장음표시 사용
311쪽
M o R A T v s ibidem Henricus Fridericus ea die, ac nocte sub-lequuta: Milite oppidum depopulante, muliebrem, ac virgina ''lem pudicitiam violante, profana , ac sincta nullo disErimine diripiente. Sacris calicibus impij mutuo sbi propinarunt: &quod memoratu horrificum est, Iacrosam tum Eucharisticum panem pedibus conculcare non reformidarunt. Ignem quoque domibus 'iniecere: earumque viginti concrematis, Oppidum uniuersum incendio consumpsissent, nisi ut hoc extingui posset ab Oppid nis, Sorores Henrici Comitis a Principe precibus impetrasseut. Migrauit is Noviomagum cum onustis ingenti praeda Militibus; oppidumque, quia tueri non poterat, destituit. Iustiniani quos ceperat, dimisit; Comite, ac tribus Signiferis, redemptionis pretium pro caeteris etiam pollicentibus,' secum abductis. Tot flagitia, ac lacrilegia ab Hollandico Milite perpetrata, est qui tribuat iuuentuti Puctoris: sed verius, aptiusque Mazistrae talium operum Haeresi tribuisset.
Brod num in Agrum transfusterant,
a Foederatis in Betauiam mari traducti, prope Schenchianam Arcem se munimentis ob vallarunt. Vbi cum aliquandiu mansistent; ob armorum cessationem subsequutam, armis a Foederatis
exuti, quibus ab eisdem inflaucti filerant, iussi sunt extra fines migrare, ni vellent occidione deleri. Quamobrem alij alio dilapsi. Qui vero Di est hem ij morabantur, Dcie pabulandi multas perniciem in brebant, non finitimis modo Populis, ted remotioribus quoque, neutrique Partium ob nox s. Leodicensum praesertim Agrum infestarunt: imb sub ipsa Vrbis mcema confidenter progreisii, ad eliciendam inde pecuniam, grauiora Ciuibus damna intentarunt. Iamque Suburbiis
ignem aggrediebantur inhcere. cum erumpentes Urbe Leodicenses eo1dem inuaserunt, propulsarunt, plerosque interfecerunt. Non idcirco tamen corum compressa licentia. Quin magis in dies contra: apsum Archiducem,& Marchionem insolenter in-rurgere: stipendia procaciter postulare : minari se alios plurimos sibi aggregaturos. Dentices Internuncius ultro, citroque discu terer ad Alberrum, ad Spinulam frequens adire, ut viam aliquam rebus componendis indagaret: sed nullam inuenire. Pollicitus tandem est Archidux, intra tres menses, hoc est Octobri dimidio eis persolutum iri stipendia. Ad tantam pecuniae summam cogendam , quanta debebatur, nempe quadringentorum millium aureorum, desudandum admodum fuit Marchionis i adu-imae. Verum assiduitate eius, ac diligentia, qua Negotiatoribus in antecellum soluentibus,qua mutuo accepta pecunia, effectum est,
312쪽
sorest , tempore stipendia seditiosis Militibus numerarentur. Hi vero discerpto , quo usi fuerant in secessione, vexillo, subvarijs fuere signis per Exercitum diuisi.
