Medicina practica rationalis Hippocratis sanioribus neotericorum doctrinis illustrata. Opus Pompeji Sacci ..

발행: 1717년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

2 11 De Morbis Medii Ventris.

&arteria sanguinem inundat in carnium pomsitates, quem venae absorbent. vel in has impe, Ilain impulsu sanguinis arteriosi in conlis com strictione accepti, & ab arteriarum constrictione conservati; praetemuamquod orificia vasorum in istis partibus possunt ita dilatari, ut magnam copiam singuinis ecundant in partem, vel ab Impulia valido arteriarum,& sanguinis in par. tem, insignis istius quantitas in carnes exundare potest, ut a venis rei mi non possit, stagnando in parte magna copia sanguinis, a qua gravata illius expulsionem molitur insito conatu, ut contingit in vomita sanguinis. Ex his patet, aper, tionem vasorum in Piis fluxibus admittendam esse ; ab Omnibus rejiciendam. ob rationem iuperius dictam. Si a sola ruptura vasorum sanguis a pulmon, bus exit, causae magis remotae hujus assectus illae erunt, quae rupturam incere valent, & ab Hipp. describuntur in cis. co is Ufiat. intem. Rumpuntur ob has maximε causas: Propter laborem, proster cursum, ob c us , ob plagas, ob vomitus

Distentos ortas, ob febres; o aes enim multi istae violenter vasa moVendo rumpunt, vel magnam copiam sanguinis ad ea transmittunt, ut cursus, latrares, vomitus violenti, a qua implemtur, & a vi sanguinis implentis disrumpuntur.& haec est causa principalis sputi sanguinei. Causa externa absente dissicile est rumpi vasa

minentia adaequatam suae cavitati humoris quantitatem. Aia causas ruptionis vasorum reduco humorum acrimoniam corroderum vase,

di hanc mihi videtur apertῆ ab H p. demonstra.

tam in verbis in strine. text. r. de intero. o ML descriptis: Si pulmonis arteria fuerit exulcerata; in exulceratione comprehendit omnes camsis istius, inter quas est acrimonia humorum. Disrupto vase retis sangui fluo in pulmone. bronchia, & vesiculae istius implentur, clim inter via sit unio, & sanguinis irritamento tussis excitatur . qua per sputum iste ejicitur; ita etiam si vasa

arteriosama , antequam in unionem cum M. nis meatu disrumpantur, vel in tracheam, vel in broncha sanguinem transfundunt, cum istis unita semper procedant. Hinc si vas magnum copiam sanguinis vehens ruptionem, vel corro. sionem patiatur, sputum sanguinis copiosumessicit, si parvum sanguinis quantitas rejeri pauca. Samnis etiam impetus quantitatem

moderatur isti; si enim impetu, & motu ves,

do, & citato accepto, vel a corde, vel ab extra. neci admixto fluat per vasa, e ruptura vasis etiam

parvi in copia exundabit, a qua sine dicto ii petu, & motu in copia diminuta exiret. Milliseus

ad explicandam parvae, vel magnae quantitatis sanguinis exeuntis causam, dividit pulmones intres litus, in suum laongi vicinum, in medio pulmonis, & in extremitate ejusdem. In ius laryngis vas ruptum in tracheam sanguinem in pauca quantitate essundit, & ab eadem exire dicit solo motu contractionis fibrarum motri. cium tracteae, sine tussi. Magna quantitas sat

guinis cum imp tu exiens, ac si vomitu ejicere. tur, a vasis majoribus in medio pulmonum mi-ptis exire ostendit, quia in hoc litu vata sunt magna, & dilatata. Λb ultima extremitate pulmonum, cum vasorum laesione sanguis erumpit

in parva copia. & per vices, & cum tussi ste. quenti ,& saepius repetita.

Causas remotas magis accipiemus ab eis, quae plenitudinem sanguinis colligunt, vel effervescentiam immoderatam cum turgentia languini communicant. Crassities sanguinis motum circinlationis retardando, plenitudini vasorum servit,

quae succrescit etiam in vas, obstructis, & si acrimonia depravatus fuerit, corrodit vasa. Redum

dantia humoris serosi in bronchiis, & vesiculis

imonum comprimendo vasa sanguiflua, &sanguini circulanti obstaculum ponem, eorum plenitudinem auget; qua de causa quandoque

. a magna tussi humida, &ab Asthmate sputum

sanguinis observamus.

Signa describuntur ab Hipp. in cit. texI. in his verbis: Primum ouidem tus; seca obtinet ab irritato vase a qualitate, vel quantitate sanguinis

deinde paulo post expuit saliuam Gbcruentiam

quia in principio rupturae parva est erosio vasis, di parva ab hae sanguinis quantitas exit, quae mixta cum humore seroso a glandulis tracheae

exsudante, hanc tingit, & saliva cruenta fit aliquando ver)puram quia sanguis a parvo Q.

ramine, quo vas in principio perforatur, non semper exit, vel ob crassitiem illius . vel ob concidentiam,&approximationem labiorum is minis: vel quia sanguis etiam exiens non miscetur salivae, seu sputo in pulm nibus,&sputum exit ab alia parte sana, ideo purum. Et si hic Hesi a morbo liberetur , satis est. His verbis ali,

quando sputum parvum sanguinis ulterius non progredi ostendit, nec ad majorem morbum transire monet, vel quia causa rapturae debilis cessat, vel quia sanguis concrescens in loco sor, minis Wrtium istius agglutinationem permittit. Si vero non , teni ris progressu sanquis amplior prodit, aliquando purus, a uando etiam βλputridus ; I pe etiam fauces non animadverten. tibus sanguine is lentur, hoc est, si non sanetur, iciluuntur praedicta. Sanguis amplior proti t. quia ramen dilatatur. & prout alteratur, ob minram in parte, ratione cujus putrescit, vel non alteratur; exit purus, vel putridus sanguis; fainces implentur sanguine, ob rationem millisii superius allatam. Postea sanguinis grumos paulintim, er frequenter emergentes rejiciunt. Grumescit sanguis, quando extravasatus ab eo expibrat, vel spiritus ille calidus, vel salsus, a quo fluxibilitatem acquirit,&fibrae ille, de quibus agemus, de Pol o cordis uniuntur, & condensantur. 6iquando etiam graveolentia ab ipsi contingit dum portio sanguinis putredinc depravatur

ct fauces aliquando spuma quadam replentur,&maxime in tussi inani, per quam humor se livalis

242쪽

Lib. II. Cap. XI.

v. lis ci co u ut si ne vasorum in copia trans indi, tur in fata S, dc ab acre per tui lim inspirato, expilato cuni impetu agitatur,& agitationei pumeicit. L. t r Or, aι febris apprehendit circa iu/tia quidem morbi vehementer, progressu δε-bilius . quia magna ellervescentia sanguinis est causa rupturae, ex in hac magnae febris, & vehementis natura sundatur; in progressa est debilis. quia minuitur effervescentia sanguinis ab ejus ejectione. Rigor praecedit, dum membranae Pulmonum in principio febris vellicantur, ocinor- dentur; membranas male affcctas ab irritante rigorem , & sensum frigoris percipere docet tremor in st urinae emissionem in tempore frigido, ob male lacestitain vesicam a stigiditate aeris, irritantia ore assumpta, ut Spiritus Vini, Piper, similia ventriculi orificium irritando tremoret Otum corpus concutiunt, di hoc ob connexionem , quain liabent omnes membranae ad invicem, ut una assecta, omnibus communis evadit

assectio, ita lacessitis membranis pulmonis a vaporibus acribus in initio febris rigore totum pus concutitur. Et alias, atque alias corr pit prout a parte rupta, dc exulccrata sanguis com rumpitur,& massae humorali miscetur eam se-briliter scrinentando γ o dolor quandoque in pectoribus insitus es, oe in dorso, S in Iateribus. Est dolor in pectoribus loco ruptionis corre*Ondens; ubi est ruptura in parte sensitiva, ibi est

dolor; pulmo ex membranis totus conflatur;

vasa sanguiflua sunt sensitiva. ideo illorum rinptura, & vellicatio, vel irritatio membranarum pulmonum dolorem parit. Latera, & dorsum dolore assiciuntur, quia pulmones, velut fibrosis ligamentis istis connectuntur, & mr haec passio

