장음표시 사용
11쪽
datioribus politi is asseritur esse a selo Deo, qui interprete
scriptura sacra, det, adimatque regna pro ut velit abib num foret, eam humai elibidini amputandam ωreltringendam
exponere, cum nefas sit prbfana manu attrectare ea, quae di
vino oleo tincta sunt 3 Usus quidem Sc observantia quotidiana exhibet nobis creberrime circumscriptam regiminis formam multis principibus collatam,quando scit certis conditionibus in solium admittitur regnaturus, ter determinata pacta acjuramenta civibus promittit, ad quae ex ollicio, autjure alio non subinde teneretur obstrictus. Quamobrem prolixe politicorum nonnulli occupantur, ut ex historiarum serie demonstrent, Galliam lege Salica, Sueciam constitutionibus fundamentalibus,aliaq regna plurima certis limitationibus Si capitulationibus restricta esse. t Uerum enim vero
commode dici potest,quod restringatur potestas dicto modo non impliciter, quoad actum primum quasi extinguatur se stimmum imperium quoad aliquod jus, sed secundum qnid, quoad actum secundum,quatenus nempe potestas ista
competens exercitiistispensionem omissionem patitur, ut
transire non possit in operando.Quodsi in actu primo ipsam summum jus limitaturo restringitur, tollitur natura majestatis, quae semper summa, illimitatas indivisibilis est neque potest ullo pasto tolli, quod majestati essentiale ac perpetuum est. t Nec populus igitur ulla ratione imminuit suis conventis potestatem, nec ipse princeps eam destruere potest:
pariter ac homo,qui alteri promittit, se non locuturum certo tempore, non in se exstinguit potentiam loquendi,quamvis asium secundum seu exercitium istius potentiae coerceat. Exeo,quod citra operam humanam majestatis natura principi a Deo tribuitur, oppido licet colligere, eam humano a
bitrio & restrictioni non siiccumbere. Quanquam illud hominibus denegandum non sit, restringereri inpedire ali- ouando certis conventis exercitium tactualem majestatis iuuabsoluti imperii userpationem. t Certum itaque est, non exstingui ipsum majestatisjus, quod a solo Deo est, exercibrium tamen actuale juriam majestatis certis hominum cancellis
12쪽
cellis circumscribi posse. Mus 'si princeps regimine certis Ir.
statutis moderato uti velit, seseque ex more candidatorum imperii obliget, quod ultra consueta onera subditos non onerare, nec bella sine optimatum consensu funesta gerere velit, inde minime sequitur ipsam majestatis seu summae potestatis essentiam impediri, sed tantum ex placito ipsius principis exercitium iuris limitari 1 Quodsi enim necessitas in gruat irae pacti illius rationem haberi non posse doceat, nisi cum actura reip. praesentissima, non incongruum censebitur frangere potius pacta, laboranti reip. consulere,quam immaturis subditorum limitibus&conventionibus olim numis generaliter factis morem gerere cum pernicie ipsius reip.
cui conservandae conventiones istae constitutae fuerant iuravit imperaturus ad certas conditiones, sed sua sponte, non
imperio superioris adactus 1 Consentiunt eligentium eli 14.gendi voluntates,non imperant invicem S parent; sed quamdiu princeps majestatem habet, nemini est objectus, utut conventis modum administrandi certumis definitum fecerit. t actoriam interim formula, quamvis existi jam ino II. lescente lex itindament dis dicatur, proprie tamen legis, cena tueri non notest, quia illae tantum sunt vere leges, quae a superiori in eltatem habente dantur iam vero cum populus stipulans superior non sit ips principe neque civili imperio gaudeat, leges istae fundamentales principi tanquam exemplar futuri regiminis praescriptae, rectius conditiones dicuntur quae pacti de promismi indolem prae se ferunt. Ideo in capitulatione caesarea, quam vocant hodie accurate ponuntur illa; Regem Romanorum consensisse in appositas conditiones,ad modum pacti. t Tenetur itaque imperans expromissione non ex superioris praecepto, nisi cum mona chomachis principem ipsius Dei majestatem nefarie calcare velimus sed dum haec assero, nolo me isti controversiae immiscere, an loquatenus habeat Imperator noster in imperio Romano Germanico majestatem. Novi enim tum negotio praesentitum ob negotii gravitatem vi impetrari posve, ut quid hic sententiam certo definiam interim illud ab tem
