장음표시 사용
111쪽
eum gloria prouinciae illius & belli. Quunam perlata esset lex,non ne iussis populi te Sylla nam tecum liabet paulisper loqui) num non parere oportebat, PO- eius eptam impio exemplo gerere primum ciuile bellum . At malus erat Tribu. ple.& lex iniqua,inquis. Qtiam malus ille fuerit,qui ferebat, ad rem nihil perii nebat. tribunus erat plebis. Iniquam uero legem cur uoces, non uideo: quum iussa sit a populo . nisi sertero quicquid tibi utilcnon est , protinus iniquum putas An non censes in potestate populi esse,quem uelit imperatore suis exercitibus prfficere,et ad tua bella mi tere Credo te id non putare. nam alioqui nunu tua te
midius ei ademisses. At quςδε te, quem deligebat hominem sertassis imperitum bellandi Marium, qui in castris Scipionis ad Numantiam magnis suae uirtutis editis documentis ita probatus iactat,ut Scipio ipse
rogatus quem,am resp.esset habitura talem impera
torem, si aliquid ipsi accidisssiet, Marium designarium deinde in aliorum castris, maxima etiam ex parte in suis uincendo consenuerat.hominem infelicon in bestis Marium, quin no selum nullo heslo,sed ne ullo quidem praelio uictus erat, quum multa gessisset, multa commisisset in cuius sinum, fidem, sortunam,staritatem respub.extremo suo periculo confugerat: qui ni si imperator besto Cymbrico fuisset, haec quae modo . nostra sunt, Cymbroru& Teutonora essent. quam uis ne tisic qui in uult Sylla nostra esse. Sed certe nos hic non essemus: Cymbri dic Teutoni haec incolerent.,λμα,3o At senex erat,inquis.quasi in Imperatore,sicut in mi- fore GIiae,aetas&uires desiderentur: ac non consilium po- ω, sedcontius,imperatoris artes. Iuvenes uidesicet erant illi Prisci : Quin. cinnatus, quum creatus est aduer dum
112쪽
'4. I AN. Lo Do VI cI vivis sus Sp. Melium ductator. Iuvenis M. Valerius Coriu.nus,quinto sexto consulatu pene septugenario maior. Iuvenis Q. Fabius Maximus, quum didiator, opem rcbus perditis inerret, Annibali oppositus Tibi uero Marius, cui inuideres,quem haberes odio, non modo in incto consulatu,sed etiam iam in secur do,senex sci us uidebatur. Qui tantus in omnig nere belli uir,quum omnia pene siti temporis besta cofecisset, praes ereturi a M. rogante tribuno plebis: qua mente tu illi,ac potius patriae, nisi sceleratissima, io hellum intuleris, dubitari non potest. Cuius mantisfia dedisti documenta, quum legatos a D. M. micses lapidibus obrui iussisti: tan* Poenus,aut Gallus,l iones ad urbem admouisti.ut perniciem patriae . ferrent,quae in tu am ac gloriam patriae erant cos
Ptae. Et quidem eadem uia uenisti, qua Annibal. Et quasi patu fuissetlegatos occidisse, praetores ad te missos uiolasti:unum* illud defuit ad extremam ignominiam,quod occisinsi sunt. Pacificatoria legationem, totam Senatus ciuitatist autoritatem contempsi- sti, 8c irrisisti. vi hem crudesius,quam Galli,cepisti Quod tibi unum fulmen, quae una satis filisset pestis
eo tempore,quum tu facem ardentem praeserens, hem teincensurim minatus es,nisi ciues,quipro mi
ris utcuniu poterant,suam libertatem salutem a tuis latronibus,tuat inolenta ec estrenata temeritate tu hantu te urbem diripere, & redibus replere permisissent.Tibi Sylla hoc in metem uni uenisse, te hoc uer hum dixisse, & adhuc uiuere, tanta mehercule culpa&ignauia nostra est, ut uita digni non simus, quod tu 3 limus minus adhuc digni, si diuitiis tulerimus. quod
quidem uerbum nec Bruti illi,nec Fabii,nec Camilli, nec Scipiones, qui unice patriam dilexerunt, a Tar quinio
113쪽
