장음표시 사용
221쪽
Cic.de ossi. Nam cu ex duodecim tabulis satis esset ea praestare, quae essent lingua nuncupata, quae qui inficiatus esset, dupli poenam subiret, a iurat coni ultis etiam reticentiae poena est constituta.Quicquid. n. est in praedio uitii, id si tu erunt ii uenditor lciret nisi nominatim di diu esset, praestari oportere,& subdit: Cum in vendendo re ea scis et,&non pronunciasset emptori, damnum praestari oportere. Papinianus de rei uendicatione, lege Si nauis: Periculii nauis possessor petitori praestare non debet. Idem de administratione & periculo. l.Tutores Nominu paternorum periculii praestare cogendi non erunt.
Idem eod. tit. & ea l. Victus praeteriti temporis periculum praestabit. Up. Nautae, cati pones,&c.lege Si quis:Factum non solu nautarum praestare debere, sed & uectorum. Idem de Tutelis lege Si filius familias: Aequum est ut eum
duntaxat dolum pater praestet, qui comissus est ante emancipationem filii. Idem de magistratibus. l. in ordine: Non. n.debent magistratus futuros casus,& fortunam praestare pupillo.
Idem de legatis primo, lege in id ergo : Sed si animal legatu
occiderit, puto teneri, non ut carnem praestet, uel caetera,
sed ut praestet praecium. Popeius de negotiis gestis. l. Si negotiu absentis,& ignorantis geras , & culpam & dolum praestare debes . Sed proculus ait, Interdum & casum praestare debet. Pompo. soluto matrimonio .l. Si mora per mulierem suerit, quo minus dote recipiat, dolum malum duntaxat in ea re, non etiam culpam maritus praestare debet. Ide m eo. tit.l. In parte: Dolum S culpa in eo peculio uel acquirendo, uel conseruando maritus praestare debet. Idem eo tit. l. et . Licet in dotalibus rebus non lotum dolu, sed & culpam maritus praestet. Cu tamen quaerituri r udicio de dote, an facere possit,dolus duntaxat coprehcditur. Paulus eo. tit .l. Si silio familias: si post diuortium res dotales deteriores factae sint, & uir in reddenda dote moram secerit omni modo detrimentum ipse praestabit. Idem de fideius. l. Heres. Eius qui non iure tutor,uel curator datu S
222쪽
datus administ rationi se non immiscuit,dolii,& culpa prae-1tare non debet. Iabolenus eo. ti. l.in is rebus, quas praeter numeratam pecu Diam doti uir habet,dolum malum,& culpam praestare euo portere Seruiu S ait.
Vip legati, & conducti, lege ex conducto: Seruius omnemum cui resilli non potest, dominum colono praestare debere ait, ut puta fluminum,graculorum,sturnorum, & si quid simile acciderit. PRAE . Ps. A 'Os Iro prae, elegantissime a bonis illis autoribus ponitur, cum comparationem quanda inducit: ut praenobis beatus itideris. i. plus nobis beatus. Aliquado tamen ad con arationeia,ut aliqui etia dixerunt. Plau. & Teren. praepositionem hanc prae, componunt cu quam, quandoq; cum ut, ut clarius infra uidebitur.
Plau. in Aul. Sed hoc etiam pulchrum est prae quam ubi sum-- plus petunt. Idem in Molteil. Video te militi pendere o innes holes prae Philolache. Idem in stico, iuniores oes relictas habeo prae quod tu nolis. Idem in Milite, alii non sum dignus prae te,qui figam palum
Ibidem, Prae illius sorma quasi spernas tuam. Ibide, Nihil hercle hoc quide est de uerbis praeut alia dica. Idem in Menecli. Modestior nunc quide est de uerbis prae ut dudum fuit.
Idem in Mercatore, Pentheum diripuisse aiunt Bacchas, nugas maximas futile credo prae ut quo pacto ego diuersus distrahor. Ibici. Sanus si sim prae te medicum mihi expetam. Tereia. in Eunu . Hic ego illum contempsi prae me.l bid. Qui si occeperit amare, ludit, iociiq; fuisse alterii dices illu, prae ut huius rabies quae dabit. I. e in ridet ph. Omnia postponeda putauit prae meo comodo. ibide, Atq huic aliquid paululum prae manu deberis. i. Ser. Sul. NA tu quide uacuus moleslijs, sed p nobis beatus. Idem in Ver. Omnium minas atq; omnia pericula prae salute sua leuia duxerunt.
