장음표시 사용
131쪽
praui in morbis in lignis, causa Macularum peruersari.
io DasCOLORATIONI s A prauis humoribus in morbis malignis v riae maculae generantur, quales in febribus puris,' uiridis, malignis, pestilentialibus, venenatis Mue venerea, elephantia, stomacace, aut alijs mori. bis suboriri, in generibus prius ostendimus. Qui humores venenave , quibus viribus id efficiant, in illis morbis, quorum & si ut causae, uti & macularum in illis prodeuntium existunt, quantum quidem in eiusmodi occultis causis assequi licet descrip smus. A' sordibuq adhaerentibus , cutis color obfuscatur &obsoletus redditur, scuticum de sordibus in Reiectis agemus,unde hq proueniant, m-plicabimus. Sub unguibus quoque colle me sordes, inter ipsos de cutem, ubi dehiscunt, per ipsos translucentes , faciunt ut extremitates ipsorum ni ra Iurpes esse videantur. Dentes inprimis sordibus inquinantur, de vel fauescunt, vel liuent, aut nigri cant, quae cum albissimi sint, eo citius in illis apparent. Quarum sordidium c usus similiter in sordium descriptione, in reiectis proponemus. Ab alijs aliter commaculantibus, vel alium colorem inducentibus vel imprimentibus, cutis, dentes , gues & pili quoque diuersos colores adipisci possunt. Sic cutis in manibus praeseratim nigra fit contactu nucum viridium, t lisque ad dies aliquot manet: Alias crocea, rubra, coe-rulea aliove modo colorata, a succis alijs fructuum dum decerpuntur , vel coloribus dum illi vera santur, efficitur. Qua & ratione Americani nudi
populi, studio sedecoris gratia diuersimodὸ pin,
gunt. Et ex nostris pueri lasciui scarificata cute Sepuluere seso petario infricato, ut certas not solsharacteres cuti imprimant, arte efficere solent Dentes
132쪽
C A vs IosDentes quoque ab ingestis sic colorari possunt, inter quae adstringentia dentes potissimum denigrant. Vngues discolorantur 3c nigri fiunt incoriarijs ob calcis & lixivij frequetem tractationem, diuque hic color in illis perseuerat. Calor non solum sanguinem alliciendo, vivi
dum vel rubrum colorem, fixigusq; eundem pri E. Hamendo, pallorem corpori conciliat, uti ostensum Meuisd Ohis fuit, sed&calor quia cutem dilatando, vipere in sanguinςus color melius elucescat, efficit,&frigus eandem constringendo & condensando mimis pellucidam reddit, ut qui calent colorem vividi O- eaosis c. rem,qui frigent, opacum & obscurum magi S obti- ri, obseu
neant, in causa sunt. Πρris. Siccitas nimia cutis, colorem etiam immutat, Siccitas cu-
eamque fuscam magis efficit, tum quia exiccando causa i spissiorem, vel constringendo rugosiorem reddit, cooris cum cras lities illius, ut opaca fiat, essiciat, Sc rugae umbram facientes, obscuritatem in ea inducanti nis,ui, si Sicuti ab ardore solis cute diu exiccata & veluti m. perusta,eam nigriorem, uti vocant,fieri cernimus: Et ex senio cutem aridam factam fuscam magis apparere. idem quoque si a morbo aliisve eaeternis iniurijs sicca admodum reddatur; vel alioquin ob consumptionem subiectae carnis laxata, quae prius tensa fuerat, rugas acquirat, euenire;
Vel etiam nimium humectata, in balneo similiter
In oculis ob exiccatam se induratam callos in veritas mἴ- que factam tunicam corneam, in ea Maculae albae, Albugines&Cicatrices dictς, nascuntur. Atq; ob exiccatum tenacemque factum, sensinque indu: alsarum oratum & veluti excoctum humorem aqueum,lna. Eris. cula quoque alba, hypochyma, per corneae sedem pupillae oppositam, translucet, cUm perspicuitate
qua cornea tunica & humor ille pridita esse debe.
