장음표시 사용
141쪽
viros ametici dicta Castorea , Moschus Zibethum , cale citant, excitant, movent, hoc flectu pulchre prosunti castoreum autem prae reliquis solet usurpari , quia Moschus 'ibethum tantam gravis odoris vim distundunt, ut hystericis hyp ehondriacis saepe magnam molestiam faciant, adeoque si non aegris, saepe saltem adstantibus , noceant . Arerius CLib. 6. e. et 8 p. Iop. , qui collegit remedia, a Ueteribus Medicis ad curandam paralysim laudata, castoreum commendat, cum aequali
copia popanacis sagapeni mistum Praeterea in usu medico sunt quaedam insecta, quae sale alcatino volatili catent , contrita illum odorem spirant quaein vi solventeis stimulante prosunt. Mille-
pedum recentium contritorum cum aqua quadam aromatica expressum succum, em
rundem exsiccatorum pulverem , uti cochinellae granorum hermes quae pariter ad insectoium familiam pertinent , efficax remedium invenerunt Medici recentiores Cantharides adhuc longe acri rem stimulum habent,is vim solventem efficaciorem sed raro non nisi magna cum cautela adhibentur usibus internis cum pessima saepe metuenda sympi mala producant radeoque a veteribus Medicis tanquam venenatae damnatae fuerint. Ex his iam per artem Chemicam educuntur sales volatiles alcatini satis acres, olea stetida, externo, interno usui se vientia in hoc morbo curando, ut oleum cornu cervi, sanguinis humani c. unde iterum etficacium remediorum magna rietas haberi poterit. . Quantum .i renuandi resolvendi esse&im habeant sales, antea ad . II s. I.
dictum suit. Iidem imjori copia exhibiti simulandi vim satis insignem possident Ubi autem metalla, in menstruis suis soluta, sub salis forma habentur in crystallos redacta , paritin tu se aqua dilui, aequabilissime distribui postulit per totum coipus sicque e scacissima habentur remedia , quibus Lemici toties supendas
curationes persecviunt in morbis Chroti
eis disticilli imis . Ubi sales illi metallici in pauca copia aquae diluuntur, tunc ven-rriculum, intestina irritant , sicque voe
mitorii vel purgantis remedii vires praestant quando autem larga quae copia diluuntur , tunc absque irritatione multa transeunt primas vias, venis bibulis primarum viarum corporis recepta permiscentur sanguini cum illo per totum corpus mota obstructiones pertinacissimas reserant. In multis aquis mineralibus serrum solutum haeret,is per tot saecula salubres halum aquarum effectus laudaverunt Medici. Remedia enim omnia, ακex animali vel vegetabili regno petuntur , quamvis magna certe vi medicata polleant, tamen citius videntur mutari per vires
corporis nostri, quam illa, quae ex regno fossili habentur. Ex ossium animalium cuneribus, uti vegetabilium .imo ipso mellis exusto carbone, serrum educitur adhibito magnetera unde merito conesuditur , quod divisum in moleculas , ultra
omnem sere imaginationem parva , o tuerit ire per vasa animalium Qvegetabilium , ac tamen pristinam suam nat ram retineres, non vero mutatum fuisse in vegetabilem vel animalem naturam, ademque vires suas constanter servasse . Hinc
Apparet , quantum boni sperari possit a salibus metallicis , magna copia aquae dilutis , ita ut sua acrimonia non irritent primas vias , sed ad intima corporis penetralia pervenire possint . Praeterea Onsiderandum est , quod ex unione metallicum menstruo solvente novae oriantur vires, quae nec in metallo solo, nec in menstruo, praeexstiterant , sed tantum observantur natae , dum haec simul unita sunt.
Inspidum argentum solutum in spiritu nitri dat crystallos amarissimas, ex quibus purgans illud lunare olei paratur, quod hydropicorum aquas tam seliciter saepe educit cilla vis cathartica non erat in argento, nec in spiritu nitri, sed in concreto ex his binis sibi mutuo unitis motum est , argenti vivi plures uncias impune quandoque assumta suisse pariterque spiritum salis marini, aqua dilutum sacile tolerari a corpore huniano sed hac bina simul unita faciunt
lublimatum corrosivum, cujus pauca grana robustissimum etiam hominem necare possent. Verum idem illud sublimatum o rosivum , dum minima copia admodum litu
142쪽
dilutum, Mile tolerari a corpore humanoa sed haec bina simul unita faciunt sublim, tum corrosivum, cuius pauca grana Obustissimum etiam hominent necare possent. Verum idem illud sublimatum corrosivum, dum minima copia admodum dilutum exhibetur , pulcherrima iam praestat in curandis morbis is a quibusdam instar ameani tegitur : de quae re poste alio loco adhue plura dicenda erunt Sieis habemus in officinis compositos sales, qui mira solvendi efficacia valent, tamen absque molestia seruntur a compore, etiam largiori do datici ut tartarus tartarisatus, tartarus regeneratus , salneuter ex miscet spiritus aceti cum salevolatili alcatino natus uti ex misceta salis volatilis cornu cervi cum sale succini acido c. quae omnia huic scopo ser. vire possunt. r. Diversae sic remediorum efficacium classes enumeratae fuerunt sedis possunt plures ex his combinari simul cum prudentia, ut unita quasi opera tanto citius
