장음표시 사용
331쪽
diores , N plures unumquodque enim contra settur coelo in suo ipsius circulo ) rationabile ilam est propinquissimum quidem simplici, deprimae circulationi in plurimo tempore Pe transire suum ipsius circulum , longissime au- rem distans in minimo, ali orum autem semper Propinquius in maiori, longius autem distans in minori. propinquissimum enim maxime superatur , quod autem longissime abest omnium minime , propter distantiam, media autem secundum ratioaem iam distatiae, ut etiam ostendunt Mathematici. Duasitum Tertium, iuxta Muer. paraphra . Astrorum Aura demon Irantur. Tex. 4 Iguram autem uniuscuiusque astrorum sphael ricam esse maxime utique quis rationabili- . ter existimabit. Quoniam enim ostensum est quod neque natura sunt apta moueri per se ipsa,
in i ' hsqης natura autem nihil absque ratione , frustraquς μ ερ' saeit,palam est quod& figuram talem dedit inses' 'i' mobilibus,quae minime est motiva. minime au tem motiva est sphaera, propterea quod nullum
habet organum ad motum. quare patet quod . sphaerica utique erunt mole. Amplius autem similiter quidem omnia , ac Vnum. Luna autem ostenditur per ea, quae circa visum , quod sphaericasilinon enim utique fieret accrescens, 5 decrescens, plurimum qui dem altera ex parte curua, altera concaua , aut Vtrinq; curua, semel autem bipartita. Et rursus per Astrologica. quia non utique essent solis eclipses, lunulae speciem praese ferentes. quare, si unum est tale,palam est
332쪽
2κ dum Luintum. 2uare aliqua 'starum pluribu , aliqua vero paucioribus mouentur
DVabus autem existentibus dubitationi- Tax.so. bus, de quibus merito quilibet dubitauerit, tentandum est id dicere , quod videtur, Veneratione dignam esse , magis quam temeritate reputantes promptitudinem illam, siquis pxopter Philosophiae sitim, etiam paruas in iis su iancientias amet, de quibus maximas habemus dubitationes. Amplius autem, cum multa sint huiusmodi, non minus existit mirabile , propter quam causam non semper dea, quae plus distanta prima latione , moueantur pluribus motibus, sed media plurimis. Rationabile enim esse videbitur , primo corpore Una latione lato, propinquissimum paucissimis moueri motibus, Veluti duobus , contiguum autem tribus , aur aliquo alio tali ordine. Nunc autem accidit contrarium. paucioribus enim Sol,& Luna mouentur motibus , quam errantium astrorum non
nulla,quamuis logius a mediis, bc propinquius primo corpori sint , quam ipsa. Manifestum autem hoc de quibusdam etia visu factum est. Lunam enim vidimus bipartitam quidem existentem , subintrasse ex astris illud, quod est Martis, quod occultatum quidem fuit secundum ni- grum illius, exiuit autem secundum clarum, &Iucidum. Similiter autem dc de aliis dic ut astris, qui dudum ea obseruauerunt a plurimis annis Agyptij,&Babylonij, a quibus multam sidom G Dp . habemus de unoquoque astrorum. Babyloniis Atque hoc merito dubitauerit utique ali- Tex.61. quis, ta propter quam causam in prima quidem
333쪽
latione tanta sit astrorum multitudo , Ut ex iis, quae numerari nequeunt , esse rideatur totus ordo, in aliis autem unum seorsum singulare , duo autem , aut plura non videantur in eadem infixa latione. De his igitur quaerere quidem bene se habet dc ad eam , quae ad plura se diffundit, intelligentiam,quamuis paruas haheamus causas , tantaque elongatione distemus ab iis , quae circa ipsa accidunt ratamen ex talibus conte mplemur, nihil utique irrationabile videbitur idia esse, quod nunc dubitatur. sed nos de. ipsis, vecorporibus solum , & unitatibus, ordinem quidem habentibus, inanimatis autem omnino cogitamus. oportet auTem, ac si participarent a- Aione, de vita existimare:sic enim nihil, id esse videbitur praeter rationem, quod accidit. Tex. 62. Videtur autem optime quidem se habentii nesse ipsum bonum sine actione :*ropinquissimo autem per paucam, ac unam ziis autem, quα longissime absunt, perplures. Quemadmodum in corpore, hoc quidem, neque exercitio utens, bene habet .hoc vero,si modicum deambulaue rit:huic autem dc lucta est opus, dc cursu , dc pugna et rursus autem ali j, neque quantumlibet laboranti hoc quidem adhuc inerit bonum , sed
. Vς aliud aliquid. Est autem dissicile aut multa,
aut saepe recte agere , et seluti multos talos '' Coenses proiicere diffcile est : sed unum auti inqς m facile. Et rursus, quado hoc quidem Opus fuerit huius gratia facere , hoc autem alterius, dc hoc alterius, in uno quidem , aut duobus facile est adipisci, quanto autem utique per plura dissicilius. auapropter oportet putare dc astro- . tum actionem esse talem, qualis animalium est, ac plantarum. etenim hic hominis actiones plurimae
334쪽
Quae sunt: multa enim bona potest adipi sci , ita ut multa agat, & aliorum gratia. Ei autem, quod questi optime sese habet, ni Tex .s hil actione est opus : est enim ipsum id, cuius gratia. Actio vero semper est in duobus, cum & vide contricuius gratia sit, dc quod huius gratia. aliorum Zim.
