Medicina practica rationalis Hippocratis sanioribus neotericorum doctrinis illustrata. Opus Pompeji Sacci ..

발행: 1717년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

si a De Morbis Infimi Ventris.

eis dictarum glanduIarum porsitatibus, vel vasoriun apertis orificiis. Hine alvi profluvium

vel moderatum, vel immoderatum, pro moderata, vel immoderata humoris pituitos, vel scirosi quantitate in vase redundante. Si bilis redum

daverit in massa sanguinei per vasa destinata, sertur ad instim suam, & per ductum choli- docum copioso fluxu in intestinum depluit, &Diarrhaeam biliolam efficit. At existente fluxu sero ,&pituitoso a glandulis intestinorum,&ncreatis proveniente cum aliquali acrimonia,

in situ, in quo orificium ductus cholidoci irri. tare valeat, ab irritamento determinatur dictus ductus ad deponendam copiam bilis in intestina, quae unita cum materia serosa, & pituitosa, arrhaeam serosam, pituitosam,&biliosam .mul constituit. Quilibet enim humor exiens per alvum in Diarrhaea, istius disserentiam diverssecat, juxta specificam humoris disserentiam. Pituita a capite descendens ponitur ab Hipp. pro causa hujus morbi, quia censuit in capite esse sontem pituitae, & ab hoc descendere per manifestam viam ad inferiorem alvum. Haec Hipp. sententia quomodo sit accipienda , demonstratum fuit in Dissertatione de Catarrho, ad quam L

ctorem remitto.

Demonstrata diversitate modi agendi pituitaehi Lienteria,&Diarrhaea, deducta a diversitate laci, re actionis, colligere licet, omnem Dia rhaeam esse a toto, idest ab universa massa semguinis, cum omnis materia per alvum evacuata

ab arteriis defluat, ut superius demonstratum est, consequenter a tota massa sanguinis, rejiciendo omnes Diarrhaeas a determinata parte provenientes , ut aliqui statuerunt, & etiam illas a vem

ericulo quotiescunque quantitas excretorum excedit quantitatem alimentorum, nam illa quam litas humoris, quae est supra quantitatem alimen. torum, est a tota massa sanguinis, & cum sere semper in Diarrhaea id eveniat, ideo omnes statuendae a toto, etiamsi ventriculi vitio massa semguinis depravetur, ut multoties contingit, in quo ossi ventriculus est solum causa remota, o mediata Diarrheae, proxima vero,&immediata est vitium massae sanguineae; dc quamvis in qualibet Diarrhaea alimentorum corruptio obsterv tur,& macies totius dictae corruptionis essectus, nihilominus id non est tribuendum vitio venistriculi. saltsem in principio Diarrheae, in quo, ut ait Hipp., opt- edunt mra, quia ventri Ius eorum liber ab omni vitio, ut demonstratum est superius, sed vitio humorum ab arteriis ad duodenum, & jejunum intestinum fluentium, alimenta digesta ibi concurrentia inficiente, &pravis qualitatibus communicatis ad corrupti nem disponente. In progresist Diarrheae facultas digestiva alimenti depravatur a vitio sanguinis, dum pro conservatione sermenti digestivi vem triculi particulas pravis, dc incongruis qualitati. bus insectas subministrat, a quibus sermentum depravatum resultat, itaut depravatio ventriculi

censenda sit essectus vitiati sanguinis, qui est

causa Diarrheae. Concludendum ergo ex Hipp., eausam imm diatam hujus assectus esse vitium languinis, α omnem Diarrhaeam esse a toto. Non omne v,

tium sanguinis est causa Diarrheae, sed illlud solum, a quo sanguinis massa alteratur, eo modo quo alteratur a medicamento purgante sermemtationem segregativam excrementorum, & d spumativam in eam inducendo ,& etiam depra. vativam alicujus portionis ejusdem massae non

resistivae actioni medicamenti, & magis impe sectae. Hoc vitium sanguinis consistit in admis

sione, & retentione excrementorum, quae ab aliis partibus recepit, vel peperit, concurrente aliqua causa externa morbosa, ubi vires acquisiverint dicta excrementa sermentando, has in massam

sanguinis dirigunt, & suis pravis qualitatibus hujus persectionem, vel ejus mixtionem dissol

vere contendunt, turbato suae naturalis sermemtationis rhythmo, tali motu, quo copiosa excrementorum disgregatio promovetur, & disi, lutioni massae sanguineae initia ponuntur, comcurrit ad hoc ipsa massa sanguinis, dum hosti expulsionem molitur; ab hac lucta sanguinis, &excrementorum oritur illa sermentat io despumativa, a qua segregantur excrementa, ct ad alvi emunctoria expelluntur. In hac sement Dirine, nova exsurgunt excrementa, vel quia de novo separentur, cum essent aliis particulis opibmis firmiter unita, vel quia de novo generentur, ab actione prava excrementorum, qua particularum sanguinis persectarum crasis, & textura immutatur ad excrementi naturam transeundo; ab hac continuata excrementorum generatione nutritur fluxus alvi,& augetur. Actio haec era rementorum, quia sermenti naturam habet, est

constans, dc valida, nec adeo facile superabilis, ut patet in omnibus sermentis, a quibus alteratur facilε,&indesinenter substantia, cui miscem tur, & sere totam in suam similitudinem commutant . Fermentum commune panificium acidum, si diu commoratur in pasta,&cito ab igne non supprimatur, hanc totam acidam facit ; simili moedo excrementa in sanguine, si sermenti naturam contraxerint, totam massam inficiunt, & in casa nostro disponunt totum sanguinem ad fovendam Diarrhaeam. Acrimonia humoris, ad cystimsellis, ad ductum pancreaticum, ad flandulas intestinorum messenterii ducti cum languine circulante Diarrhaeam iacit, si irritamentum acria moniae si continuum, eo modo quo ab irrit mento purgantis fit purgatio durans, usquequo durat irritamen um. Causae concurrentes ad dictam collectionem excrementorum in massa sanguinea, erunt causae mediatae, & magis remotae Diarrlieae. In horum numero aliae internae, aliae externae. Inter primas enumeratur morbosa dispositio alicujus parili excrementa congregantis sanguini consignanda,

ut illa ventriculi alimentorum digestiones depra

van, s

332쪽

Lib. III. Cap. XVIII.

Uans, haec in excrementa transmutando, vitium

bilis,&succi pancreatici partes inutiles,& sc cosas te mendas, in chyli depuratione relim quens sanguineae massae consignandas, vel qualitas dictorum succorum, aciditas nempe, &amarities, ad praeternaturalem statum intensione redacta. universam chyli massam salsedine, vel aciditate inficiens, a quibus excrementi naturam suscipit . Haec Diarrhaea dicitur a ventriculo,&ab hypochondriis modo superius explicato, Cin' ius senum sunt querelae de ventriculo, nempe de dolore, de copia flatuum, cum appetitu, Vel aucto, vel diminuto, sapore pravo in ore, cum eruditate, vel acida, vel nidorosa. Vitium bilis ostendit temperamentum biliosum, sicut succi

pancreatici melancholicum, rugitus, tormina,

dolores, talias in hypoclaondriis, praecipuε in fine digestionis apparent. vitium partis etiam separationi excrementorum praesdentis, concurrit ad

collectionein istorum in masia sanguinea, si sciparatio praedicta non sequatur, ut contingit hepati, si bilem non separet a sanguine, lieni. si

non disponat sanguinem suo sermento rarefactivo ad relinquenda excrementa in suis emunctoriis, utero, si menses retineantur, capiti, si excrementa in generatione spirituum animalium segregata non purgentur, causa sui vitii per ape tas in eo a natura vias, sed sanguini de novo m sceantur, cum reduce sanguine a venis absorpto. Retentis his excrementis, adest Diarrheae causa,

quae a vitio partis denominationem suseipit, &dicitur hepatica, si in hepate, lienaris, si in liene, uterina, si in utero, renesis, si in rene, a capite, si in hoc sit vitium. Signa Diarrheae ab his causis demonstrantia, sunt liato manifesta per propria

signa harum partium. His perceptis, cognoscimus vitium partium esse caulam mediatam, & remotam Diarrheae, quia hoc solum, vel sanguini excrementa su ministrat, vel eorum, quae in eo congregantur separationem prohibet, cum Diarrhaea immediat ε sit a redundantia excrementorum in sanguine; ideo quidquid concurrit ad hujusmodi

redundantiam, ut vitium partium praedictarum est causa remota. Unde patet error illorum, qui

Volunt, Diarrhaeam immediatῆ ab his partibus

oriri.

