Gerardi vanSwieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus septimus Gerardi B. De VansWieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis

발행: 1764년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

IO DE MORBI s

tem me dictum fuit, pingue illud oleum se latere posse in multis vegetabilibus, ut

nemo facile crederet , tantam illius mpiam adesses; quod oleum per chylopolesin

inde extricatur,is obesitatem magnam cere potest . Si ergo talia sumantur alimenta , in quibus opimum illud inoue abundat, tunes tanto maior obesitas fiet. Verum haec pinguedo sano in homine blanda est sola mole molestiam parit inprimis si non per totum corporis habitum, sed in quibusdam tantum locis accumuletur: talem casum vidit Celeberrimus Bo NA a ius videri. s. . ub tumor pinguis,

sex libras pendens, in cavo pectoris lensim excrescens, post summam vix tolerandas miserias nobilem aegrum suis avit. Verum ubi illud pingue per ebrim solvitur, attenuatur, sanguini miscetur, tune nesssimam acrimoniam rancidam acquirit di periculosam admodum vasorum plenitudinem producit uti pluribus dictum sui ad g. ρῖ simulque subitam putredinem sicit . Quaenam autem remedia requirantur in tali casu , eodem loco di-etum sui . Verum haec omnia obtinent ubi subito soluta pinguedo humoribus circulantibus miscetur potest autem, nocere, dum sola mole vicina vasa, viscera premit; & tunc conducit illam nimiam obesitatem minueres; quod obtineri potest, si fiant omnia opposita illis causis, quae in sanis hominibus pinguedinem accumulare observantur, a collegit Celsus Cl.

I. c. g. p. 28. dicensa Implet autem septismossica exercitatio, frequentior quies, Mnesio

eri ost prandium es , araeum, Mntracta a us, modisum frigus hieme , fumus plenus, non multum senis longus, moIis cubile, animi securitas , assumpta per ei so Mione , maxime dulcia di pinguia frequentis cibus,, quantum plenissime t res digerere . Paulo post ad extenuandum eo us laudat his contraria Optima methodus est , subducere sens de corpore illud quod abundat , simulque robur addere partibus a nimia impletione distractis is post depletionem penitus lac cidis Corporis exerciti, utrique huic scopo inserviunt quam pulcherrimes; nam lai L

ilant illud pingue de corpore is mul HRONI CIS. .ro II.

robur Pi lium solidarum augent Ovideri.

28. a. h. Unde obesos equos videnis solis laboribus ciaci lentos reddi licet bono copioso pabulo nutriretur ita duris laboribus quotidianis victum bi comparantes homines pinguescunt nunquam Interim ramen, hic prudentia opus est: obeso enim homines , valida corporis exercitia subito non ne periculo obire posse, certum est usa enim per calorem corporis, a motu auctum , pinguis periculosam plenitudinem isaiorum facere posset, Woleos immeabilitate vasa minima in cerebro pulmone obstruere unde toties subita mors secuta tuit quod

in equis iuguibus , validissimo turi exercitatis subito, post tangam in sabulis

quietem, observaverunt equi: Ones.

Praestat hinc prius per purgantia leni ra, sed epius repetita, linuere molem qua gravantur obesa ha c corporariis dein motu musculari , gradatim aucto, uti sic enim sensimis tuto minuetur inita obesitas. Dum enim operarii valide corpomovent, urina exit rubicunda , indusa pingui tinguntur sudore . Demostraverunt chemici urinae rubedinem ab oleo admisto

inprimis penderes adeoque patet , quod

per corporis motum expellatur de corpore illud pingues. Unde almus i Sanirare ruenda Lib. 4. cap. 8. m. 6. Ps. 7S assiduam ventris deiectionem , exercitati nem celerem , frictionem modicam, cibos, qui saturant quidem, parum ainen meis runt nutrimenti, laudavi tanquam summae remedia ad minuendam obesitatem nimiam .

commendaverit crassis homirutas , iii mnues fieri cupiebant, obsonia pinguia, ut nempe a paucissimis saturarentur. Pauci tatem enim Hirnentorum in alio loco comis mendat me Affectionibus c. 2. Tom. . pag. 32. suibuscumque morbis iacitasmnducit, eme in die cibum eater eonferru ciboso potus pauciores, quam ulis pie in tur, insumereo resti laboribus, deambi

Sollicitas cura vigilias macilentiam inducere servatur Celsus .i I. cap.

3. Iesin. 48. verum haec alia mala

112쪽

6. iob I. inducunt , ine

tius a

Praeterea observamus homines quosdam, qui semper macilenti manent, licet coinpioso Mauro fruantur victi in his acrior urina, substetida,is ex flavo viridescens observatur color totius corporis subfl vescens apparet verum haec signa sunt temperie bilios Sietae , in qua bilis copiosa se acris , adest . Unde prosuit obesis una cum modo laudatis, si sumant amara illa, Absinthium , Centaurium Ams, Gentianae radicem, similia , quae tantum usum habent in illis morbis , ubi bilis vel iners nimis est, vel copia deficit. Monuit hoc etiam Gaianus rhod. M dend. Lib. I 4. cap. s. om. Io. HR. Is ad cura obesitatis agensu Calidis Heloxque

imperies exile corpus reddis ergo talis tibi

facienda est crassi remis temperies , si ad

Θmmetriam redisuxum sit . Laudat autem ad hunc scopum obtinendum milia remedia r Rura SI I ris Umbos, semina,