A et Archidux non omnes implere se partes prudentiae censuit, praeteritis, aut praesentibus malis medendo: nisi etiam futuris occvrteret. Animo quippe obuersabatur , quam frequens ea tumultuum pestis glisceret in Exercitu,q uamque late contagio serperet,vix ulla Natione labis eius experte. Quot praeis rea,& quam grauia damna semper inueheret aerario regio, quod eis sedandis exhauriebatur : susceptis expeditionibus, quibus in summa neces state deficiebat Miles: finitimis Populis vexatis, Oppidis direptis, regionibus devastatis. Haec&experimentis ipse compererat, &cum alijs pluribus fuerant a Spinula commemorata. Quamobrem eodem suasere, nouum Edictum vulgari iussit: quo ma dabat, ut quicumque Diesthem' fuerant Seditiosi, intra horas migintiquatuor ditione sua Felgica demigrarent ; ne- me in eam referre pedem auderent, ausium capite luituri. Cunctsi etiam , qui parebant Archiduci, edicebatur, et i euoluto tempore disicessui praefinito, in eorumquemque intra fines obuium , tanquam in Bostem agerent, certa mercede proposita eosdem iudicio sistentibus Hispaniarum quὸque Regu omni ditione interὸicebatur. Eam namque inu ipsius mentem esse. Hoc Edicto non aliter, quam decretoria mortis sententia pronunciata, miserando cumuis fuere spectaculo, quicumque antea vel terrorem primo tumultu incusserant, vel odium meruerant publicum pervicacia. Humani quippe ingenij est in magnis calamitatibus vel merito positos miserari. A o vocem horrendi Edicti haesere principio Seditiosi, inopinato nuncio, ac dolore defixi. Tum lacrymis ubertim effusis deplorare supremam perniciem suam ; eoque vehementius, quod eam ipsi sibi sua peruersitate creavera fit. L mentari iacturam uno tempore factam aetatis in Belgico bello contritae.; tot laborum pro I ege, atque circhiduce toleratorum ; existimatisnu iam frequentibus mita
periculis parta. Toto bifere terrarum Orbe fatholico intercluso, mixullum patere perfugium tisi ad Hostes sty R is, di Archiducu,s communis religionis , o paulo ante etiam seuos. Zam 'Dero se inuenturos fidem apud eos, qui auiram, es sanam fidem abnu sint i aut qua Iecuritatem apud sui Principis r bellest Quod si quem habuissent
obuium amicum, propinquum , commilitonem ; non cum con
tra intueri, sed defixis in terram oculis verecunde, ac flebiliter salutare. Tam subitὁ calamitas inclinauerat animos illos, adeo pridem contra suos Principes erectos, ac refractarios. Nonnulli, qui Edicto intra spatium temporis praestitutum minime paruerunt i
313쪽
capti statim, & ad laqueum damnati. Alij cum ad Populo. Par- et iso 7.
rium immunes confugissem, tuos prius excursionibus, ac deprae..dationibus vexaverant, eadem ab eis morte multati. Haec extre ma re*ςdia tam crebris, tamque perniciosis tumultibus admo-N , adeo suere Catholicis armis silutaria: ut nullus eorum in postςrum erupisse tradatur , quamuis non semel Exercitus , uti va-Da. ob causis contingit, penuria laborarit. sve κεMvM hoc anno exitium passa est Ara Lingana Exclatatum namque fortuito in ea incendium serpendo deuenit adroceptaculum pulueris tormentaris. Quo succenso, impetu s fiamiama usquequaque erumpentis aedificium omne disiecit,atque Αμcem landitus dirutam aequauit solo . Maius Linga periculum iniscurrisset et ne videlicet in ea trepidatione interciperetur ab Hoste Vicino. Sed armorum cessatio, tractatioque Induciarum id temporis institutae , ut alia pleraque , ita hoc etiam damnum ingens
314쪽
Nstituitur tractatio Pacis,vel Indu- Catholicos,oc Foede-Ι-ratos . Quae silper his mandasset
qTNEN Rex Hispaniae Spinulae Marchim
ni . A quibus inita tractatio. Eo rum oratio ad Foederatos. Archiducum literae ad Ordines. Horum responsum . illorum benignitas. Ioannes Neyus Francistanus, praecipuus tractationis Administer laudatur. Eius profectio ad ordines Foederatorum Colloquium cum Mauritiora Barneuellio. Difficultates tractationis. In ordinum conuentu proseri dieyus Archiducum Chirographum . Ordinum de illo sensus. Neyus Bruxellas reuersus aliud indo Chirographum ad Ordines refert. His suspecta
varietas. Foederatorum scriptum , in quo Regis Hispani consensias exigitur ad tractationem . Neyus Hollandia digressus,dc clam reuersus orationem habet in Ordinum conuentu. Horus responsio. Cessatio armorum sancitur cum plausu. Rex Galliae Legatos mittit ad Foederatos. Eorum oratio ad ordines. Ordinum responsum.
Horum,& Angliae Regis mutuae legationes.bpinulae ad Regem Hispanum literae. Kegis responsio. De armorum cessatione querelae in Hispunia. Spinulae indignatio, & per literas querimo niae, praesertim de Ibarra misso in Belgium. Tres v ad
315쪽
ad Marchionem Epistolae regiae Ne si Spi. nula 'mittitur ad Aulam Hispanicam. Regis in , eum benignitas. Verreychius fert ad Ordines
regiam confirmationem. Quae in ea non placerent.Hispani Regis clementia. Eius,& Marchionis mutuae literae. A lia confirmatio ab Rege mi , titur Neyus, & Verreychius orant in Ordinum conuentu. Neque secunda confirmatio placet Quinam praecipue Paci aduersarentus. Querbtur Rodulphus Caesar, se non constium tractationis . Foederatorum excusatio. Multi Principes Legatos mittunt in Belgium. Galliae, & Amgliae Regum de Pace sensia . Delegati Prouincia'
rum conueniunt. Tractationem decernunt de .
