장음표시 사용
1쪽
PRINCIPI FRISIAE ORIENTALIS, OMINO in Estnὁ e
SYNCERAE RELIGIONIS ET JUSTITI EAS SERTORI
Uberrita a diviri clen in renaenia Coelestem, tenerae Nam
Exercitiun hoc Solenne in debitae gratitudinis lu- milliini obsequi Symbolum, ut .se, suaque
devotissima mente offert, dedicat commendat
2쪽
5ERENISSIME PRINCEPS,DNE CLEMENTISSIME, a Serenissimo tuo nomine,
DneClementissinae. auctoritatem uandam di sertationi meae nauguraia a ne/ari Volue 2 r , cause mihi altim inquirendae dentur. Id ιιιι ciatma sole communi rerum statore omn ariata lucem S saecunditatem mutuosiumunt: ita a te triae eminentissime, quicqui en salutis ros erit si in Frisia
D rentali, omnes accipima abundant Nili fluxu E omnem terr e futuraeque satis erillitatem conjicie- Mani, 'a tua benigno ma indole subiti omnes suam , qua fruuntur, trauqui Atatem derivant, inprimis et erositenuiss- main parentis mei conditionem re icto, tot tantaque incomparabilis Clementiae axiomata tum aserenissimo parente tuo, glori mae memori.eam a tua auo , serenissima celsitudi-
Iad AIam,u immemor tum mer,tum cujuslibet religionis se isepro tua incolumitate, ex qua mea etiam omnIuo pendet, Deum ter Ut teri maximum Venerarer Accipe Inte
3쪽
que mentibus hocseonne esse confido, ut umiles quoque res, quas terra protrudit, obse rent, is no emper astra metianturia exeniplum oculi nostri, qui ad exigua quoque animum con mertit. Vt igitur radiossus o quanquam et issimus sit,nouiu basili a magu,quam in mapali co icit: ita ins em ego haud obseure erigor, sereritis celsitudini tuae dissserere non posse tesseram bancsummae obser Pauliae,quam uJay VOM neye, maximam exoptat civis ut subestissimM. Vnum hoc precibus
agit humi imis, ent sereniss tua cessitudo meum quos
parvitatem ea clementia,quaparens meus bactienus totus inca Lit, ex umbra in iacem protrahqre. Eo mihi que umbo μη cum ei moti figium ivter osciorum tum admin/sratores, virtutumque tuarum divinarum admi)atores novissimum concesseris locum hanc mina perpetu condictam legem judicabo,ut studia mea qualiacunque in praeconium tuum, tuaeque reipubi icae incrementu se toti fundere possint. Vive interim strentilium princeps,omni
ium hamillustrissime, ι've secub ecm,in II lorum auctoritatem, inque se bestorum omnium incrementum adole ice consummatissimum. O in moto desim
in nyei Serenisi Celsitudinis tuae
4쪽
liabitaque e stione, quam vocant, cui sinria, ex decreto illustris clorum ordinis, qui Satanam nostram nobilitat, nactus Licentiam edendi DIssERTATIONEM Qv DAM SOL NEM, diu multumque deliberavi, in quo praecipue argumento Vires tentarem,&quid dignum atticis a ribus proponerem Constat enim communi rerumagistra experientia docente, quaedam popularia, multorumqui labore excussa, tantum non ad fastidium usque recoqui,
quaedam vero ab aliis non tam fructuose,quam subtiliter &spinose deduci,ut ad ostentanda ingenii aciem sibi tantum canere plurimi malint, quam egregio publico studere. Sed vero volupe mihi fuit, remissis paulisper jure civili ad aliud tempus exercitium, si Deus non abnuerit, in praese tiarumCONTRACTu PRINCIPUM paucis evolvereitum quod insignem materiae hujus nobilitatem animadvertam, tum quod ignorem an a quoquam hactenus methodo convonienti hunc quidem in modum pertractati sint, quantumvis valde quotidiani Fateor equidem ingenue ac lubens, materiae hujus gravitatem, dissicultatemque ingenium meum hoc scribendi genere minus exercitatum deterr re potuisse, accedit&his metus, nonnullos has theses reprehensione dignas judicaturos; quod dissicilis sit digestio A nis
5쪽
tus, ct res periculi plena scribere de iis, qui proscribere , possunt, verbis in factum telnperatis,meque crimen sacrilegii incursurum, ex haud probe intellecta f. s. c. de crim sacria quasi potestatem principis in dubium vocare, ejusque deςisa e constitutiones carpere tentem: ast non sane mea haec intentio; nequc animus mihi de omnibus principum negotiis, ex nimia licentiosa audacia contemtuque, de legibus latis, casibus decisis Liaetis majestaticis, detrahendo, reprehendendo disputare, neque iusta injustan sint Z quicquam proponam , sed quid in laesi ex jure natu-xae decidi poterit,contractus quatenus juri sint conformes, jusque tertii laedere non debeant, caetera, quae de hac materia, notatione digna reperientur, paucis ordine nunc examinatum eos idque ut in offenso pede peragere possim, communi gentium pietate admonitus, Deum ter optimum terque maximum veneror, ut instituto meo haud