223쪽
Ibidem: Ut ipse consului hac causa prae me nimis,etiamsi fieri pos sit, tuam priuatus esse uideatur. Ibide. Atq; ut intelligatis,ab isto prae lucro,praeda'; praetenti, nec uectigalium, nec posteritatis habitam e ite ratione. Idem in Rullum. Quae si in illo minima fuissent, tamen prae tuis facultatibus maxima putaretur. Idem in Bruto,isq; si ita putat Atticum, ut ueros illos praese pene agrestes putet. Caesar in Com. Quod omnibus Gallis prae magnitudine corporum suorum breuitas nostra contemptui est. Hora. Cuncta' ne prae campo Tiberino flumine sordent. T. Li ab urb. cond Qui omnia prae diuitiis humana i pernunt. Idem de bello Macedon. Sed quid ista prae iis, quae a te,tu itq; quotidie alia luper alia facinora eduntur
PRAE iv D i CAR ε, apud eos, qui nouum, non antiquum dicendi modum inscite sectantur, est id quod damnum aut iacturam dare ueluti si dicant, ut solent, in hac re ni hi uat' de praeiudicatur, aut hoc sine meo praeiudicio seri potetit. Qui modus dicendi quam procul absit ab uera, elegantiq; latini rate, infra peripicietur. Nani praeiudica est aliquem exemplo alieni iudici j dan nare. Hoc enim iudicium a praeiudicio dissert. Iudicium est, quod ex causa ipsa sit, Pr Oidicium autem quod iudicibus exemptu postea praebet ad iudicandum in eade causa. uel paribus caulis, uti clare in oratione Ciceronis pro Cluentio colligitur, qui duobus praeiudiciis,uno in Scamandrii, altero in Fabratrii eade ueneficii causa factis Oppianicum damnatu esse demo strat. Cic. pro Cluentio, cum Oppianicum iam perditum , S duobus iugulatum praeiudiciis uideret . . Ibidem. Tum deniq; cum duobus proximis praeiudicias condemnatus esset.
Ibid Nisi quae praeiudicia de eo facta esse conitarent. Ibid. Deinde ea de eo praeiudicia esse facta ab ipsis iudicibus a quibus condemnatus est,ut non modo ab elidem, ted ne ab aliis quidem ullis absolui ullo modo pollet. Ibid. Cognoscite nunc ita reum citatum este illum, ut e le- mel atq, iterii praeiudicata codemnatus in iudiciu ut Dem, Ibidem
224쪽
Ibidem. Et qui caeteros nullo praeiudicio facto, tamen ex ipsa causa condemnassent. Ibid. Cum is duobus praeiudiciis iam damnatus esset. Ibidem. Patefactum est illo iudicio reum codemnari, praeser-tnn ab eis lem iudicibus, qui duo praeiudicia fecissent. Idem pro Luc. Murena, Si existimabit iudicium accusatoris
pro aliquo praeiudicio ualere o Portere. Idem de arte Rhet. Satis ne causa sit, quare cum de ea iudicetur, de aliquo maiore maleficio, de quo iudicium comperatum sit praeiudicetur.
Idem in Ver. De quo non praeiudicium, sed plane iudicium
iam factum putatur. Ibidem: Hoc miror quod de hoc homine praeiudicium uoluerit fieri, per Recuperatores de hoc iplo non modo praeiudicarit uerum graui, linie,& uehementissime iudicarat. M . Brii. Cic. Quid enim nondum censuit, nec populus Romanus tui sit, id arroganter non praeui dicio, neq; revoco ad arbitrium meum. T. L. ab urb. cond. Praeiudicium iam de reis,& a senatu&a populo Romano,& ab ipsorum collegis factum eise.
NV L L i dubium est, quin inter proximum & vieinum di Drentia sit, licet prima facie videantur idem . Nam qui vicinus est proximus certe videri potest , & contra, qui proximus, esse idem qui uicinus. Est tamen proximus
4s, que nemo antecedit,& quo nemo uicinior est . Vicinus aut e proximus esse,& rde non proximus esse potest. Sed ea duo nomina coniuncta antiquo modii dicendi, quo discrimen internosceretur, elegantissime reperiuntur. Ulp. de si iis & legitimis haeredibus . l. Is est proximus, quem nemo antecedit,& is ultimus quem nemo sequitur. Pla. in Mer. Tuus amicus & sodalis, simul uicinus proximus. Teren . in Hecy. Dei pondet ei Gnatam huius uicini proximi. Cic. Atti . C. Arrius proximus est uicinus imo ille quide iam contubernalis. Eidem, C. Albanus proximus est uicinus.
