장음표시 사용
311쪽
Σ or De Morbis Infimi Ventris.
evenit, quia talis alimenti copia, licti secundum se sit moderata, respectu tamen magnae debilit, tis fibrarum est excedens,&istis gravis, ideoque illarum motum impedit, cum descripto effectu. Dicta de tota massa chylosa applicari possunt portioni ejusdem crassis indigeuae, resistenti vi enervatae fibrarum, & quae est velut fiex alimentorum; retenta enim talis portio alimenti, semper magis incalescit, a dispositionibus ad putredinem ob moram acceptis, pravas qualitates ac,
ditatis, vel amaritiei, odorisque stetidi contrahit, di paulatim in status resolvitur. Ab his omnibus pendent illa symptomata,&amictiones ventri. culi, quae in fine digestionis alimentorum multos
Causa debilitatis descriptae fibrarum , est earum
textura, rara, mollis a principiis generationis, vel talis reddita a copia humoris serosi eas irri. gante, vel intus, si cum succo nerveo fibris moetus virtutem, & sorsan nutrimentum praestante misceatur, vel extus, si in cavitate ventriculi colligatur, ab hujus copia seri laxantur fibrae membranarum , molles redduntur, cum impotentia ad validam contractionem, & ad motum peristatb
Signa diagnostica sunt manifesta ex dictis,&symptoma non est spernendum, cum incurabiles
quandoque ventriculi passiones gignat; & si a nativitate dicta laxitas contracta suerit, est sere incurabilis. Indicatio est, fibras humido superfluo Iaxatas exsiccandi; quod habebimus primo a purgantibus1aepius recensitis, sed praecipue a Pil. Masticinis, Abisa inis, Cratonis, addendo albqua grana Magisterii Dianae, vel Mecbracan.
Secundo ab alterantibus cum exsiccatione, nempe
cel Pulsis 'malisbur Rrercetani, cum Aqua, oesico ne Melissae, sunt effracta ad exsiccam dum. & ad robur fibris impertiendum. Jus C lumbi turrialis, eum dictis cinis, ct herbis parin rum valet, sicut Vinum Hippocraticum, ct Aquavitae aromatdus condita.
Dioeta sit cibi ficilis concoctionis, nec istis is
Rdor ventri Ii, est altera disserentia do.' Ioris hune assistentis,&est Immoderata
Mer Descentia, er ebullitio materiae acris, e smίinae in ventriculo, quam sequitur calor praeternatur sis a ventriculo a gulam usque pertingens, ad instar fumi ignis copiose assurgentis , ct principue in eruptione ructuum , cum quisus exit materia suida acris calida, summe molesta, cum specie corroseonis. Hie humor, seu materia inventriculo existens, vel a flatibus sursum peroesophagum impellitur, vel in ipsis flatibus in bullas contractis colligitur, & in exit a ruptis bullis contentus humor diffunditur per oesoph.
gi substantiam, cum ardore,&corrosione. Causa hujus affectus sunt humores acres c
lidi, ex sua natura iacile fermentationem susci.
pientes,& in alios inducentes. Generantur isti humores in corruptione alimentorum in ventriculo, a qua acrimoniam, α calorem suscipiunt. Corrumpuntur a sermento ventriculi nimis activo, vel , calore excedenti circumstantium partium, si ab istis procedat cinpiosa solutio, & exaltatio partium sulphure rum,& salinarum, quae unitae acrimoniam humori, in quo uniuntur, impertiunt; vel ob dii tam nimis eorum moram in ventriculo, vel ab istius aesta ab aliqua causa concepto, ut a vi lento exercitio post cibum; vel ab alimentis talem humorem acrem aptis generare, qualia sunt pae, Allium, Porri, Caseus vetus, oc putridus, dulcia, mellita, quae faciJE in acorem degenerant, & rancida; vel humor talis transmittitur aliunde ad ventriculum, & iacile bilis vicina adhuc transit, dum in intestino duodeno coni,nuo fluit; ideo biliola frequenter ardorem ventriculi pariunt. Huic symptomati potest accommodari sentemtia Hipp. in lib. . de morb. n. V7. descripta his verbis : Si cibi maneant in ventriculo ampliore tem
pore, quam opportunum es , ct alii ia iisos incia
dant, corpus utique repletur sed praecipue verutriculus γ er dum premtintur a plenitudine venae, calor, O dolor corpori accedunt, & magis ventriculo, in quo adest plenitudo; & hujusmodi
plenitudo semper est conjuncta cum ardore, dulia incalescunt venae, ut ait Hipp. , icilicet calesce
tibus venis, postea subjungit, oes calido adhuc
existente ventriculo calidior, quam opportunus
est,spiritus, hoc est aer, homini aceeaat, nihil miri es bominem ex tali intellige calore )DHire ; cibi effervescentiam magnam cum calore1uscipiunt, & cum hac acrimonia exaltato nimis ab illa sale, & sulphure alimentorum; t lem ergo admittit calorem Hipp. in ventriculo, qui per calorem aeris in febrilem intendi potest. Dictus calor ardorem ventriculi parere sussi. ciens est, & hunc calorem a longa mora alimem torum in ventriculo deducit, a qua fermentatio
valida eorundem provenit, & etiam corruptio. unde acrimonia, acredo, & corrosva virtus in alimento concocto, quae una cum calore, a
dorem ventriculi efficiunt, ut plurimum vero succedit, vel ab acido ventriculi nimis acri, vela bile in ventriculi cavitatem ab intestino duo. deno ascendente, vel 1 nimio calare sanguinis
per substantiam ventriculi circulantis, & petrartes
312쪽
partes huic proximas, quo sal,&sulphur albmentorum in eopia summε exaltatur acrimonia inficiente partem massae chylosae. Alimenta inia,& aromatica valde e serunt ad hum ardorem,& ad materiam acrem generandam. Indicatio est, bilem purgandi, si in aegrotante excedere cognoscatur. Se ndo calorem. & es servescentiam temperandi, una cum acrimonia.
Quoad primam, ea proficiunt, quae dicta sunt superitu de vomitu ,& de dolore ventriculi oQuoad secundam, exigit haec refrigerantia, &acida , ut Aqua Portuiacae, Acetosae, Boraremis , Sonchi, decoctis Trifolu , DL Vitis, capreoArs ejusdem , Berberis , Tamar forum I his addendus Spiri Nitra, Vitristi, SH Privetellae, INLrrum purificatum. N. Succi Portulacae I. .. Aquae Endioiae J. iiii. Salis Prunesiae 3. i. M. Per plures Ses exbseatur. Valent omnia te racta: Terra sigillata, Bolus Armena, Creta, Cornu Cersi inum, Ocia. Cancrorum. V. Terrae Agillatae a et mli ArmenAE IConfervae fructuum nos th I. . M. Superbibatuν Aquae summitaris sciercus I. v. , eum I. i. ser. Portulacae, ver plures Hes. Onose res, vel fructus Rose bivestris, quando se riuntur fibrisiae, quibus arisii carni ad rent,
sunt arcanum in ardore ventriculi. Carlina, cum
semine ,solo visu, His θ tomati medetur, teste Ved is in Am nitatibus Medicis, ubi plura νιῶ d. hae herba.
