장음표시 사용
561쪽
DECIM Vs V s. s ecus milvorum&aquilarum sordes mediocriter a ne viperarii, caro cocta learum in mortario valde contusia, i in leuorem postea redacta, velae menter. quam ad rem cochleae recentes esse debent cinis quoque carum fatis cremata rutra adeps taurinus a is, quam alii caput maenularum sale coditarum crematum, cornu cerumum, capriliu combustum , valde. corium vetus ex calceamento combustum surpurarii, ostreorumq; est combusta, multum debent autem in puluerem redigi sepia testa, lanae combustae, pili combusti valde: ouor in vitellus allatus: cinis cancroruna, a 'rum, multum muria piscium sale conditorum aere sine mors siccant CAP. YYIIII. Vn ic si semen&solia, aloe, amurca,&magis etiam sicca cocta anagallis utracitae, Pinia oo, auena, quae illita per halitum digerit. oleum dulce insul
sum, lotum, maxime omnium erica, quae itidem discrit .sermentum sine morsu attrahit ea, quae in imo
sunt cor lore, atque digerit thali ethrum, lupinus amarus, eiusq; sarma que etiam digerit quod magis etiam agrestis facit hippuris vehementer. fatis vehemeiater salicis solia. flos cum adstrictione quadam. non
nulli uero ex eis succum exprimunt, qui morsus expers est,&siccans medicamentum ad multas res utile.
nihil enim multo utilius est medicamento non morde
te, siccante, leniter adstringente .cancani radix modice iuglandis putamen aridum ustum, quod est etiam tenuium partium potica nuces, aeque ac magnae fiunt enim terreae, frigidaeq; essentiae participes malum, minus centaurium ualde itemq; succus eius. gummi cerasi arboris granum quod ad ingendum ualet oleum
liliaceum soliaq; radices lili, fabasoris imposita, cupressi folia , germina, globuli noui, teneri cyperi radix, quae simul quoque calfacit Cypri solia,&germina, globuli noui, mollesq;. pinearum vesica
pars in aqua macerata, neu ras, nymphaea radix, si-reon, naultum paronychia pentaphylli adix,& the
lyptereos myrrha sarcocolla, stoebes fructus & solia: in calx
562쪽
calx lota tragacantha, palmae radix, fructus inci- moidis seineri quod phi sit rion et ana uocant m terra omnis, ad uod facit etiam quies lemnia est efficacior cadmire eulgata ex fornacibus lotae lapis quem leuco, i phida vocant Assia petra flos carnes marcescente: bouat petra vero, minus pompholyx continenter lota. calx extincta, lota, generose, psori cum ma ras, Quam chalcitis oui candi lud tenue morsu omnino caret eiusdem quoque naturae vitellus est: sed aliatus minus mitigat. Quae re siccant primo ordine. C A P. XXV. N T, E Mari , vel chamae melum baccae iunipe ri,arum, Vtra que artemisia, intenti hordeum magis quam farina fabarum abiecto putamine. polenta vero hordeacea magis . crocus, thus, foeniculum, nerium , aut rhododaphne, mustum, orobanche, seridis omnes species cucunaeris, peponisq; semen. radix siccata:
foenumgr cum, hyacintlii radix, ctiam leuce. Quae res secundo ordine licent. L o L 1 vi secundi est ordinis completi, amaracus, bitumen, amurca intensi cinethum, plantago, eiusci fructus, opobalsamum, acini, gingidium, dipsaci spine adix, elaphoboscus, calamus aromaticus, Ilium intensi cisthus vel cistharus, thuris cortex intens lycium, lychnis, quae ad coronamenta adhibetur, completi: malabathri folia completi: saniculum, chiam astiche, A magis Aegyptia. Citru cortex,&semen, de arboris soli a me radices auricula muris, spica nardi, completi, nardum celticum est imbecillius, quo in
firmius quoque est montanum , vinum, eruum raten
si Opopanax, pix, polycnemon, piarmices frutex ad
huc virens: rhamnus, radicula, agrestis etiam magis:
scandix intes cardui radix scorpioides myirha, lentiscus, terebinthi cortex soli aq fructus haecque praecipue siccata solani furiosi radicis cortex, completi lentes, alga etiamnum uirescens, humidae marier ut, palbanum incipientis secundi ordinis censetur.
