장음표시 사용
231쪽
saepe obstaculum secum rapit.&cum expirati ne sputum materiae eonjungitur. Hae de causa observamus tussim serε semper in expiratione moveri, quando materia est in bronchiis, in im piratione vero sere nunquam, quia in hac Momchia dilatantur, dc locus remanet acri, etiam minteria in eis existente; in inspirati me excitatur, quando vitium est in latange, seu capite asperae arterita. Si materia imp imentum aeri ponens sit acri qualitate depravata, irritamentum magis urget, es tussis est violenta; fitque etiam talis, quando aer in impedimento superando laborat.& conatus sunt reiterandi, & quandoque aer viain sibi parat, bronchium, in quo concluditur dilatando, remanente in cavitate bronchii m teria ; hinc tussis molesta, & sicca . Hanc materiam per sauces defluere ad interna pulmonum credidit, iuxta sua principia, Hipp.; tenenda tamen in hoc Recentiorum sententia exponem da inserius de Catarrho. Alterum modum, quo fit tussis, exponit Hipp. in lib. de Ac. in bom. n. 27. , ubi habet: Reficiatum enim, quod infuit, ct in gutture compa.ctum, utpote quὀd non elaitur, sed paulatim insuit, ac detinetur tussim excitat. Partem assectam in tussi, in hoc texto, guttur determinat Hipp., quatenus caput asperae arteriae sub hac comprehenditur; in hac parte tussim fieri dicit, dum id, quod fluit ad guttur, in hae detinetur, di resiccatur, hoc est incrassatur magis, cum cras sities in materia fluente supponenda st . dum detinetur in gutture, ob hanc vis litatem non
delabitur in pulmones ex fluxibilitatis desectst; ideo dicit Hipp. In pulmone multam humiditatem, non facit, quia detinetur materia in gutture ,& molestiam inserendo capiti asperae artoriae, seu laongi, vel quantitate, vel qualitate demonstratam a prurita continuo in gutture,
quod est distinetivum hujus, a tussi cum assectione pulmonum; ab hac liberari contendit motu violento reiterato, qui est tussis. Hanc materiam a capite derivare vult Hipp. Recentiores, vel a glandulis in regione gutturis existentibus, vel 1 membrana pituitaria partes gutturis investiente deducunt, ut demonstrabimus de Catarrho in
Hinc patet, tussim, ex Hipp., definiendam esse
Motam violentum asu erae arterrae, pro expulsione
materiae irruantis sua branchia, velfuum caput. Est motus violentus tussis, licti a principio imtrinseco asperae arteriae respectu irritamenti,
quod est extrinsecum illi, & est principale determinativum talis motus; est etiam violentus. quia talis motus non est naturalis asperae arteriae,
quia est valde molestus. Ex eo quod hic moetus sit ab irritamento, tussim siccam comprehemdimus factam a vapore, a calore, a frigore irritante, & ab acribus humoribus ventriculi, suis vaporibus non minus laryngis, quam insophagi principium irritantibus. Causae externae ab Hipp. traduntur: Frg I, ct calor, in lib. de loris in bom. n. I s. Tempsar aquilonaris, lib. I. apbor. 2. Tempesas aquihona ris, eod. lib. apbor. s. Massca, oe borealis. BAde Aser. . Loc., ct in v. n. 28. Auster, o Aquilo. lib. 6. Di sies. 7. Omnes iste causae, vel humo. res serosos cumulant, vel eos praeexistentes sol.
Curatio dirigenda methodo describenda de Catarrho, & remediis insili de Asthmate tradem
dis, quare pauca ibium ad leniendam tussim . unuversalibus praemissis, proponam. U. Soracis Calamitae S. i.
Succi Liquiritie condensari 3. F. s. p., ct cum Bu ro recenti, o Melis despumata F. B. parci,sub lingua detinendi. vel I. Diap. ex Terebinthina A. b. Emulf Pinearum, sae e cum Aqua THRuginis , I. iiij. M.
paulatim deglutienda per vices ,& maxime tussi molestante. vel . Piperis S. i.
s. p., ct cum Melle despumato excipiantur. ct ad ηem parum bulliant ad formam liquidi Et
Auarii; Prvum cochlear accipiatur, in ore detinendo , & paulatim deglutiendo; vel cum Mel.
is , Bu ro, α Cumino fiat mixtura, eodem modo
sumenda. Ficus ferae, in Vino dulci generoso
Galbani IContunde in pila, o Sapa usa sibige in massam, F. B. x. Sumantur atio omni mane, cum
Nullibi Hipp. ex proseo de hoc morbo lo.
cutus est,&incidenter ibium aliqua spar. sim reliquit, ex quibus licet deducere, qualis su rit ejus sententia de causa, di modo generationis istius. In lib. de morb.facr. n. 7. , ubi, postquam determinaverit pueros, quorum capita in utero matris purgata suerint, vel post nativitatem. morbo sacro, seu comitiali non laborare; eos vero, quos nec ab ulceribus in capite assecti filo. rint, nec muci, nec siilivae excretione non purgati fuerunt, sed mundi permanserunt, morbo comitiali corripi, Ob materiam pravam retemtam, cujus purgatio necessaria erat pro integra
sanitate capitis, & utilis, haec subjungit: Vesae autem violenter perfrigeratae ad pulmonem, oror a iunt , ct cor palpitat, ut prae hac necessitate
232쪽
tale anislationes incirint, er spiratio remisee eLIas ct causam addit: non mim spiritum
idest aerem) suscipere. Et paulo inseritu se iungit: Demae er palpitatis .er anislatio sed
rur . sedatur autem, prout copia ejus fuerit nempe spiritus . seu aeris fl non amplius infu-xerit tardius .mminus, citii s. Ab his collis, mus, anhelationes, hoc est dissicultatem respi. randi, etiam recta cervice, per Hipp., pendere ab impedita suscepti ne aeris, qui rejpirationi servit, quatenus a pulmonibus excipitur, si non excipiatur, necessaria est respirationis dissicultas, di pro copia aeris majori, vel minori, respiratio est vel cita, vel tarda, prout exprimit in illis ver
bis, si non amplius influxerit, hoc est, s aer in
copia non influxerit in pulmones, respiratio laseditis perasitur, idest, si in copia influxerit, rei piratio erit cita, & libera. Λ' quibus apertε demonstratur Hippocratem stabilire cain sim anhelationis, seu dissicilitatis respirationis esse impeditum ingressum aeris. Hanc causam confirmavit Γλ de ossibus n. 1o. , ubi habet: Imrerceptis vero transitibus per callosam duritiem, velocitas, ae docuitas spirandi oboritur, cum neque emittere, neque attrabere spiritum posimi facile. Dissicultatem respirandi hic ostendit
Hipp. a callosa substantia impediente suscepti nem spiritus, seu aeris,& ejusdem emissionem, quam necessarib supponere debemus in bronchiis
Pulmonum, quae aeris sunt via,& receptacula.