Ide de oss. Quaerit ex proximo uicino, num feriae queda piscatorum
225쪽
scatorum essent, quod eos nullos uideret, Nullae quod sciam) ille inquit.
Iabolenus, locati & conducti: Qui domu habebat,aream tu ctam ei domui uicino proximo locauerat. Paulus de uo.ope. nuna. Non solum proximo uicino, sed superioribu S.
PERτi NE RE non semper impersonale est, nec eodeni significato. Nam pertineo reperitur apud illos ueteres, significans id quo a pertingo, peruenio, contingo. Cice de natura deorum. Paulo supra quam ad linguam stomachus annectitur, eaq; ad pulmones usq; pertinent. Ibidem ad easdem partes iecoris confluunt, ad quas omnes eius uiae pertinent. Ibidem, A corde autem in totum corpus di stribuitur per uenas admodum multas in Omne S partes corporis pertinetes
Idem pro Murena, Latius patet illius sceleris contagio, quam quisquam putat, & ad plures pertinet. Idem de ofssiciis, Quod eorum admini stratio latissime pateat ad plurimosque pertineat.
Caesar in cona. A finibus Treverorum ad Nervios pertinent. Ibidem, Equites barbaris omnibus, qui ad Oceanum pertinent , ab Afranio imperantur. Idem: Belgae ab extremis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni. Ibidem, Aquitania a Garumna flumine ad Pireneos montes,& eam partem oceani,quae ad Hispaniam vergit, pertinet. Idem, Neq; no stri longius, quam quae ad sinem porrecta, ac aperta loca pertinebant,cedentes insequi auderent.
Idem,Veragrosq; misit qui a finibus Allobrogum, & lacu Lemano, & stumine Rhodano ad summas alpes pertinent. Idem: Siluam este ibi infinita magnitudine, quae appellatur, Bacenis, ac longe introrsus pertinere. Hircius in commen. Atq; id iugum, quod trans paludem pene ad hostium castra pertineret, mediocri valle a castris eorum intercisum animaduerteret, pontibus palude constrata legiones traducit. Tit.
226쪽
Tit L. de bello Punico. Hi mores,eali charitas patriae per omnes Ordines uelut renore uno pertinebat.
Ide de bello Macedonico: Agros ad mare pertinetes evastat. Ulpianus de fonte deducendo, lege Praetor , Quod ait praetor , pertinet, hoc significat quod ex aedibus eius in tuas aedes pertinet, hoc est, dirigitur, extenditur, peruenit. Hircius m cona. Alexandria est sere tota subsolia, speculq; habet ad N ilum pertinenteS. Caesar in cona. Omnia flumina, atq;omnes rivos, qui ad ma re pertinebant, Caesar auerterat. Ibidem. Ad earum partem munitiorem ducit, quae pertinebant ad mare. Ibidem . Quam pertingere a castris ad sumen supra demonstrauimus, Ibidem, Haec syluam quandam contingebant.
VERBO praecipito ueteres illi laudatissimi utebantur,praecipue cum desideribus. uel temporibus mentio incide uat , quod cum nonnulli minus obterua sient, prscipitare actilium pro uerbo passivo politum elle suspicati iunt , Modus enim loquendi eo, latuit qui pro Grammatica, & ratione apud eos autores ,& in eo uerbo, & aliis irequenter usurpatur. Cic.in Orat. His autem de rebus sol me ille admonuit, ut breuior, essem, qui ipse iam praecipitans, me quoq; haec praecipitem pene euoltiere coegit. Caesar luco in . Multi iam menses transierant,& hyems iam praecipitauerat. Vergilius, Et iam nox humida caelo Praecipitat.
PRAEVERTERE, praeuerti, anteuertere, non id lignificat, quod praecedere ut aliqui uolunt) sed id quod praeponere, praeuenire:sed non suo, immo potius praepostero, ac peruerso ordine. i. ut quod erat in animo, ut postea fieret, sat antea,& contra quod antea erat faciendum, postea sat. Sed id quoq; praecipue notandum est, dativum post se plerumque trahere, ad deponens idem uerbum etiam fieri. Plau in Milite. Iam nos isti rei praevertemur.
