장음표시 사용
41쪽
D EcLAMA, io sEpvNDA iarim:ut si sene reputans cum animo meo,illius coquitum mestus esse competist , non pigeret me sententiam mutare, & uiro tam prudeli meliolum monitori assentiri.sin quid secus,non etiam dubitare, quod ecfem ratione, argumentis, rerum experientia,aim usucdsecutias,huc afferre:nec uererer senator a se latore, more maiorum,cum summa consensione uitae ct a
citiae ora e dc cosilio dis iure. Quocirca Sc te Fundane tingo,ne me putes offensione aliqua uel simulta. Io te a te dissidere,vel quod te non putem ea esse autoritate, gyauitate, sapientia aequii te, innocentia, quibum. Optimo iure magna eatur fides.stis quod tihi illaques heri dixisti,magno cum ingenio atque prudentia colle, i. statimihi uero haec quae sum modo di 'hirus, non maiore cum ingenio,maiore prudelia cudi enim potest esse maior sed certe sicut spero non minore diuuetia &rerum usu.Te quom L. Sylla oro,ut interim
dum orationes Fundani respondco,adsis animo,et me. dicentem attente audias.mesam profecto,ne poeniam reat te tuae tam diuinae cogitationis, propter qua huc conii imus. Cui Fundanus,tametsi resedia in fatum renim humanarum culpa, tamen incostantiae notam inussit.quasi inconstates dicendi sint,quotquot in amentum relinquiit,quo iam non Nent. Tu uero Funaeane adgreseras,siquis te in suspicionem aliquam uo cet inconstatiae,quod iturus ad curiam latum clauum induas,domum rinyessus exuas. merito, mea quidem sententia. Nam pro diuersitate rerum at causarii; diuersis uti consiliis, non leuis hominis ait inconstatis,3o sed summe esse sapientis scimus omnes. Aegrotat amicorum aliquis,uolo eum medicinis usi: conualui nolo iam eisdem uti. hoc tu appellas inconstantiam Est hic curde laus,de natura nostia, de ingeniis hominu C 3 qucrare:
42쪽
querare Expetiuit L. Sylla dictaturam, ut tantis maliis rei nediu adlliberet,ute Repub. pestra illς, , Iatij, Car . hones, Nesbani tolleretur res tota deorum bene Gis ac beni late consecta est.nihil restetu est, quod gere dissitura uideatur.Hic ego te Fundane libentcrrogem,quid nobis bello,quid magisti alii hoc quaei haturr tute ipse& sapienter ut alia permulta dixisti, nempe quo pacem ciuitas haberet: habeti constitueretur:fa fium n. retineret pristinum dignitatis &imp
rii gradum,at splendorem:dc id Diis ac L. Syllae gra ioua rccinet. Fac nos nuc in hoc rerum statu ex Asia uonire, censerta ne squum accipi , ratura: Causa nul la cilci,quamobrem id heret. E. tu,quod iniquum esset uel peti,uci capi, id aequa putas cile captu retin re: Quod si haec ductatura accepta est, ut patria iamia 'rues fulcirenti & seruarctur, uide ne hoc nemo agno scat, si non dictatura tunc deponatu cum patris non est opus Dictatorc.Vide quael , Sylla, ne omnes tibi 'Dictatorem fuisse te credant, non patriae: in quam in , . troducis pessimum tyrannidis cxemplum. Res enim zo. omnes in ciuitatibusμpopulis malae, bonis ex initiis ortae sunt. Coceditur alicui bono quippiam, quod ita sicii res postulet,id sibi omnes nullo respectu ac rationc temporum negociorumi licere putant. M imex fuit huic reipub.necessarium,te fuisse Dictatorem, ut alios antehac complurcs. Si tu exemplum illud uet rum non sequetis,qui finita re propter quam dictato res creabantur,etiam finiri dictaturam credebant: 'cum magistratu moreris,quod uult Fufidanus: multi rem parem in causa dispari sequetur. Illud itaQ Quinte timendum non est,ne si laic uiuens resiquerit magia stratum, sint qui invadant,qui pro eo uelut praeda cerwnt,magno reipub.malo. Potius in illud metuendo,nesi
43쪽
CLAMATIO SECUNDA. ne si hic clim dictatura ad morte ii peruen1a iuuenes uani, ambitiosi,potentes, seditiosi, institutum putent ab eo este factum perpetuae in hac ciuitate dictaturae, hoc est regni quam non tanquam populi ues senatus ubeneficium petat,sed tanquam belli ciuilis mercedem armati rapiat,et quali de magistratu ui cto triumphet.