autem animalium pauciores. plantarum autem parua quaedam, ac una sortasse. Aut enim unualiquid est, quod assequitur, quemadmodum ti homo, autetia ipsa multa omnia praeuia sunt ad optimum ipsum. Hoc igitur habet, & particeps est optimuillud autem peruenit prope per pau- ca:aliud vero per multa: aliud autem ne aggreditur quidem , sed satis est ad id , quod est prope
ultimum, peruenire. ut, si sanitas est finis, hoe quidem semper sanum est, aliud vero attenua. tum, aliud autem cum cucurrit, & attenuatum est, aliud autem etiam alio quopiam facto currendi gratia. quare plures sunt motus. Aliud autem non potest ad sanitatem per- Tex. . uenire,sed ad hoc solum,ut cuirat, aut attenuetur :& horuni alterum finis est ipsis. Maxime enim est optimum omnibus illu Tex.ός sortiri finem. si autem non semper, melius est, Istud est maquanto propinquius fuerit optimo. Et ob hoc litu is terra quidem omnino non mouetur , propin- optimo pro qua vero paucis motibus . non enim perueni ut priPiμε. ad ipsum ultimum, sed quousque diuinissimum illud principium sortiri possunt. Primum autem coelum statim sortitui per unum motum et quae autem sunt in medio primi, ac ultimorum, perueniunt quidem , sed per plures perueniunt
335쪽
ctuaesitum Sextum. Cur supremi orbis plures sis a lesia, ct in inferiorib-jyclia ontaxat etma. Tex.s7. I E dubitatione autem , quod in prima quil dem,quae una est, latione astrorum magna multitudo consistat, aliorum autem singulatim Vnumquodque acceperit proprios motus. Tex.68. ob unum quidem utique quis primum rationabiliter existimauerit hoc esse. Intelligere enim oportet vitae ,& principit uniuscuiusque multum esse excessum primi ad alia. Tex.6'. Erit autem utique hic accidens secundum
rationem. prima enim una egistens multa m uel corporum diuinorum et multae autem existentes unum solum unaquaeq;. errantium enim
unumquodq; pluribus fertur Iationibus. Sic igi- . Natura a , tur exaequat natura, dc ordinem quendam facit, qualitate , uni quidem lationi multa tribuendo corpora, O ordine favni vero corpori multas latiOAes.cit. Lt insuper ob hoc unum habent corpus aliae Tex.7o. spaerae, quia mulia corpora moueat eae, quae sunt ' ante Vltimam,&eam, quae unum astrum habet. in multis enim sphaeris vltima sphaera fertur innexae unaquaeq; autem sphaera corpus existit. l Illius igitur commune erit opus: haec enim est propria quaeque per naturam latio. Tex. 7i. Haec autem velut adiacet. omnis autem finiti corporis ad finitum potentia est. Sed de astris quidem circulari motu latis dictum est qualianam secundum substantiam sint, & se. et auabeo. ςWndum figuram , dc de ' latione , & ordine
336쪽
Summa Luarta de Terra. e ut Primum. Ontiquorum de loco Terrae viis
Eliquum autem est de Terra dicere, τ . ,&vbi posita sit, de virum de iis sit. - 'quae quiescunt, an ex iis, quae mouentur ,& de figura ipsius. De positione igitur non eandem omnes ha- , bent opinionem. sed, cum plurimi, qui totum coelum finitum esse aiunt, in medio iacere dicant, contra qui circa Italiam incolunt, vocanturque Pythagorei, dicunt. in medio enim igne esse inquiunt : terram autem astrorum unum existentem , circulariter latam circa medium, noctem , & diem facere . Amplius autem oppositam aliam huic conficiunt terram , quam antichthona nomine vocant: non ad apparentia rationes,& causas quaerentes , sed ad quasdam opiniones , & rationes sua apparentia attrahentes,& tentantes adornare.
