장음표시 사용
471쪽
qualitatem, sinaturam sesent ostendere , qui in venis continen tur,cum serosa illorum pars per urinas excernatur. Vnde si urina ipsa colore,& substantia parum discrepet ab ea, quς cum rubedine crassitudinem praesereri,signum vobis erit sanguineini exuperare, di humores afanguinis natura non valde recedere. Sed interim adicet alter haec habere veritatem,si de uiuerso corpore habeatur sermo, at si de plenitudine ali uias determinata particulae, capi, iis praesertim loquamur, virium robur non ita, ut ante significa' hit. Hoc utique vertantiam est, ideoqῶ potius id ipsum demonstra, bitur vobis ex colore, lenis male affectae particulae in casu nostro ex facie,&oculis. Nam oculorum aspiciendus est color, civenae etiam in eis notandae An plenae,& tumidae si bene coloratast facies, calida potius. Matri stigida assi quibua omnibus ubi curanti Medico cor labit ateriam, qua hyilaptico negotium sa-
cessit , ad sanguinis naturam proxime accedere, protinus de san
guine auferendo cogitabit quidquid alij contra sensit e videaturi Conuenit staq; hoc in assectu sanguini missio, dummodo requisita dicta una reperiamur Hinc alia, insulsit dubitatio valde utilis, di digna quae vobis adhucu Arta tyronibu ,& Medicinael vix ini satis explicetur. Dato quod curandus osteratur aliquis Epite a
detentus, cui educere sanguinem non possimus, aut quia vires non putantur duraturae, aut aetas, Vel simpus prohibent, aut aegrotus ipse pret luxu,& animi mollitie venam secari non permittit, qua ratione instituenda erit curatioὸ Vbi laboratis vires imbecillis anguinis vacuationem per venae sectionem , cucurbitulas, litudinis minime ferre posse Metur, alia ratione auertedus,& reuelle ducerit impetus humoris, qui in caput fertur, sequendo nimiru, ac imitado Gal. 3 Meth. t 3 in curatione illius matronae Romane quei
sanguine e spiritalibus me bris expuerat. 5 enim ausus est Gal. illimet matronae,quq per aliquot dies ieiunaverat, prς inedia debilis erat,sanguine mittere, ted alia via incessit, Negatisq; omni bus alijs uacuationibus,solis clysteribus acrioribus, necno vinculis, atq; frictionibus toti corpora,excepto capite,adhibitis, corpus vacuavit,& reuulsione molitus fuit. Haec omnia alacrius imperanda,si aeger non quidem ob virium infirmitate, sed propter animi morullam, ac luxum,quod in uiris diuitibus,atque principibui
472쪽
aliquando contingit, a sanguinis missione vobis abstinendum erit.
Dicebat enim Gai. Deianit.t n. a. agitu liberalius esse ducen- dam,a quibus sanguis non ausettur,is quia non minus medici, menta piar Passumenda respuunt, ac negligunt, quam sanguinis detracUOnem,clyttere impurentur,non Olum acriores,sed saepius etiam im ciendii velut frequentes,validaeq; frictiones, caeteraria expolita. Quod si languinis vacuatio per cueurbitulas scarifica. tacdorto , cruribus admotas, sicut per hirudines harmori hol dibus fieri permittatur, instar erit aliarum vacuationum, quae mox dicebantur,& vicem geret phlebotomiae, ut ait Avicenna . Quare in pueris di senibuη io quibus per aetatem a vene dectione desistimus, ab tisice partibus detractus sanguis mirabiliter confert, nec villa inde noxam in viribus timere debemus, ut est communis omnium Medicorum contentus. Quantum ad copiam, seu quantitate extrahendi languinis memoria recolatis quod nos admonebat Galamis lib. I. ad Glauc. limsanguinem nudi esse mittendum pro anhmgtudine affectus, quia laeve vises nimis labefictantur, in morbo piesertim, qui par xysmorum frequentia, lymptomatum magnitudine patientem, non raro de medio tollit, cin quo sanguis ad pituitolum, vel melancholicum vergit minc etenim sumptaindieatione parcius utique mitti sanguis debet. De huiusim inamq; Epuepsia sermo noiter accipiendus est, utpote frequentilinsima, di de qua in primis Hippocrates, Galenus intelligi volue
runti Qvqd si de inpiled sanguine si nulli du-
hium quod alia ratione res haec dirimenda foret . Hanc enim dari multi contendunt ex Hippocr. ωGal. q. De at Vict in acui. te X. 2 3. ω viror. potissmum vero ex illa lententia,quae legitur etiam in Coac. praenot.lib. . seci. a. Aphor. ao. Qui statis interuallis sanguine fundunt,siticulosi, siquidem non effuderint sanguinem, Epi-1eptici moriuntur. Quanam vero ratione & quo pacto a sanguine Epilepsia gigni polii , ingeniose ostendit Mercatus in Praxi, Conlultationibus consuli 3 Refert enim actabundantiam lan sumis,pra qua venae cerebri tumefacta leui corneyessione eiusde
λαerebri cauuate coarctant , Vt nat a cone: crnuuius malum pra cauens,conuulsiuis motibus excitatis,ici vitare. In hac itaque Epi-lepsia cui dubium,largiter, copiose mittendum esse sanguincm, Pi iuxta
473쪽
iuxta illud quod laetam potiates phonIaselinum sectis.
