장음표시 사용
61쪽
DEcLAMATIO SEcVNDA. neant,composita* quam optime fieri poterit repub. nouo atque insperato gaudio γ.RO. assicias, proce das ipse in concionem, at* ibi di staturam deponas, non sine ingeti admiratione,plausu, laude totius aeternitatis. Illius nan* dici recordatio, tuarum omnium iniuriarum obliuione inducet : tam benefa storum memoriam relinquet: gratiam tibi omnium ordinu, singulorum etiam ciuium,totius. resp. tanquam sibi redditae,non mediocrem pariet.*tu Micissimus taxo nex,sesicissime quod stiperest aetatis uiues, filiis tuis gloriam tui nominis amplissimam resimques:& esus dies,multorum* aliorum boneficia, uelut pignus obstri 'lae illis 6c obligatae reipub. I scipse quidecenseo : Tu uero, quam o, tenuam optima duxeris, deos omnes uelim approbare. . L
62쪽
VIVIS, VERBIs SYLLAE DEPO ninus dii laturam, pro concione Quiriatium, Declamatio.
PErsi sus Luna M. Fonteio, in concione Pop M. reddit rationem omnium Jorum actorum aron solum sis in dictatur sed etiam prae antea egcra.excussi proscriptionem, quam necessiriam fuisse dicit, cubpari totius belli ciuius in hostium importunam ambitionem er crudelitat rejae. Psrema putetur omnia loethnestri se iuuium pen tu risi sterum uelle deis euit si quisquerela quiripiam aduersium se habeat, iam exesu in iudicioripis. ibisse dictatura abo dicit. cum ingrui omnium admiratione.
v AM bene egisset natura cum genere humano, Quiri tes,si tam nos lacis. in omnes memores beneficii, quam iniuriae: si tam haereret instina menti bus atque animis nostris accepis salu tis recordatio, quarii est diuturnum ramoris odium eius,uel qui laesit,uel quem laesisse suspicamur. benefici Ita em m videmus esse uulgo comparatum, ut nihil sit breuis,is' gratius medico in morbo: tinnullam nostri corpo u ris di ris partem non damus,cum male valemus, Potestate, ut liceat scines conualescere: secat, urit, aequi boni omnia consulutur.at morbo hi erati, nihil peius odimus illo.quoniam praesciitem salutem n mmus: manaues pede abesse,id uero malenos urget. Et dii immota 3otales,quu alijs permultis,qui benefici 5c falutares fuerunt,bene consului it: tumuero in primis mihi, si non magis propenderet odiu alicuius mali,quod n
63쪽
essario committedum est,dum benefacis. si modo id malum est appellandum,quam gratia meriti,& totius benefacti. Laborate tanta calamitate atque peste haerepub.quu nihil pene abesset,quominus parietes isti, muri,tecta 5c templa deum corruerent,quae ec ipseradeorsi benignitate,& mea uirtute liceat hoc mihi gloriari Quirites stant,atque perdurant nemo erat Sc uestrum,&illorum qui tum laei ut, non ipse totus Senatus,non Equester ordo, non tota plebes, qui non m Io clim,ut eam liberarem,non dico uitam maloria ciuiu, aut certe malis couinctorum,qui interiere,s,l aliquo
rum etiam ex bonis essent pacti . fuissemi* permulti optimi ciues, qui libenti atin alacri animo uita suam, ut Decij illi,patriari mpendiisent. Nunc uero restituta
sibi rempublica, ins situm repositam esse pristinsi dignitatis et imper i uestigium,pro nihilo ducituriciues qui obierunt,magno cum dolore desiderantur. Vis adeo quod placet,breue est:quod displicet, aeternum. quamuis id,utino quidem existimo, apud imperitos - α stultos homines. Nam prudentis boni uiri ossi cium est,non a praesenti Meetii capi. dc siquid suas, 'rint uel ira,vel odium, uel uoluptas mali cosultores, no protinus ei assentiri: sed aduocata in consiliu ratione atque prudentia,sisperiorious rebus cum prssenti hus collatis, iudicio singula aestimare, non priuato aliquo dolore benemerita omnia more ingratissimoruhominum obliuisci.quodrespero, ct confido uos f mirum,quos saepe audiui ingratitudines illas leuis mi pop. Athenim. damnare dc auersari:qui uel pro, Atlant-3o pter suspiciones nonnullas criminis,ues propter leuia quaepiam errata,Thaesea, Solonem,Miltiadem, Aristidem,Themistoclem, Phocionem, Cimone, Cono na,maximos illius ciuitatis uiros,ec fortissmos Impei F a ratores,
64쪽
rator es,uel exilio uel morte muletariit, obliterata in moria tantorii in reinp. meritorum. Vos uero multo
alia decent,qui cosilio,uirtute,armis, totu uobis subiecistis orbem. Nec putabitis pro totius reipub.atap imperii calute nefas etle, paucorum salutem impendi: eorum* non bonorum ciuiu, sed sceleratorum, sedem . rum qui ad lacerandam atque euertendam hanc ciuia ratem coniurarant, nulliust uitae parcere constitu rarat,quoad in tota Italia non superessent, nisi isqui et uellent& possent latrocinari. Non horum modo ui iotas,ut pereunti respub. subueniretur, perire utile fuit:
cum quibus illa si stetisset,diutius stare non posset: sed ctiam bonorum ac modestorii ciuium, bene ac pie
de patria cogitantium neo unius aut alterius,sed multorum etiam. cum hoc imperium aeternu esse debeat, uitae nostrae suis ccrtis terminis nati ine reddenes sint.