Excrementa ad sanguinem transmissa, vel in eo retenta, ad hoc ut sint causa Diarrheae, oportet, ut habeant dispositionem ad accipiendamnaturam sermenti purgantis, ut dictum est superius , alioquin non erunt apta ad Diarrhaeam prinmovendam, nec mediath. Causae externae, sunt omnes res non naturales

male ad usum redactae,&prari ipuε, quae bilem, vel acidos humores redundare iaciunt, & quae morbos dictarum partium esticiunt, de quibus in suis Iocis dictum. Fructus horarii dicti, mul. tum valent ad excitandam Diarrhaeam, si immoderatus sit istorum usus, quia eorum succus iaci. IE ia pravum humorem corruptione degenerat, vim sementativam retinendo, qua pollere se

mentatio, cum in vase reservatur, ostendit. Ita. fluxus coelestes, quandoque sunt causa Diarrheae, quando est epidemica, ab his sanguinem humo. res alterari docuit etiam Hipp. G. 4. de morb. etiam eκplicat modum, secundum quem procedit haec auteratio applicabilem Diarrheae, & confirmantem sententiam de sedimentatione supra descriptam. Differentiae habentur ab humore in excretis

excedente: si bilis excedat, est biliosa Diarrhaea; si pituita, pituitosa; si serum, serosa. Aliqui assidunt Diarrhaeam sanguineam, sed hanc differentiam puto rejiciendam, cum Diarrhaea sit ex data

definitione Profluvium excrementorum, non iam

guinis; &quando est profluvium sanguinis, vel

dicitur Dysenteria , vel fluxus hepaticus. Α'paristibus etiam alias habemus disserentias, quae com currunt ad Quendam Diarrhaeam, & sunt sup rius recensiae. Alia est cum sebre, alia sne febre . Signa diagnostica in genere, sunt nota in fi xst excrementorum immoderato per alvum; in specie, ab humore in excretis alios quantitate excedente. Signa partium laesarum supra sunt

recensita.

Prognostica, recenset Hipp. in apbor. 7I.θLy.7. In alvi profluvio egestio valde rubicunda, mala ;& in lib. de judic. n. Ir. scii as alvi princio

multo tempore detinentur, una cum tus, non

liberantur ,si non dolores vehementes in pedibus inciderint; oc in aphor. .sin. s. X tale habito profluvium alvi superveniens, malum I & apb. I 2. Diarrhaea in princisiis morborum, is febrium, mala ; dcaphor. 16.IM .6. Pleuritiaen perimes moniae Asino usium succedens, malum . Di aDrhaea in gravidis, cum remedia curativa spernat, non multum laborandum in ea sistenda; fit enim ab excrementis residuis sanguinis consumpti innutritione scelus, & ut plurimum non cedit, nisi post partum. Si diu duraverit, in tabem destiit. Curationem proponit Hipp. in cit. rext. 26. lib.

de asse I., dicendo: Hunc sursum versus res cato , veratro in porὐ dato, es capite a pituita

purgato. Vomitum primo movet, cum Ver

trum, hiest Helleborum album exhibeat, a quo vomitus principaliter movetur, & indicationem habet resccandi, ut patet a verbis citatis. Exsiocatur corpus ablatione humidi copiosi, prout in vomit si a Veratro succedit. & exsiccationem principes patiuntur ventriculus, & etiam intestina, quorum fluxus sedatur a vomita, quia exsiccam tur. Aliam video indicationem, quam manifestat

in illis verbis textus: Et oportet ipsos Ac sanare, is aut defluxum is capite, er superiore ventre imtercipias, & est intercipiendi,&divertendi ii

mores ab arteriis ad intestina, vomitu autem fit haec interceptio,&derivatio. Hinc colligimus, Hipp. pro curatione Diarrheae primam indic,

tionem habere derivandi, & intercipiendi humorem amassa sanguinis ad intestina fluentem, quod vomitus perficit. Hujus indicationis landa.

Rr mentum

333쪽

3 14 De Morbis Infimi Ventris.

mentum dedit in m. de loci in bom. ubi, loquendo de fluxionum curatione, ait i Primum fluxionem sedare oportet. Haec sedatur aliqua ex

Parte minorata materia interceptione, & der, vatione, quas primo loco convenire in curatione

morbi pendentis ab humorum fluxa docet universa Medicorum Schola; &quia purgatione in alvi fluxst non intercipimus, nec derivamus materiam ab alvo, sed ad hanc ducimus, contra commune axioma, & receptissimum, Non esse ducendam materiam ad partem affectam ; ideo

Hipp. vomitum in Diarrhaea commendat, neglecta purgatione per alvum.

Vomitum excitabimus Infusione Antimonii 'arinthini, Croci Metallorum, Sappa Ani, moniali, Raa sari ad S. i. K., Sale Vitristi albo

ad S. r. , quod est magis tutum, quia minus vi lentum : tale est etiam Tartarum AEmeticum ad gr. v. vel vi. Si leniora vomitiva desideramus,

utendum Succo Rassani ad I. ii θ. eum decocto forum Camomilia. vel Aqua Robarum in aeneo

iisse distillata ad I. iii 3.

Capitis purgationem desiderat Hipp., quia fluxum pituitae ab hoc ad intestina credidit in Diadi rhaea, consequenter Bntem pituitae exsiccandum censuit evacuatione. Quidquid sit de hac senten. tia Hipp., dico, per vomitum purgari etiam caput

docuit Hipp. lib. de Ac. in bom. n. 47.; & si caput

causare potest Diarrhaeam, dum ejus copiosa excrementa a venis absorpta ad cor reducuntur,& ab arteriis excipiuntur, ab hisque ad alvum deducuntur, vomitus etiam serviet evacuationi humoris in arteriis existentis, per os superius ventriculi intercipiendo, & derivando dictum humo.

rem ab intestinis, cum vomitus totum corpus

evacuet, stante Hipp. sententia, Ventriculum omnibus dare, ab omnibus recipere; & si recipit ab arteriis sanguinem, & ejus glandulae serum,

potest etiam recipere pituitam, oc alia excrementa vomitu expellenda, cum solae arteriae,&nervi ad partes deserant. Praeter purgationem capitis a vomita, sopus erit, purgandum etiam Erybdinis, o masticatoriis, prout multis in locis utitur Hipp., quae si non purgant, saltem derivant a capite materiam .

Post vomitum jubet ventrem fluere lacte cocto. Ablutionem, dc abstersonem solum inte. stinorum Lactectasto vult Hipp., non purgatio. nem, quam Lacte sinplici etiam reformidat, licet sit purgans adeo blandum, & attemperam di facultate polleat; & reprobat blandam etiam purgationem, quia & saec ducit humores ad partem assectam, ablutione solum intestinorum

contentus, ut humores in extremitatibus vas

rum, vel in orificiis,& substantia glandularum

existentes senium, & sne violentia educantur. irritando enim dictas partes novos humores ad assecta intestina vocamus; in hunc finem abluti nis intestinorum valent, Clysseres ex simplici L, cte cocto omni die, & etiam bis reiterati.

