De morbis capitis frequentioribus, quorum cognitio, et curatio ita traduntur, vt ad alios etiam cognoscendos, & curandos mirificè conducant, hoc est De catharro, phrenitide, lethargo, & epilepsia, seu comitiali morbo, libri septem. Auctore Vincentio

11쪽

habeat in Epilepsia,quae de Hippocratis,& Galeni sente tia,ab humoribus crassioribus, tum pituitosis,tum melancholicis, non autea re semper venenata qualitate praedita, ut alij neoterici putauere, originem ducit. Quam saepe vero de apoplexiae causis, symptomatis,& loco affecto agatur, cuique librii legenti iacile apparebit. Si dixeris melancholiam morbum frequenter, maniam proprie dictam interdum quoq; homines afficere, lihilominus nullum id de illis verbum fieri, dicam ego in huiust nodi affectibus debellandis,illa ipsa conuenire praesidia,quae proponuntur in Phrenitide atrabitaria, in Epilepsa ab humore atro, melancholico,praeterquam quod de utriusq;morbi natura a me aliqua do disseri obseruabis. Obijciet alter morbum CApitis continuu fere, nedum frequentem esse dolorem,de quo pariter sermo non fit,cui respons velim,dolorem illum in C Apitrives genitum esse peressentiam , vel per consensum ab infernis partibus,&causam, aut frigidam esse materiam, aut calidam, ab his enim duabus causis maxime oritur CApitis dolor. In hoc profligando eadem methodo procedi tur,qua utimur in Phrenitide, si causa calida sit,4 cephalalgia potius, quam cephalaea,veluti si hec magis,quam illa, di a causa omnino frigida,curari selet a nobis ea prorsus ratione, qua curatur Lethargus,Catarthus, Epilepsia a causa pituitosa. Ita si vertiginem,& incubum quis me praetermisisse affirmauerit, no arduuefit responsum dare, quod viriq; morbi sunt veluti presudium Epi-lepsiae,& cum ea magnam habent in omnibus affinitatem, ut ambo merito pro parua, iam prae soribus existente Epilepsia accipiantur,de quorum tamen essentia 4 veris causis abunde agitur in Comitiali motho. Varistradu tur seporosi cercbri aisectus,quos etiam nos quotidie in Medicina facienda obseruamus, uti caros, cataphora, seu coma, catochus, siue catalapsis, Lethargusque, qui quidem sunt adeo similes, ut ob similitudine confundantur,4 pro

ipsis distinguendis perito artifice opus sit, iuxta illud , quod Aristoteles . Topic post Platonem in Sophista memoriar mandauit; Vnum esse ex principijs humanae sapientia rerum dissimiliu simi- Iitudines,& similium missimilitudines cognoscere.Qui quidem aD

sectus omnes in quibus conueniant, ac discrepent in Lethargod monstratur,& de illorum natura, ut de abolita memoria sparsim quoque

12쪽

quoque habetur oras, quae haud minori cum facilitate extendi potest ad amentes,& fatuos,seu sit illorum dementia illa, in qua aegri debiliter quidem discurrunt,sed consequentia,& ordinata diiscunt,& faciunt,Graeci rem vocant,seu in qua aegri non solum debiliter discurrunt,vertim etiam neq; dicunt, neq; faciunt consequentia,& ordinata, sed confuse omnia, nullo e proposito lo

quutur,&operantur, quam Paulus inter alios ληοον appellat; quorum omnium curatio licet in aliquibus differat , in multis nihilominus consimilis est. Unde per ea prope omnia,quae ad Letharguexpugnandum arseruntur, reliqua eiusdem generis symptomata pariter oppugnantur . Quid si paralysin, conuulsionem, ex Vtraque compositam oris torturam in medium alter adducata Profecto paucis admodum ademptis,quaeTheoricam dictam potius respiciunt, quam Practicam,ego non video,cur quaecunque 1 me tradita sunt in curandis Apitis morbis iam propositis , ad alios omnes ad de membru spectantes a perito in Arte adaptari non possint, nedum ad haec tria neruorum symptomata ut sileam quod de natura, di causis conuulsionis dilitisil si me in Epilepsia disseritur . Id similiter de oculorum morbis magis praecipuis, ut puta suffusione,& ophthalmia censendum est,queadmodu dein