Quod ueteres illi nostri diuina sua prudelia intellexicse,8c nos doculisse perspicimus. qui non solum alicui erra M. uni,propter suspiciones nescio quas,consilio publico in mestiali uitam ademerunt,uelut SP.Melio, SP.Cassio, oc M. zo ob 34b Maiialo,uiris consularibus, Deceml uiris illis legu serendarum:uerum & in exercitus,quibus nitebatur tota huius ciuitatis salus, si in graue illam & sancta pe cassent militarem disciplinam,seuerissime animaduerteriit. Hinc suntlmonum illae decimationes, quibus malebant coplures milites puniri,quam militassi mo rem&disciplinam,qua&steterat haec resp.& futura erat sempiterna, heslo Punicos udo,quum post Trebiam,&Trasimenum,& Cannas, Annibal uenturus ad urbem expectaretur,deficientibus socijs,exhausto aerario,toto pene exercitu occidioe occiis, uacua pro pe urbe,maatus tamen ille octo illa millia, quae A Lhali sepost Cannensem cladem dediderant in lata militum
65쪽
DEcLAMATIO TERTI A. 43litum penum, ut serui ad militiam fuerint armandi: quod nosortiter aut cum P.Tuditano erumpere, aut mori maluerat, non redimendos de publico censuit. deinde priuato redenvitos e in Sicilia exulare iusiit,
quoad nullus superesset hostis in Italia. Ita illi semper non praeseias tempus, sed aeternitatem Θc suae memo riae,& huius imperii quo saluo illa conseruabatur 5 suae posteritatis,quae hic sedem,penates,domos,sacra fixa oc fundata possidet,respexerui. Memoria nostra,ro Quirites,quum propter motus linum Agrariam, Tyberius 8c C.Gracchi cum M. Fuluio Flacco quietem huius ciuitatis interturbaret, Tiberius a Scipione Nasica Pontifice maximo,sequente Senatu,in Capitolio interseeius est. C. Sc Fulvius, cum multis suae faelio nis,a Consule oc armato Senatu occisi sunt. Neque in hac ciuitate locus sepulturae filii Fuluio Flacco, homini consillari: Zc filiis Sempronii Gracchi, nepotibus Affricani. corpora eoru in Tyberim abieeta simi, idisj iure caesi sunt pronunciati: homines modestissimi zo ac nobilissimi,qui de utilitatibuspopuli plurimum cogitantes aliud nihil commiserat,quam quod ea tenta rent,quae sinemotibus atque turbationib. perfici non posse existimabantur.Proh dii immortales, ct cuiusmodi hominu genus cecidi cum quibus bella gessi pro patria quorum bestorum merita, laus, splendor, nulla iam sunt. inuidia sela reliquis submersis extat. Iui ipse obuiam hominibus,qui pro commodis populi laborantes atque intenti, sine armis 8c bello concitabant ordines quietos ut faciebant Gracchi. Iui obuia 3o ijs,quialteram ciuitatis partem honoratiore ct potentiorem esse uolebant, alteram non tantas obtinere ui res atque opes ut Gracchi iure caesi. O tempora diuersa,5 mores mutatos. is poterit pomaac in animum
66쪽
DEcLAMATIO TERTIA. Urem,alios animos, alios spirinis induit. de incre libili atque intolerabili potentia, de regno quodam coepit cogitare. omnia ipsum ad hunc moliri finem, quis
non intelligebat: Hac fuisse causam,cur in auide,tam do ambitu,homo seno,tot magistratibus functus,tothonoribus uses, consulatum offerri solitum eme ret: quum ipse antea emeretur a consulatu. Recorda
mini qus difficillima illa Zc multo miserrima tempora,seditiones illas Apuleii Saturnini ,& Glauciae,quaro tempestate multo omnibus infelicior haec ciuitas iudi cata est,quam quum a Gallis capta teneretur.quu SM saturninusturhinus incitante Mario, interfecto A. Numio competitoressio,per uim creatus Tribunus pleb.exilium,
carcerem, morte toti Senatui minitaretur. Postremusae despicatiss.mortalium omnium C. Glaucia, dan, Glauci na. estate,caedem populo pro tribunali illo suo ostederet,ni si in perniciosissimas iuraret leges. iusta exulare Metello Numidico, iusto nulla memoria Sena- Metelliistus unquam parem habuit: cuit Marius, quod ille ip Num..eto sum exserdibus&sece exemisset, tenebris ad luce, splendorem,summosin honores evexisset, ut bonam gratiam referret,aqua α igni interdixit.C.Memmius Crumis. consularis Sididatus,quod libertate & uirtute sua obuiam nefariis illis rogationibus iturus putabatur, me dio soro, inspectante attonesto uniuerso populo,inter fectus est. quo per id temporis pop. I o. quum omnia