563쪽
Antio To Vbi Mnaaris ustum acacia, aco rus, aloe, amatam, anethum, gum , anisi semen, iuniperus, fari radix, absinthium, herba fabina veratrum utrunque. epithymum , thymum, nepita, arundinis uallaris cortex si is, caron , casia, cedri utraeq; , cinnamomum, lino podium, Onyza, maior δ nainor. nam quae grauius olet,&humidis locis prouenit, imbecillior est leonio petat radix, spina albae radiae, hum suligo macer, melanthium, citrii pars quae sub semine est vinum satis vetus. acetum cona pleti, cuna vehemens sit origanum omne , paronychia, quinque solii radix, petasitos petioselinum, sin yrnium, sed minus: paucedani radix, hQuor naagis. ruta satiua, polium minus melissophyllum, marrubium, tarmice frutex aridus i lius, fami suchus, seriphum, sesamoi des maius sisymbrium, stoebes folia, fructusq;.incipientis teucrium, trifolium, quod aliqui asiphaltionvocant, hyacinthi fructus, hyssopum, chama 'drys, chamaeleontis utriusque radix, chamepitys, maius
chelidonium. Quae res sicci in cruarto ordine. CAP. XVIII.
AMPELOPRASVM, oleum cedrinum, sinapi ruta agrestis, alim, magis agreste, quod ophioscordon nominant. Quae res hume laut ordinis uero gradus non adiunoitur.
quam oleum, satyrium, stratiotes. Quae res humectant secundo ordine. P. XV.
PORTULACA ipsa,&eius succus: a triplex: blitum, cucurbita, mali armeniac fructius, cucumis, pepo, lenticula palustris. Quae res aquosam frigiditatem habent. C A P. YYa at sine, portulaca, planta o,a triplex,
rubi soli , tussi lago herba cum humida est. nam sicca
564쪽
a non aeque est huiusmodi.blitu, in iustus marinus .glaucium dorycnium, epi medium modice Lactuca, viseum uiol: folia, cucurbita, umbilicus veneris, cicu- a L uce arbor malua satiua, papauera, mala, praecocta scinoi, platanus, herba sanguinalis, potam Ogiton,
sd. i, cucumis qui edendo est,sonchus, stratiotes
aquatilis, holoschoenus nux pinea, hypecoon, lenticula palustris, psyllij semen, plumbum.
GRAMINis radix illita, oleum dulcissimum, ex oliua maxime drupa. De iis, qua tenuium, crassari et sunt partium.
CV o mi At tenuium esse partium dicuntur ea, Quae in tenues partes facile comminuuntur, solidarum uero, crastrumq; partium, quae contra viscos a vero atque dura aegre, aut difficulter, aut omnino m tenues comminui partes non possimi fragilia vero,&que line uis costate mollia sunt, in tenues partes facile soluuntur, perspicuum es. hinc arbitror, multa esse facultate calida, Miacile accendi nos tamen ab eis non facile ex calfieri . nam ignis qui est omniu tenuissimus, simulq; calidissimus, in profundum facile penetrat . comminuit,&extenuat,&mutat, in suam demque naturam conuertit simile reddens ex omni parte, u-perans id quod contingit at noster calor praeterquam quod crassarum est partium, , aporosus, est etiam debilis, ut quod contingit, non facile commutet osten sum enim est, nihil eorum, quae nos calfacere apparet, eque aci nem, posse calfacere: sed veluti materiam, quae facile accendatur: siquidem initium mutationis nostio calore accipientia, ut aridae arundines ab igni, nos contra calfaciunt,&vt illae ignis partes fiunt, ita haec natiui caloris nostri partes reddantur quinetiam admodum exile corpus facile ab eo cui admotum est, alterari,inatus vero tractu temporis . ita ut eius alteratio uix sensu percipiatur, est sane satis coprobatum, quocirca
565쪽
minimas partes accuratius comminutum fuerit, immutari sentiamus Euidenter autem apparet, nulluna ex ijs, quae ex crassis partibus constant, prius quam ad unguem comminuatur, neque ipsum a corpore nostro quicquam pati, neque rursus in nos pose 'ere nequeenina solum in pipere, sin ape, caeteris omnibus nos calefacientibus,sed etiani in ijs, quorum frigida vis est, eodem modo se res habet . nam si quis radicis mandra gora corticem in magnas confractum partes cuti imponat, aut illinat, plane nillil officiet: at is in tenues partes comminutus, refrigerare potest sic etiam papaueris semen,&cicutae . quod quanquam est omnium refrigerantium valentissinium, tamen antequam exqui site comminutum fuerit, nostrae cuti admotum, est plane imbecillum me igitur mireris, si aride arundines, piliq; , etiamsi facile accendantur, non tamen nos contactu excalfaciant: quippe quia nostro calore non immutentur, Ut nos contra calefaciant quod scilicet in
