장음표시 사용
481쪽
Medicis Patauinis ab omnis generis praesidis tunc abstinuit ob
aeris hyemalis inclemctiam, in proximum ver curationem distrahens;quo iam aduentante nullo amplius malo tentatus in patriam sanus reuersus est,abbjs sanitatem nactus, A quibus mortem susce- pturum se credid crat. stanici sunt, quiscauteria capitis in comitialibus extosunt, ac,ubi datur occasio,imperant,& hi quidem primet notae, Millustrioris famae, quos ego nunc breuitati madens recensere omitto. Sed Hieronymus Minuulls in Morb. Anast cap. II. prope fincm haec habet verba: omnlius selis cauteri; putant sanari posse Epilauticos. Et si ea,quae anterioribus cerebri neruis moueri soIent, qualia os lingua, oculi illaesa sunt, vertebrae candens
ferrum imponunt, unde nerui conuulsi membri derivantur. Quod si a collo insta totum corpus conuellitur,a tertia ad quintam vertebram cauterium imponunt, hoc solo sumagio, ut putat Cardanus,auxiliari poteris . stimum auxilium est,ut idem ait,iuxta talum ex utroq; crure paululum sanguinis mittere, occiput incidere, di cucurbitulas admouere.In occipitio quoque, infra, qua summa vertebra cum capite committitur,deducere duobus locis, ut per ulcera perniciosus humor euadat. Nos cotra multos vidimus cum se lubri victus ratione, & medicamentis citra cauterium ad sanitatem redactos. Andreas Cesalpinus lib. Art. Medic cap. 3 o. damnat cauterium occipitis in pueris, scribens non eos bene agere,qui hodie infantes inurunt in occipite,quia ipsis adhuc lactantibus nutrici solum prospiciendum, nihil vero circa aegros molicndum. At vos dicatis Medicos illos rectius agere, qui naturam recte operantem aemulantur,ac omni adhibita diligentia eiusdem .prcficuos motus imitari student. Iam enim constat per Hiita rata Auic.& alios,inter pueros minus corripis 'lepsia, quibus recenter natis caput undio vicerisas naHidis circumdatur,per quae ni- rviri erui nissatitandi κcrementa unde nos videmus pueros illos, quibus haec non apparent, aut vix exorta re meaverint,vel naturae impotantia,vel extrinsecus factis remedijs, maxime omnium comitiales evadere. Quare, aut ego toto caelo aberro,aut non temete,ac male consulunt Medici, qui pueris recenter editis cauterium ad occiput i operant, maxime si ex parentibus sint oriundi male af atque eo magis, si alij ex ijsden inari
482쪽
nati diro symptomate corruerint, necnon sub aere frigi lo, ac tenui,cuiusmodi Florentinum esse perhibent, aut etiam calido , sed hirmido,&inconstanti qualis hic noster est, cin summa, in quo pueri facile comitiales euadiit. Accedit quod cum ignoret Medi- cman inca eouer unc primu inducem et Iiti, vlauscula ad pr. serua donem Eflepsiae, alioruum casitis mor rum apparitura Hri, rese,docente naturai ulcus arte parat, uri horum vicentis supple t. Quicunq; vero sessi autenis, nullis alijs prius tentatis auxiliis Epilepticos omnes sana i posse autumant, non minus sertasse hallucinantur, quam qui ablegatis cauterijs,alia tantummodo remedia experiri volunt. Quoad phoeni os,sin vesicantia,
Graeci r se cilia appellavit . qc pariter in comitialibu