Asti Iochiam rotundam , Centaurium nrimus,

Gentianam se Tantam autem efficaciam in his remediis observavit , ut moneat

quosdam periisse, qui graciles iam vel

mediocris habitudinis cum essent, his remediis imprudenter utebantur ad morbos articulares sanandosci ad quorum curam similia laudari solent, uti postea in C μtia is Magra dicetur. Licet autem evacuantia plenis illis eo poribus semper conducere videantur de nus tamen apud Veteres Medicos non laudari sanguinis missionem ad minuendam obesitatem . Dictum fuit ad 3. Io Io. I. vasa sanguinea in obesis angusta satis imvenirici unde non ei e in his sanguis abundat 'equiritur quidem venae sectio quandoque ad cavenda illa mala , quae nimiam obesitatem sequi vel comitari solent uti etiam , dum illud pingue calore corporis , motu subito, vel febres, solutum, vanas denuo ingreditur, & periculosam maxime vasorum plenitudinem facit. Caeterum sanguinis missiones repetita: p tius corpus ad obesitatem disponunt uti antea ad . io6. dictum suit.

num, sive in condimentis assumtum sive

Imearnibus pistibusve aut oleribus pro com servatione additum, posse admisceri hum ribus nostris , illisque pertinaciter acta,rere , paulo ante dictum fuit eadem haeparagrapho, verum dum liquid nostra

ob salem muriaticum adnustum acriora reddita, per minima vasa moventur, haec facile eroduntur,is fiunt extravasationes fluidorum at cum sales muriatici omni putredini resistant hinc non facile putrescunt liquida extravilata , sed cute integra maculas caeruleas producunt uti postea in Capitulo deum ut dicetur. Cum autem ad restitutionem Hlorum, quae quotidie per ipsam sanitatem pereunt de corpore, equuratur blanda humorum nostrorum indoles m. Boe . Insitur Med. g. si . inde fit αἰ mei , ubi humores nostri acrimonia muriatica scatent. Videantur illa, quara g. os. . de hac acrimonia me danda habentur. ζ. ALCA L . De hac arimonia pecuisliari Capitulo actum fis ad numeros hic

citatina

m. GLuTi Mosui. Et de hoc siquid nostrorum vitio pariter dictum fuit. a. Ingesta alimenta mutantur a

nostri corporis ita, ut propria sua indole deposita acquirant dotes similes nostris ita quiduin solidis Verum Physiologia docet. illam mutationem fieri, dum liquidis mstris copiosis miscetur parva pars ingest rum, laeta simul eum his per alam

strais viscera movetur diu Aetia autem vasorum nostrorum in liquida contenta pendent a vasorum contraction , per quam premunt, condensant humores . Chylua enim, aes, ex ingestis cibisis potibus parata, minorem densitatem habent, quam sangui sanguinis serum . Si ergo vasa nimis sertia condensent humores contentos nimis, tuncis fluidissima exprimuntur di residuum minus meabile fit adeoque aptissimum redditur, ut cire vhthnas vas rum angustias haerere incipiat, & pertina ces obstruetiones faciat, dum simul rigida vasa suae di atationi resistunt. Qualia a

tem mala inde nasci possint , . a. sequentibus explicatum ut . Sufficit hie notasse, quod, polypoiae concretionis iasanguin Origo huic causae merito adlcribiqueat.

113쪽

queat. Quam thronicum autem & difficile Sanguis sanus de vena missus sponte sua,

tale malum sit, satis notum est. licet etiam retineatur in calore corporis Sed si , manente naturali vasorum o sani separatur in binas partes, serum nem. re, per austam velocitatem motus cir pe fluidum is rubram concretam massam.

culatorii, intra datum tempus, vires vaso Si iam homo in Syncopem veram delapsus tum applicentur frequenti in sertius liqui per aliquo minuta horae absque ullo motu dis contentis; cilla degenerabunt a doti cordis manserit, in cordis ventriculis, inrubus istis, quae ad sanitatem requiruntur ἔ bus, auriculis, stagnabit sanguis, & similis unde varia mala, tam acuta, quam chro separatio seri a parte rubra fieri incipiet; niea , fieri poterunt; de quibus videli pos unde postea polypi manebunt , tota vita sunt illa, quae ad s. Ioo habentur inditalubiles is emime turbantes vita. Ubi autem concurrunt mulin vasorum lium viscerum actiones. Si exitus bilis ex ingens robur, WauEt circulationis velo vesica selle in intestinum duodenum acitas, tune subitae Qualidae fiunt humo quacumque demum causa impediatur, starum degenerationes, ut in morbis acutis gnans bilis, resorpta parte tenuiori, len- qui citerum Chronicis morbis toties dant testet inspissata, & calculosas concretiones originem isti sequenti paragrapho patebit producet, quae Icterum pertinacissimum de

