De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

431쪽

ubi illius Imperatoris, & duarum ejus conjugum cadavera in subterranea Vaticana Ecclesia inventa anno II 3. dicuntur palliis aureis involuta, ipsaeque calvariae aureis diadematibus cinctae. Caroli Magni cadaver ita in sepulcro compositum exhibet Monachus Engolisinensis in ejus vita cap. a φ Corpus ejus aromatizatum es , in sede aureasdens possum es, in is eursatura sepulcri ense aureo aetans I, Gangetium aureum tenens in manibus, σ genibus reclinatis humerit in eatω- a , ct capite honeste erecto, luato aurea eatena ad diadema . Et in diademate lignum Crueispositum es. Et repleterunt sepulcrum ejus aromotibus, stigmentis, ct balsamo, ct musco, di thesauris multis in auro. Vellitum es corpus estitestimentis Imperialibus, ctfudariosub diademalefacies ejus operta es, cilicium ad carnem dua positum es, quo secretobemper induisat, O super vesimentis Imperialibus pera μ-

regrinalis aurea VPa e I , quam Romam portarefoditus erat. Se trum cureum, discutum aureum, quod Leo Papa confe-eraverat, ante eum 'μssunt dependentia , ctes sum, O sigillatum es epulcrum ejus. Quod vero de Constantini cadavere memorat Eusebius, illud nempe in sublimi lecto in conclaui quodam Regii Palatii positum, donec funus efferretur , ae interea noetu , diuque aliquos ibi excubasse ; id usitatis imum fuit apud Veteres, qui mortua corpora aliquamdiu jacere sinebant insepulta, ne, si quis sorte vitalis spiritus adhue superesset, per festinatam humationem penitus extingueretur is Hac de causa nonnullis post obitum diebus mortui sepuli tantur , & interea ditiores in lectis , tenuis autem fortunae homines in arcis seu loculis in vestibulo aedium ad januam ipsam collocari solebant: Judaei vero non arcis utebantur, sed vestibus sepulcralibus ; quibus cadavera involvebant. Christiani itaque juxta hunc receptissimum morem vel septimo, vel quarto , vel tertio ab obitu die mortuos suos sepulturae mandarunt, ae interea in loculis in interiori aedium parte, vel etiam tu Ecclesia eos collocabant, vigilesque cusodiebant. Atque id quidem privatis quoque hominibus vita sum is commune suit. Illud tamen Imperatoribus, ac Regibus privilegii loco con-

432쪽

ΑΙ ocedebatur, quod nempe, eum interdictum esset caeteris sepelire intra Civitates, &Ecclesias, i pii in atrio , sive porticu , & exterioribus aedificiis Eccletiae tumulabantur; & nonnisi post sextum saecul uni primo Episcopi, Abbates , dignioreseque Clerici, vel laici , tum universi intra Civitates , & Eeclesias tumulari coeperunt. Nunc vero temporis, uti colligitur ex monumentis editis a Dumontio , 3e Rossuetio in Caeremoniali Imperii lib. a. cap. 3. eadavera Imperatorum tribus

diebus in aula quadam Imperialis Palatii , sublimi, & splendido in lecto collocata jacent, & ea prope ponuntur in lignia Imperialia, Corona, & Sceptrum , tum quoque Coronae Regnorum Hungariae , & Bohemiae; Cubicularii , & Capellani

Aulici funebrem te stum undique cireumstant, tum pluribus in ea aula excitatis Aris Sacerdotes Sacra faciunt , vespertinis vero horis Cantores Imperialis Capellae Psalmum M erere modis musicis decantant. Deinde Regio eadavere in arca incluso , superimpositis arcae Regiis inlignibus , funus ducitur, praec dentibus Coenobilis, Magistratibus, Aulicis, Equitibus Torquatis Uelleris aurei, Canonicis Cathedralis Ecclesiae , Episcopis; Cubicularii arcam efferunt, eamque sequuntur primi quatuor Aulae Magnates, nempe Magnus Praefectus Regii

