Lucae Paeti iurisconsul. De mensuris, et ponderibus Romanis, et Graecis, cum his quae hodie Romae sunt collatis libri quinque. Eiusdem variarum lectionum liber vnus ..

11쪽

'quinq. libroruin auctores, adiutores,&telles nabui. '

Ndreas Alatatus si Marcius .IAulus Gellius Martianus Capella Budaeu Caius Iurisc. Mane lapideae ponderales

Cato. . . ν Mode nus Iuriscons . Catellianus Cotta c

Celsus Iumonsi Og si ride:: Ouidius Nis, UCicero . n. Zi PesIadius uCleopatra Paulus IurisconsColumella . C I r A PT Pedesaeiei legitimi Consta inus Imp., io . niuiobi Pracl aereus. ultimo ICongius aereus Illustrissimi Platina . ni t s l . & Reuerendissimi Cardi Plautus natis Farnesi, o Plinius ci

Dioscorides Priscianus Caesariensis Dodrans &Qindrans aereid I D Proculus Ioeileons Galenus . hGraecus ignotus,qui depG siliemnius Rinnius deribus scripsit Scribonius Largus Gulielmus Philander , T Y Squevinu* Boenus Hermolaus Barbarus: h si , ivbςτN' IHero - Sextus ristus Pompei

Iulius Pollux Varro . 1 Iustinianus Imp. ' Virgilius Leonardus a Portis Vitruvius Liuius Vlpianus Iurisci Libra aereaIllustFu Ursini Volusius Meuanu Lucanus Xenophon. a LVCAE

12쪽

Bes unciarum pedaliuma, . Bes unciarum ponderalium i 72 Bilibris. lli di 72 Bilibris aqualis. . . ILBOcalis mensura uinἰ & olei nune Ro

Botte uas innarium MNae, e Amphora primum locum in mensuris A. qui is constet molistis co.& qu

Amphora undedicta. a LAmphora pro uase dc non mensura quandoque Ahiphorae oleariae. Amphorale uas. IAmphorarium umbra LAmphoraria uasa fictilia suisse. . Amphorarum forma. Amphorarum capacitas. Amphorae diuisio.

Cadus

C lana mehsura qu hodie RQmae, ars Hiliecti,& Illiuς diuisio. . t 6 Canna unde appellata. . II Centumpondiuini uox compssita cui dupondium,tripondium. 69 Centumpondium incertulit Catonis

quid. .llu sistonuitia ex quot digetis constet. Ceramium Graeca mensura. Fue Cerasum Graecum pondus. l. ' Cheme mensura Gracc3. . Is Choeus mensuraGraeca. . I Choemix aridorum mesima Graeca.. I 6 Choentames a diurn cibi apud Gra cωS. . 3 ο

13쪽

drach .re decim scripulum unu. 8Cyathus apudGraecos. ues' athissiar pocula miscere. ι NI MUIma mentiara ex quot quadratis pedibus tonstet sCoeleat siue ligula Cyathi pars qua

Cochlear pamu apudGraecos M.' 66 Concha mensura apud Graecos 3 su&quid apud Latinos ibidem. 3Congius pars Amphoraeoctaua 2o. stans ex sextariis sex, Vini mentur oles mensura. 'i ' 3o Con alis fidelia. νοCongius ex qua materia. SoCon j Arma in Capitolio a Uespinano tinp. 94Congius aqua aut uiuo plenus cuius ponderis. 3. Congius uini quo hodie Romae utimur. 38.6o Con tella olei cuius ponderis Eo, die. t 6 Cotyta Rin uIde,Hemina. Cotyla apud Graecos. 33. OCubitus Ro. palmorum sex. 4 Cubitus Graeca mensura. I Culleus constat ex Amphoris uiginti. 49

INDEX

Culleis transferes antur uina. FLCulici pro mensiara & uase. Culleus mensuris nostri tempotis c paratus. ει

Pactylod me, idem φ Da us

Denarius ponderatis unciae pars sistima. si Denarij pondus in numismatibus imminutum. τά

Denarii pondus tempore Plinii erat

drachmae. 78

Dextans sexta pars pedalis mensurae Mitem &librae ponderatis. I Diaulus,Graecae longitudinis menti

Dolicos Graeca mensura. I Dolia antisis ex opere figulino. 6O e rum forma. tos

Dolia lignea nostia temporis, utiliora testaceis antiquis. ει lium supra, Bari

Doron ex digitis quattuor. 14 Drachma Graecum pondus ad Romanos transiuit. 79 Drachma octava pars unicae tam Romanae si Graecam 79. 3Puella unciaepara tertia71. dc undet

14쪽

pendeat uino plena , quantum a sextaris Romano, quantuaGraeco differat. liota oles quantum pendeat. 6

aridorumq. mensura continet Cyathos so, pendetaqua uel uino plena un .Hypplatui Graeca mensura. I H -latticae mesurae quid ab Atilais erant.