3. Spontaneae permutationes nostrorum chronicum toties faciunt . Urina sana humorum dicuntur illae, quae a causis com vase purissimo excepta , crustam calculo-munibus , in omnia corpora sentibus , Iam deponit sponte ; sed, in corporae fiunt , nulla habita ratione vasorum, in retenta idem facit, & miserrimos morbox quibus continentura vel motus vitalis ni producit, uti nimis notum est. Unctuosummi aut torpentis, per quem agitantur illud megma , quod in loculis utaneis continuo uti antea ad g. 7. dictum fuit colleetum per patentia oscula exit in cutis Unde imprimis tales degenerationes fiunt superficiem , illamque inungit , si stagnet ab humorum nostrorum stagnationibus in in tali solliculo , sensim inspissatur is

diversis corporis locis . De spontanea de ingentes tumores steatomatosos producit generatione humorum in acre acidum , spontanea tali degeneratione. Sed, in alcatinum , uti in lentum glutinosum, Interioribus corporis similes tumores imdictum fuit ad numeros in textu citatos venti fuerunt , uti antea dictum sui . Uerum Maliae spontaneae mutationes fiunt Ex his autem patet, in indagatione cau- . in humoribus nostris , quae difficillimis sarum , quae morbos chronicos producunt, morbis chronicis causam an quod γ ad spontanea humorum nostrorum vitia eis exemplis demonstrare non carebit usu attendendum esse

S. io 32. X morbis acutis male sanatis oriuntur vitia in humoribus quocunque XL corporis loco: α purulenta Ἀ38. num. 3. . . oc , quae producunt multa mala 9 6 num. . 941. . sanantur 942. . I. Ichorosa 43η num. q. 2o6. ,

ouorum effectus rodere, contumere. Sanantur blandis, demulcentibus, inspiliantibus: D putrefacta, quae recensita cici I num. I. l. γ. c. num. 3. . Morta aeuti, uti iam saepius dictum bos facit. Quinimo artis est, natura haec siit, terminantur in mortem, sanitktem, molimina adjuvare , dum ad loca minus velin desinunt in alium morbum; tunc periculosa illam metas asin futuram signa dicuntur esse male sanati, licet saepe im docent uti pluribus dictum luit in moris possibile sit Medico etiam peritissimo vi borum acutorum historia . Praecipua autemtare, ne morbus acutus in alium morbum humorum vitia , quae observantur , dum desinat . Non enim semper est in pote morbi acuti in alios morbos desinunt nate Medici, ut materiam morbi solutam, sunt sequentia.& mobilem redditam expellat de corpo M. Pu Ru NT . Morbos acutos inflam re sed satis frequenter, per metastasin ad matorios in locis, quae occupant, abscessus

alia loca eorporis deposita, ibi novos moti producere nemo mirabitur, cum suppu

114쪽

ti exitus sit inflammationis validae, nec

tamen pessimae, quae in gangraenam te minatur. Verum, observatur in morbis

acutis quandoque, ut alibi ad . o 3. ωnuici quod subito deponatur in quandam corporis partem copia veri puris , licet nullum signum topicae inflammationis aut suppurationis in ullo corporis loco observatum uerit . Unde credibile videtur quod tunc materies morbis subacta quidem uerit,is mobilis reddita, sed simul denegaverit , ut puri similes dotes aequisiverit omnino, licet cum reliquis humo dilutus, rubeilus tentibus per vasa fluat unde postea in varias partes deponitur pus iam si tum

non vero generatur iis locis , in quibus postea invenitur . Observatis autem practicis,is Hippocratis Sc Galani testimoniis, hoc tunc confirmatum fuit. De illis autem

symptomatibus, quae adsunt, dum pus fit, dictum fuit in vulnerum historiari. 18.

Bum. s. 6. 7. uti g. 387. Quanta autem mala fiant, si pus, in quodam loco comporis collectum, venis reto tum misceatur sanguini, dictum sui ad I 4o6., uti etiam

hepatis agebatur simul tunc ad . o a. patuit, magnam difficultatem esse in emendanda tali cacochymia purulenta is ibi dictum sui de remediis, quae cum quadam

spe adhuc tentari possent. . I CHOROs . Pus bonum , laeve aequale, nodorum est,is nullam acrimo. niam habet verum ut illud fiat, requiritur

blanda humorum indoles Ovideri. 87 h.

Ubi ergo in morbis acutis acrimonia major in humoribus nata est, non nascitur blandum pus, sed tenuis, iure longe acrior, ichor, magis nocens . Manilestum hujucre exemplum habemus in variolis cillae enim , ubi boni moris sunt Win corpore

euchymo, pure bono albo crata turgent; in confluentibus autem variolis loco puris, invenitur ichor longe acrior, sime saepe depascens cutim, turpissimasque cicatrices inducens. Praeterea pus bonum, nimis diu relictum in vomica clausa, loreis mora redditur tenuius, sed, mul acrius uti dictum sui ad g. ro6. atque venis resorptum totum sanguinem

putrida ac hymia inficere potest vel ad quaedam loca depositum diffieillima

curatu mala producere . Ille vero liquor

qui in vulnere recenti, dum vasa contracta sanguinem non amplius emittunt , obse vatur, quandoque Wichor vocatur , sed sorte minus proprie : nam ille liquor in pus brevi convertitur , nec acrimoniam morbosam habet cum chor proprie dicendus nunquam in pus mutetur, sed mora semper acrior evadat.

