Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

441쪽

GENER A. qi bus circa radicem linguae, plura pherunque, alias pauciora inueniuntur, nunc nauescentia, nuc sub liuida, inter signa elephantia sis pathognomonica referenda. Qualia etiam ab hisce hon admodum discrepantia. in porcis frequenter visuntur, porcisque ob id omnibus ferὸ antequam mactentur,sauces a certis quibusdam ad id deputatis lani sui diductae inspiciuntur, quibus depraehensis, lepra

insectos porcos, quambiune vocant, existimantes, ab eorum esu abhorrent. Ulcera quandoq; in elephanticis inueniuntur,ri

praecipuὸ in pedum digitorum interstiti j s&planatis, in crassa illic sc dura cute, dein & in manibus; item iuxta cubiti articulum in acutiore illius praesertim sede, alijsque artuum locis. Quae ulcera cutem veram penetrant, & rarius vi teri us seruntur, sed lata sunt, labi jsq; callosis vel praetumidis constant, sanguineinq; H isdantur, facilὸ reddunt, carci noma tum omnino instar; unde &,no solum quia tubercula ipsorum, uti dictum, cancrum dum inteis er adhuc est referunt, sed 3e quia ulcera haec eune in exulceratum repraesentat, eo magis cancrunt uniuersalem elephatias in Vocatam putamus. Haec

quoque ulcera dolorem nullum, quod peculiare his vlaeribus accidit, etsi tangantur & nonnihil molestetur, inserunt, uti nec tubercula: unde fortὸ sinistra haec opinio, illos sensu tactus omni carere, nata est. Dein 3c serpunt haec ulcera, alioque in loco rursuin erumpunt, sanatis prioribus. Ex quibus ulceribus solis, si re id cognoscantur, de hac lue certi quid pronuntiare possumus, sed longὸ rectius, si caetera quoque, uti sese fit, consentiant. Qui hisce assecti sunt, ut suspicionem leprae declinent, ab ustione ipsis euenisse, solent praetendere, cum ambustorum ulcerum cicatricibus, illorum relicta vestigia, ex parte respondeant.

442쪽

inuentutitur, hisce quoque deteriora, quae nari uni septum fungosaq; illarum ossa exedentia ut nasut 'turpiter collabatur, efficiunt, ulterius quoque ad narium amplitudinem serpentia, illa Ioca depascuatur, palatumq; aliquando perforant, columellami absumunt, indeque nonnunquam in fauces usque pertingunt, & si in asperain arteriam descendant. exitium illis procreant , uti ae si in alijs sedibus narium aut faucium, loca illa grauius laedant, mori

tem accersunt.

Tumidae insuper aliquae in illis partes redditae. hunc assectum demo strant, inprimis aurium pinnae in ambitu, uti & auriculae, quae plus solito cracsescunt, aliis etiam admo/um intumescunt &la tescunt, ut sicuti dictum; elephantum hoc pacto repraesentantes, Elephantes vel elephantici dicantur. Eodem modo Narium alae augentur & dilatantur, &in immensum saepὸ excrescunt, unde facies , cuius pulchritudo non parum in decenti nasisgura consistit, turpis admodum apparet, eo uemagis, si nasus in medio hac asarum viri nque protuberantia, collapsus de depressus, uti fer8 fit, exrnat, foueamque instar valli, inter duos illos in ontinculos esticiat, naresque resimae sit nul fiant. Quς vitia non solum dedecorant, sed&cum nares simus occlusae sint, respirationi, uti dicetur, obsunt. hi tu mescunt insuper ipsis praeter tubereula, faciei, rella quae partes : Vti & tandem palpebrae , adeo ut in uersae peterygij instar, interna rubra ipsarum sedes prominens trucem aspectum p r beat: Dem & manus 3c pedes in ipsis veluti inflata apparent, cunireliquum corpus alioquin consumatur di tab stat: vii 3e nonnunquam illae quoque partes sinati

liter marcescunt.