Λb illis verbis textus, Et oportet ipsos se D.

nare, ut de xum is capite, o ventre superis elatercipias, ct avertar, certo colligimus, fusta derivatione humoris per vomitum, proficua esse& diuretica, & diaphoretica, cum ab illis inter. cipiatur, & avertatur materia in salὶguine exi. stens a fluxa ad intestina, ea ducta ad renc S, Sad superficiem corporis. In fluxa biliolo sincero usus istorum suspendendus, usquequo bilis se

vor, aestus,&acrimonia suerint modcrata, masi

iam sanguinis dicta remedia valde exagitant, &agitatione bilis furorem, & saevitiam acuunt. Pro diuretico sit decoctio Par etariae, Liqui'. tiae, Catae. Vener. , Ononidis cum Tincturae Tam tari S. s. in Aqua Parietariae, vel cum Terebinthinae S. b., cum Sale stipitis Fabarum B. i. ,--

perbibendo L. i. decoctionis Ursicae, ct Alta cberii. Pro diapboretico, Emulso ex seminibus Aquilegiae, Napi, Caindui benedicti, extracta

cum Aqua Scoret 'nerae ἰ vel V. Eoob baccarum Sambuci B. b. Dir. Cornu Cervi gutt. ib. M. Superbibat L. i. decomonis Bistortae, Tormenturae, Angelicae, vel S. i. Rad Lappae majoris, cum decoctione Cornu Cervi ad h. i. exbibeatur. Electionem diuretici, vel diaphoretici determi-oabit, vel propensio naturae, vel inclinatio, &facilitas patientis ad urinae, vel sudoris excretio

Complementum curationis Diarrheae tradidit Hipp. in illis verbis: Deinde reliqua cibis, ac potibus curato , a quibus venter, ει corpus rescc tur. Unica indicatio exsiccandi in his verbis continetur, duas partes respiciens, ventrem inserim rem , qui recipit, & ventrem superiorem, nempe venosum genus, in verbo co/pus principaliter imdicatum , transmittens humores ad intestina .

Haec indicatio continetur in illo generali princepto descripto in cit. n. 42. Lib. de Ac. in hom. his verbis: Morbos a principio curare oportet, oess

quidem afluxionisus fiunt, primum suxiones

dare ,si vero ab alia causur, principiti m morbi s dare, ac curare, deinde quod insoxit siqui semmultum fuerit, educere , sin modicum,per diae

tam moderari, ac componere.

Exsiccare ventrem, & corpus, nil aliud importat , quam fluxionem sedare, prohibendo inmteriae collectionem in parte mandante, & recoptionem ejusdem in parte recipiente; ex utroque enim habctur exsiccatio in Diarri a & ventris superioris,& ventris inferioris; quapropter ex siccare idem est, ac fluxionem sedare. Sedatur fluxio, quando principium hujus, seu causa sedatur, prout hal tur in citato textu, quae Verba, licet prolata de aliis morbis, accommodari possunt etiam fluxioni per alvum, imo debent, stam te axiomate unive sali, Ablata causa, aufertur

morbus.

Modum sedandi principium fluxionum tradidit lib. de vet. med. n. 3I., ubi, loquendo

334쪽

Lib. III Cap. XVIII.

de curatione fluxionis ad nares, ait: Sedatur sequam fluxus era ον, di minur acris, conc Ausque , or magis permixtus priore fuerit. tunc sanὸ etiam araor cessat. Omnibus autem liberitio baee es, ut ex friditate Ufecti percalefiant,

ex ardore vero perfrigerentur, atque haec brevi accedunt, et concoctione nulla opus babent. R Bquae istitem omnes fluxiones, quas ego,propter humorum acrimonias, et intemperantias feri sentio, resiluuntur, ct curantur, ubi tempera. raefuerint, oeconcoctae. Diarrhaea ergo interfluxiones recensenda, cinranda alteratione, & concoctione humorum,

illa fit contraria qualitatibus humoris fluentis: Si caliditas excesserit in excrementis, ut in Dia rhaea biliosa, frigidis utendum; si frigiditas, ut in serosa, pituitosa,& in ea, quae communiter appellatur h stomaci indigestione, calidis. Concinio requisita in fluxione,& Di arrhaea, debet esse talis conditionis, ut humores incrasset, &attemperet: quod docuit Hipp. cit. mox lib. n. II. his verbis: Ubi vero erUlares, nempe fluxiones, et missurioresfactae fuerint, o ab omni acrim nia liberatae, tum jam effebres, cratia hominem dentiasoluuntur ; & confirmavit in n. pro dentisa. Haec concoctio fit ex permixtione, ten peraturaque mutua, er quasi coctura, per quam omnia mitiora, ex meliora fleri dociait Hipp.rit. Id. de cet. medic. n. I S. Concoctio fit ex mixtione particularum dive satum in humore, vel humoribus existentium,& mixtio h moest dictarum particularum pem det. Si immoderatus hic extiterit, vel si nimis debilis, & deficiens, nunquam mixtio succedet,& disgregatio humorum in fluxionibus semper permanens perseverabit, ideo immoderatus motus reprimendus, deficiens corroborandus, ut persecta sequatur mixtio, & cum hac eoncmelio. Primus est conjunctus cum sebre, & bile excedenter acri, & calida. Secundus, ubi mocat serum, & pituita, nisi haec acrimonia inis

ciantur .

Si ex Hipp. causa,& principium fluxionis est

tollendum, cum hoc statutum fuerit esse acri. moniam humoris excrementitit, per quam hostilis est sanguini, & corrumpit portiones ejus minus persectas, laaec est primo loco alteri randa; & quia haec acrimonia, vel est biliosa, ubi bilis superabundat, haec acidis bili adversis est

extinguenda, in quorum genere est Succus Acmros , Portulacae, Sempervivi, cum Aqua Ac rbae, veI Aqua Nocerae, vel Sero Lactis. Deco. διώm Tamaris lorum, cum tali quantitate isto rum, per quan aciditatem accipiat, non vim purgandi, per quatuor vices in die exhibitum,

erit valde essicax in Diarrhaea biliosa; scut Sor. in Agresa, cum decoctione Plantaginis, o Portulacae , o Serum Lactis acidum, cum Tinctura Rofarum, o Santalorum ruborum, I. ii. inarum in m. i. Seri misceantur: Lac, vel coctum, vel recenter mal tum cum sim calore naturali, asininum, vel caprinum, eum pauco Saccharo, vel Melle. omnibuspraefero ad os ad ij. Pr,mo Lae caprinum, vel asininum, postea Ovillum, vel vaccinum, quia magis incrassant, ex Hipp. lib. t. de Diaei. n. 6. Vel acrimonia est acida, ut serE est semper, cum serum superexcedit alia excrementa; haec attemperatur aromaticis, et imbibentibus, ut d

coctione radicis Peoniae, Trifolii, Verbasi, cum Sstr. M thim. Laudatur decoctio Rutae, fol. mercus , sem Lapathii aucti, cum Sstr. MULcino, o decoctio rad Bistortae, o Tormentillae. Bolus Armena in pulvere, vel in aqua, vesvino decocta cum Masice, valet. Cornu Cerviussum, Dodium, Acini - puis., ct cum Aqua Pulegii exhibeantur ad 3. d. Vel acrimonia est salsa, prout serE semper contingit, ubi in excretis est copia mucositatis,& corrigitur Pulmonaria secunda, dicta Althea, semen Papaveris nigri, Bela nigra, Lens bis Aris extolluntur supra alia remedia in hac causa , ex quibus parari possunt decori. Sreunda causa filii assignata in sementatione despumativa sanguinis, non dissimili ab ea, quam

