장음표시 사용
401쪽
379o, Reierpoturabor, utor sideri imperiissae sis
His vinciant, atque Obuxur satusim. Antistes ille, quem Evangeliorum libros in sinu Regis adstratos tenuisse refert Pontanus , non alius sane fuit, quam qui in Aula aderat , & sis ero ibi sungebatur ministerio. Et vetustissimum fuisse morem alibi diximus , ut Aulici Capellani exciperent sacramenta Regibus persolvenda, ad Sanctorum Reliquias in oratorio Palatino a vatis . inod vero in faciendo hominio vas- saltus inter manus domini junistas manus immittat ad subjectionem denotandam, id usitatissimum ubique fuit , ac pluribus exemplis constat apud Cangrum in Glossario, verbo Hominium. Non ita tamen de osculo pollicum, quod in Delphinatu a plebeis in faciendo hominio praestitum , non vero abilibus , qui anulum , vel manum Domini Oseulabantur , seribit Dionysius Salvaingus lib. de usu seud. cap. q. & apud Provinciales quoque obtinuisse colligitur ex Charta inagii anno
I 3' i. Galterio de Ulmeto Domino de Masalgiis praestiti a suis Uastillis apud Cangium: Et Maura vestrarium manuum in Amnum verae submissio πιι ct homuli devate ineuia M. Econtra receptissimum fuit , ut praestito hominio ad osculum Domini vastallus admitteretur. Hinc saepe adid veteres mentio fit homagii manuum & oris , quamvis selis nobilibus id permissiim fuerit , uti colligitur ex Speculatore lib. de Feudis q. Viniam s. n. 66. ubi: Porro in Regno Franeiae De
ad osculum . Atque haec fuit antiqua serina hominii saetendi. Nunc vero temporis , etsi in inauguratione Regis sacramen ta , &hominia, selemni risu, in Ecclesia, & coram Magiis Capellano persolvuntur ἔ attamen ubi quis vel haereditario jure , vel emptione , aut alio titulo studum consequitur , juramentum , & hominium praestat coram Ministro Regis ad hanc rem des ato, nex re genibus, positis super Evangeliorum librum apertum manibus , recitata juramenti formula , coniunetisque cum eo manibus , ac devinctis, .& ab eo dona B b b a tur
402쪽
tur osculo. Formula vero iuramenti his sere verbis e stat: IO N. N. utile Padrone delia Terra N. in deito nome rimnose
do, e confessando u SVenisfimo Signor D. Cario per la Du azia Re di Napois, e di Sicilia, Infante di Smina e revero, legitiim , di indubitato Re di Nopoli, e di Sicilia ,s solerae giuramento atrinnipotente Dioper i sol Sami tangeli eo estore jurando propriis manibus tangendo a pia Sirare Commissario, ebe essendo flato detes Signore flaqua , etiandis da orat avanti fata buom, fidele , e Reate Massalis, Suddito , e Rodatario delis Maesu medrata, e de' suoi preduli eredi e fuerasori , e di qua 'sa loro inciali , e Ministri ulu debita fora Mone , umilid, e riderentas e procureris sedelmente, O Meortamente rutileservigio, o re, e salute delis Maesta medetis , e de furi Sereni mi eredi, e fueresstri , maluatone , O aumento de loro Maii , econfer etione di questi Regno. Item se astu di is per- Mia , insidia , o altro qua 'sa I pro male intenderd, chesi inimici , emoli e ribelli delu Maesta eritia , altri contro las Regia persona, e di deli mi eredi machinas ero , frausero, o tenta ero, ii disturber. , ct impedita subito , e non potori disin rit , o impedirii , is riseisia subito a