Multis autem , & aliis videtur non opor Tex. ' 'tere terrae me dij regionem assignare, fidem non ex iis , quae apparent, con*derantibus , sed potius ex rationibus. honorabilissinio enim pu- m rati
tant conuenire, honorabilissimam competere simo honora regionem. esse autem ignem quidem terra ho- ιUsima ι; notabiliorem, terminum autem mediis sepsis, perit regio. extremum autem, & medium terminum esse. Ide con .a . quare,ex his ratiocinantes, ipsam non putant in
medio sphaerie iacere,sed magis ignem. Amplius autem Pythagorei quidem, propterea quod maxime conuenit id seruari, quod est princ i pa- Iissimum ipsius uniuersi, medium autem esse tale quem Iouis carcerem nominant in hanc ha-
337쪽
Tex.7 . bere regionem. igne . Tanquam medium simplicitet diceretur magnitudi Dis medium,
S rei medium esset, atq; naturae. Manuis quemadmodum in animalibus non idem est animatis , & corporis medium , sic existimandum est magis & circa totum coelum. Propter hanc igi- tut causam , nihil eos oportet turbari circa v n uersum , neque adducere carcerem ad centrum,
sed illud quaerere medium i psum quale quid est,& ubi natura aptum est esse .illud enim medium principium est.& honorabile : loci autem medium assimilatur extremo magis quamprincipio. quod enim determinatum est, medium est: HO,larabi- quod Vero determinat, finis est. honorabilios lim est eo nis autem est continens, ta finis,quam finitum: hoetineris, is si enim materia est, illud autem substantia comnis quam se stitutionis est.
Caput scandum. Antiquorum sententia de ea ι quietu, ct motus terra. Texos
loco igitur terrae hanc habent quidamnionem. Simi riter autem di de quieto, di motu . Non enim eodem modo omnes existia
maot, sed quicun que quidem non in medio iacere aiunt ipsim , moueri circalariter circa meis dium :non solum aute hanc sed dc anti chthona, quemadmodum diximus prius. Quibusdam autem videtur ta plura corpora talia posse ferti circa medium nPbis immani festa propter obiectu in terrae. Quapropter & lunae eclipses plures quam solis fieri inquiunt. eorum enim quae s runtur, Unumquodnse occultare ipsam, sed non tum terram. quoniam enim terrano est cen
338쪽
nihil prohibere putantaea, quae apparent, Zcci dere una i liter non habitantibus nobis incentro, licui, si. in medio etiae esset terra. nihil ei mneq; nunc essicere insigne pet dimidium distantibus diameri. Quidam autem dc iacente in centro dicunt ipsam volui,& moueri circa'semper themo- statum polum, quemadmodum in Timaeo striri hin mamrtum est. caput Tertium. Mntiquorum smo de terra sigura.
