장음표시 사용
131쪽
ro AN. LODO VI cI v I vis illa erant arma,illa crimina commiserant, quodbonae haberet. in quae tu oc tui impudentissimos oculos spe ac mente defixeratis,ut nullo in loco uerius dici aut a ptius potuerit,diuitias esse iniuriae pignora. De nece Roscii Amerini audistis omnes,cuius filii Sexti dieitio: ni causae stequentes adibistis. quem nemo Patronus contra Erutium ausus est defendere. dixit pro eo adolestens quidam e municipio Arpinati. Quemadmodum sit occisus a Aurelius,nemo uestrum Quirites, ignorat: quum homo quietissimus in forum desce, iodisset, securus funestam illam legeret proscriptionis tabulam,se inter alios seriptum uidit: Me miserum,in quit, Albanum meum me proscripsit . uix se conuerterat, quum repente claua ictus, cecidit ipse exanimis, hona eius direpta simi. iaces etiam e centenis arge ei libris, quos proscripserint, pueri ipsi sciunt 8c can tant. Ite nunc,constituite lege quaestionem dem,qui ciuem pulsarit, qui uirgis liberum corpus uerbssarita . Si quis ciuem interfecit,maximo tumultu comitiis c turiatis seuere uindicate.Tum faciat ad noxam, si in rotra penates, si in uia publica, si in luco, sitii phano,si in delubris deorum immortalium, si priuatum,sima sistratum. Quat,uiuat Sylla: imo ri et,qui ciuium
omanorum plura millia inaudit indemnata,in pace,quouis bello acerbiore et atrociore occidit,l nunc supersint,nullo respectu nem loci,ne 3 temporis,ne dignitatis. Nisi sorte lex,de eo qui unuin parricidium
fecit,lata est:de eo,qui tam innumera,nihil dicitam namerus ille,quem nec tota haec ciuitas,nec Praenesis nec campus,nec fluusus,nec tota Itallia,nec ipsum ca- mptinat mare, angustis I s limitibus capi 8c definirino queat. Et quo maiore nos omnes habeat ludibrio, Publice eum dicentem audivistis. Accersat me quiuis, cui in v
132쪽
citiuscun* uolumi criminis.quum nullum si crimianis & sceleris genus,quod iste laepissime non commisit. Sed de hoc paulo post. Voum inueniam ad lia,ne semper in uno genere iaciarii facinoris uoser, quamuis pro indignitate rei, nulla fatis sufficiat oritatio. Sed finis est tamen aliquis dicendi iaciendus. Praetoeam nectile est proscriptiones in omnibus Italiae oppidis,ipsa etiam im a municipia exitio damnata: uelut Sulmo, antiquum municipium, &fidele sulmo.3o Enpre huic ciuitati.alia sunt illis uendita 5c mancipara, quibus noster sanguis praedae filii: uesut Florentia Floretis. dilateramna.Taceo etiam quae hic in urbe, medio som,media luce,ante oratotius populi quisquis uolint occidit: pro ut odio, ues inimicitiis, ues expediatione haereditatis, ues spe rapinarum agebatur, etiam non proscribente Sylla.quae multitudo maior est,quam Mia,quam in tabulas resatam uidetis. Sylla enim stines omnibus omnium maleficiorum licentiam concestarat:&si cui negocium lacessebatur, quod indemna m tum ciuem obtruncasses, is continuo curabat, ut ille quem occidisset, into prosciiptos a Sylla reserretur. Accusate,nihil proficiebatis.leges ec iudicia erant penes unum. Nominare possum into caeteros homunemquendam nobilem, & notum, qui posteal se trem interfecoat, perita Sylla,ut illum prosci)berenidψ extemplo impetrauit. nihil enim cuiquam negare potoat clemens & benignus ut 'or. At* hsc qiudem sunt,quae Sylla in eos, qui tum uiuebant,nes
da dc plusquam belluina immanitate exercuit,gen iv ratim quidem&unitiose a me didia. nam sigillatimi nemo unquam persequi ualori. Antequam ad ea,
dae in eos,qui iam mortui erant, fecit, quae* in post
uiuos excogitauit,uenio:respondebo tacitis multo . P a rum
133쪽
ris Io AN. LODO VI cI v I v I grum cogitationibus,quaerentium quam potissimum ob causam crudesitas illa non in totum quidem abi
ta est, sta certe resedit, θc intercessasse iam uidetur. . Nam Syllam efferaciorem atque immitiorem quo die fieri certum est . qui sua scelera impunita sere non putat,msi aliis additis sceleribus,magis stedis tetris . ita illi spes omnis in crudelitate dc perfidia sita est.