Pellicula in oculo nata, si caeteris accedat fgnis.

magnum

443쪽

magnum huius assectionis argi albo oculi iuxta canthum illii

G E N E R A. His umentum erit. Quaelius maiorem senum accrescens crassescenso: & carnosa facta, tandent supra pupillam protensa, eandem attingens, visio, nem laedit, vel obtegens caecitatem,uti in visus lae,

sone dictum, infert. . Scabra & aspera leprosorum alioquin ea cutis, tum ubi nuda in pedibus manibus facie 5c auribus se offert, tum maximὸ in capitis pilosa sede&G- percilijs,unde tandem furfures ac squamulae,nunc albae nunc liuidete nunc subnigrae decidunt, nullo vel exiguo cum pruritu. Finditur quoque certis interdum in locis cutis , praecipuὸ in manibus, duraque & callosa fit. Vngues itidem findunta

tur turpiterque curuantur, atque ungularum in

star quandoqι crassescunt. Scabies alia scuti ea sicca illa & foeda quam aetiger vocat, vel illa quam Horam nominant, etsi, quia uniuersum corpus contaminat, elephantia si saltem caput M artus inficiente, magis hac hominε defoedare videantur. posteriorque illius species, quam psoram deterrimam vocavimus, lepra Graecis dicta, deploratu, ruoque interdum sit affectus, eoque nomine falso epὸ pro elephantiasi sumatur, sicuti in psora enplicatum fuit, tame cum nondum sit ille morbus. ab eo erit distinguendus, nec lepra illa Gricorum, lepra Arabum quae vera est elephantiasis dicenda, nisi alia illias signa certiora, huic quoque copu

lentur.

Pilorum accedit insuper in hoc malo casus, qui passim decidunt ae defluunt; in in capite,quod hinc inde areis duchis calvescit; Tum in mento,uriis de barba illis vel planὸ excidit, vel rarescit, Tum in palpebris, quae supercilijs 3e cilijs decedentibus elabrae fiunt. Color alienus aliquid adiumentiae cognitione

444쪽

4i 6 DEPOL D Ariosis ihuius mali adferre potest, qui non amplius in illis vividus, sed ab eo declinas, cate plus iusto albescete seu pallente vel nauescete aut subnigricante, te nebricoso colore apparet; praesertimq; facies in il lis uti di oculi rubeat vel liuent. Magnum quoque indicium habetur, si Venς sub lingua, quas, ea ad superiores dentes reflecten te aegro perscrutantur, a plus solito nigricare & tumere, varicosara in instar conspiciantur;in quibus tamen, cum non magnam fieri mutationem toties depraehenderim, exigui momenti hanc obseruationeni esse existimo. Functiones in hac lue ab initio, nisi aliud accera ridat, nullie serE laeduntur, ob quam & causam cuiri nec dolor eos urgeat, licὸt velligia aliqua huius an sectus appareant, eum negligunt, donec signa is lius mas is conspicua proferantur, quibus ad moniati, serius huic malo obuiam ire tunc primum co-

nantur. Quo tempore cum vitia enarrata externi

admodum increscant, & ob id partibus quibundam incommodent, in operationibus defectum

aliquem patiuntur. Praesertim in respiratione, quae non solum ob nares occlusas, uti dictum, illic in tercepta est, ita ut ore aperto spiritum ducere colaxantur, sed etiam propter ulcera & tubercula in faucibus nata, sicuti quoque ostensum, sic deprauatur, ut vox inde rauca edatur, vel si amplius no

ceant, adeo impedita & difficilis fiat, ut aeger in sustocationis periculo versetur, qua&aliquando

vitam finiunt, cum alias caeterorum vitiorum causa diu, uti accidit superuiuere possint, nisi vicea ira faucium etiam alias laesiones adserendo, illos

enecent.