Pace, vel Inducijs. Delegati Catholicorum eliguntur.: quorum primus Spinula, sed inuitus SIoannis Mansic idorij laus. In Hollandia hum, niter, atque honorifice excipiuntur. Spinulae, ac, Mauriiij congressus notabilis. Delegati Foeder torum . Mansiacidorij, & Spinulae insertunia scQuid actum in primis congressibus Delegatorum . Mutuae Catholicorum, ac Foederatorum querelae. De Indica nauigatione Mercatorum s
suasio. Rursus ad Regem mittitur Neyus. Mubta capita tractanda a Foederatis proposita: 1 Crutholicis pauca. Ne yi cum Rege colloquium . Eius moret in FIispania causet. Petrus Toletanus
in Galliam legatus. Caput de libertate religio, nis in tractatione laborat. Nouum s dus Galliae . α Angliet Regum cum Foederatis. Hispani Regis literet ad Hrchiducem . Quid egerit in Gallia Toletanus. Longet Induciet Paci proruntur. Earum tractatio sustipitur ab Oratoribus Reia
316쪽
gum . Ab Ianino prisertim oratione persuadetur Foederatis. Mox etiam Delegatis Archidrucum Denique duodecim annorum Inducie cum certis conditionibus sanciuntur, Europa Plaudente. V
317쪽
T post bellicos tot annorum labores, ad
Induciarum pacata negotia, tanquam adquietum aliquem,amoenumque recessum, in extremo huius Historiae Libro veniamus: pretium operae me facturum existι- mo, si rem totam fuse, ac diligenternam . Namque & tam laboriosi curriculi, belli nimirum annos quadraginta praetermessi. meta opportuna fuit duodecim annorum quies ; & huic merito praetuit biennij praeparatio, quo tum arma cessarunt, tum siequentes instituti sunt Partis utriusque congressus, in quibus de re tanti momenti a prudentissimis Viris accuratissime diiceptatum. Imo in hanc tractationem non it tantum incubuerΥ, quorum praesertim intererat, eorum-ve lectissimi Delegati; sed maximorum etiam Regum, ac Principum conuenere . quasi non de unius Belgij, sed de totius Euro tranquillitate azeretur, Tot quoque superandae obuenere dissicultates, ut miraculo prope fuerie , rem tam arduam potuisse ad optatumrunem perduci. Verum eorum , qui rem tractarunt, tanta fuit in age do dexteritas, in consilijs Llertia, ubique prudentia, constantia, Patien tia ; ut quem propositum habebant, scopum tanoem attizerint . Europa videbatur uniuersa harum Induciarum expectatione suspensa: neque sermonum, aut euntium uitro, curque literarum frequentior,uberiorque materies. Hinc etiam factum, ut eis vix constitutis, non illi modo, qui Belgicum bellum , aut alias eius temporis res gestas posteritati mandabant,hanc,ut memoratu dignam in primis, tractationem suis Inseruerint monumentis: sed singulares plerique libellos de Belgicis Induciis euulgarint. Horum ego ita sequar vestigia, ut magis tamen eis laeris, zscriptis insistam, quae a praecipuis tractationis huius Auctoribus,atque Administris identidem transmissi, meas ad manus ve-IG τvR quo rem ingrediar , cdm postremum ex Hispania spinula discessit; in regijs mandatis non ultimum illud habuit, ut Belgicum inter bellum administrandum, si qua tractandae Pa-
318쪽