actio medicamenti purgantis excitat; haec mo. derationem exigit, quam incaciter donata quo etiam purgantium essicacia debilitatur; exhibetur coctum.&crudum in ea quantitate, quam Ver tolerare mtest. Coquitur, addita

aqua ad medietatem lactis, postea supra ignem

semiper miscendo coquitur, extrisendo partes lactis, quae coagulantur, coquitur, donec portio aquae fuerit consumpta. Lac crudum accipiatur calidum utἰm ac emunctum. Theriaca recens, Radix Fiapendulae ad 3. r. , babentur pro Decbficii in supereurgatione; qua ratione talia sunt censenda in Diarrham. Omnia valida adstringemtia sermentationem praedictam moderantur, comstipando, & condensando particulas sanguinis,

hasque corroborando contra actionem sementantis humoris; ideo si Lae non lassiciat, hute admistendus Succus Purioni, vel Burs Pasto. ris ad J. iij. Vel

S . Plant Minis machisetosae

f. p., e S. i. exhibeatur, vel in Conserva Resarum antiqua, vel in Diacitonite, vel Diacornotata ante Lac, quod si ebat beatum , dc ovillum et, gendum , vel cum decoctione Rad Tormentillae, σConsolidae maj. ad L. i. Dicuntur specifica Ca. pila Pap veris torrefacta ad S. F., Mora immintura exsiccata, or pulueritata ad S. f., Acini Uvae agressae exsecari, e pulv. ad 3. 1., nec Erum corticis quercinae, glandis, ct corticis Cmflanearum, cortex Avellanarum Disorium,pulveriretur, ad 3. i. exhibeatur. Calices Rosarum exsecati, oepuis., in Uino austero propinentur ad S. i. B. His addi possunt optata, si contumviR r a. st

335쪽

i 6 De Morbis Infimi Ventris.

sit assectio, in qua primum laeum tenet Laudinam liquiatim omniatum. Huiusmodi adstringentia, & optata motum inordinatum particularum humoris sermentam tis. & particularum sanguinis sermentati, a quo continua disgregatio humorum Diarrhaeam com servantium proficiscitur, moderantur, dum illas constipatione, & condensatione magis uniant cum aliis particulis, ex unione prava illarum qualitas emendatur ; ab hac unione mixtio etiam perfecta dictarum puticularum, & ominum massam sanguineam componentium completur, quam sequitur concoctio ab Hipp. in fluxion, bus desiderata, una cum crassitie, quam in eisdem curandis requirit, a quibus deducitur ad mentem Hipp. praedictas causas,&ab his elicitas indicationes esse conclamatas. Hoc unum advertendum, priusquam optata,

&adstringentia ad usum redigantur, esse attemperandam humorum acrimoniam, & pravas qualitates moderandas per contrarias, prout sancivit

p. in cit.superiussententia; his enim in vi-iore consistentibus, impossibilis est mixtio prinicta, & concoctio, quia sicuti humores, per

pravas qualitates unionem particularum sanguinis solvunt, corruptionem aliquarum iniciunt. sermentationem pravam inducunt, ita per eas.

dem haec mala conservant, &si etiam sequatur mixtio, vel non durat, qua de causa si equens est Diarrheae recidivatio, vel ab ea intempestive suppressa, alii perniciosiores morbi pullulant. Hoc

modo, attemperato humore, concoctione in istis introducta totum corpus, ct venter exsiccatur,

di fluxio sedatur. Quod si non contigerit, ad exsiccantia descem de in , juxta Hipp. dictatum praescribendo D coctum ex Santalis, Rad Cannae, Ligno Avella. narum Disorium, er summitatum Ligni Colmnei, cum Radue Bistortae, Tormenti , ct Comsolidae majoris. His addendi fleres omni die, pri ex Lincte pisci, er Saccbaro , postea ex Lacte ualdi. beato, er Succo Plantagisis, vel ex Lacte, et Decio Tormentilia, Consolidae, Burs Pasto. ris, ct Potrioni. Diceta ut tenuis, saltem in primis diebus; haee

enim exsiccat, sit attemperans, ideo oriata, &Alica in Lacte cocta utendum, & etiam Pane in Laeta cocto; pulmenta etiam ex herbis conveniunt. Potus ut diminutus, ab hoc enim siccitas habetur, sicut , nimio redundantia humidi, hqua fluxus fovetur. Somnus, si possibile est, pro. longetur , nil enim magis confert ad sistendos fluxus alvi, quam somnus. Si cum Diarrium conjungatur febris,curatio difficultatibus implicita manet, ob diversas, &contrarias indicationes ab his duobus conjunctis

resultanteS.

Pro instituenda methodice hae cura, eonsiderandum posse contingere unionem febris cum

arrhaea: Primo, si Diarrhaea incipiat,&post

aliquot dies febris addatur. Semnio, quando fio. bris invadit privi, &Diarrhaea ei adjungitur. vel in principio, vel in augmento, vel incipiem te vigore; nam si succedat in fine vigoris, cum Ggnis concoctionis, vel in declinatione universali,

cum tunc sit critica, curationem non exposcit.

imo curare piaculum est. Tertio, diligenter perpendenda qualitas, mos, conditio febris, & stru

xus.

In primo casa febris supponenda sympto

Diarrheae, quam diximus fieri ab humore se mentante massam sanguinis, cum istius despinmatione: fermentatio sanguinis, si transeat a d spumatione ad validam effervescentiam, cum accensione, statim febris adest. Α' conditione esseris vescentiae febris erit vel parva, & lenta, vel magna, & acuta, si esservescentia suerit parva, vel debilis, vel magna, vel vehemens: sebris exacerbationes, & remissiones habet dependenter a nova pravi humoris generatione, vel disgregatione in massa sanguinis, aqua fermentata massa istius, praeternaturaliter accenditur calore febrili.& ab ejusdem sermenti transpiratione, vel evacuatione , vel resolutione remittit. In hoc cassi curanda arrhara modo dicto, quia hac cessante, sebri terminus imponetur, cum sit symptoma illius.

In secundo rara Diarrhaea est symptoma sobris, quae calore,&esservescentia praetematurali

corrumpit portisfiem sanguinis, saec ad glandrulas intestinates transmittitur, & fluxu ejicitur. Curatio hujus Diarrheae, cum sit symptoma fobris, ab istius expugnatione Pendet. In tertio eassi, si excretio sit flatens, puIsus parvus, cum virium debilitate, sebrem malignam suspicari licet, & a malignitate Diarrhaeam; ideo ad hanc tota curatio dirigenda. Si febris fuerit acuta, vel a colliquatione, vel a dissolutione masita sanguineae, timenda Diarrhaea; ideo ad febrem debellandam prΘriis remediis omnis conatus applicandus. Si febris fuerit parva,& excretio multa, a Diarrhaea febrem pendere censendum; ideo hax curanda. Si sebris parva. & excretio parva, potius Diarrhaeam a febre, quam illam ab hac provenire existimandum, quia plus potest febris alterare sanguinem pro Diarrsaea, Iicti

illa sit parva, quam paucus humor excitare cum Diarrhaea febrem , consequenter ad hanc tollemdam omnis cura cl.