Sus Maesu , e sues predetii Seren mi eredi , e fueresstri e
403쪽
38 IDE SACRIS QUIBUSDAM ALIIS CAEREMONIIS PALATINIS.
De Rose aurea benedicta. u. Deque sese, ct Hleo Regibuνo rimano Pontifice dono mi s. iii. Omis, quo Cardinales recens promoti donantur in nibus suae dignitatis in Aula Rogum Galliae . iv. ct Regum Husaniae. v. Atque Regum Lu- Ataniae. vi. quo Serenissimus Rex CAROLus Bo BoNius contulit Cardinalatur Mylvia Dominico Ursmo Gr sinensium me iaonsueverunt Summi Pontifices ab annis supra octingentis, uti colligitur ex ordinibus Romanis editis a Mabillonio, quarta Dominica Quadragesimae , in qua cantatur Laetare HI rusalem, in ipsius laetitiae signum adeuntes Ecclesiam S. Crucis ad agendani Liturgiam , Rosam auream musco & balamo inunctam equo insidentes deserre, atque ad eam rem sermonem in Liturgia habere , cujusmodi extat Innocentii III. sermo, tum eam Praesecto Urbis tradere, a quo magna pompa, & comitatu ad aedes suas deserebatur. Invaluit deinde neque enim in ordinibus Romanis istius benedis ictionis fit mentio ut Rosam illam suo in cubiculo quibusdam
precibus Romani Pontifices consecrarent, &consecratam d serrent , atque agentes Liturgiam super Aliari statuerent , tamdem insigni alicui Principi, qui praesens adesset , dono darent, vel ad absentes tra initterent: cujus quidem rei meminit Benedi stus Canonicus Basilicae Vaticanae , auctor duo decimi saeculi in suo Caeremoniali. Ita eam Alexander III. anno I i 63. Parisiis degens Ludovico VII. Galliae Regi dono
dedit; & anno ii 7. eum Venetiis moraretur, in eadem
Domin ira , indura aeris vestibus , ct de consuetudine auream
ferens rufam cum Episcopis, ct Cardi IIbus ad Atare miniui 'μυμ: Post Evangelieam lectionem , populo Dei ex di Wυῖ partibur congregatosastoraliter prae uspis: B complea
404쪽
38 alii Missarum o iis , Rofam, quam detulerat , mei Ren
i'rum insignum gratiae Sedis Apostilicae eonsulit, ut habent Acta ejusdem Pontificis apud Baronium . Eumden que m rem subsequentes Romani Pontifices servarunt: siquidem Η norius III. Alphon sum Hispaniae Regem ; Clemens VI. Ludovicum Regem Hungariae Eugenius IV. Sigi sinu una Imperatorem Callistus III. Carolum Regem Galliae ὁ Julius II. Emmanuelem R em Lusitaniae , Urbanita VIII. Mariam Austriacam sororent Philippi IV. t poli degentem, aliique Romani Pontifices , alios Reges , Principis ei, insignes quoque Proceres, illustres Gestas , uti constat ex indice a Carolo Cartario edito in opusculo de Rosa
aurea, hoc sacro munere donarunt. Neapolitanis etiam
R ibus non semel Rosam auream eoneessere. Nam Urbanus V. anno I 68. eam dono dedit Ioannae Reginae , uti
scribit his verbis Ra inaldus : Eodem mense Martio rene rem Romam Ioanna Regina S taliae , ct Petrus
Rex Curi Iuperius nomMMI: ct eum tum oecurrerer Domi nisa Laetare Hierusalem, re qua consumis dari per Papam Rose astea viro nobiu, tune in Curia exsemi, dictam R fam memoratae Ioannae Iamquam nobiliori, majori , ex