Sanatio similis requiritur ac in purulentis malisci talis nempe , quae vires refocillando simul omni putredini resistit verum cum hic maior acrimonia adsit , solutio humorum , demulcentia , parum inspissantia, locum habent. Tales formulae in aeteria Medis ad . Io8. 2. I. inveniuntur istaecipue si acetosae radices vel soli addantur his decoctis , qua D tredini obsunt simul blanda adstringendi vi nimiam humorum tenuitatem

emendant.

rumpi posse humores in morbis acutis antea saepius dictum fuit imprimis illud in hepatitide metuendum esse 3 9sῖ- I9. 9 s. so explicatum fuit. Quaenam autem tunc medela adhiberi possit, numeris, in textu citatis, dictum

fuit a

f. io 33 orbi acuti male sanati in partibus solidis , compositisve , relincnuunt

Morbi acuti, cum vel inflammationem omnes inflammationis , non resolutae eomitem habeant hujus, illiusve partis cor sequelas quae hac paragrapho recensentur,poris , vel ad illam in decursu suo pro & de quibus singulis ad numeros hic citatos. ducendam admodum proclives sint nisi actum est. Praeterea in singulorum mor-

res resolutionem sanari possint, relinquent borum acutorum historia dictum sui de

115쪽

variis ossis, quibus terminari solent in iis , non bene sanatis , nasci possint alios morbos qui omnes huc referri morbi chronici, tam ratione fluidarum possint quam solidarum , partium nostri ota Sic patet , quomodo ex morbis acu poris.

Sio 4. X his in morbis Prosi rosa rosa simplicibus, aut omni modo XL ompositis inter se , infiniti sane alii , ut effectus , sequi possunt

adeoque ex eorum dato intellectu hactenus optime perspici, re curari.

Si iam illa vitia humorum nostrorum, percipiebatur, sed tristi cum eventus se- sensim nata, vel post morbos acuto ma quitur enim ascites purulentus, consumtiola sanatos relicta, concipiantur haerere in viscerum, quae actius ouotidie redditum illud diversis partibus corporis nostri, turba pus alluit a putredine tympanites , bunt iunctionem partis, quam occupant, tandem post miserrima mala inevitabilis semper; saepe etiam vicinarum , dum mors . Verum ante moriem quot non vel mole sua premunt , vel acrimonia ir laeduntur functiones' quam mira sepe inritant , rodunt c. adeoque feracissima tercurrunt symptomata I Plures tales casus morborum seges ex talibus catas pullula Practici habentur ad g. 38. , qui clare poterit. Si v. g. pleuritis occupans la cent , quam numerosa' chronica malatus in suppurationem abiverit , vomica sequantur quandoque morbos inflammato- ibi nata, introrsum tumens, pulmonam rios viscerum isti etiam passim in momeomprimet, dimilem respirationem ia borum acutorum historia antea tradita.

ciet quandoque cli talis saccus purulem Si quis iam haec applicet singulis partibustus vicino diaphragmati accrescit, per ii corporis, non mirabitur , morbos chr lud erosum pus sibi viam quaerit , e in nicos, licet numerosissimos , reduci posse abdomen delabitur cum praesenti quidem ad classes has causarum , quae recensitae levamine oppressionis pectoris, quae antea suerunt

, Io 33. Uum vero incla pendeant, ut patebit, omne Chronici chorum ergo generalis doctrina, divisoque, hinc haurienda.

Magnum hoc usum in Praxi Medicata saltem non nisi per suos effectus in o hec, ut determinetur iudicatio curatoria lore humano cognita, in summum dedu-ti Methodus Medendi, si in classes quas cuntur vitae periculum. Id observatur m tam dispositis morborum causis, memoria nisest in variolis, peste, plurimis aliis Medici juvetur , ut ordine si indagari morbis epidemicis i quorum morborum Ru possint . Si enim quis attento animo has sa in ambiente nos aere haerere videtur classes percurrat , in morbis etiam intri uti postea in Capistilo de misis Epidem

carissimis Chronicis inveniet , quid agen in pluribus dicetur. Verum quidem est, dum sit , ut tollatur morbus, vel saltem quod aer minus salubris, vel subit c mitigetur , multi enim Chronici omnino loris frigoris vicissitudine peccans , in incurabiles sunt , uti postea patebit is quibusdam locis morbo endemio Chr

tunc ars nihi sacere potest, nisi ut mor nicos producere credatur non sine ratione; bos tales reddat sicilius tolerabiles . ii interim tamen nouora immedrare aera τι- cet autem multi morbi chronici oriantur ginem debent suam, sed ut plurimum com- ex morbis acutis male sanatis , tamen Ion m in omnium horum parenti , humorum sciage plures a malo usu ex rerum non na licet indigesioni odem in Tractam deis aurasum pendent. Unde Meniamus In agra pag. 72. . Inprimis autem culpat Dissent. Epist ad Gulielm Ciae p. 18. non magnos errores circa sex re non natu in tabitavit dicere di Amri ut plurim- - es praecipue in cibo potu . Numquid bent eum Authorem , eis Grenis ipsis opulenti homines, quibus familiare est utinuos In acutis enim morbis homines, cadi. tra satietatem cibo uti potu, ingrave- eroqui sanissimi , a latente saepe causa, stente imprimi aetate, cum morbis chro.

