Quaestiones de Furiis poetis

21쪽

- 25 dubitet num Alpinus cognomen Romanum fuerit Julius Alpinus quidam est apud Tacitum hist. I, 6 et plura eiusdem cognominis exempla praebent inscriptione. . Quaren0n St, cur negemus etiam Furio nonnullos Alpinos Vocat0s fuisse. Qu0d praeterea n0Strae Sententiae opp0ni 0teSt, nihil du Furi Alpin p00ta mem0riae SSe proditum, non magnam habet vim. Nam in satiris Horatianis multa sunt pers0nae ''), de quibus praeter nomina nihil fere n0tum est,

in his etiam p00tae quidam ignobiles velut annius sui , 4, 2 et sui. I, 9, 9 et Cassius truScus sui. I, 9 62'.

Nuli pacto denique in eo ffendundum est, qu0 du 90etae eiusdem gentis, Furius Bibaculus et Furius Alpinus, temp0refero 00dem fuerint.

22쪽

Caput II.

Ut aliquid certi de aetate Furii, p0etae epici, StatuamuS, unum habemu testem ieer0nem, qui frui. XXXV k 32 haud dicit de Q. Lutati Catul0: Iam Q. Catulus non antiquo illo more, sed hoc nostro, nisi quid feri potest perfectius,

eruditus. Multae litterae, Summa non vitae Solum atque naturae, sed orationis etiam comitas, incorrupta quaedam Latini sermonis integritas quae perspici cum ex orationibus eius potest tum facillime eae eo libro, quem de consulatu et de rebus gestis suis conscriptum moli et Xenophonteo genere sermonis misit ad A. Furium p0etam faui iliarem Suum. Praenomen igitur poetae fuit Aulus, c0gn0men

autem tradidit Gellius in indice capitis XL. libri XVIII.

Noctium Atticarum: Verba ex ourminibus Furii Antiatis inscite a Caesellio Vindice reprehensa, versusque ipsi, in quibu8 ea verba sunt, subscripti De ann autem natali Auli Furii Antiatis nihil habemus c0mpertum, sed ex ei8, quae Cicer0 dicit, c0nicere aliquid p0ssumus. Furius enim, si Q. Lutatii Catuli, qui anno a Chr. n. 02. cum Mari c0nsul fuit et Cimbr0 ad Vercellus devicit diemque Supremum ann a Chr. n. p. obiit, amiliari a Cicerone appellatur, eiusdem fere aetatis fuerit necesse est, id est natus est ire medium

Saeculum Secundum a Chr. n. et fortaSSe 0rtuus Si circa annum a Chr. n. 80. Sine dubio autem, ut iam supra dixi, e temp0re, qu0 0ratius Satiras composuit iam diu diem Supremum bierat.

Carmen Furii Antiatis legerat Caesellius VindeX, quem temp0ribus Traiani 0ruisse verisimile est. Is enim de dicti0ne poetae, ortaSSe in commentariis lectionum antiquurum

23쪽

, annales belli Gallios iam Supra dixi. Atque cum Macr0bius, qui in libro VI. Saturnalium affert Versu qu0sdam Furii, qu0 cum versibus apud Gellium Furi Antiati attribuend0seSSe perSuasum habe0, undecimum annalem commemoret,

annalium minimum undecim libri fuerunt. Secutus esse videtur Furius in p00Si Ennium, qui ipSe qu0que annales' ScripSerat, et Drtasse, ut Suspicatur omnisenus'), ille inde uxordium feeit, ubi carminis finem fecerat EnniuS, et narrati0nem rerum R0manarum S tu ad Suam aetatem Versibus deduxit, quamquam h0 certis argumentis confirmari nequit. Iam ver qu0 Cicero dicit Lutatium Catulum ad ulum Furium librum misisse, reet viri do ti ' suspicati sunt Catulum hoc fecisse e consilio, ut accuratiu et ornatiuSScriberet Furius de rebus gestis ipsius sicut Cicero '' ad P0sid0nium e0dem consilio 'πόμνημα de c0nsulatu Suo mi Sit. Neque tamen ex hac una re conicere licet, S0lus res a Catul0 gestas Furii carmine fuisse descripta, Sed putandum est poetam mult0 ampliorem tractantem maioriam eo loco, qu0 de bell0 Cimbr0rum ei narrandum erat, libro a miliaris Sui

ΕXStant, ut iam dixi, versus ex annalibus Furii Antiatis et apud Gellium et apud Macrobium. Sed cum contr0verSin inter vir0s 0ctos fuerit, utrum hi versus omnes Furio Antiati an n0nnulli 0tius Bibacul attribuendi sint, de VerSibus ipsis quaerendum est accuratius. Et Gellius quidem tu indice, quem Supra adscripsi, capitis XI. libri XVIII. Ν0ctium Atticarum diei versus, qu0s a reprehensi0ne CaeSellii defendit, esse Furii Antiatis Caesellius Vindex enim, ut narrat Gellius, Furium ea de causa VituperaVerat, qu0d terram lutum Gersam utescere' dixisset, et tenebra in

