장음표시 사용
261쪽
,66 DISSERTATIO IUADRAGESIMA TERTIA. uero
carcerem, post dies multos visita currit Bedae Commentaνius G-isinimbuntur. De at one Bissexti una De equinoctio iuκta natolium una. Item de fortis Sanctorum Librum Vitae
Passonis Sancti Felieis Confessoris
de metrico Paulini opererin rosam transuli Librum visae γ' assonem Sancti is assas male de Graeco translatum, pejus quodam imperito usque ad nativitatem Isaac una cum Epistola praefixa ad Antistitem Accam. Consonant omnia cum editis usque ad versiculum Issae generationes Caeli Θ Terrae, quando creatae sunt e. Quae vero subsequuntur, ab editis differebant, aut nondum edita reputabam. Sed ante paucos an-
mendatum, prout potui, ad sensum eor di nos hunc foetum puplici juris fecere rexi. Vitam Sancti patris Monaebi βmul o Antistitis Cudb rii, se prius heroico metro, in Umodum plano sermone deseri .missoriam Abbatum Monasserit huius, in quo supernae pietati deservire gaudeo, Benedicti, Ceolfridi, o uerbeνii in Libellis II Hlονiam Ecclesinteam inrae Insulae gentis in Libri, M. Maνννοlogium des Natalitiis G jus nomen expressum legitum tribus Clarissimi Viri Martene jurand Monachi e Congregatione Sancti Mauri, Tomo V. Thesauri nec dolorum. Supra Dungali facta est mihi mentio. Nunc addo, haberi in nuper memorata Ambrosiana Bibliotheca Codicem , ante annos nongentos scriptum teris quadratis, in quo e- Sanctorum αννrum diebus, in quo omnes, quos nυenire potui, non solism
qva die, ve=um etiam quo genere certa
ς metro, sive Elegiaco. De natura tem-
Hactenus in Ambrosiano Codice Beda Tum succedit ratio Te Deprecor c. ut in editis. Ad horum normam certe exigenda sunt, quae de ejus Libris scripsere Trithemius Baronius, Du inius, Caveus , --lii Alterum quoque Codicem , quem
ante annos nongentos scriptum conjiciebam, e obiens in Ambrosianam Bibliothecam devectum legi. Ibi ochisce Versibus praepositis, quibus Bo-biensi Coenobio traditum a se Librum designat, Sancte Columba, ἰbi Scotto tuus -- coia UNGAL Tradidit uue Librum, suo Fratrum
En ut rursus Scotum se ungatus profitetur Librum offert Sancto Columbae sita enim & alii Sanctum Columbanum appellarunt hoc est,
illius onasterio obiensi. Nihil de
Monacha tu suo adjicere videtur ' at quum ait ineola tuus, idem prodit significans, se in ejus Coenobio vivere. Complectitur autem Cod ex ille Vitas an florum atrum, quarum lem Monachis potissimum commendabatur, c familiaris eo tempore Lia consuevit. Ibi primo occurrit Prologus in Vitas Patνum Sancti Hiero mi resisteri. Benedictus Deus, qui
vuli omnes domines Ualsos ieri oe. Primo
262쪽
Primo Capitulo hic titulus praefigitur De Sancto Iohanne rem ta. ν mum igitur tamquam eia Mndamentum
nUri peris me. Haec autem Ruff-no Aquile jensi tribuuntur in editione eriberti os eydi sciet Iesu Antuerpiae Anno DCXXVIII. facta. Sunt autem in Sto Codice Capitula omnia , quae apud of eydum leguntur, sed ordine mutato
A. que ad Capitulum e duob&s Maea- lotis Subsequituri Liber Sectin us de Mita auctorum Patrum. Et praefixam Epistolam quum minime animadverterim L Rosweydo editam, ' pro- pterea huc inferre statui in commodum ruditorum, quanquam laru Infeliciter e Graeco, ut mihi videtur,
Epistola praefixa Libro Secundo de Vitis Sanctorum Patrum.