inhonesto, sua gratia aspirare,d spiritus sui sancti benevolentia adsistere velit. Divino numine exorato pono
FAmiliare quidem est omnibus disceptatio
nem quandam proposituris, prolixo verborum luxu, dicam, an apparatu grammaticorum scrinia compilare, non tam e classica veterum memoria, quam adeo non culpo, quam lexicographorum lacunis Varias Vo- cum acceptiones accumulare, ut ambitiosius longe, quam par est, e ymologiam exponant, &tum lectorem vana spe,
tum paginas inutilia superstitiosa Merarum a lubolia
6쪽
eompleant i ii de re esa sollicitus verborum originatio
nes Si multi-varias acceptiones ad dictionaria, quae vocant, remitto, contentus satis, si quanam in significatione a me accipiatur vocabulum , diserte ammaverim, neque enim ulli cuipiam litem movebo, si tum ex logicorum,tum ex criticorum regulis aliter vocem accipi posse asseruerit imprimis si argumenti dignitas vulgaritate sua facile aequivocationem suam aut exuat aut declaret. t Pari igitur modo, ouidpriticeps quidve colatractus sit ratione originationis suaeticut neminem facile latere posse judico, ita quoque ad rem ipsam potius definiendam progrediar,remisi lector etymologiae iii id adlexica tum Pnilologica,tum iuridica,ubique nota. Illud interim haud negligendum videtur quod voxnnalia: ma contramim Grircis denotans, plurimorum en 'surae succumbat,o misere a Variis dilaceretur.s Certum tamen est,ui vocis contractum denotare obligationem reciprocam, ab utroque latere obligatoriam, adeoque in ea significatione haud male contractum a Labeone in l. s. D. deverb.sin deoniri per obligationem ultro citroque factam, h. e. mutuam, seu reciprocam vox haec ea ratione sumitur stricte pro conifactu presse sic dicto An autem Aris Oteles ανα Μαδεκω. ouam latine commutativam seu communialem vertas,in ea , significatione adhibuerit,inter interpretes eius nondum con- .enit si vim facere velit voci ipsi GrOtius lib. . ea. num.I. exiacusari paulisper potest, quod Arist. perstrinxerit, quan- ouam negari nec illud possit, Arist. salvam fuisse sententiam,
dum latius voce συιμυιαγματο usus, querilibet contractum
tum voluntarium, qui utrinque talis est, tum invitum, qui altera parte injuriam se serente, invita fit, uno sub ambitu comprehendit; quae Vera ipsius quoque videtur mens, dum illud verbum eth. r. ad Omne onantiao contractus tam in vitos quam spontaneos extendat. Dolendum vero est, hoc esse seculi nostri Cacoethes, ut in acceptione vocis tam rigide alter alteri contradicamus, 'oc modo, non alio sepius vocis usum tolerare Velimus, quemadmodum illud patet exsulenta ista disputatione, de jure naturae brutis communi,
7쪽
quod tamen negari,aut vix aut neutiquam potest, s jus naturae prodire itione naturali insita omnibus animalibus ex provida Dei manu ad sui sustentationemes conservationem accipiatur.' satis autem mihi esto contractum ex usu in scholis juridicis recepto late sumtis posse, Sc solere, pro qualibet obligatione pacto&conventione, sive civile negotium pariat, sive minus, ut d contractus vero loquasi tam quae ex delictis, ouam quae ex quasi delitiis dicuntur nasci, Mu quid aliud iis limite, suo ambitu complectatur L sa. D. de rejud terrant omnes, si, qui mutuum aliosque contractus unitaterales vigore labeonis definitionis veros negent contractus, contra mentem Imp. e Xpressam, qui mutuum,stipulationem, inter veros numerat contractus in ipsis institutionibus ocaliis innumeris textibus quae omnia, attenta probe vocis ambiguitate, plana evadunt; ex juris civilis doctoribus peti possunt, quae latius prosequi, non esti essentis instituti, neque angustia pagellarum intra quam me coarctavi, id admittit, de iis in discutiti, siquidem opus fuerit, pluribus agetur.