rium tinnitu, de Dentium dolore, corrosione, aliaue corum praua assectione. Quid si dicam etiam ex Catarrhi potissimum curatione recte tradita non difficile elici posse curationem variorum symptomatum, atq; morborum aliarum corporis partium, nedu ipsiusCApitis Θ Patet hoc quam maxime in morbis med ij,& infimi venistris. Quis enim rite unquam tussim persanabit, nisi Apite prius diligenter curato in materia siquidem catarthali a membro illo ad partes spit itales transmissa symploma hoc saepictime cotingit,

dum scilicet naturalis facultas irritata talem esticit motum pro expulsione rei vias spiritus occupantis. Quod quidem symptoma si

diutius perseueret, nec ea Apitis fluxionem mittentis ratio habeatur, quae pro huiusmodi deprauato motu compescendo neces saria omnino exiliit, plura etiam, ea grauiora mala progignit,

haemoploidem,seu sputum sanguinis, ac phthisim ipsam Clare docuit id nos Galenus in historia illius Matronae Romanae, quae ex iugi Catarrho non tenui,& acri , ut cum Tralliano Altimarus, di

13쪽

alij, quibus ego etiam adhaerere aliquando visus sum,existimarui, sed frigido,& omnis erodentis qualitatis experte ad pectus delabente, in sputum sanguinis incidit Lancinantur enim partes illae thoracis interiores ex vehementiori, ac diuturniori motu, sicq;vasa tensa interdum disrumputur, sanguinem proijciunt.Vnde etiade mente Galeni illa tussis aspernenda non est, quae a sola intem perie citra ullam materiae miscellam enascitur, ne videlicet ex ea alijs contingat,quod . Meth. I 3.euenisse refert adolescenti cuida,

qui tussi ex bla stigida qualitate laborans , sanguinem expuit ad

heminam dimidiam. Praetermitto varias in spirando difficultates, dyspnaeam, asthma, orthopnaeam,necno empyema, pleuritideq; ipsam, saltem non genuinam qui affectus omnes vix recte curatur, nisi ea methodo misi praesidijs illis, quae pro Catarrho debellando afferuntur. Censeatur idem de multis viiij ventriculi,4 ventris, veluti de tarda alimetoru coctione, inappetentia,& alui fluoribus, siue bradypepsia, norexia, lienteria, ac diari haea;quae, nisi prius catarrhalis materia in fonte absumatur, kCAput perfanetur , diutissime perdurant. De podagricis, schiadicis,& alijs arthriti eis doloribus no est cur loquar,cum res sit luce meridiana clarior, nemo non in dies videat, experiatur sedari illos neutiquam posse,nisi Apite curato, siccata fluxione, quae ab intemperato illo membro tanquam a fonte quodam primit in scaturit, ac in imbecilliores partes demandatur Exemplo sit,& rem,de qua sermo, attestetur, Patiens ille a me in Consilio propositus, qui etiamnum vi ult,& septuagenarius est, qui licet non undequaque liber degat ab omnibus aerumnis, quas aliquot ab hinc annis occasione Catarrhi pati consueuit, ex quo tamen praecepta illi tradita amplecti tur, nec ab illis discedit, neq; a pedum doloribus,neque a pectoris morbis ita infestatur, ut idem paulo ante mihi per literas significauit. Tadem,quicquid hac de re sit, mea maxime intentio est, illa Apitis mala ad amussim enucleata in lucem edere , a quibus cum alios infinitos locos, tum praesertim almam Vrbem, in qua dego,in qua Medicinamis doceo, exerceo, saepissime infestari animaduerto, quod etiam antiquiores Medici,& Romae diutissime versati suis monumentis prodiderunt. In Vrbe siquidem omnes vel solita obeuntes munia,sive aestas sit, siue hyems, seu ver aut uis