conueniunt,acucum omninoriabeniu quae etiam citius,& euidentius operantur, quam cauteria , licetistio igne facta celerius ab accessione Epileptica suscitet; De quibus, si de parte quaeratis, cui debet applicari,illud idem statuendui quod de ipsi me cauterijs mox dicebamus. Nec putetis hoc praesidi genus inisti a Minconsiderate excogitatum a Medicis fuisse, quia&hoc multis modis natura nobis praemonstrauit.Sic enim habetis apud Gal. 3. Meth. cap. a. ii quadam pestilenti constituti e los maxime euagi , quorum corpus ulceribus scatebat, per qua scilicet internum virus, seu Qualitas venenata exhalabat. Vnde sumata occasio a V dicis vesicantium in sebribus prauis, ac deletcrij quorum consi- tum a bona medentium parte es approbatum minime glaoratis. Quinimo quando Hippucrates lib. De sac.mor strum quod p .ieri, qui ab Epilepsia euasere cum a licinus nartis laesion , non ramplius ab euentantur, NU'U' Irim, an non Iare Medicsis apelum sum tam cauterior hc Quid
cenigmorui Vnde in morbis capitis non solum si vacitare, etiam si reuellere, ac derivare velimus, nullum praestantius,nullumq; magis praesentaneum reperiri potest medicam mori vesicantibus ipsis, de quibus iterum audiatis obsecro quid meae oriae mandauerita hq e Tineta lib. 3. cap.9. de Letharao lGGuens: Iam far ra, de cr*ra medicamentis exulceratibus rubicunda asini Re numero iuuan . Ideo magni cum ratione& brachijs, extremis partibus adhibentur, necnon, ut supra ex Merenda de
483쪽
monstraui,insuperiore etiam parte dorsi sunt prope occiput, cum scilicet derivandi potius,quam reuellendi intentio viget. Tandem si peccans materia in cerebro,& capite residet, nec aliunde metum suscipit, exastam totius corpo os purgarianem,cu care t haec exulcerantia applicata miram afferre solent utilitatem. A centro enim capitis ad periphusam molinos Iuccos euocesit Adraeess pro rea metasiacrilla,nugica M'.qus et ab alto, pr fiundo ad exteriorcs partes trabe fuga de quorum utilitate inmor-hil per idiopathiam cerebrum infestantibus, multi fide dignias miranda enarrant, sed ne ab Epilepsia recedamus,placet mihi re-
serre quae nuper legi apud Ludovicum Sept Jium in suis Animaduersionibus,cum de hoc at sectulo ια-Enilepsis. per proprium cerebri affectum,siricis derasis adlis velicantibus per uniui caesulat Patqui ad periheriam huniores vi-tit notrahas:c uis ulcusculis cutiis cantis infesta itibus reli-Eisinis Ionguiliteis Iero si illi humores per ulcuscula ema
nencoptime cur itio Ainstit . enim capitis morbos huiusmodi ratione curatos vidimus . Remanet visorum medicamentorum sermulas iis medium afferam, quae tamen a vobis,cu in Arte aliquandiu exercitati fueritis, ad libitum componi, pro natura aegrotantis,& morbi alterari poterunt. Pro duobus itaque vesicatorijs applicandis vel cruribus,ves ulnis,vel occipitis regioni, pro diuersitate intentionum, accipiatis Cantharid praeparat.drac. iij. Romς tamen,quantum observo, cantharides non sunt illius efficaciae,cuius expertus sum Venetijs, unde quantitas, seu dosis ad quatuor etiam,& quinque drachmas adaugenda, euphorbisdrac.j. sinapi drac.ij fermenti,& aceti acerrimi an. q.spro conficienda pasta pro duobus vesicatorijs Emplastrum metasin- criticum ad hunc modum confici iubebitis: Rec ammoniaci dissicum pinguedine anatis,aut milui nc. ij.fermenti unc.j.sinapi subtilisi. pulueriZati,nc. s. canthar drac. ij seminum paroniae drac ij.