silicius curam perficiant. Pulchrum sic vidi effectum, dum per aliquot dies deglutitis pitulis ex aloes, sagapeno , myrrha, galbano, sicque detersis primis viis , dabatur mane i lecto drachma salis cornu cervi in unciis aliquot aquae stillatissae florum lavendulae , vel alterius similis, soluta superbibendo insusum aromaticum ligni saLsaphras, ruta , orismarini , similiumve unaque eodem tempore perfricabatur pars affecta de qua re sequenti adhuc dicetur Paragrapho . Repetebatur autem siepius huius remedii usus , quia difficilis ille motbus L. iro , Uel nunquam , subito curari potest Simul prodest aer calidusin siccus unde aestas servida paralyticos iuvat: alio anni tempore per artem talis aeri temperies conciliari poterit velis peregrinatione ad regiones siccas calidas, montanas Carnes assitae , imprimis serinae, ovium montanarum, condimenta acria ex sinapi, alliis, epis origano satureia, &c vinum molle sed generosum cerevis meraca, sed non acris, qualis imprimis est Ammmiι Brunsvicensis quam pulcherri in prosuisse vidi aliquoties . Verum omnibus his in
homine etiam rigidae temperiei calor
sitis excitabuntur talisque diaeta g. 86. inter causas febris nutrierata est. Sed per maegnam febrim lupervenientem naturai ravit Paralysii, ut 3 iob . dictum fuit &scopus artis est, in curando hoc morbo naturam imitaria adeoque attenuationem, dis- spationem, calorem febrilem, producere. 2. VALIDI STIΜULANTI Rus c. Pleraque remedia , quae praecedenti numero laudata suerunt , taeter vim solventem etiam stimulo agunt , quo circulatio a getur, & major producitur in corpore calor . Verum hic agitur de alia stimulantium specie , hi. absque ulla saepe acrimonia, sensibus detegenda , miris tamen modis totum corpus turbant, Winprimis in totum systema nervosum agunt , ac convulsi vis validis motibus omnes corporis partes agitanici haec spe , ut excutiatur
illud , quod impedimentum facit libero
transitu spirituum nervosorum in musculos paralyticos . Postquam enim per solventillima remedia aliquo tempore exhibita, per calorem' motum auctum humorum circulantium , omnia iam disposita suerant ad faciliorem transitum per vasa omnia , tunc subitae tales Qvalidae concussiones mirum quandoque effectum prae stiterunt in hoc morbo Sternutatoria jam remedia tales concussus excitant: nam inter sternutandum nulla pars corporis est, quae non concutitur, nullus sere musculus , qui non movetur
imo apparuit saepius, ipsa membra paralytica subsilire inter sternutandum ; sicque motus redintegrati initium fit merito speratur , repetitis sternutationibus motum in partibus paralyticis magis augendum esse . Ita enim illud obtinebitur , quod alia methodo , sed sorte minus efficaci , tentandum jussit Celsus i. s. c. 7. p. 379. uenim motum imbecillitas prohibet, dicit;
id ni in quod scit , si potes , per
se, sin minus, per alium, moveatur, quadam ad suam consti ludis misiarat. Quidquid jam nervos , per nari uti internam luperficiem dispersos irritat, sternutati nem producere potest sic sola agitatio plumulae in naribus hoc ethcie . Habentur praeterea remedia Errhina sive Prarmica
143쪽
dim, quae naribus attracta stimulant,
sernutationem , quandoque etiam validissimam, producunt. Mitiora ex fiagrantibus aromaticis herbis fiunt be recentibus, in turandae formar convolutis, cnaribus immissis, vel exsiccatis in pulverem tritis. Acriora sunt abacum in non assiletis Nigellae semina , ellebori radices, E phorbium c quae ultima cum cautela usu pari debent , quia narium membranam eaustica sua vi quandoque exulcerant is
sternutationem vix compescendam, ac comvulsiones minitantem, producunt. Sedari tamen solet nimia ab his acrioribus tar-micis excitata sternutatio, si per nares attrahatur ac tepidum recens , vel eum althaea, malva , similibusve emollientibus, decoctum ob eandem causam laudantur vomit ria is sortia quidem neque adeo prinsunt, quatenus evacuant , sed quia concutiunt totum corpus, movent; mulque convulsivum motum pluribus mulculis inducunt isti antea ad g. 6 2 dictum fuit. Per hanc methodun enim ars conatur imitari illud , quod natura per tremorem convulsivum partis paralyticae es,
scit videri. 1o64. . In Paralyticis post
coenam vomitum utilem esse, Celsus Ib. dixit: sed videtur ibi tantum intellexisse levem vomitum , qui aqua tepida sola vel pauco sale, melle admistis, poterat
excitari qualem vomitum inter diaetetica remedia habuerunt Veteres, uti ex alio Cris loco l. I. e. 3. p. 7o. patet . Hic a tem validiora longe requiruntur,m praesertim antimoniata, quae longe magis corpus turbare solent , molestas anxietates imducere Wiactationes corporis , quam mitiora ex vegetabilium similia desumta.