133쪽
os Dis COLORATIONI sbat, amissa albedo illa subsequatur, sicuti videmus album oui crudum pellucidum & clarum esse, coctum & incrassiatum exacte album reddi, luci clitatemque amittere. Quae in oculis eiusmodi lucidatarum partium exiccatio 3c induratio, a causis varijs proficiscitur, sicuti eas in hisce maculis describendis, invisus defectibus, qui inde proueniunt, abun- declarauimus. eritas in In unguibus maculae quoq; albae. illic ubi trans. Unguibin parentia ipsorum, a causis nonnihil similibus, in ca puncto veluti deperditur, oriuntur; quod iis a n
trirnento, quo aluntur, accidit, si in eo portiuncula
vel in inima sit, ab ea quς pellucidam unguium substantiam reparare, lucidamque continere debebat, aliena, nihilominus tamen nutriendae adhuc apta: quae aliunde, ut ab ostium vicinorum nutrimento crasstiore decedens, & huic lucidiori una guium permista, unguis eam portiunculam cuia' ponitur opacam & albam, nec ut aliam, pellucidam reddit, quod in iunioribus eo frequentius euenit, cum dum corpora crescunt, ossaque tunc quoque augeantur, copiosiori nutrimento abundantia , ab ipsis eo facilius aliquid huc derivari, d. lisque apponi possit, sicuti ex succorum nutrienatium confusione, duros varios tumores quoque nasci solere, in illis explicauimus. Caeterum & ungues non solum exiguo hoc si cio , sublata pellucidi tale, albis maculis notati deis praehenduntur, sed & uniuersos albos Se opacos factos fuisse in quibus da in senibus obseruauimus, illis aetatis causa adeo exiccatis & induratis, ut undique transparentiam aqriserint; qua ratione 5e cornua 3c ossa 3c calamos pennarum, vita albesce-
eeitas P In pilis hoc idem accidit, ut dealbentur seu c ι'rum nesse iit, postquam pellit ciditatem quam pili qu0-
134쪽
C A V s 2E. Io7 4que uti ungues 3e cornea tunica obtinuerunt,
scἡt ob exilitatem non ita in illis hoc conspicuum euadat, ex splendore tamen ipsorum cognosci potest ob omnimodam exiccationem &indurationem amiserunt. Quod in illis aequὸ ac in caeteris, eoque frequentius accidit, cum sint alioquin siccissimi: ob quam causam aetatis decursu uti aliae partes siccescunt, sic δe illi amplius exiccati indu
ratique, quod circa radices primum sit, unde crescendo&procedendo, tandem toto ductu cani evadunt, atque in senibus alias citius alias tardius, pro siccitate citius tardiusve oborta, vel in princi-cisso illius vel progressu, vel extremo canities se offert. Ab alijs causis, cum pili non tam facile alterentur, aegre hoc euenit, lic8t ob curas & moero rem canescere aliquos posse vuls' autumet, quod tamen vix alia ratione, quam senium maturando,
facere posivi Et si subito aliquos canos factos fuisse scribant. Quod autem pili interdum non eadem in sede,sed distinctis in locis albescant, vel etiam in illis qui unam sedem comprehendunt, aliquibus saltem hoc, alijs minimὸ accidat, pilorum dispoii tio inaequalis, uti & cutis cui infiguntur, esse potest: Vbi & hoc obseruatur, quod quo crassiores
sunt pili, eo maturius canescunt,& quod in nigri ribus citius quam rubris, cum in illis albedo incipiens citius cognoscatu se patefaciat. Que & causa esse potest, quod in barba, etsi iunio uti dici s let, sit capillis, canities interdum celeri ut quam in illis se exerat ratio Ariat, prout discolorationes hae vel in Cute aut oculis fiunt: Vel in Dentibus, Vnguibus& Pilis accidunt. Cutis discolorationibus conueniens cura,
135쪽
roa Dis COLORATIONI scomodatur primum Generalioribus,postea Parti cularibus. Generalioribus quae debetur cura, pro ratione
causae & ut illa vel a iucco nutrien te, aut a bile, vel singuine aut se inine dependet, dirigitur.