DrcL AM TIO Q. V ARTA.quimo aliquo, ues Gallo , vel Poeno dieitam impune narrassent. uites,quam pudet me, at* adeo PQ nitet nostri,ausum esse L. Syllam, flagitiosum oc consceseratum latronem,dicere,se urbem incensurum: ct pei missum esse postea,hic Romae uigere, florere. R rere dico imo uero regnare: et quod tum minatus fuerat,esticere. Tu parricida, ct omnis humani &diuini iuris corruptor&conculcator, quum istud uerbum dixeris,audes te Cornelium nominare in qua gente ,
io sunt duo illi Scipiones, P.S Cn. qui ne Asdrubal in
Italiam ad Datrem transiret, suis corporibus obstructo itinere,in uestigio pro patria cociderunt.Tu Cor nesius, urbem incensurus, in qua gente sunt duo ALDicani,duo lumina imperil Ro. quorum alter,ne sibi patriae libertas cederet,ipse patriae libertati cessit ec in exilium ult o proseetiis est, ne hinc ulla in re libertas exularet.Tu ergo urbem incendisses, in qua erat do micilium,si non tuum, nam tu domicilium nun* buisti,quod iure posses uocare tuu certe similite Cor iao nesiorum,ex qua uis genitus uideri. in qua urbe penates,& sacra publica,tua priuatam eranti urbem, cuiusta eras ciuis patriam tua. quam ii combussisses, prius tame se fuisses combustus,qusro cuius ciuitatis ci uis fessis an cinerum illorum Tu illam urbem ince
surus quae a Deo dei filio aeternis auspicijs condita re
firmata, tanta uirtute,tanto deorum in nos amore ad
fastigium rerum humanam evecta est. Tu hanc tuam incensurus patria Sylla quam ne uastare quidem uo
lisit insensissimus hostis Annibal. Sed tu unus multis 3 o Annibalibus fuisti nobis perniciosior edatrocior. Oacerbam uocem iis,qui audierunt: turpem nobis,si tuleris impune: miseram, ut spero, tibi. Nam si hic cocesseris latis,felix,utputas, ct iactas: poenas tamen apud inferos
114쪽
inferos,iam nefariorum scesere,& dijs immortalibus ec patriae,Ac illis quos cecidisti dabis. Sed audite resiqua. Quum uideret Marius hunc tam hostili S amenti animo patriam impetere,ne eam quam toties serua rat, deseseret: armat 5 ipse quos pro tempore potirit, amicos suos, resistim huius furori. Exercitus Romanos medio foro connigentes indistis. eccum miser sonex imparatus oppreuus esset, iste Senatum captiua ac perterrefructum cogit, Marios hostes iudicare, patrem Sc filium,in Cemino, alijsj clarissimis uiris:o a
ciso prius uestro trahuno plebis. quem mirum non est ab hoc esse occisum, crosanctiim magistratum, qui totam ipsam dimitatem in patrociniu 8c praesidium Populi a maioribus parata euenit, ac sustulit. de quo Uulnere resp.paulo post loquar. Ita nec huic sancitas tribuni e potestatis, nec Mario conseruata bis Italia profitisine* idem iste adiator smiatus profititM rio.Et hic mihi Marium ingratitudinis, aduersus M
tellum,insimulat. O noster grate qtnd facis Te uno quid genuit rerum natura ingratius ρ' Quaestor sileras 2o C.Marit,more maiorum is tibi erat parentis loco, rius te arma Sulpitii fugientem domo sua reccperat, texerat.qui si te inimicum SuIpitio amico prodere Uoluistet, non uidissemus inrep. tanta mala. Te sdlo deorum omnis in nostra sitisset expiata. Siquid pec- icauit C. Marius propter quod a diis iratis emitum,carcerem,catenas, squalorem passiis cst: id unum sui Qte pestem clademi patriae conseruauit, ues potius in inos immisit. Expulsiis est iram exul& egenus Marius
ex ea terra,unde immanissimos ipse hostes expulerat. cqui nisi fuisset,nec ipse Sylla,nec iis c ista urbs nunc soret. Eie 'us est cum illo innocentissimus filius. nihil enim un* mali secerat,quem tu importunissima cru- desitate