227쪽
Ibid. Igitur id quod agitur, nunc hoc primu praeverti decet. Idem in Mer. Mandatis rebus praeverti uolo. Ibidem, Abige abs te lassitudinem, caue pigritiae praevertier. Idem in Captivis, Certum est hoc principium praevertier. Ibid. Pol incero res mihi anteuertunt gaudi jS. Ibid. Ei rei primum praeverti uolo. Idem in Pseudolo : Sed cum pietatem uideo amori tuo praevertere,omnes tibi patres lunt.
Ibid. Hoc praeuertat principio, illa omnia missa habeo, quae
Idem in Persa, Stultitia est, sicui bene esse licet, eum praeue ii litibus, posterius ista haec te magis agere par est. Ide in Cistellaria, Praeverti hoc certu est rebus aliis Oibus. Idem in Mercatore,Saepe ex te audiui pater, mandate rei oessapientes primum praeverti decet. Idem in Bacch. Rebus aliis anteuertant Bacchis, quae man das mihi. Idem in Caslma' mnibus rebus ego amorem credo,& nitoribus nitidis anteuenire. Cic. de diuinatione, Si uacas animo, neq; habes aliquid, quod huic sermoni praeuertendum putes. Ibi. Atq; idipsum, cu tecta agere conarer: Fannius anteuertit.
Horat. cum vellet notare uitia amicarum, corrumpere a m
tores dixit, illuc praevertamur, ac si dixisset, prius erat notandum amatores decipere amicas , sed praepollere dicam de uitiis amicarum. Ait. n. Illuc praevertamur, amatorem quod amicae.
Turpia decipiunt caecum uitia, aut etiam ipsa haec Delectant. T. L. ab urbe cond. Nec posse,cum hostes prope ad portas es sent bello praevertiste quicquam. Ibid. Aegre impetratu a tribunis,ut bellum priuerti sinerent.
Ibid. Nec rem aliam praeverti censere. Ide de bello Punico. Aut morte uoluntaria,aut fuga praeuer terant metum suppliciorum. Idem ab urb. cond. Conati noui consules omnibus eam rem
Ibidem. Si Punicum Romano praevertisset bellum.
Idem de bello Macedonico, Aliud in praesentia, quod magis P instare ca
228쪽
instaret,praeuertendum sibi esset duxit . . Ibid. Praevertendos aios a suspitione taliu consilioru ratus.
POus κε in lucro, modus hic loquendi tum dicebatur, cualiquid boni praeter spem eueniebat. Cic.pro L. Flac.Quiescant igitur,& me hoc in lucro ponere, atq; aliud agere patiantur.
PAR vo NEGOTIO, NULLO NEGOTIO.
A R vo negotio,nullo negotio, modus loquendi illorii se- licium temporii, id signincat quod imperiti, paruo labore , nullo labore dicunt. Cic. Atti. Cato qui Sicilia tenere nullo negotio potuit.
PRO TEMPORE, PRO RE, PRO LOCO.
Plio tempore,pro re, pro loco, significat quod inepte dicunt,pro qualitate temporis ,rei, loci, modi sunt loquedi doctissimi illius seculi. Caesar in com. Consilium pro tepore, & pro . caperet,
Verg.in Buco. Nunc te marmoreu pro tempore iacimus.
Salus . in Iugur. Pro tempore benigne respondit. Ibid. Deinde ipse pro re,ac loco paulatim procedere. Cic. Attio Nam pro malis recte habebat. Salust. in Cati. Quod singuli pro opibus qui'; qua plurimas uxores, denas alio, alij plures habeant.
DEPRECANDI MODUS, PER FORTvNAS, PER caput,per sdem,per deos,per homines.
PER sortunas, per caput,per fidem, per deos, per homines, modus est deprecandi elegantissimus, a literatis celebr tus,ab aliis neglectus. Plau. in Menaech. Per ego uobis deos atq; homines dico. Ibid. Per ego te haec genua obtestor. Terent. in And. Per ego te deos oro, ne illi animum inducas. Cice. Atti. Per fortunas quonia Romae manes, primu illud perfice. Eidem, Subueni igitur per deos,idq; quam primum. Eide, N e prouincia nobis prorogetur, per fortunas du ades, quicquid prouideri potest, provide. Eidem,Sed propera per deos, scis quantum sit in teporibus, quantum in celeritate.