116쪽

nicis luctantur frequentius , quam illi , quisitum victum in morbis longis h. quibus rei domesticae angustia sobrietatem . ses. I. Ibid. p. p. h. Sufficit ergo i ut imperat etiam invitis . Hinc QDdenha simplici victu contenti sint se vitent mas monet Ouid. p. 1 8. falli illos , illa, quae difficillimae digestionis serri tan- qui in morbis Chronicis omnem curationem tum possunt commode ab hominibus sanis solis medicamentis absolvi posse autumant robustis, Qvalido labore exercitatis, qu nisi enim in ei in potu temperantia possit lia sunt omnia aere , sumo , sale , indu- obtineri, frustra plerumque medicina adhu rata edulia: uti, pinguia admodum latur . Nolebat magnus ille vir inedia

macerari tales aegros, sic enim vires perderent ; sed tantum concedebat faciti quantum ventriculus digerere posset. Quinimoin palato aegrorum consulendum v

luit, licet & difficilioris digestionis cibos

appeterentra modo unica ciborum specie contenti viverent , ne ciborum , variis artibus culinariis praeparatorum, illecebrae iacerent, ut ultra satietatem comederent.

peceant sape hic nimia sollicitudine Medici, nimis exquisitam diaetam imperantes agris, qui diuturnis morbis conflictantur. Certe Hippocrates hori . . DEI. I.

m. s. pag. II. prudenter monuerat err res longe periculosiores esse , qui in tenui victu eoommittuntur, quam paulo pleniorem victum quis concesserit. 4

tenuem

solute noxium damnavit

Quantitatem ciborum tutissime detremnat fames uti si post assumtos ibos non admodum graventur . Simul etiam prodest . a partitis vicibus potius alimenta sumant , quam mulis semel maiorem copiam ingerant. Talibus diaeteticis regulis facile obtemperant aegri, & magis m rigeros se praestant ad reliqua praestanda, quae longa saepe horum morborum cura postulat . E contra morosos nimis in his Medicos nacti, clam comedunt illa, quae severe prohibitae fuerant dum inde vix damnum sentiunt, audaciores factici dulgent genio in omnibus, & medicorum consilia spernunt. Simul semper observandum est , ut eligantur tales cibi, quorum spontanea indoles opposita est vitio humnis rum praedominantici de qua re dictum

suis 3 38 ad 92. f. to se T TMe etiam statim apparet , hos varietate quidem infinitos ratione

L symptomatum, tamen ex or ne non adeo composita pendere, ne inque tam varia medicamenta , medendive methodum requirere tum simul perspieitur diuturnitatis in plerisque , curabilitatis vero in multis ratio id ipsum per tractanta iam patebit Ex hactenus dieiis evidenter patet, in eonsilia medica Celeberrimorum olim,

numera varietate symptomatum morbos dicorum evolverent, quod ad morbos, di- thronicos observari debere , pro diversi versos quoad symptomata , curandos ad-tate materiae morbosae , locorum in qui hibuerint saepe vel omnino eadem, vel λhus haerent, aestionum, quas Iaedunt, milia, remedia Multi ob hanc solam campeculiari ipsius aegri id syncras . om iam pessime sentierunt de summis in artantum autem maxime mirabilia symptoma vi , qui longaevo artis usu Qeurationuta solent ruti in morbis , ubi sensorium bus selicissimis optime meriti fuerant de commune , ω, qui inde pendent, nervi, humano genereri imoin aegri plurimi aegre a causa morbosa moluntur I uti postea . tulerunt, quod usdem, rupe satis si patebit , ubi de Dilenia , Μ lan:holia , plicibus remediis diu uti cogerentur im- λα- , dicetur. Interim tamen ex causis primis fastidiosi divites , qui toties me

generalibus morborum chronicorum, quas rentur, ut dimittantur inanes, dum re consideravimus, patet , originem horum unt optime secum agi, si obsequiosus Me- morborum non adeo multiplicem esse dicus omnes angulos pharmacopolis excu-Verum ex iisdem etiam deducitur, nec fiat, mutans remedia quotidie , composi-

methodum adeo diversam in his a. eompositis eumulans is pretiosissima qovi plures miratos fuisse, dum quaeque adhibens, quae Pharmacopolis prosunt

117쪽

DE MORBIS CARONICIS.

S. Io 6. sunt ictgniter, aegris parum dum longe uest hinc prudens Medicus eligere pro dicertius, citius crumenam exhauriunt quam morbum. Considerent illi, quis m-plicitatem artis in multis morbis chroniis cis elato supercilio contemnunt , quot quam diversi morbi curentur Thermarum, aquarum medicararum usi, per tot iam saecula probato . Ad has confugere toties coguntur aegri , decantatissima alia remedia experti absque ullo fructu . Antea . Io7. demonitratum suit, obstruetionem fieri ob excessum molis transiturae supra capacitatem vasis transmissuri. Verum in Thermis aqua nativo calore laxat omnia, inollit , venis bibulis utaneis se insinuat versa cacochymia in morbis Chronicis pro varietate obstaculi removendi , quod viscera gravat , hos illosve sontes mediacatos. Si simplex umorum dilutio , vel Qelutio acrimoniae muriaticae e sangui. ne requiratur, Teplicenses quae huic indicationi susticient si acidum, austerum.

