장음표시 사용
101쪽
Dis COLORATIONIS uiorem ostensam, solo pruritu molestia in aliquam exhibeat, disserens. Sicuti inter equitandum mihi adhuc iuniori saepὸ accidit, sole diutius ocream ra- dijs eius exposita in , perurente, pes enim ille, ruborem exactissimum prurientem, sensimque budui spatio iterum remittentem, saepius contraxit, Sanguineae inaculae exactὸ rubrae sanguinis instar faciem, collum, pectus, caeterasque interdum corporis sedes, tam angusto quilinamplos pacto, nunc depressae, nunc plus minusve eleuatae op plent, pertinaciterque haerent, nec etiam nisi pra-
Gutta rosacea, est rubedo maculosa, perquam facies saltem, & in ea frons, malae, nasus, ac si gut- iis rubris seu roseis angustioribus amplioribusve, plus minusque prominentibus, conspersa essent,
apparent, ad quod nomen alludentes Galli hunc allectum Couppe rose, quod vitreolum significat, cum quo tamen nihil habet simile appellant. Eius modi facies tandem & pustulosa fit, atque extuberant ijs varijs admodum inaequalis & horrida, qui
bus auctis nasus aliquando pomis uti vocant repletus, in immensu in excrescit. Impetigines vocamus maculas latas nonnihil ccirca ambitum rubescentes, cum cutis asperitato
illiusque veluti erosione, Impetiginibus Licheni- bus dictis in scabie expositis quod . in modo similes, nisi quod non ita pruriunt, nec adeo late se dis
fundunt. aut numero abundant, sed vel in facie, manibus alibi ve in cute diu saepὰ citra aliam noxam perseueran. t. Has Germani uti & Herpetem miliarem, a quo tamen, quod non ut ille urant, dis
serunt, oliui inciri vocant. Alij eas Oiled i appellant: Galli ut puto Dari pes. Vitiligines seu Alphae, quὀd colorem cutis in tent, dictae, maculae sunt, quae alias magis quam L
102쪽
-GENE R A. psa cutis albicant, quas Leucas, Arabes Alba ras Dur nominant. Alias vero magis obscurae sunt & non nihil nigri cantes, quas Melas vocant, VtramqUespeciem Malum mortuum vulgus appellat, alij iuum, Morph a in illam albam, hanc nigram vocant. Sunt Morphaa, autem non continuatae har maculae sed dispersae sutiarum instar per cutem, se dein mutantes MierpenteS, non tamen asperae, nec squamosae aut
exulceratae, & sine sensu, vel planὰ obtuso unde li-cὸt frictae ruborem leuem concipiant, vel profundius cuti inli rentes etiam pungantur, non tamen dolorem ullum adferunt, nec sanguis ex illis, sed
aquosa ἡ punctura sanies effluit. Pili ὀporis quos alphae possident, excidunt, quorum loco alij albi
tenues Lanuginis instar succrescunt. Sugillationes liuidae sunt maculae post contu- Sursio sones, euenientes, quae ab humore eas excitante, 'Ecchymoses vel Ecchymo mata appellatur, Sc si ab ictu proueniant, Vibices, Germanis Echnaticia; nominantur & Stigmata, atq; obliuiditatem Pelio mata, & quia ad caeruleum colorem mox inclinant, a Germanis ab satvmahler vocantur, tandem etiam ad nigredinem aliquam tendunt, & circa ambitum interdum flauescunt. Suntque inaequa les admodum maculae, nunc collectae & amplae,
alias dispersae & expansae, alias in longum deductae: alias cum tumore leui & dolore ab initio. qua.do a laesione aliqua externa proficiscuntur, se marnifestantes, quibus tamen evanescentibus, maculae hae diu saepe manent. i In morbis variae occurrunt maculae, quae Vel Planae manent, vel in Pullulas eleuantur: veluti in
febribus, litibus,albsque interdum morbis. In febribus synochis frequetius se offert i cula E, lai rubra, lata ac dispersa, quam Erysipelas vocant, pedes serὸ nonnunquam & faciem occurans, in do
103쪽
s Dis COLORATIONI storibus quos ardore suo mouet, descripta.