pollinem redigi non queant quandoquidem calamus indicus, eo quod tundi, tollinis modo per cr brum traiici potest magis quam is, qui apud nos nasi itur euidenter nos calefacere conspicitur. Non est igitur censendum, quemadmodu non ulli putant, ignem omnem tenuium esse partium, nec omnia quq tenuium partium sunt, ignem esse . nam carbo ignis est ille quidem, non tamen tenuium partium aer quoque tenti
tum partium est, non tamen est ignis est etiam aliquid frigidum exquisite tenuium partita, aliquid calidum, quod ex crassis partibus constat. Juae tenuium partium sunt. ABROTONVM ustum, viticis semenin solia. Scandix semen graminis in Parnaso nascentis, ae riri fores urticae fructus, folia, acantili, siue mel amphylli, aut paederotis radix, acanthi radix, solia, spinae albae semen, acorus, amomum, a fari radix , Vitis agrestis ali, radii, radicis anaci ri cortex inagis eos euien anthillis utraq; magis i ea, qu est cham 'm G pu Vi
566쪽
hit i similis anthemis vel cham metum aparine, ari- solochis radix, magis etiam rotunda arction quod est simile uerbasco, plantaginis fructus. soli siccata. arte misi amb , a splenun , asphodeli radix, magis eiusdem usticinis, balsamum, ita ut 'quo magis, fructus vero minus radix rubi subina multum glycyside vel pento rob , veli Ceoni radix, dictam rati, dracontii radix magis quam radicari ebenus, oleum vetus, Oleum ricininum, oleum quod squalidis oliuis sit, sabinum, laphoboscus, eupatorium herba:
euphorbium, fermentum, heryngium, salicis liquor. nepita, calamus aromaticus, arundinis uallaris cortexustus . casia egregie ex nucibus uesca pars nucis putamen aridum , combustum, egregie carpesium, milium, cedrinum oleum cinnamomum in s immo cinnamomis, que pseudocinnamomum dicitur pseudodictamnum , minus: adanum modices clinopodium,
pruni gummi, fuligo omnis, lotus arbor, mastiche, melansilium, medii semen, myrrhis, ab aliquibus myrrha dicitur moly quod rutam agrestem quidam nominat xyreos aut x ridos radix, magis frui ius, Oxyacanthis ructus, opobalsamum, liquor Cyrenaicus naagis, qua alius omnis paronychi , paucedani liquor, ruta, pix, pisel on vero magis, pistaci fructus, polemonium, quod aliqui philet rium vocant propolis, resina terebinthina magis c teris resinis,larinx quoque magis .inter liquidas resinas, qu capia et os dicitur, i Oi acetam oleum , ros a sagapenum, sampsuchus, seseli cucumeris semen, si simbrium, eiusq; semen, si cus siccae, modice ficus arbor iunci odorati sos,naodice teucrium, cinis, eoq; magis calx tribuli terrestris fructus, tubera modice hyperi con, hysopum,
phaleris, phalangitis, phorbion ocim Oideo semen sal laxum praeterea in satis genere magis facit a com-bullus sed sos salis magis etia facit Spuma salis multum nitrum, magis uero eiusdem spuma. inter alcyonia, tertium, multum: minus quam hoc, quartum
arsenicum ustum gypsum combustum, sultiir, cadmia
567쪽
M ARTUS . simia , qua botryitis dicitur, magis pumex crematus, lixivium, squama aeris prae caeteris A sit lapidis flos, lapis uero ipse, minus melanteria, misy, flos aeris,&aeris ignem experti , eiusq; squamae magis chrysocollam a Fis facit ea, quae in pila fuerit confecta, qua quae
infodinis inuenitur . eam quoque cremando tenuiorum partium reddes sandyx qui ex cerussa cremata sit alg i, adeps leonis , pardi, hyenae' multum etati
Tinus uero mus. castoreum, sepiae testa, lanae cobust . res sunt crassarum partium Q P. A XIIII. PLANTAGINI radix, bala ustium, acinus,
oleum balaninum χinriberis radix cacani radix, cae pa, cucumis squamae omnes, minus uero aeris sori, alumen egregie, tum liquidum, tum crusto sum, tum plinthi te tenuiorum uero partium qua haec, est quod scissile dicitur. postea rotundum-Quae corroborant. C A P. XXXV.