Diceta sit refrigerans: vitentur cibi acres armmatici , sale conditi, vinum generosum, & vetus.& aromaticum. Cyathus aquae post cibum, es servescentiam inordinatam Himenti prohibet,& istius causam debilitat.
DIcitur attritio ventriculi, quando velut dissolvitur, cum molestia quadam,& vitium desectu . Hic affectus potest definiri, Palso orificii ventriculi, eum languore virium ,stuMAtate totius, pussu contratio . odi cui respira.
Haec passio non est cum dolore, alioquin eo veniret cum Cardialgia; est tamen afflato mo. Iesta, post cibum affigens velut ab oppressione.& qualis experitur ab Hypochondriacis a stata orificium superius ventriculi premente, quae flatu erumpente cessat, ad differentiam aliarum passionum dicti orificii, quae ab humoribus, vel flatibus origi m ducunt; unde patet, non loquinos de illa attritione ventriculi a GaI. descripta
lib. de praecog. ad Posthumum cap. II., cujus causam refundit in cibum, antequam excernatur
exa hiantem; huiusmodi namque affectio potita
referenda ad ventriculi adstrictionem, de qua sinperius locuti sumus. Huius affectus causa in obscuro abscondita,&lucem pro ea detegenda ab Hipp. exposcam,&hanc largitur in lib. de flat. n. Io. , ubi explicat, euomodo a cibis frigus,& horror corpori accedat; & quamvis ejus ratio nostro casui applicarimi possit, dum loquitur de frigore a cibo diu in ventriculo commorante, & in attritione ventri. culi, de qua modo agitur, paulo post a cibo cor. refrigeretur; nihilominus eius vestigiis inst. stendo, pro prasentis casus causa detegenda linmen accipiemus. Frigoris causam vult esse rest, gerationem sanguinis a statu, & haec causa est valde rationabilis; si incalescit corpus a calore languinis, hoc oppresis,&diminuto refrigerari necesse est, vel ex eo quod minor calor, respectu majoris dicatur frigiditas, vel ex eo quod calore corporis diminuto, ambientis frigiditas ei magissensibilis sit, non potest diminui calor sanguinis. nisi diminuatur motus cordis, a quo sanguinem calorem accipere dictum fuit de morbis Cordis. Hujus diminutionem in hoc symptomate, cingnoscimus a missi & contracto,&parvo.Quomodo a cibo praedicta surgant sympi mala, explicandum dependenter a calore debili ventriculi, & sermento languido, quae I cibi
quantitate opprimuntur, ut in destinatam non exeant actionem cum virtute necessaria, prout demonstratur ab hoc symptomate invadente, ut plurimum convalescentes, quorum calorem, &sermentum ventriculi praecedens debilitavit morbus, & eos simili debilitate affectos, ratione sui temperamenti, & eos cibi quantitate ventric tum ad extensonem implentes, a qua caloris, αsermenti actio conculcata languet; quapropter β cibi moderata quantitas dicti caloris, & se menti oppressiva sit, statuendum est, hanc opis pressionem procedere a magno languore caloris. α sermenti ventriculi, qui etiam a parva cibi quantitate opprimuntur, cum impedimento suae actionis. & molestia sui organi, cui insident. Hujus exemplum habemus in quantitate ligno. rum ignem magnum suffocantem, & in parvi lignorum quantitate parvum opprimentem. Cinra istius symptomatis caloris oppressionem, &languorem mani sestum facit, succedens a Pipere in Vino exhibito, & a calidis ventriculi somentis, prout colligitur a Boro lib. II. Priar. cap. 9. Oppresse calore. & semento ventriculi a cibis, remanet in istis lasermentatio propria, de quaia Dissent. de concatione actum fuit, quae cum non1uificiat ad ciborum concoctionem, exhal tionibus , & fumositatibus viam aperit, non aliter ac in igne a copia lignorum oppreta solus sumus relinquitur. Ab his exhalat limibus.&fumost tibus plexus nerveus orificio superiori ventriculi implantatus opprimitur, & vellicatur Ieni moris dicatione, sed cum aliqua tristi sensatione, non dolorifica, sed molesta, cum spasmodico motu,
313쪽
.sed leni, quo succus nerveus in eo contentus expellitur in cavitatem ventriculi, & oppressio novi succi receptionem prohibet, unde molestiesensationi languor ventriculi coniungitur. Μωtus spasmodici plexus fiunt communes nervis cardiacis, Cum hoc consentientes, & commemcium, ob connexionem conservantes, a quibus motus cordi diminutus tantummodo conceditur; ex quo pulsus contractus. Ad hos motus spasmo. dicos refertur nimis exquisius sensus fibrarum ventriculi, cui alimentorum qualitates etiam moderatae, & pondus ipsum en molestum. &irritativum, adeoiit in contractiones spasmoel, cas fibrae membranarum, & nervi ducantur. Tmlis sensus contingit, quando mucositas obliniens
extimam superficiem membranae cavitatis ventriculi valida abstersione, vel resolutione descit. ut accidit in copioso, & frequenti vomitu, &Purgatione Per medicamentum. & in magna inedia, & aliis de causis. Hoc munimento fibris desciente, a quo actio qualitatum alimenti moderabatur, haec tota in fibras recipitur, cum illarum molestia. Istis tristes fert suppetias sumossetas a cibis ad cor exhalans, vasa sanguinis opprimens, vel nervos ea circumligantes ita compreLsone afficiens, ut parum sanguinis in cor effundere valeant, unde pulsus contractus, dum parva copia sanguinis in cor effunditur, maior remanet in pulmonibus, aqua impeditus eorum motus,
difficilis exurgit respiratio, aucta a sumositatibus
ventriculum distendentibus, cum prohibita erapansione Diaphragmatis. Humor acris,& mo em in ventriculo contentus, huius symptomatis est causa; cum enim quiescit, nullius est incommodi , ubi vem 1 cibo intromita motum acceperit, tunc vim suam in orificium superius ven. triculi exerit, modo supradicto. Causae sunt quaecunque calorem resolvunt; si hae non praecesserint,&symptoma invadat, hinjus causa quaerenda in humore pravo, & erroribus praecedentibus, & a temperamento natuis rati, vel acquisito, humoris vitiosi naturam col. ligemus
Signa diagnostica patent ex dictis. Prognost, ea, si diuturnae sit durationis, mali ominis est. Curationem demonstrat indicatio ventri . Ium purgandi, ut in aliis assectibus supradictis,& calorem ejus debilem remittendi, & fibras Ianguidas, laxas ad suum statum naturalem reis ducendi . Ideo calida stomaticha conveniunt; remedium commune pro symntomate praesente superando, est 3. 1. Piperis pulver. in Vino generoso exhibita , Loam succidam, Olio Nardino imbutam, ori ventriculi applicare, pedes aqua calida Iavare . Species Diagalangae ad S. i. in Vino ma vatico, vel sius Confeci. , o inunctio emn oleo Nucis mosicatae. Spir. Vini cum Cinam. , Nuc. 1 fc., Galanga, et baccis Juniperi alteratus, vel ante cibum, vel post cibum ad I. i. , symptoma praedictum oppugnant; sicut munire ventricu.
parato, vel ex cerato cum Tac ama ca
Praeservant ab hoc tymptomate, decoctio lunῖ f ras, cum Melissa, per triginta dies assumpta, vel sequentes Pilulae: U. Ambrae Grise gr. H.