Quamplurimς macul rubri simul efflorescunt in febribus synochis in infantibus praecipuὸ, rarius
in adultis, per faciem, pectus atque uniuersum corpus dispersae, ambitum pororum lentis maioris minorisve amplitudine compraehendentςs, quas anthemata quasi Efflorescentias vocant.
Aliae maculae rubicundae copiosὸ quoque in s bribus synochis, infantium pr cipuὸ i sdem serὸ in locis quibus exanthemata prorumpunt, quq sensim ad lentis seu semipi si altitudinem usque excrescunt, & in pustulas eiusmodi attolluntur, qui vel denuo paulati in subsident atque evanescunt, vel liuescentes & prurientes suppurantur, & apertetichorein profundentes, crusta nigra obducuntur, quibus innumeris vel dissitis, vel coniunctis & concrescentibus , corpus adeo defoedatur, ut horri dum aspectu in pr beat. Sed & sanatis illis, aliquando vestigijs seu cicatricibus impressis remanentibus, facies illorum toto dein vitae tempore veluti alveolis aliquousque pertusa, minus ob id decora videtur. Has pustulas Ecthymata, quod impetuoso erumpant, vocant: item Variolas quasi paruosv ros, & Morbillos, vel Papulas, non tamen seras, quales in Herpete sunt, Germani eas quod infantibus adeo consuetae sint, ut vix aliquis ab illis sit immunis, Aindis Matern appellant, quarum & in febribus a quibus prodeunt, meminimus. Eiusmodi quoque pustulae non soluin cutem undique occupant, sed & oculos, narium, oris Sc faucium interiora aliquando adimplent, licuti in harum sediuin Tectibus demonstratum fuit. In febribus alijs malignis, pestilentialibus,venes
natis, & iam e narata exathemata & ecthymata, a que aliae maculae se interdum proferunt, quas P
techias appellant, nunc Rubrae pulicum ictuum
104쪽
relictas notas rubras exprimentes, nunc Violacea vel Fuscae aut Sub nigrae, scuti in eiusmodi febri δε ιbus demonstratum fuit. Vbi 3c latam aliquando maculam apparuisse ostendi inus. in lue Elephantica, pustulae subrubrae vel liu;- Mὰ ωα dae faciem , artusq; possident: Et in tuis Venereae E phalio, altero genere, maculis rubris vel liuidis facies coras usque conspergitui: In lue Stomacace dicta, maculae variegatae in cruribus, interdum se in reliquo corpore efflorescunt. Quae omnes harum lutum inaculae, in luibus eiusmodi, capite de Insectione, quo&pertinent, exam describuntur. iIn spasmo quodam miro, maculam luteam all- Mistitis quando ex contactu subito in digitis subortam, rea ius moxque iterum discussain in quodam fuisse, in η ρ. Spasmo ostendimu S.
oculi discolorantur ;nterdum, quado a naturali;psorum colore, qui in sede pellucida, iride appellata, i in cen tro niger, minori maiori ve spacio, Sc in ambitu illius glaucus vel fuscus elucet, Sc extra hunc circulum in reliquo oculi globo albus apparet, declinantes, vel rubent vel flavescunt , dein acauando Maculas obtinent: vel alioquin inuen us ipsorum color esse vulgo putatur. Rubent oculi frequenter etiam i ii sanis, quando ocularum calore eXterno vel motu corpus nimiunt incaluit, m- vel in moibis calidis capitis, vel ipsoru oculoriam, ut ophtalmia vel epiphor in qua palpebrε potius. quam oculi globus intrinsecus praeter natiuam rubedinem, adhuc maiorem adipiscuntur. In Elephantia si inter reliqua vitia etiam oculorum oc- currit rubedo: sicuti huiusmodi oculorum rubedines in moibis in quibus contingunt, uberius descriptae fuerunt. Flauescunt oculi in ictero, sicuti illic expositum, scularum
colorque ille citius sero in illorum albo quam reli.