celientiori , licet vir non eis Ieret, dedit; MN-aedicto immis hoc praeferendo , quae missoluo demum eam Cardinalibus, ct aliis NMIlibus per Urbem equis it. Et Nicolaus V. misso Neapolim Michaele Martiano Clerim Cam- Apostolicae,& Pontificio Cubiculario, deinde Episcopo Placentino, eam dem ad Almonium Regem transiuist : cujus rei meminit Ughellius in Episcopis Placentinis , & Morigia de Nobilitate Mediolanensi. Heli ora Alphons Neapolitani Regis neptis,
Friderico III. Imperatori desponsata , Romam adiens, eo dem sicro munere donata fuit anno i Si. a Nicolao U. Pon tifice, uti narrat Ciaceonius in hujus vita. Qui idem testis est Paulum II. anno x o. Rosam auream Friderico Ferdi
nandi Neapolitani Regis filio e dissese: Per id tempus , ait, 'id ericus adolescens egregius, Ferdinand Mur , Mediola num ituras ad ducendam Franei I mniae fluam , fratria
uxorem in Regnum, Romam penum, prodeunte obviam bone
405쪽
vis donare aliasi eae sexcipitat cir tanti eoaesumere. P. eis vero abhinc annis, nempe anno II I. Serenis Itim iMAMA AMLMA Regina utriusque Siciliae clanata est facto Rosae aureae munere in honoris , ae benevolentiae argumentum a
Suultissiino Papa BENEDICTO XIV. ablegato Neapolim ad
eam deserendam Paschali Acquaviva, a P tificis Cubiculo , nune Uieelegato Aventonensi emeritissimo. Sed & Mqnatibus Regni Neapesitani datam quandoque suisse reserunt Scriptores , uti Nicobio Acei olo Senescallo Regis, & ejus apud Pontificem oratore ab Innoeentio UI. dc Mymundo Uriino Comiti Nohe ab Urbano VI. Pontifice. Porro ipsuin hoc munus, quod mecibiae , di benedictrina Summi Pontificis sit consecratum , sacro quodam ritu dandum, transmittendum, exeipiendumque praescribit Caeremoniale Romanum. Si enim praesens in Aula Romana sit, qui aurea Rosa est donandus , hune iubet flexis genibus sacrum illud minus , ab luta Liturgia, vel in Capella, vel in cubiculo Ponti fieto, accipere a Pontifico, lus verbis: Arei Roam de manis in nosm , qui Π- eest immeriti locum Dei Batra δε fleue per quam de Ena-iare modium amari r inerusalem irium aniti futuramici sis , per μο- omni in GVisi de vi mani
fecundum seolum nobi postem multa virine praed tus es , ω - γ π-imrtute in Chrso nisilueris, tamquam M 'ista super rivra aguarum multa' , quain gratiam exstia uberanti clamoria tibi cuncedere dignetur , qui es trinus, Omar in saecula saeculiarum. Amen: eumdemque statuit, acceptam Rosam deserentem Urbem equitare , & quidem, si sit, a Cardinalibus a elatum . Ad absentes vero Reges transinitendam, quamioque illorum in Urbe Oratoribus Romani Pontifices eam commisere; uti Alexander VI. Oratori Hispano , Iulius II. Oratori Poloniae , &Leo X. Lusitanis Legatis. Quandoque aliquem e Pontillato famulitio ablegarunt, qui sacrum illud munus deserret , &
406쪽
vel ipse exhiberet Regibus, vel ab aliquo insigni Antistite.
