Henrici Boceri ... Commentarius in L. contractus 23. ff. de reg. iur. alterâ pleniori, ac venustiori editione instructus omnibus juris studiosis perquam utilis

51쪽

2o CAP. I. Qv ID SIT CONTRA CT.& consensus, ad constituendam obligationem, & ut alter alteri fiat obnoxius. Duplici enim vitio mihi laborare videtur haec definitio. Primo incidit in pactum, illique similiter competit. Nam& qui paciscuntur, solent convenire &consentire in idem, ad constituendam obligationem,& ut alter alteri fiat obnoxius; cum tamen esticaciter non obis ligentur. Pactum enim sua vi & indole obligationem civilem, hoc est, efficacem obligationem non producit, i. Iuris σentium . Sed cum maesta, ost de pact. ιβ tibi, et r. C. de locato se conducri qualem sua natura & propria vi tute parit contractus, Sequens diruso, Insiit. de obligat. ct d L Iurigentium p. in princ est . r. f. de pacI. LInde in d. l. Labeo i9. T de verb. & rer. signis simpliciter contractus dicitur obligatio. Et ini. Ex hoc jure 3. ff. de justit. & jur. Hermogenianus contractuum & obligationum simul & conjunctim mentionem facit. Deinde ejusmodi definitio explicat duntaxat contractum utrinque obli-zatorium. Nam verbis illis, alter alteri,

52쪽

Qvt D ITEM QvΑ s i CONTR. Mis tantum contractus significatur, M. ult. Instit. de obligat. ex consensu, l. 2. g. N. Is de oblig. action. & tradit Ioan Bo, cholt. in commentariis de pact- cap. I.

Ex innumeris quoque contractus definitionibus Interpretum ingenio constitutis quas quidem mihi videre contigit, nullae felicius res explicant, quam quae a Domino Cujacio traditae sunt, licet nec illae per omnia satis videri possint accuratae. Quare aliis omissis ejus duntaxat definitiones hic proponere libuit. In l. Iurisgentium 7. is de pactis, hoc modo contractum definit: Contractin a conventio se negocium, ex quo obligatio contrahitur. In hac definitione nihil viiij deprehendere, quis facile poterit; quippe quae constat, suo Verogenere, Conventio'negocium, Et forma , ex quo obligatio contrahitur. Sed cum etiam ex nudo pacto legitimo obligatio & actio nascaturi l. Legitima. 6. is de pact. videri alicui vitiose posset ea definitio,non animadvertenti,quod Cu-jacius his verbis, Ex quo obligatio coUB 3 trahitur.

53쪽

Q CAP. I. QUID SIT CONT PACT. trahitur, significarit, ex ipsio contra,ctu absique juris civilis confirmatione obligationem nasci,cum tamen pactum legitimum non sua virtute, sed legis civilis confirmatione obligationem pro-

ducat, ut aliquanto longius progressus hmanifestum reddar . In Paratillis in

Cod. tit. de obligat. & action. contractum definit in haec verba : Contractus est conventio , quae proprium, &legitimum nomen habet, Vel quae nomine vacat, datione tamen aut facto aliquo sumpsit effectu . Haec definitio elegans est & studiose com posita, continens contractus nominatos & in- nominatos, eorumque naturam subtiliterra, explicans, Per vocem, legitimum,o,ndit nominatos contractus esse quorum

nomina legibus, hoc est, jure civili pro, id ita sunt, quod idem docet ad d. l.Jurisgentium 7. in princ, is de pact. exl. 3.ss de praescript. verb. nec sibi contrurius , aut memoria sorte lapsus videri debet. Cum in ijsdem Paratit. tit. depact. in fine, adfirmat, emptionem,&Venditionem contractum ςsse non pactum

54쪽

2 εQui DITEM QVA s I CONTR. 23ctum, quod ei juregentiu proprium nomen insitum sat . Nam ind. l 3. T. deprς- script. Verb. per appellationes jure civili proditas, non tantu intelligere debemus contractuum appellationes jure civili inventas, sed etiam eas, quae quidem iu- regentium inventae, at jure civili singulariter comprobatae sunt, Instit. de Obligat. Per Verba , Datione tamen aut 2S.