Sunt qui multas causas eiusce rei adducant, quarum Praecipuam metum esse existiment: quo uno, ut dixi, nesiam. non fit ille melior quidem.etenim metus malus est maioliri probri gister Probitatis.sed immanitas prosedio eius 8c saeuia' tis magi- tia aliquantum comprimitur,& retardat .Qui mihi
steri serruisse multum fauent,uel quia sem ex Aemstagen t beneficiis in hanc remp.clarissima:ues quia Cosui, uel quia ira stim animatus, ut breui seruitium 8c tyrannidem uestris e ceruicibus depcllam. Dicunt illum fiames ac me consulem designatum audiuit, intestexisse
se non modo no impune meo anno iacere posse, quae antea: nec ea quae fecerat, me consule futura impunita. Iram cedere statuit mutationes temporum, dc ronus crudesiter in hanc ciuitatem grauari. latrocinitaec resiqua seesera paulo occultius exercercita illi sel . tae bestuarmeum consillatum, tanquam frenos laro ris,imeelam esse. Vtinam Quirites, dijs immortali-husei uobis bene iuuantibus dignus sim ista gloria, cui profiteor me pro uirili non delaturum. sed nihil adlauc mihi arrogo. Quae uero intra Syllae domesticos parietes, ubi consilia de uita, desertum, publicis Privarisss coquintur,cognoui adia, hic uobis evo nam. Dic lator iste uester, Quirites,quiillum maginis stratum non ad tautem aliquam resp. inuaserat, taut per potestatem eius a maioribus constitutam stet
134쪽
re,5 perdere: quum iam hic in foro quos occidi uel let, consti tuisset,& declarasset: bona illorum, qui hiis esset uisum,attribuisses: tum se,diligens oc seuerus magister populi,in domesticam illam tuam tenebricosam ganeam abdebat neq3 enim poterat ab illa iuuentutis nequius disciplina discedere: in qua ganea cum mimis,& lenonibus, & scortis, ec omni libidinum ac flagitiorum genere, ut ec nunc facit, perpotasat, at helluabatur. Magnis cum clamoribus couitiis
io omnia illic aguntur. neque eo admittitur quisl, qui non sitin omni turpitudine singulariter exercitatus.
re ut qui impudentissimus 8c flagitiorum ac turpi tudinum callentissimus est,ita in primis honore ibi ac praemiis asticitur. honestum aliquod uerbum audiri, modestum re pudicum faeti uideri, sacra illorum lustrorum polluit. Huc igitur,in hanc libidinis, intemPerantiae,flagitiorum,sceserum, crudelitatis officina, capita occiserum intro ferebantur. ut quando ab eis nostrorum uiscerum 8c cruoris potu spectantium n is tura atque horrore retrahebatur, intuendo saltem se satiaret. Humanas carnes oc sanguinem nostru,quod sesamus,ore non edinat naribus, oculis, auribus,resse
uis totius corporis meatibus affatim uorauit,ijscp paus est. Recordaminiillius execrabilis uultus quid aliud spirat, quam cruore quid aliud est, quam lutum cruore maceratum quam pestis sanguine miserorum ciuium 8c sociorum iniare ac Quum igitur inter epulas capita illa a morte recentia, lingua dc labiis etiam num palpitantibus, cruorem calidum adhuc inii 3o dumoerorantia, contaminabant& mappam, S mari tilia,&discos re pocula, cibos omnes ac potu: tum
demum ille se suauissime conuiuati iactabat. Alii ob- , scoeni oc polluti gregales, tametsi erant facinorosi,&
135쪽
tis Io AN. L ODO VI cI VI VIs sui imperatoris simillimu,tamen rem tam inhumanam horrebant et auersabantur. Fuit ex assentatoribus quidam,qui quum diutius sene ac sustinere non posset cihum inter mortua humana capita sumere, excogita uitrationem,qua illum a tanta caede posset utcunque reuocare.quumss essent omnes paulo hilariores, post multas QIito more assentationes, quu adferrentur c