Q Dd autem alteram vocem PRINCEPs attinet, communiter
notat ista id, quod caput praecipuumque est in aliquo negotio, disciplina aliaque quacunq re, testante hoc solennissimo vocabuli usu quos ensu traditur etymologia vulgaris, quod princeps sit quasi primiceps,h.est primum caput prae aliis autem est popularis acceptio principis, cum suta situ pro eo, qui in civitate, quoad authoritatem, potestatem, aliaque re alia, primas partes obtinet, cui quadrat germ. Jurit ede Jorpe quasi der foderite h. e. primus, quo una inclinare videtur
sicut ducem derivant a ducendo, quod praeeundo alios anili-ths ducat in campum, quemadmodum Der didicitur, da ervor dein Deer her; et ei est exercitum ducat ita 8 vocem
durit descendere putant a iurei, quod Lipse ducat exercitum
8쪽
tum, quinyram voces sterio αδ lirsi hodie certis ex causis soleant distingit neque promiscue in stylo curia usiarpentur. t De militibus secunda aciei, quod isti apud Romanos . propter sitam praestantiamo praerogat am, quam prae militibus primae aciei, manipulis hastatorum dictis habebant, principes dicti sint, videri potest Ilv. l. I. uti illud in Romanoriim annalibus cuilibet constare potest, Rectores romanorum fuisse dictQs principes in fatale odium abrogatorum Regum. Quomodo itidem Reges septentrionales olim non ir. tam gubernandae Reip. quam exercitibus ducendis intenti istierint,adeoque nomen principis tantum diutissime gesserint, ostendunt chesserus o Loccentus in historia Sueo-Goth idem de Hungaris testatur Comes de Nadasti in Mausola: Hungarico nuper, sed parricidali oc sacrilega sua manu exstructo. In Politicorum scholis quid princeps notet, definitu dissicile est, eo quod usiis hujus vocis multivarius
apud omnes fere gentes ut Unde diversitas est inter magnum ducem Rulliae, qui Caesar seu corrupte Zae mavult salutari, ducem Hetruriae, Livonia ducem venetorum Batavorumque, aliarumque erump. de quibus omnibus ut ex
instituto disseram, nec tempus nec intentio patitur Videri possunt Limnariis, Sprengerus, aliique doctrinae hujus civilis Doctores imprinus Oiderab L. a. e. y,1 . Limn.enucl. quan ta autem principum Germaniae nostrae sit dignitas, uinoritas & potestas, tum in secularibus tum in ecclesiasticis, tum inter se, tum in ordine ad imperatorem , d imperium, mei
non estj im definire, tum quod res sit sanctioris indaginis, tum quod ab instituto praesenti paululum abludat. 1 Suffciat s.
mihi illud indigitasse, quid heic loci per principem intelle-
Etiam velim, non illam personam, quae potestatem sitam seu a popolo seu a superiore quodam sibi communicatam, adeoque tum certis legibus, tum consuetudine quadam habet imminutam, sed illam imprimis personam, quae absolutesiammam porestatem ubique in rep. circa omnia reip.saluti neces saria, adeo ut nemini pneter olum Deum sit obnoxius, neminemque cognoscat superiorem sive talem principem alii
9쪽
Monarcham, alii Imperatorem, alii regem, alii protectorem, sive alio quocunque nomine instigniaiit.
