장음표시 사용
301쪽
enim a membrana carnosa ventriculi ad musculi
sormam conteXta, cujus munus est motus etiam voluntarius: & experientia esse voluntarium demonstrat in multis, qui quotiescunque volunt, vomunt; & vomitus voluntarii exempla habet Bartoc cent. I. sed haec non probant vomitum morbolum esse voluntarium; musculi sunt organa motus voluntarii, & tamen irritati motu involuntario moventur. Secundo colligitur differentia inter vomitum,&nauseam; vinmitus fit affecto orificio inferiori ventriculi, nausea vero superiori constricto, & contracto a motist spasmodico, quod fit manifestum in nauseantibus aliqvcm cibum, vel medicamentum; in his enim non libere descendit per insophagum cibus, vel medicamentum, sed nisi cum violentia clausura orificii superioris, qua superatur, &s non superetur, regurgitat ad os cibus, vel medic, mentum , & si talis motus constrictionis orificii superioris perseveret, corripit fibras inferiores,
di hoc praevalente vomitus nauseae succedit. Caula vomitus est irritans, ut dictum est, moetum spasmodicum essiciens in orificio inferiori ventriculi; hanc causam nos docuit Hipp. lib. progno'. , dum scripsit, vomitum imminere bis, quibus morsus ventris ades ς & in M. de Coac.
praenot. u. I. Vomitus fit, quibus oris sentriculi
morsus cibi fasidia; dc lib. . apbor. 37. siancivit
purgatione per superiora indigere, qui cordismo sum hoc est oris ventriculi in & amaritudinem oris sentit; & in lib. 2. de morb. n. I. , ubi agit de morbo nigro, in quo adest vomitus, ait, Nigrum vomit velut faecem quae semper in quin libet mixto est acris, quia in hac sal fixum rese
vatur,&ab istius acrimonia vomitus excitatur quandoque acre velut acetum, quandoque bilem
cum virore pallidam s isti humores sunt irritativi, ideoque vomitus eXcitativi; & n. 71., de alio morbo nigro agem, ait: Et post vomittim totum corpus dolet, aliquando vero antequam vomat; dolor irritamentum praesupponit,&contra filo. nem spasmodicam: quapropter laxitas fibrarum ventriculi, & debilitas ejusdem excluditur omnino a causa vomitus. Irritans sunt humores acres, mordaces, corro.
sui, bilis atra, de qua locutus est Ισρ. cit. n. 7 I. lib. 1. de morb., ubi ait: Et tibi quidem ni umeruentum evomerit, cadaveris fartorem infert,
e fauces , ct os a comitu aduruntur, ct entes supent , oe id quod Domitu rιjectum es, terram
elevat. Omnes istae qualitates atram bilem en ponunt, idest melancholiam maxime acidam sectam,&summam acrimoniam ab aucta aciditate habentem; si eoae text. acidum acre cum vinmitu nominat, & bilem, quam in vomitu recensuit in n. 72. 73., itaut per Hipp. statuendum videatur acidum acre, & corrosivum, & acre biriosum esse irritans vomitum e sciens: in humo.ribus praeternaturaliter alteratis hae qualitates irritativae reperiuntur, ut unicuique patet, ide que cautae vomitus existunt.