pila occiserum: Maeie esto uirtute Di stator, inquit, qui sic malos istos pergas tollere, sed quaeso te, misimne es restetimis saltem quibus imperes nec aliquid su impererit isti Faustulo,quod agare Faustule,inquit,et tu quid facts in schola silic Respondet uerecundus et modestus puer:Sequom socios et condiscipulos suos pro se bere.sed sibi no obteperari. Tace, inquit ille.nam quum fueris maior,etiam Zc tui proscripti non diu uiruFaustus uet. Faustus est, Quirites,paruus Sylle filius:quierit tam faustiis huic urbi,quam Sylla est selix nobis omni
hus.la a uirtute patris,honus, ic bene educatus atque institutus filius,non d enerat.nam quod publice fa cere patrem cernit,ipse priuatim meditatur: & α - - ' plum e domo in scholam traffert. Sperate bene, Qui rites.nam Sylla filium uobis relinquet germanum g minum sibi,qui fauste perficiat,quod ipse pater felici - ter incoepit. Sedebam paulo antequam designarer consul,in uestibulo domus meae,conspicio infaustum istum Faustum praetereuntem cum paedagogo. Plorahat puer,stendens oc ringens: ac nescio quae de caede, deincend as,depromaptione minabatur.Con labatur eum paedagogus, iubeo utruncp ad me accersiri.
Quid est,inquam,huic puero cur plorat Resert mihi Pr celsistis Psd gQMS,Puerum in schola patris proscriptione impensius probasse, minatum , se quum primum pera . .etatem liceret,eadem urum. Cassium, asiali s
136쪽
DECLAMATIO QUARTA.lium, colaphum illi imp He. ita Faustum Cassio
mortem,domui eius flammam & ruinam, bonis Sc fa miliae proscriptionem minari. Omiisum, inquam, populum Romanum, qualis hic ipsi alitur Leo sae uior quanto,quam ille, quem Amilcar Carthaginem se alere dicebat,quum de Annibale filio loqueretur. Sed redeo ad conuiuia illa, oc intemperatissimas per potationes, quae perdito luxu ex bonis 5c uisceribu I. Ro. agitatur. Sylla igitur,quum iam uideret adeo
io esse exinanitam urbem, ait Italiam,ut si pergerct proscribere, selus ipse cum sua illa commaculatorum se tellitum, comprantarum,&colluserum manu esset remansurus:cessare tantisper cladem iussit,dum resti hilis huius ciuitatis ager funderet,quod iterum deme teretur.Et quandoquidem uiui, in quos rabiem suam exerceret,nulli pene supererant, in mortuos Sc post ritatem ipsam crudelitatis suae exempla conquisiuit. Praetermitto iocos impios,quos in manes oc capita cssorum nefarie iccit.Transis columeliari quibus pro- contum M scriptorum cadauera lacerauit. Marii septies consulis D sepulchrum euertit,ossa constiuatoris Italiae in Am scriptorumnem proiecit,quiescentes iam 5c bene compositos ma cad cra. nes exagitauit,crudelitatem suam etiam inseros coegit emeriti. Qtud iam poterant Marii ossa huic reip. obesse an proderit, illa esse abiecta insepulta & t
men ingratissimum est,memoriam Italiae conseruatae
uelle delere: 8c monumentum clarissimi belli, ori, mortilasims ui storiae extinguere. Iam Bebium Marianu, mitis&mansuetus fila, inter militum manus iussit 3o absin seno discerpi. Lupi aut leones no sic ovicula dilaceravissesit. Diuulsa& sparsa sunt membra hon nisi. Senatoris, Quirites. Audite caussam: quod B
hius Syllanus casu quodam sic interisset. Intelligitis
137쪽
tandem, uos illi seruiuisse, cim pro delsciis habes,at