stabuli , Magnus Marescallus , Magnus Aulae M gister , &Magnus Cosmeta; hos excipiunt Imperiales Principes. Ubi ad Cappuccinorum Ecclesiam , quae tumulandis Imperatoribus addicta est , senus pervenit; Magnus Cosneta, reserata arca, Regium cadaver Cappurei norum Praesuli ostendit, simulque ei clavem unam tradit, alteram ipse sibi vindieat in Aula Imperiali servandam. Hoc sere ordine, Leopoldo Imperatori, anno i os. & Iosepho itidem Imperatori, anno IIII. &Eleonorat Maddalenae Imperatrici anno IIIo. parentatum fuit;& quidem Leopoldi dedueendo seneri interfuere Ioseph Imperator filius, Torque ornatus Uelleris aurei , Imperatrix ejus conjux, & defuncti Imperatoris filiae; quemadmodum etiam senus Iosephi Imperatoris secutae sunt Imperiales sceminae nam CaroIus frater , succetarque Uienna aberat ) denique in agendis exequiis Eleonorae Imperatricis, Imperator,& Augustae foeminae interfuere. Hujus vero cadaver Matronae

433쪽

Aulicae in arca collocarunt , quam deinde Cubicularii detulerunt: & a Parocho Aulico sacrum pro defunctis ministerium in Aula exhibitum ; in Ecclesia vero ab Antistite Uiennenti. 'Quandoque nulla pompa Imperiales Principes tumulantur; uti anno I i 6. Leopoldus Archidux Caroli VI. Imperatoris filius, quem ab Educatrice in arca inclusum, & a Magno Aulae M gistro, & Magno Cosmeta advectum curru, sequentibus Parocho , & Capellanis Aulicis in altero curru , sepulturae man

darunt .

II. Dolet Petratius lib. a. de Orat. Reg. Gall. cap. 67. a veteribus Scriptoribus omissum , quo praecipue ritu Regibus Galliae olim justa persolverentur. Illud tamen a Veteribus traditum notat, successores nempe R es adesse solitos laneri suorum praedecesssorum ; 8c ita factum legitur in exequiis Philippi Augusti, Philippi I. S. Ludovici, & aliorum. Imo Childebertus, 3 Clotarius I. deduxere Clottidis Reginae eorum matris cadaver ad Parisiensem usque Ecclesiam S. Geqoveis: & quatuor Clotarii filii paterno cadaveri in Suessonensi Ecclesia S. Medardi tumulando idem obsequium praestitere. Desiit deinde mos ille ; invaluitque, ut successores Reges praedecestarumcurpora adspergant aqua benedicta, Magno Eleemosynario asper rium praebente; itemque Principes Regiae stirpis , accepto a

Feciali aspersorio. Illud quoque e veterum monumentis colligitur a Martene, Reges Francorum Regiis ornatos insignibus sepulturae traditos fuisse. Ita enim legitur in antiquo ordine sepeliendi Reges Francorum: Hemieremem constent

434쪽

raetur a fleur de Idis a une erois Hancte de selous. Quini de simul aero Regiis insignibiis componendo, ne putridum cada ver in conspectum omnium efferatur, hic indigitatur ; id quo'que legitur to. I. Pande starum triumphalium Francisti Modii,& apud Tilletium, a quibus describitur ordo suneris Regum Galliae olim usitatus. Hodiernum vero morem exhibent Du- montius, &Rossuetius in Caeremoniali Galliae lib. a. cap. 7. in exequiis Ludovici XIII. & Ludovici XIV. observatum . Itaque Ludovico XIII. e vivis sublato , in San-Germanensi Palatio die I . Maii, i 6 3. Episcopus Metensis Primus Eleemosynarius qui morienti Sacramenta Ecclesiae contulerat boculos clausit juxta antiquissimum omnium fere gentiu m rem oculos claudendi, & ora obturandi simul atque quis docessisset; ac tum ipse, tum caeteri Eleemosynarii, Primus quo que Cubicularius, & Dux militum custodum corporis Regis, in eodem constitere cubiculo, ubi Rex obierat, & ubi Regium cadaver domesticis indutum vestibus iacuit, donec sequenti die, praesentibus Principe Regiae itirpis , Magnate Regni ,& Primo Cubiculario evisceratum unguentis condire tur: cujus intestina ab Eleemosynario, & Cubiculario ad Ecclesiam delata sunt. Tum Regium cadaver balsamo condi tum , nullisque Regiis insignibus exornatum, in aula quadam Regii Palatii super sublimem, nobilemque senebrem lectum, ligneis cancellis cinetum, ac sub umbella collocarunt. Porro intra ligneum septum, a dextra lecti parte tribus insid bant sedibus Episcopus Metensis Primus Eleemosynarius, duinque alii Antistites Rocchetto&Mantelletia induti; hos excispiebant Eleemosynarii scamnis insidentes; tum Coenobitae, qui preces recitabant: a sinistra vero lecti parte considebant sedibus Primus Cubicularius, Dux militum custodum corporis Regis, Magnusque caeremoniarum Magister ὁ quos sequebantur iris