Gehriis A succo nutriete crudo & imperfecto quae procedi t Cachexia, in qua color floridus ainittitur,Pallorq: introducitur, vel alien' simul acced it, si caco-chymia adsit, eaq; ab hepatis aut lienis imbecillita. te nondu adeo confirmata, vel ab obstructioni b. ab humorib. nondu adeo infixis oriatur, facilius curationem admittet. Si vero haec imbec ilitas visceiarum sanguificationis, aut obstructio altius radices egerit, tunc in leucophlegmaticam, uti dictum, facilὰ conuertitur, vel in hydropem ascitem abit, Equibus hydropis speciebus, nisi grauior accedat noxa, illa facilius, b c difficilius sanatur. Omniumique difficillinὸ vel vix dum curari potest cachegi ,
si viscerum extrema adsit debilitas aut obstructio, ab indurata materia vel topho profecta , uti & si durities, scirrhus aut tumor aliquis in hisce visceribus, unde hydrops ascites sequitur, occurrat, imcurabilis. Curatio cach exit secundum caussam instituemda; quam diximus este viscerum, hepatis vel lienis, aut etiam venarum me serat carum imbecillitatem, intemperiem frigidam vel calidam . obstructionem, atque in hisce visceribus duritiem 8c tum
res duros. Quae si causa aliqua externa internave, excitarit, illa ante omnia erit auertenda,vti victus
indecens, immod prata sanguinis profusio, venus nimia, aliive a quibus hosce affectus originem traxisse. 8c adhuc eosdem fouere cognoscimus: Dein& illuuies quae in hisce cumulatur,euacuanda: Ataque interim si ab imbecillitate nata fuerit cachmyia, eam corrigemus; si ab intemperie frigida vel lida,
136쪽
es ' eam alterabimus: si ab obstructione, eam asci ius si a duritie vel tumore duro, ea emollire&dissoluere studebimus: intus forisq; administratis remedijs, utendo maximὰ ijs, quae visceribus hisce appropriata censentur, & proin Hepatio vel Splenetica dicuntur, vel saltem ea semper caeteris quae id praestant, permiscendo, additis quoq; quae Ventriculum, si ille debilitatus sit, respiciant. Quae
omnia remedia, cum unum saepὸ, ex diuersis pra sertim compositum, diuersis causis accommodari queat.in duas classes distribuemus. Atq; in una,ea quae & in imbecillitate, intemperie frigida, obstructione, duritie vel tumore duro, nunc uni alicui es illis causis, nunc pluribus accommodantur, descri-ibemus. In altera vero. illa remedia, qu si ab intemperie calida cach exta dependeat, tum liqc peculiarem & nonnihil ab illis variantem curam requirat, locum habebunt, proponemus; nunc a curatione illa exorsuri, quae primae classis remedijs sequentibus modis administratur. Venete apertio per sectionem nonnunquam loeuna habebit in eiusmodi cachexijs si hepatis adsit obstructio & plet hora, qua fortὸ sic moto sanguianis fluxu eoq; concitato, humores in hepatis vasis inlaeti una cum sanguine nonnihil cedent, maxi-mε vero si cacochymia simul adsit in sanguine, ad
eam exhauriendam conueniet: Fitque in brachio dextro, ubi humilibr vena conuenientior censeturae proin hepatica dicitur , quae de in manu secari potes .vel etiam in crurum in serioribus,si menses, uti sere fit, suppressi sint. In splenis vero eiusmodi affectibus, si cacochymia quoque colligatur in venis, illius caussa in sinistro brachio aperitur, in quo lienarem Sc in manu saluatellam peculiariter splene cistecto incisam probant. Haemorrhoidum apertio vel prouocatio per
137쪽
i rovenas messerat cas, reuellendo tum in hepatimi lienis tum venarum inesserat carum obstrueti bus plurimum proderit, tum etiam cacochymiam illic collectam educendo. Vomitus in obili uctionibus schepatis 3clienis. non soluin cruditates auferendo, sed Sena tura ni ad excretionem sollicitando, prodesse potest, qui facilius a cibo suinpto concitatur. Clysmata quae emolliant, stimulent& obstruactiones soluant, inhciuntur, fiuntque ex decocto communis Clysmatis,adendo decocto radic.Ape iritiuas, Cicera rubra, semina quatuor Frigida maiora, dis luendoque in eo elect purgantia, nona nunquam &Vri nae quartarium j.& Fermenti acris J praeter olea communia, etiam Capparorum vel Irinum.