Croc. orient. I SExtract. Baccarum Juniperi S. λ M. Mane, vel sero post coenam sumatur, cum Aqua totius Citri, vel Melissae. Balsamum Perusimnum, vel Orientale, valet, si gutt. v. istius, cum Aqua Melisse, sumantur jejuno stomacho. Dicem si ad GIidum vergens ,& aromatibus condiantur alimenta; Vinum generosum, sed inmoderata quantitate conducit. Si a deficientia mucositatis in fibris ventriculi procedat attritio, haec restituenda mucilaginosis, ut Succo Malvarum, Boraginis, Bultisae, in quibus ditalvatur Consi iis Diatraganti Amplex ;Lac co tum, addita mucilagine ciem. PDlii, s toniorum, vel Gelatisa Cornu Ceres, mucos
Diceta si cum alimentis ejusdem naturae, nempe cum pedibus, & capite Vituli coctis, gelatina ex jure istorum parata, & etiam ex pedibus Cainponum. Gambari, Limaces, ostreacea, omnia concedi possunt. Vinum sit aquosum, quia meracum nimis mordet fibras. Si ab acri humore in ventriculo deIitescente, hic evacuandus lenientibus, ut Manna, Dr. RU.
DL, superbibendo tres, vel quatuor libras Sericaprini, vel vaccinI, vel Aquae Nocerae ; postea attemperandae ejus reliquiae, & causa generans eisdem attemperantibus tollenda,& conducentea dicta de dolore ventriculi a materia biliosa. Diceta sit ejusdem conditionis.
Non de quacunque Ructus eruptione est
sermo, sed de ea solum, quae Medicinae opem requirit, eo quia est frequens ,& molesta; illa enim, quae raro contingit sine molestia, &multoties ob expulsionem aeris cum cibis in vem triculo introducti succedit, medicam considera. tionem tamquam inutilem excludit.
Ructus, priori modo sumptus, definitur: Ermptio per os violenta, oesonora flatus in ventria colo fabulantis. Eli Eruptio visonta, mira est a causa externa flatui, nempe a contractione violenta fibrarum ventriculi,&oesophagi, & quandoque requiriatur magna violentia dictarum fibrarum, ut e pellatur, & multoties non sufficit, prout experiuntur Hypochondriaci, cum summa illorum afflictione; ideo expellitur eo modo, quo omnia noxia corpori expelluntur. Est etiam violenta,
314쪽
quia ficta eum impetu, flatus a lam angusto, nempe ab insephago, cum vi impulsus aerem in fiuacibus, gutture, & ore existentem, cum imis petu impellit, unde sonus, prout docuit Hipp., loquendo de sternutatione, apb. lib. 7. Additur per superiora, ad disserentiam stariu per anum
Perflatum intelligenda est materia subtilisua. porosa, similis vapori ab aqua virtute Solis exhalanti, in raritate,& densitate quandoque excodens; hic in ventriculo hospitatur, &assignatur sedes hujus affectus, ventriculus nempe. Causa flatus a Medicis controvertitur; quae assignatur ab Hipp., tum examini subjiciam. x materia crassa, & a calore in hanc agente flatus oriri docuit Mn. lib. de intem. n. 26. , ubi ait: Ab heparebis aqua inter cus,
cum in hepate pituita acceserit, ct betar ipsam susceperit, ct Dumutum fuerit, satim igiture rem exbiset idest hepati er fatum ind.cit, deinde temporis progressu aqua impletur. Pituita, quae ex sui natura est per Hipp. crassa, ct calor detetminantur causa flatus. Dissicultas enodanda in hac sententia remanet, cujus com ditionis sit hic calor; Ut hoc agam, Considero primo, hunc calorem a pituita pendere, quod demonstratur ab illius verbis, Cal
rem huic idest hepati exhibet; hoc verbum
est relativum, & non potest referri, nisi ad pituitam superius expressura; calor ergo hic pem det a pituita, eonsequenter est calor debilis, cum haec ex sui natura excedentis caloris non possit esse causa, & quando accendit calorem febrilem, est mitis, & debilis calor in genere sebrilis. Secundo considero illa verba: Hepar susceperit, oebumectatum fuerit. Humidum caloris excessum temperat, sicuti siccitas auget; si calor est in hopate humectato, est calor temperatus, & potius
debilis. Tertis considero esse calorem, cujus
actione aqua hepar impletur; solum calor debilis hoc permittit, & certὸ explicatur a subsequentibus verbis, quae demonstrant actionem c seris, nempe generationem aquae, itaut calor, cujus actione generatur aqua, flatus etiam producatur; sed illa, nisi a calore debili generatur; ergo, & a calore debili flatus; quod aperte domonstratur ab Hipp. cura, ibi in cit. text. descripta, qtiae in calidis consistit; & magis eluc stet, perpendendo modum, quo humiisitas imtroducit calorem in corporibus, & est similis illi, qui observatur in corporibus, propter humidi excessum putrescentibus; haec incalescunt, sed leni calore excitato a particulis calidis in humido corpore existentibus,& per rarefactionem solintis, & exaltatis; laxata dicti corporis textura, α unione particularum illud componentium, actio istarum semper moderatur, & reprimitur ab excessa humidi, unde calor mitis. Ita dicendum de humido calorem hepati exhibente, non putredine, sed humorum in sua su stantia contentorum sermentatione ab humido
in ea collecto promota, dum ab illo Iaxatur textura, & humorum, & substantiae, & partu
culis in textura comprehensis, libertas ad motum conceditur, non naturalem, cum fermentatione, quae calorem lenem emit, a quo flatus copia generatur, eo modo quo a sermentatione vini mitem calorem accendente, satus, & vapores in copia generantur. In hujus confirmationem
habemus sententiam Hipp. in lib. 2. de Diaei.
n. 23. , ubi, agendo de modo, quo calefacientia alimentum, non praebentia refrigerent, evacuata humiditate a carne, ait: Nam praesente humitatate mota idest sementata, & enere
scente tu ab ipsa repletur idest cam ac pedifrueratur . Cura flatus per calida, ab exarata in G Qect. n. 92., calorem debilem causam fla. tuum ostendit; curat enim potione Vini meraci . si ab eis, quae calorem augent flatus dissipantur; ab excedente calore non possunt generari, quia
dissipantur; ergo a debili, valente materiam inflatus attenuare, sed hos non resolvere. Hippo. cratem sequuntur omnes Haistici, qui in tradem da curatione flatuum calorem internum augentibus utuntur cum felicitate, quae abesset, u ab exces,st caloris flatus excitarentur. Sed clare magis locutus est Mn. lib. de asse l. n. 44. , ubi habet: quidem venter superat loqui,
tur de Mimentis er corpus ipsa suscipit, ea neque
fatum exhibent, neque tormen ; si ver) venter
non superat ecce debilitas caloris albis, o fitus tormen; ct alia hujusmodi sunt; & inseritis, ubi loquendo de flata, de tormine ab albmentis, subjungit: Hoc ipsum etiam eontingit, cum quis plura ederit, ac biberit, quam verare concoquere potes . & in lib. de Diortas ad . n. Ia ., ubi habet: sem noue postridie cibos eructant, or praecordia ipsis rimantur, hoc est signum flatus , subjungit in fine: Palam enim est, quod miriculus , prae imbecillitate, ae frigiditate cibo.
rum multitud7nem concoquere non potes.