24쪽

,purpuras dixi SSet, et pulentum fieri opulescere Deinde Gellius versus ipsos addit, qu0rum quattuor etiam Ν0uius affert nimirum ex Gelli0, 08:l , Sanguine diluitur tellus, cava terr lutescit e r. Non. 33, 23. 2 , Omnia noctescunt tenebris caliginis atrae cfr. Non. 45. 9.3) Increscunt animi, virescit volnere virtus cfr. Non. 88, 5. 4 5 , Siout fulo levis volita Super aeuuora cla8Sis, Spiritus Eurorum viridis cum purpurat undas.'6 Quo vis in patriis possint opulescere campi8. 'cfr. Non. 48, 5. Weichertiis l. l. s. 353 versus hos Furi Antiati abiudicavit grammaticis, ut ita dicam, causis commotus Vel potius pini0ni ante c0neeptae laqueis irretitus et tribuit Bibae ut in hunc fere m0dum disputans: Furium Antiatem

viventem ea aetate, qua uti rei publicae robur, ita ingeniorumvis nondum elanguisset ne nervosa sermonis Latini gravitus luxu et deliciis fracta fuisset, tales scribere non potui8Se ver8u8, quales a Gellio ei adscribetntur, molles, elumbe et verborumumsutiis dic fluentes. Ob dictionis tumorem eorum pro auctore esse habendum eum poetam, qui acerbe ab Horatio perstringatur, scilicet Furium Bibaculum Sed contra hanc opini0nem imprimis illud pugnat, ut ipse c0nfitetur eichertuS, qu0d Gellius claris verbis in indie dicit, allat0 versus esse Furii Antiatis. Sane temerarium est, si qui e0ntendat, indiceScapitum a librari qu0dain postea esse addit08, nam Gellius ipse in praefati0ne β 25 sita, inquit, qua cuiuus

commentario insunt, eaeposuimus hic universa, ut iam Statim declaretur, quid quove in libro quaeri invenirique po88is, Xqu elucet ipsum h0s indices composuisse. De fide autem et genuina forma verb0rum dubitari n0n potest. Praeterea Summa cauti0 ne pu est, ne e pauctifragmenti8, praeSertim

25쪽

- 29 versibus Singulis o carmine excerptiS, nimium coniciamuS, id qu0 Dei Colchortus. Qui a Sola cauSa, qu0 apud H0ratium turgidus poeta notatur, c0mmoVetur, ut VerSUS Golli tradit0s tumoris plenos et elumbes appellet, qu0d ne Caesellius quidem dixerat. In versibus autem, Si quid reprehensi0ne dignum est, n0 tum0 dictionis sed ficti nonnullorum verb0rum inchoativorum reprehendi poteSt, a qu0 eritia in Gellius ipse Furium defendit, ut iam anteeudente capite c0mmem0ravi. Sine ulla igitur causa vir doctus e0nfusionem a Gellio laetam esse censuit, ut Bibaculum malum p0etam epicum, id qu0d falsum St, utSSe pr0bare p0SSet. Quae cum ita sint, facere 110 p0Ssumus, quin Gelli credamuSet versus ab e tradit0s tribuamus Furio Antiati. De ipsi versibuS, quo Supra p0Sui pauca ann0tnb0, ne repetam a mnia, quae in editione Herigi de lecti0nibus libr0rum manu scriptorum et mendati0nibus virorum d0c-t0rum adseripta sunt In versu torti codices Gellii exhibent virescunt volnere virtus', quae Verba Xplinari nequeunt, nam virtus cum Gr0110Vii pr0 virtutes dietum accipere 110np0SSumus. Sed ut alia coni est turas mittam, Verum Sine dubi0 Si virescit volnere virtus', qu0 in Ν0nii 0dicibus Seripti m est: nam viresor V ortum est ex similitudine antecedentis formae increscunt Versu quartu non distinguendus est a quinto p0st Hassis punct0 0SitD, H0dfecerunt ei chortus' et Baehr ensius ''), neque enim ullum vocabulum in priore versu interpretatur ullius et,cunis c0niuncti in quinto versu ita tantum intellegitur, Si

duo Vel SUS 0niunguntur. - Idem versus quartus in omnibus

Gellii 0dicibus sic est scriptus. Sicut fulica te is volitat

Super aequora classis. Cum metrum Sine dubi claudicet, VerSum corrigere studuerunt viri docti et permultas coniectura pr090Suerunt, quas fere innes Hert Zius '' enumerat.' l. l. p. 349. ' Fragmenta P0etarum Romanorum . Ti.

maiore.