Vel utendum Clysteribus in Leucophleginalia
expositis. Purgationes per aluum instituuntur in obstruactionibus, ut sic natura mota semper aliquid ex an .mst s protrudat, dein Se in alijs caussis vivisce rum imbecillitate, vel intemperie aut duritie, quia inulta colliguntur excrementa, eae quoque tunc locum habebunt; Paranturque ex cnolagogis M . phlegmagogis, de in lienis praesertim assectibus, melanagogis, cum melancholicum succuin illic redundare credant, addendo hisce etiam quae ventriculum respiciunt, flatusq; discutiunt, si in leuco phlegmatiam tendat, vel hydragoga si in hydro pena ascitem vergat, scuti illis in affectibus eius modi purgantia descripta sunt. Hic vero in cache xia sequentia praesertim conueniunt. Decoctum in obstructione hepatis conuensens:
138쪽
seminis forniculi 3 ij. Petrosel. Eruciana 3 j. floruin Satiab uci p.j. Pastularum g ij. fol. Sennae ἔ j. s. sem. Carthanai c. lucii radic. Polypod. an. Jj. fiat decoctio in Aqua & e tia parte Vini, ac in colatura i ne
B R. fiat expressito, adde Sacchari q. aromatis . Si riamo m. vel Oario phyll. Pro tribus vicibus.
Vinum ex fidem aridis, in Vin lib. quatuor vel quinque infusis factum, melius operabitur, fietque efficacius, si Absynthii 3 h. sum initat. Centaurij3 j.
rad Aristoloch. 8c Scyllae praepar. 3 ij. addas. Aliud decoctum in splenis potissimum eiusmodi affectibus: lir. cortic. rad. Cappar. Tamaricis anaaij. macerentur in aqua Sc tertia parte Aceti,herba- rum chamaedreos, Aspleni j ana M. j. florum Ba glossi utriusque, Genistaeana P J. seminis Foenici
li A h. semin. Viticis 3j. Passularum enucleat. 3 vj. rad. Polypodij ξj. 5. foliorum Sennae ἔj. fiat decoctio: Pro tribus vicibus, aromati setur Cinamomo. dulcoretur Saccharo vel Syrupo Capiti. Ven. aut alio. Vel sic: IN. Cortic. Capparum g j. Mercurialis, Fumariae,Thymi, Epithymi ana M. j. soliorum Oe-Mishq, Tamaricis, Rosmar. Borraginis, vel Bugloc trana p. j. Passalarum par. X. Sebesten paria quinq; ,
soliorum Sennae 3 j. Polypodij ξj. s. fiat decoctio,
in colatura i i funde Myrobala . Indarum vel Che-bularum vel etiam aliarum g. 6. Rha barbari s ij. sat expressio, adde Sacchari q. s fiat decoctum pro tri bus vicibus. Si in decocto corti c. radi c. Hellebori nigri ad 5 j addatur, etficacius erit. Simplicius decoctum in lienis obstructionibus cst ex Mercurialis & Fum ariae recentium decoctio- . ne in sero Lact s uel Aqua casei et Iare macro Ca-
139쪽
phlegmatia descripta, si praesertim in eam vergerscachexia videatur.