Vide igitur, quam ego non eadem,quae tu, pertim scam. ut hoc uiuo neminem uerear, ne magistiatu corripiat: nec mitius obstaturum ciuilibus putem bellis,eto sua reuerentiacti autoritate priuatam, quam si esset in
honore. spere,si uix erit aliquandiu priuatus quod Iuppiter ipse perquam diuturnu faxit sere, ut resipub. desuescat dis torem pati: ac tum post hunc mortuunec ullus sit tam temerarie sceleratus,aut impudenter ambitiosus, qui Die ator uelit clite sine causit no pho mines tam ues turpiter ignaui, uel secorditer impruderes,qui aliquem eise patiantur,si non sit necessarium. Multa enumerauit Fundanus, quae obstant,cur nost magistratus receptu facilis,si semel ponatur.antu pu
M tas Quinte ta eise deponedam dictaturam,ut caueas tibi uia,qua ad illam redire postis,si uelis: Non est hoc animo dandum beneficium Fundane, non dico p triar,sed ne amico quidem. Simpliciter, Ac toto, quod dicitur,pe 'ore amatur patria: ita est illi sine iaco,sine simulatione ulla benefacienda. si modo hoc tu uis esse alli beneficium,cur tu me caute, astutiacallide, 6c quasi .ex insidijs,non aperte 5 bene uella oc perinde benes,cere patriae c' Nihil suspicor mali, ne iniicias scrupulsi. Illiberale genus dandi est,si cogites iam tum,quu das, quemadmodum recipias donum semel datum ab eo, cuid isti, si ingratus existat. No probo uocem illam . . Scipionis morihudi viri alioqui propediuini: Ingra- scipionis . aa Patria.Ausim dicere, nunquam Seposse patriam morientis
44쪽
- ioAN. Lono v Ira vivis ingratam.sed si inniata esse potest,malim illam talem experiri,quam erga ipsam ita me gerere, tanquam in lem suspicer fiaturam. icquid ergo in eam donsera, gratissimae conserre me putabo. At inquis, mores no lita iam non patiuntur publicum consilium. Hic tuam requiro prudentiam Q. Fundane,hominis tamdiu in foro oc curia,m n oujs,in honoribus uersati: quid aliud ista sibi uerba uolui,nisi quod magno cum metu θc pudore dico,hanc ciuitatem iam indigere re
m Quasi uero si consilio publico parere nolit, di ' istori paritura sit ' quae sciat se supra dictatorem esse, ocnon potius seditione,ut sepe alias,quicquid uelit consequatur. Quid quod tu ex uno ciuili bello,de omnib. futuris sarculis iam pronuncias oc tibi nunqua uiden. turdi uturi Marii,quia semel fuerunt. Ne rogo in male, Quinte,de hac repub. fueris ominatus: ne auseras illi etiam suum Syllam, si das Marium. hoc est, si sen P es fore putas malu uirum, qui bellum ciuile excitet:. crede etiam non desiit una bonum,qui excitatu uir tute sua sedet ac componat. Quanto aliter ueteres illi P prudentissimi iudicarunt,qui non si SP.Melius, SP Cassius, M. Mistius regnum asseelarunt, protinus quamplurimos affectaturos putauerunt: nec si aduersus uires illorum immodicas dieii sunt di statores,ici circo illorum di statorum aliquem, uel omnes in m gistratu tanquqm in statione erectos,5 ad omne in tum at*diusmodi occasione accinctos iusserunt esse. Semper de hac ipsi repub.mesius sperarunt. quod re omnibus ficiendum est: nec tam desperandum de ualetudine corporis nostrae ciuitatis, ut satiari unum ubcus nequeat, quin extemplo aut et liud aut etiam plura
suboriantur. At inquies, fieri haec possunt quae dico: idcirco prospiciendum,antequam accidat. Nae tu miserabilem
45쪽