Hoc exemplo nos docet, Dodlibet impediens aeris susceptionem , dc emissionem in pulmonibbus existens esse causam immediatam dissicilis
respirationis. Et magis aperth demonstratur in lib. de Ac. in bom. n. 27. , ubi, postquam docuerit humorem per guttur ad asperam arteriam, &pulmones frequenter, & paulatim fluere, suta jungit: Id, quod influit, detentum, utpote cum angina foramina ortae hoc est asperae arte. riae bronchia, ut notat in 'o Lexicon Caseli.
habeant, angustim spiritui locum exbibet, ertalem spiritum habere facit, qui velut doctus
semper respirare concupiscit. Detenta ergo materia humoralis in bronchiis, a quocunque sonte derivata fuerit, horum spatium angustum ressidit .& parvam capacitatem relinquit aeri per inspirationem ingredienti; ex defecto aeris tollitur pulmonibus dilatatio ad naturalem respiratio. nem requisita, & dissicilem respirationem inducit ita interpretanda illa verba textus, Et talem spiritum babere facit, ut exprimant dissicilem respirationem, prout notat cit. Castell. in suo Lexi. on P in qua cum sit desectus laedens integritatem, tisacilitatem res pirationis, liliusque mis cons cutionem impediens, desiderium majoris respirationis relinquit. Omnis ergo humor collectus in bronchiis pulmonum in tali copiadi modo,ut impediat ingressum, & regressum aEris necessarium ad liberam, Zc expeditam respirationem natura. lem, hanc difficilem reddit, eodem modo lapilli, tuincula, arenae dissicilem facient respirationem.
Humor ab arteria bronchiali deponitur in
Monehia, non a capite, ut superius dictum filii, depluit: Debet esse crassus, vel talis conditionis, ut cito crassescat in bronchia extravasatus, nam in Asthmate sputa dissiculter excernuntur in principio paroxysmi,& sunt valde crassa,&ici tali copia, ut bronchia pulmonum occupans hinmor angustum aeri spatium relinquat. Haec est conditio principalis pro Asthmate. Recentiores aliam causam Asthmatis addiderunt, nempe assectionem spasmodicam, dc convulsuam nervinrum pulmonum, quae si ad talem excessiam deveniat , ut fibras carnosas extensas supra bron. chia,& vesculas constringant, capacitatemve eorum coarctent, ut aeris ingressus, ®remas
necessarius impediatur, dissicilis fit respiratio: a
convulsione etiam nervorum musculorum inspirationi servieruium,& Diaphragmatis, or inem habere potest, quia per convulsionem istorum pulmo non dilatatur, quia thorax non elevatur, α sine dilatatione angusta manent ejus bronchia.
Hoc Asthma est sine tussi, & sputo, ideo PMbma secum ab Antiquis aliquibus dictum.
a Recentioribus vero Aphma convulmum numcupatur, a milliseo ingeniose explicatum. 1 Iomberto, & Platero inter antiquos subodoratum,&ab Hipp. expressum fuit hoc symptoma in lib.
de viri. ra r. in acut. n. 36. , ubi habet: Spirituum
propensiones in recta cervicis spiratisne Acca. quibus pur non stas. Causa ergo immediata Asthmatis est angustia bronchiorum, & vesicularum pulmonis facta ab humore in istis collecto.
vel a convulsione nervorum ,& fibrarum carno. sarum pulmonum. Gusa extrinseca erit quaeli bet humores serosos facile concrescibiles cuminians, & ad pulmones eos ducens.
Ab his deducimus, Asthma definiendum esse Di cilii .er laboriosa respiratio, eum anxietate conjuncta, ob an iam Montaiorum as hum re , vel convulsone factam. Dissicilis respiratio multos habet gradus, axibus Scriptores varias deducunt disterentias.
rimus gradus est, in quo nec sterior, nec angustia observatur, & dicitur Despnoea. Secundus,
in quo reperitur sterior, & angustia, Ner tamen
in lecto prostratus decumbit, α dicitur Tertius, in quo respiratio est valde dissicilis, eum angustia, & steriore magno, a quibus cogitur aeger erecta cervice respirare, & dicitur Orthmpnaea . Addendum Amma humidum, discrum.
Sipna diagnostica, & distinctiva habentur a d ctis. Prognostica habemus ex Hisp. in lib.6. apbor.
bertatem, moriuntur. In lib. acpraenot. haset:
Cum spirandi disscultate lateris dolor, ct leo,
tar inteflinorum, incidit in Tabem. Si frequentis longot spirandi di cultas, timendum ae Emanemate, Tabe, Hydrope pulmonum, & ventris. Curationem non tradit Hipp. in particulari, restrinxit tamen in generali praecepto fluxiones curandi
233쪽
Σ i 4 De Morbis Medii Ventris.
Grandi tradito in lab. de Ac. in bom. n. M., quod dilucidabitur in Dissertatione de Catarrho,& in Asthmate omnia ibi dicta observanda. At quia incit. loe dicit re p. ultimo, influxit esse
educendum, proponam solum aliqua remedia, quibus educenda est materia in bronchiis pulmonum collecta, eaque obstruens. Decoctio Ciricarum , Passularum, Dasbiorum in vino Alcifacta, es cum forti expressione extrasita. Dec Eiis Goopblatae, Pulmonariae, Sature ,facta in aqua Mulsa. lambit ita forma sumenda; vel Succus Sosiae, cum OL a radalarum D. rec.
N. Buori rec. loli I. ii. Pinearum contus. S. i. smul misceantur,
Pulu. Deos S. i. Amrrbae Soracis Calamitae Flor. Sulph. D. ij. Sal Armon. D. L. Spermat. Caeti S. i. M.
F. Boli, sub lingua detinendi, paulat m degimtiendo, quod dissoloitur.
Pro Asthmate convulsivo eligenda remedia, quae nervosum genus corroborant, & acidum,qitia est eausa laedens mortiscant, qualia sunt Cephalica, omnia Aromatica; Spiritus Cornu Cervi, Fuliginis, Sanguinis humani, Spiritus Lumbricorum, istorum Succus, Millepedes, G. 'reum, quibus adjungenda illa, quae de motibus convulsivis sunt tradita. Multa videantur in millisio de morbis convulsitas e . de Asthmate,& in Et muli. eod. cap. de difficia inspiratione. Ex Hipp. in eis. Ac. convenit tectio venae.
DE Tuberculis Pulmonum egit Hisp. in lib.
I. de morb. n. I . , ubi habet: Tuberculumst in pulmone boc modo, cum pituita, aut bilis coa ra putrestit. Coacta dicitur pituita, & bilis, quando in una
determinata parte pulmonum colligitur, ut i morem essiciat, eo modo quo in aliqua parte eraterna collectus humor in ea quantitate majori
patium vasorum, & porositatum excedente, partem tumefaciendo, facit tumorem, & quia in pulmone materia colligitur, ut parvum faciat tumorem, hic dicitur Tuberculus, quasi parvus tumor . Unde definiri potest Tuberculus, Tumor, stu callus parvus in pulmonibus a materia in eo condensata. Hanc materiam dicit Hipp. esse pituitam, aut bilem, seu potius est sanguis crassus, aut subtilis, qui nomine pituitae, & bilis tapeab Hipp. designatur. Colligitur in parte humor, vel vitio istius, vel partis. Vitio ilἱius, quando crassus orificia venarum capillarium non ingreditur, sed in ea.
rum ostiis remoratur, ibique coacervatur, &coagulatur, prout moris est sanguinis extravaasati, vel quando in multa copia ab arteriis dem.
nitur in pulmones, ut ad totam quantitatem reo cipiendam venarum angustia si incapax, remuriente Portione eXtra vasa, quae modo praedicto in tumorem coacervatur. Vitio partis, quando
orificia venarum capillarium sunt obstructa, samguini enim eis advenienti ingressiim defendem do, cogit hune ibi stagnare , ct tumorem paulatim praeparare. Tuberculi hac de causa nunquam enascuntur, nisi praecedente vitio, & labe pulmonum , vel a naturali depravata organiratione, vel ab intemperie, cum materia contracta a primordiis generationis, vel a fluxu particuliari hi
Bilem, & pituitam dicimus putrescere, non solaen quando aetii putredine insciuntur, sed etiam quando disponuntur ad putredinem, quae potest considerari actu,& potentia liceat obsoletis sere terminis Scholarum uti in re, cui merito adaptantur dum ab hac distinctione oritur differentia Tuberculi in crudum, & mattarum, quam proponit Hipp. in texta; hoc adest , quam do matcria coacta in pus est conversa,&ciicitur putredo in acta, illud, quando materia suas qualitates, proprietates retinet, oc adhuc siab sua naturali textura permanet, sed paulatim ab eis discedit, & est in via ad putredinem, ideo dicitur putrescere potentia. Ab istis humoribus alteram Τuberculi disserentiam colligimus, nempe Tinberculum a bile, a pituita, & ab utroque h.