diguum es enim aueatitudine incipere hujus Epiuolae textum, quoniam circa vana, inania praesentis Seculi sudium suum mpendunt, O in aediscatione lapidum, ex quibus non valde gaudebant . Ipse autem verbum aedificationis, o sacrae Scripturae doctrinam doceri de deras e Sanctors m Patrum conversationem O insituta perquiris. ωIterum igitu multa O varia per svula tempora habentur conscripta de is, qui inlecebras Seculi derelinquentes ' quora bonum de derium inspiratio supernae gratiae Dei adiuυabis in aediscarionem eorum, qui de voluntaria permanent in doctr na Salsatoris viri
verentiae tuae praecep:is, O demeris tuae magnitudinis obedire, amator doctrinae veritatis, pro possibilitate mentis meae ornesimum quiuem, teνtium anuti aetatis agens, in Congregatione Fratrtim conυersatus sum , ibilominias etiam, in sotitaria vita, vice mum annum in Episcopatu . Igitu desederanti tibi Sanctorum Patrum enarrare Vitas, viro=um scilicet a feminarum , quo vidi, o de quibus audiυi, cum quibus conversatus tim tam in Arg ι δε-
occiduis Romae s Campaniae ct eorum, qui in his morantur. Itaque habens tibi exponere, enarrare Deetalia te in o Libro hoc, ut cominus salutifero eo monitori uerbeas indeficientem animae medicinam obliυiscaris omnem quidem aes iam mentisque somnolentiam, O inratiouabile de derium omnem autem sensionem animae, etiam se commotionem ractivi ae tri iatiam , o inrationabilem timorem per haec repellas, simul ambis onem Mundi despicias, ut in de eritatis S in
deriderio princias ' quatenus in proposio pietatis dux tibimetira bonoriam operum,
eorum qui tecum unt, qui vite erunt , piissimorum esse aris imperator. Ex hoe enim amatoνes bridi r seiunt ad aeternam alutem. Non ergo spernas simplieitatem O impolitos sermones nec enim operis es doctνinae, subsice, eloquente rinare sermones, sed uadere mentes hominum in Fide, operibus veritatis secundism quod scri-prum vir per ostium verbo Dei
E Et ierum non spernas narrationem sem
tribus . Denique auctorum, id β ει- ιν arebarum se Propbetarum , Abraham
263쪽
, i, DISSERTATIO IUADRAGESIMA TERTIA. uer
Heliae, Visanuis, descripta est fides A
conυersatio, non tantum ut illos glorificent, quos inte Dominus glorificaυerat, se in regno suo gloriosos habebat, sed ut legentibus polieris conferrent ve-νitatis doctrinam exempla salutis. Explieit Episola. Tum hujus Epistolae specimen tum reliqua Capitula leguntur in Lausiaca Palladii. Subsequitur in Sto iCodice Venerabilis Nili Monachi de octo principalibus Vitiis. Et post alia Capitula, admonitiones Sanctorum
Patrum contra fornicationem aliaque vitia, una cum Xemplis, concluditur Liber his verbis: Venerabilis Abbas Lumbertur Leυ ta iussi buue feν bere Librum. Post haec succedit Vita Th8opbili Meedomin , e Graeco translata, quam in aliis Cod Dibus vidi. Tum an Stae Pelagiae ita, quae apud Rosue ydum dicitur ex ersione Eustochi . Diversa autem est verso Bbbiensis Codicis. Sequitur in eodem Codice an Vae T vsis poeniten tia, quam e Graeco transtulit Dionysius Exiguus . Eam protulit Ro-sveydus Libro primo pag. 37 . in Vitis atrum, sed ignorans cui haec interpretatio debeatur. Praefationem igitur ad idem opusculum , quam adhuc luce carentem puto , accipe.
Incipit Praefatio Poenitentiae Sanctae Taysis.
ν Abbati Dioni sus Sanctae T si quondam meretricis mirabilem poenitentiam, simplici sermone conserjtam , quam inter alios eximiae eonυersationis viros aerapto protulit talium fotiunda υἰνtutum, de Graeco me transferre iusfidi Sume igitur ad obliterationem δε- lictorum grande , t spero, compendἰum. c. s enim licti utris congraυibus e
catorum inculis obligatus , non uinus venerandae mulieris provocatur exempla,
de suae absolutionis non desperare remedio Ne nos sari factionis eius qualitas ardua, di ilisque deterreat, quae voluntario carcere abs se eliadi, staνυixemporis poena fugit aeterna suppi eia. Potens enim vi omnipotens se miseνἰ- cor Deus, ut qui illi tantae patientiae
contulit praemium, nobis poenitentiae largiatur affectum, quatenus a peccatis moν-
sifeνἰ abstinentes, cotidiana princiamus indulgentia, e quam Domini nossνἰ I fu Cbνisti miseν eordiam consequamur, quae per Propbetam testatu se diei e Nolo mortem peccatoris, sed ut con- Tam VIII.