435쪽

seamnis assidentes alii ossiciales Aulici , & Coenobitae. Nam statis horis, alii aliis succedentes Coenobitae continuas prece; effundebant. Extremam lecti partem quatuor Feciales occupae bant : & in anteriori cubiculo Milites custodes Regii eorporis adstabant. In eadem aula, ubi sex dierum spatio , Regium eadaver jacuit, constructis tribus Altaribus, plurima sacrificia pro expiatione gnimae oblata sunt, singulisque diebus Sacrum modis musicis a Palatinis Cantoribus decantatum. Et quidem Metensi Episcopo principem sedem concedere alii Episcopi detrectaverant, quod illi tamquam Primo Eleemosynario sedendum esset ante caeteros Eleemosynarios , atque adeo post Episcopos locum obtinere. Verum quod Metensis Antistes, vices tunc temporis ageret Magni Eleemosynarii, seu Antististis Aulici, decreto Regis, Stola indutus primam obtinuit inter Episcopos sedem. Septimo ab obitu die funus deductum est ad celebrem S. Dionysii Ecclesiam , ubi Galliae Reges tumulantur; atque is suit ordo suneris, cui imminebant Prunus Cubicularius , & Primus Eleemosynarius. Praeibant Milites, Adole entes Aulici, Cubicularii, equites omnes, tum curru vehebantur nonnulli Eleemosynarii Regii sacris ornati vestibus, quos sequebantur in alio curru Metensis Antistes Pontifiealibus indutus ornamentis, Primus Cubicularius, & Co fessarius. Post hos incedebant Feciales, &caeremoniarum Praesedit : tum Regium cadaver arca inclusum , superimpositis Regiis insignibus , curru advectum, atque famulitio , & milite stipatum. Clerus eujuslibet oppidi, vel Pagi venienti su-neri occurrebat, deductumque in Ecclesiam consuetis precibus colebat: ita quoque Clerici Sandionysianae Ecclesiae, ad euius Ecclesiae sores Metensis Antistes cadaver , quod Lud vici XIII. Regis esse testabatur, Monachis illius Monasterii tradidit. Die ao. Maii, in Ecclesia S. Dionysii defuncto Regi solemni ritu justa persoluta sunt, praesentibus Aulicis Oia ficialibus, ac pluribus Episcopis, qui illuc convenerant, iique omnes, absoluto Sacro, Regium cadaver aqua benedicta adspersere. Episcopus Metensis Primus Eleemosynarius, dum Liturgia agebatur, sedit tunc prope Regium cadaver, &juxta illum caeteri Eleemosynarii scamno insidentes, tum cae-

436쪽

remoniarum Praesedit. Prope Aram vero assidebant a dextra Pirte Primus Cubicularius Regis , caeterique Magnates Aulici ;ex altera vero parte Episcopi . In funere Ludovici XIV. res eodem sere modo se habuit. Regium quippe cadaver octo dierum spatio in aula Regii Palatii omnium Kulis expolitum , assistentibus Magno Eleemosynario , Episcopis , Proceribus Aulicis , & Coenobilis no tu diuque preces effundentibus, nono die e Versaliensi Palatio ad S. Dionysii Ecclesiam seretro clausum, politis super seretrum Regiis insignibus, opertum stragulo, cujus oras quatuor Eleemosynarii equites gestabant , curru vectum, Milite, Aulicis , Eleemosynariis, Magno Eleemosynario , Confessario, Parocho Uersaliensi su-nus comitantibus adsportarunt. Ibi Magnus Eleemosynarius Rem Divinam lemni ritu secit; cui interfuere Episcopi plum res, Principes Regiae stirpis, Auliel Proceres, oratores Prin-eipum , & Magistratus : atque ad offertorium , tum Dux Aurelianensis primus e Principibus Regiae stirpis, tum caeteri hujus ordinis Principes oblationes exhibuere; Episcopus vero Carnotensis funebrem orationem habuit. Tamdem ubi a Militibus eustodibus Regii corporis tumulo inlatum fuit ; Magnus Aulae Magister , caeterique Praefecti Domus Regiae fractis, projectisque in ipsum tumulum baculis , qui ossicii sui