v , praedominetur in corpore, conducentillae, quae salis alca lini satis mitis ccpiam

aliquam gerunt, ut v. g. Seseeranae Star,

quae aesti permistae a. .:opere prodesse si lent in Mochymia purulenta . Si saburra atrabitaria gravat abdominalia viscera , solvendo evacuando tam pulchre prinsanguini permiscetur, obstructa loca alluit sunt Carolinae, hisque similes ali. D. Silan

li potentur simul lalubres illa aquae tutum potens habetur remedium , ut moles concreta in vasis Obstructis attenuetur solvatur vides. I et . I 4. . Verum observatur in omnibus illis aquis medicatis aliquod principium spirituosum , admodum fugax, quod reddit iras aqua in biles facile per omnia vasa corporis, facit ut longe majori copia pol iri possint, quam aqua communis etiam purissim . In

quibusdam aquis medicatis illud volatileguentibus illis 'flaccidis corporibus robur reddi debeat, augeri solidorum actio in

fluida, Padianae a. qti. tanto cum ructu pintantur , quae ipsam quasi serri animam corpori inspirant, oenato bono sanguia ne pallidum illum languorem tam pulchre

cui ant si jam simul consideretur gnum numerum morborum chronicorum in

visceribus abdominalibus sedem suam D re, Winprimis in hepate, in quod omnis sanguis e nosti, viscerum chylopoleti- principium adeo fugax est, ut ipsis de sola corum confluit, patebit ratio, quare adeo

tibus debeant potari , nec ad modicam estica sit in morborum chronicorum cura aquarum medicatarum ususci magna enim copia potatae hae quae , venis bibulis imtestinorum resorptae cito, integris suis. Vbribus pro magna parte in venam porta rum veniunt o sic , per omnia hepatis

loca distributae, solvunt impacta, vasa

obstructa reserant.

etiam distantiam transferri possint absque virium aelura in aliis plus cohaeret reliquis harum qu irum partibus , haeque lagenis exacte clausiis, servari possunt diu, transferri ad disssita etiam loca, uti notum est . Verum simulac periit ex his aquis illud volatiles, vappidae apparent gustui, sedimentum deponunt, si potenturmaona copia, ventriculum gravant , hae-Haec generatim dixisse de aquarum me. dicatarum viribus sufficiet : de singulis rent diu in corpore , nec pulchros illos enim agere nimis operosum foret, nec hujus loci ci praesertim cum tam pulchre de his seripserit Celeberrimus Hinnannus OIM P sic. Med. t. a. recentissime de his etiam egerit multifaria eruditioneis scientia medica Celeberrimus vir Antonius O

ehi Dei Bagni di Pisa in Fireme I so. , illa occasione, quod Therma Pisanae Augustissim Imperatoris munificentia restit spirituos illo principio volatili solutum tae suerint,is omnibus, quae ad aegrorum cum illo in auras avolans , si negligen utilitatem ac commoda spectant , instrutius serventur hae quaeri in quibusdam iam cstissimae redditae. In egregio hoc tractatu,

ii vitriolum fixius observatum fuit &c po- praeter alia lectu dignesima habentur historiae

effectus medicatos praestant amplius . . dam aquae medicatae praeter illud volatile principium puram aquam, nihil aliud continent , saltum nullo tentamine Chemico aliquid aliud inde educi potuit. In aliis vero diversa reperiuntur alcatinus, a neuter sali marino satis amnis sal amarus purgans, sulphur, serrum in

118쪽

storiae aegrorum , qui thermis his usi suerunt, optima fide conscriptae, quae attentum lectorem multa docere poterunt. Pneter aquas medicatas, videmias, sumis mos in arte viros magnam spem profuisse pro cura morborum Chronicorum in succis recentibus herbarum , verno tempore magna copia, diu potatis, sero lactis, fiuctuum horaeorum usu , sapone veneto, melle c. de quibus adhuc postea in cura melancholia dicendum erit . Omnium horum vis solvens satis esticax, absque motu aucto aut turbis excitatis in corpore agit. Praeterea in eura obstructionis . Ira. III motus vasis reciprocus laudatus fuit ad solvendas moles concretas , quae alorum angustiis impactae obstructiones fisciunt Winprimis rictiones commendatae fuerunt , ut alternis illis compressionibus relaxationibus vasorum, una cum usu modo laudatorum remediorum , reserentur obstructiones, soluta mobili reddita materie impacta . Quantum usum habeant frictiones in multis morbis curandis , alia ad I 18. num a. dictum uiti videmus, Veteres Medicos ubique laudasse frictiones in morbis Chronicis , ac

quidem merit . Huc etiam spectant concussiones illae uae equitatione fiunt, vel vectione in rhe- . Omnia enim viscera imprimis abdominalia, pendula in cavo peritonaei . agitantur; sicque saepe curantur mala, quae caeteroquin vix tolli posse videbantur, uti pariter ad g. 28 dictum fuit. Inde intelligitur ratio , quare aegri , qui tempore usus aquarum medicatarum, de ipsis somtibus haustarum , levamen quidem percipiunt, nondum tamen integi e sanati ad suos redire tentant , m ipso aeque itinere quotidie morbi residui decrementum percipiant & domum reduces de recuperata sanitate gaudeant. Concussus enim illio