Vgerum undedi etiam. 6Iugerum ex quot quadratis pedibus constet. IIugerum non recte quadratat Palladius. 7Iugeri & petiae nostri temporis discrimen. 8 Iugerum pro Rubio sumentes, quan

tum errent. 39

LIbrae aereae o penes Illust. Fulviuvisinum est descriptio. IIIabra quae assis dieta Roma. pondus. 68.de supra, AsB.

nomina. T

Librae diuersarii unciarum apud Graecos. 8 . 88 Iibra medἰmGraeca. 87 Libra qu hodieRo.utimur grauior antiqua scrip.quatuordecim. 82Libripendes. 77Ligulae serma. 4'Lychas apud Graecos Interuallum dia

Meditis, siue medius petistus , a i mensura nunc Romae. 18. quantupendeat uino plenus. εο Medius olei nunc Romae cuius pondetis.

Mensurae & pondera In locis publicis custodiebantur. 2I.63Mensurae liquIdorum ratum quae. 23Mesurae aridoru tantum quae, dc qu eliquidorum & aridorum. 2 3Menrurae sicut& pondera auctae. 12 Metretes mensum 13Milliarium constat ex mille passibus, stadijs octo. 3Milliina xx. pro diurno itinere inius uocatis tribui. sMilliaria cur Lapἰdesappellantur. 6Milliariorum lapidibus signatorum adhuc exstare uestista. 6Milliarium Romanuad Graecos tran sitati Milliarium ex quot canis dc palmis nostri temporis constet. 2o Mina Attica uetus. 8 Mina Attica Solonis. 3 sMina medica. 37Mna. uide Mina. . . 1 Mistrum

15쪽

Modius Amphorae pars tertia. a T Mod j ex qua materia. 28Modij praestetrati. a 8Modij quamibr tritici demensum sa- initiae. 27 Modiales aulae & Callaes. 28. Mbdij.cuius ponderis. 17Monetarum honestas semper deo

Oleum pondere uenditum non

oleu notia patre leuiu aquae tui Orgia dupedini scia i I Orthodorum digitorum xj. I Oxybaphus mensura Graeca. F F etiam aridorum. 3 si P Alesiαuide, Dactylus. Psinus constans ex digitis quata

riimusquo hodie Roearchitecti utunt cum pedis dodrante modico discri-

mihe concurrit. II. I 6

Palmus praedictus in quas partes diui

datur. . I 6

Palmspes mensura. t Passus, & unde dicatui. BPassus senatus hocse. I ITPasiti mensurantur ligna Romae. 17Pes primum locum in mensuris anti-quli obtinuIL IPes Ro in digilla sexdecim unciis duo

ris Graecus longior Romano, innuncla Ro. pedis s. i. Pedis quae sit uera mesura exclusis Ath

hactenus demonstracti gPedhaeres auctoris descriptio. 9. 9O. Pedis sextari j quadrantalis coli tin. IrPes Colotianus reprobatus. 'Petia musi ira terrae hodie Romae quata siti is Peliae & Iugeri discrimen. Igritiae terrae quo instrumento metian' tur. . io Petilius siue bocails uini mensura nuc Romae. 13- dicitus uino plenus cuius ponde

Rethron Graecum et Posiderum antiquorum,qui penes auctorem sunt,descriptio Io.7OPonderum antiquorum schemata. HoPondet scilicet uncia, drachma,etsi putu Rom.& Graecis eade. I 2. 4 Pondera & mesurae publice custodiebantur. 2t.68 Pondera de metrae semper auitae. ILPondus frumenti Rubli unius. 6sPodus unum rerum omni um Romanis. cstando uerbum perse prolatum idem quod librα fg. Pondo uncia. δ69. Ponderum Romanorum cura ad quaestores. ToPondera Graecorum medkorum. 87 Pondera ueterinariorum Graecoru STPygme Graeca mensum I rigon Graeca mensura. I

Vadrantalidem quod Ampho ra,& quomodo costinuat . 1s '

16쪽

Quadrantalla rapacitas.

adtilibris aula Plauti. vide, Aula. l Madrilibri trilibris &c. 71 Quadrans pedis. 2

Quartarius quarta para sextaris. 42

rtarIus Cine. Quarta aridorum nunc mensura Romae. 6s artucium aridorum mensura hunc RO. 66

Quincunx pedis. 2Quincunx librae. 72Quicuncialli calix. 47 Quinarius, siue uictoriatus. 79

R Axes quomodo dolijs aut cupIs

sustinebantur. 6 IRetia uenatotia cuius altitudinis apud

Graecos. 18

Roniani deGraeci paruo discrisInealimenta seruis praebebant. 1 6 Rotae currula quid differata tympartis plaustrorum. 3 3Rublum hodie terrae mensura ad. Is Rubia terrae quomodo metiatur. a Rubli terrae diuisio. 2 Rublu terrae ex quot iugeris antiquis constet. 66Rublum terrae, Rublii tritici purgati in prima sementi recἰpit. χοRublum mensura aridorii Romae. 6 Rubium si cubetur, cuius sit mensurae. cc Rublitella alidoru mesura Romae. 68SAlma uini, et tama musti Romae

quid si,& cuius mensiirae. 3 8 Saltus ex quotiugeribus constet. 8

Scripulum unciae pars xxEq. st Scripulit ex granis a & quo modo. 31 Scripularis dii ferentia. 82 scortium aridotum mensura M. 6ύScortium ex quot sextarijs constet. 66 selibra de quinae selibrae. TI.7