105쪽
rum ' Dis COLORATIONI squa cute apparet, cum cutis adeo exactὸ alba, i soculi cras a tunica minimὸ existat, & proin nocitam cito in ea, uti in albissimo hoc subiecto, color
liculae in oculis diuerse quoque ob iuntur, eosque discolorant: ut sunt rubrae vel liuidae iri Sugillatione oculi, vel Hippo sphasmate appellatis, non solum in oculi albo, sed &ipsa tunica indedim, quae maculae magis crueiae aliquando, quaim quando in cute fiunt visuntur. Exanthemata &Ecthymata, uti reliquum compus, ita & oculi globum interdum ic sestant se commaculant, visionemque insuper laedunt. Albis quoque maculis, cornea oculi sedes lim petitur, quae si ante pupillam ponantur, visioni obsunt, si vero in alba sede occurrant, nec coloia rem mutant, nec visioni officiunt , sicuti haec in o. culi albugine, cicatrice &suffusione, invisus laesio ne explicata fuerunt. In uenustum colorem oculorum vulgus esse censet, si glauci admodum appareant vel caesi j aus grysei uti nostri eos appellant, quia pellucida sedes pupillam ambiens, quae colore variare solet, tali colore praedita existit. Cum, quo magis ea cum puli illae sede, quae semper nigra cernitur, nigricat, oculos eo pulchriores, Nigros ob id appellatos, esia putent, licet veteribus glauci praesertim probarentur oculi , a quibus & Minerua laudata, Glaucopis dicebatur. Nostro vero seculo improbantur, & si corrigi possent, corrigerenturi Dentes quoque cum naturalis ipsorum color albus sit, facili me & in plerisque colore alieno inficiuntur, atque sic discolorantur. Vt cum ex adhaerentibus sordibus flauescunt vel liuent, vel ex cor ruptione ipsorum vel exhalationibus in morbis vehemeter nigricant, sicuti in causis explicabitur.
106쪽
Vngues colore vel maculis aduertis vix dum, V uium nisi quatenus erosiones aliaque vitia, colore quoque tetro praedita, in illis se osterunt, infestant r. Interdum tamen liuere plus iusto, alias rubere videntur, qui colores non in ipsis resident, sed in subiecti carne subsistentes, per ipsos translucent, Ac ac si in ipsis essent, apparea t. Vti & macul in Sugillatione sub ipsis natae . sic per illos visuntur, atque nigredo circa extremitates a sordibus subiectis. vrequenter tamen ipsi ungues maculis albis, exilibus, tanquam punctis in iunioribus praesertim, no saltem vel pluribus in locis notantur, quae circa
radicem primum exortae, una cum ungue cresce do,donec cum eo amputentur, cedunt,succrescentibus saepὸ mox ali)s. Hae notς in adultis δc senibus si appareant, vivacitatem siginificare, vulgus iu- .dicat. Pili discolorati seu prae ter naturali colore prae si , liti, tunc serὸ solum esse censentur, quando exactὸ Lanuin albi redduntur, id que ferὸ ex morbo, post quem Prioribus rectὸ coloratis decidentibus, alij albi Setenues lanuginis instar succrescunt. Vel quando cinitio, iunioribus adhuc, maturius ut Cani fiant, accidit, cum in senibus canities quoque non solii in naturalis, sed&decori honorique sit. Unde Poeta inquit Magna fuit quondam capitis reuerentia cani.
Quet canities non solum in capillis capitis, sed & in barba, in eaque serὸ citius quam millis, etsi multis annis post enascente, sese offert. Longὸ minus pili A, to discolores esse iudicabuntur . si vel rufi aut nigri
admodum existant, licΘt vulgus eos quoque minus corporis venustati convenire exist inet, E contra vero flavo vel aureo colore praeditos, aut medio modo se habentes, pulchritudini adiumetum adserre censeat. cum Se hi colores secundum natu
rem se habeant, ni fort8 AEthiopum instar crispi εο nigerrimi ut in illis, nascantur.