vertaturo vivat. Ora pro me, vene-νabilis Pater. Saluti humanae aeterni
Regn aditum poenitentibus paret, quocumque si quisque nexibus aetnoνum
praegra tu , me toto cordis conuertatur arcano facile veniam promerebitur
delictorum. Nam scribtum es Beati qui lugent nunc, quoniam ipsi consolabuntur. E alibi. Amplius est gaudium in Coelo super uno peccatore poenitentiam agente, quam super nonaginta novem justis, qui non
peccaverunt. Nam erat quaedam mere
frin, nomine Tysis tantae pulebritudianis, ut paene multi propte eam vendia iis Iubsantiis suis ad ultimam perυenirent inopiam. Sed O lites inre se iadem amatores facientes, frequente sanguine iuυenum puellae limina replebantur suae quum Abbas Pasnutius νυ
perisset, sumto abitu seculari, O una solido me. Reliqua edidit Rosweydus. In Ambrosiano Iandem codices legitur'
264쪽
quando de Vitis antiquorum latrum a nobis est sermo, nolo mihi excidat animadversio altera , quam Lectori minime ingratam fore confido . Recensetur a Photio in Bibliotheca Codice CXCVIII. myγκε ἐγαλαι ις, καί τυ ο ις τῆ μεγαλου καλουμενου
soni oe suo u Magni s quod o- eant' ii nonaνii , sive rati Spiritualis . Latine hanc Epitomen dedit prae laudatus os eydus in Vitis atrum ex versione Pelagii sanctae Romanae Ecclesiae Diaconi Iohannis sanctae Romanae Ecclesiae Subdiaconi. Itaque hactenus una tantum Epitome magni Limonarii prodiit. Ego ver integrum: ipsum opus exstare adhuc arbitror in Sto Codice Bibliothecae Ambrosianae, ubi Vitae dicta Sanctorum Patrum , Qveterum Monachorum comprehenduntur. Aetatem septingentorum annorum superare mihi visus est Codex ille membranaceus. Vastum plane pus, quamquam in principio' fine aliquot folia desiderentur. Contuli ego cum editis a Rosweydo ipsum Codicem, reapse ampliorem deprehendi . Ibi complura habentur, quae in Epitome Photii, osweydi, atque in aliis Sanctorum Patrum Vitis frustra perquir puta Rufi, Sarmatae, aliorumque Abbatum sententias facta ; ita ut in eam plane sententiam concesserim, Magnum Limonarium a Photio laudatum, superstes in eo Codice reperiri, quod Latio donandum atque vulgandum si quisquam susciperet, sua laude profecto fraudandus non esset. Sed jam tandem e diverticulo in semitam regrediamur.
Quem successum habuerit Lotharii Augusti cura pro restituendis Literis
II 6 in Italico Regno , petat nunc aliquis Mediocrem sane fuisse inde argumentari licet, quod per totum
Seculum Christi onum raros ex Italia emersisse videmus, quos cum eruditis Graeciae , Galliae , a Germaniae viris eo tempore conferre possimus . Et quidem quum Gallos
commemoro, negandum certe nequa
quam est, qui ob magni illius Imperatoris Caroli curam Alcvini exemplum , plurimos literaturae fructus is doctos viros eodem Seculo Non Gallia pepererit Attamen si Lupum ipsum errariensem Abbatem , unum ex eruditis eloquentibus viris illius temporis audimus ,
qui sub filio Caroli Ludovico Pio
floruit, neque ea fuit literis fortuna in Galliis, quam quisquam fortasse sibi persuadet ' ait enim in Ep, stola
g . Nun Literarus sudiis paene obsoleτis, quotus quiIque inυ uiri usit, qui de Magistrorum Imperitia , Librorima
penuriώ, otii denique inopia , meriso non queratu Pon Italia ver Conci
lium Romanum Anno Christi DCCCXXVI. habitum , Canone IV. sat
prodit, abundasse Presseteros, Diaconos , atqA Subdiaconos indoctos , quos
propterea ad tempus a divinis officiis sacra Synodus suspendit, ut docti valeant ad debitum in serium adsen re. Immo rapiscopos, ut doceri posesnt, ametropolitano monendos jubet Attamen eo ipso Seculo Ana- susum Bibliotbeearinis , doctissimum sane virum , Guillielmum itidem Pon tificiae Bibliothecae praefestum Johannem Diaconum, aliosque minoris nominis Roma dedit. Prodiit quoque ex Casinensi Coenobio Erebem- pertus, uti ex Neapolitana chola Iohannes Diaconus , αμιm Su diaconus, quorum ibi os aut edidi
aut indicavi in Collecti. Rer Italic.