Pulmonum communicatur pleurae, & pars laesonis particeps dolet. Ncrvi etiam musculorum

thoracis, cum nervis pulmonum communioncm

habent, & consentiunt ad invicem, ut motui musculorum obtemperent, nervi pulmonis, &motum nervorum istius obsecundent nervi musculorum thoracis, ut probat urilisus tradi. dener D. Ere ripi. cap. 24. Non mirum ergo, si passio dolorifica nervos pulmonis assiciens, ob istiusnaagia. m laetioncm, illis musculorum circa thoracem con munis fiat. Et ubi t anguinem spuere de sciit, salivam multam expuit ,squirim quandoque etiam viscosa. In loco rupturae, per quam cXit l.inguis, fit temporis progressu ulcus sanguis ad ulceratam partem fluenS; ab hujus mD boso fermento alteratur, & in excrementum abit modo fluictum, modo crassum. Facto ulcere, sanguis lillitur. Atque haec tu patitur quidem, donec quatuorde. im Aes pr. terierint. Post eos verὸs non desier i morbus, hoc est, si non cessaverit& sanguinis sputum,& salivae ejectio per tussim, Ec tussis ipsa, squamas ab arteria, intellige aspera, in rudo rvrsiit quales is pusul , decednnt.

Sanguine acri, a saliva, istu materia acrimonia donata, sus ei fiat s alperae arterin abraditur, anicitu violento tus Iis superficies illius disjungum tur, unde facilis abraso in particulas parvM,

quae una cum materia per tussim excernuntur.

Et dolor incidit in pes ius, ct in dorsum, oe in

latus , er praecordia contingens, velut ulcus dolet. Haec sunt signa ulceris facti in pulmonibus a ruptura, a quo omnes Partes, cum Pulmonibus consentientes, ut dictum fuit superius, assiciuntur. Prognostica habentur in cit. Ac. in fine text. , ubi habet: Morbus acrem mtilia curatione opus

habet; es enim di cilis G si enim curatus, ct sinus factus, non se ipsum csfodierit, plerisque

a vertens morbus interitus cacisa fit.

c urationem sputi sanguinis instituit Hipp.,

primo motum sanguinis reprimendo, quietem imperando, omnem sal, rem interdicendo, cum

ab iitis dolor si at acutior, dc iustis magis premat, dc rigor, ac febres augentur; h laboribus valde commotus sanguis, ad pulmones in magna copia fluit, dicta augendo symptomata. Ad hoc augmentum cUncurrit etiam agitatio humorum in pulmonibus existentium , dc partis ruptae multa laicalescentia, unde febris occasio; id experimur in parte aliqua vulnerata, quae motu delatigata

dolet, dc ab eadem deifitigata, dc excalefacta sobris caecitatur. Cibis frigidis, S sccis sanguinis

motum reprimere contendit, ideo pisces in mensa exhibet, sed qui sint melioris conditionis, utSquatina, Praurus, Ganeas, quos condit Rhoe, hoc est Sem num Minnis , dc Origans s Amen Sumach adstringit. Origanum vulnera consolidat: observatum est enim Perdices, Ciconias, Palumbos vulneratos Uriganum imponere vulneri , oc sanari. Ulceri convenit adstrictio, dc consolidatio his piscibus, qui apud nos non invoniuntur , nostri substituendi sunt, nempe Lucius, Perca, Truta, pisces Saxatiles dicti, Sturio,

Ranae , Gamb.tri. Inter carnes numerat carncta

Galli assi tam iliae Sale, dc carnem Caprae cinctam. Hujusmodi alimenta dicuntur sicca, quia parvo humido abundant, dc exsiccatio rupturae vasorum conducit; illis alimentis addi possent Columb turriales, Per Sces, Turdi. Pro potu

utitur Piso ansero Oetusi fimo, o jucundismo,n fro; in hoc, Paetcr virtutem exsccandi, qtia ruptura conglutinatur, reperitur virtus balsamica ulcus in parte assecta consolidans; in tali tamen moderarione exhibendum hujusmodi Vinum, ne languinem ad aellum, dc turgentiam

lupat. Deambulationibus moderatis utatur aeger.

quales sussiciant ad transpirationem fuliginum

Promovendam, non ad sanguinem. calefaciendum, Ec ad magnum motum excitandum. Haec

agit, si sine febre sit aeger Si vero fiebris abfuerit, omni alimento , ct o

sonis fota, interdiAZo dc si permittendum si,

in parva valde quantitate quae alvum subducant, oesimplicem forbitionem farinae , aut mihi comoedit, quae pro victu valde tenui usurpantur, qualem in febribus semper laudat Hipp. Purgationem permittit, si Medico videbitur necessiria, dc talis erit, si indicans hanc aderit, nempe ca-

243쪽

a 2 4 Morbis Medii Ventris.

eochymia ,& redundantia humorum excremem titiorum,&absente hoc, non admittere videtur

purgationem Hipp., & si indicanti non adjun.

gatur permittens, nempe virium robur. Contra

lui jus documentum faciunt Medici illi, qui indisserenter in omni sanguinis sputo, & sputo cinpioso purgationem praescribunt. Pro purgatione utitur Cnidis cocco, vel Tithdimnsside; nos uti possumus mitioribus,& horum electio pendebita natura humoris peccantis, & redundantis. Foesus legit, Aufuantulum pur ato, & denoetatur lenis purgatio; haec lectio est maxime conissona menti Hipp., qui totam curam in hujustificctus ablatione ponit in virium conservatim ne, re in prohibenda extenuatione, & macie corporis. Post purgationem Farime coctae pim

fuis, id est crassar, heminam sorbendiam dari ju-et; crassa debet esse, ut sorberi pollit; hujus

exhibitio, non tam abstersionem humoris a pu gatione in intellinis relicti, quam vasorum, per quae filii facta purgatio, corroborationem, &ochlusiotrem respicit, ne purgatio ulterius princedat, observantibiis nobis aliquando vim med eamenti, per aliquos dics perseverare,&purgationem sequi, cui pro virium conservatione occurrere intendit Hipp. Post purgationem, quam maxime reficiendum esse, ait Hipp., & rationem rediis, cpata ad hujusmodi morbam non conducit 'le tenuis. In macie humores fiunt acriores, consumpto humido oleo , a quo attemperantur, & acrimonia vel rupturam dilatabunt, vel coniblidationi resistent. Deambulationes etiam

primum paucas faciat, ut ne la situdo siticeiaui;

in hac enim vires patiuntur,&est documentum universale in omnibus aegris. & convalescentibus, non permittere deambulationes ad lassitudinem, cuin per hanc natura nunquam robur acquirat. Fomentum alias, atque allias adhibendum consulit Hipp. Quod rationi repugnare vi detur, cum a fomento sanguis incalescat , spiritus in majori copia excitentur in sanguinis massa,&a calore, M a copia spirituum sanguis impetum acquirit, quo per rupturam copiosius exit, vel eam non bene consolidatam denuo aperit. Ad evitandum oppositum incommodum jubet