facto aliquo si/m t essectum , docet

quod innominatus contractus initium& stubstantiam capiat ab ipsa datione , Vel facto, nec nuda ipsa conventio de dando vel faciendo sit contractus , uistraditur d. l. Jurisgentium 7. g. Sed etsii in alium , is de paci. l. I. g. Item emptio ac venditio , is de rerum permutat. Ideoque do , ut descontractus est: Dabo, ut des, pactum, Idem Cujac. lib. a. observ. cap. I Sed

haec contractus definitio incidit in acceptilationem ,. Nam & acceptilatio 27.

est conventio, quae proprium & legitimum nomen habet, cum tamen non

sit contractus, sed distractus, non ipsa contrahatur obligatio ,rsed distraha-B turi

55쪽

1ι CAP. I QUID SIT CONTRACT.tur. g. Item per acceptilationem, Instit. tit. Quib. mod. tollitur obligatio, & totitit. T. & Cod. de acceptilationib. Idem Cujac. in l. si unus 27. g. Pactus ne peteret, in Verb. Sicut tollitur obligatio, C de paci.

Conabor itaque contractus quandam accuratiorem definitionem hic proponere : hanc nimirum : Contractus est conventio, quae ex mente contrahentium , per se obligationem civilem parit. Huius definitionis membra ordine explicabo, & eius vim clare aperia Dico conventio , quod genus est contractus, i. I. g. conventiones, E depach. Ibi Ulpian. Conventionis, inquit, Verbum generale est,ad omnia pertinens,d quibus negocii contrahendi, transigendique causa consentiunt, qui inter se agunt. Est itaque contractus conVentio, quod genus commune habet cum pacto, dc distractu. Eoque genere contractus distinguitur a quasi contractu, dc pollicitatione: item 1 delicto, & quasi delicto, quae conventiones non sunt,

idque

56쪽

Qv tDITEM QVAsI CONTR. 2 idque verissimum est, licet nuper qu, dam in tractatu aliquo de contractibus,

contractum definierit conventionc,&c.& in illa definitione indebitum, atque ita quasi contractum, item pollicitationem contineri assirmarit. Dico praeterea in definitione, quae ex mente contrahentium, obligationem parit. Nam ut conventio sit contractus, necesse quoque est, ut eg agatur & tractetur de obligatione , l. ff. de obligat. & act. Ibi JCtus Paulus, Non satis autem est, inquit, dantis esse nummos, & fieri accipientis, ut obligatio nascatur, sed etiam hoc animo dari, & accipi, ut obligatio constituatur. Itaque si quis pecuniam donandi causa dederit mihi, quanquam& donantis suerit, & mea fiat, tamen non obligabor ei: quia non hoc internos actum est Uerborum quoque obligatio constat, si inter contrahentes id agatur. Nec enim si per jocum puta, Vel demonstrandi intellectus caussa ego tibi dixero, Spondes & tu responderis spondeo : nascetur obligatio. Haec Ulpianus. Neratius quoque ICtus in L Ab

57쪽

EO CAP. I, QUID SIT CONTRACT.tur. g. Item per acceptilationem, Instit. tit. Quib. mod. tollitur obligatio, & tot. tit. T. & Cod. de acceptilationib. Idem Cujac. in l. si unus 27. g. Pactus ne pete- ret, in Verb. Sicut tollitur obligatio, is de

Conabor itaque contractus quandam accuratiorem definitionem hic

28. proponere: hanc nimirum : Contractus est conventio, quae eX mente contrahentium , per se obligationem civilem parit. Huius definitionis membra ordine explicabo, & eius vim clare ape