14쪽

nusue, perpetuo de Catarrho conqueruntur vix ulla apparet febris quantumuis a principio lenis, quin paulo post, si ad exitiua . tendat,aut in Phrenitidem, aut in Lethargum desinat, si ad salute,vel Paraphrenitis,vel sopor aliquis in ea suboriatur, adeo propensum Aput est sub hoc Romano aere huiusmodi lassionibus contrahendis. Ideo summa cum ratione asserere mihi consueuit Princeps nobilissimus Medicos illos Romae esse magnifaciendos, qui de CApite soliciti sunt, quiq; morbos eius, prius quam facti sint,praecauere norunt, quia postquam reuera facti apparent,ut in seipso verebatur Galenus Phrenitidi propinquus, curationem minime admittunt. Epilepsiae, praesertim in pueris,ita frequentes cernuntur,ut quotquot pueros hactenus inuisere mihi contiges, Aga, Ios Epilepsiae obnoxios ad inuenerim. Quod horrificum,4 monstruosum mali genus Romani scite In Antiglioli appellant, secuti nimirum Hippocratem, qui infantilem, ac puerilem morbum vocat, eo quod tenellam hanc aetatem maxime afficit. Vnde ego cxistimo , si caelum hoc Romanum sanitatis gratia fugiendum aliqui, bus videatur, id aliquam tantummodo habere veritatem propter hos ipsos Apitis morbos , quemadmodum olla magis causa febrium,ut de sua aetate, quingentisin quinquaginta ab hinc cIrciter annis, aperte scripsit B. Petrus Damianus l. De abdic Epist. his versibus:

Roma vorax hominum domat ardua colla virorum ,

'ma ferax febrium, necis en uberrima frugum, Romanaefebres Habilisunt iure eos uem semel inuadunt, vix a uiuente recedunt. Neq;de hoc aliquis miretur,quia tempore, quo Galenus Romae Artem medicam exercuit, multa coposuit volumini, febris hemitritae , vel semitertiana vocata multum frequens erat, ut ex eodem patet lib. De tot. mor.temp.cap. 7.& a. in L Epid. 2S. Quod tamen nostra aetate verum non est, causa latet, sed alibi opportunius inuestigabitur. Remanent Tomus alter Pectoris,d Ventris frequctiores morbos amplectens,Ceturiae de Quaesitis per Epistola,& Medicae Consultationes, quae omnia non multos post meses, diuino amante numine, typis excudenda tradetur. Interim ex his,

qui primi effaciatur in lucem, laboribus unusquisq; de caeteris facile

15쪽

cile iudicium seret, potissimum vero, an qui ita publice docet ,

medetur,cum utilitate doceat,& medeatur.Non sit autem,qui iudicium daturus est, atro liuore denigratus, qui, ut ait Hippocrates lib.de Arte, quod ignorat, falsum esse putet,neq; ita mihi neia celsitudinis vinculo coniunctus, sed animo candido qui diu in literarum stud ijs versatus sit, cuique tandem magis amica veritas, quam vel Socrates,vel Plato,cum dicat Aristotelas lib. I. Eth.c. 6. licet ambo amici sint, sanctum nihilominus esse veritatem ipsis inhonore anteponere Verissimum est enim quod legitur apud Pto- Iemaeum in Centiloquio, Sent. I a. Amor,Odiumque,ne vera eue niant iudicia, prohibent:siquidem minuunt maxima,augent minima. Vale candide Lector,atque iterum Vale.