Et quamdiu quidem adhuc crudius fuerit. dolorem exilem, ac rus secam inducit pos-
quam vero maturum 1aritum fuerit, dolor. oeante, o retro acutus fit, ct calores corripiunt.
ac tisis vehemens. In lib. 2. de n orb. n. 3 3. , Agendo de eodem morbo, addit di item respirati
In his verbis allatam Tuberculi crudi, ει maturi differentiam inspicimus, & signa utramque disterentiam demonstrantia: In crudo,dOAr exilis in regione pulmonum, quia a pressione, redistensone, quae duo sequuntur tumores Partes subjectas prementes, superiores,& Iat rates distendentes, ab his dolor exilis. Tussi est ab irritamento Tuberculi, ideo sicca, quia materia
humoralis excretionis capaX, Ad eam non coim
currit. Fit tussis a Tuberculo, dum in mota pulmonum tam dilatativo, quam constrictivo vesseculae istorum sensibili pressione, ideoque irritotiva affciuntur, & ab irritamento tussis. Haee duo accidentia sine febre molestant, & hac a sente, dolor exilis, stabilis,&fixus diuturnus in
eodem sitsi, & tussis sicca. Haec sunt signa seripatognomica Tuberculi crudi in pulmonibus. Dolor acutus ante, o retro, calores, intelligesebriles, tins vehemens. An sit humida, vcl sieiaca, non explicat Hipp. CX eo Vero quod prius
234쪽
expresserit tussilia siccam, hic vero reticuerit, a
gumentum est tussi in esse humidam, & hane probabilem reddit maturitas Tuberculi. Haec sunt tigna maturi Tuberculi, juxta Hipp. sententiana: Dtim pus conscitur, dolores febrestiunt; dolores a materia esservescente nimis, cum violenta distensione partium sensitivarum, quae in pulmone sunt membranae, & nervorum ra- milicationes multae,& ab ejusdem acrimonia a convertione in pus acquisita, aqua Per vapores ejusdem naturae continuo pungitur pleura, &partes praedictae; febres a materia putrida in Tuberculo collecta, sanguini per solos vapores communicata, sermenti praeternaturalis conditionem retinente oritur. Tullis humida est, dum in principio pus magis tenue transudat a Tuberculo in vesiculas, vel bronchia pulmonum, quae ab acrimonia puris, cum molestia irritata tussim vehementem pariunt, S cum ejus expulsione hum, dam reddunt, rupto vero Tuberculo, impletis pure bronchiis, vehementer insurgit sitis, &tussis magis humida, aucto a copia materiae irritamento ,& sputo; ab eadem fit respiratio diiE-cilis impediente aeris ingressum; ante vero ma turitatem, si Tuberculum fuerit magnum, ut pulmonum bronchia comprimat, dissicilis com1urgit respiratio, & haec sunt signat ut iisma maturi Tuberculi, si praecesserint illa supra dicta
immaturi. Tuberculi a bile dolore magis intensonsiligunt, febres sunt intensiores,& omnia alia symptomata graviora; in eo a pituita mitiora;
ubi mixtio utriusque humoris, mediocritatem servant symptomata.
ProFOstica sunt varia, pro vario statu, &conditione Tuberculi. Ab Hipp. in texto describuntur, & primo ait: Et quidem , i quism citissime maturaverit, s eruperit, G pus furbum
vertatur, ac totum expuaIur. oe ventriculus
hoc est cystis, seu solliculus pus,
contrahatur, ac resecetur, penitus sanus eum det . Si vero ruptum fuerit quidem celerrime. et marsratum, verum penitus resccari non poterit, sed ipsum taberetitam a Jei o pus produxerit, ct a capite sane tunc, itemque reliquo corpore piIuita ad tuberculum stiens putrescit, oe pus si , ac expuitur, homo perimiIur.
Tuberculum, vel brevi tempore ad maturitatem Pervenit, quam in decima quarta determinavit Hisp. Lib. 2. de amrb. n. sue., sed est terminus brevi ilimus, & pari temporis brevitate rumpi tur, & materia eruptura exiens cito expuitur, citoque exsiccatur, seu potius ruptura consolid tur cicatrice inducta, sive ruptura fuerit in solliculo, sive in substantia quandoque Tubercula
membrana involvuntur, quam Hipp. venIric Ius appellat, cui vasa communicantur, a quibus incrcinenti materiam exsugit; quandoque vero Iamqtiam tubera in carne, vel parcnchymate
excrescunt ut nulla materia amplitis per spintum exeat, cessante dolore, tussi , 5 febre, san, talis persectae signum irrefragabile; adcout ma-
turitas, eruptio, materiae excretio,& consolida. tio cita, cessantibus omnibus praecedentibus symptomatibus, signa salutis snt. Si vero cita extriterit maturatio, ruptio, eXcretio, attamen non
cessaverit, sed nullus sit terminus tussi,&excretioni materiae, signum lethale, & mors praedicenda. Rationem reddit Hipp., desumptam a mala dispositione partis ruptae,&suppuratae, aqua sanguis fluens ad eam pro nutritione, vel pro necessitate circulationis, a mala dispositione ,
vel a sermento depravato ejusdem corrumpitur,& in pus convertitur, a quo consolidatio rupturae ,& exercitio materiae linem non invenit, vela capite, ut ait Hipp., pituita ad ruptam partem etiam defluit, ibique corrupta continuum Pus
pro tussi, & excretione, & sebre suppeditat. Recentiores alio judicio, non a capite, sed ab excrementis massae sanguineae materiam in pus comvertendam derivant, omnibus hisce tamquam
ad partem debiliorem, vel fluentibus, vel transis missis; hinc impossibili, rupturae unio, partisque consolidatio, & s primo excrementa fluant addictam partem, cum istis tractu temporis fluit etiam cinguis, a quo puris generatio conservari non potest, quin ille deficiat, cum exsiccatione tintius,ob alimenti desectum,quia in pus conversum,&ob adustionem sanguinis a febre, conniventibus ex adultione sanguinis venis, superveniente
etiam peritigeratione totius in desectu ejusdem, qui est tons caloris, a quibus siccitas, & emaciatio
totius acceleratur. Ab his causis tota massa semguinis, & sermenta partium contaminantur novis supervenientibus morbis, & ex necessitate mors accidit, ut dicit Hipp. in , AEgro loquente. O intelligente omnes res aeque, ut in priori tempore, in quo morbus erat mitis, quod contingit, dum morbus lente consumit, ideo etiam lente omnes facultates diminuit, sine earum perturbutione, quam inducunt morbi violenti.