265쪽
. uisium Ravennatensis Civitas protulit. Sangallens quoque Monachusdem sti, Caroli 'gni Lib. primo, Cap. 8 scribit, Grimoldum insignem circiter Annum Christi DCCCL. Sancti Galli Abbatem . primo in Gallia, pos i in a. a Libe alibus fuisse Dile, init inbui . Ad haec dum regia Constantini Magni Urbs Christianis Imperatoribus paruit , apud Graecos semper in honore Literarum studia fuerunt, iis e regionibus manarunt ingenia plane erudita Librique magni iaciendi . Certe exciderunt interdum cholae, desiderati sunt Magistri sed non diu nebantur Literae humi acere Bardas Caesar Anno DCCCL 1X. mirabili ardore Constantinopoli omnium Disciplinarum studia restauravit. Rursus idem praestitit Anno DCCCCLVI. Constantinus Porphyrogenitus Augu-sus. Apud Monachos vero Latinos praecipuum iterae asylum sibi invenere . Et quoniam cum Graecis vicinis nonnunquam dominis multum commercii erat Neapolita-Dis, neque exiguum Beneventanis, propterea eodem eculo Nono Bene.
venti bene fuisse Liberalium Artium sudiis , auctor est Anonymus Saler- nitanus in Paralipomen. Cap. 24. Part. II. Tomi II Rer Italicar pag. 263. Scribit enim, quo tempore Ludovicus II. Augustus Beneventi moram traxit, hoc est, circiter Annum DCCCLXX. ν inta duos biloopbos eam Urbem hahuisse, e quibus unus insignis, Ideν eus nomine, inter illos degebat, non solum liberalibus Di Ioiplinis apprime imbutus , sed etiam pro- se irtuti deditus. Haec ille, qui ipsus iderici Carmen profert, ex felici sane profectum ingenio. Sed utut hisce, quae hactenus commemo-xavi alia nobis ignota conjiciendo
A. ac opinando addamus quaenam tandem quanta est haec messis iteraria, si tot Urbes Ingenia numeres, quibus semper abundavit talia λ Et praecipue quum vel paucos illos Scriptores, quos laudavi, nulla singularis ingenii virtus, nulla
eminens eruditio, nullus supra me diocritatem assurgens foetus commen
det. Neque tamen defuit Literis Romanorum Pontificum patrocinium ut ubique saltem Clerici iis operam darent. Eugenius I. Anno DCCCXXVI in Concilio Romano, Canone 3 . haec statuit De quibusdam Ioeis ad nos refert&ν, non agi iros, neque curam inveniri pro tidio Liteνaram . Idcirco in universis Episcopiis,
subjecti ue Plebibus, ct aliis loe s, o
quibus necessitas occurreνit, omnino cura
se diligentia habeatuν, ut Magistri, Doctores Onyiittiantur, qui stidia Literarum , Liberaliumque . tium, a sancta habentes dogmata, assidue doceant Confirmatum est idem decretum Anno DCCCLIII. a Leone IV. Papa in altera Synodo Romana, additumque est Et liberalium A. tium Praeceptores In Plebibus, ut assolet, raro
inveniuntur, tamen divinae Seνipturae
sci nullatenus desint, qui annualἰ- te proprio Episcopo de ejusdem actionis opere solidite inquisti debeant e pondere.