s abissem praescribis prudentiae conditionem rei lari bus rerum publicarum,si nihil a quin extimarint,nisi Occurrant pcriculis omnibus,quae cotingere non modo solent, sed forte fortuna possunt.quis hoc unquam assequetur quod ingenium,quae uis,quae rerum Pru identia: Infinitum est hoc. 8c siquis pci sequatur, non tam mcdebitur morbis,qui nunqua uel sunt,uel ei ut quam inani illa sua cura anxietate, urgentes istos alios, ct quotidianos intadios praeteribit, stinas esto, To intrius innumerabili multitudini. Seduis Fundane, ne te non bonum coniceiorem, id est, bonum uatem nam optimus in uates,optimus coniector cxistime
mus aegre fers,te non putari multu uidisse. Donemus
sane quod dii procul hinc amolianc futuros aliquando graues in ciuitate motus:et futurum,ut indigeat dictator qui eis occurrat. cui rogo te putas po.RO.us tutius,uel libentius creditum illum magistratum, quam ci,quem sciat redditurum, uelut depositu, cumlit opus: id est, usurum eo quandiu fuerit necesse, reli-M cturum cum non sit reipub.necessarius. atq; et plane,
quem sciat gesturum dictatura ciuitati,no sibi. Quod si hic se nunc magistratu abdicat,& filiorum nostrorutemporibus ii casiis rempub. afflictent, quibus dicta
tura occiniendum sit,arbitrarissore aliquem,qui non illam ad huncFaustum deserat nempe ad eum,quem
homines ex ea esse familia natum uideant, quae acceptam dictaturam retinere cum posset, patriae ac publicae libertati reddiderit.ita non huic Fausto se manda re putabunt, sed Syllanae familiae,quae chariorem ha 3o beat patriam,quam summum magistratu atm hono
rem,imitatione illius Romanae ueteris ulmitis. quos ueteres Fundane,cum Gmemorasti,uoluissem etiam
addidisses,quanto semper Romani omnes gloriosius
46쪽
putarint, relinquere magistratu, quam inire: gessiste, quam gerae. ita ut non minus etiam,quam pro uictoria, pro re illa certamen esset, tuis citissime pers eius causis mandanda: dietaturae,ςa se abdicaret. Illi enim
non certo illo Sc legitimo tempore finiri putabant G statui am, sed negocio propter quod erat tradita. Ita videmus fuisse multos, a uicesimo, qui statodecimo, qui decimo die accepta di statura abierint.uelutQuintius Cincinnatus, Aenasius Mamercus, aliij pene
omnes. Vix enim unus fuit aut alter in tanto seculoru tospacio 8c cursu,ta uariis rebus gestis, qui sex illos ex rit in di statura menses: nullus certe illos transgressus est.idcirco nemini libetius dic latura illi ueteres,quam iuris didiatoriis credebant qui et eam traditam accipere, acceptam gerere, ct gelia deponere, suis quic temporibusWipsi scirent,&populus superiorib. edoetiis exemplis eos scire non ignoraret. Hinc in suspiacione ni SP.Melii, in tanta trepidatione ciuitatis, ne quos alios nomine, iram de quibus modo memuni Cincinnatus secundum creatus est dictator, quod is priorem di staturam sextodecimo reliquerat die. Altera di statura Mamercus, cum censeriae potestatis tem pus uesiit immodicii minuisset, ut de se non minus
de quouis alio pi ivato iudicium & potestas cessiribus cs.t,di statura se cotinuo abdicauit.ita ab illis eisdemiratis censeribus, qui tum crant,magna cum indignatione P.Ro .aerarius faeius est. hic aerarius, & ce ita adustus nota,quod tamen magistratu, quo tanquam Hypco ac telo lauersus uim inimicoru censerum mirnitus esse poterat, se ultro exarmauit,non modo in cis 3 riam reduetus, sed tertium etiam dic lator creatus est. In quo magistratu maximis rebusgestis,sexto decimo
sese die in ordinem redegit. Hic tu mihi quantum v lucria
47쪽
Irris Fundari dedi s ipsis, & potentia, A antiquis