107쪽
Obinium discolorationum tam generaliunt
quam particularium cominaculationum Semacularum, in cute, oculis, dentibus, unguibus Ze pilis se offerentium causae proficiscan tur,vel ab humoribus, ut Semine, Sar guine,Succo nutriente, Bile;vel a Prauis humoribus, aut Sordibus, aut alijs Comaculationibus, vel a Calore, Frugore aut Siccitate, quemadmodum hoc eo ordine explicabitur. s. Ρ- Asemine sicuti deformationes aliquas in pari ' tium numero, magnitudine aut figura contingemria amis tes, ab ortu proficisci, in deformatione ostendi. arti quar mus, ita&ab eodem discolorationes aliqi &m . mc uiri culq hqreditari cum foetu in luce quanooq; pro-μMMO H deunt. Quae etiam vii 3e formet 8c figurae vitia ori- ginalia a semine patris vel matris originem trahunt, quemadmodum de naturalem colorem cutis ob eandem causam a parentibus in liberos derivari, coloreque illis piae ruinq; coirespondere videmus, Nigredinemq; appellatam, quam invenusta esse autumant,cum ab ortu innata sit, ab ijsdem si
mili colore praeditis, Vel si tales minimὰ sint, ab ilia lorum semine tamen proficisci, Oculisque caesiis vel nigris liberos parentes tapὸ imitari . Se pilos
quoque quales parentum fuerunt, nunc nigros. nunc flavos, nunc rusos nancisci. Quod ut in ho-mine frequenter fit, ita semper serὰ in animantibus, ut sobolem colore sibi sit nilem progignant, accidit, eoque nomine pro colorum quos expetimus ratione animalia eius dein coloris ad generationem commiscemus. Quod & in volatilium genere euenire fuit obseruatum, in columbis prae se tim, quarum si una tantum vel duae nigrae, aliter 'scoloratae, reliquis omnibus albis exilientibus in
108쪽
C A v s α. grveniantur, pulli totidem illius coloris, & non plures nanciscentur, Sc si oculi columbae parentis nigri vel subflaui aut crystallini erunt, tales in pullis etiam apparebunt quam rem adeo sollicitὰ, qui columbarum venustatis sunt studio s. obseruant, ut A columbas coloribus illis quos oderunt, ornatas.
ne pulli ijsdem praediti gignantur, a commistione
Haec autem similitudo colorum naturalium utia semine rectὰ 3c naturaliter disposito proficisciatur, scii secus se habeat, colores alieni, uti & in culae diueris, ab i)sdem causis a quibus & formae vitia ab ortu prodire diximus, prouenire possunt: Nimirum vel a dispositione quadam illius consimili, vel alia eius transmutatione aut permistione. avariis causis profecta, inter quas Se imaginatio adeo multum potest, ut si mulier in ipso conceptionis momento, vel etiam post eam, uterum gesstans. aliquid ex intuitu vel imaginati ne animo fir miter concipiat, illud foetui similiter imprimatur. scuti ex intuitu picturae AEthiopis in coitu, mulierem infantem similem nigrum enixam esse, hustoriae testantur aliaeq; multae maculae, cuiusnodi
nunc mora nigra, nunc cerasa rubra, nunc diue
sis pavonis Indici colli colores, aliarum We rerum. repret sentantes, hac ratione ab ortu quibusdam innatas in diuersis obseruauimus. Quod ut in homine, sic&in animantibus, ex imaginatione hac, tunipilos, tum pennas coloris co similis transmutatione aliquando quoque nasci, aliqui docuerunt, sicis uti ex aspectu coloris varij virgaram, quae detr ais corticum portiunculis, partim virides,ubi coratices remanserant, partim vero albae apparebant. greges pecorum dum coibant, partus variegato
quoq; colore enixos fuisse, idqIacobi arte, ut pitares a ticero suo Labano auferret pecudes, sacretu
109쪽
corporis de fectus causi Laris.