Alteram conditionem addit Hipp. mod se multo tempore rumpi non possit, neque sua Domte, neque a meae mentis, consumitur . Xer δε-bilitatus a doloribus sebemenidus, ct inedia, ert si oe febribus, ut plurimum, perimitur. Si vero jam attenuato, ct in DIIum reclinato pus rem perit , nequesc valde revalescunt, s d tali modo
periuntur. Si Tuberculum non pervenerit ad maturatio. nem, neque rumpatur, nec sponte, nec a med camentis, perseverantibus doloribus, tussi, inedia, idest appetitu ciborum abolito, & febri, ut
sub istorum saevitia cadat aeger, oportet quaPro pter nulla est salutis spes, nisi in maturatione, e . ruptione Tuberculi, hac non accedente, spes
Maturatio non succedit, ob materiae resstemtiam actioni caloris concoquentis, & fermenta tioni illi a puris generatione exigitae, & requi-stae ad tollendam texturam propriam humoris,&ad introducendam illam puri convenientem;
ab hac materiae contumacia, dolor, tussis, & febris
235쪽
fit contumax, & di lutiva virium. mandoque
aegro iam debilitato, ut reclinatus in lectuna quic-scere cogatur, inhabilis ad quemcunque motum, fractis omnibus facultatibus corporis: Tuberculum rumpitur, pus exit, sed sine fiuctu, auxilii
incapace natura existente, unde aeger perimitur.
Hac de causa exitus puris, aegro debilitato valde, superveniens, lethalis. Tertia conditio Tuberculi pro prognostico est, quando, ut ait Hipp., Eruperit quidem, quam
celerriis, o maturaverit, maturarum autem
multa sui parte ad septum tran, versum est n- datur,satim quidem melius ibi habere videtur ;verum progressu temporis siquidem rotum perjuttim rejecerit, oe ventriculus, in quo pus inerat , considat, o resecetur, sanus evadit . Si vero O tempus Anaius protrahatur, o ipse debilior fiat, o per sputum rejicere nequeat, sed usus fuerit, oepus exeat, flatim quidem , oesic
melius Ni habere videtur ; verum tempore procedente perimitur, ab itidem, quae prius relata sunt.
Ultimum statum Tuberculi repraesentat in hac lententia Hipp., & est, quando Tuberculum
cito maturescit,& rumpitur, materiaque in eo suppurata non remanet in substantia pulmo. num , sed in cavitatem thoracis effunditur, septo transverso incumbens, talisque effusio, cum semsibili utilitate, & symptomatum moderatione succedit, materia extra pulmones etasa; & verε talis est, si temporis progressu tota materia sinperiorem septi transversi superficiem alluens per tussim ejiciatur, a pulmoniblis absorpta, dum septum transversum in expiratione sursum verius pulmones ascendit, curvata sua parte, cum mutuo contactu, per quem inateria superficiem
diaphragmatis irrigans, a pulmonibus absorberi potest, vel in eos transiundi; & si cum integra
materiae expurgatione ventriculus, seu solliculus, in quo materia continebatur Tuberculum constituens, exsiccatur, orificium rapturae clau datur, nulla ampliuS in eo generata, Vel concurrente ab alio loco materia, 1 anus fit aeger. Hujus resiccationis, & unionis partium rupturae indi.
cium praebetur a paulatina, sed sensibili dimi
nutione quotidie materiae excretae, usque ad integram cessationem ejuSdem, cum paulatina moderatione , & extinctione symptomatum. Si vero expurgatio materiae in longius tempus protrahatur, & vires aegri debilitentur, sputuinque prae
debilitate rejicere nequeat, mora certa expectanda, cuin a materia putrida retenta, ob prohibitam excretionem , ob virium deficientiam, re pulmones, & septum transversum corrumpantur. In hoc stata debilitatis, si ustus fuerit
aeger, aut sectus,& 5 totum per apertam ab ultione,§ione viam exierit, melius sibi habere videtur; verum levamen infidum, cum tempore procedente perimatur aeger, non reficcato Tuberculi ventriculo, nec consolidato ape tutae orificio, sed continuo materia transsula ad septum transversum, quam cum per virium dosectum expurgari non possit ab aegro, corruptio
nem supradictam inseri, & perdurante inedia, tussi,&febribus, quae sunt illa, de quibus dicit Hipp. . As iisdem, quae prius relata sunt, necesse est, ut aeger perimatur; ubi ergo, post soctionem, & ustionem, dicta symptoinata perseveraverint, mors praedicenda.
De curatione fiujus Tuberculi, nihil habet Hipp., ab ipso texta tamen aliqua ad curati nem directa colligenda. In primo staist Tuberculi supra explicato habemus maturationem, & ruptionem Tuberculi, cum integra excretione muteriae, oc exsiccationem 1Olliculi ,&rupturae, s nitatem restituere, & in his documentum reliquit in curatione omnis Tuberculi, primo maturationem materiae in eo collectae quaerendam maturantibus, ct emplasticis. Secundo rupιionem solliculi, & habetur cum iis, quae motum
materiae praebent, eiusque enervescentiam excutant. Tertio materiae excretae per disruptionem Tuberculi expurgationem moliendam, per spintum praecipue,& etiam per urinam , natura docente quandoque hanc viam. Quarto exsiccati
nem loci astecti, aperti, & disrupti. Maturatio fit cum Decocto Altheae, Malam rum , Branctae Ursinae, es Ficubus secis, re Syrum-FB coexhibito, etiam bis in die; potus partim, & saepe sit ex decostione P uiarum, er rad. AEtheae . Extrinsecus Qveatur locus dolens in pectore cum aqua tepida, vel cum decocto Fornugraeci, Meldoti, Maluarum, Ahheae . vel Emplastrum Meliloti, cum Untiento Diistbeae, applicetur loco doloris. Maturitatem Pro. movebat H . lib. 2. de morb. n. s. Aqua μι
morum digeitionem essicit, 1ed labris sinceruna
Maturitate a signis supra traditis demonstrata,
ruptio, si a naturae conato non succedat, inedicamentis erit promovenda; in horum genere sunt Radix Coclamini , Enuce Campianae, s horum Radices exsiccatae in pulverem redigantur, &Melli misceantur, de mixtura Lambitivi instar. saepe,& partim sumat aeger; & cficacius erit, si jungatur Antimonium Diaphoreticum, oe Sal Nitr. antimoniale, vel succus a dictis simplicibus exprimatur, & exhibeatur cum decocto I 6. trinsecus applicetur Emplastrum dictu in do
Meliloto, cui admisceatur Fermentum,ct Crocus. Si ab his remediis non succedat ruptio, vomitus provocandus, docente Hipp. lib. 2. de morb. n. 5s., nam conatus ventriculi in vomita, communicatus pulmonibus, vim maturo Tuberculo ins rendo rumpit. Rupto Tuberculo, ad expurgationem mat riae ea usurpentur expectorantia, quae descripta sunt de Pleuritide. Pro exsiccatione aperti ulceris in selliculo, vel substantia pulmonum , describenda exsiccantia de ulcere pulmonum erunt
236쪽
affect . n. 3 . Tubercula essura, hoc est expur. Emo, pure, velut ulcera curanda esse ; haec vero
Hac occasione, noncst praetermittenda traei
tio de Tuberculis in latere, de quibus agit Hi p.,
poliquam declaraverit generationem ,&cauiam Tuberculi pulmonum, in cit. lib. I. de morb. n. II., S in se. de intem. Q t. n. Io. In primo loco
hae habet: Porro in latere fiunt tubercula ,s a pituita,