Nam qualite ad divinum utilite cultum aliquis accedere possit, ni tisainstructione doceaturi Hoc est, saltem comparentur agistri in ruralibus Parochiis, qui Clericis Scripturam
Sacram exponant, eosque ad divina officia recte recitanda ac peragenda informent. Verum aut salubri huic
decreto extra Romam parce obtemperatum est, aut ab ipsis Urbibus, in quarum plerisque constitutas uin
266쪽
nuere videntur, nondum segnities ablagistris, aut a Discipulis incuria depulsa est. Erant eicis illic non
pauci Literis bene eruditi abundabant etiam, ut arbitror, plures semidocti sed qui tunc excellerent Literarum gloria, pauculos sane nunc ostendere possumus. Et quum Saeculo Non Carolus Calvus Francorum Rexin uetustus, ut Auctor est Her-ricus Monachus Antissiodorensis in Praefatione ad Vitam Sancti Germani, doctos viros undique in Galliam acciret ad iteras promovendas, in Graecia quidem, Hibernia eos perquisisse dicitur, non autem in Italia. Qualibus fatis provecta fuerit Ἀ-pud Italos res iteraria Saeculo Christi Decimo , nunc dispiciendum . Ne eo quidem tempores defuisse Echolas Italiae, ex verbii Ratherii apiscopi Veronensis sed patria, Belgae . in Dacherian, Spici legio elucere i videtur, qui hoc ipso Saeculo haec scri-hebat: Pone quemlibet mobilium scholis tradi quod utique hodie magis feri ambitu videtur apiscopandi, suam cupiditate iovi n militandi Dixi eodem Seculo. Annum minime designare ausus tot enim aerumnis, X-siliis, rerumque conversionibus obnoxius fuit Ratherius, quibus ipse ex
inconstantia atque ambitione sua, adde etiam ex mordacitates linguae ac stili. caussam laedit, rudi ejus Chro- nologiam recte consignare non tam facile , possis ito etiam , Vercellenses
Eoiseopus cujus opera cura Clarisse. Dacherii cit Spicilegio, edita habemus, circiter Annum DCCCCL. in suo capitulari, Cap. EI. ex Theo-dulso inurelianensi haec scribebat: Pres, teri etiam ipe nuas meos Sobolas habeant O si quislibet d itum suos arvulos ad discendas Literas
A eis committere vult, eos fuse pere, do
cere non renuant, sed cum summa eos earitate doceant . Quamobrem pinan
di locus est , excultas fuisse tunc inplerisque Italiae partibus Artes Liberales, aut saltem abfuisse enormem illam inscitiam, quam tempora Langobardorum Regum senserant Canonum certe peritiam aliquam ne
iis quidem Seculis negare licet. Sed utcumque sese res habuerit, ne illo quidem Seculo emersisse ex Italia videmus Viros iterarum ac Librorum
laude claros, si Attouem nuper memoratum Episcopum excipias , egregium sanem doctissimum virum , Liuiprandum patri Ticinensem , Antistitem postea Cremonensem , Histo- ricum, lepidum aliquando , immo
scurram , non uno tamen nomine commendandum. Nam quod est ad no mum Salarnitanum, cujus Historiam art. I. Tomi I. art. II. Tomi II Rer Italicar evulgavi, liosque Biographos Saeculi illius, tanti non sunt, ut eos exerendo putem ad Italiaes decus. Audi iunc Glabrum Radulphum, qui circiter Annum XLV suas conscripsit Historias , a Duchesnio editas. Ita ille ad Annum Millesimum, Lib et Cap.
12. Ipso quoque tempore apti Ravennam quidam, i ardus dictus, studio Artis Grammaticae magis viduus quam frequens , seu Italis semper mos fuit Amtes negligere et ras , illam sectaν m. En quod tum foret exterorum hominum judicium de Italicorum Literatura. Glaber tamen in Chronologiam peccasse ei mihi videtur. Hujus enim Vilgardi deliramenta refert ad Annum Christi Millesimum postea subdit Ad ultimum mererieus es repertus, atque a Pontife ipsius Urbis
Petro damnatus. At Petrus Ravennas
Archiepiscopus Anno DCCCCLXXI regimine
267쪽
3a ι regimines Ravennatis Ecclesiae Meleabdicavit, ut monumenta ejusdem Ecclesiae aestantur. Quare sit gardi acta in Annalibus 'aronii anticipanda videntur, iii alterum tetrum Ravennatem Archiepiscopum mihi ostendas aut errori cubat in Glabri narratione. Hei in autem letas Si minime apud Italos richol aes desiderabantur cur tam exigua iteratorum seges inde Saeculo IX. o. germinavit Responsum accipe. Farum est. Scholas habere, misi, Scholae egregios habeant Magistros, e quibus ornati doctique Discipuli, Auditores prodire possint. At ei tempestite pauci supra illam Grammaticam cujus antea menti, facta est assurgebant . inccedit, quod Seculo α. corrupti nimium aes deformati duere Italicorum Mores . ita ut mes ipsa quidem Roma in hujusmodi contagione AEa vere ibi potuerit. Nuper memoratus . Liuiprandus Eoiscopus Cremonensis, Legatus Ottonis Magni Augusti ad Graecorum Imperatorem ubi degationem duam laescribit. de eorum temporum Romanis haec scribit, Eos nos Longobarditanti dedignamur ut inimicos nostroseommoti nil aliud contumeliarum nis, Romane, dicamus. Tunc fere ubique,