sanguine, nostra ita, imo acerbissimos cruciariis ludere. Si ergo laesus es a Marco aliquo, aut Publio, Marcos omnes & Publios oderis imὀ perdas scit magis, siquid in unum Marcum amicum tuum pecca
rumin in omnes ulciscere iid si qui Marcum OL fendere,Marci non simi ut nec illi BAn,qui Bebium
interemerantio inauditum,&nouci exempli immanitatem:ut nome Micuius Io, gnomines omelat.HIPdente minus esset mirum,quod spero fimmim in Sylla lolis.ut quia ipse damnum accepi, accipiat etiamqui est eodem nomine. Hoc uero quid est Miud, quam uasta uaedam inhumanitas, tanquam fulmen Ommapro
emens ac desens: At inaudita oc singularis in MMarium Gratidianum crudesitas, incredibilis iis
' manitas ac rabies,fuit in uiuum,an in mortuum oste
se an in totam hanc ciuitatem,ad exemplum a citatis stinpiternum ρ' Quis uestrum Quirites, non fleuitatin ingemuit quis spectaculum illud acerbissimum, re scidissimum,quale nunquam fisdo erat auditum, in: spectare sustinuit quis non oculos auertit Cuius arviamus non exhorruit tam prodigiosam 8c estrenatam crudelitatem Carsus est primum uirgis per totam urbem, Quirites,homo praetorius oc tribuniuus, qiti in tribunatu suolinem de pecuniis tam salutare tulerat, tam populo iuregratam &plausibilem,innocens,im .sons, nobis omnibus propter suam probitatem,aniamum in i emp. singularem usin adeo chartis, ut bis omnium non centuriarum modo, stit hominum sus stagio praetor renunciatus sit. actus indeindeta Ca 3atuli tumulum,ibi sunt illi ni errimo eruti oculi, excisa lingua,nasus 5c labia amputat abscisi, manus, tra
te si aura, a queuadesormatus o mortuus iam per
138쪽
DEcLAMATIO Q ARTA. in omnes corporis partes, multis ec resu stantibus sitis, quae nondum illi uitae finem statuerant,capite truncatus est:caput* ipssim, animae ac spiritus plenum, ab Ianiculo per mediam urbem,ultra portam Carmentalem, ad Apollinis aedem delatum est, Syllae oste sem. is quaeso fuit uester animus, Sirites,in tam to clariss.&innocentissimi ciuis casu in tam indigna morte quis non incensus est indignatione et ira quid tum de se unusquisque uestrum cogitabat c quid talisgo erat ad salutem tutandam cquirin illum nec ciuitas, nec amplissimus ordo, ex quo erat,nec libertas huius populi, nec gesti silmma cum laude honores, pol stas sacrosaneia,ct duplex praetura,ne salutares latae leges, nec tota uita innocetissime oc sanetissime acta, a tam indigna oc inselitae atque inauditae crudelitatis morte uindicaret: O plangor, illo die liber, M. .- confitentis in uitutem sitam.O animum Syllae ab omni humani tale alienum ali abhorrentem, qui illa fi ri imperarit. O vocem Tyranni, cui certum erat nos zo omnes per exquisitos cruciatus perdere. Audistis
plamoe,quid ille responderit, qinim in ipsius conspolium M. Marii esset caput allatum: uis est non gnosco. Quid hic medietiarum,quid faetinum expo
statis, Quirites Omnes me lachrymae, omnia uerba defecerunt. Vulgaria illa consumpsi,*haec inaudita facinora pristis illis uerbis minus recte nominari poc sinuquandoquidem omnia maioribus audita sesera superantio uocem bonis ciuibus acerbissimam, cala
mitosam tibi bila, fax & furia reipu.si se hic poseos
3o Romanum esse meminerit, &uindicem suae libere iis, ultorem suarum iniuriarum uoluerit sequi. Vidit MPetorius praetor hanc senatoris lacerationem, Quirites,quam nec passus fuisses, si in leones retrares s
139쪽