ct bile, eadem ratione, qua in pulmone, cui avi aptanda sunt omnia superius dicta de modo generationis Tuberculi in pulmonibus. Fitini et am a laboribus, eum vena aliqua tracta rupta fuerit, non tamen penitus rupta ,sed haut acutus tractus in ipsa factus sit. Causam externam Tuberculi lateris, determinata prius interna, bile nempe,& pituita, hic proponit Hipp. Hanc causam externam reducit ad labores, quia labores fluxum bilis,&pituitae ad latera copiosum promoveant, quod etiam tribuendum est aliis causis, ut magnis Vociferationibus, casibus, & percussionibus laterum. Quomodo ab his causis externis generetur Tuberculum , sic explicat: Ab his causis extrinsecis vena, vel arteria sanguine impletur, impleta distendi. tur, distensa trahitur; li ac ratione venam sam suine impletam valde tractam appellat. Hic sem1us verborum Hipp. confirmatur a ruptione ve-rxe tractae, vena non rumpitur, nisi sanguine impleta multum distendatur; ad Tuberculi vero generationem non requirit Hipp. venam ruptam
penitus, nam ab hac non fit Tuberculum, sed
immediate suppuratio; ideo subjunsit: Siquidem igitur rupta fuerit ,sanguis satim e vena effusus putrescit, o suppuratur, nullo tumore duro
ante suppurationem inducto, & consequentersne Tuberculo, sed in hoc vena ita impletur,&distenditur, ut in aliqua parte distensioni magis capaci aliqua protuberantia supra alias partes venae impletae succedat; haec protuberantia dicitur tra ius ab Hipp. Has protuberantias in varicibus, & haemori hoidibus tumefactis obser
Si ver3 auctus tractus in vena fiat, principio quidem dolorem exhibet, ac pulsat; progressu
sero temporis diseribuit vena jan'uinem in camnem, atque hic in carne putrescens pus fit. In hac verve protuberantia, dolor excitatur a violenta distensione membranarum vasis, quibus inest sensus passio, eg cum doIore pulsatio coniungitur, nam si vena est impleta, arteriam subjectam comprimendo pulsationem maximὰ se
sibilem efficit; si arteria sit impleta a sanguinis
arteriosi motu, major evadit ejus pulsatio naturalis , & cum copia sanguinis resistat, vi sanguinis ab arteria per motum circulationis de novo re cepti ejus impetus totus in membranam diffvn.ditur, aucto illius pulsu. Α' quo scindamentum distinguendi Tuberculum ab aliis inorbis pectoris habemus, in quibus ii dolor reperitur, non inve-
nitur pulsatio; distinguitur etiam a Pleuritide, non solum ratione pulsationis, sed febris, dissi.
cultatis respirationis, & tussis, de quibus nullam facit mentionem Hipp.; febrem vero admittit in suppuratione Tuberculi in lib. de intern a se l.
n. I ., cum ha puris generationem semper commmitetur. Protuberantia venae temporis P
gressu sanguinem effundit in carnem, quia a Plonitudine vas valde distenditur, in distensione porositates ejus dilatantur, viam aperiendo sanguini
in eo contento, coadjuvante exitum tenuitate
ejusdem sanguinis, contracta ab effervescentia in vase, euec impetu ab eadem effervescentia susce.
pto. Sanguis extravasatus in camem receptus putrescens in pus convertitur, prout huic semper evenit a proprio loco evulsus, & ablata continuatione cum alio, aqua conservationem susci, pit; putrescit, non aliter ac partes solidae, quae unitate cum aliis conservantur ,& continui solintione corrumpuntur. Caro in latere, in qua pintrescere possit sanguis e vena extravasatus, alia non est. nisi illa musculi interni,& externi podioris, in quibus Tuberculi sedes reponenda.
Eodem modo, ct caro squidem magis dolum rit , oesanguinis plus is se ipsam trahit ex vici
nismis senis, oesatim suppuratur. Si vero mi. nus doluerit, tardius ετ trabit, o suppuratur.
Cum vena protuberante, dolet caro circumstans, non quia qualitas dolorifica communico tur carni, sed quia vena carni conjuncta, dum impleta sanguine protuberat, sursumque elevatur, carnem conjunctam distrahit, secumque violenter ducit, violenta distractione dolet, quomodo omnes partes sensitivae, distractae do. lent . Caro dolore assecta sanguinem in majori copia, quam pro suo munere conveniat, in seipsam a vicinissimis venis trahit, non per facultatem attra stricem, sed quia per motus spasm
dicos nervorum, & membranarum per carnes extensarum omnium dolorum comites, concussa
vasa sanguifera carni adhaerentia, vel coni uasanguis copiose in carnes effunditur; hax enusio ab Hippocrate dicitur tractio. Essiiso sanguine in substantiam carnium statim suppuratur, ob rationem superius dictam. Si vero minus dola rit caro, tardius trahit, orsuppuratur. Dolor parvus motus spasmodicos debiliores supponit; hinc vasorum saNuinis debilior,& tardior comstrictio,&concussio, cum parva sanguinis effisione, a qua tarda repletio carnium, seu, per Hippocratem, tarda tractio, cum tarda suppuratione, quae citius contingit in magna, qu min parva pia extravasati sanguinis, quia in hae est validior sermentatio, aqua citius tollitur primaeva illius textura, illa puris introducta; agens enim principale sermentationis, nempe particiniae activae mobiles sanguinis in parva quantitate sunt debiliores, in magna robustiores, ratione quantitatis, ideo celerior puris generatio in hac,
tardior in illa. Modus generationis Tuberculi hςausa interna, nempe bile,&pituita, erit idem Ee ac
237쪽
t i 8 De Morbis Medii Ventris.
aca causa externa in praesentis texti s commento explicata.
De curatione nihil nobis reliquit se in hoc
Ueἱῖ. a. IO. , ulγi agit pariter de Tuberculo late. ris, curationem Iunii, a qua regulam medendi berculum lateris, quacunque a caula mutum
Tuberculum lateris in cit. iamdudum Aco de.
seribit se Hipp. Ο in utere tiaterculum fit, tu*is emergit dura , ct dolor , ct febris, S gro.
vitas in latere incumbit, ct dolor acutus in e Eem loco semper urget, oestis vehemens, oe citiuum potum avertatur, ct in dolens latus ae cumbere non potes, scd mianum. At ubi decumbit , velut lapis ipse decumbere videtur, o intumescit , o rubescit, or pedes inrum sicunt. Cauiam Tuberculi reticet in hoc textu Hipp., quia superius hanc demonstravit, & signa Tuberculum lateris demonstrantia pror iiit; &i unt: TqO dura, hoc cit valde moleita, &vehemens. Tullis cil pulmonum asscelus, in quibus labem primario non inesse iustis essectiva incerto conflat, cum pars aflecta determinetur la. tus, excluso Pulinone, a quo erudimur tussin ego quidem ab affecto pulmone, non primario, sed. per contentum, nec alio modo tullis, determinatis inuiculis pro rede Tuberculi lateris excitari potet nisi fuligines fi materia Tuberculi
aeres exeant ,& membranam pulmonum irr tando, tussim ei ficiant, quam auget calor in Tuberculo existens a materia illius fermentante,
pulmonibusque, cum dictis fuliginibus calidis
communicatus, tussi augmentum parat, vel quia nervi musculorum thoracis spasmodica assecti ne dolorifica afflicti similem aflectionem nervis pulmonum, cum quibus consciuiunt communicant, aqua tussis oritur,& licca, absente omni
materia fluida humorosa a bronchiis,&vesiculis pulmonum; dc licca censenda, lices ab Hipp.