115쪽
DEcLAMATIO QUARTA Ddsitate tua exasperasti Misti tandem ad aurum istud,
, di praedas Asiaticas,quibus tamdiu inhiaras, ut te a que exercitum tuum repleres. Ibi usus tuis artibus Archelaum adinvadendum regnum quum sellicitasses. re ad prodendum exercitum magno praemio ac spe. quum perduxisses,occidisti copias Mithridatis,proditas 5c desertas a duce. Redit interea Matius, reuoca tus a Cinna . oc is quanta mala secerit, nihil opus est memorare: ius rei culpam, reela qui ratiocinari
uolet,non tam in Marium ipsem, Q in Syllam cons ret. Hic enim primus ec pugnare cum ciuibus, & inc. micos ciues serro persequi docuerat:& acrem senis
nimum indignissimo exilio in iram ac furorem concitarat. quum illum ita omni ope atq; auxilio humano spoliasset ac privasset, ut ope singulari Deorum ad iutam salut in conseruandam indiguerit. Etenim dii immortales illi pro meritis gratiam reserebant. quum iste uictor armis et immanitate sua sic totius Italis moles auertisset,ut beneficium partim non agnoscerent, , reto partisi dissimularent. Haec nos hic patiebamur.ille cum nostro mei citu ad Alyssum, & reliqua Graeciae
amoena loca conuocatis Graeculis,convocato ex toto ulla
exercitu turpissimo et perditissimo quo*,quos iste co simia. . mites suis libidinibus appositissimos delegerat, more illo quo adolcscentiam re iuuentam egerat, conuiuiaec libidines dies Sc noctes exercebat. potabatur Grae co more cu ingentibus clamoribus at conuiciis. balneabatur,ludebatur alea.aderant scorta, aderant mi . mi mimaeg. aderant nobiles aliquot matronae, ab ad . ministris luxuriae istius conquisitae.nullum turpitudianis et flagiri genus ab isto, chst eius praetermitteba
tur.erat rerum omnium impurissimarum selutissima
licenti adeo ut Greculi confiterentur, se ut armis,ira
116쪽
flagitiis at nequitia a nostris hominibus esse per tos acui stos. In nulla unctuam ganea talia sunt uis . . qualia in pi storib nostri seueri ac sanetu Imperatoris. Mirabantur Graeci pudorem, parsimoniam, frugaliatatem R Omanam a csteris nationibus populis commendari: cum ipsi nunquam excogitassent, nunquam
a Syracusanis uel Sybaritis uel Tarentinis, de luxu prouerbiis celebratis,faeta audisseiit aut imissent,qus illica nostris hominibus fieri conspicerent. Quum piam quae uellet, cum Mithridate transegisset, Archo inlao praemium proditionis per luisses, Rinem in siam liberum selutum gaudentem abire permisic set,plenus gazae illius Mithridaticae redit ad renouan, da bella ciuilia, oc uulnera huius ciuitatis. Quid agis Sylla dicebat optimus suis . Quid arma contra Miscliridatem sumpta in uiscera ciuium tuorum conueratis Cur abire sinis inultum Regem: qui iniustissime, ec per indignissimum facinus, plura quam octoginta
millia ciuium RO. uno die obtruncavit,occiis nostro linato,uiro consulariCur non uindicas tantaminii, in riam patriae quod crat e dignitate re commodo huius imper', e securitate &tutela ciuiu, qui in prouinciis negociatur. Cur illum, de quo noua excogitata supplicia nam uetera non erant satis) fuerant sumenda, fiendente θc fremente tuo exercita incolumem abire omnes uident expletum sanguine Romano,deridentem hanc rempublicam,nostrosin ciues Cur ira 'him duobus ingentibus praeliis non debellas oc in mumphum ante tuum adducis currum Ut subuenirem
inquit) patriae, properaui, pacem utcunm cum illo 3o composui. Tu,quum Marius oc Cinna hanc urbem ditiexant, ct diruiit, helluaris in Graecia, te omni flagitio Sc spurciua contaminas R. obruis. nunc quum