Verum satis patet , validissimos illos
roncussus per vomitori sternutatoria
adhiberi non posse, nisi viscera bona suerint, vires satis firmae is nullus metus sit amplexi a plenitudine vasorum quae rumpi possent in encephalo inter vomendum vel sternutandum isti alia occas ne ad g. Ioa 6. monitum sui . An non eidem scopo inservire posset mirabilis illa concussio , quae per vim ele-
laicam partibus paralyticis applicatam
excitatur Certe fulminea quasi vi memteritate penetrat per omnia is cum muris his phaenomenis intenti philosophici, venerint modos, quibus augeri potest quam maxime intensitas huius actionis electricae , tam validi nasci possunt concussus in corporibus animalium , ut saepe periculo
non caruerint haec tentamina electrica
Coram vidi , aviculas ictu tali sortissimo electrico periisse, sub calvaria sugill,
tionem manifestam in dura piaque matre observavi . Cum prudentia tamen 'oetentari posset mereturque certe, cum huctenus nulla methodus cognita habeatur, per quam tam celeris validus motu in corporis nostri variis partibus excitari possit. Interim tamen, hic cavendum est,
ne tantus motus destruat nervos , quibus
curandis adhibetur velin in partibus non asseetis noxam producat . Vidi hominem robustum, dum digitum indicem dextra manus admovebat virgae serreae, per artificiosam machinam multiplicata vi et
ebica imbutae , ictum tam validum ilico sensisse in sinistro genu, ut cecidisset prae doloris acerbitate , nisi illum sus inuissent adstantes is doloris in hoc loco molestas relῖquias per plures dies percepissea neque ullo pretio vel precibus potuisse adigi, ut
iterum experiretur vim electricam, quam antea contemserat ignarus . Numero lissima circa vim electricam a viris celeberrimis insituta suerunt experimenta , quae
summam eius efficaciam , sed Imul ps
Ticulum , docuerunt, dum minus prudenter haec experimenta tractarentur, quae recensere non est huius loci Verum in paralysis curatione multum iude ex speetari posse boni , patet directisin fidelissimis experia mentis. Potest enim ex quovis musculo in variis eiusdem musculi partibus , ad lubitum scintilla electrica educi dumque hoc fit, musculi illi convulsivo modo agitantur, quod hic requiritur. Possiant hi concussus repeti pro lubitu, in & maiori
vel minori, intensitate adhiberi. Cum autem argumenta a priori minus convincere soleant Medicos enectus felices tentaminum electricorum in hoc inorbo curando,
toris ponderis sunt. Unicum adduxisse tu Lficiet , descriptum a Ceisberrimo Jallusera
144쪽
Experiencessis Elecbicite oec. p. M. sq. . experimentalis Philosophiae Prosellam cultore eximio , qui in homine , jam
Per quatuordecim annos brachium dextrum paralyticum habente , fausto cuin eventu vim electricam adhibuit. Notandum autem
est, talem suisse paralysim , cujus curatio ab aliis remediis vix sperari poterat. Dii turnitas enim mali , aliis remedri frustra tentati, partis tactae insensilitas , color lividus, atrophiari videri ioba. , dis bcillimam dabant Prognos . In tali tamen, Qtanto morbo , post decem dies jam redibat sensus , augebatur membli
antea atrophici, torositas, color apparebat naturalis, continuato usu sensim auge. batur musculorum , antea paralyticorum robur Haec curatio sufficit , ut in paralysi tentetur electricae virtutis efficacia sedis ex illis , qua contigerunt huic aegro, dum sortissima ipsi applicabatur electricitas commotionem vocant philosophi, quia rotum corpus validisssime concutitur in hoc experimento prudenter agere discent Mediai, qui hanc curam aegris suis adhibent rabid. p. 8a. nec minus philosophi, ne se facile exponant tantis periculis , quae intensisssimus electricitatis gradus, fulminis instar, producit. Festinatam optabat Ce- Ieberrimus vir aegri curam sed proprio adstantiumque periculo, aegri ipsius incommodo non levi , didicit, in similibus
potius lente estinandum esse Nec obstiti, quod non omnes paralytici hac methodo sanati fuerint; nam senager Medici doluerunt, Paralysin saepe nulliti remediis obedire sufficit profuisse agitationem illam miram , per vim electricam productam, membris paralyticis, ut cum prudentia tentetur idem in posterum. Cum autem vis electrica, ad summam intensitatem deducta, multa similia habeat cum fili minis adtione mirabili , an sorte ab ipso fulmine, simili utcumque, sed longe intensiori, emcacia agente , curari posset paralysis ' Habet Diomer Oechitis obse . oecurin. med observ. o. p. s. casum talem mirum , quem ipse viderat Mulier enim , quae sexto aetatis anno ex subito terrore paralysi totius corporis,
eacepto solo capit , correpta suerat ,
postea extrema inferiora per trigintain octo annos habuerat paralytica , subito libera ta fuit ab hoc morbo, dum horrendatem. pestate ingruente fulmen ingens illam unis dique circumtulsisset. Testatur autem Dies merbrore ius, omnium conspectui expositam
fuisse sanatam illam mulierem , seque ipsam millies invisisse paralyticam, postea per quindecim annos plures vidisse sanam. Verum quidem est , quod &inimmo terrori mirabilis illa' subita sanatio adscribi
posset sed morbus ante tot annos a ter rere ortum duxerat. Interim tamen historia Medica plures tales observationes exhibet, quibus constat, ab ira subitanea te rore magno , sanatam fuisse paralysin. Sic ira summa percitus erus, dum famulum suste excipere nititur , liberatur ille ab annosa contractione poplitum, quae omnem gressam impediverat . Alteri , per plures annos iam hemiplectico, incassum tentatis omnibus auxiliis , dum domus deflagrabat,
in qua decumbebat miser, ilico rediit motus, Wa summo aedium praxipitem se dedit; posteaque liber ab hoc morbo vixit Sehen . obf. Medis. I. i. de Paresin p. 4. . Filius
Croesi mutus , dum Persam militem , in patrem irruentem videret, exclamavit ilico : O homo , ne perimus Croesum is postea per totam vitam loquela usus suit Heria i I. c. 8 s. p. s.) . Omnia haec satis docent, summas subitas animi perturbationes motum quandoque reddidisse partibus par
lyticis , adeoque Willud tentari posse ; sed
Ianaen ancipiti cum eventu , cum, aliae. Observationes numerosae docuerint , ab iisdem paralysin , aliaque plurima mala imo, subitam mortem, producta fuisse.