m Io AN. Lo Do v I cI v I vis liquas* incidisset bestias,seras ini tatas.conspexit ho mo mansuetus ac miseri cors,illum omni ex parte con'sitim,& sanguine manantem: oc acerbitate suppliacij amici sui,horrore deformati totius corporis, ta ti* cruoris effluxu constitit aliquatisper perturbatus. hoc illi, Quirites, capitale Linquod teterrimam inli manitatem oc dilaniatione, a suo mitissimo aliena impenis,non potuit sine animi commotione spe stare. Iussus est a Sylla crudeliter interfici, quia misericors
ciuiliati Hoc estipsi dissimillimus. Quid in ex tum iotu ex Id. crudesitatum uetera adducimus exempla Lyci omnes,& Lycurgi, ct Orphci,dc Atres, Θc Medeae,&Te res,oc Aiaces, ct quaecuno in Tragoedijs terribilia auditis,iabulae sunt, ocres lictae,at adumbrats.lis sunt
Herae,express solidae. Hinc hinc ad tragoedias iniim nissimae atrocitatis, sumenda sunt poetis argumenta. Hic tragoedia repraesentatur manifesto. Nam Leuail Iain scenis, re crudelia, ab oculis spectantium rem uentur.parcitur conspectui,per nuncium significan tur. Barbaricam & seram immanitatem media luce, in ' medio foro, imo in circo, in theatro, in compitis, &uiis omnibus,singulis momentis coactisectis spe fi re et perferre. O nos Quirites,malignitate fatorum ad acerbissima tempora reseruatos, quum etiam misericordia capite multatur. 6c iam bellum non ciuibus dia morte tantu sed naturae quo* et humanitati indietiim est. mulctata. O filios Sc posteros nostios futuros adhuc infelici res, si haec inaudita,& fidem superantia crudelitatis exempla, hoc ciuium sepulchro instituta, nos inui ea reliquerimus. Verum de ciuium caedibus ac dilania 3otionibus sitiatis, uirites. Nam prae magni tudine reuehementia doloris, seu moeroris potius,nec ego pluralc quipossum, ncc vos audire. Iam ea quae nouus
140쪽
Duc LAMATIO avgRTA. 12 me Tarquinius, oc in post futuros, oc in aeternitatem libertatis huius impcim commentus csst,paucis accipiate. Posteaquam bona ciuium miserorum innocen tium, tanquam hostilem predam medio foro inspo. stantibus uobis uendidit, ne quid adsimmam contu . meliam dees et, liberos illorum 8c nepotes patrimo niis per indignissimam Sc singularem iniuriam spoliacit honoribus fimo uetuit. Go iure An oc isti quo que arma ciuilia tradi arant quibus tu ante omne cri Io men poenam imposuisti ita ut certius illis supplicium Isit, quam vita. Neque hac re contentus, pi Aidium 'Populi, columen ac firmamentum libertatis,tribuni - tiam potestatem fregit atque euenit: ut praeclusa esses in perpetuum populo,ratio dc uia ad recuperandam libertatem, si quando eius desiderio & recordatione dulcedinis teneretur. De quis rebus aliud mihi resti uo dicendi tempus. Et hic, Quirites, audientibus uohis omnibus dicere non erubuit: Accersat me quiuis, cuiuscum criminis uoluerit. O Quirites,quam pudetis me, Syllam mansitetudine Sc lenitate nostra tam esse abusum: patientiam tentasse,expertum esse quantum milutis serre &perpeti possemus. Quid enim ad extremam re ignominiosam seruitutem res tum est
O Sylla Sylla,quantam gratiam debes diis immortali
hiis quam merito talix es,quod hic natus,& hoc tempore. Nam si sibi natus,vel hic etiam temporibus nosti orum maiorvi isses, minimum istorum scelerim quaeratione α numero comprehendi nequeat suscepisses,uita tibi per infinitos cruciatus filista amit o tenda. At nunc non solum ciuis,&uiuis magno cum dedecore nostro, sed dictator etiam in praemium imis piorum facinorum fuisti .Et in contionem prodire audes,et os istud probrosum aloe incestum po. .osten