117쪽
DEcLAMATIO QUARTA. y mortuus est Marius, mortuus Cinna, sedatis bellis, rep.constituta,renouas memoriam bellorum, citas iam quiescentes . rescindis in ipsa curatione sauciae resp.uulnera, si quid supererat sanguinis in Midio ciuitatis corpore, haustum omnino properas. Resis fio lioste,ad quem eras missus, ad nos uenis, nec sinis aliquantum remp. se reficere acres are. Si nullus ecta, unde uenis, hostis: quaerendus erat tamen,ne P. triam tuam,totami Italiam grauissimo bello concu-3o teres, dentem,populatam,vastatam uideres. Quam eandem ob causam satius fuerat,te in illa terra expoctassu bellum ,' quod tibi dicebas insem, quam in It liam aduolare. An non tibi utilius censebas, te in illis r onibus exercitum ducere, quarum cras peritior, quam tui ciues inimici deinde damna qus necessario consequuntur bellum, illis nationibus relinquere, quam patriae tuae ribus annis hic in Italia bellivera tum est, Qtiirites, quo tempore capi tota potuit Asia. Quid aliud hostes nostri optent, Φ uires nostras in som se uersas, ab aliis gentibus inuidias, a sese consumi extingui. Omitto uastitatem & ruinam huius terror Pugnatum est ad Cannusium,ad Sacriportum,ad Fidenas,ad urbem, ad alios plaerosm Iocos. ccciderunt in his conflietibus plures ciues,quam nunc Romae suPersint: quot non interierunt capta a Gallis Rom'. quot non bellis omnibus Punicis, quibus maiora nouidit haec ciuitas. Nondum satur, neo expletus tanto singuine ciuili,capis urbem,sitientior cruoris nostri, quia antea.ut de iis dicunt, qui aquam patiuntur in Q tercutem: quibus eo ualidius sitis exardescit, quo lis pius biberunt. Haec sunt praeclara Syllae facinora, Quirites, ante dictaturam. his meritis summum Romae magistratu mi imperium adeptus est. Latam est N α lex a
118쪽
lex a nostro interrege, ut quem uellet ciuium impune positi occidere. quum de capite ciuis Romani mala res nostri nemine, nisi totum populum uoluerint Moscere:M magnis comitiis,quae dicuntur Centu riata. Et quanquam uidetis in ijs,qus dixi, scelera, qus millemonibus elui at* expiari non possent: uolo tamen ignoscamus es,& omnia ista condonemus,quandoquidem in ijs qui ui fili sunt, filii aliqua ratio Θc causa illorum bellorum.& quibusdam haec uictoria non 'usi iniusta uisa est. Verum quae sequuntur,quae sunt Ic tota ex mente θc animo SIllae proscista, tam horrcda, atrocia, immania sunt,ut lusus quidam Sc nugae prio ra illa uideantur cum his aliis collata. Quid primum dicam Quirites autquod initium dicendi faciam aut
quid omnino dicam quum tam multa occurrant, ut
nec sciam,quid potissimum dicam: Sc uereor,ne sestia natione mea plura oc atrociora praetermittam,* dixero. Expediatis sorsan ut quod patres mei 3 reliqui
maiores uesti i nec dicere sine horrore, nec audire sine summa indignatione poterani,hic recenseam: ntra m
nias,pulsatum aliquem ciuem Romanum, contrali hertatem nosti am, hoc querar oc deplorem.ope Pistis,ut quod maximum neias putatu est, dicam, iuem esse interseetim Quatuor ciuium t ones, Quarites, inermes,pacem θc pactum foedus reposcentes*reflagitantes, Iovis 5c resiquorum Deor ciuium 8c liber ratis Romanae fidem implorantes atl obtestantes, stitis esse ad ovilia trucidatas. Me mistium,quod reuerha me deficiunt,&dolorimpedit, Scue nimia pa- 3otientia mihi formidolosa est. Stant quatuor Immonesciuium nostrorum in armis,in acie,in procinetii int
tae, lassicum spectantes. aggredita eas arte sita L. Sylla.