I , Escribit insenteriam H p. in lib. is af

I ferit. n. . his verbis: Dsienteria cum habuerit, dolor ades per totum ventrem, O to men, er egerit bilem, ac pituitam hoc est mu- cum ct sanguinem combusum. Et in lib. I. de Dista n. 12. idem sentit, dum ait: Ubi corpore

336쪽

Lib. III. Cap. XIX.

calefacto, purgatis acris I, tune ct intestinum ruditur, et exulceratur, oe sanguinolenta V runtur. Unde communis Medicorum Schola, Hipp. inhaerendo, definit insciueriam, Aqui δε-

1ectis frequens, sanguini mixta, cum dolore, θώlcere intesinorum a materia acri corrodente. Per hoc, quod dejectio per alvum sit cruenta, constituitur essentia Dysenteriae, & contradi stimctivum a quocunque ali fluxu alvi; &per hoc. quod sanguis exeat ab ulcere per corrosionem ab humoribus factam, contradistinguitur ab omni alio fluxu cruento. M essentiam ergo Dysent riae, per Hipp. requiritur dejectio, idest exitus

Per alvum materiae humoralis excrementitiae, &noxiae, cum ab hac fiat ulcus; haec dejectio est

sanguinolenta per mixtionem sanguinis erumpentis ab ulcere intestinorum cum excrementis.

Ex quo patet, omnes dejectiones humorales, sed cruentas, in quibus non adest ulcus intestinorum, improprie vocari Dysenterias, sed proprie Dia rhetias sanguinolentas, prout recte appellavit Rhodius cent. a. obfero. 8s., ubi habet multa de

Diarrhaeis criticis sanguinolentis in febribus. Distinguimus Diarrhaeas sanguinolentas a DP senteria per dolorem, & paucam quantitatem sanguinis in hac, ubi in Diarrhaea cruenta copia est major, & sine dolore. Si dejectio cruenta ob ulcus est essentiale distinetivum in senteriae ab aliis fluxibus, est etiam demonstrativum sedis hujus assectus, quae alia non potest assignari, nisi locus ulceris: ideo excludenda illorum opinio, qui ventriculum sedem hujus assectus ponunt,& licet fluxus materiae corrodentis possit esse liventriculo, saltis, remote, etiam secundum Hip. pocratem, non constituit tamen insenteriam, nisi ulcus in intestinis reperiatur.

Causam insenteriae describit Hipp. in cit. loco de assur. his verbis: Morbus hic fit, Mi bilis, erpituita in venas, ac alvum incubuerint; aegrotat

quidem sanguis, ct corruptus secedit; aegrotat autem π intesinum, ct raditur, o exulceratur. Bilis,& pituita in venas incumbens, hoc est venas ingrediens dicitur ingredi, quando in v nis, & in massa sanguinea colligitur in ea copia, quae est molesta. Bilis ergo collecta cum pituita in venis, in copia, & cum qualitate molesta, fit eausa Dysenteriae; modum ostendit Hipp., quia corrumpitur a bile, & pituita sanguis, dum pomtiones istius minus tesstentes hostili qualitati ab

illis morbosis dictorum humorum, pituitae nempe, & bilis, alterantur, ut in excrementa acria degenerent, mutata textura, & modo agendi naturali in praeternaturalem, & cum sanitatis detrimento, eo modo quo ab intemperie servida sanguinis illa generari communiter dicuntur. Issa excrementa, quae a sanguine alterato pro. veniunt , & quae dicuntur sanguis corruptus se. cedunt, hoc est a sanguine separantur, tamquam

quid illi hostile, & cum eo minime miscibile,

oc ad alvum demandantur, ut e corI're expellantur. Via ad expulsionem per intestina ducens dicta excrementa, sunt recensita receptacula pam creas, cystis sellis, glandulae intestinates; arteriae etiam possunt addi, quarum orificia in intestina terminantur; in his enim receptus humor brevi tramite in intestinorum cavitatem effunditur, bili miscetur . nec non succo pancreatico, & pra, cipue in intestino duodeno h mixtione duorum horum acrium, quorum acrimonia in insent ria semper est aucta, humor acris corrodens componitur, & hujus corroso fit major, si humor a massa sanguinis secedens acrimoniam po

tenderit: thaec mixtio potest dici ex bile, di pituita cum Hippocrate. Si mucus intestinorum excidens a glandulis intestinalibus pro pituita accipiatur, prout accipi debet, & etiam succus

pancreaticus crassior, acidior redditus, ab hac

mixtione bilis, & acidi resultat humor valde corrodens, & is illa materia aciis, de qua locutus est Hipp. lib. de Dioeta superius cit., quae intestinorum viam progrediendo, si in mixtione

lentorem, vel crassitiem contraxerit, ut alicui parti intestinorum adhaereat mucum prius, quo haec oblinitur abstergendo, intestinum paulatim per abrasonem subtilium ramentorum exulcerat ; hac de causa in insenteriis, antequam samguis appareat, observantur muci copiosi in emcretis, α etiam ramenta; mucus vero, qui exit secto ulcere, non est mucus intestinorum superficiem cavitatis illorum incrustans, sed liquor albus e corrosis intestinis extillans, & qui illorum nutritioni servire debebat incrassatus, & cum sanguine reiectus; idem evenit, si a plicaturis,& cellulis intestinorum motus humoris sanguine secedentis, & h supradictis partibus depluentis suspendatur: ibi enim quiescente humore, quae dicta sunt, sequuntur incommoda, hoc demonstrare voluit Hipp., quando dixit, Dysenteriam fieri a bile, &pituita; bilis corrosionem sua acrumonia , pituita crassitiem huic composito tribuit, demonstratur a dictis humorem insenteriam parientem esse corrosivum, cum crassitie. & lemtore, quod experientia fit notum, cum Diarrhaeas. observemus a bile vitellina, porracea, dc aerugi

nosa, sine Dysenteria, quia dicti humores fluudi, cum tenuitate cito pertranseunt intestina, nec illorum motus retardatur, vel prohibetur, ideoque intestinorum partes, per quas transeunt. non corrodunt; haec ratio excludit necessitatem

in medium adducendi qualitatem occultam, pro explicando, cur ab hurnoribus acrioribus non fiat insenteria, quae observatur a minus acribus, quia isti ob moram ab eorum crassitie imper

tam continua actione partem, cui adhaerent, ita assiciunt, ut corrodant, qui vero sine mora fluent non corrodunt, licet magis acres, quia Per moetum fluxus illorum actio est transiens, ideoque minus activa, cum intestinorum superficie com roduntur etiam parvae venae, vel arteriae illi parti alimentum deferentes, vel arteriae illae, quae glandulis intestinalibus inseruntur, quibus corrosis

sanguis effanditur, & humori corrodenti ,& millam

337쪽

illam partem tralueunti miscetur,& una simul

permixti secernuntur humore excrementitio iam guine tincto exeunte ab hac venarum corrosione

uleus intestini etarmatur; quod aperte testatus est Hipp. in illis verbis cit. sententiae, Et intris sinum ratatur exulceratur. Nec obstat huic dicto Hipp. apbor. M. fiat. 6. , ubi ait: Si ex intestinis tenuibus aliquid disinum fuerit, non

