장음표시 사용
121쪽
DEcLAMATIO ARTA. x seget aquis audius:sed quia obice,&mole cadauerum, ueluti catara fia,cursus aquae erat impeditus. Quum
in male tandem tantus mortuorum numerus simul cum aqua cruentata esset eluctatus,delata sunt ea cor
pora in diuersa littora. quo tempore dc in Sicilia,& in Gallia, oc in Africa, quum Sc ex illo ac specie corpo ris,ec ratione uestitus Italos esse cognoscerent, crediderunt Italiam totam,ira deorum immortalium, in se excisam, atquesubuersam. Quum de his dixerim cidro uibus,hic natis, scelere ante oculos ciuitatis et deorum huius urbis penatum commisse:quid attinebit de Prs Praenestininestinis loquii ex qua urbe educta quinque millia iner a sγlla trumlum,ac fide per Cethegum data, trucidati,dc disper ut ιις per agros iussit. Ingressus deinde ciuitatem, rabie quadam Praenestinos omnes delet. Quo crimine tot millia ciuium Romanorum satis est, mori potatile Et hic mihi, quo uos maiore haberet ludibrio,gloria
tur se a cruore hominum abhorrere, ac temperantem
esse.exeplumi de Athenis a se captis attulit. O noster a bream misericors,cur portione aliquam tui mitissimi ingenii quomodo ciues tui experti non sunt quanqua Athenis quid uo : s,lla carlebas plus fecisset' omitto locos iu os, cruore Sc cada se. veribus redundantes: inter Diphilum certe & Cera Uium,quae loca non exiguo sane interuallo disiuncta
sunt,omnia corporibus canorum erant reserta. Quid
te igitur doles no secisse Quid iactas fecisse An quod siquem illic reliqueris ad stirien,quod aiunt:& quod non funditus eam gentem deleveris ut Anthenodenses,Gryenses, Alaeenses delesti, ut uix nomina ipsa re 3o stent. Sed quid ego Graecorum clades resem c Hic hic in Italia quid seceris quaero. Praeneste non his
has urbem & arcem ante oculos ,a nullo reuocabatur
impetus crudelitatis tuae.hic ad urbem ipse patriae co- spectin
122쪽
ερ IOAN. LODO VI cI v I v I sipe 'us non ponsit telenire, A mitigare: no potuit te
ciuibus suis placare. Auditis Quirites, urbem illamo suis nostins deletam ciuibus.auditis II II legionesciuium ante oculos uestros cocisas: id* utrobioe data side, quam uel hosti non intinam seruasse detestabilen has est. 8c non protinus ira θc furore perciti, me concionantem relinquitis,ad cius accurritis domum, statuas 5c monumenta dencitis,domum penates* disturbatis,nefariam familiam extinguitis: ab ipse nas,si non condignas ne* enim possunt ullae esse co- is dignς quas saltem potestis, accipitis Qtud igitur excit tabit uos Mors ipsa uestra quod dii omnes auertat re aetiis per iugulum 5c latera utara impius ensis Sed expectatis, credo: me ducem et Consulem,pro modesti a uestra,fiuctum illius gloriae primum uulus
capere. Laudo uos, Qtiirites:non deero generi&magistratui inco,non deero uirtuti uestrae modo uos qui itis, ecquibus maioribus orti, recordemini. Volo tamen institutum sermonem absoluere,ut intelligassi tetriorem,uastiorem, sceleratiore hominem post na rotos homines neminem fuisse. nec excogitari potitiit ea multis ea mala, quae iste Blus nobis intulor. Haec enim omnia,que dixi,facta esse ab armato ludebatur:
. quamuis contraius omne,contrat es, cotra aequum
re bonum, contra religionem, contra fidem, re deos omnes. Sed nec iste deos timet, nec pluris eos facit, quam homines,quos despicit ac stridet. Capitolium, quod Carbonis consulis opera incensim metitus est, quot sentin hac cicitate, qui sciutius u oc cura ipsiussisti facti Pyllae arsisse sam depraedis illoruin in Asia&Grae 3skaia. cia templorum asyloriimi, quid attinet loqaec Oraculum illud Delphicum, nobilissimum toto orbe,s
crilegus iste spoliauit. quum uox esset citharae Pollinis
123쪽
pollinis in penetralibus audita, non aliter * Dion sus ille Siciliae tyrannus, iocis in Migionem lusit, Henumen ipsius dei cauillo derisit. Fanum Epidauria a quo in maxima pestilentiae ut haec ciuitas salutem, Pem,&diuinum auxilium ex Sibyllinis fatis implorallit,iste & omnibus donariis ornamentis nudavit.
