장음표시 사용
81쪽
eliau, mdlpondeat prae turrum ad
bbus es PH a,quae indiserenter se sities
l pusi ct non posse calefera. ce sarium In Mundit possibile e aluuem umbmib quaera uero liure, ἀοῦ ambula: ; quod quidem repe
Possibile, i quod utarat ad opposi-
biatre,quamdiu non ambulat, hocim rebus tantum mobilibus 1genera iubas ct cor 'ibicibus centiris . UMH- illis de necessario primum sibi locum int oriune urat dic e sic probas. Quandoquidem si uerna ct qua semper ac lupum caetera praece nt: Nec araa ueta simpuerna sunt; amyler actu Necessi es praecedant igitur oporter. ' primo loco pisi pus md
P eo necessarum ese. Possibile non esse Coariagens non else. Non impossitis no e c.
82쪽
e VsE PT IA E uero secundum rationem fiunt, eum ita ponuntur. &c.
Quia hunc locum diligentissime perpendendum existimavi. illud in pri
mis annotandum duxi, propositiones modales, ex ueterum Philosopho . rum sententia,hac serie collocari, nempe quod antecedentes primi ordi, nis modum & dictum affirment,quae uero secundi modum assirment, quae dictum autem negent,quae tertij,modum inficientu dictum approbando; illat denique quae quarti modum ac dictum negent.Et rursus, antecedet tes primi ordinis simplices sint affirmationes,quae secundi transpositae a stirmationes,lerti j simplices negationes, quarti uero tandem transpostar no-gationes,ut in nostra methodo apparet. Animaduertendum autem, materiam propositionum modalium ante Aristotelis aetatem ab aliis pertractatam fuisse,sicut & decem illa praedicamenta ante Aristotelem Archyta Tarentinus doctissime explicauit. Quapropter hyc Logicae facultatis pars, in qua & liber Praedicabilium,& liber Praedicamentorum & liber de Interpretatione cotinentu Ars uetus uocari solet,ut a ceteris,in quibus de syllogismo agitur,seiungatur, quae para teste Aristotele a nemine ante i in sum dilucidata fuit ideo ait: De bilogismis autem omnino nihil habuimus prius aliquid quicquam &c. Sed conuersim. Animaduerte, ex Aristotelis doctrina ordines modalium secundum priscos coIIocatos, si in illis ueras contradictioncs uenari cupis, ipsos ut conuertas oportet adeo ut summae propositiones imae fiant,&dextrae sint sinistrae, atq; ob id quicquid alij senserint hanc particulam Sed conuersim, protulit Aristoteles.
Sed contraria sequum-,eontradictoriae uero sunt extra. Vt horum uerborum sen
tentiam teneamus,hoc animaduertere necesse est, Aristotelem, antiquo rum more, per contrarias modales illas quae in angulis sibi inuicem oppoe. Nuntur, significarer ut in proposito sunt, necessarium esse, non necessari si esse,& necessarium non esse non necessarium non esse. Per contradictorias uero,illas quae recto tramite se se respiciunt ut necessarium esse non necessarium non esse,& necessarium non esse, non necessarium esset quod in methodo facile est cernere. quocito contrarias quidem sequi, contradictorias uero nequaquam dicit, cum contraria inuicem opponantur licet contradictorie,ut demonstrabitur contradictoriae uero minime. possunt enim ambae esse uera quod quidem si recte animaduertas pro comperto erit. GAn certe tapsis bile essieponiere. Hac in parte Aristoteles necessarijs propositionibus non recte ab antiquis locum assignatum fuisse ostedit. siquidc min illis ut dictum est ὶ uera contradictionem non inueniamus; ncq; sane suis antecedentibus aequivaleant. Quapropter transpositam negationem .i. non necessariu non esse, sub tertio ordine positam, sub quarto collocandam esse probat . di propterea simplicem negationem . i. non necessarium