Verum hujusmodi calor non debet consideraritalis sollim in se, sed etiam respectu materiae. in quam agit; calor vegetus in se, agendo in m. teriam resistentem suae activitati, ab hac flatus elevat,& calor talis, respectu resistentiae mate. riae, dicitur debilis; hac de causa multa alimenta dicuntur ex sui natura flatuosa, quia cuilibet caloris nativi activitati resistunt, talia ex Hipp. dicto
in lib. devies. t. in acut. n. 39. sunt omnia legumina, ct cruda, ct cocta, ct macerata, et frixa οῦ
aliis vero cibis mixta corriguntur, & flatui occasionem inan praebent, quia aliis cibis trituratione mixta resistentiam amittunt, & ab aliorum hinmiditate emollita a calore vegeto, sine flatu superantur; & sententia Hipp. in eodem text. de Allio pronunciata his verbis, Allium statum, O calorem circa Iboracem facit. intelligenda est de Allio cum aliis cibis mixto, quia illius calor. eum sit incapax humiditatem aliorum alimento. rum resolvere, hanc in flatus tantummodo attonuat
315쪽
a s 6 De Morbis Infimi Ventris.
nuat, &licti Allium sit sui natura ealidum, reis,pectu copiae humiditatis aliorum alimentorum dicitur debilis; ita ingeniose hunc locum explicat Martianus.
Causa inciens flatuum est calor debilis; materialis, quam flatuum generatio ex scit, est omne humidum; hoc est maxime inflatus ait nuabile, ideo quae humido carent, & sicca di,
cuntur, a flatuum materia excluduntur. Hum, dum cum crassitie, est magis proportionatum ad saluum generationem, quia cum resistentia attenuationem admittit,&cum majori resistentia a crassitie impertita resolutionem rejicit. Causae externae erunt e lem cum illis, quae describuntur de vitiis concoctionis. Fit hic morbus, cum materia crassa, viscosa collecta in ventricillo, a calore debili, vel ab agente alio languido attenuata fuerit, ideo in fine concoctionis magis molesti flatus, remanem te in ventriculo alimentorum tace, quae actioni caloris resistendo in flatus attenuata abit; quod innuit Hipp. lib. de Diaei. n. Ιχ. Qiusdam vero venter concoquit cibum, Carnes autem non suscipiunt, alimentum autem intus manens rum inducit . Hujusmodi morbi speciem quamdam subob. scurε delineavit Hipp. Q. a. de morb. n. 67 sub titulo Morbus ructuosius. Dolor corrisit acutur ,
o dolitat vehementer, et ipse seipsum jactat,
o vociferatur, o frequenter eruerat, et ubi eructarit, melius Ni b re videtur ; sepe etiam bilem revomit modicum poculi parvi mensurae, ct dolor corripit a visceribus ad imum ventrem, o laterum mollitudinem, er tibi hoc factum D rit, hoc est evomerit, eructarit, melius haberesbi sidettir, ac venter in flatus, ac durus fit. θηγepit, o flatus non egreditur, neque sereus. Non solum signa morbi ructuosi, sed etiam inflationis ventriculi in hac sententia describuntur. Adnotandum est, inter signa enumerari vomitum bilis modicae, & delignari causam hujus morbi, quia si per vomitum bilis melius se haut aeger, & per vomitum, bilis rejicitur, censendum est etiam, bilem esse causam hujus morbi, & aci, monia, qua irritat, ecfibras ad motus constrictbvos cogit, 1 quibus aer in ventricula contentus expellitur cum motu simili ei, quo ructus succedit; hac acrimonia, di luendo, & liquando materiam crassam, caliditati ejusdem bilis vires asdit ad materiam crassam,&viscidam attenuamdam , qua attenuatione est causa flatuum, quotiescunque attenuatam materiam resolvere non
potest, quia respectu illius resistentiae, debilis est in sua actione. Hanc sententiam Hipp. de bile, quae sit causa flatuum, dilucidavit Silouus L e Boetasuia Praxi. & alii Recentiorum ad imitatio. nem Hipp. Hoc indamento Hipp. crediderunt multi flatus a causa intensa calida, prout est hilis. provenire posse: quod verum est, considerata bilis caliditate absolute, non respective ad materiam , in quam agit, quae sua visciditate, vel quam litate resistendo validae actioni bilis, hane debi.
lem reddit, attenuationem in flatus admittendo, resolutionem prohibendo: ab acido etiam ait nuante , flatus oriri crediderunt, quae sententia tenenda, si acidum fuerit corrosivum; acidum simpliciter coagulans,&incrassans, solum causa materialis dicenda, dum materiam crassis prin
Quoad signa diagnostica, sunt manifesta in ructus frequentia. Prognostica: si cum ructu adsit inflatio ventriculi, & dolor, timendum est proegnosticum Hipp. in lib. 4. aphor. II. Vmbus int sinorum dolores,er circa umbilicum Zabores , erlumborum angor, qui non solvuntur, neque a purgante mericamento, neque aliter in 'd pem suum firmatur. Si ructus sunt stetidi, sunt pessimi, quia putredinem,&corruptionem materiae in ventriculo ostendunt. Hujus assectus curam proponit Hipp. loci si periiss cit. lib. 2. de netorb. n. 67., & licet ibi des ris solum a flata curationem exponere videatur, multa tamen habentur flatuum di lutioni acicommodata, &praecepta dictat inflatuum di patione observanda. Primo proponit sibi indicationem flatus resolvendi, quae in curatione affigentis ructus, est prima indicatio; non enim a ructus molestia su levabitur Mer, nisi flatus dissipetur. In hune Suem lavacrum aquae calidae imperat calefacto enim sanguine, ab hujusmodi lavacro auxiliares spirituum copiae ad dissipandos flatus expedium tur . Postea calefaectoria, hoc est sementa, applicat; ubi per calefactoria, non solum, quae actu calida applicantur, sed quae interna calefaciendi.& resolvendi virtute donata sunt, intelligit; talia
enim exigit flatus curatio. Fomenta ergo vem
triculo applicanda, quae flatus resolvant; inter quae, Decoctio Camomiliae, Rutae, Salviae, Salmrriae a. m. E.,AnetbLForniculi, Baccarum Lauri, Granorum Iuniperi a. f. fi.,in vino,oe aqua facta, qua cum spongiis, vel lino crudo in Decocto calido immems, & expressis, regio ventriculi sinmentetur . In eundem finem uti possumus inumctionibus cum oleo Nuris moseatae, Balsamo P ruviano, Oleo Juniperi, mixtis cum oleo Abiathii, ct Menthae I vel Aqua vitae, in qua mad farita sit petia duplicasa, regioni ventriculi apponatur , vel Emplasrum de Baecis Lauri. Secunda indicatio ab Hipp. elicita, in evacumtio materiae, a qua flatus elevantur, per Clyst rem, dum ait: Ubi vero dolor, es fatus in ventrem fuerit , Cidisserem adhibeto. Ad hunc finem, ut materia satus, & doloris causa in intestinis, evacuetur, occum per Clysterem possit evacuari materia in ventriculo contenta, a qua tatus pioveniunt, in hoc assectst etiam conveniunt; &quia pro purgatione adhibentur purgantia, etiam Clysteribus hia miscenda, sed eligenda, quae minteriam magno tumuItu non agitant; in hunc finem Cldiseres carminativi, cum f. i. Empi. ErBacc. Lauri, sunt proprii, addita Benedicta li
316쪽
xativa , vel Discatbot, vel MARU. οἱ Cline. ris operationem coadjuvat blandE Hipp. eum potione facta ex Succo Mercurialis, er Pisana, superbibendo Vinum dulce aquosum; haec enim
omnia alvum lubricam faciunt, non purgant, ut
patet de Mercuriali debilissimum apud Antiquos medicamentum, de Ptisana, quae emollit, ct de
Vino dulci exHipp. lib. 2. de Diaeta n. II., et in Id. de rat. viri. in acut. n. 2sI.,& nos docet, flatu vigente, alvum lubricam esse servandam, non vero esse purgandum; nec opponendum ex Hipp. praescripto. Ptisanam multos dare flatus . nam n postum solvit Hire. devies. rat. ina t. n. 7. , ubi ait, Ptisanam Paetus, ct dolores eas
sare eis, quibus cibus iistus inneltifus est, o non facta deorsum evacuatisne ; ideo Pilianae Clysterem praemittit. Loco Ptisanae sublitui potest laxam ex foliis Maisae, Palularum,
Prunorum Dam c., ef RU. virid, vel Deciar. Sebesen, cum Crem. Tart. S. V., facta colat. ,er Cremore separato, exbibeatur pU Clysterem.