Hipp. die fomenti aegrum sine cibo sare, ne ab hoc sanguis magis incalescat, o hemina sola farinae cocta aegro satisfacit, a qua sanguinis se

vor aliquom O cohibetur, ob suam crassitiem,& Aquam pro potu exhibet, ubi in aliis diebus

Vinum generosum praebebat. Sequenti etiam Se minus cibi, quam aliis Hebus, in eundem finem praescribit concesso Vino, & his omnibus occurrit damno a somento imminenti. Istius vero usum necessarium,&utile esse, ideoque non intermittendum. Supposito sementum fieri aqua calida ,& partibus inferioribus utile esse colligo, quia a semento vasa magis dilatantur, &porosistates partium capaciores fiunt, unde etiam mari. rem quantitatem sanguinis praedictae partes suscipium, di quo major copia languinis ad partes inferiores fluit, eo minor ad superiores, & advenam ruptam fluit, & ideo fluxus minoratur

sanguinis per eam. mento etiam macies rein

tardatur hii inestatis partibus, & ringuine ad

earum nutritionem vocato in copia. De caetero

vero bis, aut ter in die cibi dato. Sic autem patitur m huic dato, donec ventrem confirmaveris ; legit Foesus: Sicque s mὶm exhibito, donee

ventricultim ad prisinum sat sem revocaveris;& rationem reddit, cuia ab inedia, oe febribus debilitatus suit; oe s os appetit, et ventriculus suscipere non post, quia gravatur a quantitate, H m acervatim suscipit, inflammatur, quia cibi

sermentatione aestuant, ob moram, quam in Uentriculo trahunt deficientibus huic viribus,&ad bonam digestionem,&expulsionem,& maxime si aeger labores relinquerit, & deambulationes, Cum ventricatas is laboribus, ct deambulation, bus non perfrigeret tir, quia a laboribus, & deam. hulationibus aperiuntur pori,& exitus fuliginibus ab aestuante cibo exhalantibus paratur; i termisso vero labore,& deambulatione retinem tur suligines, quae calorem in ventriculo maj rem accendunt, & febrem etiam. Et cibi per quietem compacti, cum fibrarum ventriculi debilitate, exitum e ventriculo nec quaerunt, ne

inveniunt. Α' mota vero Iaborum, & deambu- Iationum fibris aliqualis impetus impertitur sv ficiens ad cibi expulsionem; quapropter hoc deficiente , cibos, praequantitate, ventriculo graves quiescere in eo oportet; data vero parva cibi quantitate, haec omnia declinamus, parvitati vero eibi supplendum cum rei terata ejus exhibitione. Hunc quam maxime rescere oportet, quo quam

crassi simus fat, quod insinuavit etiam lib. 2. de

morb. n. s I. Α' crassitie signum consolidati vasis habemus, & optimi sanguinis apti ad nutritionem, sine timore plenitudinis, consumpta magna istius copia in nutritione abundanti; relicet upp. in lib. I. de naorb. n. Io. , agendo de rupta vena in pulmonibus, & de istius curatione,

imperet dicetam, a qua, quam scri us, oeexangui simus far, advertendum, ibi loqui de

curatione suppurationis a sanguine e rupta vena extravasato in pulmones, non de curatione sputis anguinei; in ill a proconsum; tione puris diceta praedicta convenit, in hac pro consolidatione rupturae, & attemperatione humorum diaeta inbpinguam, quae nisi sputo intermittente adhibenda, &vase occluso, h quantitate enim sanguinis fluxus perseveraret. Alia legantur in texta satis

clara

Remedia ad constringendum fluxum proponit Hipp. Radicem Centaureae, & minor accipienda inter vulneraria descripta. In hunc finem valet Uinea Pervincia in vino infusa per boras. mel in aqua decocru, bsiendo linum, vel assciam manebejunoso reo. Numintilaria, eodem modo praeparata, idem praestat; sicut Radix Tor

mentillae in pulverem exbibita od S. ij. in Aqua Plantaginis, vel cam decocto Consolidae, Aqua

244쪽

Lib. II. Cap. XI. 22s

sui. Cinis Samentorum Vitis που μ λ in μι a Plantagi-sumtur,velis A aconumui. H. Vitis, me rubescum, integra, ctona, ante tandemiam einem, erex Peata , eris pulverem redacta, adS. v. , ex nurpuisis in Aqua camo mimi, vel Plant inis. Aqua Stiptica, ab M .mano in Clari schroderiana cap. . m. a. a scripta, cum petis in ea madefactis pectari a plicata, sin sanguinon: Iumtur etiam ad 99. in tua Centino e. Liquor etiam stω, - Dann. Cornu Mebre, eodem lora descriptus. ex eodem modo a Uitas. Ab eodem lib. I. eap. z. Spiritus Terrori se proponitur , admirabilis virtutis in omni languinu flvitu,& ic paratur: N. Terrae Agularae --tim contritae, undae Spiritum Vitristi,ssere, asstrabe, it rem Munde, id er m teria Damulabitur in linpidem durum, puluerita, pone in cellis. O DLvetur in liquorem, qui exhibetur asn succo Portulaeae. Praemetur Opium modo Mucii peto in Sasemate meo: HUM . Gr. viij. Puis. PotaVi 3 Lexbibetur eum inua Portulaeae, ves me Bursae P laris. Cortex Ori ruentis , detracta pessicula interna, exsiccatur is fumo, cavendo ne rabescat, ii s si rerum p. erem reduci- ν, - 3. s. exHMων cum Aqua Plantareris . Caudin equinin cinis, in Aqua Plantaginis, ad 3. i. exhibita. Derectio in Rino filiorinis Siseis. Decoctum vulnerarium arcetari ad h. L. cum S. i. Hsionii Persici. . GH. interioris Glandis lpae actorentisas. Thuris Θ. . Boli Armenin 3. 6. M. F. P. exbgendus cum Decocto Scabis , Plantaginis, o Portulaeae. Vel

contunde, infunde in Aqua Se Uae. θ Vino

flere, exprimatur, cadesis. θ exhibearis. Vel N. Se nanti m. iij. Miliant in Vino νώbello adeonsumptionem tertiae partis, da mane, er sero. valet etiam Pulpis Masgerie

Hematura

Zm mn in aqua erectum ad inflar panariniae, per mensem integrum mane sumptum, valit

multum.

Proponit etiam Hipp. pro tussi, quae in sputo sanguinu, α post hunc molata est, Dracontrinspui iratiam, oe Melle mixtum, ct lambitivi

more distatuum. Exsiccare, incidere, attenuare creditur inuens Electuarium, α etiam pro tussivalis: V. Sem. Papaver. H3. b.