cui id Pontifex demandaverit, exhibendum curaret. Nec raro Cardinales Legati a latere hoc munere functi sunt: ει quidem Cardinalis Franciscus Barberinus, anno I 623. au ream Rosam praebuit Henrichetiae Borboniae Anglorum Re
ginat, Henrici IV. Galliat Regis filia: ἱ dc Cardinalis Nico
laus Ludovissius, Legatus a latere Innocentii X. anno I 6 9
Mariae Annae Austriacae Philippi IV. Hispaniae Regis conjugi Qua autem pompa, quove ritu sacrum hocce munus sit Regibus porrigendum describit Paris Crassus in suo Caeremoniali ; quod nempe venienti Pontificio Ablegato obviam a Rege mittantur nobiles viri, qui eamdem Rosam palam in manibus gestantem deducant ad aedes , ubi ei est commorandum; quod Dominica, vel festiva dies statuenda sit agendae caerem niae, & in Ecclesia, in cujus Ara principe Rosa aurea est collocanda ; quod antea Sacrum sit celebrandum , & ante benedictionem , Antistes, cui Ponti sex injunxit ossietum Rosam auream tradendi, accepta Mitra sedeat in faldistorio facie is versus ad Regem ante Altare sedentem , iisque sedentibus, legantur litterae Romani Pontificis ; quod lectis litteris, Antiste, surgens Rosiam de Altari sumptam praebeat Regi provoluto in genua, his verbis: Accipe Rosam de manibus nostris,
uom ex seriau commissione Sancti mi in Cisso Patris N. Mnubii falla tibi tradimur, per quam designatur gaudimn uiri que Hierusalem, scilicet triumphantis , di militantis
Relesiae die. quod denique data ab Antistite benedictione, Rex auream Rosam manibus suis deferens ad AEdes Regias redeat, illamque in Capella sua custodiat. Atque ad hunc
modum, anno rI79. Margaritiae Austriacae Caroli V. Imperatoris filiae , Parinensium Duci ;& anno I 38 . Principi Eleonorae filiae Ducis Hetruriae porrigendam fuisse auream Rosam colligitur ex monumentis editis a Cartario in laudato opusculo. Sed Margaritae Austriacae conjugi Philippi III. Hispaniae Regis ipse Pontisex Clemens VIII. Ferrariae degens anno 3398. sacram Rosam praebuit. In Caeremoniali Hispania a Dumontio, & Rossueti0 edito ritus describitur, quo Rosam auream a Gregorio XIV. Pontifice missam, die a . Augusti,
407쪽
atino I 39 . in Ecclesia Regia L Laurentii ab Amerisiario
Pontificio accepit Catharina Insans Hispaniae. Finitis nempe Uespertinis Horis, Apocrisiaritis Pontificius sacra induit ad Altare ornamenta, laetisque litteris Pontisciis ab Aulico Secretario, Infans pluribus matronis stipata ad Altare accessit, di genua submisit, cui Antistes consueta verborum sormula Rosam praebuit, quam illa Magno Capellano Garsiae Loayta tradidit deserendam. Pariter cum Clemens , III. anno IS98 Elisabethae Hispaniarum Insanti Rosiam auream dono milit, Apocrisiarius Pontificius hoc munere senetus est in Capella Palatina, idemque Magnus Capellanus Garsias I assa sacrum
donum ante Serenissimam Principem detulit. Neque diverso modo res se habuit anno I 6I8. cum a Paulo U. Romano
Pontifice Princeps Asturicensium postea Philippus 1 U. Rex Hispaniae) donatus est Ense , Pileoque , atque Elisabetha
Borbonia ejus coniux donata est Rosa aurea .' Ηanc caerem
niam in Capella Palatina Franciscus Chirinus Patriarcha Hi rosolymitanus, & Apocrisiarius Pontificius absolvit, expleto Vespertino officio; Rosam Serenissima Insans osculo excepit, praebuitque Magno Capellano, qui, redeunte ad aedes suas Infante , illam praeserebat. Ex his patet, sacram hanc caeremoniam in Capella Palatina agi solitam merito hic fuisse
II. Eadem causa agendum hie est de Ense, & Pi leo, qui a Romanis Pontificibus ex antiquo more in die Natalis Domini quibusdam precibus sanctificantur, & Regibus , vel