Tertia indicatio Hipp. est, materiam, a quassatus resolvere,& hoc peragit diceta rigorosa, duim aut . cibum ne exhibears, donec dolor reris; & hoc praeceptum applicari potest ructus curationi, cibum non exhibendo, donee ructus non cesserit. .ntum valeat dista ad humo. rum resolutionem, docent illi, qui ab inedia ema. ciantur. Licet a cibo subministretur materia proflatuum generatione, k pauco cibo pauci flatus provenient ,& iacith resolubiles, &ὲ dueta materia antecedens resolvetur; idcirco Uvarum empressarum retrimenta hoe est illud, quod ab empresse uvae succo remanet, sed aliquantulum hinmido, & fomes, vel recrementa uvae appellantur solum exhibet; in hoc enim, ob humidum, quod de uva retinet, nutrimentum, sed parvum rese vat, humidum vero flatulentum uvae cum succi expressione separatur; hoc retrimentum in aqua decoquit, qua aegrum per sex dies nutrit. Noura aetate huic corresponderet jus solum carnium, vel Aqua de Et is Passularum, er Prunorum dulcium, oe una cum Pane in hae iscoctione macerato, S bullito alimenti praeparatio. resolvendam materiam flatus, Medici post Hipp. non contenti sola dioeta, vel in hac nimis largi, causa inobedientiae aegrorum, vel assiste tium, visun est eis dicetae utilitatibus supplere cum resolventibus medicamentis ad usum reda.ctis, inter quae primum locum tenet Cammula,& omnia ex hac parata remedia, Grana Juniperi, Cinamomum , Nux moscata, er Ambra; Radix Tistiberis, Galangae, Misariae, Aristolochiae, Cardamomum, mus aromat ., Spica Nardi, Lignum Alias; ex quibus parari possunt Decincta, Mixturae, Aquae, Electuaria; ut
sumatur vel . Decon Calam. aromat. 4
Aromat. R. . I 'eodem modo assumenda. Θr. Cinam. i. S., eum derastisne Cardamomi, Ligni Aloes, Calami aromat. f. vlib. sumantur mane, & sero per tres
Quarta indicatio Hipp. est, purgandi per se. cessum, dolore sedato; ait enim: squam dolorem evomerit, medicamento deorsum purgato. Maximum Hipp. praeceptum, vigente dolore assata, non esse purgandum. Hujus praecepti sumdamentum, est materiam purgandam a vi medi. camenti purgantis agitatam flatus multiplicare; irritans medicamenti qualitas dolorem auget.
Aliud fundamentum est, quod in dolore, & etiam
in statu, quandoque medicamentum affligit,&non operatur, ut multoties in praxi observatum est, cum partes internae, prae dolare convulsae, vela flat si compressae,&distensae exitum hum rum Per propria vasa non permittant, impedito per compressionem, vel distensionem vasorum.& intestinorum motu illo necessario ad humo. rum purgationem. Cessante vero dolore, purgatio sine molestia succedet. Ulterius cessante rinctu . non est existimandum totam materiam inflatus abiisse ,& dissipatam fuisse; ideo super.
fluam esse purgationem; nam materia crassa non
tota simul disponitur in flatus, sed millatim per partem post partem; & haec adest absque eo quod sint, qui tune erumpant flatus, sed alia materia remanet in flatus disponenda; haec est purganda,& etiam illa, a qua ructus tomentum suscipere valent, tam istius velut cinis remaneat humido in flatus resoluto, hic cinis a novo humido alimentorum , di potus imbibitus, denuo ructui se viet; ideo hae purganda medicamentis superius descriniis pro purgatione pituitae,&melancho. liae; is inter omnia praestabit Aqua Tet ut ii, vel alia minera lis, sede, vel sulphure ditata more' consueto, per plures dies exhibita, cum vehiculo Mel. Rof soL, vel Drum e foribus Perfici. Η Hipp. praeceptum aliuό nobis aperit, nempe non esse permire am materiae collectionem in venistriculo, facta in omni hebdomada leni purgatio. , vel cum Pic de Hiera eum Agarico, vel cum Pic fine quibus, vel ciam memore Tartari, vel
Dicetam servandam in praeservatione huius morbi, docet in fine text. p., nam de Diceta inactsi curationis superius egit; in hoc consistit. quod alimenta sint mollit is, idest facillimE com coctionis, & etiam facilis egestionis, quae petenda sunt potius a Riscibus marinis, quim acarnibus, quia Piscis laetitiis digeritur, quam e
ro, & marinus, quia camis magis densae,&m,nus humidae flatus non exhibet. Inter carnes vero, ovillas, & volucrum, caeteris praeponit coctas. Inter olera. Bera nempe, quia est laxativa, dc
317쪽
cucurbita, quae licti stigida, non est flamosa, quia humido aqueo abundat, ideo a stomacho cito discedit, & ructus materiam non relinquit. Gera omnita prohibet , cum dicat, Ab Hiis vero
Si huic Dioetae adjungantur remedia ventriculum caletieientia ad imitationem Hipp., qui in IV. de salis. aeart. n. Ιχ. in ventriculo imbecillifiigido Vinum meraeius, & amplius exhibet, citius curationem, & permanentem obtinebimus; haec superius de laesa,& diminuta concoctione alimentorum, & de cruditate acida d sciipta suerunt. Dileta tamen in hac principalem habet partem, ideo de hac praecise locutus
SIngultus est Motus depravatur eonvulsum
interruptus,vel ventriculi,vel Diapbragma. iis, vel utriusque ab irritamento pendens. Lasse Motum deprauarum patet, quia talis mintus non est naturalis, succedendo cum sensibili molestia,& mortem inserendo; & hanc praeducit , si alicui morbo superveniat. Esse conlus. vum, docuit Hipp. in apbor. 39.DEI. 6. Onvulsio fit, aut a repletione, aut evacuatione; sic autem& sngultus convulsionem per Hipp. idem esse cum motibus convulsivis, demonstratum est in dissertatisne de motibus eonvulsivis. Convulsis.