83쪽
esse in quarto ordine positam, ad tertium esse transferendam ;& tunc reiacta serie continebuntur, tum quo ad aequipollentias, tum etiam quo ad oppositiones. Quia uero in interpretatione illius particulae, Sed conuersim quo ordine & contrariae, & contradictoriae se habeant explanavi: operae
fretium .quidem me facturum existimo, s de aequi pollentiis aliquid hic
reuiter attigerim. Animaduerte igitur ad inueniendan contingentem aequi pollentem possibili, nullam inter ipsas,nec quo ad dictum, nec quoad modum oppositionem cerni debere. Sunt enim aequipollentes possibile esse 5 contingens esse, & sic de fin figulis. Ad inueniendum autem impossibilem aequivalentem possibili id dictum, modum uero oppositum in ipsis reperiri opus est: unde istae se mutuo consequuntur, possibile esse,& non impossibile esse reliquar autem huiusmodi se se habent. sin uero inuenienda sit necessaria contingenti & possibili aequipollens hanc legem seruare necesse est, ut in ipsis contradictio nem tum modi tum dicti perspicias. Quare hae aequivolentes uocabuntur, possibile esse contingens esse, & no necessarium non esse,& sic de reliquis. Postremo tandem si inuenienda sit necessaria aequi pollens impossibili hoc obseruandum quod ex parte modi sint similes,ex parte uero dicti adue sentur: idcirco istae se consequentur, impossibile esse , necessarium non esse, & hoc sane quidem de reliquis animaduertendum erit. Sed de aequi
pollentiis hactenus. Quae igitur secundum rationem potestates sunt &c. Falsum id esse uidetur, quod
a Philosopho hic dicitur,nempe rationales potestates easdem esse oppositorum; siquidem alterutrum fateri necesse sit, D EUM Optimum maximu,&reliquas diuinas mentes rationis esse expertes,cuius oppositu docuit Por phyrius ubi dixit: Rationales sumus oe nos dii,sed mortale appositum diuisit nos ab
illis uel huiusmodi mentes indifferenter se habere ad opposita, quod quidem absurdum esse uidetur,cum ipsae praefinitae sint, semperq; eodem niu-do se habeant, ab omni mutatione immunes existentes. Hanc obiecti nem Alexander reserente Ammonio dilui cum Arist0telem per potestates rationales,discursivas significare affirmguit,quae profecto ab impers cto ad perfectum,& a praemissis ad conclutionem proficiscuntur ;& hae ad opposita indifferenter se habent. Intelligentiae uero non quatenus discum. runt,sed quatenus uno actu simplici uniuersa apprehendun & cognosciit rationales appell*ntur. Sed de his satis.
Hae quidem sane potestate inussunt. &c. Nota ex Ammonio multum intea rege inter hoc quod est dicere,actum,&actu uel in actu. primum enim tantum ad substantias abstractas spectat: alterum uero his conuenit quae non per se subsistunt,sed alterius cguis,sunt tamen realiter in rerum natura, ut
infinitum actu in continuo reperiri sertur . tertium autem de his dicitur. quae per se existunt, qualia sunt, quae ex materia & forma sunt chosita.
84쪽
ni,nn Uyrmatio Uyrmationi, soratio oratio ni qua dicit,quod omnis homo iustusest ei qua est nullas homo iustus est aut omnis homo iunius est ei qua est, omnis homo iniuctus est tu est Callias iustus,non egCallias iugus, Callias imunus est,utra harum contraria si Nam si ea quasi/nt in uoce, siquuntur ea qua fiunt in intelisiactu, istic autem contraria et i opinio contrarij, ut quod omnis homo iust us en, ei qua est, omnis homo iniuIIus est , etiam inise quasiunt in uoce asyrmationibus, necesie est militerse habere.quod si nec illic contrari' opinio contraria ent, nec asyr malis affirmationi erit contraria sed ea qua dicta est negatio, quare considerandum est qua opinio falsia opinioni uera