SImilitet autem N de figura ambigitur. Aliis Tex. senim terra esse videtur sphaerica , aliis vero Ialx,& figura tympano simi lis. iaciunt autem indicium i quia occideris , dc Oriens Sol rectam,& non circularem occultationem sub ipsa terra facete vide tu r:tanquam oporteat, si sit sphaericae, circularem fieri λbscissionem ) non attendente, & distantiam Solis ad terram , dc circun serentiae magnitudinem , quomodo in apparen..tibuς paruis circulis re ta apparet a longe. Propter hanc igitur apparentiam nihil ipsos non credere opoitet non rotundam molem est e ter rae. Sed adhuc addunt, atque dicunt, propter quietem esse necessariu iplam figuram hanc habere. etenim de mois,& quiete dicti modi multi sunt
339쪽
semper velocius, totam autem terram, si quis dimittat,cum eleuauerit non utique feratur,nunc
ver, quiescit tanta grauitas. At vero, si quis etiam latis particulis ipsius , antequam cadant,sabtrahat terram , serentur deorsum nullo obsi- Tex.78. sten;e. Quare dubitare quidem omnibus , ut philosopharentur, merito caula suit. Circa autem huius solutiones , quod non magis absurdae videantur esse dubitatione ipsa , mirabitur vitisque aliquis. Si enim ob haec infinitam inferiorem terrae partem elli aiunt, in infinitum ipsam x.-hi radicatam esse dicentes, quemadmodum Xeno- phanes Colophonius, ne negocia habeant quae- ἐψιδε- rentes causam. Quapropter & Empedocles sieb increpavit dicens Gmmensim ne parent terra ima, ac largior aether , Ut fiuctra lingua multorum dicta V DEVE . ore essura hominum de roto pauca videntum.' ' Ali j autem in aqua iacere . hunc enim antiqui Dsimum accepimus sermonem , que dixisse aiunt Thali, Mi Thalem Milesium et tanquam ex eo, quia natans sivi sit,ipsa maneat,quemadmodum lignum, vel ali- quid tale aliud. etenim horum super aerem quidem nihil natura aptum est manere , sed su- Tex. 9. rer aquam. Tanquam non eadem sit ratio- de terra , & aqua vehente terram. neque enim aqua nata est manere subleuata , sed super aliquid est. Amplius autem , quemadmodum aer aqua leuior est, sic & aqua terra. quare quonam modo possibile est id, quod leuius est , deorsum magis iacere eo , quod grauius est secundum naturam Praeterea, si tota nata est manere super aquam, manifestum est quod & particularuni ipsius unaquaeque . nunc autem non videtur hoc fieri , sed quaelibet particula sertur infundum, velocius maior. Verum
340쪽
Verum videntur usq; ad aliquid quaerere, Tex. go. sed non quousq; dubitari possibile est. omnibus
enim nobis hoc consuetum est no ad rem quae- siclumnionem facere , sed ad contraria dicentem. mbis non etenim ipse in seipso quaerit, quoad non am- ai replius habeat ipse sibi ipsi contradicere. Quapro stomm M. pter bene quaesitarum , per proprias in genere re, M ad instantias ad instandum idoneum esse opor- ontraria ditet. hoc autem est ex eo, quod omnes contem- centem.
platus sit differentias. Anaximenes autem, Tex. 8t.& Anaxagoras, dc Democritus latitudinem cau time tam manendi ipJam esse dicunt. non enim diui- n. . dere, sed eum, qui subtus est aerem Obturare, Gnaxet quod corpora, quae latitudinem habent , Viden- ras. tur facere. haec enim & ad ventos cum dissicul- De moeriis late mobilia sese habent propter reluctantiam. tm. Hoc igitur ipsum facere latitudine terram ad suppositum aerem, hunc autemnsi habentem, quo transferatur Aocum lassicientem, totum simul deorsum quiescere, quemadmodum inclepsydris aqua. Quod autem possit multam grauitatem ferre comprehensus, es manens aer, indicia multa dicunt. Primum igitur, si non lata figura terrae sit, propter hoc quide non quiescet. Quamuis quietis non latitudo causa sit ex Tex. 82 iis, quae dicunt, sed magnitudo magis, propter
coarctationem enim,non habens transitum, aermanet ob multitudinem: multus autem est aer,
propterea quod a magnitudine multa terrae Comprehenditur. quare hoc erit, 3c si sphaerica quidem fuerit terra, tanta autem secundum magnitudi nem . manet enim secundum illorum rationem. omnino autem ad eos, qui sic di- Tex, s cunt de motu, non est de parte dubitatio, sed de
to quodam . ac uniuerso. a principio enim deis Aristot. de Coelo.