Romanis accurata oratione disseras. nihil tibi no concedam,modo tu mihi unum illud iid neges, quod omnes confiteturis pcr huic populo, in quo uiuimus, gratiorem,pulchriorem, oriosior fuisse aut siproram, aut relictam potentia,quam uel quaesitam,urire tentam aquam ne arbitrare Fundane,deesse mihi oratione,qua tuae quamlibet acutae respondea. quod seciam mvid ,ne sorte tu L. Sylla, tua & in deos rexo in patria pietate,uel resigione tactus,uel eo quem πω das morem maiorum, de sententia ec suscepto cosilio moueare. Vsus est Fundanus consensii generis hu poten-mam,existimantis nihil esse potentia speciosius, nihil tis nilyreheanus. Hic ego quaeram, an me ullum Fundane ab hoc consensu & uelut conspiratione excipis Si nullii, uide ne te hominem prudentissimu maiores nostros non inter homines collocare credamus,sta aliquid supra mortalem sortem extimare:qui toties acceptos honores ante tempus reliquerint,oblatos ultro repudi
zo rint.qua de re ipse paulopost loquar. Sin uero aliquos hoc ex cumulo demis,quM re,quos relinquis tande in as turbas,imperitas plebes, populos in errorib.
in tenebris uagantcsr Hos ego omnes Fundane non
pluris facio, quam ipsi sunt: quibus nilail inuenias lo- Vulgi vid, uius,inconstantius, lidius. usque adeo, ut ues des otissimo illorum omnium conuiciu seceris,si dixeris, eum cum turba, cum multitudine sepree 5c sentire
Adde,quod hic consciisus, quatum No quidem arbitror,haudquaqua de nihilo ortus est. Falluntur nan F omnes speciequadam boni.nemo enim ab ipse manifesto errore unquam captus est. Antiquitatis uestigia potetiae ori
48쪽
18 IO AN. LODO VI cI VI VIsnores,magistratus parabantur,nec solebant haec om nia nisi ad sapientillimos-optimos dcferri uiros, &. populi dicto illis erant audientes. ita res omnes ob dientia multitudinis facile administi abantur: tam secundi populi impcria reddebat iucundissima,reserataq; magnae cuiusdam felicitatis. Ac ipsi qui erant in Potestate, nec scietes peccare poterant,quia boni: nec ignari,quia prudentes. Hic totius naturae consensus,
a diis sapientissimis S optimis, imperium reddit sellacissimum. nam coeli 8c clementa iustis uolitis* Iouis io Opt.Max,libentia Sc gaudetia parent: nos ipsi omnes legib. illis sempiternis obaeperamus. Boni, pii , mali,conscelerati,impii, suo singuli aguntur fato:qus ipsius est omnipotens uoluntas Iouis. Nec mouetum a agiturve toto in mundo quicquam, quod non l hus 8c praestinpto fiat regni mundani: quod apud se
Deus ille rerum omnium parens conditori,quum rerum naturam fingeret, praestituit. Hec pontifices,tiscmoresWinstituta nostroi u maiorum,hsc ceremonisi,
haec religio,haec sacra tot seculis a ueteribus tradita& 2o culta nos docent. Haec igitur illa est obieeiano, hareselicitas imperandi,cum imperatur uolentibus a bonis uiris. Quod cum antiquissimis illis contingeret, nihil putat ut homnes potentia neq; amplius cste, neq; beatius.quoniam imago qumam ibi esset diuini regnes,in quo nec praesunt nisi optimi θc prudentissimi, & p rent subditi sacres ac libentes.Corruptis uero sensim hominum moribus,inualescente ambitione, &in f stigium potestatis indignissimi sunt permulti eue ii, homines natura liberi dedignati sunt parAepciori Sose.Atque hac rationc principatuςex iucundissimo dulcistimo,malis ingeniis graue & amarum,bonis uero prorsus intolerabileti Iu in.Ergo uetusilla in hominum
49쪽