13쪽
i cmmonuisse liceat, causae nihil fuisse oldenburgero, cur in
Limn. enucl. l. l. c. g. 3 74. XVerbis Limnaei tam acerbe habeat saepius laudatum Magnis Diaum. iamlerum, putetque falso Imperatorem nostrum Augustissimum ab eo Dominum imperii vocari, cum administrator tantum sit. Sane enim dum data opera immimiit Imperatoris infestatem, haud obscure asserit, quod secundum speciem di tituliam tantum non vero exercitium quoqueis rem ipsam imperatori nostro
lata esse quod tamen frustra fictum esse,quis asseret 'caeterum vero licet absolutam propterea imperatori majestatem contigisse nunquam dixerim, limitatam tamen certisque in capitulationibus recensitis terminis restrictam esse, quoad modum administrandi in actu secundo lubentissime fateor, quibus tamen nihil detrahitur summitati sed plenitudini quibus verbis pondus asser mea sententiae illustris ac Magnis Diausintses,aulae Saxo Jenensis Cancellarius eminentissimus, Jctus incomparabilis, promotor ac patronus meuSaetatem pio devenenandus in Xot dis . . p. m. tao sed plura de hac materia in praesentiarum dicere nefas fit. t Loquimur hactenus de limitato imperio , non de absoluto, ubi Princeps non tantum summus est,sed liberam directionuniversiae civitatis pro lubitu solus habet. Utrique tamen imperio decantatisssimum illud Dominium eminens,iatio .cant,jure debetur, circa quod licet civilis prudentiae magistri epregie disputent,6 non minori cum fervore, quam Physici qualitates occultas exagitent, certum tamen mihi viuitur, illud Dominium eminens aut parum aut nihil quicquam differre a summa majestate, quam princeps ordinarie insimos habet, & per quamjure meritoque potest id tum in capitatum in bona subditorum quod hone itati non repugnat, sed saluti civitatis, sive in casu necessitatis extraordinario, sive alias in tranquillo reip. statu quoquo modo inservit. Vte que quidem princeps tam limitati quam absoliati imperii ju-
14쪽
ramento,tanquam arctiissimo religioni vinculo fidem suam subditis obligat,sed diveri longe modovi effectu In absoluto imperio dantur quaedam generalia, quibus princepsjuris atque aequitatis administranda utilitatisque promovendae curana in se recipit. Sed in limitato imperio princeps ad aliquod civile sese obstringit, ad quod alias ex ossicio principum communi seu usitato non teneretur,4 haec sunt ea praecipue, quae imperii rationemis formam regiminis , seu cujuscunque gubernationis determinant f illis igitur, quae semel licetjurato placuerunt,princeps recedere haud potest aut debet, nisi iram laesi periurio numinis extimescere velit; at vero an postquam pejeratum est a principe, subditorum quoque religio Iolvatur,ita ut illi a pnestito fidelitatis ib- sequi hontagio liberi contradicere principi possint, ob defectum servata fidei,non usque adeo asserendum videtur, obligatur enim adparendum stibditus, non quia auravit princens, sed quia imperium habet; si obsequii causi esset pastum, sudiato pacto utique tolleretur obsequium, quod tamen falsum est, quia obligatio immediate ab imperio descendit. t Negari quidem non potest, principem hac lege solium adscendisse, ut pacta semel inita perpetuo servare velit, sed haec Omnia lectionem tantum attinent, non ipsum imperium, quod princeps non a populo, sed a Deo habet quod si pessurium est causa amittendi principatus, asserendum ut lumestius, quo praesentissima haec exautoratio constituta , sit jam vero humanae leges non de majestate disponunt: nec dum populus est conititutus judex, qui de tali crimine inito contractu cognoscat,ic sententiam definitivam contra principem transgressorem ferat. t Imperium enim mi Deo acceptum fertur alio judice ac vindice non eripitur.ς -- perii causa esset patium, haud difficulter concederem, legi-Dus fundamentalibus contineri contractum inter legem ecsubditos,aquosi alterutra pars frivole recesserit, nec alteram
