Ioannis Lodouici Viuis Valentini Declamationes sex. Syllanae quinque. Sexta, qua respondet Parieti palmato Quintiliani. Eiusdem Ioan. Lodo. Viuis De praesenti statu Europae, & bello Turcico diuersa opuscola. Item Isocratis Orationes duae, Areopagitic

191쪽

a . M. FABII αVINTILIANI.peruenisse quam crederet. Vos, Iudices, criminum tumultum ex rerum fide ducite.Dormiens seno, quem caecus percussor quereret, citatus ante citet quam inueniretur. Iungunt his multo incredibiliora, ut occi derit patre, pepercerit Nouercae. parricidium autem uno is a explicuerit: quod sere uix etiam iis continge . resolet,qui oculos manu sequuntur. Nulla ergo luminim uirtus, sed homo ferrum missurus in casum satis felix,si percussisset quaiacunque partem corporis, in

ipsam protinus animam incidit:& an moni satisfecic ioses,intellexit. Osticium, Iudices,oculorum est, nun

clare manibus quid aetiim sit.caeci percussoris una s curitas fuerat,saepius serire. Negat praeterea quicquase ex his Nouerca sensisse,cum iuxta iaceret nec explicat unde illud acciderit, maximae signum trepidatio nis.Si Θc pater uno letii perierat, neque ista uigilabat, nunquam gladium reliquit percussor securus. Reli qua,Iudices,nimium suspeeia, improbe assimulata. Spaciosus paries, 5 longissimum domus latus habuit notas sanguinis, quas resiquisie uideretur manus re arauci tenus. O quam bene, quicquid uolun t, imitantur

oculi. Stupeo si qua est fides omnia priuignum illa

nocte sectile. Dicitur ad uotium Nouercae gladium in uulnere reliquisse,quem suu negare non posset. Deinde per totum parietem quid aliud inscripsisse,quam se parricidam: sanguinem patris usque ad cubiculum 'iuum perduxisse,ec uiam sequentibus reliquisse: Hoc fecit aliquis negaturus Gratulor tibi adolesces,si non potuisti pari icidium illud admittere, nisi ut rclinque

res argumentum caecitatis. habuistit innocentiae necenositatem. Causam igitur miserrimi adolescentis sc a Puduos agere proposui, ut primu ipsum desendam, quasi reus tantum sit. deinde cum esse securus delit

192쪽

PARlEs PALMArus'. tra. las innocentia coepero, tunc ingrediar Nouercae a lcusationem . Spectabitis utrimque sitis moribus, suis causis,mup facilior uia uesti religionis. Quanquam

duos iudicia complexa sint, uos tamen tanquam de singulis cognoueritis. Et primum sic agam, tanquami Uais habeat oculos, tanquam impetus eius nulla corporis debilitate laetantur. Interrogabo quid a

te perdite,quid flagitioie, quid impie secerit, per quae

se parricidam scelera promiserit. Innocentia pergrato diis certos ab homine discediti&nem maximis trepi det audacia,diu uires in minoribus colligit. Nemo in de coepit,qud incredibile est peruenisse. Dicas necesse est,quae huic cum patre odia fuerunt,quam uiolen ta dissensio inter sacrorum infinita nominum pigno ra.Credemulier,enam tua causa. Nam si facile est clio occiderepatrem,facilius uxori maritum. Loquar

nunc de infirmitate caecitatis,miserae caecitatis. Temeritas omnis animorum,calamitate corporum frangi

tur:&frigesesint impetus mentium, quos non plia2o cant ministeria membrorum, ad solum se alligant destituta moerorem. Vultus ille perpetua nocte cooperatus ac timidus, non concipit nefas, ad quod ducibus oculis peruenitur. Cogitat tam ererrare & offende re, cogitat eundi redeundi dinicultatem. Da in nocentiae necessitas cst,neminem facilius possedepraehendi. Semper se custodiunt mis , ne esse miserabi les desinant.& quisquis amisit oculos, laborat nemorito perdiderit. Quid aliud caecitas distit, quam roga