DEcLAMATIO sECUNDA et minum animis atque mentibus infixa opinio,de felicitate potentiar,permasit: cum res ipsa de qua fuerat co cepta,multa ab hinc saecula iam perierit. Cuius igno rationis causa est, quod priuati homin priuatorum negocioru satagentes,quam grauis sit imperati potentia,non considerant: traditam autem a uetustate opi nionem,ultro sequuntur.li demum rem totam adieintelligunt, qui quam sit molestum grauess,inuitis ac mnolentibus impcrare, periunir: sentitit* nulla inue1o nixi poste crucem tali potestati parem. Quod si in alia quo populo plenum taedii ac intolerabilium molestiarum est, sine bona uenia eoru qui subditi sunt prse
in hoc Romano non modo graue et aspei ii,sed etiam periculosissimilest. Ali in omnes scruire possunt, tyrannos pati: hic unus sentitutis impatiens est. At sci aire se putat,si uel impotes oc stipeihus rex,uel consili in lens & uioletus, uel saeuus atque atrox Di ' to uel quis alius omnino magistratus sit preter lines, instituta,morem maiorum. Quod intelligentes s m pictissimi illi ueteres nostri,in uera illa Romana oc dissciplina Sc libertatenati at* educati, populare, & ad
immortalem gloriam uidentes in hac ciuitate pertinere,non tam gerere honores, quam iudicio populi di gnos esse habitos, qui gcreret: magistratus modice ac fuerecundepctica ut, petitos atque impetratos cum primum licitii deposuerut,oblatos a populo propter ad mirationem uirtutum oc rerum gestarum recusasse ocrefugiisse, magno cum plausu, 8c incredibili totius ciuitatis laude accepimus. An sic meminerunthomi 3O nes,& laudibus inerunt tres primos 4 Fab a Max, Moderatio mi,illius senioris consulatus,ut qualetum, qui in es no lenti ac repugnasicontra legem Annalem obtruis utreculationem etiam cotinuationis quarti, in quam
50쪽
N IOAN. LODO VI cI VIVIs hominum studia inclinata comminatione duorsi consulum patricioru dimouit ut petitione illam uacatio nis summi magistratus,qua cum populo summa cum autoritate 5c grauitate egit, ne filius suus consili crea
retur,ut ne maximum imperium tot annos penes eandem familiam perseueraret Quanis uenerationis filii illa M.Rutilii oratio quantae maiestatis plena quam uere censeria reprehensio, quod sibi secundam censuram populus mandasses cuius magistratus tanquam immodici & ualidiorum,quam qus libertati uires inpedirent, maiores illi tempus coardiandu censuisserit.
An amplioris gloriae septem Marii per summa ambitionem obtenti consulatus,quam posteriorille AmyM- hi Pauli,quem coaetiis est uictoriae Po. Ro. accipere, minus. non sibi An maiorem Aficanu,accepta cum perpetuo consulatu perpetua di statura,quae post domitam cip. Carthaginem ingentia* faeia offerebatur, clariorem fecisset,& huic ciuitati memoria cius magis sacrosan fiam: quam secit eadem oblata di statura, & resedia cupis Vtingenti cum inuidia ordinsi omnia Appius Clau-2oρη dius,contra legem Amyliam solus cessiram aliquamdiu gcssit quam fuisse unam ex causis eius teporis homines crediderut, cur postea caecus Leius sit. Hic aun curi-- dio nescio quod exemplum Manli Curi j Dentati, sanetissimi uiri,qui besto quod cum P ho gestu est,consul filii.quod sencs nostri non ad commendatione potentiae, sed ueteris illius Romanae frugalitatis ac paersimoniae afferre selent. Quale illud alterum est, eisdem Samnitibus per idem temporis, a Fabricio Licinio si mili in re dictum Id uero quis negat,esse praestantius 3o in paupertate imperare, quam in summis opibus per
desidiam at unacia siniste Et illi quidem,aliij tum
Priores tum eua posteriores, tot bellis tanta cum irim tutet