nem esse motum depravatum partium ager finram, omnibus est inconseo. Singultum esse mo. tum depravatum, patet sensu, esse convulsivum,
ostendit motus, qui est elevationis,& depressio. tiis, contractionis, & dilatationis partium, in quibus residet passio singultus,&priaicti motus uini convulsui. Est convessivus, quia est motus depravatus ob assectionem nervorum, qui sunt cujuslibet motus animalis instrumentum, &est
motus violentus, tamen non durans, sed mox interruptus,&cessans, iterumque saepe numero repetens, & haec omnia essentiam motus eonis
vulsivi constituunt, ut de motibus convulsi vis de. monstravi ex Hipp. Esse singultum convulsivum ventriculi m tum, licet certo colligere ab istius apparentia paulo post assumpta alimenta acria,&etiam in actuali assumptione istorum, ut patet in Piperis quantitate cum Vino deglutita, in assumptione Aquae vitae simplicis, in quibus casibus statim molestet singultus, & pars ab istis acribus assecta, non alia est, quam ventriculus; si ab ingesto inventriculum acii hic singultu statim incitur,
ita si ab aliquo acri interno assiciatur ventricintus, singultus ejus motum depravabit, & evidemier demonstratur a curatione singultus per vinmitum habita, & Hipp. passionem ventriculi esse singultum videtur sensisse.
Fieri a Diaphragmate irritato rensuit Platerus, quem secuti sunt nostrae aetatis Reeentiori omnes, quorum rationes sunt: Primo, non posse
fieri singultum,nili inspirando,idest aerem trahem do,& ita Diaphragma deorsum movendo. Secumdo, singultus est motus voluntarius, quia imperio Voluntatis quilibet potest singultum essicere, inventriculi cavitate non adest motus voluntarius.
Tertio, saepissime curatur singultus sola inspiratione retenta, & expiratione diu compresia,& si esset passio ventriculi, a protracta instir
tione singultus exasperaretur, cum per inspirationem Diaphragma versus ventriculum i eblatur, α supra hune incumbat, adeout tui gravitas pro irritamento illi serviat. Hae rationes
probant , Diaphragmate laeso oriri posse singultum, sed noo probant semper Diaphragma esse sedem singultus, ut patet in singultia ab acribus esculentis, vel potulentis assumptis. Ab harum partium ergo motu convullivo oriri potest simgultus. Quapropter sedem hujus assectus ponimus & in ventriculo, & in Diaphragmate, vel per se, vel per consensum laeso ab irritante, sicut contingit in inflammatione hepatis, in qua si gultus sere semper exit in apertum, docente Hipp. in apbor. 38. lib. s. mpati inflammationem patienti, Angustus advenit, illαb ventriculo. sed septo transverso, cui alligatur hepar a calore
acri inflammatorio hepatis, irritato. Dictum est ab irritamento pendens, ut tabgnetur causa essiciens singultus. Causam singultus esse irritamentum, demonstratur ab eo, quod singultus si motus convulmuus, qui semper ab irritamento pendet, ut d monstratum ruit ex mente Hipp. in cit. dissert.
de moribus consuis is, & doctrinae Hipp. ibi allatae singultui applicari possunt; sed in terminis de singultu demonstratur ab apbor. II. secI. 6. Hipp., ubi habet: As nisu detento, flernuimriones accedentes solvunt sugultum. Haec tententia est universalis de sngultu, & sine limitatione prolata, itaut de omni singultu accipiendasti sed sternutatio non pote it tollere sngultum,nili sit ab irritamento, cum per motum convulsivum stemutationis, materia irritans fixa vcntriculo, vel Diaphragmati excultione expellatur ab eis. Si admittatur repletio, vel inanitio simpliciter causa singultus, sternutatio non potest esse remedium istius causae, clan nec repleti nem, nec inanitionem tollat, sed solum si ista duo accipiantur tamquam irritamentum, quomodo accipienda esse determinavi in eis. AE Jert. Unde humores acres corrodentes ad ventriculum descendentes ab arteriis, sunt causa singultus, vel aciditate, vel salsedine, vel corrosione. Flatus a b humoribus dictae mox conditionis elati ad vem triculum, pus in hoc collectum sua acrimonia fingultum excitant. Causae externae sunt alimenta,&medicamenta acria,&singultus proveniens post evacuati,nes, non praecise ab inanitione pendet, sed a Particulis
318쪽
ticulis irritativis med iramenti. Cibi in Dinaeho
corrupti, si per corruptionem acrimoniam acquirant; venena acria, & irritativa sisitate prindita; refrigerantia valida, ut potus nive refrigeratus , est enim frigus irritativum validum partium nervosarum, inter quas os ventriculi, α tunicae ejus: mala consorinatio partium circa ventriculum, ut costae versus ventriculum depressae, de quo vide Schenkium. Rhodius ab umdecimae costae compressione versus ventriculum ortum singultum observationem habet lis. E. obferv. 6 I. vertebrarum compresso versus verutriculum .
Signa diagnostica per se sunt manifesta. Signa causarum: u ab acribus humoribus, praecessit causa externa hos generans, a sapore flatuum, a co. lare , a qualitate humorum ,qui saepe cum singultu expelluntur; a sapore etiam in ore, salso, ammro, acido, qualitatem, & conditionem irritantis humoris, vel status distinguimus. Venenum, ab eis, quae istius suspicionem praebent, distinguendum. Flatus, ab inflatione ventriculi, ab eorum eruptione cum conferentia cognoscetur. . d prognosim, si diuturnus erit, periculo. sus; enervatur enim tali motu violento tonus, fibrarum ventriculi, & Diaphragmatis, istorumque textura valde laeditur, unde primorum primcipiorum earundem partium eversioni jaciuntur fundamenta. Durare per multos dies, quotidiana demonstrat experientia; & per viginti dies Theologum singultisse narrat 'man. Ferdis. Hist. 3. , & ad annos, observavit Bartol. cent. 2. HM. Analom. ., quo frequentius,&violentius suos reiterat accessus; solet enim quandoque in omni inspiratione apparere, eo periculosior. In febre fingultus, malum ; in lib. enim a. de morb. n. 62. mortem intraseptem dies praedicit Hipp.; in se-hribus malignis cum singultu, omnes m riuntur , superveniens in febre cum signis concinctionis crisis indicium, quae si non succedat, i thale. A comitu multus, ct oculorum rubor,
malum, apbor. I. feet. 7.; & apbor. Io. Ab iseo mitus, singultus, desipientia, vel consulsio. malum s α apbor. I7. eiusdem stes. In hepatis imflammatione singultus , malum ς & apb. I.fur. s. Ubi sanguis plurimum effluxerit , s nultus, aut comulso superveniens, malum I & apbor. 4. Exsuperflua purgatione convulso, aut suestus1--
perveniens , malum s & in Coac. praenot. n. I. In
Singultus in meracis vomitionibus, malum ς &is lib. I. praedict. n. s. Cum si Elta vocis interemptiones, malae.