rum est artificiosa imitatio illius methodi , qua natura sanavit quandoque paralysin diarrhaea nempe larga, diuturna. Habemus iam in arte talia remedia, quae hoc esticere possunt is seliguntur illa
quae una cum vi purgante calefaciunt movent , excitant , unduntque humores corporis nostri . Aloe , scammoue , col
c this gutta amba, sappa, similia, hac vi pollent : haec enim saepius exhibita , una cum validis evacuationibus fundunt sic totum auguinem , ut iude pal
145쪽
lae in toto corpore nascatur , licet nec gutta sanguinis per alvum exiverit ademque ille pallor a sola sanguinis rubri dissis lutione ortum ducit . Habentur plura composita olli inalia ex his parara inraestim calfolicum , panchymago: m , ita
cochiae telae, talia plura similia quibus
si addantur praeparata mercurialia ellic. cia, sed tuta tamen , ut Mercurius iacis praecipitinus albus , tu ith in ale, perfectissime huic indicationi curatoria inserviunt. Omnia autem haec, quia humores istutos sub tenuis aquae serina per alvum educunt , vocantur νdragoga . Interim tamen semper considerandum est, an vires adhuc satis constent, ut valida haec rem dia ferre possint, is nulla labes ab sactorum viscerum adsit. Quamvis autem continua sic per aliquot dies excitata diarrhina plurimum prosit, si tamen minus tutum videatur, subita tali colliquatione huminrum, & colliquatorum expulsione, uti per aliquot dies continuos, potest, interpolatis vicibus, validum tale purgans dari, diebus a purgatione liberis possunt adhiberi illa remedia, quae ad primum numerum hujus Paragraphi laudata suerunt cir jus methodi pulchros successus aliquoties vidi.
4. De hac methodo antea ad g. 2 p. dictum fuit, ubi de morbis ossium curat dis agebatur latuitque tunc , medullosum oleum corruptum , in imis ossium recessibus haerens, sic elui posse is servatos suisse artus, qui exstirpandi sere omnibus videbantur. Decoctum Guajaci in primis tune
laudabatur, tamquam attenuans, simulantilepticum remedium , quod in hoc casu adhiberi posset interim remediis, ad primum numerum laudatis , copia aquae
dilutis, corpus impleri posset per aliquot
dies, dein sudor elici ope vaporis accensi spiritus vini. Sic enim dilutis lattenuatis prius humoribus magnus calor & celerior motus, conciliatur, quae simul
iuncta aptisssima videntur, ut obstacula liberum motum subtilissimi humoris per membra paralytica impedientia , removere possint, inprimis si vapor accensi spiritus vini determinetur ita , ut sedem cauta detectam te qua . toro agit halluat IV ferti COU . Medis Praedi Obses . γα. tog. a. or his pluribus locis . lac meth do frequenter usus fili cum successi in paralysiis aliis nervorum morbis curandis,
uti ejae observationes testantur ..
penetranteis stimulante virtute praeditis ex animalibus , vegetabili- balsamis . unguentis , nervinis .
sunt busque , aut cum oleis , lini mentis , allamas , unguentis , nervini , prolBalnea vaporum immersiva Emplastra acria , aromatica , attrahentia dicta ;Cucurbitae, scarificationec vescatoriaci sustigationec dolorem levem inflam.