ione In tempore autem, quo mitti sanguis debet,duplex conita deratio;veLeniis ad anni tempus respicit curans Medicus v ad morbumsi ad primum Gal.de curan.rat.per sang. misi cap. T. &Io.ijs, qui facile in comitialem morbini incidunt initio veris sanguinem ruttit,quem nos sequi debemus; si ad secundunt odiatur CeIsiuslib. 3.cap. 3. qui sic Ioquitur.Expectadiri in dies quo prolabitur tendumq; tunc,vel sanguinis missione, ve ductione alui, ve nigro veratro,sicut praeceptum est.Quare vult Celsus secadam esse venam mminente accessiioncivi vacuetussanguis, mala capite reuulsio. Remanet vltima dubitati e loco, per quas Venas
extrahi sanguis de t in Epilipticis, ut insic quod aiunt, a
hac in re moueatur. Aretaeus carverianscubiti &fronti cuius
sententia videntur etiam fuisse Critus Aurelianus. Paulas At Celses in citato loco,& Galenus Decur. rat per sang. maiia Ime cruribus potius sanguinem haurrunt Malier parte idem a Tenus eo)em in libro. r. Com.in ' Epidem. atque alibi in capitis aflactibus venam humeralemmam cephalicam priuant incidendam esse tradit Auioenna ero ut pie pertundita ro pllenda huiusmodi conuouersa hac sed rata cimaui igno'randum vobis non est,posse a Medico tam superimes, quam in riores venas in Epi Iepsia secari, pro diuersitate nimirumst mor arum, proque vario statu,varijsq; conditionibus tarporis Epite a talentis. Vbi in capioru cerebro materia resitari,iam ad laua partem aut omnino, i maxima edi parte taxitarum , qui m*bum sociere potest, neque in alijs vllis partio notatu dissa existit humorum replatio de qua verendin sit, ne in caput era
tur,tunc tuto in cum ratione sanguinem mutetis exsecatone venarum propriarum capitis, ut lant vena frontis, venae narium,
quae sub lingua latitant, vel post aures excurrunt, appositis hiru dinibus.Fortasse etiamiconseret secare venam illam, de qua Ron' deIetius in Meth.cur. morb.c de conuulsione,ubi haec leguntur: tetano tamen, alijsq, colli conuulsionibus , ut in plia , secare prodest venam nonomnibus cognitam, quae in prima Oru-- vertebra cor citureiura, taper summum vertebrarum spinae ad os, que sacrum otium pemptat, pauta supra primam eam
474쪽
dorsi vertebram in spinam subiens occulitur. Quod si habenda,
intita sit non modo praesentis,& defluxae materiar, sed adterius quoq; P quae vel iam fluere incepit,aut saltem timor est, ne luat, quoniam Malia particula ex ijs, quae supra clauiculam sunt, humorum coinpia repleta apparet,nec non vacuatione simul, isquessione opus est,nulli dubium quod incidenda erit cephalica,quia per hanc generaliorem vacuationem partes capiti vicinae vacuantur, ac deor.