29. Dico conventio, quod genus est contractus, i. I. g. conventiones, is de pact. Ibi Ulpian. Conventionis, inquit, verbum generale est,ad omnia pertinens,de quibus negocii contrahendi, transigendique causa consentiunt, qui inter se agunt. Est itaque contractus conVentio, quod genus commune habet cum pa- cto, dc distractu. Eoque genere contra-

ctus distinguitur a quasi contractu, &pollicitatione: item 1 delicto, & quasi delicto, quae conventiones non sunt,

idque

58쪽

Qv tD ITEM QUA s I CONTR. 23 idque verissimum est, lice' nuper qu,

dam in tractatu aliquo de contracti huS, contractum definierit conventione,&c.& in illa definitione indebitum, atque

ita quasi contractum, item pollicitationem contineti amrmarit. Dico praeterea in definitione, quae ex mente contrahentium, obligationem parit. Nam ut conventio sit contractus, necesse quoque est, ut ed agatur & tractetur de obligatione , l. 3. ff. de obligat. & act. Ibi JCtus Paulus, Non satis autem est, inquit, dantis esse nummos, & fieri accipientis, ut obligatio nascatur, sed etiam hoc animo dari, & accipi, ut obligatio constituatur. Itaque si quis pecuniam donandi causa dederit mihi, quanquam& donantis suetit, & mea fiat, tamen non obligabor ei: quia non hoc internos actum est. Verborum quoque obligatio constat, si inter contrahentes id agatur. Nec enim si per jocum puta, Vel demonstrandi intellectus caussa ego tibi dixero, Spondes & tu responderis spondeo :Mnascetur obligatio. Haec Ulpianus. Neratius quoque ICtus in L Ab

59쪽

Σ6 CAP. I Qv ID SIT CONTRACT. emptione 1 8. in n. f. depact, Quia, inquit, eo modo non tam hoc agitur, ut apristino negocio disicedamus, quam ut novae quaedam obligationes inter nos :constituantur. Similiter &Julianus, non omnis, inquit, numeratio eum, qui accepit, obligat: Sed quoties idipsum agitur , ut confestim obligaretur, l. Non omnis ly. inprincip 1. de reb. credit. His itaque definitionis verbis distinguitur contractus a donatione ea, quae sit rei traditione , item a solutione& acceptilatione , &c. quae omnia quidem

sunt conventioneS, non tamen contractus ; quippe cum iis non agatur de constituenda obligatione. Dico item tper se , id est, propria siua facultate &indole naturali absque juris civilis confirmatione , ad differentiam scilicet pacti legitimi. Contractus sua natura& propria vi ac facultate absque legis confirmatione obligationem & actionem producit, si personae contrahentes ad obligandum sint idoneae, quem admodum testantur juris textus, cum

impliciter dicunt contractum esse ob

60쪽

Qui D ITEM QvΑs I CONTR. 27 ligationem , l. Labeo ist. U. de verb. Dor. signis. Item obligatiCnes sunt ex naractu , g. sequens Hvisio, Insit, de obligat. Item obligationes nascuntur e confractu, L i. in princ. f. de obligat. o acZion. Item consensu fiunt obligatio nes, & obligatio contrahitur consensi, Instat. Tit. de obligat, ex consensi l.=a. in princip o g. i. ff. de obtigat. or aris. Item contractus pariunt obligationes , juris gentium T. g. r. 1f. de pact. Item quando contractuum& obligationum conjunctim&simul mentione faciunt,

ut in d. l. I. Conventionis , vers. Adeo autem j. de paritis. Pactum Vero legitimum, licet pariat obligationem '& actionem, non tamen propria sua facultate, sed ex legis civilis confirmatione eam producit, d. l. Legitima , 6 .st. de parit. or ibi Cujac. hocsradit,quems quiatur Iohan. Borcholt. in commentari ad dict. tit. de pact. cap. I. num. Io. er cap. 2 .

in a. paritor. divisone, num. I. a. O qq, Hinc etiam Imperat. Dioclet. & Maximian. in L myor annis D. C. de pignor,

ct fpora. rescripserum, pignoris, hoc