Tra eamdit di a Gumm. Arab. I BOLArm. S. 6. Puls.,er eum aem decoct. F. Et L, lambitisi mare accipiendum. In Ioco istorium substitust Hipp. Lac bubulum. cui addatur tertia pars Aquae Mulsae. -tita. rem iactis determinat cum adverbio, quam μrimum, di posset determinari Laetis quantitas talis, ut alvum non moveat; datur ad nutritio. nem, di impinguati mem, quae non praestat DK. si alvum movet, & in ea majori quantitate Me piatur possibili, ab aegri ventricuis tolerabili,&citra alvi motionem . Magna iactis quantitas non admittit prandium; hoc ergo praxermittera dum, re ista rema gaudeat aeger; neque Laeexhibendum statim post copiosam singuinis fissionem. iuxta Hipp. documentum aphori 6

s t. s. vitaratum: Zae mulum , ct fulsus sis. Dianis inviti eis facta es. & ratio est, quia

ventriculus a iunguinis copiosa etasione debit, intus usum Lactis non admittit, & in eo cor. rumpitur. Vires, & calor aegri primo remi tendus cibis optimi succi, cardiacis, & calorinativo amicis remediis, & postea accedendum ad Lactis usum; quod documentum, vel igni, ratum, vel non intellectum a vulwibus Μω, cis aegros praecipitat. Hoc remedio utendum, donec Mer ervi actus silerit, in quo casa ad aegri pinervationem, ammo in sectore, redorso urit , oc subjuninsuccesserit Uris,sinae

morbi Dei es. Modum inurendi videat Lmor apud Martianum in comm. lib. de UMy. versas. , & apud Prosperum Apinum M. is Meae.

t. Rationem hujus remedii fundatam cem seo in copiosa pulmonum transpiratione per es. cera inuta, prohibente turgentiam sanguinis. ει ejusdem aerimoniam moderante siliginum expirat ne,& etiam derivationem languinis a pulmonibus, fluente hoe in maiori copia ad do. lentem.& exulceratam partem. De sanguinis missione mentumem non facit Hipp. in hoc amisi, sicut nme in n. 2. M. et dae assere intrem, neque in M. a. de morb., M

245쪽

1 16 De Morbis Medii Ventris.

agit de sputo simguinis; ex quo dediret posse vi.

detur, non admittere Hipp. hoc remedium, ectamquam non necessarium, nec indicarum ab hoc affectsi praetermittere. Vertim quia video in lib. I. de morb. n. Io. venae sectionem propinnere in sputo stinguinu, persuasus sum, Elipp. hujusmodi remedium non rejicere in hoc assiM.

Erus sententiam colligemus circa hoc remeditam, ponderato text. proposito lib. I. aer Q. , ubi h

hel: Ets magis repleta fuerit vena, ipsam μ

guinis copiam acervatim a se ipsa revomit. Et agendo de curatione, ait: Conducit autem tal

bus, si ab initio curandosissipias, ut o venae de manibus sanguinem emittant, O diaeta aqua,

quam scri us, exanguismus fiat. Qualis

vero sit aeger in principio, in quo sanguinis mi sionem imMrat Hipp., ostendit superitis his verbis : Hie fi anticipetur incipiente morbo, prius. quam venae sanguinem fuatant, ac fortiter M.

xetur, ct priusquam attenuetur; &cum superiae etiam dixerit venat esse sanguine impleras . concludendum, ex Hipp., mittendum esse sanguinem priusquam venae impletae sanguinem, intellige eopiosum, sundant, & istiter laxetur Vena, hoc est, quando prima sanguinis sputa.& parva copia illius rejecta fuerit ad minuemdam plenitudinem venarum pulmonis, & fimaeum sanguinis copiosum alio evocandum; dim, nuta enim plenitudine, I qua ruptura vasorum imminet, 'haec prohibetur, & aeger in tuto pinnitur; fisa - ruptura, superflua visa ruit Hipp. sanguinis missio, hae ad illius medelam

nihil conserente. Concludendum ergo, Hippo. cratem venae sectionem probare apparente iam minis sputo, copioso vero secuto, non admi, tere ; re si verum sit in parte secatae venae celeis riorem sanguinis fluxum evadere, &consequenter istius copiam in dicta parte augeri, non est verum minorem copiam sanguinis ad partem a tam fluere in nostro easu, quia seramen est in vase pulmonum: & sicuti seramen apertum in vena scalpello est causa, per quam fluit ad partem, in qua aperitur foramen languis citiori cursu, ct in majori copia; ita apertum foramen in rupturi vasis pulmonis, id efficiet, & si non eo tempore, in quo aperitur vena scalpello,&in quo fluit sanguis a iecta vena, obturato Brmmine id eveniet, illo venae ruptae in pulmone

aperto remanente.

De alio sanguinis sputo agit Hipp. is I s. eis.

de intem. o e t. n. 1., non a vena, seu arteria rupta, ut ait ipse, ab arteria convulsa, Iegit

F stus, diuulia; per divulsionem enitri fit in vase parva fissura fibrulis aliquibus vias a prox,

mis valde ditaciatis, perquam exit sanguis, sed in pauca quantitate, ut colligitur a signis descriptis in textu; a divulsione irritativa fit tussis sicca, & sanguis haerendo in fissura, cum libere exire non possit, in pus vertitur. Hic morbus dieitur peior priori, in quo adest ruptura vasis, &eopiosior sanguinis effluxus, quia periculum in minet inflammationis langvine elaea rupturam hinente, & putrescente, & sanguine etiam in cavitate vase ob copiam stagnante, ideoque facilis est Mammatio, quae peior est sanguinis fluxu; qua de causa jubet Hipp. . si febris adsuerint, non esse purgandum, accepta se e pro signo factin inflammationis, in cujus principio purgationem prohibet lib. de rat. vies. in actit. I < in cassi praecedenti purgationem praeseribit febre superveniente, id agit, quia in sanguinis sputo copioso, prout in eo casu succedit, inflammatio non est timenda. Curationem tamen instituit modo supradicto quoad sanguinis sputum, quia respectu hujus, sunt eaedem indicationes; & si suppuratus Secit, modo de suppuratione dicto

curationem instituit.

Alium sputum sanguinis describit lis. a. de M. n.3I., cujus explicatio a dinis colligi potest.

SEminarium multorum morborum est C

tarrhus, non in una aliqua determinata

parte, sed sein omnes tangit sua labe; pulmonis bus, Gcibus,& palato si equenter est noxius infinitur mistis humoris aquos in aliquam partem, cum Osne operationis sius. Est drim his, quia aliunde fluit Catarrhus ad partem,

non generatur in parte affecta, sed in ea coli gitur ab alia origine transmissis; est depositio perinanem, alioquin non affligeret partem, saut diu, si solum transeunter partem Iustraret. stagnando,&permanendo in parte, vitium, &molestiam diuturnam imprimit. Est depositio humoris aquos, quia si ab uno ico ad alium

sertur Catarrhus, fluidum velut aquam esse oportet; si crassus esset, in sua origine firmaretur, Mcum per angustos capillarium vasorum meatus transire debeat, fluendo ad panem determin tam , tenuitatis. & fluxibilitatis beneficio indiget. Est depositio m aliquam partem, quia non unam tantummodo pro sui subjc sto natus est, sed varias , & sere omnes totius corporis, it aut Catar rhus si vel morbus, vel causa morbi toti corpori communis, & pro partis diversitate variam denominationem assumit. Si ad pulmonum fluit

bronchia, tussim parit; si ad cavitatem illorum, Hydropem pulmonum; si ad coxendicem, Ischi dem; si ad articulos, Arthritidem facit. Haec d positio humoris aquosi in partem, ad hoc ut morbi sit causa, De operationis partis, in quam

deponitur, oportet esse causam.

originem Catarrhi cerebro donarunt Antiqui Hipp. secuti, qui lib. de earn. n. II. scribit: Hcerebrum ipsum de se ipso plurimum licuefecerit.

in palatum ,fauces, pulmonem, ac reliquum ventrem , ae corpus aestillat; oc in lib. destinae. n. 7.