ium reuuluntur succiUne ita facile sursum ad affectam sedem esse. rantur. Vbi plenitudo reperitur tam in partibus, quae sunt supra collum,& clauiculam, quam in his, quae sunt infra, haec plethora deplenda per sectam venam mediam, quae fit ex coalitu utriusque videlicet humeralis,& axillaris.Si vero plenitudo ad viscera quoque pertingat,& mali sementum pcndeat a lacore, partibus circumulis, ob eorum pleniluc in is, qui non videt statim eam veni esse apersendam,quae citissime potest illud sementum subtrahere , auerterestquentem humorem, aliquid e capite detra bere e Vndecunque enim mittatur sanguis,tandc ea vacuatio toti corporis impertitur. Est aulcm vena interior,alias basilica, quae velocisi sime,& phirimum ex his,qua principes sunt, paStdγus, corpus eua uat, ad quam propterea in acutissimis morbis sese confertHippocratesq. De rat. vi c. in acui. 2.Stdenique mali orig eueniat aut
me mensibus cohibitis,aut ex suppresso languine Ahimorrhoidi bus inuere solito,res', adhuc in principio sit dum materia in motu est, dii bio procul ad venas pedum, vel tibiarum pertundendas - vel ad loca illa scarificanda,ut singuis inde emanet, ac detrahatur,mnfugere oportet, humerali, aut alia quacum vena superiore relicta, Alioquin enim humores ad superiora manifeste concharentur. De incisione tamen venarum ad pedes attinentium, perpendenda sunt verba Galeni ex lib. De cura at .persans miss ubi ait, quod cum sanguis ineunte vere mittatur alicui, qui sit ab aliquo morbo corripi solitus,ut eum tueamur, antequam morbus inuadat,considerandum est, an sit solitus aliqua certa particula potius astici, an vero morbus isGleat totum corpus capere, sicut arthritici, qui omnibus laborant articulis; nam si totum pariter sit obnoxium illi affcctui undecunq; sanguis detrahitur, non multum refert; undeLunque enim potest,ut iamiam dicebam, tum exina-
475쪽
niri sed in quibus praecipue pars quipiam Blita est aliquo la-
commodo tentari, non ita expedit ex quacunq; parte sanguinem auserre, sed ita hi sunt tractandi, sicut illi qui aborare incipiunt Idcirco addit Galenus: Podagricos ex cubito vacuato,vertiginO-
'sos vero,& comitiali mor obnoxios pomis ex rusus Ex qu calem doctrina sacile escitur, uertigines L Epite cos ab initio,& cum primum laborare incipiunt, uacuandos esse per sectas venas in cruribus, ueluti podagri os,eudolere coeperint, pereas, quae in cubito secari solent. Haec omnia hucusque allata de uenis secandis, non magis ad Epilusiam,quam ad alios quoscunque capitis,&cerebri morbos pertinere viatientur,exAlli';Jacile colligitur so suti ontradictionis proposit intinguinis misione sa- clanda in comitialibus. Si itaque totum corpus, δε caput simul in animo sit euacuare,nec suppreta sint menstruae purgationes, aut cohibita haemorrhoides, absque ullo dubio tundendae sunt vendi sepeliores nempe brachij, quia partes illae ad caput pertinentes ab humorum copia grauatae ita melius exonerantur si vero magis reuellere velimus, maturam ad noxias materias in infimas,& longinquas partes ablegandas inuitare,tunc prosecto uenas inferiores incidere magis expediet. Adhuc enim morbus suam sede in capite fixam non habet,ideoq; a tentata tunc primum fluxione parte longe reuellere conducit. Sunt e Practicis qui auctoritate Rhasis tam in Epilepsia,quam in Phrenitudeat incubo singuinem simo e saphena mittendum censent, quando uidelicet magnia, est totius corporis repletio, aut ex retentione sanguinis hamaor thoidalis, aut menstrui mala illa proueniant,deinde ceph licam tundunt, ultimo loco uenam frontis. Haec ergo dicta sufficiant de uenae lectione in Epit plicis , & de controuersijs Medicorum in hoc celebrando remedio De uacuatione per haemor hoides , - alijs hi itu: gicis in iiij in crastina uerba facie
476쪽
Sesanguine ex haemorrhoidibus vacuando; de cauteris,
ct Phaenigmis Dct I. VAE LIBE naturae actio recte facta nostra de Cesse infructio in auxilis aegrotantitasPadmouendis, ip-utinctili. Dicit enim Hippq-
crasso lib.de Arte. Natura stimulata, & impii Partis peritis quae fac tenda sunt demonstrat. Vn de Medicina ad naturae imitatione cneta eade, quantum potest,imitatur, multaq; praestantur a Medicis cum euiis denti utilitate natura magistra,quae non edocta, nullo via praeceptore, ea, quibus opus est,facit, apud eundem Hippocr. 6.Epid. Sedi. s. Quod si vilibi,certe in presenti materia quam maxime elucet. Hsmorrhoidum enim apertio,cauteriorum excitatio,& phoe.