coalescit; quod asserit etiam superiori aphor. I 8., quibus utuntur aliqui ad negandum ulcus in Dysenteria, quia non esset sanabile in Hipp. senten. tia, non obstat inquam, quia dicti aphor. Ιωquuntur de dissectione alicujus partis intestini, quae sensibilem. & laesam unitatis solutionem inserat, & cujus latera non possint ad invicemuniri, non de abscissione,& corrosione alicujus partis intestinorum, in quκ unitas intestini cum integritate suae cavitatis conservatur. Tenue intestinum suam habet profunditatem, non una indivisibili superficie constitutam, sed ex pluri. hus, quia crassitiem aliquam habet; potest ergo abradi una superficies,& etiam plures, servata integritate unitatis in sua cavitate; & in hoc cavi non dicitur dissectum intestinum, quod uia, talem retinet, saltem secundum cavitatem, sed abrasum cum integra cavitate, sed inaequali in sua superficie abrasa, quae inaequalitas dicitur ulcus , quod est sanabile, observata unitate cavitatis in parte; quando vero ab ulcere perforatur intestinum, tunc quidem ulcus est insanabile, quia latera, seu labia partis solutae non possunt uniri, nee illi immediat E medicamenta applicari; ubi vero ex vulnere secantur intestina tenvia, & vulneris labia uniri possunt,& remedia applicari imtestinorum soluta unitas curatur, & de hoc innuis merae extant apud Chyrumas observationes, quia licet partes similares, inter quas sunt intestina regenerari non possint, divisae tamen uniri possunt per callum,uel quid aliud simile. At omnem solvit

dissicultatem autopsia, quae demonstrat in apertis cadaveribus Dysentericorum ulcus intestinule,&ipsa excreta de ulcere nos certos faciunt,

quia prim5 exit sanguis, post cum eo puris ex itus apparet, sed pus post exitum sanguinis ulceris fgnum est ex Hipp. apbor. Si quis pus,

aut sanguinem minat renum, exulcerationem Agnificat; in insenteria vero utrumque reperitur, consequenter in hac est ulcus. Causa Dysenteriae, hoc modo explicata, non potest damnari, nec rejici, quia sit menti Hipp. aperth contraria, lichi in cit. lib. de ames. n. 25. , agendo de Lienteria, ait: Hunc per eadem cura. to , velut d osenteria detentos ; si cura est eadem Dysenteriae, & Lienteriae, eadem etiam causa; sed li data superius eXplicatione causae Lienteriae,& Dysenteriae notabilis diversias, imo contra. rietas in curatione dictorum symptomatum manifeste elucescit; ergo data expliciatio est contra

mentem Hipp., ideoque damnanda. Et apertius demonstratur explicatae causae repugnantia cum Hipp. doctrina in cit. lib. n. 26. , ubi habet, Ioquendo de Diarrhaea, Morbus as tem ab iisdem fit, a quibus etiam intesinorum levitas. Hi morbi, insenteria inquam, & Lien.

teria , ac Diarrhaea, sive profluvium ventris,

similes sunt, sed a data explicatione causae in his morbis apparet manifesta dissimilitudo; ergo non est cohaerens doctrinae Hipp. Propositam dissicultatem arduam, sed non imresolubilem fateor. Quando Hipp. dixit hos moris bos esse smiles, non voluit esse similes in omnibus circumstantiis, dissimiles vero in aliquibus;

quo demonstrato, dicta explicatio manebit vera, di integra, & Hipp. doctrinae conformis. Hos morbos smiles in origine demonstravit Hipp., cum, loquendo de Lienteria, n. 2 s. ait

Fieri a defluxu pituitae is ea te, o superiore

ventre in ventrem inferiorem. Per superiorem ventrem omnes partes supra ventriculum intelligendae sunt, & arteriae, quae deserunt sanguinem ad ventriculum,& humores ad glandulas illius, quae ex eo quod oriantur a corde, dicuntur in ventre superiori; & quia humorem, quem

continent, vel in pulmone, vel in corde elab ratur, vel a sanguine in vasis harum partium, utpotὰ calidiore existente, & activiore, ideo quemcunque humorem receperit ventriculus ab arteriis, dicetur recipere a ventre superiore; ideo Hipp. originem horum morborum non restri xerit ad solum caput, sed ad totum ventrem sinperiorem, in quo continentur omnes illae partes, quas enumeravi in Dissertatione de Lienteria, &civia demonstraverim materiam Lienteriae, Dia

rheae. & senteriae provenire, vel a partibus

supra ventriculum, vel ab arteriis, deiNonstravi cum Hipp. provenire a ventre superiore, ideoque ratione originis materiae, hos morbos esse similes

confirmavi.

Sunt etiam hi morbi similes in curatione, prout demonstravit Hipp. in illis verbis: Et oportet ipso; sic fanare, it aut defluxum a capite, o a superiore ventre intercipias, aut

avertas. Intercipere, & avertere materiam fluentem ad ventriculum, & intestina est indicatio communis in Lienteria, Diarrhaea , & Dysenteria, sicuti communis est exsiccatio materiae fluem iis, quam innuit Hipp. incit. n. , dum ait: Deim

de reliqua cibis, ac potibus curato, d quibus venter, er Iotum corpus re siccetur; cum ergo hi morbi, ex mente Hipp., similitudinem inter se habeant in origine, & in curatione, licet in aliis eircumstantiis sint dissimiles, doctrina Hipp., α

data explicatio caularum horum morborum imtegra, vera, & secundum Hipp. substitit. Causae externae, sunt omnes illae, quae bilem In massa sanguinis colligere possunt, & sunt omnia alimenta calida, acria, aromatica,& aer calidus, & exercitia, & labores violenti, mixta

cum eis, quae pituitam etiam generant,&principue acidam.

Α' causa externa simpliciter insenteriam admittit Mn. in lib. I. de Diaeta n. I 2. , ubi, M.quendo

338쪽

Lib. III. Cap. XIX.

quendo de damno illato ab alimentis ingestis,&nondum a ventriculo egressis, si novi superaddantur, ait: Verum malum multo majus postridi

accessit. 'um autem quotidie augescens idest cibus fortius insaluerit, id quod prius ines.superingesa superat, ct calefacis, G perturbat corpus , 6 profluvium ventris facit; sic enim n

minatur quamdiu ipsum alimentum putrefactum secedit . Ubi aurem calefacto, purgatio acris far,rtinc es intolinum raditur, ct exulceratur, ersanguinolenta egeruntur s hoc autem L ent ria a mala intesinorum affectione appellatur. Quis in hac sententia non videt delinealaminis senteriam a causa externa, nempe ab alimentis ingestis, super ea, quae adhuc in ventriculo re manebant, ut inconcocta, & simul corruptis quod aperte declarat Hipp. in illis verbis: Sic enim nominatur alvi profluvium, quod dicit

fieri 1 cibis modo dicto superingestis quam iis psum solum alimentum putrefactum fecedit;

alimentum ergo prirexistens in ventriculo incinctum, & aliud de novo super ingestum incalescentiam concipiendo simul putrocunt, & pro fluvium aIvi faciunt. Cum vero materia hujus profluvii acris facta fuerit in calescente corpore omnis enim putredo putrescens corpus acriminnia persundit, quam actio caloris externi sum veniens auget, ut docet Mechanica, a qua accipimus, omnia acria ab igne supra um acrio.

ra fieri tune Dysenteria supervenit. Ab hac Hipp. doctrina deducitur, qua ratione ab una, & eadem causa, & Diarrhaea, & insem teria proficiscatur,& etiam quomodo alimenta acria, ut Allium, Caepae, Raphanus, ct Sinapi

condita Dysenteriam pariant, nempe putrescem do, cum Per putredinem eorum acrimonia naturalis intendatur, ut corrosiva evadant, & eindem pacto fructus dicti horarii in copia tali imgesti, ut concoqui non possint putredinem se, eunt, a qua eorum aciditas natuSis demonstrata a lacilitate, qua eorum succi acescunt, ita intemditur, ut corrodere valeat,& praecipuὸ post in. calescentiam, eorum sermentatione excitatam; dixi enim de Cholera horum fructuum succum esse valde sermentativum augetur enim acrimonia ab illius calore excitato, ut corrosioni stvalde aPtR. Inter causas externas enumeratur etiam Mercurii inunctio procura luis Venereae, quae quam doque Dysenteriam cum torminibus excitavit, sicut Puisis Adamantis non bene trituratus, ut

refert mormius in Musto suo de Adamante, &Zacutus Lusit. lib. 2. Prax. admir. obsiem. I6.

sui navigant in Indiam, ex esὰ carnium putridarum incidunt in DUenteriam, ex relatione Othon. Heurn. In omnio, o India es frequens D enteria, ex esst carnium, animalium cassia sistitari nutritorum. Ulcus pedum diuturnum curatum D enteriam letialem intulis e , obse vatum est in observ. German. anni II. fol. I s.