Nec ipsiim deorum omnium & hominum parentem Ioue reueritus est, cuius Olympium templum, quod maxima totius Graeci eueneratione colitur,&celebrito bus illis quinquennalibus frequentatur ludis,plenum re opulentissimum compilauit 5c exinaminti nec statum quae Graeci Sc reliquae gentes summa cum religione obtulerant,per ne dum scelus rapacissimefura tus est veru ea etiam, re quae nos hinc se uenter misimus,& quae nostri imperatores sanetissimi θc contianentissimi uiri dederunt. uelut Ram pus, Attilius, L.Paulus,5 alij. Sed haec spero deos immortales s uere uindicatu . nos nostria iniurias persequamur,
et negocium tum nostrum agemus, tum etiam deor
zo si cruentum 6c impium parricidam atque sacrilegum
impum tum non dimiserimus. Haec igit omnia ex terna.uenio ad res urbanas. Pacata ciuitate,cum nuL BZertilus superes set hostis,praeter cu ipsum Syllam,qui huic siclume. ciuitati ara: imperio nouus Annibal bellum semper habuit indictum:ascendit haec ipsa rostra, quae nostri maiores gloria 6c rebus gestis decorarant, ille sanguiane nobilissimoru ciuium foedauitiquum de suis robus ferociter multa disseruisset, ut ad sinios de lapide emptos,non ad populum gentium uinctorem 6c domi
3o num orationem cum habere crederes,iubet per prsconem nomina quadraginta stilatorum, equitum mille se centorum citari: quos omnes interfici impera
uit,trepidante tota concione, di funus ciuitatis lugeno te,
124쪽
DECLAMATIO: PARTIL ri retinere et meminisse,uos in ea ciuitate uiuere,in qua quum fas esset regnare,sucre tamen ex uestris malom
hus,qui no dico Regem,scd ne regnum quidem pamio impotentius tulerint. Et cxpulit quidem inermis ciuitas Regem armatum, cum mercitu potenti, quan quam exercitus liberatores ipse suos protinus secutusin.quod et fecisset iste, si uos uiri, ut illi maiores, esse uoluissetis. Qtita enim toti exercitui, ceptis Paucis, aliud quam tyrannus quaesitus in An pauca quae dam montium,paludum,harenarum iugera, Primia sunt ereptae libertatis nam merces ingentis proscri Ptionis penes paucos impuros ec commaculatos re manet. Non erat igitur dubitandum, quin imones
consensum sui populi oc spem libertatis certissimam, iliami ciuitatem ducem tautae essent, ut 8c nunc se
quetur. Verginius Sc Icilius, oc pauci quidam alii centuriones, aduersus Decemviros, nobilissimos homi .nes, summa potestate fietos,ingentium exercituu is Peratores , cum urbana multitudine ad recuperan ao dam libertatem conspirariint.qui rumor simul inca
stra perlatus est,relietis Θc desertis illis suis Imperatori hus,ad populi ciuitatis suae con asionem exerci xus continuo transiuit. Quod si in principio inriges .animos ostendisitas, nψn tantam cladem respublica accepissct: non uidissesis humana omnia redivi polluta, non fratres a fratribus occidi, filios in
complexu parentum lacerari, parentes obtruncaria liberis ipsis. Hoc enim Quirites scitote, L. Ss
iam eo esse ingenio,quo serunt crudeles, sed timidas,3o bestias esse: ut in humiles, 5c prostratos , di ceden tes serociter Leviant, resistentes ct repugnantes m ciculose fugiant. Quandiu timueritis, peiora indies ui
debitis,ec eus. ubi primum uos eas uiros reminia. 1' O a scemini
125쪽
tos Io AN. Lo Do v I cI VIVIsscemini,5 illis ortos maioribus,qui libertatem et summum imperium huic urbi parauerunt, impetus fiam
getur Syllae. 6c ille uobis, quod par est, quod iactum