tristia & acerba uidisses, nihil tamen uidit indignius. Secutum est bellum seciale. Hoc cosecto declarati su- socialibri mus Coss. ego oc a Pompeius. agitur de prouinciis lum
inter nos diuidudis, more maiorum. Cedo illi ego cura urbis atque Italiae, cedit ille mihi bello, quod uos re Senatus cum Mithridate cesueratis gerendu . ea mihi
prouincia dc iussu uestro decemviri di Senatus at
67쪽
M IOAN. LODO VI cI v I v Istoritate. Hic Marius nondu infinitis illis honoribus expletus,nec bellis quae tam multa gessciat cotentus, aeta aetate non ad bellum modo re n ocia, sed ad pacem alcy ocia uix apta, petit sibi priuato,contra ius omne aloe aequum,prouincia decerni meam. Quibus quaeso ameetibus cptuagenarius ille, in campo cum adolescentib. sese exercens,spe flatus est 'quanto cum . dolore dc gemitu Senatus, qui rem intelligebat,id uiadit quanto cum risu multitudo quae quorsum tendorent,illa ignorabat:quum eum, qui uix ingredi pote- io
rat,vix consistere,currentem ritu flantem aspicerent.
Quae,malum,erat ista rata illius belli cupiditas can ut ipse se ac milites suos praeda illa Asiatica expleret an ut me de prouincia depelleret an ut ex eo besto uires illas & potentiam colligeret,de quibus iampride cogitabat epugnate toto populo cum ipse Senatu, recla mantibus legibus,moribus,cunc hi repub.muetus est sulphiivi unus Tribunusplebis Sulpicius , propter scelera trib. . gens,in potentia rapax,qui se totum Mario uendita resi& magna spe illius uenturae praedae. de quo homia in ne nolo ego plura dicere: uos illum omnes noratis,
Quirites,hominem periuriis oc fallaciis instrueta,libidinibus atq; flagitiis delibutum, auaricia propter infiti
nitos illos suos humptus flagrantem,obrutum aere alieno,temerarium,seditiosum, r no et tyrannidi quam huic resp. apti orem,qui nccpdeos neq; homines reii
ritus est,quo minus hic medio foro propositis mensis, S r p.cum inquilinis, libertinis, sesuis palam nundi naretur.pudet dicere, inspe stantibus uobis, oc istis uirilibus dextris torpetibus, qui tria latronum millia ad 3osui corporis custodiam conduxerat. urbe oppressa,ec capta, Antisenatu illos appellabat. quilin lex esset, M. nequis senatorii ordinis supra octingeta aeris alienes conflare
68쪽
DEcLAMATIO TERTIA. Hrensare uellet: ipse moriens plus millies bis centies, quod vix fidem capi debui nomine reliquit. qua infinita pectinia emere ipseremp.conatus erat. Huius trihuni furore concitatis emptiti s hominibus, Sc igne illo concionum accensis, quum uos omnes a comitiis soro arceremini,uis asserto nobis Consulibus. o
ciditur Pompeii filius,gener meus opprimitur Sonatus:iusta suffragia iniri non permittin .uim θc arama rogationes illae spe stabant. Cessi tempori, Quirito tes:&ne quod nasceretur ciuile bellum, a quo seinperingenium meum abhorruit,quod nunquam nisi inui tus extrema necessitate coaetiis sitscepi, legem per
ferri passus sum. Legatos Marii, hominis priuati, ad
ineum,qui tum essem Consili, exercitu mitti permisi. Quam iniuriam sertissimi illi milites non tulerunt a ' mati,quam nos hic togati perserre cogebamur. Non reueritu stat legatos scelerum 8c seditionu, legatis ho minis priuati,&vcnditi ac macipati tribuni.Milai suo Imperatori exercitus, ipse θc Romanae imones, Ro 2o mana signa,distiplinaec sacramentum militare imperarant,utc5sularis imperii tuerer dignitatem, Senatu autoritatu suae redderem,bonis omnibus salutem di ii hertatem afferrem,hanc urbem 5c commune patriam seruarem:nesinerem illam paucorum flagitiosis manibus lacerari, pedibus coculcari,armis excindi. se ad eam nauadam operam bono &sidesi exercitu uterer. Ita armatus ad hanc ciuitatem liberanda accessi:filii ineus ille aduentus incruentus, prosperus, salutaris. ham leui confli stiriasis fugatis* ope deum aduersa 3,rijs, remp.liberialem, imperium, dignitatem, patria, uitam,salutem uestrum omnium, Quirites,recuperaui,et coseruaui. creati sules Gn. Oetauius 5c C. . Cinna, ut Senatui promitterent ac iurarent iussi, me