uero, quod malum utra L rum 'ν siecundum quam nam cstutraria. Nam a At arι Contrarias
opiniones definiri, eo quod contrartsi μηβVt se 'm M. Ban menim d On-m est,uemati quod matum eadem Drra se styimo es etiam uerasiue plures ,sime Mnasit. Sunt autem Zis contraria. inomst quod coni Vmset, contraria 'ntsed magis ἡρ quod contraria. Ss ergo est boni quidem quia est bonum inisi aliautem quod 'in bonum est. est auri
quibus senigenerationes,ex oppositis uero generationes,
re etiam fri actast ergo quod bonum est, s bonμm
85쪽
malum ess s hoc quidem fecundumst, 1Lud uero secundum
accidens, accidit enim G non malum esse magis autem in
unoquoq; uera est qua fecundum ste est etiam falsa siquidems vera. ergo ea qua est,quod non est bonum quod bonum est, eius qua sicundumst esto a est: illa uero qua est, quod malum est, eius quae secundum accidens. quare magisverit falsa de bono,ea qua est negationis opinio, quam ea qua est contra , ij. Falsus est autem maxime circa singula, qui contrarIam habet opinionem: contraria enim Aunt eorum qua plurimum eirca idem disserunt. Si igitur harum contraria est altera magis uero negationis est contraria. manifestum est quod hac erit contraria. Ilia uero qua est, quod malum est quod bonum est, implicita est. etenim quod non lonum est, necesse est forte ipsium eundem opinari. Amplius,si etiam inalssimiliter oportes habere, Fhoc modo uidebitur bene esse dictum. Aut e nim ubiq; ea qua est contradictionis,aut nusquam.quibus uero nonpunt contrar/a,de illis quidem false,qua est uere opposita ut qui hominem non putat ese hominem opus enisi igiturha contrariasiun etiam .et aliae , qua fiunt contradictionis. Ampliussimiliterse habet opinio boni quod bonum est,s non boni quod non bonum est,sprator has boni quod non bonum est,snon boni quod bonum est. Ab ergo quae est, non boni quod non
bonum uera opinioni, qua est contraria Z Non enim ea qua dicis,quod malum est aliquando fuerit uera, nunquam autem uera uera contra a est: est mim quoddam non bonum malum. quare comisgit simul esse ueras.'At uero nec ista
qua est quod non malum: uera enimis hae: simul enim shac erunt. Relinquitur igitur ei qua est non boni, quod non bonum est, contraria ea qua est non boni, quoa b
num est. Di a enim hac. quare s ea qua est boni quod non bonum est, ei qua est boni quod bonum est. Mamfestum ergo est, quod nihil interest, neo uniuersaliter pona
86쪽
mus affirmationem,uniuersalis enim negatio contraria erit,
ut opinioni qua opinatur, quod omne quod est bonum, bonum H, ea qua est, quod nihil eorum qua bona punt,bonum eis, naea qua est boni,quod bonum si uniuersaliter sit bonum,eadem est ei, qua opinatur, quod quicquid bonum est , quod bonum .hoc autem nihil dissert ab eo quod est,quodomne quod essbonum,bonum est similiter autem sis non bono. Uuarest inopinionesic sie habet: ssiunt hae qua Aunt in uoce asyrmationes s negationes,nota earum quae sunt in anima. manifstum est quod asyrmationi contraria quidem negatio est sua de eodem uniuersaliter. ut ei qua est, quod omne bonu, bonum est, uel quod omnis homo bonus,ea qua est, quod nulta, uel nullus:
contradictorie autem qua est quod non omne, aut non omnis. Manifestum est autem, quod fueram uerae non contIngit esse contrariam,neq, opinionem ineq; contradimonem contraria enim quae circa oppositasiunt circa eadem autem contIngit uerum dicere eadem simul autem non contingit idem m- esse contraria.
