Philosophia utilis et jucunda tribus tomis comprehensa, quorum 1. Logicam, metaphysicam, & ethicam, 2. Elementa mathematum, & 3. P hysicam, cum appendice de electricitate complectitur. In usum studiosæ juventutis concinnata a p. Andrea Gordon ... Tom

471쪽

Scholion. D

Io. Latitudo januae quae transitum in ipsum aedificium praebet , in aedificiis minoribus esse oportet 4 vel 4 ἰ ped. in mediocribus f vel ε' in maximis vel 8 ped. Januae conclavium in aedificiis minoribus latitudine 4 ped. excedere non debent; in mediocribus latitudinem ped attingere possunt; in maximis s vel 6 ; temporum 6 ad 8; portae civitatum ad minimum Io ped. latitudine gaudere debent,

pedum.

m. Ut portae civitatum . & Thyraria aedificiorum proportionem latitudinis ad altitudinem ut 1 ad 2 habere possint, altitudo valli contignationis raro vel unquam admittit: portae civitatum latitudo ad altitudinem se habere potest ut 4: 7 incluso semicirculo , quo superius clauduntur Thyraria aedificiorum altitudinem I ὲ latitudinis habere & superius adhuc arcu sextantem circuli continente claudi possunt.

472쪽

Ia. Postium januarum latitudo esse potest ἰ - vel ἰ ipsius aperturae: atque vel simplicem fasciam exhibent, vel membris ex ordinibus architectonicis desumptis di-

versimode' exornantur.

II 3. Limen januae aedificii nonnihil ab aroa plateae elevari ; ab area tamen atrii altitudine sive elevatione plane differre' non debet. =' . Theorema Io.

dium ejus occupet; utrinque aequalis fenestrarum numerus aequaliter a se invicem

distantium.

Demonstratio.

Regulae symmetriar hoc postulant N. I 8.

Scholion.

eii justa latitudine non gaudeat ,portam dium vix occupare potest; in altera igitur' i extremi

473쪽

i . Theorema a I II 6. Si praeter portam principalem adhuc aliae requirantur porta principalis , reliquas magnitudine superare & in medio aedificii extrui, eliquae utrinque aequali a porta principali distantia distribuuntur.

Demonstratio.

Theorema. 22. J I . Januae conclavium per totum redi filium sibi invicem respondere , & fene strae , si murus oppositus his gaudeat , dis recte oponi debent

Demon stratia

Symmetriae regulae non modo hia postulant, sed & ad commoditatem plurimum id confert, dum liberum aeri tran- . situm permittit. Definitio A.3Oin II 8. Scalam eam vocamus aedificii pa tem qua mediante ex una contignatione in aliam pervenire licet. b

474쪽

II9. Commoditatis ratio postulat, ut scala primaria ingredientium oculis se facile offerat, lut una serie per omnes contignationes perducat; ut ad Omnes comngnationis partes & conclavia aequali fere labore ducat; hincque circa medium aedi--fficii merito sol locatur , & denique , ut lassicienti luce gaudeat.

Corollarium et.

sum scalae praebeanto,ptima graduum altitu'do erit 6: ad hanc enim altitudinem pedem naturaliter fere eleVamus; in majoribus tamen aedificiis paulo minor; in minoribus

paulo major altitudo esse 1potest Latitudo graduum est unius pedis. Longitudo in minoribus aedificiis non infra . pessi nec supra 6. ped. In majoribus aedificiis longitudo, graduum 9 ped. non facile excedat graduum series I, et, vel 3 pro ratione altitudinis contignationis &. spatii distinguntur intervallis , quae rubepid e vocantur.

Definitio 3I.

I 2I. Scala cujus gradus e lindrum in medio positum ambiunt Cochlea Siries dendet drcppG vocatur. . '

475쪽

- . . . l. γ

Ietet. Cochleae minus quidem' spatium' exigunt, quam scalae rectae 3 sed cum aDcendentibus &descendentibus: minus commodae , & non raro periculosae existant, quantum fieri potest , vitandae sunt.

Problema 10.

I 23. Scalam rectam cum sitis intervallis distribuere. .

Resolutio. 'Τ. Altitudinem Contignationis juxta digitorum mensuram divide per sex, & habebis numerum graduum. Ubi notes velim, intervalla & aream superiorem, qui scalam it, etiam pro gradibuS computari. . V a. Numerum graduum , pro ratione spatii scalae delimati, ita per intervalla di-3 stribue, ut gradus latitudinem unius pedis,

atque justam longitudinem accipiant N.

s . .