nas corporis , in longior imprimis itinere toties repetit , expediunt illud , quod jam inceperat solvi, mobile reddi per

aquarum medicatarum usum Simul etiam ex dictis patet ratio diuturnitatis horum morborum causae enim

p . quae a vitiis liquidorum , sensitan

RONICIS. III

tis, originem ducunt , sensim subrepunt, augentur saepe tardo gradu, & nonnisi cur tione protracta plerumque removeri possunt. Und optime monet Diniam. de Podagra p. 376. y, quod in Chronicis morbis curandis nemo sanus exsima erit, μieulam alia

vana ac momentauram alterationem , san

guini atque humoriίus a quoliberi e rem, Mi ιυε ictus genere superinductam, cur tionis scopum posse attingere a vero corp ris halitus omnis alio traducendus es , atque homo integer nova quasi in is res

gendus . Dum v. g. Chloros , sive palliado virginum morbo , laborat puella, quam parum boni sanguinis habet , quam laccida Minerti sunt omnia solida' Intra paucos iam dies bonam haematopote sinrestitui posse, robur addi universae solidorum compagi, nemo exspectare poterit Menses quandoque plures requiruntur, antequam , sensim aucto robore , redeat firma sanitas . Videmus hinc rationem quare Medici in curandis morbis Chronicis saepe totum vivendi genus mutent ut aliam conditionem inducant corpori quam quae nunc adest . Hippocrates CDidol. 6. t. s. p. 29. iam dixerat o longis morbis flum vertere convenis . Sic Phasvictus, alia aeris temperies, conciliatur dum simul, a curis omnibus rerum agendarum liberi, oblectantur continua varietate objectorum , quae peregrinantibus se onerunt; quod solum summi usus est in morbis melancholicis curandis, uti postea dicetur. Illa vero mala, quae morbos acutos, male sanatos, sequuntur, pariter lento gradu corpus depascere solent is longum tempus requiritur , si adhuc curae locus sit, uti purulenta, vel chorosa peior etiamnum , labe insectus sanguis depuretur, viscera ulcerosa mundentur consolidentur , uti satis patet. Longe ad huc diuturniora illa mala sunt , quae ascirrhis post inflammatorios morbos relictis originem ducunt. Simul etiam inde apparet, quare eidem indicationi curatoriae inhaerendum diu sit, nec mutanda quotidie remedia in curatione morborum chronicorum , licet statim non percipiatur ab horum usu levamen

Ptudenter hoc monuit Celsus CLib. 3. e.

119쪽

M. III. Descens mutetur , quod nihil prodes et ibi απρι ,

Nos tempus , ut facit , etiam semis non sarum condemnetur, si quid non statim profuit e minus vero rem Metur, si Mid paulum saltem uυα profectu tem,

In eruis morbis D chronici omnino ineurabiles sint si purulentum ulcus hepar pulmonem &c exederit omnino, quis curam speraredeat 3 Dum videmus, cirrhum, confirtum iam taurum , in partibus orporis exterioribus, ubi efficacisum remedia impore expletur. Hoc aegris inculcandum est, mediate applicari possunt , toties resolvInec sillae spe brevis eurae Iactandi sunt non posse, sed ferro tolli deberes, ne in longe enim animosius & morbi & diu Cancrum immedicabilem degeneret; quis turru curationis taedia serent praemoniti, curam sperare poterit, dum simile malum majoremque fiduciam ponent in Medico, in visceribus haeret qui vanis promissis illos nunquam delu Generalibus his circa morbos serit . praemissis pergendum iam est ad Satis mul patet, quare multi morbi historiam & curationem.

A. to 37. D Aralys voeam mulauit laxa immobilitas , nulla nixu voIuntatis, vel x vi superanda ; sensus aliquando simul abiblute perit4 aliquando levis eum stupore sensuque quasi punatorio levi, superest.

resolvendo, ποῦ παραλυεξε, Parm in dicitur, quasi solutio illius, quod an-rea firmum Qualidum erat: ut si multae scopulae , irello ligatae , facerent stabile corpus, dein, hoc soluto, dilaberentur mandoque, Paresis dicitur a παι lxia , remitto , quas levior Paralysis gradus adest adhue quidam motus, sed non comstans supesest sensus, sed hebes tantum Tale quid in morbis acutis quandoque ccintingere videmus is in Epidemicis Hispoerareri Lib. 4 reno. a. m. P. p. 3 27. Genu 48. Eidem pag. gro. similiter notavit 1 quodam aegro enim monet quod circa decimum quartum diem, postquam comatosus fuerat , contigerit rigor absque tremore, dissolutis , remssis , conm

alio notavit , quod adsuerit manuum cpedum di lutio, ubi κατάλυσις vocabulo usus fuit Arisaeus autem me causis signis morborum disturnor L. I- ο ρ ,3 - , postauam dixe laesi Amplexia parapis, , pares , parat is , omnia genere eadem sunt r

ati enim motianis, adi tactus , in utrius

sue, deferus esu subiungit paulo post

mrimae utem in vesica aut suppressa , aurtia pares proprie est Dicitur autem paralysis musculi Iaxa