oportui dieio audiens erit non uos,quod Lehim pudet, illi. Primo ciuili bello, quum ipse uictior urbem coepisset, recentiore tamen libertatis memoria, india gnatione tam impudentis Ac scesinae dominationis, quidam cognati eius,ab eo uobis commendati, reptilsam uestris suffragiis tulerunt. Cessit ille uobis, Quiri res, quod uos etiamnu Romanos uidebat esse.ac dic iosimulatione qua plurimum, quum ipsi expedit, u let boni se id constitere professus est: sc quod liberi rem esse in republica cognosceretis, gaudere. Si timore uos sensisset miserae centuriae, quanto sanguine luissetis repulsam illam Nam minores multo iniurias in metu uestro quemadmodum ultus sit, sensistis. At stat quidam, qui propter pacem reipub. pertulisse tala se dicant. Cedo, quo besso eratis peiora passuri Ciseues illi,qui ad Trasimenum et ad Cannas sent ab Annibale capti, an atrociora atque intolerabiliora sunt ropassi,qua nos hic sumus, Θc a ciuibus nostrisc Exijshmus armati ad confligendum contra ipsum, incisset patria suos hostes,macta it dii immortales expilatos res suorum templorum: uirtutes omnes, sanctitas,Qdes,innocentia,superassent illorum facinora,flagitia, impuritates,sceseraneianda. Sed fac nos esse uictos, moriendum nobis erat,sed scines, nostro sanguinebe. ne ulto,in armis,in acie,cum decore,cum gloria . hic mortui simus centies, intra muros patriae, in oris
ignobiles,mult per summum dedecus caesi re consi 3bro πρr semus,in metu, inermes,tan* pecus i auum. visus quid An non in ligitis,quantum inter pacem &sciuin et ininsit non est haec pax, quum nec datasidest
126쪽
DEcLAMATIO αVAR TR iis tur,nec laedera ferirantur, ocin corpora libera etiam
post pacem faelam,ec positis armis peius quam in aramatos seiritur.plus est hoc quam se itus: m domini emptis scruis tant pecuniae suae parcant, nOS pr Pter nostram pecuniam 8c a maioribus relicta bona iugulamur . plus est quam se uitiis, quum exteri ui fuit euidioris sinc nos uictores per ignauiam no
stram illius simus,qui nihil non sibi in nos statuit lic re, luod suae libidini oc criidelitati collibuerit. Quan
o quam ego non existimo, Quirites, tantam ignauiam
atq; inertiam in uobis aliquando fuisse, ut quae nulli . unquam taui tulisient, uos passi unquam fuissetis, si modo dux aliquis non adfuisset. Verum 8c picte' a que equites perculsi oc perterre aditi cunctabantur,hona pars nobilitatis illi adhaerebat, dii fili specie nescio qua uindicandae per illum suae dignitatis. Esto sane, ualuerit opinio illa, quandiu bellabatur, quandiu in
castris atque armis utrael partes stabant, quandiu in Italia cum exercitibus erant Mam, Norbani, Carbo ao nes.fiterint tunc asseclae 5c satellites Syllae. At in urbe ipsa sublatis partibus, cur illi ancillantur,qcomm nem hibertatem secum illi addixerunt,praemiumss aramorum 8c alienarum possessionum ui raptarum ciunt r num illius, ne mula quidem tolerandum Quanto fuerat satius uos, ctaciorum,Licini orum, Claudiorum,Caeciliorinn progenies,libertatem dc dignitatem imperii huius a maiori laus partam tueri: quam festinare cu illo contaminatistimo latrone,cum illa procella &tenmestate patriae totam hanc remp. 3o euerteret Quanto fuerat pulchrius uobis,uobis etiam
Valerii, Seruilij,Martii,&uestram ct po.Ro.liberta tem defendere,quam abiecte ec sorde illi Quire ' Tui ad Pori quoqueri timemiseret, pigis. Nam mihi ami-
127쪽
xio IOANI. LODO VI cI VIVI scissimus es,et cui ego plurimum me debere profiteocac prae me sero. Dolet stam mihi, te in cursu clariss .r rum inchoato resistere: nec conniti,ut te quotidie uincas, ut addas indies ceptis illis, quae a te expcctantur, sperantur . Quam decuerat res tuas in ista tanta tu Uentute gestas, tritiphum etiam illum insigne, quem Primus I o. eques post hanc urbem conditam repor
tasti,non pati tyrannum hunc oc acerbam pestem diutius in uisceribus 8c uitalibus reip. haerere, grassaro.