Facit autem morbos cerebrum, cum in infernas corpori;

246쪽

Lib. II. Cap. XII

corporis partes redundotiam, ae supersulta, rem suam abriarit; d n. g. 6Md. Lib. aura. Fimxiomes de capite usque ad secretisnem contis.1unt, per aures fecundum naturam,per oculos,

o per nares, ct hae tres funi, ex aliae per palmrum in guttur,ogulam, ut aperte docet lib. de

sic. in hom. , dc in lib. de morι. n. 7. apertis ver.

bis ostendit, dum scribit, Si ubi bibit, aut edat, quid pituitosi homo non rursum exeat, quod

redundat, neque per os, neque per nares, ne.

G1se es ipsum manere in eapite, aut ad corpus descendere de capite, o ad ventriculum peruonise ; & n. 2. eit. lib. dicit, Caput fontem esse pituitae. Viam designarunt a capite ad partes imseriores, Infundibulum, per quod demiit seros, las, subjecta glandula pituitaria excipitur.

α ab hac sensim extillando ossis cunedormis, seu sellae tumicae, porcisitates penetrando in palatum descendere. Aliam etiam viam Medici humori a capite fluenti assignarunt, nempe Princessum mamillarem in principio narium, ab hoc ad os erέbriserme,& per ejus seramina ad nares, α ab his per seramen cum palato contermi, num ad se es,& per tracheae parietes ad pul

mones.

Verum Uec sententia a Recentioribus salsitatis

convincta per experientiam adductam quae ostem dit connexionem glandulae pituitariae cum vena

jugulari, a qua probatur transitus humoris indicia glandula collecti ad venam jugularem,&ejus reditum ad sanguinem,& ad cor. Aperim tur vena jugularis paulo insit tortuosum sinum. symphone injiciatur in aperturam aqua, haec prois glandulam diversis in locis erumpet. ceristissimum argumentum connexionis glandulae pituitariae cum vena iugulari, & transitus dictae glandulae humoris ad jugularem. Λddunt, in homine os cuneiserme impervium esse . itaut

nulla pateat via humori descendenti a glandula ad palatum ; & in animalibus, in quibus os prae-dustum est porositatibus sensibilibus perseratum,

has porositates,& vacuitates a vasis quibusdam cavis impleri, quibus si liquor ater per syrim gam injiciatur iste ossis compagem trajiciens, plurima alia vasa ossi subjem, ac demum venae iugularis truncum pervadit, & hoc certum indi. tium est, humorem glandulae minime in palmium descendere. Vala autem, quae ossis soram,m obducunt, quaeque numerosius eidem subj, ciuntur, aut Venae, aut lymphae destias esse vi, dentur. Talia experimenta, & corporis const, tutio pratis icta, si Hippocrati nota Hissent, humoris defluxum a capite in palatum utique non admissset,& si viveret, cum Recentioribus semtitet, & rigide increparet contumacem h

viam illorum, qui praedictum defluxum sesti,nent contra experimenti evidentiam, cui comtradicere extremum est ignaviae. Pro hac semtentia vide millistum de Ceres. A M. cap. I .,

Anarom. lib. 2. cap.2.,Siselare lib.3. de Carambo. Aliam viam exerementorum ad narra.Sthena 'detexit. Invenit in interiori narium tunica, seu membrana duo vasorum lymphaticorum genωra, unum longum, alterum breve. Haec, com pressa eadem tunica, fiunt manifesta. oriun rurhaec vasa ab estula glandulosis portionibus di

membranae interioris, quae in anteriori parte nasi sunt minores, iii steriori majores; a minoribus vasa breviora diicedunt, quae compressione ..tum fiunt manifesta; a majoribus in posteriorioarte a glandulosis portionibus ortis multae va. sorum radices proficiscuntur, quae in ramum tatis patentem styli capacem confluunt, & per narium Latera progrediendo, in sinum intra cartitilaginosam alarum protuberantiam situm humo.

rem contentum exonerant. Hunc humorem a

cipiunt dicta vasa a glandulosa portione supradiista,& ab arteriis in illis implantatis; hic est

humor per nares excietus, qui non a cerebro, sed ab arteriis provenit.

Alteram viam Gulielmus Brig. in sua OM.tHlmographia designavit, ab oculo ad nares. x gla ura lacrymali inremum oculi angulum occupante duo, vel tria vasa Imaphatica oriri observavit, quae per anteriorem paloebrae paristem excurrunt, in hacque desinunt, & expressa lympha irrigant. Haec, post palpebrae irrigati nem, in duos meatus, seu puncta lacrymalia. α canaliculum a Sibenone in narium osse repeditum, devoluitur, & per istius cavitatem excuserendo, per nares expellitur. Hinc est, quod infleta copiosa lympha exeunte, portio istius Per nares extillat, & in Catarrho obstruente nares impedito exitu lymphae ad eas dimita, cum la. crymatione oculorum exit; hae sunt viae excre.

mentorum ad nares, excluso cerebro.

Niam Catarrhi generationem deduxerunt Amtiqui . etiam ab Hipp. , qui in lib. de morb. n. 6. caput cucurbitam appellat, & pituitam a cibis

in ventriculo generatam, & in vapores attenua. tam attrahere, eo modo quo cucurbita attrahit

carnem; & sicuti observamus in distillatione herabarum , & aliarum substantiarum, vapores ascem dere ad cucurbitam supra Membicum positam,&ihi in aquam condensari ab ambientis stigidistate; ita ex vaporum ascensione ad caput 1 venistriculo, mesenterio,&intestinis Catarrhum M. nerari concluserunt a stigiditate cerebri, condem satis in aquam dictis vaporibus. Haec sententia diu ab antiquitate celebrata, & amplexata, a Recentioribus impugnata, αoppus in Hii, una cum via Catarrhi a cerebro ad palatum, & paries inferiores, quia non datur ista attractio, niti modo alias explicato ex tapp. sententia in lib. de locis hom. n. I S., &maxime excludenda est ista humorum attractio, admissa

sanguinis circulatione, qua humores ad omnes partes feruntur,rum ab istis trahuntur, nec reis frigeratio vaporum ascendentium ad caput, per quam condensentur, & in aquam vertantur asmitti potest, cum cerebrum, licti per tempera. Fi a mentum

247쪽

1 1 8 De Morbis Medii Ventris.

mentum 4 mixtione subsuntne suae propriae resultans esset frigidum, a calore tamen sanguinis

copiosi per innumeras arterias membranis suision- cireulantis valde incalescit; talis calor est major calore vaporum ascendentium, idcirco isti non possunt condensari, sed Potius magis ab tenuari, & rarefieri. . Stante hujus sententiae improbabilitate, originem, & sedem Catarrhi diligenti attentione prostati sunt Recentiores, & detectis vase Iym. phaticis, re usii glandularum in partibus alias

incognitis, multa de Catarrhi generatione prinnunciarunt. Lympham. & serum sanguinis comerescibile, pro Antiquorum pituita accipiunt Recentiores. & quidem conveniunt in qualit tibus, eum illis pituitae donatis, ex quo utrum. que esse materiam Catarrhi consentiunt. Sedes

ergo Catarrhi, & eius origo invenienda in horum humorum sede, & origine. Sedem, & originem Lympiae esse in glandulis,

eum Sibemur in tra I. argiand. admittum Re. centiores oculari demonstratione persuas, cuni nullum detur vas lympiraticum, quod non oriatur a glandula, vel in glandulam non inseratur; idcirco rectE deducunt, Lympham.esse humo.tem in glandulis praeparatum, di per vas pro. prium ex torium, nempe per vas lymphat, rum aliundὶ transmissum . M hae humoris lyri Aatiei praeparatione in glandulis vase exciet rio donatis, deduxerunt glandulas omnes, quae dicto se excretorio carent, humorem lymphaticum praeparare, cum istarum constitutio sit ea.dem cum illis. & arteria. & vena eas investiat.& humor ab istis exiens sit ejusdem conditionis eum lympha, & vice vias excretorii aperitur in

eis Bramen parvum, per quod humor mepar His exit, prout patet in membrana saucium, pa. lati, & vicinarum partium, tracheae, & cutis, in quibus observare licet in parte postica dicta. rum membranarum numerosam glandularum congeriem, in quibus arteriae,& venae inseruntur, di nervorum ramificationes, ct in antica oculis nostris obvia, parvo foramine esse aperta, &ab hoc exire liquorem , quo membranae dictae obliniuntur. Hunc glandularum humorem nobis proposuit in lib. degianae... I. , ubi habet: Si oeia di seces intellige glandulas fams is largus erumpit specie albus, O uetat φλ

. Sedem Catarrhi, & originem non possunt esse glandulae excretorio vase lymphatico donatae.