229쪽
. Eidem,Per fortunas,& omnem tuum amore, quo me es com. plexus,omnemq; tuam prudentia, qua me herese in omni genere iudico singulare,conseri te ad ea curam,ut de om-ta ni statu meo cogites . Eide. Ad quae recuperanda per sortunas incumbe, ut facis.', a dem Tereia. Per fortunas etiam atq; etia uide, ne pueru perditum perdamus. εΤ.L.de bello Pii. Per ego te inquit sit quetcunq; iura liberos, iungunt parentibus, praecor, quaesoq;:, PARS, PRO VIRILI PARTE, PRO VrRILI,
PRO mea parte,pro sua parte,pro rata parte,pro portione, hic est idem dicendi modus, qui Pro uirili parte, quadoq; absolute pro uirili,quod meo iudicio a uiritim descedit, ut . sit pro uirili parte, id est, quo uiritim diuisum aliquem
E contingeret. Cicer. Metel. Celeri: Atque etiam ut ita fieret,pro mea parte adiuui.
Idem in Ver. Praecipue quod in iis artibus pro mea parte uersor,quarum ille princeps fuit. Idem in Phi. Tum me eius beneficio plus,qua pro uirili par te obligatum puto. , Idem de leg. Ac post de eius haeredibus aliquis exegisset pro sua parte. t Ide in Uer. Est aliqua mea pars uirilis, 'eius ciuitatis sum. Ouidius de Pont. Gaudia Caesareae mentis pro parte uirilis sunt mea. , Cic. in somnio Scip. Hic est inquit ille, qui interuallisco iunctis imparibus,sed tamen pro rata parte ratione disiun-4 ctis,impulsu,& motu ipsorum orbium conficitur. Idem in Tusc.Omnia ista perinde,ut data sunt pro rata parte ι a uita,longa,aut breuia dicuntur. . Caesar in cona. Agros ex suis possessionibus pollicetur quadraginta in singulos iugera, & pro rata parte centurioni
l Varr. de re rusti. Vt & lac pingue habeant, & multum proportione.
Ibi. Remittendum in datione pro portione. abi. Et bubulci pro portione adendi. P a Cato
230쪽
Cato de re rust .Pro portione omnia ea iacito. Cic. de Orat. Sed oportet ut aedibus, ac templis uestibula, Scaditus, sic causis principia pro portione reru proponere. 1.L.ab urbe con. Nec impensa grauis est cum plus quam pro uirili parte sibi quemq; capere principium uiderint. Ib d. illius gloriae. pars uirilis apud omnes milites sitiuae uiactoriae neminem soci uni esse. Ibi. Plus sibi quam pro uirili parte annitendum esse. Vitruvius: Praecinctiones ad altitudines theatrorum pro rata parte faciendae uidentur Para etiam pro oscio plurimum candoris habere solet. Cice. de Ora. lib. ij. Sed tamen hoc cecidit mihi peropportune, quod transactis iam meis partibus ad Antonium a diendum uenistis.
P Roxi Με, cupraepositio est, accusativo iuncta quandoq; reperitur, quae & ipsa sermoni latino non paruam affert Idem sit de comparat suo propius. elegantiam. Vari de re rust. Uilici proxime ianua cellam esse oportet. Cic. Metel. Celeri, Tu iple uelim iudices satis ne uideatur iis
omnibus rebus tuus aduentus, cum proxime Romam uenisti, mutuo respondille. Idem Att. Ossiciu meu esse putaui qua proxime hostem esse. Idem in Anto. Operam det, ut cum tuis copiis quamproxime Italiam st. Cassius Ciceroni, sunt tibi M Tulli liberi propinquiq;,digni quidem te,& merito tibi chartissimi ,ese etiam debent in re Pub. proxime hos chari dii studiorum tuoru sunt aemuli. Vitrii. Quod no proxime calce mali, quod est loco cetri, sed in summo longius, Sc ab eo progressia recipiunt in se ue
Caesar in com. Quod propius Romanos accessisset. Hircius in cona. Cum propius hostem accessisset. Τ. Labur. cond. Vt propius urbe Roma exercitu admoueret. Ibid. Castra propius hostem mouit.