fiat empl.Quod in primis magnam capitis partem occupet &praesertim resionem coronalis, o agittas inuincrem derasis. De Uide vero adhaereat, donec pastia etiat di vesicas excitet, post quarum extuberantiam auseratur,& ex pinguedine milui fiat inunctio. Rursus apponatur emplatuum, quod toties fiat,dum cutis
484쪽
tis exulceretur, & exulcerata per duos menses aperta detineatur In pueris natori cum emolumento fiunt in postica parte capitis, ut admonet Gualterus Bruele in sua Praxi in Appendlae . Et haetde curatione Epilepsiae essentialis per auxilia e duplici sonte hausta, Pharmacia inquam, Chirurgia me Di arta& sex rebus
risi naturalibus vocatis agetur in crastina, nec me accusetis, quod
alibi de Diaeta prius, hoc auic in morbo posterius agam, quoniae id nihil refert in quae ad libitum sunt , nulla cum ratione dam
aee Fonte Diatetico in Dilepticis, primumq; de Aere, mox de Somno piguia j j aes. XLIV. N Epileptici morbi curationes, non praesentis
tantum accessionis amotionem, quam saepe natura absq; manu medica abigere solet, verui longe magis prouisionem , ne iterum acceuao redcat, desideramus; ideoq; ratio praeseruandi
erit, ut caueamus, ne, posteaquam materia illa
ta viscida, crassa fuerit ablata, alia itide eius loco suboriatur, atq; succedat. Id ipsum melius assequi non valcmus, quam victus ratione ad amussim seruata,non particidari solum, quae circa cibos,
potus tantummodo versatur,sed illa ei iam uniuersaliori, in qua sex omnes res non naturalas vocatae continentur. Quam quidem
qui coetepserit,absq;dubio frustra tanti morbi curatione aggredietur; Cum praesertim scribat Galenus cap. r. De victu atten. sola vivendi norma paruam, incipientem Epilepsiam extingui, magna Vero,ac inuetera am euidentissime instingi. Propterea Epilepticos intemperantes, inobedientes curare recusabitis, exemplo i ius Galeni, qui inobedientes, ac ventri, gulaeq; deditos nec purgatio ' ne, nec sanguinis missione posse iuuari celet lib. De curat.per sang. mussi cap. 7. quia scilicet per vitae intem trirantiam crudorum humorum cop amicysimh colligunt. In hos mire quadrat, quod apud eundem Galenu legitur 6. De tuen. sanit. 8. Ais, quae sanitati tuendae pre sidet, his qui sibi paruerint affuturam sanitatem pr mittit, qui vero parere recusant, his perinde est, ac omnino C m
485쪽
esset . Quare non minori opus est diligentia in hoe tertio sontefeci
instrumento exacte instituendo, quam factu supra sit in alijs duobus,dicente maxime Galeno lib. de Ther. ad Pamphil. Nullum . tam essicax remedium habet Medicina quod solitum auxilium adferre queat,si ei victus ratio,aut resistat, aut non adiuuet. Prima
res ergo non naturalis, quae nobis occurrit,aer est,de quo summopere soliciti esse debemus , quia cerebri morbi ab aeris qualitati- bus facillime alterantur,ut patet ex Hippocruib. De lac mor. Ne dicam quod , veluti alimentis quibusdam familiaris nobis inest qualitas,quibusdam aliena, ita putandum etiam aeris qualitatem quandam aliam quidem familiarem,& amicam spiritui ipsius animalis esse, aliam vero alienam, ac corruptricem,ut habetur apud Galenum . De vis pari. 8. Vnde merito Avicenna Ut aer conue- eras inueniatur,conseri mutatio de loco ad locum,de regione ad Aregionem. Aer itaque frigidus, humidus, necnon calidus quoq; humidus valde,praecipue vero si una sit inconstans,in inaequa- Iis, ut est Romanus, quantum fieri potest, vitandus, illis praesertim anni temporibus, quae propria, tuapte natura solent hoc mesi genus promouere,dico hyberno,verno,& autumnali. In hyeme si quidem,quae sui tum frigiditate, tum humiditate pituitam gignit, vertigines, apoplexiae, caeteraq; id genus mala producuntur . AphO. a 3. Sic pluuium tempus comitiales,& attonitos, veluti laustrale pariticum humido vapore caput oppleat,vndea vertigines fiunt, quae Epilepticos proxime antecedunt. Regiones quoque eiu lamnaturae solent quam maxime hunc affectum prog:gnere, veluti ve-ti omnes validi, vehemens calor, maximumq frigus, ct quicquid in summa Epileptici corpus vehementer commouet, agitatque .