Sed de sensus aliqui in huius morbi progressi

laeduntur : Veluti visus, qui crescente pellicula in oculo, sicuti declaratum fuit, hebetatur, ea quo ampliari, penitus amittitur . Tactui sinsuma eis boleri

445쪽

GENER A. 4 ij soleri in elephanticis, adeoque cutem stupere,

vulgo creditur, ut dolorem, etsi ea grauius tin petatur& laedatur, nullum sentiat,&proin unum ex documentis, quibus an elephantici sint, explorare solen t, hoc statuunt, si re acuta, acicula vel acu puncti, vel aqua semente perfusi, inini md assiciano tur. Verum hoc non semper, vel in omnibus locis accidere, experientia ipsa comprobat, cum in ceratis solum quibusdam locis , & pedibus prie sertim

tumidis, & iam diu longoque tempore vitiatis. caloreque omni, qui contactu depraehendatur. destitutis, & frigidis ac veluti emortuis hoc eueinire possit, ut illic compuncti, etiam ad profundi tatem aliquam usque, sicuti expertus quoque sum, vixdum aliquid, aut nihil etiam sentiant,nec cruor. sed aquosus ichor, uti in alphis punctis euenit, pro manet. Quod fortὸ occasionem praebuit, etsi

rarius hoc accidat, ut in omnibus elephanticis, idem euenire, eosque externas iniurias minimo sentire, crederent, nisi sortὸ ex eo quod ulcera eorum& tubercula indolentia, uti dictum, esse vide-ient, reliquam cutem quoque insensilem esse, colo legerunt. Quod reliquas functiones attinet, nisi diutura rutate morbi vires tandem deficere incipiant, munia sua nihilominus obire possunt, ceterasque Aiones perficere, cibum appetere, eundemq; coimeo quere & digerere, sanorum instar, quem&proin, si pauperes sint, mendicant. Dein nec incita mentum venereum in illis extinguitur, cum luxuriosos eos esse, exempla multa, commi florum huius caussa facinorum, hoc satis comprobent, quod etsi alijs caussis adscribant, nos, quia ab uxoribus, segregati vitam agere coguntur, nec eas attingere audent, hoc ipsis euenire putamus. Sed nec procreationem liberorum in ipsis cessare, inde videre

446쪽

licet, quod grauidas saepὰ, cum relegantur,vxores relinquant, etsi iam diu prius elephaticos eos fuis, se, constet dein & quod si praeter leges scortentur, mulieres aliquando impregnent; unde elephantiis cos similes sibi procreare, scribitur. In excretis quoque nihil singulare, quod hane luem demonstrare possit, de praehenditur; cum tamen ex sanguine vel solo, elephanti asim cognosci posse, plaerique medici & chirurgi doceant, & vulgus huic signo tanquam certissimo, plus quam cetuteris omnibus tribuat, eoq; nomine ab omnibus. rui examini subi jciuntur. sanguinem ε vena sectae trahant, eundemq; dijudicent, Se si,uti docent, ater vel liuidus aut scaber de veluti arenosus sit, ex eo elephanti asim esse pronuntiant: Ali 3 vero eundem percolantes, vermiculos aliquos in eo perquirunt, illosque huius luis certum indicium esse vos

lunt: Alij experientia quada in sanguine facta hoc

explorare nitu tur ι nempe si sal calens sanguinii tectus, minimὸ dis luatur, vel acetu perfusuin illi non commisceatur, tuis huius signum certum asseuerant.Verum nos qui superioribus triginta & am

plius annis, plurimorum hac lue infectorum san-. uine diligentissimὸ inspeximus, obseruauimus Setentavimus, sanctὸ testamur, neq; nos neq; nobis adiunctos chia urgos, ex sanguine quicquam certa quod elephatias in denotaret, unquam de praehendere potuisse,sed vel sanorum sanguini sinitimum, vel si ab eo recessisset, non plus mutatum, corruptum aut infectum, quam in febre aliqua vel icte-ro,aliove morbo acciciere solet fuisse. Quod & de urina ipsorum, cuius inspectioni plurimum vulgus tribuit, verὸ pronuntiare possumus: Vt & de pulsu,

cuius mutationem aliquam inquirere, est nodum in scirpo quaerere. Lues Venerea, cum inde plaerunt haec contrahatur,