se Dis COLORATIONI sstantur literae. Simili modo diuersis coloribus coe lumbas gigni, si eorundem coloram in columi, rio pingantur, narrat Plinius. λ' Sanguine cutem carnemq. subiectam possidente atqι irrigante quod naturaliter fieri solere, eumque non solum invenis capillaribus culaneis colligi sed & propriae cutis carnisque substantiam eodem imbui, in phlegmone describenda oste dimus) uti genuinus cutis color ad rubedinem no- nihil inclinans, & per cuticulam transparenS exutigit, vel etiam eXacta quaedam rubedo in certis lo
cis prodit, ut in labibs, & glande ob fungosam qui
dem illorum carnem, sanguine copio ius irrigatam, glandis vero sanguine arterioso cum tumero debet, perfusam atq; malis quas in quibusdam naturis sanguis magis qua alias sedes culaneas occupat: sic si plus solito in superficiem corporis sera tur, rubicudior adhuc color in illis nasci tur, in Ru boris generalis specie dicta. In qua tamen rubedo i in facie, quae ob teneritatem & laxitatem sangui. nem facilius suscipit, magis elucescit. Quemadmodum a calore externo, sanguine cum spiritibus eratrorsum euocato , corpus incalescere & rubere, faciemq: rubore suffulaui, nonnunquam & ocul rum album simul Diagi videmus: Vel etiam per nimia flectus, in quibus sanguis cum spiritibus c5- citatus in exteriora distunditur, ut eae ira, faciem
inflammari: Atque eae pudore erubescere, quae t men moκ sanguine recedente, rursum evanescunt. Quae uti a Sanguine in superficie corporis cori
sistente euentut, sic & ex illius Desectu in hisce lota cis, colore vivido amisso, Pallor inducitur. Qui illis in locis quae ex sua natura magis rubere debetant, illis minus rubentibus,liuidus apparet, ut in faciei malis, labi s&glande, 'ti&vnguibus, qui cu in obsubiectae carnis ruborem, per illos cum perlucidi sint,
110쪽
sint, translucentem, rubicundiores sint, languine illic deficiente, liuere dicuntur. Destituuntur autem hae externae sedes sanguine, si ille per inedias, moerores, haemorrhagias, morbos, sicuti haec in imbecillitatibus alijs inde natis symptomatibus alibi exposuimus absumatur. Vel si alioquin inde refugia t, tamdiu donec ille rursum redeat, pallent, uti in glande tunc cum non necesse est. Sicuti & a frigore eX terno eum repellente accidit, cutem in frigentibus minus coloratam reddi, quam cum c let, atque illis quorum malae rubebant sanguine ex frigore nonnihil veluti c6gelato, eas tunc lividas, plumbeo vel susco colore tinctas apparere. Deiriri sanguine cum spiritibus subito intro reuocatis idem euenit, in animi quibusdam affectibus, utinetu& terrore vel animi deliqui s& syncope pr hensis, quos tamdiu donec haec remeent, pallor
A sanguine quinetia in macularum diuersa genera prodeunt, prout ille diuersimo id se habet. imprimisque quatenus vel in veram cutem d fiun ditur, vel poris salte, aut sub cuticulam se insinuat. In veram cutem sanguis feruidus & accensus, in febre synocha dissusus, rubedine illam cum ar dore iunctam, quam Erysipelas uocant, efficit: Nonnunquam & exanthemata atque ecthymata, in eadem Synocho erumpentia, quod quo pacto fiat, in eiusmodi febribus fuit expositum.
Quod si quoque sanguis ab alijs causis quini
a externis internisve, sanguinem allicienti hus aut expellentibus, ad cutem se diffundat, rubras alias maculas procreat.
Veluti Erysipelata illa, quae uno aliove locosfodeunt: Item Rubedinem illam tibiarum, qua in a solis aestu urente pedes proficisci, in generii Ius ostendimus.