mationem excitantia, ut urticae,' similia, iuvant. Quantum boni in multis morbis a rictione exspectari possit, antea ad ecundum numerum 3. 28 dictum fuit. Acceleratur enim motus sanguinis in parte , quae ricatur deinde etiam diuturna valida si ictione augetur motus in toto corpore cum autem pars corporis perfricata incipiat rubere, tumere, calescete , patet, quod
humores majori copia & impetu fluant per hanc partem. Verurnin frictio agitat nervos per partes dispersos .is movere ac solvere potest illa, quae in vasis, nervorum tunicas perreptantibus, haerent immeabilia; unde lapius .iralyses nascuntur . Hinc merito CAD CLib. a. c. i . p. 89 dixit: a Imbrum aliqtio restarum ipsis fractione
Urimaru . Cum autem quandoque paralytica membra trophica fiant, torositatem suam perdant , rictio proderit ad alendum id , αριιο tenite, infirmum es abid. p. 88. . Sed, per rictionem excitatur electrica vis : saltem in quibusdam animalibus hoc observatum fuit: in fetibus V. g. an sorte, ob hanc causam prodest frictio Applicantur autem illa frictiones capiti, collo, infra orbitas oculorum , ad
menti partes laterales, pone aureS, maxime cervici, tot spina dorsi , axillarum cavis inguinibus, cavis subpopliteis in quibus locis nervi notabiles sati propinqui
sunt integumentis corporis . Varia autem
seliguntur loca, quibus rictio applicatur,
146쪽
pro diversitate sedis causa paralyticae, ut sequenti dicetur paragrapho. Cum autem in Paralys laxitas musculorum percipiatur
etioni servientes, imbui solent vapor aromatico roborantes qualis suffumigii sermula ad hunc numerum in Materia Medicia habetur. Ob eandem rationem spirituosis
liquidis perfricantur partes paralyricae , quae
stimulantis roborant simul: talis formula eodem pariter loco habetur, & omnes spiritus aromatici, tam simplices, quam compositi, qui in officinis prostant, eidem usui servire possent. Solentin inungi, post ri
est onem sortem, diuturnam, parte paralyticae unguentis aromaticis, ne inis vulgo dictis in officinis cujus, sermula eodem loco habetur . Interim anaen huc, cum pinguibus, oleo sis constent , sorte laxabunt partes iam inde nimis accidas; hinc spirituosa vapores illi aromatici videntur praeserendi pulchrum tamen usum Whaec habent, si debito modo applicantur Solent enim in membris paralyticis flexores musculi, semper validiores musculis extentoribus , propria contractilitate breviores reddi, Warticulos in continua e-xione retinere, dum simul ligamenta articulorum diuturna quiete sunt manis, Mahideo unguenta talia , post metionem, si illiniantur musculis exoribus, articulis, proderunt; dum simul spirituosis, vaporibus aromaticis emen latur laxitas extensorum, a tae valente contractilitate lex
rum per longum tempus dii tractorum . Nimiam ni inin diuturnina distr ictionem debilitare fibras solidas, antea ad .cis demonstratum uir. Praestat autem , ut illa: frictiones his de die repetantur,m intermedio inter has te in ore Emplastro aroriatico
calefacie trie tegatur pars , ut sic continuo veatur, calescit, imuletDr. Talis urn-
plastri formulta pariter in Materia Mica
ad hunc numerum habentur. Quare autem talia E m: lactra dicantur attrahent , paret ex dictis ad . it . ubi de his agebatur.
nihil magis laxet corporis bi .is solidas quam aqua calida, imprimis vapor inde aissurgens flaccidisque paralyticis partibus an laxantia minus conducere vi-
deantur hinc potius proderunt sicci illi
fici incindisti , quos laudat Cessitis Celsi. a. c. 7. p. 93. Et pollea addit, ei vorum quoque quaedam vitia sic optime cuia rari, quod nenis humo intus nυcet, isque digerendus est. Plurima talia loea, ubi siccat hae terina habentur , recenset accitis me Thermis I p. Ii 8. . Ob eandemia et ionem balnea immersiva non semper prosunt in cura paralysis,m tantum in illocas , ubi obstaculum , liberum influxum spirituum, sanguinis arterios in music lo impediens, balneis potest emolliri Ἱbl- vi bel ubi anchuloses, adiuturna quiete partium paralyticarum natae , requirunt balnea , ut debita exilitas ligamentis rigidis redeat. 4n illo autem casu , ubi cura
paralysis acres requirit stimulos , motum maiorem in parte 'heta vel in toto compore se roborationem accidarum a tium, balnea humida , tam vaporis, quam immersiva, minus prodesse videntur. Ubi autem medicatae thermae, cum impetu prosilientes , vel ex alto decidentes in a tem paralyticam , movetitis concutiunt satis sortiter , tunc saepe pulchre profuerunt tales casus recensuit Celeberrimus Coeehi daei Bagni di Pisia c. . p. 97. . Verum C sitis Aureliantis o. s. Chron. l. 2. c. I. p. 6 I. in cura paralysis dicit: quarum ruinis partes tu tri=An Uistitae sunt subjiciendae , quas Graeci U λυσγου t
pulchre praecipuum et Iectum aqua illa n-ris perculsoni adscribit. Balneum autem rigidum a quibusdam laudatum sui ad curandam paralysin certe , si effectus aquae frigidae , corpori subito applicatae, considerentur, vi letur cum spe successus haec methodus quandoque tentari posse . Sequitur entiri horrorin concussit totius corporis a frigidissima aqua applicataci posse oritur calor , rubor pulsus sortioris celerior sique lectuna petat homo post subitam talem immeristionem in aquam frigidam , solet plerumque sequi magnus sudor . Sic per artem
147쪽
tonciliatur ebes corpori, cum horrore frigore incipiens, subsequente dein calore