Principibus dono mittuntur; tum religionis causa, ut olim Principes, ae belli Duces congressuri cum hostibus ense benedi isto ab Episcopis antea cingebantur , vexilloque ut bantur precibus Ecclesiae consecrato; tum causa symboli, ut nempe admoneantur de imperio sanete administrando, cum
per Ensem Iustitia; per Pileum superaddita Columbae vigie, dona Spiritus Sancti indictitentur . Testis est Theodoricus Urie in Historia Concilii stantiensis, Ioannem XXII. in die Natalis Domini Rem Divinam solemni ritu secisse, &Imperat,em Sigismundum decantasse Evangelium, Exiis edi-LLm ; peractoque Sacro, Ensem de manu Pontificis acee C e e ' pip
408쪽
pisse, admonitumque de Eeelesia tuerida, ae defendenda, idie pro viribus facturum dato sacramento promisisse. Mentiost benediistionis Ensis & Pilei in libro de sacris Romanae E
clesiae caeremoniis ab Augustino Patricio Piccolomineo diligenter concinnato sub Innocentio Papa VIII. R deinde edito a Christophoro Marcello Archiepiscopo Corcyrensi, Pontificatum obtinente Leone X. Porro haec militaria instrumenta largiri consuevere Summi Pontifices Principibus de Ecclesia optime meritis, uti inter alios donarunt Callixtus III. Henrico Iri stellit Regi,quod Mauros Granatenses subegisset; Pius II.Frsederico III. Imperatori; Pius V.Ferdinando de Toleto Duci Al- hae, ob res in Belgio contra Haereticos optime gestas , Sixtus V. Alexandro Farnesio ob vindicatas ab Haereticis ditiones Coloniensis Archiepiscopi; Innocentius XI. Joanni III. Pol norum Regi, quod ejus virtute Vienna Turcarum ablidionesbluta fuisset; Alexander VIII. Franciseo Mauroceno Duci Venetorum ob subactam Venetorum imperio Corcyram Clemens XI. Eugenio Sabaudo Principi ob expugnatum Te-mis Marium ac denique Sanctissimus Ponti sex BENEDICTUS XIV. anno 17 7. Emmanueli Pinto Magno Hierosi lymitant Ordinis Magistro. Quoad Neapolitanos Principes quamvis Urbanus VI. anno Isis 3. Neapoli in Metropolitana Lelesia in die Nativitatis Sacrum temni ritu, praesente in roto III. celebraverit; attamen Ensis vel Pilei nedicti, Regisque traditi nulla mentio fit a nostrarum rerum Scriptoribus, qui tamen reserunt , eumdem Pontificem die prima Ianuarii, ibidem Rem Divinam solemni ritu secisse , benedictoque ve xillo, & Regi tradito , hune declarasse S. R. E. Uexilliserum , tum Aloysium Andegavensem ejus aemulum diris devovisse: quod argumento est, illam caeremoniam benedietionis Ensis, & Pilei in Nativitate Domini nondum invaluis e. At Alexander VI. anno I 49a. Fridericum Aragonium Furdinan di I. Neapolitani Regis filium, qui Romam adierat, ut pater no nomine coleret Romanum Pontificem , donavit Ense, Pi-leoque benedictu ipsa die Natalis Dominici, uti narrat Jo annes Broeliartus in suis Diariis MSS. his verbis: Finita Mif-D , Papa ascendis Solium , ubi benedixu Ensem, non tamen
409쪽
a Re sit , quis non erat ibi aqua benedina. Tum dedis eum utastrissimo D. Hiderico eorum se genusiem , verbis annua- 'iis, ut solent Romani Pontifices: expletis verbis, Papa recepisi um mineistem ad osculum pedit, manus, ct oris ; ego δε- di ensem suo Maseri Domus , qui eum stes immediate ante ipsum princi in portavit. Papo subporticu S. PetrI dedu β-rantiam omnitas Cardinalibur, voluit , ρuod ipsi Cardinales omnes eoue taliter urique ad Palatium Apos Aram habitationis suae a larest, quis sie fuerat nore de 'serui Cardinalium Consedis ordinatum ue fuctum es. Venim- ,