nigmorum usus iiijs,qui Epilepsiae obnoxii esse solent, an non luce clarius a natura nobis praemonstrantur Vnde paulo ante ad finem Sectionis tertiae idem Hirepcr. dicebat. Qui haemorrhoides habent, neque pleuritid neque peripneumonia,neq; phagardems,heq; surunculis,neq;tuberculis tereb inthi figuram habentibus cor Apiuntur,fortassis autem neq; lepris, fortastis neq; vitiliginibus. Multi tamen intempestiue curati, talibus non tarde correpti sunt, di sic perniciose sue,unt Et quicu q, alij abris us,velut fistulet alio-
ma medela uni-asadiquem Jocum influΩbus factos affectus liberat, in sis pqu Dp DAus,illos impedit Ex eodem Hippocrate in fine sextae Secti illisi operi olligitur,
harmorrhoides sanguifluas prohibere incipientem atra bilim , sanare durum lienem. Sic habetis apud Hipp. 6. Aphor. a. haemorrhoides superuenire melancholicis bonum esse, quod etiam tradit Galenus Com. Aphor. 24.seel.6. Ita Medici didicere in morbis nephriticis, melancholicis venas illas aperire . Melancholiam enim , ait Gai non solum incipientem haemorrhois sepius prohi- buisse visa est, sed etiam iam factam curasse,& lienem induratum. Im54 varices talia curant,podagia'; Marthritidas. Ex quo fit,
ut raro sine grauioris incommodi metu haemorrhoides supprimatur . Dicebat quinetiam Avicenna I ter tract. I. cap. 8.ex Rulsi
477쪽
que De Dilepsia,seu Comitiali morbo
Ephesi sententia, qudd cum apparet Albaras in partibus capitis Epileptici significat resolutionem Epilepsiae, sanitatem.EtHin. S.COac. praenot. Secst. I. Aph. 23. ita scri Capitisso lusi lotu epus per nares efflaens, ut crassa,& sine odorea siluit quoque i mulcerum erutio adflusiindod siqnnvis, hasDr Ulerius ena trans verba illa;ulcerum eruptio; hoc inquit,abseelius rationem habet κατ μεταψασιν quod vitati Medici in Pertinaci dogo: e cespitis imprcssis cauterijs materiam foras euocant, medicamentis vesicas Mulcuscssa ei novent. Sed ne ab haemor-rEAdibus longe diuertamus, audite obsecro Hippocratem in is
Coac. praenot. Sedi. a. lib. . Aph. a I. ita loquentem Ex haemorrhoide palum aptarente vertigines proserii recise m ΝΛ
laicis si s derationem iunificanAc quicquidniuiuscrodi apparuerit, aliquid mali significat.Idem Hollerius in haec verba Hjppocr.ait. Quomodo igitur profluentes
haemorrhoides melancholiam,Epilepsiam,plenitudinem, ulcera maligna, que φαγεδενα furunculos,lepram,pseram, vitiligines, vertigines, di sanant, ne fiant, prohibent:ita si consuetae supprimantur, eadem mala possunt inuehere. Hic autem solas vertigines annotat, alia quoq; vitia inaudiens,ut Epilepsiam, cuius praenuncia vertigo. Praeterea c31psi H ppocr.lib. 7. Sec'. a. sent. 3. Ad Olli ..inicis haemorrhoides supernatae utili. Ad remJUtur nostram pro
Ziibus acceri odicio quod haemorrnoidum aeertio in comitiali esset' a cavstilocum a latest . si ab humore melan- hs Aasso riculento in illis malum originem sinat, e lati