oeanquam modi acquirendi labendi principatum sint
apud varios Populo varii, ita ut vel per sortem vel per electionem,uel uiccessionem, Vel pacta confraternitatis, et propter roburin pulchritudinem corporis constitutis ierint 1mperantes.' Apud Omnes tamen illud certum mansiit, collatam principi majestatem hujus iussi ordinis &natune, ut nec superiorem, nec potiorem in eadem rep. agnoscere potuerit dum enim majestas dicatur e communi politicorum sententia,summa in civitate potestas circa omnia necessaria, sine evidenti contradictione duplex majestas, quarum aut alterutra est superior, aut utractve est aequalis fingi potest; quia quod summum est, eo ipso, quod dicitur summum, superius non agnoscit, neque etiam se ita communicare potest alteri, aut dividi cum altero tanquam aequali,ut maneat summum, Adeoque isti, qui duplicem quandam unius civilis
societatis majenatem somniant, alteram realem, quae penes corpus imperii aut subditos iit,alteram personalem,quae principi debeatur,una manu tollunt,quod altera largiuntur nisi forte dicere velint, maiestatem alteram, quae realis appellatur, esse improprie dictam, hoc est, non esse majestatem,pari modo ut de prato risus, lode capite silicerni nives dicunciar impropriὶ videri potest magnis atque excellentissimus Dnus Joh. Heinricus Sta erus aulae Disicae consiliarius intimus, patronus atque promotor meus colendissimus in suo tractatu de reservatis Imperat Romano Germ. p. a p. ρε.sseqq. ubi cum acute non minus quam venuste disputaο
contra B Limnaeum, eaeactissime ostendit, unicam in Republ.
10쪽
pubi tantum esse majestatem, quae in subtiliter admodum
ita distiirguitur in realemo personalem.Atque frustra adversus hocin Limnaeus Ts in an add. adlib. r. cap. Io eXcipe re intentat, inii perio velunam vel plures essepasse se te
mul unam sum, qua realis c perpetua, tunc exsat, quando imporium vacat, 2 caret summo capite plures autem tunc pigere,quando ii d habet imperatorem,vel Regem Romanorum,vel utrumque .
Nam si hic dicendum quod res cst, non minor contradictio videtur esse, duplicem simul fingere in eadem rep. majestatem, quod utraque praeter Dei immortalis potestatem stiperiorem non agnoscat,ut ipsi met fatentur, quam si hominem dixeris alium esse rationalem, alium irrationalem. Quare simul non potest majestas realis imperitis majestas personalis imperatoris, nisi majestatem realem pro ea, quae est improprie dicta, ut supra, accipere Velint. Confer omnino Laudatuminum. Sta erum . dicto, cujus verba a Limnaeo recitantur aedis. δαδε videbis ficile, Quam frigide Limn. p. aut ad illa respondeat totque hoc adeo verum esse arbitro ut dictatoribus romanorum Sc riecorum AE:ymnetis, Veram majestatem merito ad judicem, licet illa summa potestas icauctoritas, quam gerebant, ad certum temporis spatium definita esset: nam cum absolutissimum ipsorum imperium eκ-
tenderet se ad omnia Reip. conserVandae, amplificandaen celi tria, certum tempus tanquam extrinsecum accidens,intimam S sumniam potestatis constitutionem ludere non poterat sane non minus homo est, qui horam vixit, quam qui
seculum implevit; ipsa natura rei a priori considerata, quum in majestare est summitas potestatis nemini subject a,atque haec cum invenitur in dictatore,maiestas palam agnoscitur. t In h. cenim latet indoles summi imperii,ne actus civiles alterius sublint arbitrio, quo damnari atque irriti nomini fieri, qua de re polit. passim. Ex eo igitur, quod ostensum est, majestatem esse summanas absolutam in civitate potestatem sponte sua fluit, principem talem maiestatem habentem a nemine hominum obligari posse in rebus ad civitatem suam
pertinentibus. Nam dum potestas principis ab omnibus co datim