per pontem S. Augeli via recta ad Campum Florae, Domui , de Maximis, Minervam, ad A stilos . Interfuerunt i 8. Cardinales , qui υπisuccedentes imutuo equitarunt, inter Re terenissimos D. D. Senensem, di merarium in ultimo Deo equitantes.Prinee' medim, di mediate ante i um uiuet Essem cum Pileo gessam, more Hiato. Hi autem CarGnales isterfuerunt, videlicet Mamluanus, S. Petri ad Vincula, S. Angeli, Ut fistonensi, Racbanutensu , S. Gementis, Panuru- sis , Parmensis, Beneventurai , S. Mosasgae , Montifragalis, S. Severint, Ascanius, Ursinus, Columna, Sabellus, Camerarius , Senensi. Cum Mem ante stortam Palatii Apo- stilorum ubi Princeps diverrabatur) Cardinales ordine su- ο ρ loca ut, quibus ex more Princests egit granas , O re cesserunt omnes . Ad primam lectionem dedit aquam manse s Leonus Orator Venetvi , ad fecundam Dux Grasinae, Orator Regis Neopolitani, ut Orator, non ut Dux, ad tertiam Magn. D. Ioanneι des Serra Regis Orator Franciae,
o ii Papae; is debebat steundam dedisse, ditaui maerertiam, tamen sis voluit Pontifex ὁ ad quartam Illustri
mus D. Hiderum. Narrat & ibi Brochartus, qua pompa, quove ordine Fridericus Aragonius Romae exceptus suerit, qu vi nempe ei venienti ad Ecclesiam usque Lateranensem o viam ivere tum cardinaIium famuli, tum nobiles plurimi viri , tum nomine Romani Pontificis Cardinales duo , nempe Montisregalis e Presbyterorum ordine consanguineus Papae , . R Ascanius ex ordine Diaconorum, qui eumdem inter eos
medium receperunt; & ubi ad Capitolium ventum est, Pala-
410쪽
tini eident oeeurrerunt, verba faciente Barthola o Epise m Segobienti, Praesecto Apostolici Palatii; quodque ei l
cus tum in Capella , tuni in Concistorio datus inter duos ultimos Cardinales. Memorat & alios Oratores cum eo missos . nempe Vincentium Archiepiscop- Acheruntinum, Zen nem S. Marci Episcopum, Hieronymum Episcopum Pollese strensem , Franciscum Ducem Gravinae, Carolum Comitem Venafri, Lucium Comitem Conchae, & Bartholomaeum G mitem Palenae; ornatumque Principis ita describit: Princeps vise de velluto viriaceo induIus erat, erilanam habemex periri, di lapidibus aestimationi ex miuium duratorum , tangulum eum ense arsim*ionis e sem, frac-m totum experiis , di pretioss lapidibur eo sissum satoris trium mi
IIumdaeatorum , M totum equi summimentum auratum ab ante , re retro gesum: praecedebant Famittam suam Salmaeacita omnes rapertae copertis rubrisi familiares vero ad numerum inter 7oo ct 8O , ρ ι tamen , ut audiui , ad eam sum- mam non ascendere dicebamr. Narrat quoque , die a I. D
cembris , resta S. Thomae, in Consistorio publico praestitis lepaterno nomine Romano Pontifici obedientiam, a duobus ultimis Cardinalibus Diaconis , & a Palatinis associatum, exhibitis , lectisque Regis ejus parentis litteris, Episcopulaν Marei verba secisse, ae tamdem finito Concistorio Principem detulisse fimbrias posteriores Pluvialis Papat. Illud vero haud est silentio praetereundum , quod nempe Ponti sex in Matutis ais officiis ivitatis Domini quintam leAionem eanendam voluerit ab ipso Friderim Aragonio, cui Ensis benedictus tradendus erat. Ita enim addit Brochartus. Antequam Me mane secreram sitiam Camera exiret S. D. N. intellectis aurem tribus disersu ordinibus in dicendis temonitus in Maiminis Natalis Domini diversis tem ribus observatis voluit, quod imam lectionem Acesitus, secundam Auditor, tertiam Sub diaconus , quartam Reverendissimns D. Cardinalba Monfregatis Duior Pres ter, quintam III bis in D. Friderieus fem habiturus , sextam Reverendi us o Cardinolis S. Anastasiae, uestimam Nerea neeturius, iactapam Senenses, Dia- νι oanctuaris Suae Acis enui dicerent , ct nonam Sanctitas .