in lignia sunt, Regem e vivis excessisse Magnus Aulae Magister primum , tum Fecialis semel, iterum, atque tertio con clamavit , his verbis: Le Roi es mort prima reus in Ie re pol de son ame , brevique interjecta prece , rursum Fecialis proclamavit: Cive D MI Losis XV. quod universi acclamationibus excepere. At in Regiarum seminarum exequiis, Ma tronae quoque Aulicae senus comitantur; uti in funere Mariae Teresiae Austriacae Ludovici XIV. conjugis , anno I 68. In iis vero exequiis sacro sunctus est ministerio Episcopus Aurclianensis Primus Eleemo' narius ; quemadmodum in exequiis Mariae Victoriae Bavarae Serenissimi Delphini coniugis, an no i 69o. Episcopus Metentis; & in exequiis Mariae Adelaidae

Sabaudae anno IIII. Episcopus Silvanectentis, uterque tunc temporis Primus Eleemosynarius. Unde patet, Magnum Eleemosynarium , aut eo absente Primum Eleemosynarium in Re

giis

437쪽

giis seneribus sacra moderari. Et hinc ubi Regium ianus deducitur, primum prae caeteris Episcopis occupat locum , proximiorem nempe Regio cadaveri, uti etiam legitur apud Franei seum Modium loco citato. Id ipsum his verbis, exemplisque tradit Petratius lib. I. cap. a I. de Orat. Reg. Gall. Le mefias .

438쪽

stopo Parisiiensi tamquam Episcopo loci, Magno autem Eleemosynario tamquam Episcopo personae, partes suisse concepsas. Caeterum ex monumentis a Dumontio, & Rossuetio editis constat Parochum quoque Uersaliensem Stola indutum Regia funera comitari usque ad sepulturae locum. Itaque his prae cipue ritibus Regum Galliae parentalia celebrantur : nempe Regium cadaver diebus aliquot in aula jacet suesimi in lecto ante Omnium Oculos positum; adsunt Eleemosynarii, Aulici, Feciales, & Milites, tum Sacrificia , precesque continuo a Coenobilis aguntur: deinde loculo inclusum, & su perpolitis Regiis insignibus, tectum Magulo a quatuor Eleemosynariis suffulto , magno comitatu Αulicorum, & Eleemosynarioruin , carpento ducitur ad Ecclesiam S. Dionysii: occurrunt supplicatione ordinata ad portam Civitatis Clerici, tumque Milites custodus corporis Regii seretrum humeris seis efferunt useque ad Ecclesiam : ad huius fores Magnus Eleemosynarius Regium tradit cadaver Praesuli S. Dionyliani Monalterii, te status Regem in Ecclesiae communione defunctum , atque in ea Ecclesia humari voluisse; tandem in Ecelesia fit Res Divina Pontificali apparatu ab eodem Magno Eleemosynario.

III. Hispani Regibus suis hoc ritu justa perseivunt. Sta

439쪽

Magister, Primusque Cubicularius haeredem, successoremque

imperii adeunt, & an Testamento proferendo assentiat, explorant : eo consentiente , in aedibus defuncti Regis coram Regio cadavere , suprema ejus voluntas ab uno e Secretariis