Indicationes duae a causa singultus ostendum tur: Prima est irritamentum, quod debet tolli; &hoc innuit Hipp., quando dixit, flernutatisnem sanare sngultum, quia expellit causam singultus purgatione, vomitu tolli hujusmodi irritans; quia deinonstravit Hipp. lib. s. de morb. popia. n. 4. , ubi cholerae, & singultus curationem ostem dii per vomitum , o purgationem a Veratro cum
Dcco Lentis . Secunda est attemperat IO irrita.
menti, ad quam reduco narcotica.
Quoad purgationem, propria sunt in hoc asso eiu purgantia ex Asie, Mercurio dulci, ct Scammonea; ut
V. Pit Alephans. S. . Mercurii D. B. i. M. Vel V. Dec. uerae S. Gal. B. F. Diagridii gr. viii. Purgantibus vero semper optatum aliquod ad. miscendum. MARU.soL, Sstr. Roffοι, Man uti possumus, superbibendo Aquam Tetulli, vel
Serum ad libram. Vomitius e citetur Antisonion ., & in imfusione, si aeger robustus, & facilis sit ad rem,tum; si non, utendum Asaro, dc Sale alia VLtrioli. Haec duo remedia conveniunt, tam si vem triculus, quam si Diaphragma fuerint pars assecta. Dubium est, an venae sectio conveniat in amserendo hoc irritante. Non convenire, probat rixtura irritamenti, quod inter excrementa, ut plurimum collocandum; huic impropria, & inutilis est venae sectio, & situs ipsius irritamenti est extra venas,& parti infixus; missio sanguinis non est
sussiciens ad materiam extra venas existentem evacuandam, consequenter sanguinis missio non convenit in singulta, cum irritamentum sit extra venas, & si excrementum. Ex altera vero parte habemus observationem in Aet. p. I I.,
de singultu pertinaci, ct periodico, nullis rem His cedente, venae sectione copi a in brachio curato ; & Hollerius narrat de sexagenario im
pioso sanguinis fluxu a convulsone, o singulto
Pro dubii resolutione dico, si singultus, princedente vomitu, vel purgatione, & optatorum usu, non cesserit, suspicandum esse singultum pendere 1 parva plenitudine venarum in stomacho, vel Diaphragmate, vel ab inflammatione harum partium non adeo magna, si febris smgultui conjungatur, & in hoc casu mittendus
Chirurgia habet alia remedia pro singultu, inter quae est ligatura fricta cum Iasia circa costas mendo as, a qua libera inspiratio,& dii tatio ampla thoracis impeditur, in qua singultus assigit, α qua repressa impeditur, vel minuitur; quod patet in singultu a cibo acri, qui cum reis tento spiritu, seu inspiratione aeris diu retenta cessat; & si supra regionem ventriculi applicetur omentum Vituli, vel Corati, oleo Anethi, or Castorei insilum, & supra cum fascia ligatura
fiat, magis efficax erit remedium. Cucurbita magna ventri apposita, incantamenti instar, singultum, praecipue a statibus sedare, docent Tacui. lib. Prax. admirandae, Fonseca tom. a. cons. 27.
Impositionem, o detentionem manuum, G p Eum in aqua calida laudant. Quoad secundam intentionem, attemperantia
319쪽
3 o o De Morbis Infimi Ventris.
debent respondere cause; si haec merit acidum irritans, conveniunt aromatica, sed optatis mixta, quae in quacunque causa praescribi debent; ut Zinober, & maxime conditus, ab India delatus,
Car pHli,sem. Misi, Oseum,o S r. eorundem, semen Anetbi ad m. i. , in noduo ligetur, busi. in Vini generos Ib. ij., de hoc bibat mane, er serὸc alnum unum, habetur pro arcano, & magis valet , i addantursemina Papocris. Sequentes Boli sunt essicaces . Galangae Croci
cum Succo PDlii fiant pastaei, Eoo Θ. i. omni
mane, cum decoct. Anetbi. Vela . Theriacae 9. ii.
Macis gutt. ij. Laudant optari gr. i. g. M. Sequens Mixtura, cochleatim, &saepe sumpta,
Aqua vitae Matthioli, uel Neriacalis, vel Reginae S. L. Dec. Diambrae B. io.
Cons. Aluermes S. . Laudant optat. gr. iij. M. Externe conveniunt Cer. ex Galbano crotato
M Ucbi, Panis e furno extra ius, Vino masi rico imbutus, fomentum factum cum spongiam defacta, ct expressa in Vino, in quo bullierint Piper, Sinapis ,sem. Carvi, o Aneth . Si irritans fuerit bilis, nil melius Aceto, erinis, Aqua Portulac , Acetose, Semperviis minor. , cum Succo, vel Roob de Ribes, vel Cotonem rum; Cornu Cervi usum, Ebur usum, conveniunt . Species trium Santat, Diarodon Abb., Diatraganibi, Eoa. Diocordion, Sal Prtine lis, Spiν. Nitri, Nitrum purificarum. Θr. a F reso lib. 7. obstrv. gr. descriptus, in materia acri,dibiliosa, meo iudicio, omnia antecellit reme.
dia describitur ab Elmusi. fol. 2 . de singultu.
a. B. i. Vel . Dee. trium Santal. et o Damargar. rigiae sCornu Cersi usi B. i. Nitri puris. S. Linii praep. gr. iiij. M., pro mixtura cochlea. tim sumenda. V. Aquae Acetosae
Di cordii S. r. Spec. trium Santal. 3. I. Spir. Caueborae Θ B. Laudant optat. gr. id. Dr. Fores.suprad. I. S. M., pro mixtura
Aqua decoct. Tamarinae, effol. Portulaeae, Θ seminum Papaveris albi, cui pro lib. adde i. s. Θr. Foro. , vel Succum Ribes, vel istas Noob, paretur pro potu in die ad libitum. Externa, quae conveniunt in hac causa, sunt, fomentum ventriculi regioni cum spongia Aceto, decoctionis Sempervivi, Portulacae, Papaveris imbuta applicarum s vel U. Speciem trium Samalorum I. 6. Rosarum Acarum S. iij. Sem. Papiaveris S. d. Opii gr. vi. misiceantur cum fermento acri, ct tota massia dissolvatur cum Aceto ferventi in formam emplastri, quod petiae in=postum regioni ventriculi applicetur. Omentum etiam Vituli, velCastrati. cum Aceto excalefactum, ventriculo spoisitum, vel Panis calidiar ex furno extractus, o ventriculo in emptoriformam superpositus , sin
Si ab aliis morbis pendeat singillius, istorum curatio invenienda in illorum tractatu; in febribus malignis non curabitur singultus, nisi urinae, vel sudoris incitatione per diu retica, & diaphin retica, a quibus curatio dictae sebris perficitur. Diaeta varianda,& ipsa juxta varias causas; in acido peccante, aromaticis condiendus cibus; in bilis vitio, acidis; semper tamen sit parca.