Semis. 7 semuncia. 7s Semodius. uide, M Ius. sescuncia ponderatis. =s Sescuncia pedis. 1 Sesquilibra. IZ Sesquipes. sextans pedis 1. librae. a Sextertium tertit' semis. 72Sextula unciae pars sex a , constans ex. scripu.quatuor. 76

sextari jahtiquiso a. i ii Sextust de pedis litabatio per quadra-

talem. II

li Salis, Aquae, & aridorum. 3 2Sextari j aqua aut uino pleni pondus, unctarii esto uiginti, iba experirita

& auctoritate,ceteris essetatis . 32 Sextarii mellis pondus. 3 2Sextarius Graecis,mensura minori s Sextantarium pondus. 7

Sicilicus quam unciae pars, & unde diebas. 7 shanna quid sit. Is

Spirama quid. I 2. Is Stadium Graeca mensuraad Romanos transiuit. s. ψStadium constar ex pedibus Ro. 61 s. ex pedibus uero Graecis. 6OO. s. Stadium ex quot cannis.ct Palmis nostri temporis constec. 2o Staiolus agrorum nunc mensurα I Sympuli usus amenta in furtifici js remansit. Tale -

17쪽

co pondere. 7I.87 Talentum paruum Atticum. . Talentum magnum Atticum. ibi. ' Talentum Euboicum. Talentum Aegyptium, Tympana plaustrorum qualia. Tricongius Torquatus. Trimo assium. Trimodia satoria. Tublion Graeca mensura.

Vinum mensura semper uenditum. 39vinum desieratum,non nIgrum, non crassum,pendet ut aqua pura. 3 2vncia pod is qua hodie Romae utimur aliqua maior&quantu. I2.8OVncia in quas partes diuidatur. 3.7 Vnciae pedis ad mesurandum dc pon--- eadem diuisux 76Vncia pessis. Vnciae pedis diuisio a geometris. svncia mesuralis siue pedis nulla apud

Graecos. is uncia poderatis eadem Ro. & Graecii pollic uncia ad illos transuit. 7s Vrna unde dicta. Vma Amphorae semἰs. Vma aqua aut uino Plena cuius pon

deris. .

Vmae nomen non Elum pro mesura. sed ero uase. 23

Vrnae lacrae erant inscriptae. Vmaeo qua materia erant. 16 Vrnae cuius erant mae. 26 Vrnis conseruabantur mortuorum cianeres. 17Vmae uinaria olearia aquariae. 16vmae in quibus suffragia mittebantur. αγvmatium quid- . . si V tres olei inceroe capacitatis. 6 Vtribus uina uastati sellia.uidqCublemari NI S. .

18쪽

-strores Rinvensie mirige pag. Errores

Vera

uncias γε qua ille quam illor Plini m.uia stipi

xo ex et

sextos in milliare dicunc millia redigunc so18 drachmae drachmarum

s usus ausus 3 1 tam uini

decemmodiae I sis formaArmae 29 2r Semodio a Semodio II 6

37 pillis pilis

' P. Mesuram Mensura II '1 ductos ductus 13 utilitatem uilitatem Ixit directum dirutum

19쪽

in .

20쪽

LUCAE PASTI

LIBER PRIMVS.

De Romanorum Graecorumq. mensuris, quibus interualia metiebantur.

A M satis constat ex iis, quae a disertiusimis utriusq. aetatis uiris tradita sunt , Pedem in Romanis mensuris , quibus Iongitudines, latitudines, altitudinesq. metiuntur , primum locum inter qua

cumque minores maioreSq.mensuras tenere.in eo nam q. minores Omnes terint .

natur, & ab eo maiores omnes incipi ut. Prisca enim prudentia, a digiti latitudine initium sumens, ex quattuor ex eis Palmum constituit: quia tot a palma digiti proficiscuntur:&ex palmis quattuor, id est digitis sexdecim, Pedem creauit, ex duobus perfectis numeris, nempe sex & decem, unum constituens perfectissimum. Decem enim omnibus perfectus habetur, ut &Aristoteli problematum sec. xv. quaest.iij. placuit,& Vitruvius lib.iij.cij.& Martianus Capella de Nuptiis philologiae lib.vij.testantur. sex autem a Mathematicis ut id ni Vitruvius, & M arti nus Capella demonstrant) perfectus quoq. appellatur. de quo quidem Pede Columella lib. s. c. I. sic scripsit. Modus omnis areae, pedali mensura comprehenditur, qui digitorum est se decim, quem rursus pedem, ut sere res omnes reliquas in uncias duodecim, assem ex eo constituentes, idem antiqui diuisierunt, ita ut ternis quibus q. unciis quaternos digitos complecterentur, ut ex Frontino colligi licet, in eo, quod de Aquae ductibus scriptum reliquit, sic dicente: Est autem digitus, ut conuenit, sextadecima pars Pedis uncia duodecima. Idemq. in eo de Limitibus A tradidit.