26쪽

Atque ha0 quidem hactenus d versibus Furii Antiatis a Gelli 0 allatis. Restat, ut adseritiam Versus a Macrobio exhibito et quaeram, num hi qu0que idem p0eta tribuendi sint Sunt autem in libro sext Saturnalium hi versusc0mp0Siti cum quibusdam Vergilianis, in quibus urgilius Furium imitatus esse dicitur Sat. VI, I, 3l: Pithoni croceum linquens Aurora cubile'. Aen. IV, 585. Furius primm annali l) Interea Oceani linquens Aurora cubile Sas VI, I, 44 , . . placidam per membra quietem irrigat Aen. I, 91. Furius in primo

2 , . . . mitemque rigat per pectora somnum . Sat. VI, 4, 0 . . . Quam tot cohors imitatu relictis

ad terrum destitit equis.' Aen. XL, 560. si es Furius cim primo 3 ,Ille gravi subito devinctit volnere habenas misit equi lapsusque in humum defluxit et armis reddidit aeratis sonitum

' Jahrb. f. Phil. 1868 p. 574, ubi simila exempla profert viri doctus. '' eir de div. I, 8, 14. '' cfr. uehner l. l. I, p. 83, 5 et 84, 3.

27쪽

- Il Sat. VI, 3, 5 Furiu in quarto annali: 4 ,Pressatur pede pes mucro mucrone Tiro vir hinc Vorgilius ait: ,Haeret pede se densusque viro vir.' Aen. X, 36I. Sat. VI, G, 32: Quod genus hoc hominum quaeve hunc tam barbura morem Aen. I, 539. Furius sext0 5 , Quod genus hoc hominum, Saturno sancte creater Sat VI, I, 33 Numoresque serit varios Mo tulit fatur. Aen. XII, 228. Furius in decim0 6 ,ssumoresque erunt varios et ruta requirunt Sat VI, 1, 4: Nomine quemque vocans rescitque ad proelia plusos.' Aen. XI, 3I. Furium in undecimo i ,1 omine quemque ciet dictorum tempus ade88 commemorat. do in d; infra 8 , Confrmat dictis simul atque exsuscitat acrisu bellandum animos rescitque ad proelia mentes.' Cum mnes versus in manu scriptis libris ita exhibeantur, ut emendati0ne et explicatione non egeant, Statim ad eam qnaeSti0nem accedam, num ii qu0que Furi Antiati sint tribuendi. Baehrensius ' senti Furii Bibaculi, non Furii Antiatis esse vel Su censuit ea p0tiSSimum re commotu S, qu0d pinabatur pragmatium belli Gullioi', quain Bibaculi esse dicit Pseudo-Acro, idem esse pus atque annale, Vel p0tius urinales belli Gullios, ex quibus Macrobius versus adscripserit Haec autem cauSa iam ei S, quae prim capite de titulo unnales belli Galliei disputavi, ad irritum redacta est Itaque mon 0do nihil ist, qu demon Stretur, verSuS

28쪽

Discrimen igitur facere videtur neque enim intellegitur, Uraltero loc cognomen et 0men, alter S0lum nomen p0Suerit, si undem hominem signiscare volebat. Deinde tenendum os utique n0 praeter Seholia oratiana, testes dubi0s, omnin nescire Bibaculum Scripsisse carmen epicum, hoc autem c0nstare de Furi Antiate. Quare etiam versu apud Macrobium exstantes Furio Antiati tribuend0 esse per- sua Sum habeo.

Ac ne illud quidem c0ntra eam Sententiam proferrip0terit versus apud Macrobium scriptos tam diversos esse ab eis, qu0 Gellius tradit, ut uni eidemque p00ta tribui nequeant. Nam ut 011 dicam ex paucis fragmentis dedieti0ne uinino certo iudieari non posse, si quae differentia elogiitionis in his versibus c0nspicitur, causa eius diversitatis facile apparet, cum reputamus, quo onsilio hi versus ab utr0que Script0re adseripti sint. Gellius enim versus Furiali 080mnes ob insignem et notabilem Drmam aliquam verbi a Sermone c0tidiano essedentis affert, ut ex is s0lis de indole et Sermone 900tic Furii nihil e0nicor p0ssimus MacrobiuS vero Versus Furii asteri, ut stendat imitati0nem Vergilii. Itaque qu0 diversis de causis tradita Sunt fragmenta Π0n plane idem esse distendi genus mirum non St.