A B exaetione cholerica, seu biliosa, quae ut plurimum in hoc morbo observatur, per superiora, ct inferiora, nominatur Ch lera ; licet quandoque excernantur humores seis ros, ct aquosi; quia tamen de acrimonia bili λmili participant, Cholera nihilominus nunc
Hujus morbi naturam, & definitionem deli-neavit Hipp. lib. s. de morb. popuI. n. 27. , ubi habet : Conri t, ut in assectiones cholericas delaberetur bile sursum, ac deorsum exeunte ς quod repetit cit. lib. n. 29., oe Lb. 7. de morb. popul. n. O. Unde communis, & acceptata orta est Cholerae definitio: Assidua, ct immoderata humoris bilios, vel acris, cum vehementi perturbatione vi
lentia per superiora, ct inferiora ejectio; his
uniuntur etiam dolores ventris, convusones,'sultus, ut idem Hipp. testatur in lib. q. de morb. popuI. n. 4., & habemus subjectum hujus symptomatis esse ventriculum. & intestina . Causas tam internas, quam externas habemus ab Hipp. in eis. Ac. In omnibus enim, ait, bilem, es per Comitum, o per alvum excerni, & clari excernatur in copia, monemur bilem in quant, late , & qualitate excedere. Proprium est bilis sua acrimonia naturam stimulare ad expellendas quotidianas alimentorum sinces, cum quibus, &aliis
320쪽
aliis excrementis exit; si in copia exit, ut in Cho. Iera, ostendit irritamentum esse validum, & ejus
acrimoniam praeternaturaliter auctam, una cum quantitate excedenti. Pariter si per vomitum expellitur, idem censendum, vel humorem excrementitium bilia qui valentem in copia colligi in ventriculo, & intestinis determinandum. Causa ergo immediata C lene erit bilis, &quantitate, & qualitate peccans, nimis acris facta,& valido irritamento ventriculum ad vom, tum, &intestina ad excretionem per alvum sti. mulans, hujusmodi bilis in casibus ab Hipp. descriptis Choleram parit: ex quo sequitur postea, quod si humores alii acres in corpore colligantur.& quantitate exuberent, Claoleram morbum posse facere, adeout dictum Hipp. ad omne acre extendendum sit, quod eodem tempore & vem triculum,& intestina irritet. Hac de causa obis servamus aliquando in Cholera serositates acres, mordaces, cum parva bilis quantitate exire &per vomitum, & per secessum. Modus, secundum quem fit hic morbus, a paucis proponitur, & declaratur; colligitur tamen a cognitione modi, secundum quem fiunt omnes copiosae evacuationes per vomitum, & per secessum: ad hoc ut hae succedant, necesse est, ut humor deseratur ad ventriculum, & ad intestina, cum humor copiosus ejectus per multos dies to. tus prius non colligeretur in dictis locis, utique
materia per trecentas evacuationes ejecta in sene , de qua Fontanus in Analectis cap. I s. exemplo I 2., nec illa per trecenties sexagies sedcis eje-
sta in Cholera, prout habet Tacui. Lot. lib. 7.
Prax. Admir. observ. Is ., tota non erat collecta
in ventricula ,& intestinis, sed paulatim, & successive ad ea fluebat per arterias, quae alimentum vehunt, vel in substantiam membranosam interis nam intestinorum, vel in eorum gilandulis depinnunt; quod contingit etiam in ventriculo ,& in istis partibus paulatim coacervatur, donec in tan. ta quantitate colligatur, ut & ventricula ,& intestinis factus gravis humor receptus irritans, sua qualitate acri ad expulsionem determinet & veniatriculum , & intestina . Hoc modo fiunt omnes evacuationes spontaneae alimentorum quantitatem excedentes, quae serviunt depurationi sanguinis ex naturae instituto, licti aliquando ab hoe aberret; harum evacuationum materia copiosa in sanguine prius existebat,&paulatim per arterias ad dictas partes desertur. Id quod in evacumtionibus spontaneis fieri judicamus, etiam in Cho. Iera succedit, in qua uno, & eodem tempore divomitus, & secessiis conjunguntur, quia conatus virtutis stomaci in vomita, & molestia excrementorum ab horum irritatione talem agitationem, S perturbationem in eo inducit, quae ad intestina ventriculo connexa, continua successio. ne transit, tim agitatione humorum ibi existemtium, qui agitati irritant,&ab irritatione dete minatur pars irritata ad coriandem expulsionem.
In hac agitatione, molestia, S. irritamento intestinorum, adeo perturbatur illotum motus, ut ab hoc exprimatur copia bilis a cysti sellis in e vitatem intestinorum, & ab hac etiam per pylorum ad ventriculum seratur,&deorsum versus anum portio descendat, ob inotum intestinorum peristallicum convulsuo modo peractum, modo superiora versus, modo ad inseriora; ab eodem moto materia in glandulis tam ventriculi, quam intestinorum collecta ad exitum promovetur,
unde copiosa evacuatio bilis per superiora, ct
His determinatis, patet in Cholera non esse laesionem facultatis dictae retentricis, sed laesio.
nem facultatis expultritis nominatae, quia adest irritans, quod solum movet expultricem, sed partem non laxat ; patet etiam hoc irritamem
tum a sanguine exire, in quo latitat fermentum ditatutivum suae substantiae,& istius commut livum in humores acres, & biliosos. me ser- mentum sanguini impressum fuit a caussi externis, quas, ut Plurimum, praecedere Choleram observamus, licet possit in eodem sanguine ab interna illius dispositione mala, ct ab impedita suorum excrementorum sensibili, vel inse bili evacuatione,& vitio naturalis suae sermentatio.
Humores corrupti pravis qualitatibus conceptis sang linem ad Choleram disponunt, sicut&venena; qua de causa in febribus malignis Cho.
Iera saepe observatur. Q usas externas recenset Hipp. in eis. Ac., &primo enumerat Carnes porcinas crudiores, ebrietatem ex vino odoroso, placentas, dulci ria ex Melle, Cucumere, Pepones, a quibus o tam Choleram observavit Zacui. Lusit. lib. I. prax. admir. obser s. II.; & ex esu Cucumerum, idem cit. Ac. observ. I s. m. 7. Et Polentam re. centem , addit Hipp. 7. de morb. popuI. n. 4O., Sepias, Locisas, Gammaros, Porros, Caepay, Lactucas coctas, Brocas, Rumices crudiores,
Poma, es Vistim lactei saporis. Ex orira, ct lacte parata edulia, ct frigida assumpta , Chinieram vidit Henricus a Ner in obsero. oppido
raris observ. Iue., et Zacui. I. loco cit. observ. 16. Haec omnia alimenta varii generis cruditates generant, acidas, acres, &serosas, quae si ventricu- Ii, & intestinorum regionem non pertranseant, brevem Choleram faciunt, clim non perduret,
nisi per illud temporis spatium requisitum a pumgatione interpoliata diAarum cruditatum; & de hac locutus in Hipp. lib. de asse l. n. 28. , ubi habet: mum a vino, o consivis bilis superne, ae infernὸ fluxus; his verbis Choleram a eibo, &mis in ventriculo corrupto exponit, & sine lamsione massae sanguineae; quod colligitur a cur tione in hoc text. descripta, per potiones humectantes,&per balnea, quae humorem solum inventriculo,& in intestinis existentem educunt.& purgationem omnino interdicit, supponendo massam sanguineam omni laesione immunem.