Tomo et Du-Chesnii elicimus. Jacebant tunc cin Gallia Literae, uti ipsius Caroli Epistola ad Baugulfum Abbatem uidensem, a Sirmondo edita, fidem facit. Carolus ergo recte perpendens, optimo rum Principum ac Heroum esse, ad Omne genus gloriae contendere, suisque Populis quamcumque felicitatem comparare, sibi etiam curandum duxit, ut disciplinae ac studia Artium Liberalium in Regnis suis, quam latissime fieri posset, restituerentur.
auare Anno Christi DCCLXXXVII. in hanc rem subsidia ex ipsa Urbium
Regina petivit. Audi Monachum prae- laudatum ita scribentem Domnus ex
Carolus iterum a Roma Otis Grammaticae se Computatoriae Mogfros secum adduxit in Franotam, O ubique sudium Liternium expandere iussit. An: eipsum enim omnum Regem Caroltim in Gallia milium studium fueνat Liberalium auium Quum iterum dicit, satis ostendit hic Scriptor ex Romana Urbe accersitos antea fuisse alios
viros doctos in Galliam . Ad haec Ticini circiter Annum DCCLX. Petrus Grammaticae Magisse claruit, quem
postea senem idem Carolus Magnus accitum ad se , tum ipse audivit, tum in Palatinis Scholis Grammaticae didascalum statuit Alculnus in Epistola XU. ad Carolum ipsum ex editione Du Cheslati haec scribit:
Dum ego adolescens Romam perrexi, maliquantos dies in Papia Reguli C υἱ-tate demorarer, quidam Iudaeus Iulius nomine eum Petro Magi habuit dia putationem I se scriptam esse eamdem controυersam audiυ eadem ἰυ tate. Idem Petrus fuit, qui in Palatio viro Grammaticam docens claritie. atriam
248쪽
istius e tri nobis servavit Eginardus in Vita Caroli agni, scribens: Indisenda Grammatica Rarolus Petrum P Ianum Diaeonum senem audivit Equidem certum minime habeo, Petrusne iste Pisanus literarium ludum Ticini aperuerit sed veri omnino id simile videtur. Addo praeter hunc ab eodem Carolo agno e Ital a in Gallias adductum fuisse beοdulfum, postea Episcopum Aurelianensem , virum disertissimum, ut veteres Annales te-
stantur apud Sirmondum. Immo non in solis Urbibus erant Grammatices
Magistri, sedis in Castellis Oillis, in quibus tradendae illius Artis
cura ad arochos pertinebat. Ritum, quaeso, intuere expressum in Charta, cujus pervetustum exemplum vidi in insigni Tabulario Capituli Canonicorum utinensium. Est aliqua pugna inter notas Chronologicas quam dirimere nihil attinet.
Traditio Plebis Sancti Petri in Sicculo facti Victori Archipresbytero Gisone Episcopo Mutinensi, circiter Annum Christi 7 6.
GIso peri misericordiam iEP Mutinensis Episcopus, omnibus filii,
nostiae Ecclesiae motum esse vobis olumus, quia 'efidentibus nobis in domo Sancti Gemin an in ut na Anno Impeνἰ Domnorum nostrorum Caroli Pipini gloriosissimoimm Regum in Dei nomine Meesimo Q into Sextodecimo, dies X V. Mense Clubris se Indictionem Uuartam decimam concedimus ordinantes Plebem nostram in ieculo, quae nominatu Saocti Petrἰ consen ciente Sacerdocto 'lero nostro, necnon E clesiae ipsius . Populo Uictori archipresbyter nostro ea Ἀῖ- quidem ratione, ut ipse locus eg mἰnis teneat, secundum Vanonicam aucto-νitatem miniserio Ocbἰρresisteratus fun- omnibus non obmittat. Ides in sartatectis emoli reficiendis, in Clericis congregandis, in Schola habenda, ueris edocendis. Cuius oeum ἰia lima sabilitate χλ eoneedimus , ut
ram pensionem, quae est Solidorum triaginta, quinque, per Mulos annos flatuimus , per an noticiam, ut in Pasica Domini annualiter eoolυatur de quibus f negligens fuerit, dupli. datio ne , ut Lege iudicant, puniatur. G so Episcopus Mutinensis Ecclesiae in o Priυilegis manu mea sub-
Ego Martinus Diaconus manu mea
Est Giblperius D acontis manu mea
Ego Iobannes D aconus O Notarius Sanctae Mutinensis E elesiae, criptor
res Victori Archipresbytero Ecclesia illa conceditur, consenciente Sacerdocto Clero nosὶν , necnon Ecclesiae ipsus Postulo. Is autem prseter alia ad Parochiale munus spectantia in se recipit, fartatecta Templi in ere, Cleνicos congregare, S. bolam habere, Pueros doceνe Ueri videtur simile id in aliis quoque Plebibus .factum. Et sa
249쪽
ne hoc idem exigebat in collatione x aliis tabulis rarchetypis, suac idem Ecclesiae Archipresbyteratis , sive Plebis de Rubiano, Godefridus alter Mutinensis apiscopus, uti constabit ex Chartophylacium Mutinensium Canonicorum adservat.