69쪽
sI IOAN. LODO VI ct v I vis absente nillil noui moliturum,iiiiiii contra patriam,lisci tatem , contra ocium oc quietem huius urbis at Italiae moturum. Hunc in modum composita repuis Consulibus ac Scnatui in primis credita occomenda
ta,hdei 5c illorum uestrae commissa, ad ulciscin das Ahthridatis in nos iiiiurias, ad abolendum impe rii dedecus prose 'us sum. cuius belli nondum qum quam uestrum poenitet. Credo meis in illa terra gessis rebus, nihil de gloria huius imperii decessisse. Si per mansisset in fide Cinna,si non mavis sitam potentiam is quam patriam dilexisset, consectilia indubie totum illud bellum. Allienas sine ullius milius iaetura cepi scna,Midaridatem ipsum ante meum currum ui flumultustumi spe Ralletis. de fuisset uobis potestas, cui aliquando de tot nostris ciuibus fuerit. Verii quod id non sit a me persedium,Cinnae oc Mariorum probi atati pietaui acceptum referendum cst. Cocit Cinna in bellum totam Italiam, reuocat ex Affrica Marios, infert huic urbi 5c communi patriae infesta signa, occidit medio foro collegam suum Costilem po sto. rondium uero Merulam flaminem dialem sanetiss. uiarum, suffec ina in locum suum, ad uoluntaria adigit mortem,quam erat alioqui post paulum sensurus inuitus.st impetus in hanc ciuitate, contrucidantur omnia, affliguntur,diruuntur,incendiatur. Sequenti an no nullis populi sustragiis, nulla Senatus autoritate euersis legibus,moribus, institutis patriae, Marius&Cinna se ipsi Consules creant. Sed dica de his alio I .nunc enim alias ad res festinat oratio: quae explica ri non possent, nisi eo per hos gradus item rem. Et 3. quum mortuo Matio sene,pro uno illo tot constim rent Carbones, Norbani, Sertorii,ec ille saeui lupi lae uissimus catulus Marius tumor, proj una sica tot inr P.
70쪽
DrcLAMATIO TERTIA. νιremp.distringeretur,nec finis ullus fierct caededi opti mos quosl, obtercndi & cxtirpandi libertatem omianem,&dignitatem huius reipub. confugientibus ad me bonis omnibus,quod tum exercitu haberem, qui asserere&uindicare patriam in pristinam lucem at splendore posset: uocante me alta & clara uoce patria ipsa,implorante cum ingeti fletu ac gemitu ope mca: siistinereno potui,ut tantu nem,impium* scelus co-
mitterem,ut cum ipse ab ea uitam, honores,Gercitu, Io imperium accepissem,non illi in sua maxima necessi tale,in extremo discrimine opem ferrem, gratia reserare ,suas illi copias milites' restituerem. Nam cuius de entiae atin infiniae fuisset,imd uero cuius immanitatis θc ferrei pedioris,de honore, gloria, imperio pa- ,
triae cum extremis gentibus decertare: ipsam patriam graui seruitio sinere premi,crudeliter diuexari,atroci ter euerti, maximos labores adire sui honorati & po
tentes es ni ciues,qui continuo post nulli erant fui ri. Coditionibus ita non inhonestis illis quidemn ad bis,sed minime certe talibus,quales confecissen nulla necessitate pressus, cu Mithridate trafaetis, ut patrior no colentus cederetiis r onib. quas occuparat, septuaginta instruetas naues daret,duo millia talenta Pop. I .mbuti nomine pederet,exercitu cofestim in
naues imposito. talis et huic urbi luce quanda ostedi, respe affli sitis ac prope accisis ostedi rebus. Ad prima
enim mei aduetus rumore necari miseros ciues desita est et apud quos charitas ciuiu, or patriae nihil vale. bat,eos timor aliquantu repressit,ac retardavit. Ita ere 3o xi eos,quin desp5sis animis omne spem abiecerat futi rae ullius posthac re . ac libertatis.consentientibus*meo adiuuantibus Metello, P6peio,cias , Hora .
rensio,Philippo, Catulo, Lucullis, Seruilijs, denique G α optimo