447쪽

GENER A. 6 I9satur dicta, quam alias morbum Neapoli tanti Gallicum, quὀd in ea loca primum peruenerit, vocant, rectius tortὰ Luem indicam, appellaturi, utpote ex qua primum prodierit, diuersis quoq; δc pluribus vitiis non minus quilia elephantiasis, atque aliquibus illi similibus, corpus contaminet, & foedum, aegrum E; ac aspectu horrendum, ut illa reddit. Accedit inluper in hac lue aliquado etia summus do lor, qui si solus occurrat, ad dolores, qui circa os sin regionem versantur, refertur, ubi A inhabi, tus corporis doloribus describitur. Si vero alia insuper accedant Vitia, uti serὸ fit, raro ii talis dolor citra unum vel plura cum eo concurrentia, in hac lue se oster' huc pertinet: Huius autem accidentia eo quoq; diligentius sunt recensenda, quod & illa lues contagiosa sit, ut matur a cognita, hac corarepti, a sanis separetur, quibus etia ob id magistra, tus propria nosodochia, si pauperes sint, quo relegentur, &ubi cura ipsis adhibeatur, destinauit . Praecipua autem accidetia huius tuis, sunt sequentia, quorum unum solum interdum illius genus priuatum constituit, alias pluribus simul concurarentibus, composi tum illius exoritur genus. Piloru casus in hac lue frequenter accidit eamq; uendiat, uti capilloru capitis, potissimum circa te Fora&occiput;item superciliorum,&in viris bar. bat pili, qui si labantur, certius adhuc erit signum,hoqi magis si alia quoq; huius luis indicia concuti ant, lic t & si hoc tantum eueniat, hac luem ostendere poslat, uado alterius affectus, in quo quoq; pili excidere solent, nulla adsunt signa,& n conciDbituin cu immundis Ac suspectis mulieribus fateanatur, vel hoc varijs artibus ab ipsis extorqueatur: Maculis quandoq; cutis ipsorum hinc inde, nuc' eertis in locis, in facie, collo, thorace, ventre, circal udonda priecipu), nuc per uniuersum corpus co-

cus morbus,

448쪽

reae tertium

ro DEFOE DATIONI sspergitur, non tamen attollituri tu pulicaminoi sus alias reprς sentant, & rubent, alijs lentiginum

instar obscurὲ flauescunt seu liuent. Vidimus se s ,

penumero, cotinuatis maculis eiusmodi latescentibus, amplo spacio cutem alicubi commaculata,

frequentius in pectore & dorso, nonnunqua &abdomine, vel etia alijs in locis, quibus pressis colore alieno refugiente , vestigium pressum albicabat. quod mox ad colorem pristinu redibat. Hae maculae vel solae, si nJ aliam illarum caussa in, quam congressum impurum esse constet, tuis huius initium, vel leuiorem illius speciem, sicuti & pilorum defluoxus solus,constituunt sc arguunt: Quae tamen alijs

insuper accedentibus certiora erunt, morbumque grauiorem esse ostendent.

Pustulae eleuatae indolentes, in hac lue aliqua loincute prodeunt, subrubrae vel subflau , rotundue durae, de sicca squama seu crusta obductae, in frote.

in aurium, narium. faucium ambitu, ac in capillosa capitis sede potissimum apparentes, nec n5 in collo, thorace, mamillis, brachijs, caeteriso; partibus interdum etiam occurrentes; quae pustulae hanc

luem certo indicant.

Praeter quas & aliae pustulae mali getae in intericiaribus locis,ut ore, faucibus, naribus & virilis mem, bri praeputio, mulierumq; obscoenis, oboriuntur.

Quae pus ut si praesertim plures concurrant uera hanc certo produnt , maxim Z si alia quoq: illius indicia praecesserint vel superuenerint. In infantibus infectis, hae in ore erumpentes, potissimum illius infectionis signum praebent. vlcera, ex enarratis pustulis quibusdam,peruerasa ac sordida prodeunt, uti varijs, sic frequentius in cutis teneriorib' Iocis, ut facie, iuxta nares & labia, de in ambitu obscoeno in ac podicis: Et in pr pus ito, cul illud peruersum, quod Cancru vocant In