talis non dicatur, cum materia in latere coacta in Tuberculum humida tus is caecitari non possit, nisi amotu tulsi vcrietur humor ad bronchia pulmonum, qui P. 1itea per tussi in excernitur. Tu sit conjungitur Dolor, cujus causa explicata superius , sicut illa Febris. G, alitas in latere ηcumbit, a Tuberculo comprimente subjectas, ct circumstantes partes, non aliter ac si pondere superpolito premerentur, di ita premit Tuberculum , ut aegro in latus assectum decumbere non conveniat, ob dolorem ab addita pressionec ,rporis, cui incinnbit auctu in , ideo in sanum lanis soli im decumbit. At in boc etiam aegro videtur veluti lapis impendere, Tuberculo valde gravi ante supra Partes superiores ipsus,&pondere distrahente inscrtorcs, clolor est fixus, a Tu-t,inculo semper immobili, continui clue determin tum liacum premente. Srtis vehemens est se. bris essectus,& caloris acris a Tuberculo suppurante pulmonibus communicati, quibus excale
ictis sitis adest. Gahάum potum aver1atur, quia calorem in Tubercula a sermentante ibi malet iaaccensum auget, cum doloris intensu,nie, dum matcria ad turgentiam magnam a calore per. ductain, cuni violentia diibiadit partem, a qu.idolor valde acutus, qui cum sit ab intensione caloris, aversonem calido rotui imprimit. Imtumescit, et rubescit , externa pars, internae Tuberculi sedi correspondens, quia materia ad superficiem scia per magis expellitur, ratione maturitatis, & fermentationis, vi cujus semper ad
cxteriora dilaratur, tumorem, ed ruborem materia ad superficiem deducta et scit, eo mudo quo efficit, dum in interna parte consistit. Podes intumes mat; rarum hoc, & disicile symptoma in Tuberculo lateris, cum quo nullus pcdum cor sensus intercedere videtur, unde in 1bjam pituitae abundantiam, a qua fieri Tubercula sancit tunsuit cum Hipp. superius, reserendum hoc symptoma, quae a calore febrili susa abumi anter fluit ad partes; in pedibus vero, in quibus calor est
semper minor, crassescit, ideo in his remanet, cum illorum intumescentia. Curationem aggreditur Hipp., dum ait in pruricipio curae, Han securo, adit urito. I9κremedium supponit maturatione in Tuberculi, &hanc in relatione lignorum indicavit, quando
dixit Iutumescit, ct rubescit, & locutus est de
latere. Et hi sunt effectus maturationis,& expulsiqnis materiae ad luperficiem lateris astecti. Considerata cura tradita, mani estum fit totam esse directam ad Tuberculum maturatum, idemque dicendum est, in allegato hoc loco loqui de
Tuberculo maturato, signa. ruc tradita hoc indicare . Si curandum foret Tuberculum crudum.
a maturantibus incipienda curatio, & confirmavit in subsequentibus verbis: Et postea ptis elui illo, Wque ad decimum d em lineamento, idest tu runda, ex lino crudo indiso. Decima autem die pure omni emisso, vinum, or oleum topida imm. II ito, ne d repenIe rficetur, o linea ruso ex linteolo, hoc est Parunda ex panno lineo, vel ex illius filamentis dissaltilis, vetitor ἰ upi Dyrδ,
id qιoci ius um es em feri, , allata in s. aed Io, ct hoc per dies quinque facito. Ita sui juni sit
Hipp. ad docendum modum Curandi uitioncm, vel secticinem, qui est valde clarus. Aia. io 3ndum tollim in primis curandam puris 'd acti nem, quam supponit in decimi succe i. re, sine alio remedio, quam turunda, ulceris orificium apertum conservante, in decima infundendum oleum, & Vinum tepidum, non pro curationc, sed pro integravi torali educt isne puris; nili enim dictis liquoribus, vel illinilibus humcctii retur, interna pars ulceris exsiccata exsiccaretur, & corrugata puris exitum impcdii et,&ant tenν usialcus coniolidatum, a pure retento,&congello nova aperitione revivisceret. Hanc humectati Maena
per quinque dies rei terni, & nos docet, nunqualia permittendam esse ulceris cxl: ationem in primis diebus. Subiun re . PostqCamatar pus trin
238쪽
verba concoctionem, & parilitatem puris comnotant, cum instanti ulmus ratione, quam ut acceleret rasacrari , Penicinum ineu cinrnulam
stanneam immittit, semper miais ponicillo, ut caro excrescat. tandem inducitur cicatrix. Haec clarius in Hyp M. 2. de morAn. f., &a r. videndi. In cit. Q. G intem. u. I .. Mens de Tuberculo , ait: Si in iatere ea resilum ni
statur , o suppuratωμ . Per suppuratum non intelligit periectam, & integram humoris in convertionem, sed solam inclinationem,& di, positionem Tuberculi ad pus, di colligitur ab illis verbis textus, Et ne filiar, donee ωπιμνpurarumfat; f pura ν autem maximλ in jua inaginta distas, aut pauonius; si loqueretur
de Tuberculo suppurato, non prohiberet tolerantiam sitis ante suppurationem, nec suppur tionis tempus determinaret, clara jam ficta esset suppuratio.
Aec patitur: ruor tenet, efffebris, eriti s*ea per multos aera, ct dolet latus, ct ad mam. mam, oe ad inviolas , ct ad scapulas dolor impetum facit. Haec omnia sunt signa imminetuis, vel lac, pientis suppurationis. Horum symptomatum causas supri tradidimus, & si sunt communia cum Reuritide. Tuberculum ab hae distinguem dum per dissicilem respirationem, quae in Tinbercuti non observatur; a to silam permultos dies, q- , ut plurimam, in pleuriti de fit humida ante quartam; &si liberae respirationi eum tussis a uniatur dolorificus de tus super larus assectum, coaleseet signum proprium solius Tin herculi in latere. His eum se habueris, innisu decem Hebus sorbitisnibus utatur ptisanae succo cocto, melle uso, eum sorbitis cocta fuerit. vino autem matur albo dulci, aut a reo, ct aquose, ct ut vinum sepe sorbeat, ae expuat jubeto. er a somno impetato, donec undecim des pristeri
Victu tenui, humido, & maturativo utitur Hipp. in principio Tuberculi. Sorbitio ex succo Ptisanae cum Melle, est tenuis victus; hoc utitur, ne a copia cibi augeatur fluxus maior humorum
ad partem assectam. Dicta sorbitio in cibus hinmidus. quem laudat, quia marurationem -- movet . Mel addit . in quo virtus sermemativartadet, valde apta ad fermentationem materiae Tuberculi apprimis necessariam ad pus generamdum, & ad corrigendas Ptisanae qualitates, quae fermentationi videntur contrariae. Vinum exhibbet in auxilium fermentandae niateriae aquosum, ne fermentatio immoderatior exurgat. Collutio. nemoris cum vino imperat ad sitim arcendam. quam sustinere insta vetat, & etiam ad cales, etendas . eum moderatione partes spiritales pro citiori maturatione, cujus calor eit princiise
agens, di calor partium spiritalium in commin
vis lateribuspeet is, inqui est morbus. Per
decem dies hae victus regula utitur valde tenui, cum in tali tempore supponatur terminussuxus humoris ad partem a stam . Somnum proli, bet, non qualemcunque, quia per undecim dies sine semno non conservarentur vires, sed longum.& vigilias longas parvo somno interruptas amat,
eo quia vigiliae sanguinem, & etiam humoremtaxum, ad aliquam partem findendo sunt di positiones ad celeriorem maturationem illius; quod sancivit idem Hipp. lib. I. praedict. u. 29. , ubi habet: Vigiliis in Vati derepentὸ, cum im Hetriad Iatisne sanguinem fundunt, tum ali is,
tum squid antea terfluxerit; & ratio est, quia
in vigilia bilis exaltatur, 1 qua humores atte. nuantur, & sermentatio activior istorum proce dit. Et alibi sancivit, somnum corpus resti dirare, e contra vigilia calorem excitabit, promptum ad peragendam suppurationem. Post umdecimam a vigiliis recedendum est; necessaria est enim spirituum refocillatio,& restauratio, quaest in somno,&magna,&extrema tenuitas,&fermentatio humorum non est permittenda, qua propter somno indulgendum.