in utroque Clero, atque in ipsis etiam augustioribus Monasteriis, ambitioni, avaritiae, luxuriae clora laxabantur . Et quum disciplinae sacrae nulla aut modica reverentia haberetur: quis stupeat, quod iterae languidae depressae in Italia, immo extra Italiam caput minime tunc extulerines Vide rursus Ratherium 'ipsum Fart. α de contem tu Canonum qui se interrogantem inducit: cur prae cereris gentibus Baptismo renatis, contemtores canonicae L
gis O vilipensores Clericorum snt m A gis Ballei Haec illi nimirum caussa videtur: Quoniam quidem libidinosores
eos, o pigmentorum venerem mutrientium frequentior usus, o vini continua
potatio, is negligentio dise*ἰἰna fauit doctoνum e. Froinde subdit, nihil a ritu Laico Clericos distinctos fuisses nisi quod mi barbam raderent barbiras hic ritus ipsi atherio ap-m pellatur capitis, ac aliquantulam vesium dissimiliιudinem a Laicis praeferrent. Et Gregorio quidem VII. Papa teste Lib. 8 Epistola decima, Oocidentalis aeclesiae Cledius i ak ipsis iadei Chrisianam primo νdiis Garbam adendi mo em tenuit. Contra Clerici Sacerdotes Graeci, ut scribit Nico
bam nutriebant ' immo Latinos, quod alio ritu viverent insimulabant quam ridendam quaestionem agitare coacti
sunt Aeneas Parisiensis Episcopus, Ratramnus Monachus Corbejensis adversus Graecos. Secul, deinde XI. Petrus quoque Damiani lib. primo Epistola XU. Rectores Ecclesiarum ait
tanto mundanae vertiginis rotari impul-
D, it eos Saecularibus darbir tam quidem diυidat, sed actio non discernat. Sub Ciero tam incomposito quosnam quaeso, putemus fuisse Laicorum mores ac inscitiam Saeculo Christi Decimo λNeque praetermittam , ad remorandum temporibus iis iterarum progressum non partim confluxisse penuriam Chartae, qua nos ab aliquot Seeulis abundamus. Praeter Membra nas Romanis , dum rerum potiebantur, vulgatissimas , aliaque ad scripturam excipiendam idonea, in usu
fuere Aegyptiacae potissimum Papyri
sive philyrae, quae vili emebantur , itaui a Literatis viris, dum crumena omnino exsanguis non esset, Cham ta iacile pararetur, cui sua sensa committe
268쪽
mitterent, unde Libros , quoties opus erat, efformarent. Quo Seculo Aegyptiacae Chartae usus evanuerit, arduum sit decernere Attamen im mortalis nominis Vir, ac illustre Benedictini ordinis decus Iohannes Mabillonius , Libro primo, Cap. 8 de Re Diplomatica, praecinue Cap. 3. Supplementi ad ipsam Diplomaticam , animadvertit, apyros inveniri scriptas vel ipso Saeculo Christi O-c avo QNono . Quod quum audis, opinari subit , aut tunc conficiendae Papyri Artem in Aegypto paene exolevisse, aut certe raras eo tempore in Occidentis provincias advectas fuisse Philyras . Sive id acciderit quod Occidenti cum Oriente, abje-ξtis Graecorum Imperatoribus, non id commercii, quod antea fuit si Ve, ut veri videtur similius, quod Aegyptus Seculo Septimo in ditionem Arabum, hoc est Saracenorum, concesserit : certe existimare licet
jam tum coepisse in desuetudinem abire Papyros , saltem inter Occidentis Populos. Et revera innumeri quidem occurrunt Libri Diplomata, ac Instrumenta, Seculis VII. VIII. IX. in Membranis exarata ' sed nullam Eruditi viri hactenus exeruere Papyrum iis temporibus scriptam : quod
praecipue post abillonium ostendit Cl. V. Scipio Mamjus Marchio Veronensis, de argumento hoc optime meritus. Nihilo tamen setius novimus , Saeculo etiam Decimo Romae
in usu fuisse a pyros, quum Anno DCCCCLXXII. Johannes XIII. ara scriptis e Faρνreo Tomo Chartis, fecit priυilegium Moloniens cuinae rogante Adalberone Archiepiscopo Remensi, uti abillonius animadvertit in Annalib. Benedictim ad eum Annum . Tri voltienses quoque Patres