449쪽

pudebo mulieris ulcera illic nata:Dein &in utroq. sexu, ulcera in faucib', ore cuius ulcuscula aphtas vocant) naribus, non tauquam & in podice exorta. Quorum aliqua ulterius serpentia, subiems partes exta unt, atq; ossa smul interdum corrupunt, paratibusq; graues noxas, illarumque mutilationem, vel omnimodam amissionem pariunt: Alia in facie nasum depopulantia, faciem turpe reddui: Alia labia depascetia, quo minus postea bibere possint, cum sorbere potum amplius, quod labijs perficitur, ne

queant in causa sunt; sicuti quendam, cui labia amputata fuerunt, coquerentem audiuimus: Alia columellam absumentia, palatu perforantia, Vocem raucam, ac veluti per nares efflatam, Caua dictam, reddunt. Quae & glandem corrumpetia ad amam venereum eXercendu ineptos vel impotentes reddunt. Sicuti haec in ulceribus depascentibus,3c functionum laesionibus, ab hisce ulceribus prodeunti- bus, quoq; eXposta sunt. Ex quibus &, ii plura pr sertim simul prodeant, hanc luem cognoscimus, certius tamen, si alia simul accedant indicia.

Dolores circa nuda seu excarnem ossium sedem, ZuisVen .ploerunq; in hac lue se exerui, in tibijs, homo plata, rq circa clauiculas in scapulis in capite maximὰ circa frontem, & temporibus. Aliquando & in sterr o, quod tantum in hac lue dolere creditur. Qui dolo

res troces sunt,& versus nocte pisertim saeuiunt, is contactuq; exacerbantur, nec anodynis adhibitis,

uti alij dolores initescunt, sed increbrescunt. Hi si absq; alijs indicijs hac ratione se offerant, genus huius morbi, in habitus corporis dolorib', quo Se petatinet, descriptum, constituunt. Quod si alijs quoq:

accidentibus iam enarratis ivnsatur, diuersum ab illo genus efficiut, & facilius luc quoq; cognosci C. Praeter haec & alia accidentia, cu iam enarratis, luem verὰ constituentibus Se fgnificantibus, non-

450쪽

nanquam concurrunt, qu sola quidem, cum&in

alijs affectibus accidere possint, certi quid de hac

lue indicare nequeunt, nisi post coitu cum immidis mulieribus euenientia, magnam suspicione illius praebeant quod tamen nec tunc quide, nisi alia accedant signa, indubitanter pronunciare possitamuS, cum Sc antequa haec lues ad nos peruenisset. es congressis, citra nanc infectionem, bubones veneret, aliaque nunc explicanda accidentia, aliquos corripuerint. Quae si in lue hae eueniant, mox alia quoq; illius indicta,ut dolor circa ossa, pilorum des fluuium maculae pustulaeue,ea comitantur. Sunt

autem eiusmodi accidetia, quq tum in hac lue, tum citra hanc in alijs morbis euenire possunt, seque imila, ouae cum alibi exactius descripta sint, nec, si in hac lue prodeant, multum ab illis differant, obiter

hoc loco tantum erunt recensenda.

Bubo in inguine Venereus dictus, aliqua lo mox in huius luis initio erupit, &rursum evanescit, vel remanes indurac vel suppuratur, nec ab alio bubone Venereo citra hac lue genito, vel simplici differt. Condylomata in pudedo mulieris,&in podice, tam viri si scemin q, alias nascuntur: Quae eo de mos

do uti cus sine hac infectione facta essent, se habet. Scissurae in manibus & pedibus, aliquado etiam superueniun t ι Cutisq; crassa in manuu vola, a subiecta cute interdum abscedens, sine sensu doloris abradi detrahique potest. Sicuti etiam sine hac lue hoc aliquando euenire, alibi descripsimus. Vngues digitorum nonnunquam decidisse, simulque pilos defluxisse,obseruatum fuit. Nodi & tuberositates in ea luis specie, qui doloribus circa ostium sedem, se potissimum exerit, in fronte, nonnunqua alia caluariae sede, tib ijs, alijsq; ubi dolor urget excarnibus locis, se aliquado patefaciunt, sicuti in ea specie, in dolorib' qui circa os

versa nis

SEARCH

MENU NAVIGATION