immobilitas, ut distinsuatur a tetano, in quo morbo omnia rigent cum motus imis potentia. Verum in somno profundo, sculorum voluntariorum actio silet, neque tamen paralysis tune adesse dicitur, quia excitetur homo dormiens a quacumque causa, ad primum voluntatis nixum motus muscularis praesto est. Alii etiam musc lares motus adsunt in eo ore, qui volui,

talis imperio non subiacent , sed ab illa parte encephali pendent , quae spontaneis motibus vitalibus di naturalibus prospicit; dein musculi his motibus destinxti paralytici fieri possunt vide Commentarium ad g. x6a. tuncque pariter nullo nixu vita illa immobilitas superari potetit Notum est ex Physiologicis , nervos quosdam sensui, alios motui, servire , qui, distinctissimi licet sint in sua origine intra

encephalum, tamen in inrucos maiores nervorum collem ad partes corporis una deseruntur . Potest ergo impediri functio nervorum moventium, dum nervi semtientes adhuc illibati sunt , vel minus laesi; vicissim Observatur jam in paralysi, quod frequenter sensus supersit, licet plerumqua hebetior , in partibus affectis

120쪽

cum molesta quadam perceptione, & levi punctorio dolores, aut sormicationis sensu aliquando , licet rarius , una cur motu omnis se usus abolitus est, inuidem malo omine, uti postea ad . iosa dicetur Talem casum reserti manuus in die. R.ition. Astem. m. pari. 4. IV. 7. de iuvene, qui ex subito terrore paralysii parti diri inferiorum ab umbilico ad extremos pedes usque correptus sui , abolito simul narii sensu , ita ut pedes comburerentur miserrime absque ullo dolore , solo nidore ustulatae cutis o insomtunium cognosceret ellica immis autem

remediis incassum adhibitis periit post bien

nium.

Verum observatum fuit ab iisdem causis , quae motum tollendo paralysin inducunt, abolitum suisse solum sensum Postea ad . ioεo patebit , humiditatem frigidam inter causas paralysis merito mmorari. Sed observavit Galentis si LarisAffectis Lib. q. v. 7. Tom. 7. Ping. 4os sensum in cute capitis graviter laesum sutile homini, qui sub multa pluvia vento impetuos ambulans pallium circa cervicem adeo madefactium habuerat , ut f. to 38. 'Ausa huius proxima semper in musculiam paralyticum Demonstratur in Physiologicis CH Noe A. et e Iupit Med. f. oi. o et L, quod causa muscularis motus debeat posse adesse abesse in musculo, adeoque aliunde in illum de ruetur. Verum nervi Marteriae sunt illi vasa, per quae ad musculum venire pollit illa causa, quae motum muscu-Lirem facit. Cum autem motus muscularismi nurum o infatis fiat tanta cum celerit te, it inter illud velle in mente is motum in corpore excitatum , nullum ei abiit intervallum sit; cum voluntas tostra non habeat directum imperium in motu a san uinis per vasa arteriosa lim videtur aut musculari imotus inmus ut . ita inici bie derivari ab encephalo per nerva id paralytis pro causa sua pro ima bab. i .npeditum suorem liquidinorvi si a cerebio in musculos paralyticos. In locita citatis nitebra experimenta recen- tr. quae Linc rem conisiarant. TuuI. V.

vehementi se frigore In ea parte affectum perciperet . In milite observata suit e secta abolitio sensus in toto brachio sinistro , superstite expedito notu omnium mulculorum , ita ut arma tractare hoc brachio potuerit Mead de Scienera ran.

torum combustionem ad ossa usque nullo modo senserit . Similem insensilitatem in Celeberrimo Medico observatam suisse in digitis utriusque manus , eodem loco legitur . Longe adhuc mirabilior observatio habetur Senae de a s stire u come Tom. a. p. asI. de homine, cujus unum brachium omnino paralyticum erat, superstite sensu acutissimo : alterum vero brachium omni carebat sensu, sed motu turali gaudebat. Adest ergo in his casibus quasi paralysis nervorum sentientium Interim tamen non solet talis morbus dici paralysis, :ιaesit optime monuit Aretaeus Catis , Signis Morbor. iugum.

Lib. I. c. 7. p. r. hmotus tantum fere es

actioni quo defesctis e quod si nonnunquam fidus aestis deficiat Uraram autem hoc est Diius m pnsilitas ἁναιξ, σἰα quam paresis

nomisatur.

impeditu fluor liquidi nervosi a cerebro vel liquidi arterio in eundem.

Verum constat pariter, quod ligata vel discissa arteria, quae sola niusculo cuidam prospicit , sequatur paralysis , 'quod etiam post mortem, iniecta aqua tepida

per arteriam , resuscitari possit nauiculi contractio unde concluditur, liquidi arte-riosi ingressum in musculum necessarium esse ad motum muscularem . Verum hic considerandum est, quod requiratur debita

structura musculi, ut causa motus per nervos ipsi applicata effectum illum praestet

injecilones autem Ru schianae docuerunt tantum esse arteriarum numerum in m sculo, ut totus sere arteriis constare vide,

turri adeoque ligata arteria, in Axima pars molis musculosae, collapsis vasis, accida manet , duinis venae nihil amplius ab arteriis a cipiunt , adeoque pariter colla

buntur. Dum autem in cadavere arteriae

SEARCH

MENU NAVIGATION