Post hos dies cibis pauesensi statuis, earnibus ea tulisis, er Galli calidis . Oportet autem ipsas preM eum Jusculo praeparare, erjusculum abso steat , e sorbitionibtis priusquam cibo utatur, erne tiar, donee latus Iu puratum furit; 'n'ratur Nero, quam maxuia in quadraginta dio bur, aut pauonus. Hoc autem eum res, ubi suppurarum fiat latus f pus enim non expuis,
K tenui diceti per derem dies exercita, ad
paulo pleniorem transit Hipp., ut vires pro com quenda materia Tuberculi robur acquirant, &ut certi de prohibito fluxu novi humoris ad par tem morbosam, & de caloris augmento per minio pleniorem victum puris generationem prominveamus. Ad caloris mediocre augmentum. Car.
nes calidas proponit, ut sunt C. is, Ec M. His addi possimi carnes Colimsi turrialis, Per. aeris, Phasiani. Turae. Passermo; in pauca in men Ouantitate ad cavendam re plenitudinem,& redundantiam excrementoriam, si deprava. ta succederet concoctio. De iure dictarum ea nium absorbeat, & eames cum dicto iure pridiparandae, & fit, s contundantur, & cum mulisto iure disseruantur. Huiusmodi cibus probe vires reficit, calorem cor orat, nec implet. Si vero carnes selas edere placuerit, stabitiones prius assumat, & postea cibos in dicta pauca quantitate; a sorbitionibus enim Mimo assii mis sitis arcetur, humectatis probe tunicis ventriculi, quam cavendam consulit, dum ait, Nestiat. Ratio est, quia sitis secitatem inducit, re supponit; siccitas in Tuberculo pessima, dum materiam exsiccat, indurat, & suppurationem omnino summinat, hoc malum vitamus copio. so humido, & alimentali, prout sunt jura casenium, ventricaeum, & totum c in humectam Ee a tia.
239쪽
a r o De Morbis Medii Ventris.
tia. humectaclo aqua: reprobanda . cum frigid, late sermentationem materiae in Tuberculo minuat, & suppurationern impediat. Suppuratio Tuberculi fit in quadraginta diebus. aut paulo prius, ideo hac norma vivendi utendum, usque ad dictum tempus.
Signum suppurationis dicit, Si nihil expuaturis, neque revomat; transactis enim dictis die-us, & nullo pure excreto per tussim, Minim est
iuppurationem esse factam in parte externa, non exeunte pure per tussim .
Hunc cu e babuerit, ubicunque tumor signifieatisnem se se prae buerit c hoc est signa suppinrationis dederit; γ secato, ct urito, et posteapam Iar m pus emittito ne ab ambie te extrinseco spatium a pure derelictuin occupante, pars ab em diu detento, & in quantitate iuscepto debilitata, majori noxae subjiciatur of quam rebatiferit hoc est pus paulatim eductum sue. rit Iinamentum indito, O rkrses tertia die, oetarii deinceps bis per diem exhaurito, donec resecatumfuerit hoc est consolidata suerit sectio, vel ustio. Daro autem o cibos, o obsonia. si ad ferit; o bibas modicum, non multum ove vinum ,sive aquam a pota immoderato augetur magis pus, quam , cibo; edat etiam Originnum tenellam plurimam malle tinctam . fi vero tenellam non habeat, fluam tritam, es melli mixtam plurimam exbibeto . origanum pulmonum tumoribus medetur, ideo etiam convenire
videtur lateris Tuberculis, ob viciniam pulmonum, & exterius applicatum apostemata sanat, ex Dissioride, & eandem virtutem in internis apostematibus servat. Non incongrua erunt
sella,& flores reperiri, Scabiosae, Tussilaginis, Confolidae majoris. Et neque frigeat, ct lavet balneis, o molliter cubet; legit F. sitis: Frigus non sentiat, balneis lavet, ct molliter dormiat.
Frigus est ulceribus inimicum, lavare balneo insuperioribus partibus, ubi adest ulcus, humidum illi infensum vetat; inferioribus ergo solum adhibendum, ut humores h parte affecta revellantur,& ut citior succedat exsiccatio, cui conferet, a balneo in tota massa humorum attemperatio, ct impartita dulcedo. Molliter dormiat, ne pre so corporis duri in somno latus molestando morbum in eo exasperra. Et se hune morbum curans, celerrime sanum facies. Sola victus ratione, praetermissa omni purgatione, & staminis missione, quam si r mitrere videtur revulsio humoris a parte affecta. huie supplet diceta tenuis per decem dies, i incias promittente morbo non acuto, sed Ionso, qui cum sit in parte ignobili circa costas, ubi sunt venae parvae, non est timendum ejus augmentum, copioso influxo materiae in brevi temporis spatio, quod prohibere non valeat. Hoc documentum nobis serviat in morbis, in quibus minuere plenitudinem possumus cum dioeta, hanc amplectendo. praetermisia sangui,
nis Gisione, a qua exhaustis spiritibus, caloreque
debilitato. sermentatio materiae in Tuberculo,&ejus maturatio protrahitur. taterna maturantia non proponit in hoc e sd; admittit tamen in aliis; quapropter non sunt praetermittenda, imo sunt necessaria ad praeparandum ruptionem in parte externa, quae si tu cedat in interna, timorem magni mali incutit.
si non ipsum malum pariat. Dicta maturantia superius sunt proposita. Cmm aatem sanus evaserit, vitet frigus, ciniorem, Solem fluxiones ab istis stimulantur er deambulationibus modicis utatur pos cibum, ne i situdo corpus corripiat. Α' tali deambul
ticine concoctio ciborum persectius conficitur c lore a molli excitato; deambulationes vero cum lassi dine, eandem concoctionem depravant. Λ' dictis deambulationibus humores redduntur fluxiles, transpiratio totius vigoratur, cum maxima utilitate, prohibendo stagnationem humorum in parte a praecedenti morbo debilitata. Ex his morbis, qLoscunque tigeris porrum maiatum tritum super usuras imponito , oe per diem
tinam sinito; eschemmenim ab ustione cito, dccum facilitate auferri sinit Porrum. Hi morbi raro in praxi observantur, non quia raro succedant, ut observatum fuit ab Hipp., sed quia pro Pleuritide notha accipiuntur a Medicis parum versatis in Medicina Hippocratica, & quia curantur ut Pleuritides, sine praeceptis ab Hipp. relictis; ideo etiam ruptio ad interna succedit, cum periculo Empyematis, & aliqui Empyematici fiunt, ex desecta in Medicis cognitione Tuberculorum in latere.