119쪽
Dnc LAMATIO ORARTA. M Sylla,ut circumueniat,ut calliditate 8c asta capiat.di .cit esse quamlibet pacem inter ciues quouis besto Po-.tiorem. admonet illos di se cive esse, oc eos in solo esse
Ro.in conspeetii penatum, iugum, liberorum.mO nctarephortatur,ut sementie, si non patriae, suis sit liberis. Quid multa ueni t miseris illis in mentem, se contra ciues stare, cladem aut acceptui os,aut dati S, ante moenia ct templa patriae. Statuunt es sepo tius,quoquomodo ad concordiam uenire,quam conio fligere. Paciscuntur uitam cum Sylla. concedit, & amma continuo deponi iubet.ratae legiones ills,pacis iulud ct ignoscentiae simu esse:quod nostri maiores nocum ciuibus nam tali furore nunt agitati sunt sed cum hossibus expugnatis, oc captis siue castris siue urhibus obsiniarimt,fide Syllae abiiciunt arma: ec comPlexus cognatorum,gentilium,assinium,amicorum, ciuium,cum gaudio expectantat 3 expetunt. Imporat ducibus Sylla,ut dum ipse in Senatu concionar tu illos omnes curarent interficiendos. Exequuntureto imperata diligenter duces. bestias non tam immiseria cordite quae ciuitati multu nocuissimi, trucidas ent: quam illi ciues suos innoxios.Et dum alii se conantur defendere,alii elabi tentant,alii seriuntur,& in medio moriis tenentur Cruciatu,plangor oc quiritatus ad aures miserae ciuitatis peruenit. Quis tum non arsit intolerando dolore quem non tum poenituit uiuere S natus trepidus,quirin se ad idem supplicium in curia inclusum crederet, auertebat animos 5c cogitationes ab orante Sylla:adsequiis, ad domum stram, ad sori 3o tunas,ad commes,adsilios conuertebat. Ego in ea re maxime ror, non prosiluisse omnes amentes tanto metu,non desiniisse omnes illum parricidam,dico rem, nMisitaquensnuclut in incendio eccommin.
120쪽
I GA N. L or, o v I c I v I v I sni periculo stippetiatu accurrisse Nam illum serum referreum latronem minus miror, potuisse perstare in coepto suae orationis tenore: quippe quem uideam ad perdendos ciues a natura genitum,usu iam consis matum percalluisse. Audite Quirites, hominis uo
cem,&audete negare uestra maxima ignauia, hunc
tam diu usuram uitae ccpis. . Quiescite inquit . P . tres. nam pauci sunt flagitiosi,quos corripi iussi. Iuppiter,ct tu eam uocem securus accepisti Qusnam igitur te mouent Immanis,&nefandissime Sylla, i IlI. lmones appellas paucos c Dilaniari, iugulari, uocas corripi chaec tu tibi rerum noua inuenisti nomina Quos igitur uocas multos i quid atrociter interfici,ac dilaniari Et tu portentum ac prodigium, cum malo res nostii in dimicatione capitis unius ciuis totam multatem sellicitam csse uoluerint, summum consilium in nece tot millium ciuium securum efle iubes c Non es impudentissime latro,nec 3 locum illum inaugur tum,in quo sedebas &delubra deoru immortalium reueritus,n rora amplissimi ordinis, nem fidem Miniam tuam perlidissimam datam,quo minus 5c uitae talorum ciuium & timori Patru illuderes:uerba quae reres, quibus totum hoc imperium, uitas* omnium nostru m,fidem,sbedera,ctos' omnes flocci non facere te ostenderes. Si quatuor legionibus hostium da tam fidem ita fregisses, quibus suppliciis posscs tam tum scelus expiare At ciues,quos etiam nulla data λde seruatos oportebat,quum necaris,quod stipersit ullus,qui Sylla uocctu digni mediusfidius sumus, qui moriamur omnes. N ata simi rogo dc sepultui scorpora caesorum, uncis 1 tal, iisdem carnificibus tra
eta, ct in Tyberim ignominiaegratia abiceri. Scitis,
, quanta laetitillis ditaus inun o fluminis.no quia. I effet