Lindanus recenset D enteriam as aquae potisper canales plumbeos discurrentis. A suppressone mensum per septem annos D enteriam

ortam narrat Hipp. lib. 4. de morb. popuI. n. 2I. Materia acris, quae corrodit intestinum, cumst improportionata organo sensus Tactus in membra sis intestinis posito, & violenter in hac agat, parit tormina,& dolares, qui etiam ab eadem materia acri per partem ulceratam

transeunte excitantur.

Disserentiae insenteriae possunt desumi a d plici grado ab Hipp. observato in Dysenteria:

Primus in apbor. 67.θLI. 7., & consistit in parva abrasione superficiei intestinorum in minutas partes, quae ramenta dicuntur, o quin sunt verba Hipp. egesiones instare permiseris, er non m veris subsistunt, xelut ramenta. Secundus gradus est in laesione glandularum, quae tunc fit m nifesta, quando carunculae, quae non sunt nisi partes carnis intestinatis, vel glandulae hujus orificia custodientes, cum excrementis, & sanguine exeunt. De hac dicteremia locutus est Hipp. apbor. 26. Oct. . Si a D enteria occupino, velut carnes s erint, let e es. Λlia est benigna, quae eu sine symptomatum vehementia, & cum virium robore: alia mal, gna , & contagiosa, quae contagio serpit, & pta, Iragatur,oc qui sella, in qua insenteriae evacu tiones erant, usus est, Dysenteria corteptus fuit; imo ex relatione Et dei in obser . p. Io . Contracta fuit insenteria ex cannula siphonis, quo ut, mur in Clysteribus imponendis, non bene silvita, qua antea insentericus filii usus. De hae maligna, & contagiosa insenteria non loquitur Hipp. Habentur servationes apud Schenkium

narrat, DUenteriam commissamgraseri in Cinnes, or Feles. Cujus causa est limentum, hoc est substantia subtilis in sanguine collecta, ex minuistissimis, subtilissimis,& valde mobilibus, acribus. corrosivis, & activis particulis, ab eodem semguine secretis,&in unum cum particulari te tura unitis, cui inest etiam vis corrodendi, ob particulas corrosivas, quae concurrunt in ejus compositione. Huiusmodi corpus, ratione vola. tilitatis, & validae actionis, se insinuat in alias partes sanguinis,&eas in similitudinem suae naturae,&texturae elaborat,&ita se multiplicat,& etiam aliis corporibus facilε se communicatillorum sanguinem, eodem modo depravando, in quo consistit contagii natura, hoc venenum in sanguine collectum hunc acrimonia depravat, in excrementa acria commutat, quae postea ad

intestina delapsa haec corrodit, & Dysenteriam

parit.

Signa recensentur ab Hyp. in allata sententia lib. de WV ., & patent in fluxa alvi copioso, cum dolore, & sanguinis excretione. Signa causarum: si ab errore externo, colligutur ab aegri relatione; si a bile in sanguine, prin

cessita

339쪽

a r o De Morbis Infimi Ventris.

eesserimi mula bilem e gregantes, temperamentum adest biliosum, & febres serE semper coniunguntur, & symptomata sunt vehememtiora: a malignitate virium subita prostratio habetur, excrementa summe scelent,& sunt l, quida multum, & pravi coloris, & est coni, glosa. Signa prognostica describit lib. δε acte r. n. a . Fit hic morbus et longus , o laboriotis . oeteibalis , e Auidem robum adtac corpore cur rur ,spes es fugae Is vera colitquato jam, oe vem tre omnino exulcerato, nulla vitae spes superes. Et assor. .s I. Di cultas intesinorum, sab atra bile inceperit, lethalis, & hanc credo esse malignam insenteriam. In lib. 6. de morb.

pu sui. 7. In D enteriis longis cibi fastidia, mala, tum alias, tum s insuper febrierint. Et in apbor. 3.fur. 6. In longis di cultathlus intestinorum cibi auersationes, malum, oe cum febre pejus s & apbor. I. ejusae se I. Quicunque lie- κω ὰ di ultate intesinorum capiuntur, hi simperoeniente longa aescultate intesinorum aqua

intercus, aut levitas intesinorum a enit, o moriuntur; apbor. tamen 8.sur. 6. ala: Lien

si ,sic enteria successerit, bonum, intellige de

brevi. Et lib. Coac. praenot. n. I. D d entericis

vomitus bdosius, ter in principio, malum ἰ dc ibidem : D enteriasuppressa intempsive, abscessum in costis . aut visceribus , aut in articulis fineis; α apbor. y fur. 7. In delirio is senteria,

bonum. D enteria in omni inflammatione, ct morbo acuto, mala. Pueri, usque ad decimumarinum maxime moriuntur, quam alii in alia aera te, DUenter e commodis. inκ est non valde moelastae, nec gravibus symptomatibus a ciatae,

morbos praerasentes sanant. In moidis Φben. teriae non periculosae, nisi dolor assuerit magnus, aut aliquod aliudignum I haec habet Hipp. lib. 2.

Curam hujus affectus describens repp. in eis. text. 24. de Me t. Ait: Hujus, ubi purgaveris caput, pharmaco in potis exbibito, quod sursum pituitam purgat. Indicationem elicit caput puris gaudi per vomitum, hoc est superiorem ventrem, quod idem est, ac totum venosum genus, 1 causa, quam determinavit esse pituitam, d bilem a capite,& superiore ventre. Existimavit enim Hipp. avomita cohiberi alvi fluxum. ut ostensum est in praecedenti Dissert. Ratio iundamentalis Hipp. hanc indicationem firmans deducitur a natu a

Dysenterias vomitu curante, ut patet in apb. I S.

s I. 6. A longo alii profluvio habito spontaneus mitus superveniens, morbum solvit; &ab universali axiomate in Medica Schola vigente, revellendos esse humores ad partem affectam ruem tes. Bilis, & pituita ruit ad intestina, & haec

exulcerat: ergo revellenda, nec alia est tutior via revulsoni excrementorum ab alvo, quam per vomitum. Medicus debet imitari Naturam; haee curat Dysenterias vomitu, ergo Medicus debet ocitare vomitum. Nee prohibet hanc revulsonem humorum per vomitum, tractio istorum ad partem nobilem, nempe ad os ventriculi, cujus irritatio est adeo periculosa in Cardi algia . Nam experientia docet, bilem vitellinam, porraceam ,&aeruginosam Pervomitum sponte excerni, sine noxa ventriculi.& sui orificii, & in vomit si ab antimonialibus acerrimi humores expelluntur, illaesa substantia

ventriculi. Addo, laesionem provenire ii mora, quam trahunt humores in parte, prout explicatum fuit superius de causa in senteriae; in vomita vero per medicamentum excitato, cum con tinuo ab hujus stimulo excitetur ventriculus ad rejectionem excrementorum, istis mora non permittatur. Ulterius, non sola bilis acris per vomitum excernitur, sed unita cum pituita, sero, lympha, ut patet ab inspectione excretorum per vomitum a medicamento, a quibus acrimoniabilis attemperatur, ut nullum supersit corrosionis periculum; convenit ergo, ex auctoritate Hipp., ct ratione, vomitus in insenteria, & licet huic sententiae videatur contrarius supracit. rext. n. 3. Coac. praenot. determinans Iomitum biliosum

in Dysenteria esse malum, si intelligatur text. , prout intelligi debet, de vomitu continuo, vel frequenti, itaut ex hoc, &ex Dysenteria quasi constituatur Cholera, vomitus erit ominis malicum insenteria, nam haec est pejor alvi fluxu simplici , cum Cholera inseparabiliter unito. Printerquamquod Hipp. loquitur de fluxu bilioso

sincero,&Omnes evacuationes spontaneae sincerae ex eodem, in quocunque cassi sunt inalae.