cis, aut prolixiorum Induciarum oboriretur occasio ; eam libens amplecteretur: ac pro fisa diligentia rem conficiendam curaret. Quod vero alias,& non semel ab Archiduce Alberto , quod ab alijs Belgi; Gubernatoribus, ab Regibus, ab ipso Caesare tentatum cum Foederatis, scd frustra, nait: id tandem exequi, Se quisdem feliciter Spinulae Marchioni datum est. Tempus quippe captauerat ad tractandum valde opportunum: cum bello superior, ac tot recentibus victorijs Hosti formidandus ; non indecorii sibi ducebat offerre inducias, qui recusare oblatas potuisset. Si-βοπλς4 quidem speciosa victori Pax ea est , quae victis neeessaria. Neque verendum , ab Hoste reiectum iri, ceu toties antea; quando vires eius attritae, Copiae diminutae, pecunia in dies deficiens, &arma iam iam ceruicibus imminentia valide persuadcbant,ue. commodam pacem tam pernicioso bello prae haberet. Re itaque cum Archiduce diu, multumque perpen a I ad exploranduim, quae foret id temporis mens Foederatorum , ire in Hollandia i iusserunt Vatrauium Vittenhorstium, Horst ij,& Chesseliensis in Geldria ditionis Dominum. Is ex Hungar:a pau lo ante reuersus, ubi Equitibus mille, Praesecti locum tenens, praefuerat ; Hagam Comitis proseistus est,specie Consanguinei sui cuiusdam inuisendi. Ibi de re demandata verba clam iaciendo , deprehendit, non adeo tum alienos a tractatione concordiae Foederatorum animos, uti anteacto tempore fuerant. Poena quippe indicta vetuerant ullum de pace, vel inducijs sermonem seri . Haec ubi lux affulsit non desperato negotio; ad id Archiduci, ac spinulae commonstrandum, Bruxellas redhi Vittentiorstius. Nec longo tempori interiecto, anno scilicet superiori exeunte, remissus idem est Hagam, ad ampliorem aditum tractationi aperiendum: eidemque comes additus Ioannes Geuartius, Iurisprudentiae admodum peritus, qui magis ex arte posset datam sibi Prouinciam administrare. Hi primarios Viros, ac magnae auctoritatis conuenientes, disertioribus verbis Pacem proposuere: atque Archi ducum pCe
sertim propensionem in eam,& studiosam boni publici mentem
in hanc fere sententiam declararunt. elapsis retro annis, iμa sua erant,armu repetenda curauerint ;Hseo iure fecisse, inficiari neminem posse. Iam mero communes calamitates miseratos, , Selium non movi dissectum, , lacerasum , sed ad extremum exitium pene redactum, non sine lacrymis prospectantes , luctuosissimo bello , tantorum causa malorum, finem, aut modum aliquem exoptare. Pacem , mei Inducia primos serere, quas mix Obi ras accepturi midebantur. 2Ullas eos aequas , atque honestas conditiones recusaturos: neque quidquam postulaturos, quod Foederati Anue
Primi tractationis Administri in Holudiam mini: vit
319쪽
re merito possent. Si tam diuturno bello fessi, tot laborum, ac sumptuum acci . lpertasii, tot cudibin ,,damnis attrita, perpetuam Pacem, aut multorum annorum Inducim ad quiescendum,m reseirandum expeterent; integrum eis esse, locum, ac tempus de gnare, quibus utri que Pariis Delerati conuenirent,ad rem tanti momenti bono publico discutiendam. eQ,ὸd si iustis de causis non palam omnibus eam habendam tractationem censerent, μου in arcano rum paucis: id quoque per Archiduces probatum iri: eisque nihil antifuius, quam cum Belgis belbee, hoc est inge- nue , laccreque transigere. Nou ingrata prorsus haec suit Archiducum animi declaratio Primatibus illis Foederatorum . Quia tamen verba praeteruolant, scripta diutius manent: ad tantum negotium tutius promouendum, eamdem Archiducum voluntatem scriptis expressam Hollandi postularunt. Cum vero nullum eiusmodi Chirographum promptum esset, ad id exposcendum reuersus est Bruxellas Ge. uartius. Neque post multos dies Hagam se retulit cum literis, quae mentem Archiducum diserte, ac publicὸ testabantur. Has ut palam proponerent, datus est eis paulo pdst ordinum silemnis conuentus.