re,blandiri Odium omne adiuuant oculi, &hunc in 3o pedioribus humanis furorem lumina accendunt. nec leuis animis acceditinsania,quoties que execreris aspi cias. Caecus mismor est, quam utinuisus sit: timidior quam ut oderit. Praeterea nocentibus liberis se

quentissimas

193쪽

1 ε M. FABII QUINTILIANI.quentissimas ad parricidium causas suggessit illud, quod uidebant. Vitins enim nostris in animum per oculos uia est.Aliis tradidit in parentum sanguinem

luxinia serrum luxuria uidentium crimen. Alijs m retriculae amor,immodica poscentis amo cui renunciant oculi. Caecus infelix patrem occidit, deinde cui manum porriget securior cuius humeris leuior in cumbet quis contumelias seruorum castigabit seu

rius quis calamitatem tam obnoxiam maiore reue

rentia pro et Inter felices alius est ordo uotorum. 1o Caecus fidius optat superstitem patrem. Volo nunc scire,quemadmodum dicat explicitum tam dissiciles, . cinus.Caecus parricidium cogitauit, cum quo cuius se commisit oculis, iturus per totam domum quem

duce elegit ille,qui erat in cubiculo suo seius : Secum . opinor secum deliberat. Sussicit sibi, cum homine

expeditissimo loquitur.Cur enim sectum conscientis quata at omnia potest scire. Primum,nox quando sit. deinde prospicere selicite,an omnis familia dormiat. gradu suspenso ponere certa uestiuia,& in omnem ti- moris sui partem sellicite circumagere uultum. O quia, parum est in metu, ipsos etiam oculos habere. Ita non ita sibi dixit: Occidere quidem patrem uolo, sed quem sequentur hae manus nodie selus egrediar, sed quando perueniam putas nos iundiis habitare liminibus domus inrer patrem,stium' media. quai

tum erroris, quantum morae spacium ingens,& uis metiendum. Caecitas inconsulta quid agis nox ante

deficiet. Quid si deinde uterin uigilauerit quid si No

uerca Age limen inueniam, cardinem sine strepitu 3omouesIo,dormientis cubiculum intrabo, quies temseriam patrem,semel satis erit,nec Nouerca uigilabit. Securus egrediar, sciente nullo reuertar. Vota sunt ista:

194쪽

PARIEs p ALMA Tvs. 17 ista: sed oculorum Cscus desperaret,etiam si tam multa nox polliceretur. Hoc loco qusram necesse est,qus ratio fuerit, ut iuuenis ad panicidium suo potissimugladio uteretur. Nimirum illud in metem uenit, quia erat resummis. Nam si alienum ignotum in uulnere patris gladium reliquisset, potuerat de percussore dubitari.Hic attulit suum,utetiam si euasisses, tamen ferro suo teneretur.Cur ergo,inquiis, gladium in cubiculo tuo habebas quia habueram scinper: quia usu

. to rus illo non eram. reum ego parricidio meo tot amre annos praeparaui:& secundum illum quem min his patri,tamdiu innoces fili. o cram seno ac me reparatus,& tot abiere nodies,ante gladium illum is miliarem oculis tuis feci, ante omnibus serinilis no ' tum. Pependit in cubiculo tanquam testis contam aemeae,palam in medio,negligenter,sic ut stibtrahi pocset. Non illum conscientia trepida uelauit: tam notus

in cubiculo fhit,quam caecitas domini. Quisquis serarum praeparat s eri,sic illud habet,ut possit suum ne zo g e. Ponite nimc ante oculos adium parricidii, d praehendetis difficultatem. Dono illud, dum a suo ILmine egreditur, dum illos quos accepit a patre serui los talit.ecce cubiculum stilis inuenit aliquando, e ceparies illedefecit,&percussoris manus subito destituit,cessere fores sinesti epitu.Quid postea agit Vtin ipsum cubiculi parietem circuiti an se comittitin m dium,& per spacia tenebrarum armatam anum i elat Ecrepatris lediuium tenet, etiam dormientiviri anhesitus imminens auditiunde sciet,quo dirigat sera 30 rum, quem potius seriat ex duobus e Tentauit ergo uultus oc pomis obieeurin breuissimam periturae animae uiam quaerit.& quantus erit sopor, qui ista n6 sentiat Dices, Neque ego sensi. Ideo in liuis,quam ii