Ex his, quomodo sint tractandi Tuberculi comsilio Hippocratis discere possumus.
ΡEr multas partes corporis sanguis praeterinnaturaliter exit, inter has adest pulmo ;hic sanguinis exitus definitur communiter Rejectiosanguinis, cum tussi, quam definitionem imditavit Hipp. lib. de intem. ferit. n. I. , ubi, enu merando symptomata hujus affectus propria,
ait: Primum quidem tu sicca obtinet , deinde paulo post expuit falisamsubcruentam, te oris
progressu μηguis amplior prodit, posea sanguinis grumos paulatim, ct frequenter emergentes rejiciunt. Ex eo quod sit Rejectio sanguinis, convenit cum vomitu sanguinis, cum fluxu haemorrho,
tali, & menstruo sanguineo immoderato, & a naribus. Ex eo quod sit cum tris, disteri ab
omnibus supradictis fluxibus, qui sunt sine tussi.&demonstratur pars affecta,&sedes principalis hujus atactus, nempe pulmones, quorum labis signum est tussis cum excreatione, vel sputo materiae pulmonum irritativae, di in eis exilientis;
240쪽
nam licet dentur tusses h vitio ventrieuli, hep, tis, diaphragmatis, sunt siccae, non cum ejectio. De materiae . nisi ejus, quae exprimitur a vasis pulmonum , di glandularum tracheae a tussita conat d. Nee admittenda est illorum sententia, qua determinatur sanguinem fluere posse a capite, pertracheam ad pulmones, deinde per tussim empelli, sine vitio pulmonum. Stante evidentia, quam habemus, nec pituitam a capite, nec hinmorem serosum per tracheam descendere, &sia rupto vase in confinio cerebri, vel in faucibus ad oris cavitatem flueret, per os exiret, re si etiam descenderet in lmones, & per tussim postea rejiceretur. tussis esset signum sanguinis in pulmonibus existentis. Causam 1 puti sanguinis exulaerationem arteriae, vel rupturam venae, est. Ac. determinat Hipp. his verbis: Si pubmnis arteria fuerit exulcer ra , aut aliqua tenuis venula, ex his, quae in puLmonem dependent, rupta fuerit. Addit rupturam asperae arteriae, dum lubiungit: Aut aliqua
Muta idest ramificatis asperae arteriar ct aliam in aliam distracta fuerit legit Foesius: θ inter se confringantur9 π sanguine fuerint impletae.
Quomodo vero ab arteria aspera fluat sanguis, di haec impIeatur, si rupta fuerit, explicat anatomica demonstratio pulmonis 1 doctissimo μιpisbio patefacta de bronchiis, quae non sunt nisi
ramificationes asperae arteriae unitae cum vesculis, cum tali textura, ut pateat aditus a bronchiis ad vesiculas, re ab istis ad bronchia; per vesiciniarum substantiam vasa sanguifera minutissima.& penE invisibilia, & nisi microscopii beneficio
apparentia disseminantur; si haec vasa rumpam tur, in cavitatem vesicularum transsunditur iam guis e ruptura exiens, ab hac ad bronchiorum spatia transit, & per sputum ejicitur. Rupturam ergo solum vasorum, vel istorum ulcerationem causam immediatam sanguinis sputi voluit Hipp., quae Diaeresis communiter
dicitur, exclusa Anastom. . & Diapedisi, quae
communiter inter causas sanguinei fluxus describuntur, cum de illis nunquam Hipp. verba secerit n. 2. eis. lib., ubi affectum pulmonum describit cum aliquo sanguinis fluxu, ait: Si vero interia
convulsa fuerit; legit Foesus: Si arteria diuulatur, quod continui solutionem significat, per quam sanguis exire potest. Et idem asserit lib. 2. de morb. n.II., ubi habet: Si vulnerata fueritiarteria, tuss babet, o sanguinem tinendo rojicit, & de arteria non vulnerata ab accepto vulnere extrinseco loquitur, ut patet ex ejus curatione, sed de arteria rupta fine vuInere iustiuo intelligendus Hipp.; & magis hane sententiam
demonstravit in eis. n. a. de intern. a est. , ubi, enumerando causas externas sputi languinei, ait: Propter laborem, propter cursum, ob easus, ob plagas, ob vomtus violenter obortot, si febres , quae omnia ruptioni vasorum serviunt, non
mationem recipit ab anatomica observatione, demonstrante vasa pulmonum sanguiflua,ncimpe arterias, & venas, quae a corde ad pulmones sanguinem serunt, & quae a pulmonibus ad cordeserendum suscipiunt, conjungi simul, unumque corpus, retis instar ess,mare,&cireulatio. nem sanguinis in dictis vasis confici, tae ulla extraVasatione; quapropter constat in litis vasis nulla esse orificia, quae aperitione san nem in copia fundere possint in pulmonum substantiam.
atomica observatio demonstrat etiam an ,riam bronchialem a Ruimiis detectam, α d scriptam lib. de Vinulis impiaticarum vena.
rum. Haec arteria disseminata per bronchia. ve. Mulas, ct interstitia pulmonum in capillares ramos extenuatur adeo subtiles, ut visum effingiant, & nisi microscopis detegantur, unio ilis
rum vasorum, quae in retis formationem unium
tur, liberae circulationi sanguinis per Mimones serviunt, &extra satio sanguinis ab istis prohibetur, ne sua mora in bro iis,&vesiculis impedimento esset aeris ingressui, & emessui. Hanc unionem vasorum agnovit Hipp. lib. de istem. t. n. 6. Venae Damonum cum sangulae , aut atra bile isnpletae tuerint ventilae, aliae in aliarrumpuntur, ut quin angustiis sunt renclusae, sexistim non habeant , quotante excluditur aporitio orificiorum arteriarum sub Anastomo e dentium, cum sequi non possit unitis ad invicem venis, & arteriis in rete praedicto; ideo reficienda omnino est in sputo sanguinis aperitio orificu, rum in istis vasis, eum orificia in eis non reportantur, ob unionem vasorum rete minimemtium; neque expectanda divi causa in arieriae bronchialis orificiis, cum haec adeo exigua sint, ut visum effugiant, non postat essendere illam tam guinis quantitatem, quae quandoque per tussarejicitur, & si etiam dilatarentur non posset ex, lium vasorum tantam consequi dilationem, quam tam exigit cin iosa quantitas sanguinis rejerat. Diapeaesis excluditur ab arteriarum conforismatione ex triplici tunica, quarum media est valde crassa, quia musculosa, unde impossibilis apparet raresectis talis porositatum in arteriis. ut per eas exsudet sanguis, & istis exclusis te. manet solum, ut sanguis per ruptas arterias in sputo illius eMat; nunquam vero, vel raro avonis, cum istae revehant sanguinem ad cor, & hie semper fluat in istis, transeundo a spatio angusto in amplum, in quo ruptura majorem invenit dissicultatem. Inter causas sputi sanminei febrem enume. rat, quia essemescentia sanguinis in ista immo. derata turgescentiam in arteriis inducit. & impetum sminuini tribuit, ut ab utroque arteria rumpi possit.
sae de lauti sanguinis musa dim sunt cum
Hipp., ab hac excludendo Anastoma ,&. Dia. pedis , illi solum propria sunt, non caeteris ilinxibus sanguinis ab Qiis partium, ob supradictam vasorum unionem soli pulmoni propriam, eum caeterae partes divisa ad invicem obtineant vasa, diar.