Oo quia tale vas humorem contentum ad aliquam partem solidam non ducit ut plurimum. prout oportet, cum fluxio aliquam partem male

assicit, sed vasa lymphatica immediate sangu

ni contentum humorem consignant, eximendo

omnes partes ab istius laesione, interdicta in illas emisione, sed soluin illae excretorio vase des rente carentes, & orificio solum donatae, debent censeri esse originem Catarrhi, cum humor in glandulis praeparatus in partes conti suas,&p-xhnas depluere possit, & in istis retineri, oc r. v tione istius qualitate, vel quantitate peccantis morbum in parte essicere, cujus caula dicitur C tarrhus. Hujus conditionis est membrana fauces. guttur,& palatum investiens multis glandulis.

ut superius dixi instrileta, E quibus copiosuin

humorem serosum per apertas porositates effundit, ideo membrana pituitaria a Scheinero ala pellatur. Hujusmodi copia humoris a necessitate circumstantivira partium irrigationis determin

ta Hii, cum a continua aeris inspiratione, ocexpiratione. 1 loquela diuturna, a masticationeri rum exsiccentur, & pro suo ossicio hum ctatione continua indigeam; ideo etiam conti. nuo humore persundi beneficio glandularurn perseratarum Natura decrevit. Quod si contingat a majori copia humoris dictas partes irrigari, quam eorum necessitas determinet, & ab isti earum status, & operatio laedatur. Catarrho praeternaturam assici dici: nus. Et in hanc semientiam inclinasse videtur Hipp. in lib. de gland

n. a. , ubi habet: Glandulas in se fuimpera, ct

trahere, ouod1upernc in cavas partes quibus

multae adsunt insuit, siquid bumibitariι iacorpore gignitur, non statim multa succeit hminet alio, tam tum moica, oemtilia humi asin glandulas consumatur, oe sius redundantiamem lucrifaciunt; quibus videtur . sedem hum ditatis sacere glandulas. Duas ergo habemus Catarrhi origines, glan. dulas lympi iam in aliquam partem effundentes, di serum in arteriis cum sanguine commixtum. Λb eisdem elicimus, causam materialem C tarrhi esse serum exundans in aliquam partem, vel 1 glandulis, vel Ab Artariis, cum laesione ope. rationum istius. Huiusmodi serum Hipp. dicit

aes gregarum, & tale debet dici, cum i mata

sanguinis disgregetur, sive ab arteriis, sive a gla dulis profici lcatur; quapropter causam immedi tam fluxionis statuit Hipp. disgregationem unius humoris a consortio aliorum, ut patet lib. de morb.sacr. n. M., & Omnium moriarum in lib.

de nat. bum. n. 6.

Cum materia Catarrhi, nempe sero, conjum situr quandoque qualitas naorbosa ,& praecipue iecunda sapida, unde est vel acida, vel salsa, vel austera materia Catarrhi, di i as qualitates recipit vel a partibus materiam sanguinis, vel sanguinem concoquentibus, vel a vitio glandularum in earum sermento, vel temperamento, vel co formatione mala radicato per malam conis mationem, praecipue in rositatum glandulae, admittunt particulas salinas diversi generis, quas natura rejecit pro lymphae praeparatione ,& pto quorum rejectione natura porositates ita ei ει mavit, ut non essent capaces recipiendi die orum salium particulas. Causae externae ad Catarrhi generationem concurrentes sunt oinnes illae, quae seri copham colligunt. ut copiosus potus, fructuum humido.

rum, α herbarum immoderatus usus, depravata

248쪽

Lib. II. Cap. XII. ῖ

alimentorum digestio in ventriculo praecipia debili, cum imperiecta partium alimenti mi tione, dum humidum. & fluidum alimento. rum cum partibus ciassis perstct4 non miscet, ex quo facilis istius separatio, & exuberantia super alias partes. Prohibita corporis uanlabratio serositatem superfluam congregat, fuliginibus , & vaporibus retentis in humidum sero.

sum condensatis. Irritamentum in parte sens, riva, cogendo hanc ad motus inordinatos, sp smodicos, constrictivos, &dilatativos, receptimnem humoris serosi , α ejusdem expulsionem promovet, unde copia istius, durante irritamemto in parte coacervatur, prout servamus in diis

gito, in quo s pina sit infixa, hic intumescit a concursa copioso seminis in eum expressis avias concussis a motu spasmodico digiti conce. pto per irritamentum spiriae.&boc manifestum fit in doloribus, quibus sere semper conjungitur

umor partis dolentis, qua ratione diaerunt Amtiqui dolorem trahere humores ad partem. Irim tamentum, quo validius, & diutius partem assibret, eo major erit fluxus ad irritatam pariem. Recedit etiam ad fluxum promovendum conmtus spiritiis, & partis molientis irritamenti ex pulsionem , in ,κ conata expressa semper majori copia ieri a glandulis partis, di ab arteriis in illius substantia disseminatis, tumor in irri, rata parte elevatur; & si ab hujusmodi irrit

mento trala partis praeternaturalem suscipiat alterationem, nutritio eius pervertitur. & m teria huic destinata in excrementum de merat, eum augmento humoris in eam expressi. Hippocrates, in lib. de sic. in bom. n. I S., tua

assignat causas fluxionis, quae sunt cauta disgregationis, frigiditatem, caliditatem. & plenitudi. nem . dum ait: Fluxiones ni perfrigerata οὐ de carne, ac percalefacta, acu Uerinflammata.

Λ trigiditate fieri fluxionem per expressionem docet, dum pars a frigore constipata constrin. gitur, & eon,ictione humor in ea contentus exprimitur; unde subjungit: s id uita inde e pressum fuerit, idipsum quocunque contingerit fuit. A caliditate fluxiones factas ita describit:

Fluis etiam propter caliaitatem , clim partes ra-ν actae transitus praebuerint , ct humor calefinctus tenvisr redditus fuerit ; omnis enim humor

calefactus tenuior fit, o omne cedens fuit, maxime seia ubi fuerit valde inflammatum, propter hanc fuit ea am. De plenitudine loquitur n. I6. eit. lib. sic: Carnes valde plenis fari .e m c pere non posui, it humor, qui capi non potuit, fuit autem o-μυue contingerit . ubi vem s

melfuid e factae fuerint fluxiones, diffluunt ad

locum, quo tandem conIigeris, donec transitus

fluxionis compressuerint,prapter Ariacilitarem. In hac sententa explicat cautam fluxionis a ple. nitudine alicujus partis, a qua prohibetur rece.ptio novi humoris, di ad aliam descendere cogitur, vel viciniorem, vel magis debilem, quod expressit in illis verbis, vocun e contingeris. Pars recipiens talem suminis quantitatem, clari non valeat sibi. apponere, vel venae illius reasor.