Vernum tempus valde opportunum di ipsum videtur huic promouendo symptomati, quia tunc humores a tepido aeris calore diffunduntur,acciditq, quod in plenis obseruatur corporibus, quae si intempestiue, ac nimis exerceantur, interdum Epilepsiam incurrunt,fusis, ac liquatis humoribus exercitatione. Et hinc eui quod Gai Const. pro puero Epilepti ineunte vere purgationem in Epi-Iepticis fieti debere praecipit.Non eque tamen hyemccc mitiale
malum generat,ac ver, Ut notat Avicenna 2. primi; vhi etiam tradit Epilepsiam septentrionalibus sere non cuntingere, quia sunt
486쪽
Liber Septimus. qintrorsemiani,& calore exuperante,si tamen eueniat, esse valde i atrocem, quia causa praepotens est. Autumnus ob subitam ad contraria mutationem comitiales magnopere afficit, quoniam meri dianis temporibus calo nocturnis vero,matutinis, atque vesper tinis frigus viget Accedit quod corpus aestate.& subinde meridianis caloribus relaxatum, repentino frigore excipitur. Nihil autem sinagis comitiales accessiones exacerbat, quam huiusmodi subitartemporum mutationes. Quamobrem omni utendum sedula opera, id genus temporum mutationi occiIrrat Epi Iepticus Mora
sub Sese plurima, di sub Lunae radiis quam euidenter lardat,diffuse in Catarrho demonstratum est, ubi etiam quae de ventis egimus, huc facile tansferri possunt Aer ergo tranquillus sit oportet, Postea quam totum corpus erit diligenter expurgatum, calidior, ae siccior esto, sed protinus ab initio non sit impense talis, ne ma teriae in capite stabulantes colIiquatae ampliore locum desiderent,
occupentque, hac ratione maiorem inuehant obstructionem .
Vbi vero huiusmodi aer talis sua natura non sit, corrigatur, o bis,ac praeparetur, prout opus esse videtur. Sedulo enim agedum est, inquit Gal. 9. Meth. Iq. ut ambientem aerem, quoad fieri potest,qualem esse expedit, praeparimus, in morbis calidis,& siccis stilicet,trigidiorem, humidioremq; reddendo,sicut e diiuerso,si frigida sit, humidaq; morbi species, cadesacienc siccandoque Cum itaque a frigida, ct humida materia, ut plurimum, Epilepticum symptoma oriatur, lais in eo affecta cerebrum sit frigidum in omnibus,&laimidum,propterea ad calidum,& siccum alterandus erit aer ipse, accenso nimirum igne in cubiculo eii uni per lignis,
laurique, ac roris marini,d conclauis pauimentum conspergatur origanO,mentha,calamintha,saluta,maiorana, serpyllo, spica nardi, satureia, lauendula, hyssopo, ruta,rore marino,& similibus . In
primis vero Iaudantur pastilli quidam pro sustu ad hunc modum.
Ree. succini albi drac ij sandaracae, thuris anadrac. i. s. cinnamomi,caryophyllorum ana drac.juigni aloes, macis, ana drac. s. la uendulae, maiora nae,rutae an scrup.j trochisc. galliae most h.drac.
ij ladani purissimi drac. iij.m.& fiat puluis, qui excipiatur cint ac mahaca, vel in susione tragacanthar, styrace liquida anam. s. formentur pasti l parui, seu trochisci prosuistu. Vel contkian
487쪽
variorum morborum causas progignit Accedit quod cerebru pervigilias nunquam non fungitur osticio suo,continueq;defatigatur, sicut vice versa per somnum quiescit. non parum recreatur, ut constat ex Galeno . De sympt.caus 8. Ideo ibidem dicit cerebru requie, virium instauratione indigere,ium ob facultatis, qua transmisit, inanitionem, tum ob labores, quibus permultas functiones iam defatigatum est. Audite precor Platonem . de Leg. Somnus multus, neque corporibus, neque animis nostris, sed nec actionibus viroruinq; conuenit per naturam. Nam qui dormit, nulli as pret ij, reiq;eit, haud magis,quam si non vivat; denecam de Tranquil. animi. Nam somnus resectioni necessarius est; hunc tamen si per diem,noctemq continues,mossierit Communis tamen opinio medentium est in Epilepsia potiusVgilandum esse , quam dormiendum,quae mihi quoque multum probatur,non in Epilepsia solu:n, sed in alijs quoque frigidis,& humidis affectionibus,quia in