Tuorum mihi crede operum erat, tam strennue, tan- rotat cum uirtute oc sempiterna laude de repu. mereri. Aperte tecum loquar, ut inter amicos decet. errauiamus,sesellisti nos omnes opinione,quam de te conc
Peramus.Ecquando tibi iustior ossciri poterat occa sto,uindicandi per aequissima armai cmp. 5c facis iulius,in patriam accenta, exunguendae: quam quum ille tibi destincto grauissimo bello, tyrannica inuidia
priuato in Italiam ut uenires imperauit c Noueram animum tuum ad res pulcherrimas factum,composilatum,natum.habebas uictorem exercitum non solum msequentem,sed etiam hortantem,ut te atque remp. te
terrimo oppressam latrocinio,assereres in liberialem. Ualebas uti ibus, ingenio, animo, felicitate. Quid te magnificum 5c praestans non aggi edi,quid non pra stare persicoe posse,ac uelle siperassicinus Erat senatus,erat populus, erat cis Ra Italia in spem tui aductus creeta. Faciebamus uota,lumen nesso quod tencbris stis uidebatur ex Astica affulsisse, ut quum olim ad Cymbricli bellum ex ea C. Marius accersitus &d L- 'deratus uenit.Tu contra, ut ostenderes potius quam 3 dediti illi S in ancipati essetis omnes,interscicturum te citius minatus cs, quam in Syllam arma scires: hoς est, quam tautentem in remp. tyrannum tollereS,min.
128쪽
stam lugentem con lareris, tuos ciues cruciatibus. oc neci addictos conservares, tempestatem,qua resp. conculsa Sc agitata nauseanum faciebathconsedares,' Sc seruitute patriam adimeres. Vos tamen omnes uita
deritis, qua ratione Sc cum illo uiuatis, ec satis salui tu U esse in posterii possitis. Pro te ac tua uita,falute , mihi crede Cn. Pompei, anxius & sellicitus sum, ob amorem nostrum mutuum, studium in me tuti sui gulare,magnam resp.deindole tua spem. Ego eninito non uideo, quo pacto illius surentis belluar proiectantoc effrenatam rabiem effugere possitis, si uestram eccommunem libertatem non magis respexeritis, quam nunc facitis. Nam pessima duo mala, quae ingeniunt eius confli stant, uos diu incolumes cilc non sinent, crudelitas 5c inuidia. Qtios enim non metuet, Olcimptu,& ingenita crudelitate, etiam si causa ulla adsit, necabit homo,cui ab infante et cunis,pro desiciis semper crudelitas filii. quos uero paulum crescere conspiciet, ec metum iam facere posse, inuidia tollet. Q rodio & intellexit, nec dissimulauit fortissimus iuuenis, &dignus maioribus suis, C. Metellus. Is enim unus est, Quirites,qui in tantis malis resp.liberam emisit voce. Nam cum uideret caedendi, rapiendi, polluendi iura omnia diuina atin humana, modum non fieri, Syllam in Senatu compellare sustinuit: Ecquis tandem Sylla malorum erit finis quo ta dein limite arcebitur gla
dius tam late uagans quando condes nudatos ciales ut seiamus nos certo seduos esse, quos tu seruatos Uo
luisti. Quar uos Quirites, hominem senem a iuuene o admonitum, ut ami me patriae miseseretur, audiente toto Senatu, ct uultu atque gestu supplici deprecam te, ne resiquias miserς 5c affli is ciuitatis absumptum
iret quid putatis respondisse: Flectit rigidum, lenivit
129쪽