A, gallai matura, stoechas, corroboratuiscera omnia, totum quoque animatis habitum .palmae fructus, tum foris impositus, tum intro assumptus; absinthium.
Omeres concoquunt. C A P. XXVI.
ΑΜΟΜVbi magis, quam acorus,&radix assata uua culta, cera, adanum, colla; ex qua libri conglutinantur, crocus, thus, pix, mastiche Aegyptia .r faceum oleum , myrrha, styrax galbanum , ahca , cimum illitum, butyrum, a sypus, adeps suillus a si , quam oleum
De medicamentis pus mouentibus. C A P. XXXV II AE pus mouent, cum similem temperaturam
habeant iis temperaturis, quae naturales sunt, earum substatiam tueri potius quam immutare possunt erogo in suppurationibus tumiditas alteratur illa quidem, itemq; siqua caro contusa est sed alia omnia, quae secundula naturam sunt , substantiam suam conseruant tale igitur esse debet medicamentum, quod ad pus mouendum adhibetur qualis est in naturis tem Peratis nativus calor quemadmodum enim alteratio-
568쪽
ssa LIBER Des quae secundum natu iam ab innato calore sunt, a simili calore externo iuuantur, ita etiam in suppurationibus usu uenit. Nouimus autem nihil aeque adiuuare concoctionem, quam uentriculus Obit, ac corpus humanum ipsum contingens qua ob rem nonnulli puelio noctu in sinu tenet, de summum inde commodum
sentiunt pi opius enirn ad naturalem caloren accedit,
est i magis proprius cognatus lic, qua qui somentis adhibetur. quidam vero catulos paruo huius rei causa alunt, qui dum quiescunt, eosde uentriculo admotos tenent qui quidem calorem cibos concoquentem, non item qualitatem adaugent. Haec autem in
dicamenta humida, ct calida dicimus, non quod humidiora, calidioraq; nostra substatia sint, sed quia eo rum temperies similis sit nobis, qui calida, humidaq;
temperie sumus, ut sermo uetus prodidit. Quin etiam emplasticiam ese debere hoc medicamentia, ut adsummum pus moueat, planum iam es mihi uidetur nam sinatiui calo iis substantiam augere, non intendere qualitatem conueniat, corporis meatus obstruci os es se necesse est ut tras pirationes has tuosas intus includant quandoquidem ea cataplasmata, quae aut detergunt, aut uehementius calefaciunt, halitus dissarisnunt, siccant quidem, sed tamen pus non utique mouent porro ad pus gignendum aptissima erit ex omnibus qua persunduntur, aqua temperata, aut hydrelarum ex iis, quae irrigantur, oleum temperatum ex
iis quae illinuntur, farina triticea ex hydrelaeo, ipseque panis is uero modice coctus es. debet. nam qui plurimum coctus est, is est quodammodo siccior, ad inflammationes, quae agrius concoquuntur est accommodatus: qui uero minus, iis quae admodum calida sunt, atque seruent cui plus additum olei fuerit, iis conuenit, qua dis scilius concoctionem admittiit: cui uero minus, iis quae seruent. Quod uero ex pane catapla ita coniicitur, inflammationiblis, qua aegre concCCvitiatur, aptum est: siquidem lat. sermentum admistum habet quod uero ex triticea farina sit, calidioribus.