gustiaesi venis illis educto, par accedet utilitas Epilepsiam patientibus ab huiusccmodi causa, ac accedere solere constat experimen-ro,& auctoritate Hippocr.& Galeni melancholia detentis . Si abhii moti a pituitosis flepsia genita sit,& in venis illorum copia exuberet audissonis nomine prodesse quoquo modo poterit venarum illarum reserati, quatenus deorsum fit aliqua peccantis materiae reuulsio,& euacuatio etiam. Quod si a sanguine,vel bile, Vt nonnulli contendunt, aliquando fieret id mali genus, copiam minuendo,& feruidum, ac biliosum sanguinem extraducendo,euidenter comitiales iuuant adapertae hemorrhoides . Quod siquideinterdum tenuis, floridus sanguis, non semper crassus , niger
478쪽
excernatur per illas venas,tum sensus clare vobis demonsti ac ta ratio dictat,& auctoritas confirmat.Illa quidem quoniam per ora venarum quilibet sanguis egreditur, imo crassiore facilius prodit tenuior. Haec quia apud Mesuem cap.De vertig. Ihrenit.legitur quod haemorrhoidum prouocatio plurimum in omnibus viroruq; affectuum differentij prodest. Insuper quando Hippocri loco citato asserit haemorrhoidibus laborantes no corripi phrenitide, ne,
spiam Galenum clare ammare 6 Aph. a. venas haemorrhoidales aptas esse natura, ut euacuent sanguinem crassum. Responsio sit sanguinem perluitisinodi venas vacuari ut plurimum, maiori ex parte crassum, ac faeculentum, ideo harmorrhoides suppressa apcriuntur, ut sanguis crassus vacuetur. Non raro tamen inde contingit sangu inis etiam tenuis, tiliosi fieri vacuationem . Dici forsitan posset,naturaliter sanguinem crassum,non naturaliter eis ro quemcunq; siue crassum, siue tenuem inde prosilire. Et hoc patcto componitur pugna,quae apparet in Galeni doctrina Aliquando sanguis in pueris,aut alijs, sed imbecillioribus ab ha morali ia dibus vacvatur, dum neque ex venis brachij, neque pedum per aetatem, ac vires infirmiores haurire sanguinem licct. Minor si quidem fit spirituum iactura, ac virium dissolutio. De cucurbitulis ascariticatis,quae cruribus,& dorsis appicantur,seu vacuationis, leureuulsionis gratia, quam ctiam non scarificatis, qua pluribus corporis partibus ad reuulsionem a capite faciendam admoueri
solent, superuacancum est viteri .lo iis,quoniam res cst cui ciis
manisesta. Quantum ad cauteria de his abunde supra actum fuit; aliqua nunc etiari asserenda sunt. Magnopere ergo sequiic si
ab omnibus sere corrimcndantur, & a Medicis clim ratione excitantur ad nstar ulcerum illorum, Per quae a tzra si onte sau: multi .ac sar morbi euincinitur . Accedit Cornctive ii te cimo
Esem lib., cap r 3 ubi ad hoc praesi innus veluti a sacras
atri horam seu ad ultimum remedium in comitialibus nos confugere ainrmat:In quorum tamen praetcriptione n et ere, Gn. considerate procedendum, imo diligenter memo ra recolendum
479쪽
que De Dilepsia,seu Comitiali morbo
sonticulos esse similes abstessibus, quos natura, dum recte oper tur, semper insta morbum molitur. Vnde Hippocr. a. id.