IN eo praefati multa de clementi Archiducum ingenio, sem- perque propenso ad quietem ,& communem Belgij tranquillitatem animo: multis quoque interiectis de belli calamitatibus,
quas a tot annis perpetuo tolerarent, deque Pacis commodis, atque emolumentis, ex allato Chirographo iterum asseuerarunt:
uamquam iustissima eause, ad ressum repetendas, bellum Alberto, atque Isabella seuaderent, malle ipsos tamen publica FEgarum utilitati multum de suo iure concedere, qudm ste recuperandi quod amiserant, arma prosequi, utrique Partium adeo luctuosa. Induerent ipsi quosve
Fae rati tam mitem animum: amplecterentur, qua ultro ijs occurre-
bat, quietem, ac felicitatem : proicertnt Coniugibiu, ae Datis suis, eam Pacem tamdiu suspirantistu: redderent demum Teliis Se tum, hactenus ab sese misere distractum ; is Patriam illam industria, lite-
rarum, Artium, in pristinum florem, , gloriam reuocarent. Eligerent merὸ ipsi utrum mallent: aut Pacem perpetuam, qua sibi, rebusque sese in aetatem omnem consulerent: aut eerte plurium annorum Indu- cias , quarum beneficio, labefactata Urbes, atque Oppida reficerentur sagri desolati redirent ad priri num cultum, mactata regiones in im tegrum restituerentur. Conditiones demum quas mellent, peterent: nihil Orchiduces, nisi quod aequo, hane io-me repugnaret, diagaturos .
Hi s tam liberaliter , benigneqtie propostis , gauis quidem insnu Foederati: verum ius illud Archiducum in suas Prouincias obtrusum, atque inculcatum pupugit non leuiter animos. Ut ta- imen
320쪽
i6o . men cautum, sibique commodum ad eosdem darent in re tanta responsum , dies aliquot ad consultandum inter se sumpserunt. Quibus elapsis , duobus Archiducum Internunchs, rursus ad
suum concilium euocatis,in haec ferme verba responderunt. Pamuam , aut nullam spem ineunda Pacu, aut etiam Induciarum Ubia Horum responsio.
gere uum Archiduces quidquam sibi tum in Faederatas Prouincias mendicarent. Iam ante annos quinque supra miginti eas sis , iugo quouis excusso, in libertatem decreto promulgato a Fruisse. Pro eadem libertate tuenda tot annos atrocibsimum bellum toleron , tot sub e calamiatates , tantum pecuniarum, tantum sanguinis profudio. Eamdem asissenseu Principum Europa fere omnium consematam: qui cum Foederatu Felgis egerintsemper, tanquam cum liberis Populis nullius Mortalis imperis subiectis. Eiusdem in omne futurum tempus proroganda causa, non sumptibus, non laboribus, non periculis ipsius mitaeparcer se 'missime statuisse. stuare ad ea, qua Archiducum nomine proposita essent, nullum aliud a Foederatorum ordinibus responsum dari, quam quod Maiestatis Caesarea,multorumque Principum Legatis redi dirum antea fulset: cum se, qui nullo menalem pretio libertatem adimere quoquo modo sibi tentarent; ullam Pacis , mei Induciarum instituere traffationem nec mellese, nec debere, nec posse . CvM hac adeo grandiloqua responsione Foederatorum ad Archiaue i in ienia Austriacum Principem, Hispanique Regis Sororem, reuertero ς ' ψε .Bruxellas Vittentiorstius, & Geuartius. Ea tamen fuit mitissimorum Principum clementia, ea tranquillitatis, bonique publici cupiditas: ut non parum de maiestate, nedum de suo iure remittentes, scribere Vittenhorstium iusserint ad Foederatos. Non esse mentem Archiducum eά, quam obtulerant, tractatione quidquam de ipsorum iure detractum ire, non decreta restindere, non libertatem ulla ex parte mlolare :sedsolum commune bonum ob oculos habentes , Pacem , aut Inducto proponere. Si ad eas Foederati propenderent, Archiduces quoque libentissimis animis incubituros. Hac facilitate Principum in rem praesentem valde opportuna, mitiora quoque visa sunt reddi pectora Foederatorum et ac mollior tractationi aditus patefactus. Ad eam neminem omnium aptiorem religiose quodam Viro, Franciscanae Familiae generali, ut appellant, Commis sario apud Belgas, Albertus,& Spinula censuere. Quippe ut arma militares animos: ita Pacis tractatio Deo fastos homines decet: . . quique sequestres plerunque sunt inter Mortales, ac Diuinum, Numen iratum; interpretes quoque agere debent reconciliationis humanae. MORABAT v R ea tempestate Bruxellis Ioannes myus, Ari-
crpiensis patria, Martini Arausionis yrincipi Guillelmo iamia