Collatio Plebis de Rubiano acta Sileberto Presbytero a Gotiesredo Episcopo Mutinensi, Anno O8.
clesia es Episcopus omnibus liis
nem pro posse tractantibus, adiertim no- spe paνυitatis elementiam Sacerdotes OPlebe Sanctae Mariae iis Ruliano, Aorum ista sunt nominae Iobannes , itemque Jobannes, Suebertus cum ceteris a
solati remaneret suorum euamationi
sudiosum rebentes auditum. destinaυἰ-mus se sacerdotibus nos re matri, Ee-elesiae, qui bo vice nostra =o' cerent, nobisque enuntiarent. idest ui βυρνtus Frepostus Sacerdos, Natalis Presb ter Gar fusus iresbter ipsique nobis renuntiaυerunt, ita se habere, quemadmodum nobis de ipsi Plebe predictis Saeerdotibus 9 Parreebianis intimatum fuerat. Itaque nos inquisiυ mus ab eis
tum Sacerdotem sibi uari Archipresbiterum . Mortim et cionibus nos benivole assentientes, eorumque necessitatie debito compatientes, predictum Sacerdotem a lebertum, consentiente Sace
docto AElero nostro, illis ordinavia
dum temporis qualitatem Vbi a Deo concessam possbilitatem, religiosa conυersatioue chris ibi desersire sudeat, i dvi in Schola habenda, in ueris eis ducandis, in sartatectis Ecclesie reficiendis, in duminaribus adhibendis, ω ceteris, sue in eligioni adele sice
sabilitate tonoea imus, ut a mullo Successorum nostrortim satus ejus ordinis va
nualem autem ipsus Plebis nobis uti e goνibus viris debitam pensionem, ασω Soidorum 4νiginti annutim in Pascha Domini persoloere debeat, adbibito eo tιod pro a reandi Parroeebia ae eis semper anno in expens nobis Successoν busque viris preberi debetur. hos essaut decem . Soldorum expensas, atis decem in argento. Et s de cima pensione tardus aut neglegens fuerit, duplici da tione, secundum suod aeges ienseunt,
cincturi Motina, VI Kalendas Iunii, Iudictione XI. F Ego Gottefredus grat a De Episcopus in hoc decreto a me facto manu mea subscripse. ἡ GUeυertus Presbite se νε- pos us in bo decreto manu mea subscripse. F Ego iselυerius Presbiter janonicus manu mea subscripsi.
250쪽
nonicus in boo decreto manu mea Db
2 Ego Ernenpertus Presbiter manu
F Ego unἰpertus Presbiter in oedeον et manu mea subseripsi. O Ego Ad lardus Presbiter u hoc decreta manu mea subscrip . E o Lupus res ei;e in Oe decreto manu nae subsνipsi. Ego Iobannes Peib te in a decreto manu mea subscrip . F se Sigeberius Presbite in se decreto manu mea subscripsi. Perstringe tamen quae hactenus reeensui, neque aliud exsculpes, nisi Italiam tunc multos fortassis ostentare potuisse Grammaticae agistros; Scholas autem graviorum Literarum in Urbibus' Castellis fere omnibus nullas ac propterea nil mirum , si depressa foret in Italia temporibus iis Scientiarum meliorum fortuna,
nullosque egregios Scriptores Italicum
ad nos fima , per mearit. Semper ex cipio Paullum Diaconum, Paulin timsupra memoratos, uti Tuendulfum nuper nudatum , qui inter oetas ejus temporis paene unus revera Poeticam novisse , ω versus ait procu-
disses videtur. Qios ut etiam luculentius perspiciat Lector, animadvertendum est quid Maroluc Magnus jam tangobardorum Regno solitus egerit. Non in Gallia tantum me mania, quibus ille Regnis dominabatur. quanto potuit studio, Liberales Artes propagandas curavit, sed Italiam quoque voluit ejusmodi beneficii aliqua ex parte participem. San-
Gallensis onachus a Caniso in Du- Chesnio inditus, in Historis de reb. gest Caroli Magni, Lib. primo , Cap.
primo. narrat. duos Ἀροto Monachos , ut multa suadent de Hiberniis ad litis Galliae perυeuisse, τἰνο Θ in Saeculaνibus o in Saepti sepipt is in-cem'arabiliter extiditos mi sapientiam Cenatem Populo offerebant. Delata re ad Carolum Magnum tunc Franciae Regem. i. Monachos. sive Seculares illos, ad se revocatos, ubi comperit, iterarum studio excellere,
iuxta et oinensem Urb- delegaυit, it qui illud ad eum moluissent . a dis endum congregari potuisent. De nomine Monachi ut opinor, istius Ticinum
LXXX contendunt Scriptores Ego nihil definio, tum quod parum 4nterest, tum etiam quod id 'antummodo intentus sum , ut ostendam