iisti mi, ac remotussimi sunt a morbo. Hoc ideo dico vobis,ut prius quam Epilepticis cauteria assigantur,de loco,in parte cui conueniunt,certi sitis . Si etenim in Epilepsia per consensum ab infernis partibus enata, pagi capitis inuranti . in ipsi i sonticuli fiant, Triuis adeo stolidus, qui no cogfioscat hoc esse materiam Epilepsiae etaud locos allego in cerebro attrahere, simorbum adaugere in Tunc enim aperieridi sunt in cruribus, non brachijs,d multo minus in capite. Vnde non possum undequaque probare consilium Plateri,dum lib. j. Observ. in Epilepsia diuturna, quae a tumore in manu suborto,& in ulcus conuerso originem habebat, cauterium occipiti affixit.Vt occurrerem, inquit,paroxysino,qui metuebatur, cauterium in ceruicis posteriore regione fuit appositum niti dicatur asstin tunc Uotius Uympathia in idiopathiam demigra 'o ongaIγatiendi consuetudine Concludit nihilominus idem scriptormominem illum desperabundum sese interfecisse, nescio exanimi tristitia propter morbum insuperabilem, an quia inde pseudomani acus factus. Nam 4 melancholicis per consensum capitis cauteria damnantui, quamuis in altera melancholia non ita seres habeat. Vnde non desunt, qui cauteria capitis melancholicis multum prodesse putant, eo quod ex vulneribus casub capite
Mania ad finem:sed,ait,non solum cauterium unum , vel alterum
in capite iuuat, sed si fiat etiam in ambobus, brachijs, crurii bd mirificum adiumentum asserunt: Et ego scio quandoque hic patavi nobilissimum iuuenem surentem, post infinita remedia , tadem redijsse ad mentem, qu qu tu caute lariim in braci j inlac Tutibus . Quando vero ex propria, peculiari cereor aue-Aibne sphepsia oritur,cauterium decliuiori capitis parte ad occi-pri affixam, diuq locus ille adapertus conseruatus passim abi dicis celebratur,ut per huiusmodi emissarium, atque sonticulunt . Continuo exeat materia in cerebro genita, atque offecta, diuertaturi tac arte a ventriculis nobilibus cerebri particulis. Sunt
480쪽
etiam qui laudant super commissura vocata coronali puto tamen ego illius partis sonticulum neq at tum, neque ita pr cuut
Quilnimo Aretatus perforabat primam caluariae laminam , di ante illum Hippocr. a.De morb. in eo morbo;si fuerit aqua in cerebro; post alia praestita auxilia unciso, ait,capite, iuxta sinciput,ad cerebrum usque perforato,& veluti sectionem, ac perforationem curato Idem paulo ante ad cerebri morbos contumaces apficat octo suasi ut fenaa, duo in occipite, totidem in naso iuxta maiore in angulum,duo pone aures,totidem supra arterias,quae ibi pulsant, quas ideo urit,& callo obducit, ut vaporum ascensum prohibeat, quod pariter in vertigine ad eundem usum suasit Galenus. Scribit Iacobus Fontanus lib. I. sua Pract.c. I9 falconatips, aut quiHIco- ,ΗJunt, eos liberare athEpileptico morbo, aptato osse capitis prope rostrum inter duas nares,cum ferro candente. ramen cnim egreditur ichor quidam, quo egresso falao ab E se psia liberas .Verum dum egreditur aqua extorannine, stasim est
educenda, ut in hydrope, iecoris tumoribus praeter naturam .
Marcellus Donatus lib. a. de Hist Med. experimentum adducit , quod prosect dignum est vestris auribus,cum praesertim hoc solo usus cauteriorum in Epilepticis abunde satis comprobetur . Hoc autem, inquit, auxilij genus in occipiitio,vel et jam super commisesura coronali in profliganda Epilepsia principem obhnere locum experimento didicimus moti mus dumpat auii Medicinae studiis incumberemus,nobilem Gallum,qui dum Epilepsia laboraret, neca Gallicis Medicis curari posseta talos consulere decreuit., dumq; iter faceret in Pedemontana ditione prope alpes,abHispanis quibusdam, qui tunc ibidem bellantes stipendia merebantur,aggres'
sus, spoliatus,perempto seruo, pluribus vulneribus consessus, tanquam mortuus derelictus a socio, qui Hugerat, reuertente in proximum vicum tra spoliatus, Chirurgo curandus traditur,
qui eum curauit. Velum quia magnum admodum in stote, nus ulceperat cum insigni ossis deperditione,non nisi musto post tempore integre sanata fisit ea pars,ita ut cum Patauium peruenisset, adhuc ceratum supergestaret Consusuerat singuilo mense corripi Epilepsia, Miam tertius mensis a vulnerum susceptione agebatur, ut conquam malum perscnserat. Quare consulentibus primarijs Medicis