IOAN. LODo v I cI vivis immstem animum: Finis esto, dixit. Non est id a Syllaia sperandum, Q tes: semper est suci sim's.ince dium istiud tam diu duraturum est,quamdiu quod in cendatur erit. Nondum inquini statui,qui sintiat ri salui, qui perdendi. Bona tua uenia, amplissime ordo, summum consilium,Patres non conscipu,sed circumscripti,&proscripti: nauissimi sumus omnes,digni se uitute,digni ergastulo. Hanc uocem ille dixit:& saluus ab ijs, quos erat continuo perditurus, euasit Neminem fuisse in tanta multitudine,qui illi iomanus afferret qui illum interficeret qui totam pene Italiam interfecerat. Saltem ne ipse,qui tyrannum Occidisset, interiret . aut unus certe pro omnibuSpia cularis interiret. 8c id in eo Senatu, in quo inuenti sunt,qui armatum Potiennam in suis castris, singuli unico gladio armati, perfodere tentarint. Sed egres.sus est maximo nostro malo,qui illum non tam dimia simus,quam in nostra capita re totam hanc emisimus ciuitate. Extemplo em proscribit no pauciores,quam antea: in primis, qui se omni iam exemptos peri inculo non dubitabant. resert numerum omnium in
tabulas publicas,ut illa huius imperii nota, illud labis
atque ignominiae monumentum posteris nostris regentibus uniuersis semper notum 5c clarum csiet.
suas tabellas ego,si quid consulatus, si quid iustum et
anctum ualci, non irnam diutius cum gemitu & moerore omnium legi. non patiar tropaeum a Sylla deuia 'act subacta rep. defixum extare. Quid enim aliud est illa tabula Proponebatur praemium occisori in gens. Si quis proscriptum occultasset, capitali fraudi 3oeracesiam si frater fratrem,si parens stium,si uxor maritum charitate quadam naturali celare ac protegere tentasset. nullus erat locus sacrosanctus, non domus
130쪽
DEcLAMATIO QUARTA tutdi penates,non templa deum immortalium at que arae, non ipsa Iouis Opt. min. cella, non sacri rium Bonardear,non Vestae penetralia: non Asylum iam us* a Romulo conditum etconsecratum.omnia pollutare foedata sitiit. in complexu patrum obtrun- cati nisi iij,matres sua corpora pro liberis obiecere: utrique properante carnifice necati sunt. per filiorum latera confossi sunt parentes.Multi etiam non proscripti,ut se praeinitibus substraherenimalis,autintra G1o mesticos parietes sibi attulere manus, aut inuoluto capite se in Tyberim praecipitarinit. alii ad busta ec se
pulchra confugerunt,ut deliberari non posse uiui adhuc essent, an iam mortui. credo, ne saltem post moristem insepulti ab acerentur.Blucusque permanauithuius bustilatii gladiatoris finor: omnia adiit, penetra
Uit,eruit, re maiorum nostrorum saneti manes ciuila
sanniine inquietati sunt. Vis uideri ingratam ciuia talem,nisi maximi beneficii loco ducat, expulses esse
Marios,& Norbanos,tanta clade, tanta internitionem ciuium,occasu prope reipu. Agamus sane gratias hi,quod tanta opera post acerbos concursus ciuilium copiarum occiderunt illi uiri, certe mitiores &meliores te. Atin pace quid facit tanta ciuium multitudo,indi sta causa tam misti e re tam horrendis fletibus con
micidata Tulerunt aduersus te arma. aliam possi
rant. Qui tulerunt arma, proslaetbuntur Quid ergo seciunt occisi senes occisi pueri qui non poterant militare. An mulieres,quas proscripsisti, aciequo contra te erant congressis Quid quod homines a te sunt 3o intersedis, qui nec tenorant: nec ipse qua essent facie sciebas.satis magna armaWtibi,&libidinum ac scd exum tuorum ministris tulisse uidebantur, si domos,agros,possessiones,peculium haberent,quae rapereus.