Z iam

195쪽

lam causam habeas,cuius re una 8c incredibilis d. .ssio est.Ita feritur in sinu tuo maritiis,& tu nihil sentis Ad latus tuum fata hominis peraguntur, tu taces, tanquam pria us te occiderit priorem Ita non ille perculsis est homo, quem Caecus occidit c d e uero si

nihil aliud) calens ille cruor denique suscitasset. Sed

quam manifestata: conscientia, quae te compellit ad hanc neces itatem ut cum occisum a prurigno tuo patrem uideri uelis, cogaris dicere nihil sensisse Susscit. uicimus, innocentes sumus. Cum in eodem lectulo fueris, cum amplexa sis sorsitan illum,qui occisus est, tam incredibilem profiteris seporem: Cur ergo tu i columis es quae tam iratis manibus sanguinem tuum fortuna sibtraxit Certe dormiebas, certe nihil sense ras. Ita priuignus te reliquit, qui depraehendi non tia. 'mebat Occissit ergo aliquis patrem, & Nouercae pepercit Maximum omnium nefas fortiter fecit, minoia ri sceleri statim par non fuit: Omnia humana sacra confudit.uiolare non in ausus pectus odiorum Incredibile est, sine fide est, non occidere Nouercam, cui imputes quod patrem occiderit . Quid ais adolesces iube circa illum sanguinem desecisti illa teblandius rogauit anima Perdidisti ergo illud quod nihil sens at,quod nox,quod silentium, quod tempus se . pererat sceleris alterius: Tu si facere parricidium pos ses, ideo patrem tantum occidisses, ut tibi oc Nouer

cam liceret occidere. Non uideo cur uideri uesint resiciam mulierem. Ideo tantum, ut uideretur illudnes illa secisse, callide satis. Sed hoc alio protinus an mento subuerteretur. Non est eiusdem consilii No uercae parcere,ut substituatream et gladium inque 're, quo ipse deprehendaturo Saepius uti necesse hae. beo argumento caecitatis,& hoc etiam loco,quo de ii

196쪽

Io uulnere disputandam est. Me Hercule si percutarintrasses,qui uideret,qui lumen prete se tulisse non tet mentam seliciterlibrasset ictum. quem etiamsi nullae fallerent tenebrae,inctus 5c consociaua incertum,ma gni sceleris tristem morae secissent. Raro contingit mel serire carnifici, quamuis componat ipse ceruic: re exercitata manus homicidium nouissime, uelut quoddam genus artis exerceat. Si ergo libravit ma num Caecus , ut ipsam protinus feriret animam: in me hercule etiam illud admiror, quod cum patrem uestet,non Nouercam percussit. Praeter animum nihil uirium habet parricida. Primus ictus ille trepidat, ille cogita ille erubescit, ille est ab innocentia prori mus praestat hoc selum, ut sequens sortius seriat. In terrogarenunc uolo, quae iuueni causa fuerit, ut reli querit bladium. Scilicet noluit Nouercam suam inis mari. Abstulit sibi omnem defensionem, & se parriciadam consessus est, ferrum in uulnerereliquit. Sinoni dum occiderat,itertim seriret. Si iam persectum nefasto intelligebat,auferret indicium. Sed quid mo rem ma nifestissimam colligo Si uultis scire Iudices, a quo sit reluctus gladius, cogitate, cui expedierit utinuolir turi,Sed paries usque ad cubiculum privunt, uestiagio manus cruentatus est. Cogitate Iudices a 'oni nia,non esseincallidum hominem, neque constri ia centis,qvi caecus explicare conetur facinus oculis. difficile. Ille ei non aestimat, cum manum cruci Miam parieti applicat,vestigium a se parricidii sui resim

qui oriri dexteram, qua duce utebatur, ueste tergere,

3o atque ita abire sine ues o posset, totum parietem cruentabat, B ubique aliquid de patre misci o reli quebat. Quid futurum esset postero die quantam e pectaretinuidiam c Lucem non cogitabat, sed dispo