16쪽

INDEX CAPITUM

SIVE LECTIONVΜ

V Vfrequens ubiq; ι Catarrhus, O Romae in

Catarrhi desinitio Lect II. dia mala a Catarrho proueniant Lect.III. 9 A quonia cerebri morbo Catarrhus LLeI IV. Is De causis internis praeternaturalibus, ct externis etiam non a- ruralibus ivbi Hippocrasis locus enarratum O quarιtur an Catarrhus . frigore per expressionem, an per colliquasionem dissuat. Lect. U. ITII difrent-s,ct Signis omnibus Catarrhi Lect VI 2IDe Scopis in Cata'Bo curando, g; Uictus raιιone,ci Instr1mIFae Prandis, ct Coena.Lect. VII. aqDe Potu,Somno, Uigilia concubitu in Catarrho Lect VIII. 8 De Chirurgia primum de Sanguinis missione.Leei. A. 32 De Sinapi is, baenigmis, incauterjs in Catarrbi L an Mareonae illius Romana apud Gal. s. Mere. Catarrhus V dus, an potiusfrigidusfuerit Lect X. 3 te Pharmacia in Catarrho,In qua orarouersiae duae de Hac temporepurgantitim in hoc aspectu paucis discutiuntur Lect XI. Additur Consilium . De Catarrbo eurando tam in Nobiti Rauemetate, tum in omnibus hoc morbo detentis. 7. que ad os

LIBRI SECUNDI.

17쪽

aua animae potentia dantur in Pbreniticis,ct argumenta negantium in Phrenitide subiectum esse cerebrum. DcP.III. Ios Subiectu in Phrenitide cerebru latuitur,respon=q; assertur ad

contra sentientium argamenta, e quomodo in ammatione, ac delirium patiatur. LecP.LV. III De causis omnibus Phrenitidis In quibus dubisationes, contrarietates in doctrina Galeni, O aliorum tollamur LeeP. V. II 6

Disserentia Phrenitidis , O quaenam i vera ea a similitudinis Phrenitidis cum deurio per consensum a Diaphrag

Designis Phrenitidem ab alijs consimilibus morbis dininguentibus.LecI. VII. I 24 Signa tam impedentis, quam praesentis Phrenitidis,nec non disserentiarum causarum eius. Lect.GII. Ia De Prognosssico in Phreniticis is an urinae inficienda Anti assectibus Capitis. Lect. IX. MI De eodem.Lect.X. 33 Te eodem prognoIlico ubi perpulchra luuntur problemata. Lect. O. . 37 De Scopis in curanda Phrenitide, O de auxi*s a Diatetico Fonte hausis Obiter de communi errore infictu Perseo,ct Persico,ctis ordine in cibisseruando.LGU.XU . I 3 De potuin Phreniticis,deq; alidis quibisam ad Diatam pertianentibus i quibus quae dubia sunt, O controuersa apud Medicos dilucidantur. Lect . I. 49 De Chirtirgia in Phrenitide. In qua controuersiae Medicorum de sanguinis missione. O lys eiusdem Fontis sedantur. LM.XIV. I sDe Pharmacia, . Vbi de recto usu forma,ac tempore pur gansitim medicamentorum in hoc morbo potissimum agitur. Lect. XV. II 8

Te recta adminisTratione repellentium, ac digerentium in Phrenitide, deq; huius morbi per consensum a Diaphragmate curatione Lect XVI. I 6

LIBRI

18쪽

MEdicina Practicae vocatae encomtum, Maliqua de ordine seruando in explicandis soporoses,al cerebri morbis LMRI. 7o Treuis quaedam, dilucida Capitis, partitim eius delineatis,ex melioribus Anatomicis Lect II. 7qDe eadem materii, O an cerebri facultates principessedibus interse diuinctae t.Lect. III. 8o Definitio Lethargi,ct an Lethargus insammatio. Lect.III. I 84 Explicatur magis Lethargi essentia, quaeritur in primis virum Lethargici delirent.Lect. V. 89 Noua Mereati opinio de ea a deliristin Lethargo Vtrum Lethargus morbus sit,ans toma, ct variae eiusdem assectus disserentiae Lect VI. I aDe causis Lethargi tam internis , quam externis, deq;signis praeindicantibus, pathognomonicis. Vii depul bus , urina Lethargicorum diaeritur LeeP. VII. I96 De Signis distinctivis,ct promonicis, a duoesippocratis lo- ea dilucidantur Leet.VIII. o De Scopis, ct indicationibus in curando Lethargo, deque Victus ratione in illo procribenda.Vbi de vini usi in Lethargicis controuersae veterum Medicorum conciliantur Leci. IX. os