Potio ex infusione Rhabarbari 9 iiij. facta in Vitatio ab 'nth. aut quis Aperitiuis conuenit Vel puluis cum eiusmodi liquoribus bibitus, vel cuina- Apijana Pi. Zingib. Spicae ana P. g. cum extractot
x et succo Absynthi j inspissato, vel alio, ut Iridis, vel syriapo Byzantino aliove, aut Terebinthina fatinassa : Potest acui cum efficacius purgare volumus, Diac dio. Vel sic: Rr Turbi tb 5j. s. Rhabarb. 5j. guminis accre vel Bdeliij vel Sagapeni, Mastiches ana Θj.
qua Plantaginis, si fluor menstruus nimius adsit. c cachegiam que induXerit. Cui &syrupus Rosa in solutivus ad g ij. misceri potest. Vel detur potio quae in Leucophlegmatia deseripta est. Exhibentur 5e Potiones ex alijs decoctis alterantibus mox explicandis factae infundend o Rhabar bat Agaricum aliive,&dissoluendo eleiniaria purgantia cholagoga in hepatis, melanagoga in lienis potissi inum affectibus. Pitulae cum amara & gummata recipere possint, illaque in cacheria praesertim prosint, maiori adhuc successu usurpantur ι sepius usurpatae si leuiores sint. In obstructionibus & duritiebus conuenientes hae sunt: N. gummi Ammoniaci dissoluti in succo Iridis, Rhabarbari puluer. a na 3. β. cum O mel e sant pilulae. Pro una vice: Potest & addi Agaricus, ut magis operentur. Vel fiant tales: Rr. Aloes 3 ij. Rhabarbari, Agarici vel Mechoacae ana 3 j. g. Gummi ammon. dissoluti in Aceto simplici vel scyllitico s. s. Mastiches B. . rad Genti an q,Aristoloch.vel Rubi , summit. Centauri min. de uno vel tribus ad B ij. rad. Azari, seni.
140쪽
eae, Croci ana ΘΔ excipiantur ut superiores, fiat masta: cuius operatio Diagrydio quoque intendi potest. Vel fiant tales: N. Aloes optim. 5 ij. Rhabarb.Agarici ana 3 j. Scammon. 5 A trochisc. de Eupatori vel de Rhabarb. vel aliorum puluerum deoppilantium, ana 9 j. Spicae BI Mastiches 93. gummi Ammoniac.dissolui. in Aceto 3. g. cum sympo de Absynthio fiat massa. Ex usi talis, pisulae de Eupato io Mesuaei Vtiles sunt, quae fiunt ex rhabarbaro, inyrobalanis, aloe, maiiiche, croco, succo agerati, quod est eupatorium Mesu.)absynthi j,endi uiae. Vel pitulae de Rhabarbaro , paratae ut illae exi habarbaro, myrobalan. 3e loco aloes ex hiera picra, item mastiche de praeter haec, ex sem. apij, -- Diculi , trochisc. diarria. succis ab synthij, liquiritiae, aqua taniculi. iItem pitulae de Agarico in pituitosis,uti se menstruoru in suppressione, quae I r. agaricum, turbith. hiaram picram, colocynthidem. myrrham, sarcoiseollam vel mastichem,rad. ireos,marrubium.
Vel ex fortioribus aggregatiuae. Quibus omnibus etiam gummi Ammoniacum dii tui. in Aceto, cum durities adest,addi potest, pos iuntq; cum succo iridis vel Absynthij formari. In splenis asse Etibus etiam fortioribus utuntur, de quinque generibus Myrobalanorum, alijsque melancholico humori purgando dicatis. Cum suppresii sunt simul menses. pitulae utilis sim : N. Aloes 3j Myrrhae, Rubiae tinctorum vel Aritholoch. ana 3. g. Agarici, Turbith. ana 3 j gumini Ain moniaci dissoL in succo iridis 3I Cuins rupo de radicibus: Capiat frequenter. Si menses nimium fluant aut haemorrhoides,sae sani: I r. Myrobalanorum citrinarum 3 j.Rhabar.