sudore. Verum ebrisin motus convulsivus partis . Io 64. numerata suerunt inter illa auxilia , quibus natura uti solet ad hune morbum sanandum. Praeterea ad . Iob monitum fuit, bonum signum esse , si in parte assecta punctura molestaein se ica.tionis sensus percipiatur sed si quis aqua
frigidissima vel nive mauus lavet, talem sensum habebit. Nec desunt observationes numerose, quae docent, plurimis incassum tentatis , etiam balneis calidis , curatas
fuisse paralyses per frigida balnea; Impriivis, s cataractae labentis ex alto aquae supponatur pars affecta Floster ιυ λουσία pug iar. 436. Natationibus marinis utendum esse suadet Caelitis Atirelianus et o modo citato x, monens , partibus passime vitiaris acii vendas esse vesicas, quo natandi Iaborem minuant . Sed talis natatio balneum
frigidum dat Tutissimus modus balneo frigido utendi videtur esse, si mulin semel
immergantur aegri is mox educantur, nefiigus insolitum ad interiora penetret talisque immersio repetatur aliquoties dein lecto alido committantur. Sensim sic indurato ad rigus corpore , longior mora in balneo frigido requentior
EMPLAsTRA ACRi A c. De illis Emplastris paulo ante dictum suit. Videmus, ab omni aevo Medicos applicuisse talia partibus paralyticis, quae motum, calorem
augete, levemque inflammationem excitare, possent. Sic Trallianus CL. I .c. I 6l.94. c.)in genere laudat acriora , quae emortuum
sensum revocare possunt, Me pipere, emphorbio, castoreo, c. parata linimenta commendat. Celsus Lib. γ. c. 27. p. I79. iubet, torpentis membri summam cutim ex sperare , vel reicis caesam, vel imposito sinapi, sic iit, bi rubere coeperit ογψ, haec
removeantur . Praeterea laudat cutim vellere
diutius, tertio quoque die , res ira instar emplastri supra partem affectam extensa Drepaces solent hodie vocari talia emplastra tenacia ex pice, resina, colophonia & similibus parataci quae si parti corporis, ne detersae, ne humida vel pinguis sit, applicentur , pertinacissime adhaerent,
si subito avellantur, uti inflammant ac dolorem molestum excitant. Sicin percucurbitas applicatas potest in quocumque loco corporis inflammatio excitarici si simul
scarificatio fiat, tunc cavetur ne materies
in vasis distentis haerens peccet stagnando, sed educatur. Videantur, illa, quae de his, uti, de vescantibus, dicta fuerunt ad . Ioas in cura poplexiae
Praeterea ad . roba dictum fuit, atro
phiam partis paralyticae pessimi ominis esse rverum omnia haec irritando partem affectam, illamque rubefaciendo, calorem a
gendo, efficiunt, ut distendantur impleantur vasa nimis rigida vel collapsa sicque
atrophiam praeaeavent, vel iam natam emendant . Unde Galenus th Med. Lib. 4. c. I 6 Tom. Io. p. 3 6 picatione utebatur ad instaurandas partes trophicas 4 quiadem humectat, O caIfacit, sanguinis muLritudinem attrahens. Eidem scopo inserviunt
FUSTIGATION Es, sives, in Galauus eodem loco vocat, pulsationes, πιλ α Gri quae
erant molles percuisones partis cuiusdam corporis, cujus torositas augeri debebat Utebantur autem ad hanc rem ferulis parvis levibus, mediocriter inunctis , quibus percutiebant partem trophicam , done ruberes tumescere inciperet cuius rei alia occasione ad g. 3s. I. mentionem feci Urticis autem partem caedere affectam magni usus est,is hoc solo remedio subitani persectam sanationem paralysis factam suisse, legitura Acad. de Scienc isto. 7 I. histor pag. Ior . . Celsus, uti paulo ante dictum suit, jam laudaverat hoc remedium, Aretaeus ad excitandos lethargicos urticis crura verberanda iussit Hanugo enim illa qine soli & caules huius plantae obsidet acutis spiculis constat, quae pungendo irria tant, & sorte etiam minimam liquidi guttulam vulnusculis his instillant; unde ardoris molesti sensus, rubedo in cute, tuber cula prurientia nascuntur. Similem usum habet alum nolumintim in osticinis dictum, quod parti cuicumque corporis astricatum
excitat violestissimum pruritum . Danturin plures aliae plantae acres, quae in pultem contritae, lapplicatae partibus paralyticis, dolorem excitantis in lan mationem faciunt. Omnes sere ranunculoruin pecies,
148쪽
g. 427. tuncque haec tolli debere. Ipsa inustione curam Amplexiae , Epilepsiae, Paralysis, tentasse H gyptios, elici cui sucis
prior. lib. . cap. a. pag. II. affirmat: utebantur autem urunda ex ossypio facta , conica , cujus basis parti nectae applicabatur, ut apice incenso ignis e te glisceret simili sere nodo , ut alii in Asia populi Moram visibent , ex eis tritis Artemisia soliis paratam . Dissicilis
ille taediosus morbus meretur , ut Lhil intentatum relinquatur , molestum quamvis fuerit , unde curatio sperati
raphani rusticani avi in scobem rasa bulbi ceparum , allia, sinapi femina contusa c. talem effectum praestant Chemici Iaudaverunt acres alcatinos volatiles sales, olea acria empyreumatica, ignis vi ex animalium plantarumve partibus expressa, ut oleum Cornu cervi, ligni guaiaci c. haec parti assectae si applicentur, dolorem, testum excitant, inflammationem tantam quandoque, ut brevi gangram sequi posset. Unde prudenter monuit Aretaeus acria, talia, ut applicata, frequenter removenda esse, inspiciendum locum, an pustulta ibi nascantur , gangraenae imminentis signum in loco inflammato vides. io o. Axime autem curandum , ut ad sedem causae detem omnia remedia o 68. io 69. , si possibile, applicenturo pars latis , plures simul
eodem vitio laetae scientia musculorum, nervorum, horum unio, origo, dispersus ,& cognitio iuncti um ab unoquoque horum pendentium , si comparantur inter se clare docent sedem latentem mali.