somno semper materia ad profundum, S ad viscera suit,contra in vigilijs fit, quae propterea etiam magis digerunt', magisq; resoluunt, ut constat ex Ia Meth. cap. 3. Obseruandusi . praeterea in somno, ne supinus aeger dormiat, cum dicat Avicennatalem cubandi modum grauissimos parere morbos, quales sunt apoplexia, Epilepsia, incubus,& huius generis alij. Quibus omnibus tempus conueniens dormiendi, ac vigilandi adiungedum est. Scribit itaque hac de re Hipp. r. Praedict. in hunc modum. De somno quemadmodum ex natura,& in consuetudine est, interdiu vigilandum,noctu dormiendum cst. Ab assumpto autem cibo magnopere cauendum, ne statim somno patiens indulgeat, cum tradat q. Aphor. Com. 67. Galenus a cibo conuersis ad somnum impleri caput , in plethoricis dispositionibus somnos ipsum repletes aggravare cerebrum . Non ergo post Isumptum cibum illico dormiendum,sed post tres, aut quatuor horas,donec cibus in fundo ventriculi concoctus sit, aut saltem, quod minus est, post duas horas.Existimo enim ego satis esse in imum ventrem, seu ventriculi fundum cibum descendisse me reliquis fiet sermo inpro
488쪽
η7 De Dilepsia, eu Comitiali morbo
De m tu, e, quiete, sub quibus de exereitationi bus, Osricti nibus me animi pathematis,Inanitione, O repletione,
sub quibtis de s Balnei, o Veneris in uile-pticis Dct e X L V. V A LIS aer eligendus, quomodoq; praeparandus pro Epilepticis, deq; somno, vigilia in
ijsdem, heri non obscure sum locutus Hodi: reliqua expendam, praeter ea,quae ad cibum & potum pertinent, quibus integra debetur Lectio. Succedunt ergo motus, quies,4 quem admodum exercitationes magnopere prosunt, sic e contra nimia quies multum obesse solet.Vnde Gai. Consilio pro puero comitiali summam curationis huius morbi in recta serme corporis exercitatione,& vacuatione constituit. Profecto exercitationes omnes, ut patet ex Gal. i. De sanit tuen. cap. 9. communem hab.nt essectum, quod insiti caloris augmentum animalibus ex lasorum corporibus excitant. Ita. I.eiu M. Oper.cap. q. legitur. Ab exercitationibus accedit firmitas quaedam membris, quoniam naturalis ipse calor accenditur,&ex partium inter se attritu, duricies quaedam, indolentiaq; comparatur. SeXtOEpid.Sec . I.& in Ar.me dic.c. 8 I. totum corpus salubriter perflari facit exerciti moderatus usus. Fugiendum ergo quantum fieri potest ocium , modiceq; corpus exercendum, ne calor natiuus frigescat, quo non excitato pituita redundat. Fiant tamen corporis exercitia, quscunque illa sint,mane ante cibi assumptionem,potissimumq; videntur conuenire ambulationes, a principio paruae, lentae,deinceps vero vehementi Hres, ac velociores. Contertim enim validiores aggredi exercitationes omnibus cum debilibus, tum robustis corporibus valde n xium est. Sint autem longae,& non flexuosae, sub arboribus myrto, aut lauro, vel per loca, in quibus herbae bene olentes gratum spirent odorem. ut est calaminilia, pulegium, thymus, men ha,&consimiles praesertim agrestes, quae ut sicciores, ita acutum nragis ha- Iitum emittunt. Sint hae deambulationes procul a fluminibus, ne
delabentem aquam Epileptici intueatitur venuint enim, .c mitiale
489쪽
mitiale malum aquae fluxus non minus affert, quam faciat aspectu rerum quae in orbem mouentur,' procul,longeq; a locis altioribus, atque profundis . Post ambulationes uoco tepido, vehe- meter, diu, nec minus ducenties, ut ait Celsus, nisi infirmus erit, teger perfricetur. Est autem frictio inter exercita tones non po-