569쪽
calidioribus Alica uero magis siccat, quam farina triaticea, quam ob rem in moderatis infamationibus puri mouendo est ineptior in humidioribus uero,quam farina tritici praestantior ex ipsa praeterea tritici farina, atque pane, qui purus est,&ad pus mouendua commodatior quippe cum sursu minus sit calidum, magisq; siccum farina autem pura. quae alendo est, humida est,&calida qualia sane ad pia gignendum apta es docuimus. Igitur medicam et qua ulceribus inflammatis imponuntur, si calida humida sint, ea ad pus mouendum conducent ut adeps suillus, ibtulinus, butyrum, thus. quin etiam ad pus perducit, pix, resina, ex aliquo uidelicet oleo subactae adseruentes uero inflammationes, comburendae sunt, ex rosace liquandae ad alias uero, ex aliquo calefacientium, ut cicino, ut raphanino, ut uetere, ut Sicyonio. Si uero sola cera interdum utaris ad pus mouendum , ipsim quoque in aliquo oleo calfaciente eliqua-bis: quippe cum ipsa per se minus sit calida, quam ut
mouere pus queat. emplasticam enim uim habet. Solis itaque seruetibus inflammationibus apta est ex aliquo ex calidioribus oleis eliquata uerum ut haec commoderatione inferior est, ut ad inflammationes temperie medias, hominumq; , ac partiti naturas ita paululum quid excedunt resina, atque pix ex quo sit, ut haecinania simul mista commoderate pus gignant. Nequis uero negligenter intelligat, existi me ; me dicere, omnia quae dis sculter conco utitur,&ad pus nullo modo perueniunt, hoc pacto curari oportere: siquidem nonnulla huiusmodi ab emplasticis medicamentis putres uni, uel propter succorum ea generantiu in malitiam uel propter grotantis imbecillitatem: cuius uires tum exiguae , tum infrinae ad succorum in locum irrumpentium concoctionem in usum afferre adiumentum positiat. quo casu prosundis scarificationibus cutim aperimus in multis affecti loci partibus medicamentisq; utimur, quae maiore desiccan
u ui sint isdita imminet enim huiusmodi inflamma
570쪽
tionibus ea, quae gangraena uocatur, calore nativo ab ipsa propemodum uicto, eo serme redacto, uti l
ne restinguatur. De momentibus P. XX π VIII. MEDICAMENTA scirrhos emollientia multo calidiora se debent, quam temperata natura sit: non tamen iana uehementer calida nam quae a lento crassi,q; humore congelato indurueriit, calefacientia, siccantia'; medicamenta poscunt, non tamen, quq a
iida, uiolenta a sint sed satis est interim, ut secundi,
aut tertii sint ordinis calfacientium, primi exsiccatium. facultas quoque emplastica inesse in eis debet, quem admodum in iis, quae ad pus mouendum adhibentur. sed quo magis ad euacuandum pertinere debent, eo etiam minus meatus illitu obstruere caeterum cum in corporibus sic induratis non parua sit maioris, minorisq; duritiae latitudo necesse itidem est, medicamentorum ea curantium non paruam est latitudinem . ut, ne longe abeamus,caprillus et gallinaceus adeps huius modi etia indurata curauit. sed imbecilliores hi sunt, moderatas duritias molliunt adipe uero gallinarum ualentior est anserinus caprillo uero laircinus. ualidus quoque taurinus est sed minus, quam hircinus magis quam hi digerit, ton magis emollit eonis, pardi, lyenae, atque anseris. Quinetiam medulla ceruina satis emollit, post eam uitulina in quo genere, quae ex ossibus , quam quae ex spina sumitur, quam spinalem medullam uocant, est praestantior eodem ex oenere, quanquam ualidiora, sunt ammonia cum thymiama magisq; tale est, quod pingue est,&recens, styrax, galbanum, bdellium Scythicum quod magis atrum est, magis resinosum alterum, quod Arabicum est, quo est dilucidius coetiam magis siccat, quam emollientia quod igitur re cens lumidum est,& contusum ficile mollescit, ad eadem, ad quae Scythicum, est idoneum . quod uero est uetustius, gustu ad modi in amarum, acre, siccum, ab eorum, quae indurata emolliunt, mediocri