Cum autem illa causa , quae nervum transmittendis spiritibus ineptum reddit sicque paratu si facit videri Ios9. , diversis in locis haerere possit, patet satis, optimum effectum exspectari posse a remediis, si applicentur illi loco, quem haec
causa occupat, ut integris quam maxime viribus, attenuando movendo, aemulam
do, in illam agere possint. Summi ergo usus est in paralysi curanda bene distinguere locum, ubi illa paralysis causa haeret . Verum quidem est, illam causam posse haerere in ipso encephalo, ibi impedire liberum influxum spirituum in ipsam
originem nervorum, qui ad partem paralyticam tendunt: ut fit in exquisita poplexi in qua omnium musculorum vinluntariorum paralysis adest is post ap plexiam lape tales particulares paralyses supersunt, quae tota vita manent, dum in ipsa origine nervorum in encephalo vitium haeret tuncque topicis remediis, in ipsam sedem mali agentibus, locus non est; sed illa sola conveniunt , de quibus in cura Apoplexi dictum fuit . neterea quandoque particularis paralys apoplexiam
mox secuturam praecedit, causa pariter inencephalo haerente, quae brevi aucta totum sensorium opprimit . Sed in utroque hoc
casu plures aliae animalium functionum sones simul adsunt, vel paulo post se,
quuntur; quae manifeste docent causam omnium horum malorum in ipso cranio haerere . Ubi vero sensus omnes vigent,
intem externique paralysis partem
quindam corporis occupat . tunc remedia topica frictiones, vesicatoria, unguenta,
empi stra c. applicari debent illi loco,
ubi nervi , ad partem flectam spectantes, ex medulla spinali egrediuntur . Sic v. g. si inseriores artus paralytici orent, circa ultimas lumborum vertebras omniae haec artis molimina fieri deberent si a tus superiores similiter assecti sint, cervicis ultimis vertebris eadem applicantur Idem jam in reliquis particularibus paralysibus verum est. Fida Anatome hic facem praefert, & exactissimae Tabulae Em savianae demonstrant origines nervorum illorumque decursum , quain pulcherrime, ita ut ex harum tabularum conspecturi cile determinari possit locus, cui debeant topica illa remedia in diversis paralysis speciebus applicari Galen. magna Eum pGritia in Anatomicis valens, pulcherrime hoc inculcat Delocis affectis . . c.7.t. 7.p. 63.
dicens : Si quis, ex anatome, ad quam parrem
descendantsinguli nerei, a mis uasti sipr deuntes, cognoveri , assectas sedes quam facil-l me invenis .c. Nam cura Ad manus temere
149쪽
os stra miti medita tota dis noctaque calefaciemibus remediis persticans, negligemes cum o ubi vel spinati m Hlla , et nemus aliquis ex ipsa egrediens, laeditur Pluribus deinde exemplis praelicis hujus rei veritatem confirmat Pariter 3 Trallianus Ol. r. c. I 6. p. 88. pulcherrimas regulas diagn
sticas dat, quibus sedes mali cognosci pos. sit, quas hic de Oribere operae pretium credidici Si ij r.e superioribus partibus qua
in affectae fuerint, nempe cujus , nasus, ara lingua , aut quaedam in facis, constar Pod ipsum cerebrum has in morsum, VLVM primari Decurran m sit : si ergo nulla ex praetactis partita sensu ut motu aut utroque Lesa fuerit, necesse es spinalem me.
Guam laborare, aue aliquem nervorum ex
ipsa prodeuntium asse tim esse statuere . At-ιmdit igitur dyligenter , quae si pars 1
ela , cir uni in titim tralis, aura quave μυω u aut nemo recipii , inque illi cura Don m ad det e non aurem , ut vulgo i Ito maribus tantum obsistro. Itaque resolutas
I. IOIC. IOII. partes sic inremoscere portet, animum scie riae anatomicae adhibendo
Probe memini haeae veterum medicorum dogmata mihi in praxi exercenda pulcherrime profuisse , laetus recordor me es, quoties brachiorum resolutionem , Culicaestictonum succedaneam , feliciter curasse dum frictiones, Emplastra aromatica c. sol abdomini applicarem licet ex Anatomica nervorum historia fatear me non intelligere, quomodo nervi, per abdominalia viscera dispersi , molestissimoin di, turno dolore excruciati, paralysin brachiis inducant cum atrophia mulculorum . Suciiciebat mihi novisse in nervis abdomin libus morbum habuisse originem is in aliis morbi jam didiceram , nervo multo habere mirum imperium in alias partes corporis , quod si cognita hactenus corporis fabrica liquido explicari nequit
cujus rei, omni attentione medicorum dignae , plura adhuc dabit testimonia pulepsia, de qua jam dicendum erit.
S.Io r. DRiori malo adversus valde morbu Epileps est , quae adesse dicituri quoties homo subito prosternitur, amilsis sens bus externis, internisque cum concussu violento , involuntari, musculorum omnium , vel aliquorum, reci- Proco, alterna cum requie; Mnovo paroxysmo
apud auctores Medicos significant illum morbum, de quo hic agitur, quae omnia
hendendo, quia, uti lictores non opinantem rerum subito invadunc comprehendunt, sic, dirus ille morbus subito adoritur is momento ante sanos homines media inter vitae munera prosternit. Vincaverunt & morbuis sacrum . lata νοον , quali nomine apud Hippocratem me Morbo Sastro c. I. r. p. p. 73. occurrit vel quia a Diis immissus credebatur morbus vel quia omne magnum vocatur quandoque sacrum Aret de causorin morb. l. r. . . G.). Hoc enirn sensain os saerum ἰέρον μῆ- dixerunt Anatomici:& videmus etiam Latinos auctores omne, quod praeclarum' magnum erat, sacrum vocasse:
Sacram an horam, auri sacram famaem c.