bere non possint, in ea cogitur stagnare, & si gnatione morbum a fluxione parit . Haec doctrioa potest etiam applicari parti obstructae, nec humorem per sim vase admittenti, expulso ad aliam partem humore , parte obstructa non ro

Λliam causam a plenitudine e Ionis colligi.mus ab Hipp. in lib. de Insomn. , ubi habet: Repletisne istus facta seeretis contingit, quω animam perturbat. Quod secer tur. est materia si xionis , dc morbi, ubi constiterit. Secretio fit a plenitudine bumoris in vase . Primo, quia per nanc augentur qualitates minae humoralis ad istius disset utiones tendentes, is initium est secretio. Secundo, quia in pi itindine semper siperabundat aliquis determinatus

humor sua 'aevalentia renuens mixtionem cum aliis , dc tali robore, ut totam massam ad diffinlutionem disponat praecedente secretione humo.ris magis tenuis, di debilis, minusque uniti cum

aliis; hac ratione di ebat Hipp. de Arbietis, cu non possint in eois atὰ bonitatis perseverare. uecesse esse , ut in arterius decidant;4hoc mo. do succedit disgregatio humoris a copia ejusdem . Causas caloris, & stigiditatis in fluxionibus

dilucidat tanagis V. in lib. de morb.sacr. n. II, ,

ubi suxinem a cadore feri ait, quia colljquar,

attenuat, di maxime nuxibiles sicit humorra,& serum praecipue: oc quia in Pueris, ob humi, ditatis excessum, & molli lem carnium, colli quatio est minis facilis, ideo etiam dicit, Pu rerum caput a Sole, vel ab igne percalefactum

eliquari , ct fisionem pati s & a Puerorum

exemplo arguimus, eos humida nimis constitutione donatos, tam quoad solidas, ouam quoad fluidas partes, fluxionibus valde molestari, si e

lori exponantur inconsueto, vel quocunque esto modo incialescant, ut humores liquari, attenuari possint. Λ'frigore fiunt fluxiones contrario mindo per ecinaetionem, dum ab hac secernitur .mor serosus concrescenti sanguini permixtus, ut patet in Lacte coagulato, a quo concretionis meadio serum secernitur, & demonstravit Hipp. in illis verbis cit. texi: Segrexatur autem ast N. ac concretione, er se defluis; omne enim pubdum concrescens a frigore ad minus spatium re.

stringitur, di si fluidum diversi generis liquida

contineat, inter quae aliqua concretionis incapa.

cla a frigore, cum haec in minus spatium comtrahi non mant, ab aliis liquidis. se constrici. gentibus ab eo spatio, quod ipsa mr concreti nem occupant, α in quo liquida non concres bilia permanebant expellunω, & segregantur ;ita sanguis, seu substantia rubra massae sanguineae, frigore condensationem aliquam contrahit, cum ratione suarum partium constituentium,& sesarum, quibus constat, ad condensationem,

dico retio m inclinationem habeat, ut et

in iam

249쪽

1 3 o De Morbis Medii Ventris.

in sanguine extravasito; ideo etiam ii stigore condematur,& ad minus spatium restiti igitur, eum segregatione seci in eo contenti, quod mi ciet ni resistit, loquendo de sero urinoso,&de nutritio, quod citius concrescit h calore, quam a frigore; urinosum vero, nec a calore, nec a se, gore concrescit, ideo serum urinosum. & nutritium per condensationena sanguinis ab hoc se. gregatur,&amasse sanguinea separatur, & se. gregatum materia fluxionis essicitur; ex quo ain Pare. Hippocratem velle stigus esse distillati, num causam, quatenus humores, & paries istos continentes condensat, & condensatione humo. rem aliquem huic resistentem exprimit, non forti illa conitrictione, qua aqua e spongia exprimimus, ut aliqui explicarunt, sortis enim constri4ctio a stigore, vel partium, 'el sanguinis, cum vitae conservatione conjungi non potest. Hae de eausa in Hyeme a stigore sanguinem condem sente, & serum exprimente fiunt fluxiones, &distillationes. A timore hoc modo fieri fluκio. nes cognoscimus,&ab omnibus, quae spiritumuiescere iaciunt, & sanguinis motum imp iunt ; quodcunque enim impedimentum sanguinis motui opponatur, statim serum ab eo sep ratur , ut patet experimento in venis jugulatibus ligatis, cum statim post ligaturam momentanea totius capitis intumescentia succedat a sero in sanguinis quiete a ligatura imperata segregato, quia per carnes diffinditur, cum intumescentia marum, ut in 'drac balo. Alium modum, quo seims fluxiones facit, declarat Hipp. in eo. dem text. in illis verbis: Sise etiam arrepente nMrruerit cerebrum; & de horrore carnium influxionibus verba fecit etiam in lib. cit. de Ae. in bom. n. IS. Horror, ex communi sententia, fieis irritante partes sensitivas, &quia stigus est irritativum, ideo etiam horrorem sicit. & se, gori applicanda sunt ea, quae dicta fuerunt sinperitis de irritamento partium fluxionem pro

movente .

Inter fluxionum causas enumerat repem tinas mutationes in cit. lib. de morb.sacr. n. IE.,

ubi dicit: A capite ad Solem recalefario in Vere fluxiones moveri, minime autem matea talore sius excalefacto ; & rationem reddit.

quia in Estate non fiunt repentinae mutationes, caput enim in AEstate jam assuetum est calori,& humores liquefacti,& attenuati sunt sensim, quantum exigit tempestatis caliditas, ideo ab hae ulterius alterari non possunt eum violentia; in vere autem humores capitis a calore Solis actuati . cum violentia transeunt ii condensatio. ne a stigore Ηyemis introducta, ad liquefationem,&rarefactionem, qualem a calore Eslatis reciperent, & in ista violenta mutatione serosus humor segregatur a massa sanguinis, & in partes defluit. Hac de causa vult fi*φ. eod. n. 22. Senesis meme isti infestisma, quia frigida multum,& parvitati caloris Mnum contraria fluxionibus mole i, dum ait: Ad multum ignem Senex eaput o cerebrum perealefecerit, deinde in frigore versatus fuerit, ac ivborruerit, oe ex frigore ad teporem accesserit, ct ad ignem δε-

sederit, idem Me patitur, nempe fluxiones, de quibus in superioribus text. locutus est; incaloscere enim, & refrigerari Seni est repentina m latio, ideo etiam fluxionis causa; idemque diiscendum de eis, qui prius aquilonari vento, postea austrino alte ntur, ut notat Hisp. in cit. rext. II. de morb. sacr. Ab omnibus ita causis apparet disgregatis humoris. x cerebri, & totius corporis vitio fluxiones fieri docuit Hipp. lib. de Alanae n. s. . ubi habet ICaput supra filum es sur)um, cavum, et rotum dum exinens bu aetatem ex reliquo corpore complectens, o corpus ulvapores omnis gen ris sursum in caput dimittit, quos eapuI Uur retra dimittit. Non potest alio modo retro di. mittere, nisi in aquam, vel serum vapores a eant, a quo dimita retro ad inseriores paries fit fluxio. Causam, per quam cerebrum dimittat dictos vapores in serum transmutatos, conden satione assignat in subsequentibus verbis: Non enim immorari, ac permanere potes id, quod

influit, non habens, ubi sedem Armet, nisi Diacaput aegrotet; tunc eniis non remittit ,sed Vibie retinet. Postquam vero attractionem rem serit,

in glandulas fluxis vergit; quae verba notanda, tamquam connotativa sedis humoris setosi in glandulis, & ad has deserti per verras docuit n. I. Husae lib. his verbis: Insuit autem ex reliquo corpore per venas, quae per ipsas, idest glandulas. extentae sunt, ex cavae, ut humor quemcunquet tantam traxerint, facile in istos sequatur, oenibiImoissat, ut in text. s. eius d. lib., donec pauca . or moderata fluxis fuerit, ac ipsae sanaulaevialidae, O potentes extiterint. Μodum, quo fiunt fluxiones, exposuit Hi . in cit. lib. n. 8., loquendo de fluxione a capite . his verbis: Et se id, quod cerebro insuit, rapissum fuerit Juxio descendens non desinet, donec multitudinem in Intis exhauserit, atquese id. quod influit,foras dimittens. er aliudJuscipiens.