obligari δε regem pacto strictu nisi minus illud servarit,deponi possse jam vero satis constat in delatione regni principem nec a populo, nec a pacto imperium consequi, adeoque a citra
15쪽
stra perduellionem summam impietatem populum non posse involare in M. im authoritatem, quam unito Dei, soliis Deus traditis eripit. t Confer exemplum Davidis,puram manum ab occisione Saulis, quia uinus Domini erat, servantis r. m. a . 7. in contractibus quidem ex fideicommis ria adjici potest, in regni autem delatione nunquam adjicietur. Proinde nusquam ferme in capitulationibus additam videbis clausulam illam paenalem, qua princeps sit depositionem approbat in casu futurae negationis eorum,quae promiserat tquamquam nec illud negligendum arbitror,principem sponte nonnunqua a solio decedere, o subditis,qui propter fidem stactam laesos se esse putant, alium principem concedere posse id quod saepius quoque se tum legimus .lDenique, illud fieri posse salva majestate judico, ut princeps leges de rebus
mere civilibus latas, ex quadam honestatis rationeis decentia ipse observet Civilis enim ratio suadet legem longe melius imprimi subditorum animis si ab ipso principe serventur, tanquam exemplo totius reip. Ex iis igitur quae dicta sunt, licet satis constare arbitrer, principem in iis,quae ad civilia spectant,nemine esse inferiorem, neque se ita obligare posse, ut majestas sua propterea detrimentum sentiat negari tamet
non potest principem obligatum esse iis legibus, quae tum a
Deo in ecclesiasticis, tum abure naturae in naturalibus, tum
denique ajure gentium in politicis necipiantur in ejus enim
manu non est illa mutare, quae aeternam sanctionem,aut populorum omnium salutem pro causa agnoscunt,uti hominis rationem non exuere potest princeps, ita necleges, quae homini cuilibet inscriptae ac domesticae sunt. Jus naturale ita , naturam intelligentem stringit,ut nullo modo vinculum obligationis a quoquam possit separari, nam cum divina sanctitas sibi ipsi regula instar sit 8 aliis sis ima nem in rimat,
sine negotio patet non nisi destructa sanctitate divina usitatune non posse destrui Huc igiti faciunt septem Noachidam praecepta, quibus universilissimaejuris naturalis sanctiones a Sel leno includi dicuntur. t Idem de jure gentium patet, quod sicut non dependet ab unius voluntate, ita neca
16쪽
principe uno solvi potest ex intima enim renam publicanam natura proficiscitur, nec solvitur, nisi destructa tota secietate civili. Quare censendum est, necjuris naturalis, nec divini universalis, nec gentium decretis majestatem blutam esse. Qusd si vero audeat, dictamna legum sanctitatem temerare princeps , violatoris mandato non est obnoxius civis, nam obsequium subditi praesipponit imperium quod tamen ad injustanu nouam sese extendit. Qupties itur injusta lex aliquid inhonesti praecipit nullum debetur odsequium, quia causa obligationis nulla subest. Legis enim tota vis in odi, satione ponitur, obligatio ex imperio nasciti ir,quae cum ad inhonesta, quae supra principis arbitrium sunt posita, non , pertingat, tuto concludimus, extra territorium jus dicenti, impune non pareri Deo enim magis obediendum quam hominibus unae licet subditus ad nulla inique patienda sit obstrictu ita ut vix salva conscientia principi quoque mortem
sibi intentanti resistere,ic Dominum filum tyrannice quanavis agentem occidere possit, nusquam tamen adigitur subditus ad agenda ea, quae turpiter a principe praecipiuntur: Hic enim uti definit potestas superioris,ita quoque cessat in serioris obsequium Plura de iis, quae adinesens caput spectant, quisquis videri cupit, adeat nobi lissimum istum tractatum, quem iunquam satis laudandus Divis Stainterus in libro sae Pius allegato de manu misit.