Soc Iesu in monum. Historiae Li-
ter ad Septembr. 7II. geminas ullas Romani Antipapaein Formosi apae in papyro scriptas, merundae
adservatas, commemorarunt. Sed
subsequenti Saeculo Undecim ejusdem papyraceae Chartae vestigia vidisse videtur Titius Senens Historicus qui ineunte Seculo Christi Sextodecimo, varios Historiarum Tomos manu exaratos reliquit, apud amicum quondam meum ubertum Benvo-glientum Senensem adservatos. Et sane disputans Titius ipse, cur suo quoque empore non Cancellaνii sed Vicecancellarii appellarentur Cardinalesii, qui Pontificia Cancellariae praesunt, ait : In Bullis Benadicti Noui, quibus Pontifex ille inte Bonietonem
Episcopum Tuscanis em , ct odietonem Episcopum Castrensem nomina ghelli ignota in Italia Sacra litem Decimarum duorum Castrorum diremit, ita scriptum reperi Datum Tertio Kalendas Aprilis per manum Petri Diaconi Caνdinalis janeellari Sanctae Sedis Apostolicae, Anno Deo mo Domni Benedicti Papae hoc est Anno Christi MXLIII. Tum subdit Has Bullas
interpretandas accepi, literis Langobam dorum , ct in Pararo conscripta , quae tu sanctae oauens Eeclinae Archiυiis conditae servantων. Agitur eic, uti videtur, de Bullis archetypis, ac proinde non vulgarem Chartam nostram , neque pergamenam , sed Aegyptiacas philyra nomine Paρον designatas puto. Vix tamen post tempora illa Papyrum usurpatam ab Dialis mihi ostendas, quae, antea a pud nos esse perquam rara coeperat. Itaque ad scripturam tantummodo supererant Pergamenae, sive Membranae , quarum sane constans fuit ab
antiquis Seculis in Orient Win Oc
269쪽
Confer nunc pretium vulgaris Chartae nostrae ex detritis , maceratisque linteis confectae cum veterum Seculorum Membranis. Nullo negotio tutes intelliges quam multa deessent plerisque i iterarum ramatoribus , in praesertim Monachis , quibus praeter victum, vestitum vix aliud suppetebat Vide iraefationem Gregorii Monachi in Chronico Farsense art. II. Tomi II Rer Italicarum. ii terarum . inquam amatoribus mimis tunc multa deerant id comparancos
sibi libros . alienos, at conscribendos suos, quando vel ipsum Char tae adhibendae. hoc est membranaceae, pretium vires saepe ac saepius excederet Literatorum , Vidi ego in Ambrosian Bibliothecam Stum Codicem, complectentem quaedam per Bedae . Ejus antiquitas, quantum quidem conjicere . potui. octingentos annos superabat Characteres enim quadrati lac minuti erant. Fortassis
etiam ad nongentos accedebat, ut ex
infra addendis quisquam colligere poterit. Quod ibi prae ceteris adnotatione dignum censui, Librarius , deleta vetustiores scriptura membranis iis usus fuerat ad novum Librum describendum . antiquior autem scriptura litteris constabat quadratis atque majusculis . ita ut supra mille
annos ascendere mihi videretur Inde aliquot vestigia delibavi, exempli
caussa L Non vox, tit lingua mortalis,
satis indicant Ritualem Ordinem fuisse ibi antea conscriptum . Ita in altero ejusdem Bibliothecae codice
legitur Manuelis Cretens s oscho puli, ut opinor Grammatica Graeca scripta ται πλδ . κθ. τῆ 'Oκτω-
XXXIV. die XXIX. Octobris. Membrana vetustissima est, atque in ea Tra- status alter antiquissimis Characteribus scriptus suerat, uti vestigia ostendunt Iis autem aut sponte fugientibus, aut consulto deletis, Grammatica superinscripta successit . En
quo Vergerent, quibus laupertas fa- cultates parandae novae Cartae nega
bat. Et alii quidem Codices occurrerunt mihi, in queis novi characte res vetus Itores alios aqua calida obliteratos perhibebant. Ceterum in Ambrosiano illo Codice, quem primo commemoravi, legitur Beda Liber de Temporibus, ct certis annorum patiis, jam editus Tomo et operum Bedae, nisi quod Capitula XVI. XUII. sequentia usque in finem diversa sunt ab editis. Ibi Christus natus
dicitur Anno a creatione Mundi 3932. Haec autem pauca decerpsi, anescIo quo addita, quae in Libris editis desiderantur : A Justiniano usquσad Pippinum seniorem sunt anni A Pippino seniore usque ad Rarium sunt Auni XXVI. Amari usque ad Pipρ num tartomannum uni Anni XXVII. . Pippinois Carlomanno usque dum Pippinus ex eo isti tutus es, sunt . ni X. a Pippino ei usque ad Carlum Carlomannum uni Aun XVII.