atque semper in consimili satil consinens, o M.

mores trabit notandum verbum trahit, ab Hipp. accipi etiam pro influere, cum usus sit in principio hujus sententiae, & in fine verbo trahit9 eros dis facit. Ab hac sententia patet. fluxiones a capite per Hipp. fieri, quia ab aliqua parte in illud materia fluxionis influit, & a cerebro in subjectas partes descendit, & in eis, in quibus firmatur fluxio, morbum ibi facit, sicut

etiam si in cerebro commoratur, aegritudinemineo parit. Pari pacto concludendum, in omni fluxione esse P artem mandantem ,& partem recipientem, & fluxionem morbum designare, &in parte mandante, & in parte recipiente, juxta Hipp. sententiam lib. de nat. bum. n. 6. , ubi habet: Necessees enim, cum quid horumsecretum fuerit , ct perse steterit, non solum eo locum, unde secessis, morbidum feri, sed etiam eum. in quo

250쪽

Lib. II. Cap. XII.

xu OM flat, in quem, ν' re mmiam eo amis usum est, dolore, ae morbo vexari, mumdo in parte stagnat. Pars mandans prima, & principalis sunt M.teriae, humores ad partes solae deserentes, ita nulla detur fluxio, quae suam originem e samguine non agnoscat, & ducem inertas non beat. Et si vera est Hipp. sententia. in ite colligi materiam fluxionis, hane recognoscere possumus in humore seroso resadivo a generatio. ne spirituum animalium, clan sit inutilis, sum

fluus,& etiam excrementitius, ex eoquω iam gula ad cerebrum per arterias delatus plus seri contineat, quam exigant spiritus animales, quibus pro vehiculo servit, admut extracto spirim animali copia seri inutilis in cerebro remaneat,vel quia pauco spiritu sit donatus sanguis, ut quam

litas debita spirituum animalium, nisi ii majori copia sanguinis elici possit, a qua major etiam copia seri relinquitur in cerebro. Et s vera est ejusdem Hipp. 1ententia, vapores a parii bus imstrioribus ad cerebrum attolli, prout veram j. dico contra aliquorum Recentiorum opini nem, quia si aer totum corpus undequaque penetrat, clan sit undequaque permeabile. &transpirabile, etiam secundium partes osseas,&Praecipes in capite, curn observemus vaporem

sensibilem sub specis filmi. & nubis a capite

valde excalefacto, & exsudante exhalare, v pores possunt exire per ossa capitis,&non possunt ingredi aer potest penetrare ossa capitis, re non penetrabit vapor aeri in subtilitate aequa- is Et si verum pariter est, vapores elevatos ad cerebrum in aquam condensari, quidquid in comtrarium adducant Recentiores, quia vapor ab aqua, Sole elevatus,nonest nisi aqua attenuata,

ct valde rarefacta; & si contingat, ut de facto

contingit, quod vapor denuo condensetur, & incrassetur, per majorem unionem panicularum in aquam transit; ita vapor ad caput elevatus a partibus inserioribus, non est nisi humidum corpus luxile attenuatum, oc rarefactum, in angustis cerebri m,rostatibus introduetas, necesse, ut coerceatur, constringatur, & condensationem, dicrassitiem primaevam acquirat liquidi formam xecuperando, re in aquam transeundo; qua ratione probabilem censeo Hipp. sententiam de vaporum ascensu in caput a partibus insertor,hus,&de eorundem transitu in aquam. Impro. habilem vero, imo filiam concludo esse sentemtiam Antiquorum asserentium, vapores ad cerobrum elevatos in aqueam substantiam commuistari a cerebri frigiditate, ob rationem superius

allatam , nec conversio in aquam vaporum non

potest sustineri, nisi modo explicato. Licti haec

omnia enarrata sint vera, non est tamen verum

a cerebro humorem collectum immediate deis tuere ad partes subjectas, sed a venis, veta vasisymphaticis absorbetur, & ad venam cavam dextro ventriculo cordis implantatam desertur, α ab hoc ad arteriam venosam in pulmones, ab his advenam arterissem, ili in finistrum eos. dis ventriculum deportatur, & ab hoc in artoriam magnam, ubi toti masse sanguineae denuo miscetur; & manlisum fit, morem in cere bro collecium, vel generatum redire denuo in

arterias, a quibus discessit, re ab istis in varias paries, vel in unam assundi, in quibus, si stagnet . morbum parit, & dicitur fluxio a capite prinveniens, si remota consciretur origo, ab arteriis, s proxima. Signa Catarrhi per se sunt manlisa ex mor bis, qui ab eo essiciuntur. Si a calice inrehus proveniat, precesserunt causae caleficientes; si Asrigore, causae resti gerantes; si a plenitudine, vel redundantia alicujus humoris, cognoscemus a

temperamento, ab erratis in rebus non natura libus antecedentibus.

Prognostica desumuntur aqualitate fluxionis, benigna, vel maligna, miti, vel acri; a parte re. cipiente, quae quo niailior, eo remisitam D. xio ; a parie etiam mandante, quae quo mainest intemperata, eo dissicilior evadit fluxionis e

ratis.

Curatamem fluxionis gemmul praecepto eo segit Hipp. in M. ab Ae subam. n. 41. istis verbis et Morbo a pris is curare oportet hoc est moniaborum curationem a causis ablatione, quae primcipium morbi dicitur auspiuari; fi ustra enim est curatio illa, quae morbi causam,& principium non tollit: ex quo redarguendi Medici illi, qui

essectum soliuri curatione prosequuntur, Causam praetermittentes, dum calorem in inflammatione refrigerantibus moderari s lagunt. humoris vercistagnationem, & coagulationem, principium. αcausa inflammationis ne igunt. Es sic am

moderari, ac componoe.

Sedatur fluxio, ablata causa istius immediata. quam diximus esse humorum disgregationem,cc etiam modicta seliditate, vel caliditate, re copia hun rarum, quas disgregationis causas pinsuimus

Disgregatio corrigitur nova permixtione.&unione humoris disgregati cum eis, a quibus dis. gregatur, prout colligimus ab Hipp. Q de nar. hom. n. f., ubi, postquam in superiori texta duxerit Hon em in se habere sanguinem, utramque bilem, e pilatatam,ctobris humores, oes nisati , ct morbo subri, subjureit: Sanus equi. dem maximὸ es, ubi temperamentum haec idest humores inter se habuerint moderatum. t

facultate, tum copia , ct ubi max-fuerint pem mixta, quod idem est, ac concocta, prout de monstravit tapp. lib. de vereri metac. n. 32. , scis bendo: Fit avitem concoctio ex mixtione, tempo

turaque mutua, ex quo coctura. Conmmo di egationi humorum converilans periait attemperatione caliditatis, stigiditatis.

, quibus

SEARCH

MENU NAVIGATION