DErspecta igitur majestatis civilis obligatione in genere,
i consequens est ut paucis videamus modum istius conventionis, qua princeps aut cui extraneis, aut cum stabilitis tenetur. t Teneri autem principem e fide data vel ex eo
conspicuum est, quod sacra semper veritatis atque fidei ratio
17쪽
sit habita, neque ulli hominum satis cautum sit privilegio ac immunitate quadam ab illo, quod ipsa honestate magistra
ratio nos omnes docet. Jam vero fidem fallere, Est omni i stitiae animam detrahere, Resp.destruere S cuilibet vitiorum 3 generi bipatentes portas aperire.' Ecquis igitur principitantam scelerum colluviom haud indecoram esse Armabit, ut impune eum juris naturalis auctoritatem violare, Ma fide semel data temere discedere poti e evidens fiat ' Certe sicut nulla est periculosior lues, docente Lipsio, quam quae X capite in membra inferiora derivatur: Ita nullum vitium illustrius pestilentiusque est,quam quod a principe flexilis in obsequium populus addiscit; quod si princeps justitiam fidem-
ciue conculcaverit, subditi caeca quadam obedientia ejus vestigia, velut heliotropia, comitabuntur homines enim ad alta imprimis flectunt oculos, inde ibi exempla sitis sumunt moribus. Suavis populo videtur lex illa, cui summus
princeps ipse obedit, o sane principi nihil melius , nihilque
dignius,quam eas leges, quas ipse tulerit, factis, vita comprobare; id enim ad cultum oc obedientiam valet plurimum: contra vero nihiles ad principiss ad legum contemtum permociosius,quam quod edixerit ac decreverit sine usta causa perrumpere ac labefactare ut Senator ille apud Liv. levius est&vanius sua decreta, quam aliorum tollere. Non obli- a principem vis legis praecisse,sed ratio, cui innititur, quano ista naturalis est,is communis omnibus, non peculiaris subditis, ad bonam eorundem gubernationem quia in tali casu legum custodia ad has selas pertinti; quanquam si res permiserit, valde conveniat, etiam principem iis sese conformem gerere, ut aliis tanto sint suaviores 1 Sed ouicquid dehisce legibus positivis it arbitrariis sit, de naturalidus certum est eas aeque principis ac populi conscientiam obligare,neque a quoquam frangi posse, citra alterius detrimentum, quo
communi natura admoniti inuras manus servemus, necesie
est ' Certe tanta est contra uiniustitia,ut ipse Deus nunquam velit aut possit discedere ab iis, quae ex lidem voluntatis decreto creaturis intelligentibus promisit Constituit nim
18쪽
enim Deus cum hominibus quasi pactum quoddam,quo illis
initiaita ferme bona beneficentissime commisit, hac tamen ge ut bene illis, tum adsitam maxime gloriam, tun adpropriam istentationem, & proximi indisentiam stiblevandam tirantur, quemadmodum hoc prolixius docent Theologi. Jam vero sicut necesse esst,ut Deus quotiens homo imperata obedienter facere detreitat, indevia quaevis prolabitur, si elera ulciscatur, nec impunita dimittat, ita quamdiu homo a
legibus sibilatis non deflexit, potestatem non habet Deus ullum malom n genus ipsi innoceati infligendi Qusd si igim hoc modo Deus pactorum sanctitatem observat, quanquam non tam perius itiam stricte dictam, quam per veritatem Deus dicam hominibus obligari multo magis principi id ipsum, ut sedulo imitetur, convenire censemus. Datur quidem inaequalitas quaedam in hisce contractibus,ubi
superior cum inferiori contrahit Verum hic non tam extrema quae sunt personae inaequales, quam unio scit fides dato ,
inter illa extrema est respicienda Sicut enim uni in physicis res admodum inaequales animam scit corpus ita conjungit, ut altera pars essentialis ab altera in ordine ad vitam dependeat ita Si justitia synal lactica qua per contractus unius superiorem cum in seriori, facit,ut uter ad altero quoad istam justitiam quae utrumque connian it, dependeat. Siqua fuerit intra contrahentesmae iv. h. . illa, quia ad existimationem dignitatem potius civilem, quam moralem OeEtiit,
extra ustillam commutativam consideratur,4 se mere per accidens habet ad aequitatem xveritatem justitiariam, quae ab omnibus peraeque postulatur: nam, ut eleganter non mu nusquam nervose inquit Grotius La in contractibus natura aequalitatem imperat, Mita quidem,ut ex inaequalitatejus oriatur minus habenti. 1 Quanquam de hoc non tanta sit ora istas interdisceptatio,potiorem curam habent modi istius, per quem princeps obligatur utrum scit naturaliter, an vero civiliter obligetur quidam as erunt princiapem non tantum naturaliter, quod genus loquendi per ob-lcurum vocat Grotius,sed civiliter obligari,qui se Grotius