Haec igitur sunt, quae pro certis Furii Antiatis reliquiis haberi posSunt, nam versum a Paulo Merula ad Ennii annales p. XLI ut initium carminis Antiatis allatum: ,sse mihi omanas scripturo Murspiter adsis qui lini sub Furii 0mino ferebatur nullam fidem habere constat: fr. La Wichi De fraude Pauli Meridae, Ennianorum annalium

editoris dissertatio Bonnensis 852 p. 5.

29쪽

Caput III.

De Furi Bibaculo, quamquam erat poeta Sua aetate inSignis, tamen 11011 multa memoriae Sunt tradita. Unus enim Hieronymus n0bis de vita et patria p00tae testis est haec

codd. mand et Freher ad an. 9 5 - 4ηliosi Scribens ,M. Furius poeta cognomento Bibaculus Cremonae nascitur. Inde constat praenom0 Furii Bibaculi fuisse Marcum, patriam Cremonam, Sed Sunt certae cauSae, quibuS 0mm0vemur, ut cum Nipperdet0, qui p0St 90kium' nonnulla c0ntra annotati0nes Hieronymi protulit, de fide anni natalis p0etae dubitemus. Nam si accurate fragmenta ipsius p0etae, teStimonia omnium gravissima, imprimis versus Script0 apud Suetonium legimus, invenimus multa cum eiS, quae Hier0nymuS de anu natali tradit, pugnantia Bibaculus enim Catonem, poetam grammaticumque 110tiSSimum, meum' cfr fragm. I, Det unicum magi Strum', summum grammaticum 0ptimum poetam' cli fragm. 2 O. O. 3. 4 appellat, quibus Verbis haud dubie tanta venerati tantaque pietas Significatur, ut merito ac iure conicias Bibaculum non 80lum amicum, Sed

otium discipulum ut audit0rem illius Cat0nis fuisse. tque cum ex ali fragment0 cfr fragm. 7 apud eundem Suet0nium servato, quod Furii Bibaculi ipsius esse verisimillimum est,

appareat Valerium Cat0nem docuisse multos et nobiles, visum-Que 88 peridoneum praeceptorem, maxime ad poeticam tendentibus . Bibaculus in eis habendus est, qu0 ille facit poetas

' Carmina Valerii Catonis te Bonnae 184 p. 267.

30쪽

- 34 Iam ille magister poetarum 110 multo ante annum a Chr. n. 00 natu est, itaque paene ad annum aequales fuerint Valerius et Bibaculus necesse est, Si Hier0nymi annotati0nem de anno natali sequimur. Poeta Bibaculus autem de summa

Senectute es r. fruom. I, Si Cat0nis ita dicit, ut minorem natu de multo maiore, 0n aequalem de aequali scribere fateri debeamus. Pr0babilius igitur ut iustius est aliquid de de Hier0nymi, qui haud semel erravit, detrahere quam ipsi n0ti redere Bibaculo. Accedit aliud, qui Hier0nym de Bibaeuli anno natali plane confidere Vetamur. Deridet enim asserti poeta Orbilium Pupillum, illum Horatii praecept0rem quod Senem memoria defecerit e fr. fragm. 3). Atque qu0niam Orbilius, qui anno

a Chr. n. II natu prope ad centesimum aetati annum ViXit, circa annum a Chr. n. Z mortuuS St, ps Stquam Summa Senectute mem0ria eius deleta est, putandum est Bibaculum, cum illum VerSum c0mponebat, ct 0genarium

fuisse ipsum, si vera est annotati Hieronymi. Nullo autem mod Verisimile est Furium ipsum senem in h0minem pr0pe coaetaneum tanto ludibrio usum esse. Equidem mir0r, qu0d ei chortus, quamquam censuit l. p. l. 357 Versum p0Sti orto a domum Orbilii, qu0 haud negaVerim Scriptum eSSe, tamen d fide Hier0nymi 110n dubitavit. Quodam modo denique testes qu0que veteres Quintilianus et Di0medes a quibus Bibaculus una cum Catuli ponitur vel p0tius post eum ponitur, id indieare mihi videntur Bibaculum non ante

Catullum Sse natum. - is uinibu de cauSi comm0tus Sum, ut cum Nipperdet annum natalem Furii Bibaculi minimum viginti annis promoVendum esse perSua Sum habeam

et censeam p0etam natum SSe circa annum Octogesimum a Chr. n. et Vitam pr0duxiSSe minimum ad annum a Chr.

vicesimum, imprimi pr0pter versum iri Orbilium Hier0nymus autem, fortasse duobus Furiis p0etis c0nfuSiS, ann ipS0, quo certe 0ruit Furius Antias, natum esse Bibaculum tradidit. Qu0niam lauca de Vita et pers0na Bibaculi Memoriae