. .. aeri , Z a. nebat

197쪽

iso M. FABIr Q.VINTILIANInebat indicium certum,indubitatu, sine error quod Nouerca sequeretur usque ad cubiculum suum, M.que ad lime ipsum. O admirabilem casum, nec cruor ante defecit. Utar hoc loco natura ipsius rei.Palma tus sanguine paries inuentus sic est, totam manum explicuit,omnes digitos diligenter expressit. Totum erago sanguinem consumeret inter prima uestigia. P ne em m manum cruentam, atque adeo rut istis etiam hiandiar madentem , pone mensuram itineris,spa

cium parietis diu enim in secretam domus partem re in uertendum est:) debet proxima pars a cubiculo p tris habere plurimum sanguinis, inuens minimum, ultima nihil. Nam cruor quoties admotus est, transit aut in manu tarde reptantis arescit. Hoc quid esse ducamus, quod circa cubiculum utrunque sanguinis

istius uestigium quasi incipit hinc est paries passim

tus, &illinc cauomodo pertulit manus,quod resin quinat c Nouerca istud, Nouerca securis composuit oculis, illamismim dextera sanguinem tulit, &m num subinde renouauit. Palmatus est paries,habet di instantiam, uacat aliquid loci, integrum ubique uestiamum est. Caecus manus traxisses. maero nunc, de tantum sanguinis in manu Tunc em m ex omni

ii nere cruor profluit & cflanditur, cum tali recem rem uiam sequitur. At quoties eodem, quo fustum est luditur telo, latet tota mortis inuidia. Praeterea cum manus o Pari qua palmare ues um potest, fico tur in capulo, re se dum telum occupat claudat, nocesse est exteriore ut parte respersa sit.Tuus autem qui palmatus est paries,uestigium eius partis ostendit, ad quam cruor peruenire non potuit. Vesrum est,nunc omnia ista comparare:perpendere,cur prudentior sit iudex in depratendendos ere, quam reus admi tendo.

198쪽

pARIEs PALMArvs intendo Hoc es eita causa puto, quod alter tantum profecistat,alter pro paneutraque. I, tus sum adol

scentis miscitimi causam.nuncinspicere uolo, quan to certioribus argumentis Nouerca teneatur. Transeo illum uulgarem 6c omnibus notum de compar fione personarum locum. Alius diceret,maritum re incorem nisi liberis initiarentur,non sortissimis corporum uinculis inhinere Ego illud potius dicam: Decepta est mulier expectatio tua. Veneras quasi in v xo cuam domum, & sine haerede. Evomueras,ut inta lixistatuuenis, ab ipsis protinus nuptiarum tuarum pesteretur auspiciis, torrem 6c inopem summoueret pater blando corruptus amplexu. Zc omnino summam calamitatem corporis occurrere delicatis uxo

ris oculis deueraret. Inuenisti pium& deuotum uni co senem,& deomnibus coniugis tui desperasti ob id asseetibus.Miserrimus est maritus, quisquis inducit filio Nouercam,quod uxori no uidetur utrunque pos se amare. Quaero igitur ante omnia, ubi occisiis estra maritus In cubiculo suo. hoc paulo ante priuigno defendendum no sitit.Occisus est in cubicillo senex. Ita ille percutar non timuit uxore Audeo secretum nu marum,&matrimonialis te stilli solitudinem occistia rus intrare Quem quaeram ubi relinquitur maritus ab uxore innocens Noctem autem ad scelus quis sentc Nox tinim tempus est. Quid si accedit huic etiam Meseris occasio Non uenire desies a secreta domus Parte, nectora tibi penatium sacra 'peragrada sunt. tu non cogitas, quemadmodiim suspensa manu se 3o nantem blande cardinem flectas.Iaces secundum o

casionem, oc expeditum tibi in proximo lacinus est. Non times,ne quis depraehendat.Ipsi quoque seruuli

langius quiescum, di praestatur grande secretum g

Al. peragenda.