Regiis e scripto recitatur. Tum in aula quadam Palatii funebrem lectunt excitant , ibi Regium cadaver sub umbella collocant; circumstant undique Milites; Coenobitae Matutinas , Vespertinasque pro defunctis preces recitant; Sacra quoque faciunt Presbyteri in Altaribus ibidem extructis; Rem Divinam Pontificali apparatu agit Antistes, & prope Aram principem a cornu Evangelii sedem occupat Magnus Aulae Magister, ibidem Hispani Magnates in scamno assident; altero Altaris i teri Magnus Capesianus, caeterique Capellani Aulici, ille in

sede, hi in somno considentes, adhaerent. Cum vero tumulandum est Regium corpus , atque ad celebrem S. Laurentii Ecclesiain Escurialensem asportandum , illud feretro includunt , tradita seretri clave Magno Aulae Magistro, se retrumque Magnates, & Praefecti Domus Regiae efferunt ad definitum usque Palatii locum, ibi illud Cubiculariis gestandum tradunt , sequuntur funus Capellani Aulici, Rex haeres imperii, Regiique Principes. Tum Cubicularii feretrum in lecticam inferunt , ad aedes suas redeunt Principes Regii, senus hoc ordidine progreditur: Officiales Aulae , quos Alcaldos vocant, Cubicularii, Praefecti equorum, Capellani Palatini, praecedente Cruee, Duces Praetorianorum militum, Praefecti Regiae D mus, Magnates Hispaniae, universi equis vel mulis inlidentes sequitur Regium feretrum lectica vectum, stipatumque milite, & Aulicis adolescentulis; deinde a dextra parte equitat Magnus Aulae Magister, a sinistra Magnus Capellanus: claudunt agmen Milites Praetoriani. Ad liaclesiae ostium obviam occurrunt Monachi, seretrumque e lectica sublatuiti Cubicularii media in Ecclesia super funebre pegma collocant, peracto que sacro ministerio, Magnates, & Domus Regiae Praefecti feretrum ad sepulturam deferunt , eoque reserato, Magnus Aulae Migilter Regium cadaver exhibet Praesuli Monasterii, sique traditi , acceptique Regii cadaveris tabulas praebet

440쪽

Magno Aulae Magistro. In exequiis tamen Reginarum, Primia

Aulae Matrona atratis induta vestibus, mulae insidens, feretro proxima, lanus prosequitur. In exequiis alieujus Regii Infantis, hujus cadaver ab Educatrice loculo includitur, &in Capella Palatina collocatur ἡ quum vero tumulo inserendum est, tunc Educatrix feretrum Magno Aulae Magistro, & Antistiti tradit , acceptis ab eis hujus rei tabulis: Magnatestamen Hispaniae funus Infantis minime comitantur. Quandoque defuncti Regis corpus in Capella Palatina jacet omnium conspectui datum : ubi Caroli II. Regis, vita functi die i. Novembris, anno I oo.cadaver tribus diebus jacuisse , atque prope funebrem lectum stetisse nonnullos nobiles viros in manu habentes Regia insignia, reserunt Dumontius, & Ros luetius. Porro mos est Aulae Hispanae, ut desunetorum Regum anniversarii dies utplurimum in Coenobio S. Hieronymi celebrentur: quibus tum Rex sub Regiis Cortinis, tum Magnates, Oratores Principum, Consiliarii Regii, Episcopi, Capellani Aulici suis in scamnis intersunt; & ad Milsae offertorium Rex Catholicus a Magno Aulae Magistro, caeterisque Domus Regiae Praesectis associatus accedit ad Altare , acceptumque a Magno Capellano in argentea concha aureum nummum lasert Antistiti Sacra facienti. Quin etiam illorum Pri cipum senera , qui Hispanis Regibus cognationis nexu conjuncti sunt, ibi seletiani ritu celebrari consueverunt. IU. Celebris, & antiqua est apud Lusitanos caeremonia, qua deiuncti Regis scuta stanguntur . Hanc memorat Conestaggius lib. a. de conjunctione Regni Cestellae, & Portug1Nliae, agens de Sebastiani Regis in Africano praelio caede, & su-nere in Lusitania peracto, his verbis: Ea de causa sentum fuit ad ritus, quos tua gens in Rege lugendo, Osculis equi frangendis adhibere consuevit: id in hune modum. Ex Curia Cameralium Lissianae enis quidam panno nigro indutus, ct equo ejusdem taloris panno tecto insidens egrediebaIur, manu ge stans eteridum magnum , O nigrum, ac in humerum ita ree natum , ut pars ejussolum attingeret. Huncsequebantur tres

senes pedites, pulla veste amicti singulique manu elevata se rebant scutum, nulla olio nis atro colore insigne. Hoi iterum