strema habenda, in corporibus illis praesertim, quae prae imb cillitate alia exercitationum genera subire nequeunt. Quanti veronem debeant frictiones, ostendit aperte nobis Gal. . De tuen sanit cap. 3. scribens frictionem conuenlanter usurpatam laia topere conscrre, ut 'itale robur excitet, modice calefaciat, distribu tionemque nutiimen i faciliorem,&nutritionem promptiorem red- dat. Evacuare quin etiam, humorum repletionem minuere fri- ones, nemo puto inficias ibit, cum Hipvocrates scriba 6 Epid. frictioncini ircuitum multum corpus calefacere,&exiccare, atque ob id exinanire vires . Proficto cum per eam incalescant venae de arteriar, paulat mq; ob id excitetur calor, euocetur, aliquo in do totum corpus, saltem per accidens , vacuare tenendum est. Licet enim frictionis vis,&facultas ad externas tantum partes,&cuti linitimas pertingere videatur, tandem nihilominus ad intimiores corporis partes peruenit. Quod si quis dixerit a frictione multa uniuersum corpus non minui, neque vacua id Gilcnu apcr- te tradere q. Aph. a. lib. I. De sanit tuen huic ego respontitin- velim,negare Galenu per frictionem ur iuersum corpus minui, eo scilicet modo, quo vacuant pharmac deiectoria , quorum comparatione ibi loquitur. At quando, 'uomodo facienda est frictio Epileptici Quoad tempus, ficti debet matutinis horis ante prandium, ieiunoq; stomacho,quo tempore cibus est praeparatus, atque concoctus, alias crudus adhuc cibus per filictioni, distribueretur in omne corpus. Vnde Galenus De sanit. tuen .cap. o. nutricibus praecipit, ut pueros quotidie medioci lii, fricent, ac lavent, tam quam maxim fieri poterit, quando lac crudum non heret in ventriculo, quod periculum sit, ne pilus quain probe sit concoctum,in totum infantis corpus digeratus, m; alto a magi si quis ventriculum adhuc lactis plenum infiicet, tuti corpus imp Lbit
alimento crudo,caputq; onerabit. Quoad modum,metio Priscum
490쪽
47 De Epilepsia, e semitiali morbo
facienda est , donec corpus rubescat, a brachijs, manibusq; initio
ducto, sicq ad pectus, ac ventrem descendendum, posteaq; crura fricanda, ut in ea videlicet ex superioribus humida materiar deducantur. Tandem vero ad caput perfricandum deuenire oportet mullo modo ante, dirincipio, quia dum corpus redundat humoribus, ad eam partem, quae calefacta prius est, superfluitates Omnes contrahuntur,4 auolant. Quare pars omnium postremo loco fricanda caput erit, idque linteo aliquo, lectine absque avito p orsus oleo, cum alioqui in reliquis partibus oleo amigdala
rum dulcium, amararum,libaceo,aneth no,aut camam lino uti liceat. Non tamen protinus ab exercitatione, ac fictione accedat
aeger ad cibaria capienda,quia ab huiusmodi commotionibus tur batio quaedam oritur, qua nisi prius sedata, compositaque, nihil
esse, vel bibere conuenit, ut notat Galenus . De vic. acui. I. Animi pathemata grauiora, curaeq; assiduae uix dici potest quantum comitiales asticiant, praesertim vero tristitia, anxietas, timor, inuidia, ira, ct similia. Ideo summa cum ratione docet Gal. in Ar.med. cap. 8 3 omnes immodicos animi affectus esse cauendos, quoniaalterant, a naturali statu corpus auertunt. Itaque Galenus ipse I. De sanit. tuen. 8. dicit, se quotannis aegros non paucos persanaser se, lis animi motibus ad debitum modum reuocatis. Laetitia, atq; animi hilaritas comitialibus mulium prodeste solet, & leuis iracundia non inutilis fortasse, quando nativus ab ira calor excitatur. De quibus plura in Catarrho ubi quae similiter de inanitione, &repletione dicta sunt, facile comitialibus accommodari possunt.
Breuiter scitote excrementa omnia quotidie a sem no rite expurgari debere, qualia sunt, qua per palatum, nares, aures,V sica IIa,Scaluum extramitti solent, ideoq; si natura hac in re deficiat, ait a Aoadiuuetis. Cum per balneum qu et dulcis inanitio fiat excreme-
riorum tertia coctionis . terito dicet aIiquis non esse malum in Epilepsia balneum. Sane ab Avicenna proponitur, dum loquitur de Epilepsia per essentiam a pituita Vnde si secundum Avicenni probatur balneum in Epilepsia pituitosa, quanto magis in melan--choqices Proponitur similiter ab Aurelianoa.Cirhonic.Passion. contra obijciet aliquis Galenum De vena sect aduersus Erasistratum c.vltimo in Epilepsia improbare balneum;Cornelius Celsus