ideo etiam Celsus Lib. s. c. 23 p. 72.
maiorem morbum nominavit . Vocaverunt
morbum Herculeum , quia Hercules illo laborasse credebatur Arimi-probi. sec2.3o. P. rit. 4. p. 27. ci vel potius , uti Commor in lib. 6 Epidem rom. p. dig. so. innuit , ut morbi magnitudinem hoc nomine designarent , sorte ob curae irricultatem is quod Hemeiae sere robore opus sit , ut paroxysmi tempore miseri aegri contineantur, ne sibi ipsis miserrime noceant, allidendo membra, distorquendo c. Vidi certe, quatuor Viros robustissimo vix continere potuisse tene. ram virginem tempore insultu epileptici. Sacia auctores vocaverunt pilepticos/ε - νιαζομενου Mathae c. 4 vers. c. 7.
vers. 13. lunaticos & illa, quae aliis.
150쪽
i locis Mare r. p. vers. I 8. seq. Lucae c. s. vers. 39. seq. yde eodem morbo habentur, confirmant hoc assertum Miser enim ille puer, quem Adorandus Salvator liberavit, ab infantia laborabat hoc morbo: cadebat in ignem, aquam, loquelaminauditum amiserat, cadens in terram spumabat, dentibus stridebat, repente clamabat dum concideret c. quae omnia symptomata epilepsiam comitari, postea videbimus . Cum autem ille morbus in primo sui initio saepe no tu invadat, circa magnas lunae mutationes frequenter repetitis Leviat insultibus , hinc videntur Lunae tribuisse hunc morbum quod apud
Aretaeum auo modo citato. habetur.
Comitialem morbum istum fuisse pulepsiam, legitur e sive quod in requenti hominum coetu saepius observentur morbo suo infestari Epileptici sive quod comitia dirimentur, si quis pilepticus concideret: ita enim legitur apud Serenum Q. Seren.
subii species morbi , cui nomen ab illo est, Quod fieri nobis suffragia iusta re sant.
Saepe renim membris atro languore eaduris
Consilium populi labes horrenda diremit. ob morbi autem atrocitatem , quidam vocaverunt morbum semisum , quia hoc nomine intelligebatur morbus vehementior, vim graviter nocendi habens Aul. Geli. MEI. Attio Lib. 2o. c. I. . Vocaverunt morbum aduram, quia concidunt aegri, dum hoc morbo corripiuntur; doeis mine in pluribus linguis designatur Mo bus etiam puerilis vocatur , quia huic aetati frequentior est Hippocrat de aere loris
aquis text. LI. m.6 p. 99. AEginet. Lib.3. c. II. p. p. versa. .
Cum autem ille morbus ingenti diversorum symptomatum numero stipetur, uti ea patebit, debent inter illa seligi ta- quae semper in hoc morbo adsunt, ut ejus bona definitio dari possit is haberi signa diagnostica, quae morbum hunc adesse demonstrant. Epilepsia autem potens cognoscitura si omnes sensus interni terni aboliti sint, simul motibus com
dentibus agitentur musculi . Distinguitur sic a Paralyti, in qua flaccida immobilitat musculorum est a Catalepsi pariter, in quo morbo sensus abolentur quidem , sed corpus illum situm retinet, quem primo morarento accedentis morbi habebat ab apoplexia, quia in apoplecticis cum abolitione sensuum, motuum arbitrariorum adest imago profundiis perpetui somni absque convulsivis motibus Verum quidem
est, quod poplectici quandoque paulo ante
mortem convellantur , sed tunc pilepsa succedit apoplexia prius existenti. Adeoque
signa diagnostica pilepsiae praesentis redigi
possunt ad haec bina sensuum nempe ab litionem, perturbationem motuum m scularium . Concussus autem illi violenti in voluntarii musculorum reciprocis vicibus fiunt ubi enim convulsi musculi rigent
nec relaxantur, tunc tetanus dicitur, si
universum corpus sic obriguerit spasmus vero , si in parte singulari quadam corporis idem obtinuerit ; de quibus postea ad . io 88. dicetur hic autem agitur de exquisita, proprie sic dicenda epilepsia. Oportet autem medicus cautus sit in Diagno huius morbi, quia saepe contingit, scelestos homines se epilepticos fingere in publicis plateis, ut largas a praetereustibus colligant eleemosynas, posteaque in sinu rideant , quod etiam ipsos Medicos simulato morbo sesellerint . Facile autem sinus detegitur 6 pulsum tangendo cutis unguibus intercepta subito, sortiter vellicetur signa enim doloris percepti tunc ilico videmus, si morbum simulent, cum caeteroquin in pilepsia sensus tam pera sectia aboleantur , ut tempore paroxysmi in ignem delapsi miseri tales aegri ad ossa usque partes corporis combusserint absque ullo doloris sensu . Talem casum habuit Celsi mimus Boerhoius in juvene nobili, sed pessima indolis, qui , si negarentur ipsi a parentibus quae desiderabat , mox
fingebat hunc morbum, dum autem v aetus iubebat hirurgo , ut erro candenti tangeret pedis pollicem, mox exsiliit;
postquam noverat, in primo futur par xysmo cauterium applicandum esse , non amplius ausus fuit morbum fingere Solet autem plerumque cessare talis insulis