-Primo quaerit. virum propolono metu Uponantur, uel pena
87쪽
S eundo: D qu sim est maxima fallacia or Frisitio,ilet opponuntis magis Bopinionibus autem contrario modo cogitationu es maxima saltaria est contrad-LO. ergo M. Nam maxima fiducia est in qκδ- fiunt generarione, ,sed has ut inter e fi ct non esse, quaesum de contrario modo cogitandi ergo ore . ibis Si ergo quod bonumis Sicut in Has, Virtus est bonum. uirtus non est mala; prima est uera per si, sicundum uero per accidens, accidit ratam uirtutι esse nou mae . Ita or huic. Vi tus est bonum, tanqua usa FPonerentur,rinus non est bonum. viniti es malum; sepro persi, ct Himia per accidens. ibi crasui est autem
Quarto: uti maxime Uponuntur qua magis mersidistant; μ magis aestam Uirmatio cr negario,quam a mario ct a matio. ergo. o. Illa uero qua cis Vinntis Siniphei opinioni plex opponitur negatis: MLmrtiu est malum aio est plex, eri uirtus non est bonum est plex. Primum enim secundum includu,non autem e contra. Hinc ergo. . με est bonum, uirtus non est bonum maolgis, quam uir m es malum opponitur. l ibi Ampluti etiam indus), i Sexto rontrane in cumsit repugnantia firmatis debes in omnibuι terminis A esr, o sum: sufenes contraractat Pracinorum,contrariatin is omnibus siram non potest. mura en sium quae contrario carent: Pene18 aecina igitur es no debo ibi Ampluus luerse habes)S timo: Sicut se habent imi bonum en bonum, non bonum est non bonum; sta ct illa, bonum non est bonum,t Vr bonum es bo m. Sicut enim prima uerasiunt. sta secundae fisa: Sed huic. non bonum es non bonum, opponisur ista, non bonum est bonum non emm ud FPonitur, nec non bonum est malum, nec non Mia non est malum: uamposent esse μ-4 uerc, quod Diuem contrari s non ea te Huic ergo bonum est bonum, VP Mur c a bonum nora est bonum . .
EX Ammonii sententia haec huius operis est nouissima sectio quam omnes sere Aristotelis interpretes adulterinam nothal esse crediderunt.
88쪽
Quapropter ipse Ammonius in stiis commentariis, non in uaria quidem totis ut aiunt neruis Philo ubi argumenta,ex masni Syriani sententia, labefactare innititur: Cum absurdum id etae existimet quod hic Aristotes es
docet, nempe aismationem magis aduersat i negationi,quam affirmationem affirmationi, ut omnis homo est iustus,n ullus homo qst iustus, magis quidem quam, omnis homo est itutus, Oinnis homo est iniustus: cum ali bi huius contrarium ipse Aristotcles tenuisse uideatur. Nos uero quoniam in Praesitione huius operis satis super ii quae nam oppositi , siue conti ari tas,&in scientia reali,& in logica facultate maior habetur ostendimus his posthabitis ad annotationes pedem conferemus. Primum uero hoc te cire uelim Aristotelem petere,quae nam propositiones magis inter se distet, uel quae in oppositis modis enunciandi, uel quae in oppositis pia dicatis uersantur:& hoc merito quidem ipse perscrutatur, quoniam in superioribus enunciationem duobus praedictis modis docuit opponi.
Vtrum uer) contraria sit. Adde particulam, magis, nam liteia comparatiue capienda est.
Vi est callias iustus. Hic locus dubitandi ansam attulit .cinia singularibus etiam exemplis utatur, quae ut supra dictum est non contrarie scd contradictorie opponuntur & quaestio iam de contrarietate propositionum pro- posta sit. Hanc tamen obiectionem facile solucre ualebi haus, si Aristot lcm eas tradidisse propositiones dicamus,quibus determinatio, quam infra allaturus est,accommodatur. & quia determinatio ac tolutio omnibus propositionibus quae nequeunt esse sim l uerae aptatur, .uod quidem tu de uniuersalibus,tum de singularibus uerificatuit, iccirco de singularibus etiam uerba fecit:& quoniam propostum erat de maiorc pc minore oppositione sermonem habere,aiq; ut hic & alibi ipse docet ,contraria sunt quae plurimum inter se distant ideo contrarias illas potius uocare,quam aliud oppositoiu nomen imponere uoluit. Sed rursius ex die tis alia emergit quaestio, cur tantum in hoc capite Aristoteles de propositionibus uniuersalibus & singularibus mentionem fecit,silentioq; tum particulares tum indefinitas praetermisit. Quam quidem sic diluere possumus, quod hic tantum de ijs agit propositionibus, quae sit aut uerae esse non possitnt, quod prose- 'isto particularibus & indefinitis conuenire non potest. nam uerae esse dicuntur,tum aliquis homo est albus & aliquis homo non est albus, tum homo est albus,& homo non est albus. At illico alia etiam se se offert dubitatio, s in rationibus allatis Aristotes es semper utitur propositionibus indefinitis; te indefinitis ergo etiam uerba secit. Huic dubitationi, quia ipsemet Philosophus in calce huius capitis respondisse uidetur, nos non laborabimus ut solutionem inueniamus. Aliud praeterea animaduertenduin puto, hic Aristotes em non examinare, utrum maior si opp'sitio ues contraria, uel contradictoria, ut nonnulli existimant sed tantum exquirere,quae ina .gis inter se opponantur oppositiones,ues quae habent opposita praedicata, uel quae sunt de contrario modo enunciandi. quod quidem rcpetenti diligenter
89쪽
genter Aristotelis exempla statim in huius 'pitis trunte proposit; facile
persuasum erit:cum uniuersales propositiones propositae ad contririetatem specitent,singulares uero ad contradictorias. Si enim ea quae sunt in voce. In memoriam ea sunt reuocanda quae Philoso phus in huius operis exordio prodidit: Quamuis animaduertendum, non seinper ea quae uoce proferuntur ea sequi quae in animo habentur, quod ipse testatur Aristoteles,de iis quae disputationis tantum causa proseruntur: quemadmodum patet de Heracliti opinione , qui omnia inoueri
contrariorum. i. illas sortasse magis aduersari inter se quae sunt de contrario subiecito.