Fateor a validioribus vomitivis abstinendum, quia valde naturam prosternunt, & mitioribus utendum, qualia sunt, quae proposuimus de Dia rhaea, & tale est illud Sal. Vitris U. Sal. Vitriol. 3. i. Sstr. Θdon.

aquae Betonicae Aquae Cinam. I. i. M. Facta revulsione humoris 1 parte affecta v mitu, & eodem superiore ventre, & universo corpore purgato, humores in intestinis existentes respicit Hipp., &ab illis elicit indicationem secundam purgandi, ut citius exeat, & cum minori patientis incommodo. Pro hujus executione utitur Lacte cocto, dum ait, Et alatim lacte cocto elueris. Ad plures libras exhibendum Lac, si purgatio habenda. Sed duo magna documenta in hoc restrinxit: Primum est, quod purgantia in insenteria sint blanda,& ab omni qualitate acri, & irritante immunia. Secundum est, quod Purgantia pro Dysenteria, sint etiam attempe.rantia acrimoniam humorum. Hinc si Lacte non

dissumus uti, exhibeantur Dr. R . AI S. iiij. . dissoA. in Aquis Portulacae, superbibendo post horam L. iiij. Aquae Nocerae. Vel V. Mannae elerii. J. iij.

dissolo. in sq. Seri caprini ,s perbibendo ejusdem Seri A. ib., in quo Sy. de Rof sce. I. o. aeissuvantur. Vel

340쪽

Lib. m. Cap. XIX.

a. S. I.

sim in Aqua Plantaginu, vel Se emini maser. Superbibendo Derectum Hordei imregri, cum cortice Liquiritiae. ct Passularum, ad L. istis admiscenda semper Opiata. -ι Phil. μυῖα ad 3. a. , vel Nepothes ad gr. IL, vel Laia. CNon. ad gr. xli., ad sedationem labrituum. α sanguinis aestita. & doloris. Tertiam indicationem a toto corpore elicit. dum subiungit: Reliquum eorpus curato. In hoc adest biIis mota, hoe est effervescens, acris, em rodens.& ulcus in intestinis; Menandus ergo b, Ila aestus , pro quo nihil melius Santalis rub., Pa. pavere errat. . Tinctura Rofarum, er optatis; temperanda aerimonia bilis, Mnebo. Endisia. Nenobare, Malua, Lacte. Sero, O aridis inmaei, Spiritia Virrita dulci aro. Uleus vulneraria requirit inseritu describenda. His indicationibus correspondent Muentia remedia:

. Lactis Caprini J. viij. Aquae summitat. ereus Isi1

Laudant optat.gr. b. M.

Saracenicae Jfacta colat. adde Laud. v.Ε . U.

Tinctura Santal, MIRU. parum aridam, quia acidum ulceribus inimicum. Lauae G.gr. v. Lae crudum, si febris non adst, vel cocium, si istis. praedictas adimplet indicationes, vel si eo. quatur, aliqua ex desaiptis herbis aqua misceri potest pro coctione, dendo tacti cociogutt.ωρ. Laudant optati e doniati. De venae sectione mentionem non laeti UpK, ideo tamquam inconveniens non exercenda ; quia Hipp. de hac non loquitur, nec sanguinis quam litati exeunti convenit, cum pauca sit, nec hinmori bilioso corrodenti competit. Si vero iam minis copia exeat, si plenitudo adst, si ex dolore inflammatio immineat, tune mittendus singuis, quia haec correspondent generali praecepto mit. tendi sanguinem. Dixi, ulcus in intestinis fieri ob moram hinmoris eorrodentis in parie; ab hoc elicit Hipp. indicationem quartam, alvum quotidie promo.

vendi , dum ait: Pinguibus, ct dulcibus, ae n. quiaeis semper ea, quae infunt, ex alis subaurito,

quae continuam connotat purgationem, sed --

dicam, aqua educatur humor soli , qui est in intestinis, nec mora et concedatur; ita prohibetur maior ulceris dilatatis, dolat minuitur, & eon. tinua ulceris abstersione ulcus consolidabitur. In hoc genere sunt, Oleum A d. D. reci M. f. Γῆ. e ibitum in jure pluui, Succus Hordes factus liquidus eum Aqua Florum Papameriserear. , ct eum hoc dyssolvatur S. A. Mannae. OL, vel Ius, rem Acin. Mailvaram, Passiularum ad J. vi. in inaforti expressione, cum adlatione Mel. RU. . a I. u. Retrimenta Uvarum dulcium expressarum,sed adrie suem aliquo madida in aqua infudis tapp. . o facta colatura exhibet hane in D enteria ; post fieri cum Aqua Plamininis ; cum hae tamen advertentia, ut exhibeatur , ure caruerit aeger, ita montiue HipILDulcia enim effervescentiam augent se item.&oleola,& pinguia pabulum calori febrili prae bent; praestate ergo febre, alia via incedendum est, nec praetermittenda ista Indicatio, sequens potio valde commendatur: U. Sebessen n. viii. vel x. Palia. manae contus I. d. vitis inrua facta cum Hordeo non is nisauh. i. , facta expres. μι. O exhibeatur. Huius generis sunt remedia illa. quae describit Hipp.M. 2. de morb. mulier. in fine in notis n. 7. m. ventia, seu Iaxantia exhi-ntur mani, quae M. temperant, superius desoUta, post levem nam. De mcium, febre existente, habet omnes partes requisitas is praedicta indicatione. Clyta. ribus ex Lacte, cum decoctione vulnerariorum, istum uti possumus eum stactu. Si hae curatione morbus non cedat, ad generalem triclicationem exequendam transeundum, quam exponit Ilp. n. 26. eis. lib. Deisiae reliquaeibis . of potuiss curato, a quibus venter, o t tum corpus reflaretur. Exsicratio fit humidictu. Etione; tacitas enim est privatio humiditatis, ideo in Me n. ait: mnesursum versus reficeato. veratro in id dato. Evacuatione per vomitum vult exsceari; s vero purgatione, & vomitu peracto perduret Dysenteria, raec liceat iterum purgatione per vomitum uti, ob virium imbecillitatem , ad eductionem humoris per alias vias deveniendum; quod consuluit Hipp. in eod. n. . imponendo interceptionem,& diversionem hinmoris 1 superiore ventre ad intestina . Hanc indi. rationem aulurnpilent disretica, oc Hapboretica, prout demonstravi in superiori Dissert. de Diar. rhaea. Exsiccantia insensibiliter in hac indicatio. ne eomprehenduntur. & adstringentia, quae a Natura siccandi ficultate donata sunt. Diuretica ergo, ficaeSaphoretica desciipta de Diarrhaea, tentanda . cum animadversone ibi se. cta, nec saris ab istis removere debet. cum hujus causam eradicare possint. Adstringentia convenire in insemeria, uni. versali consensu firmatum en &Hipp. lib. 1-de morb. mulier. maintis M a risu. 7. confirmat, adstringentia pro eum D senteriae proponendis,&est quinta indicatio. De tempore utendi, talum poeta esse dubium. indicorum turba in Ss prim

SEARCH

MENU NAVIGATION