19쪽
in hali sententi ian in imare videtur l. a. c. t . . . N 7.quod si
voce in naturaliter intelligant in sensu uridico pro obligatione minus efficaci ad agendum, neque executionem p i , sed saltem exceptionem vel nullam,prout vel plena,vel inmus plena,quae infirma est,propter persona contrahentis vel qualitatent,vel vitium,ut pupilli defectum aetatis patientis,prodigi bonis moribus destituti, furiosi, servi, aliarumque personarum quae naturaliter,id est,infirmiter dicuntur onligatae, quominus aliquid ab iis peti vel exigi possit Sane eo sensu nunquam princeps dici potest naturaliter obligatus, quia obligatio cum ex fide data,ut supra ostensum,oriatur aesti princiapem ac alium infima conditionis hominem firmiter tenet, quamvis rigide ut debitum ab eo extorqueatur, authoritasvi protestas ipsius publica vi suadere vicietur decipiuntur ocerrant igitur ex eo omnesjuris pontifici interpretes, qui exuestimant naturaliter eum teneri tantum, propterea quod fi m obligatio sitjuris civilis propria. 1 Quod ii vero per vocem naturaliter intellexerint aequitatem naturalem, princeps dici potest naturaliter obligatus, quatenus naturalijure prohibetur ab inferenda cuipiam innocenti injuria, nemini suum eripiendum sed suum cuique tribuendum. Prout idem curia Parisiensis olim Carolo 9. Repi diserte demonstravit, cum a
conventis cum collegio Pontificum initis eum licite dccedere posse sine curiae consensu assereret, hac ratione suum citique a quolibet esse tribuendum,hoc sensu igitur optime priam
ceps natutaliter potest dici obligatus; maxime cum contractus excommuniJCtorum ore dicantu furis natu e seu ei lium, super quod ,uti ex superioribus liquet,principi nulla datur potestas. t Fundamentum enim omnis contractus nullum aliud videtur, quam mutua indigentia, perlabem originalem,in omnes gente derivata,quam ut alterius copia nam non omnis fert omnia tellus expleat,illa beta cfaciendi necessitas, qua erga homines quoscunque mutuo adstricti stimus, evidentissime monet Cognationem quandam inter nos natura constituit, . . . de Nati igitur sunt contractus ex
eo, quod benefacere alii aliis tenemur, praesertim quando id
20쪽
uni prodest, calteri non nocet mensuram hortim beneficiorum ii quisjam qiiaerat, vix inventurus extra hanc sacratissimam regulam: mustibi fieri volueris appetitia cil. rationali id it terr faciendum Modus vero quo contractus ex
indigentia e copia processerunt,ita facillime considerari potest, si ponamus eum, qui aliqua re indigebat, utputa pecore, habuisse triticum, quo alter egebat, hinc orta primitusi iter eos permutatio, cujus in locum compendio exoptatissimo pecunia deinceps excommuni gentium more successsit. t. de contra empta jam vero quis principem a contractibus .
istis qui sinctissimo omnium gentium suffragio donaturae litis honestate suffulciuntur,liberum do munem aestimabit nemo sane nisi qui licite a principe omnia iniuriarum , fraudiuinis circumventionum genera erga alios exerceri
posse impies nefariejudicabit. Musit autem alterum illud u. attinet, an princeps videt civiliter obligari possit silbditis
sitis dicendum videtur si per vocem civiliter intelligetur Ninitas quaedam 8 soliditas cuntractus, utique conceditur
principem vere&proprie obligari posse subitis, ita ut illis mediante Quodam contractu det jus quicquam postulandi cexspectanai. At enim si per civiliter intelligatur lex civilis, ex qua princeps deinde possit ad executionem compelli, distines e respondendum videtur Aut enim princeps habet potestatem stiperiori cuidam adhuc obnoxiam, qualis esta actoritas nostrorum in germania principum, qui imperio
adhuc Romano, ejusque sacratissimis recessibus 5 consit tionibus adhuc subsunt aut princeps habet potestatem xl ne ab omni alterius superioritate immunem, di in omnidus civilibus negotiis staminam, de quo potissimum jam loquumur. 1 Priori imodo dici non potest, principem esse liberum 4. ab omnis civilis obligationis nexu; nam sicut princeps in suo territorio non fiapremam habet auoad omnia majestatem, ita nec in civilibus perpetito liber est, sed coram judicio aulico Imperatoris vel camera spirensi imperii nostri, pro re natata conveniri potest,propter contradius quos cum subditis aut extraneis fecit, siquidemjustitiae commutativae locum dene-