Et hoc quidem secundumst, illud uera secundum accidens. Hoc etiam memoriae t
nendum est, id quod bonum est esse bonum per se. i.ex sui natura& immediate,non malum uero per accidens,nempe intercedente bono, quatenus sci licet non malum in bono continetur. . . .
Manifestum est ergo quod nΦιl interest. Hic quidem illud argumentum paulo supra collocatum diluit. Cum enim quaestionem de propositionibus atque opinionibus uniuersalibus ac singularibus tetigisset,& in explanandis rationibus nullam postea unquam propositionem siue uniuersalem sue singularem,sed semper indefinitam attulisset, monet hic quod ea de causa subiecto semper apponebatur articulus, ut significaretur propositiones capiuniuersaliter, quoniam articulus in proposito uim habet signi uniuersalis;
siquidem perinde est dicere est bonum , ac si diceretur, quidquid est bonum bonum esse, quod quidem nihil aliud indicat, quam omne bonum esse bonum. Sed de his latis, lium qui plura desiderat Ammonii commentarios legat. Nos enim praesentem contemplationem ad exitum iam optatum perducendam putamus; quae quanquam in breuem quasi sormulam comprehensa uideri potest,quisquis tamen acri studio attentaq, cogitatione, nostras in hunc librum tum methodos,tum annotationes expendet atq; aestimabit, tandem percipiet nihil eorum praetermissum esse, quae ad persectam ipsius cognitionem conducant. Praestabilia quaeque uideor persequutus, minutioribus iis ciuntaxat neglectis,quae nullo studio in cuiusq; uel mediocriter eruditi captum ac mentem uenire possunt.
90쪽
SV p RIVOLENSIS IN ALFONSI BAR OCCII
DIALECTICAS ANNOTATIONE s. Dira praestans, diua reconditos Impavidus superavit Alpes, Qua mitis aestus te in aspruὸ Incedet o quis tutus, in ultimos Depromis, o rerum latentes Tendat Gelonos, nautaq; Bolbo 'Utrumque, seu Syrtes tremendas, et Seu Scythicos capiat recessus. Nam dum conamur, linua silentio Tabescit ipso, ct uiribus impares iFiunt labores, voxq; siccis raucibus haeret amica nostris, est Detegis ingeniosa causa D eallide oe subtiliter inuenis; Tu inuenta quaeris qualia permanent, Tandem laborata nitescens Arte locas, serieq; iniata . Iam quoq; rutus Socratica domus Ascendet altam, te duce, uerticem, Verique , Naturaq; custos Astriferos penetralit orbes. docta surgas nunc licet, ac tua Vires furoris sumpta Baroccium Feras per astrorum celebri
Qui quicquid agris abditis Atticis , victosq; densis foribus angulos mans latinos, flexuosas
in easdem. En filum,enq; hastam,uibranti cuspide miles, Inq; loco pennas, Daedalus ipse dabit. Illud fracta ambage eget uestigia caeca, Haec pro ternet tuto horrida monstra tibi. Hem 'cessas' Hra tectum .prolemq;biforme, qu es cur timeas, nonstipem edo φ t rcia uno ECA rari: in in im AN