476쪽

Theorema 23.

et . Singulae partes aedificii quoad situm S usum commodum rite distribui, & juxta intentionem.aedificantis extrui debent.

. . ,

Demonstratio.

Axioma commoditatis hoc reddit indoei

Iets. Ad situm commodum pertinet sa-Iubritas partium ad unum usum spectam tium, Vicinia , & sic porro.

I26. Unumquodque conclave ibi collocandum , ubi ejus usus plura praebet commoda , & pauciora invenit impedimenta. Demonstratio. Commoditatis ratio hoc itidem post lat, sic u g conclave habitationi destinatum in aedibus privatorum a porta principatrnimis dissitum non sit: Musaei situs versus orientem . & versus a raptam aream electus, &salubritatem, & neςeffariam studiis tranqillitatem praebet.

477쪽

Theorema 25. Idi7. ConclaVia , quorum usust connexus est , ipsa quoque sibb invicem esse, & aliqua inter se connexione gaudidere debent. - .

Demonstratio

Hoc patet itidem ex regulis commoditatis. Sic V. g. promptuarium culinae vicinum sit. . - .

. Georema 26. . I 27. Figura conclavium quadratum vel parallelogrammum exhibeat.

Demonstratio.

Commodus usus partium aedificii hoe postulat οῦ cum enim mensae , sedilia , lecti scrinia , & id genus alia in conclavi collocentur; ut hoc apte fiat , conclave ad angulos rectos extrui debet. Theorema 27.

I 29. t Conclavia neque nimis humilia neque nimis humilia neque nimis alta sint.

Demonstratio.

Conclavia enim nimis humilia salubritati adversantur : nimis alta vero dimcul- . ter calefiunt, Coro-

478쪽

I3o. Hinc nullum conclave in privat xum aedibus altitudinem, Φ. Nedum excendat; nec conclaVe habitationi destinatum infra Io pedes altum sit. . .

x3I. Vaporaria & cubiculae contabuistionibus, triclinia die & porticus pavimentis sterni debent quamvis & tri

; Pavithenium plus stigoris hyberno tempore assumit'. quam contabulatior: in va, porariis ergo & cubiculis reprobatur. ,.

Definitio sa. . . I32. Id quod conclave superius tegit, si planum sit, & in varias areas geometriincas striis prominentibus e gypso factis cin

ctas distributum, lacunar in 'lder Pedo

vocatur. Scholion. ' MI 33. Striae , quae areas ambiunt , ex membris architectonicis componuntinis

479쪽

Areae praesertim mediae , picturis exornantur , quae melius intectorio recenti calfresto quam in tela lintea ole pinguntur: Infra lacunar cor nix totusti conclave amis,ire , parietesque cor nare solet.

Definitio 33 ' i et 34.Si id quod conelave superiorius tegit, juxta circuli vel ellipseos arcum ex lapidiabus eostructum sit, fornix vocatur.

Definitio 34.

Camera tonuen MemoIbe est sornix . quae secundum arcum circuit recta produς itur , & partem cylindri coneavi

fornix juxta quatuor arcus se invicem secantes extructa, Si in medio area quadrata vel circularis relinquatur , fornix um-

Sobolim. 136. Cum in fornicibus lapides assinstar

cuneorum versus latera vim suam exerant,

fornices praepriam fulcimentis gen) satis fortibus inniti debent , quae eo fortiora & spissiora sint, quo minoris segmenti arcus est , juxta quem fornix de-

480쪽

Georem 29. U . Singula conclavia , porticus &e. Sufficienti luoe gaudere debent. Demon'ratio. 'Commodus partium usus id postulat;

ecus enim adiones nostras sine impedi. mento in iis peragere non possemus.

D finitio

muri, per quod in conclavia, & alias aedi- filii partes luci datur ingressu . ,

corollarium.

nestra , cujus altitudo superat latitudinem, ' plus lucis transmittat, quam si alia ratione 3st extructa ue merito hac ratione extruitur. Ut autem lux in conclavi se magis dilatare possit, murus ad latera fenestrae aliquantisper minuitur. a b.

Theorema so.

personae smul in ea se collocare possint. ' G ga - Demonstra-