199쪽

mlat,licet. Nox,& semim, & securus maritus.quid ianam isto desicatius scelere ρ' Occisum esse misertim se

' nem,clinatu uolueris,scimus. Quo modo tamen,inquit, adius peruenit in meam potestatem,qui priui fuit Haeremus,hic difficilis expugnandus inlocus. Quis credet mihi,si dixero: Gladium perdidit secus ille, perpetua nocte clausae genae non custodie runt.Fingere nimirum ad tempus uidebor,& rem nimium manifestam impudenter complorare. Scilicet rostinperisti apposita capulo manus, ebus ac noctihus curae. Nolo tanquam callido glorieris ingenio non decepisti trucem horridum latronem, nostri ti hi occasionem praebuere mores.Nam quod uno ictu occisus est senex,ad te stispicio magis respicit. Tu praeparare corpus illud ad ictus potes,dum uideris amplecti. Tu blanda manu praetentare pectus, ubi assiduo uisceris pullii non quiescat anima, ubi statim mors si, ubi de spiritu sanguinis ictum explorare ante occognoscere Iicet. test & uno ictu mulier occidere. Venio nunc ad uestigia parietis cruentati, quibus te satis abunde pressimus, dum adolescentem desoL dimus. Haec sinat tamen,qus contra te resiniata sunt Cum maritus tuus in cubiculo occideretur, sciebas

nullum tibi relictum patrocinium, nisi aliquid caecitati simile fecisses. Ideo sanguinem in illam partem induxisti, in quam quaeri uolebas.utpostero die omitis invidia, sanguinis notas & uestim a praeparata seque

retur. Infamas Caecum. consilium ex calamitate sui .psisti . Sciebas illum non Miter sidux defecisset ingredi 3 poste,quam si uestigia parietis perpetuitate dirigereti Simul ni itaque caecitatem : ne quid sceleri impio deesta,mariti tui cruoret Ti. Omnia tibi compossi

200쪽

p ARIEs PALMA Tvs .a' inta atque simulatasunt per ocium & ciuitatem, Damquam scelus transfer ur ingenio. Nunc enim nO. cens,quia priuigni gladius in uulnere,quia paries cruentariis, hoc sunicere utrunm iudicio putabas quam facili momento causae fata uertuntur,quod secisse etiais scelus frequent ei inuentus est, qui obiiciebat. Sed causas inquit parricidii iste habuit, quem iratus pater

in secretam domus partem res gauerat. Mulier illa forsitan ignominia bellatoris uideretur esse priuigni. io Caecitatis beneficium est, cum illi secretum datur.O praeclarum senis optimi, singularemque pietatem, quam blande ille seposuit miserum suum, quam dilio 'genter uxoris gaudentis clusit oculos, quam multo Caecum pudoredonauit Si selicior cisS, inquit pa ter,ego tibi potius cederem domo tota. nunc miser il tam occupa partem, in qua te nemo uideat, in quam selus ego ueniam . sint circa reseruuli fideles, non gemitus tuos audiat quisquam, non flebili moerore pascatur . nillil est quod te selicitet conuersatio nostri. 2o secretum quod caecitati praestatur, ideo praestatur, ut minus oculi desiderentur.Aliquis odit filium caecum, re hac tantum ultione contentus est, ut illi assignet quietam & sepositam dc meliorem partem domus. Ita ino, sic intelligebam, quasi abdicaret, quasi ex pelleretiliatus ergo senex, tenet iuuenem suum uelut interiore complexu, & a limine obstat. Rogo,quod. duos separet media domo, te in ram, sanam: talum infelicem caecum, contumeliae opportunum, iniuriae facilem: utrum filio irascitur, an uxori No lo, inqitit, iuuenis utaris amoena domus parte: nec quae nitidioribus tediis elaborata stat, pertineant ad oculos tuos . Quis tam stulte irascitur caeco, ut

putet illius interesse, ubi habitare iubeatur c potius