De auxilν Chirurgicis in Lethargo , ct paucis quibusdam

DE iii quid nominis Leu.I. 22 I suisio quid rei. Leta.II. 226 In initima usi si veram semper conuut onemfieri pro

19쪽

Vi in Epiri me essentiam legitima conuul o , motussu

conuul us, ita in eadem per consensum motus tam conuul uus reperitur.Lect.IV. a 3 Ex cerebri ventriculorum, nempe medj, aut Arem occlusione Dilapsiamfleri offenditur. Lect.V. 23 Anmotrix facultas ad motum epilipticum edendum cone. rat.Lect.VI. 39 ua ratione dicatur cerebrum tam prouet aduersus rem infensam insurgere,cum exsul natura sensu carere dicatur Lect.VII. 2 a Vtrum cerebro non assecto Epilepsi aliquando fiat, bH uis solum arotidibus arterdis, enis iugularibus. Lect.VIII. 246βuamobrem Dileptici non modo ingruente morbo Iensum , , motum, rationem,ct memoriam amittant,sed etiam ab eo liber tanquamsatui. memore ivideantur Leci. IX. 2 o obiectionum adueris anteactam Lectionem dilutio.Leet.X. 36 De disserens Epilepsiae,ct modis omnibus,quibus nonsolum cerebrum,sed unaquaeque pars ab altera per consenstinet Ucitur.Leu.XI.

iam fuit opinio Lert. XII. 267 An Luna natuendasi Epilepsiae causa.LeG.XIII. 73 De proximis uilemiae causis.Lect.X U. 79 Auctorum magni nominis de causa proximauile aesententia effertur,o confutatur Leci. XV. 8a Aristotelis opinio de somni, ac Diosea causa expenditis. Lect.XVI. 188 Dilepsiam ct in acutorum,ct chronicorum morborumseriem cooptaripo eoAenditur Leci. XVII. 29 aDubitationum contra habitam Lectionem lutio.Leet.XVIII. 296 De ea sipilem per consen m. Deci.XIX. 3so De praeparantibus piisseae causis internis.Lect. XX. 3

iubitationes omnes ex anubis Lectione insurgentes persoluuntur. Leta. XXI. 3o8

LIBRI

20쪽

morborum pertractat,Simiotice dicta Leci. XXII. 3r6De Signis imminentem uilepsiam per essentiam praedicentibus,eorum causis omnibus. Lect XXIII. 3 9 Enarrantur caeterasigna impendentis Dilepsiae per essentiam in antecedenti Lectione omissa.Lect.XXIV. a ter humo pituitosusne an melancholicus Diuesamgenu rit,quibus notis deprehendatur Leci. XXV. 333ωe Signis Episep ἁ ventricula, caeterisq; corporis partibus progenita Lect.XXVI. 3 IDe Signis Dilepticorum, quae pathognomonica dicuntur. Et

an orisdum pecularis i Epite a nota Lect XXVII. 347 De laesa respiratione pilipticorum,o quamobremsensus omnes hoc in assectu amittantur, probabilio causa assertur, quam factum tis superioribus Pulfus, ct urinae uile-pticorum qualisnam t. Lect.XXVIII. 3 3di s tomata circa finem Diopsia, ct ea iam ita cernantur. An in parast die morbus desinat, O qia materia illius causa trudatur.Lect. XXI X. 36o De Prognonico Diopticorum Lect.XXX. 36sAn soli homines nter animante Epiles laborent,visentire videtur Arist. cur ingenio praepollentes viri maxime omnium uiliptici euadam Leet XXXI. 369βuamobrem Dilapsia haereditario quodam iure insilios, ct, quod mirum magis es, in nepotes, parentibus illaesis , ex auis descendat.Lect XXXII. 3 74

LIBRI SEPTIMI. DE Indicationibus in quacunq; specie Dilesiae, deque

huius curatione in Infantibus laete adhuc vocentibus. Lect. XXXIII. . 38 De eadem curatione in pueris lactentibus,=potissimum de