rsius solus Regnum suscepit , 9 Deo
protegente gubernat usque in praesentem annum feliciter, qui es anus Regis; ejus XLII. Imperii er VIIII. Sunt autem totius summae ab origine undi .
n ad praesen em diem ΜΜΜΜDCCLXI. Haec, inquam, in editis non leguntur, quippe Libro Bedae post ejus obitum adjecta Sequitur,alendarium sub titulo Libra annalis rantiquum an atque ab editis di-
270쪽
versum Denique Librum claudit Tradiatus de temporum ratione jam revulgatu .
Ad hae Bibliothecam sibi parare,
aut ab aliis paratam reperire iis temporibus perdissicile ac rarum erat Nos felicitate Seculorum nostrorum inflati, socordiam ac ignorantiam veterum fortasse miramur ' etiam iis insultamus, quod illorum ore in Literaria re tam curta supellex. Verum meminisse quoque decet, vili Dsimo pretio Chartam postea ad inventam nunc redimi ' uti post excogitatam Seculo Decimo Quincto Ar-xem Typographicam, paucis nummiS nunc venire praegrandes Libros, spis sa ac varia unius Scriptoris opera Complectentes, qui centenis, millenis Aureis olim constitissent. Exploratum quippe est, praeter membranae pretium , usque ad Typographiae originem a Librariis calamo exaratos uisse Codices, praesertima Monachis, qui ante alios et cribendis Codicibus operam dabant. Proinde nemo non intelligit, quantum laboris, temporis exposceret ejusmo-
ei scriptura , ac propterea quam a ro unus Codex veniret; quo praeterea Codicibus opus esset, conquirent , exempli caussa, universa Augustini, Origenis , Chrysostomi, regorii Magni, opera, quae Typographorum ope nunc impressa recusanon multo aere emenda prostant. gitur perquam paucae tunc erant,
saltem in Italia, Bibliothecae Principibus viris is omnibus ferme Laicis, isthaec ornamenta negligentibus,
aut contemnentibus, aut earum col
ligendarum enormi pretio ac sum tu deterritis. In insignibus tantum Coenobiis Bibliothecae locus erat, quam quam Willic brevi plerumque Catalogo numerus Codicum expediretur.
id ergo mirum s vel ipsa robustiora ingenia tunc minime emerge
rent, exiguam illustrium Librorum segetem ea aetas ferret Ingenia certe eadem atque nunc Italia
temporibus iis genuit sed ubi Magistri , Codices cultura desiderantur, vis omnis ingeniorum in Literis lanaueat oportet,is certe mo-
diei fructus inde sperandi . Inter cetera Attonis Episcopi Vercellensis supra laudati a Dacherio edita in Spici-
legio leguntur Litterae Gungonis Leυiatae μυariensis κbrosii ν6bteri Mediolanensis, quae viros produnt in Canonum scientia aliquantulum eruditos . Sed iis, atque horum similibus alae deerant ad tentandos altiores
volatus Fortassis autem mea non me
fallat opinio, si dixero, ad DRendam hanc Librorum inopiam in Italia
conflux sse etiam teterrimas Barbar rum irruptiones, Langobardorum videlicet, Hungarorum , Saracenorum ut alios praeteream . Furibunda gens non hominum tantummodo vitas metebat, sed incendiis etiam in quaecumque obvia aut resistentia saeviebat. Et quum nullus apud eos esset Literis honor, propterea ingens Librorum copia illorum non minus ignorantia quam crudelitate perierit necesse est, praecipue in Monasteriis, e quibus tot flammis tradita novi mus . Ante Normannos an tantis calamitatibus Gallia succubuerit, affirmare non ausim. Nihilo tamen secius vel iis temporibus, ut supra vidimus, teste Lupo errariens Abbate , de Librorum penuria passim Galli conquerebantur. Immo Lupus ipse exemplum memoria dignum suppeditat. Quotquot ille poterat Codices sibi suisque Monachis avidissime procurabat 'o quum duo ex eisdem Monachis a Gallia Romam ad Apostolorum