Nec abest irritamentum iΑ minita a seirrhopylori, ut observavit Salmur. cent. I. Hi t. 2o. ,&ex callo in regione pὶ lori, ut n:imi Aertol. cent. 6. observ. 7. , ex stcomate in utroque orbficio adnato, quia ista premendo fibras ventriculi suo pondete irritant, & impediendo exitum alimentis , isti ob moram crantracta qualitate acri
irri ant; ubi vero adest ulcus ventriculi, certum est irritamentum, quod excedens Observavit Panarolus pentec. I. observ. I. in ventriculo. Hujusmodi irritamentum est in humoribus excrementitiis, cum in naturalibus irritamentum vomitivum non reperiatur. Hi humores vel in ventriculo generantur ab errore externo ,& principue ab alimentis acribus, vel salsis, vel acidis valde, vel a prava illius digestione, vel a bile ab intestino ad ventriculum ascendente, vel h saliva acri, & irritativa; vel tales humores a massa famguinis segregati per arterias ad cavitatem Uem triculi deseruntur. Differentiae vomitus magis considerandae sunt illae, quae desumuntur a specie, oc disterentia humoris, & a vomitu per essentiam, & per comsensum, quia istae variant curationem. Signa praesentis vomitus sunt manifesta, &natura humoris ab excretis colligitur. Signa alia
Signa causarum a natura, & conditione humoris excreti, partes affectae a propriis signis affectionum, quibus assiciuntur, dignoscuntur. . Prognostica, complexus est Hipp. in una semitantia in lib. prognost. Vomitio ut illisma es, spituita , ac bile permixta, quam maxime es: si non multa, non crasta est , certor enim deterior es. mala quoque es, sporracra, aut livida, aut nigra fuerit ; oes idem homo omnes vomat colores,
cat abolitionem ; tandem omnis porridus , ωμ-ridus odor, in omni vomitione malus es. Pro curatione persecta vomitus, differentias istius 1 diversitate peccantis humoris desumptas considero, & primo textum Hipp. in lib. 1. de morb. n. 7 I. descriptum, explicandum assumo, in quo agit de curatione vomitus ab atra bile,
Nigrum Gomit velut farcem, quandoque cruem tum, quandoque velut vinum secundarium quam inque vetat pol i arramentiam, quandoque acre
velut acetum, quandoque sal)vam, oe pituitam, quandoque hilem cum virore palli iam ς oe ubi
quidem nigrum cruentum Somerit, catariveris
sertorem refert, oe fauces, o os a Domitia aduruntur , es dentessupescunt, es id qui1d somiturejectutia est, rerram elevat, oe mytquam vomit paululum melius se habere putat, er neque fine cibo esse, neque ampliorem cibum ferre potes. Verum xM Ane cibo manet, visicera sugunt, ct
salivae acidae sunt. Cum dero cibum accepit ,gra
vitias in fisceribus es, oe pectus, ac dorsum telut Hlis pumi videntur, or dolor tenet latera, ct
febris debilis es, ct caput dolet, O oculis non
302쪽
videt, ct crura gravantur, et color niger es, erconsumitur. Vomitum a toto in hoc texist Hipp. delinem re ; febris lenta, mutatio coloris in corpore, macies ejusdem satis clare demonstrant, cum a tam guine in suis principiis laeso,&excrementorum redundantia depravato pendeant praedi me assectiones. Symplomatis longa duratio , & remediis contumax resistentia, in ventriculi primo hesi affectibus valde rara, idem confirmant. Sanguinis massam a copia melancholis depravari humor acidus velut acetum, dentes stuposaciens persuadet, elim a Medicis communiter pro melancholia hujusmodi humor accipiatur;
Color niger velut atramentum, melancholiae proprius, vel rubor fuscus, dualis in sanguine extra-vasato cernitur, a quo humor tinctus dicitur cruentus, licet nullam sanguinis mixtionem admittat, idem persuadet. Melancholiam esse atram, probat acrimonia illius, qua fauces, &os aduruntur, & fermentatio terrae, si super hanc cadat, quam acria pariunt. Hujusmodi humor, sanguini commixtus, media circulatione ab arteriis in ventricul gIandulas deponitur, & ab his in cavitate illius, &γ- rositates fibrarum depluit, I cujus acrimonia haeirritatae insito conatu per vomitum expellunt irritantem humorem, cum diminutione afflictionis ab humoris acrimonia inflime. Haec augetur,
nisi a cibo demulceatur, ideo sne hoc stare non potest, & a famis irritamento talis copia humo.ris acidi ad ventriculum invitatur, ut salivae ac, dae ab ore fluant, vel ob vapores hujus humoris illi commixtos, vel portione illius ad fauces ascendente vi motus peristestici oesophagi; a frequenti vomita, & prava humoris qualitate debilitatae fibrae ventriculi, nisi cum molesto sensu gravativo cibi pondus tolerare valent, hujusmodi molestia partibus ventriculi subditis facilE communicatur. Pectus, dorsum pungitur,
o latera dolent, quia irritamentum nervorum ventriculi fit commune nervis istarum partium, stante connexione inter istos intercedente. Caput
olet, o oculis non videt, quia ab acrimonia
humorum, vel vaporum membranae cerebri, ne
vi optici ,& retinae punctae irregulariter movemtur, ab irregulari mota visus desectus, quemessiciunt etiam vames spiritus animales in oculo obfuscantes. Crura gravantur a virium debit, tale, quam Omnis sanguinis depravatio efficit,
aqua macies etiam, & sebris, cum dicti hum res pravi fermenti febrilis naturam adepti sint. Vomitum scorbuticum, & hypochondriacum ad unguem delineare videtur Hipp., qui tamen etiam a simplici atrabile seri potest, maxime in setate juvenili, cum dicat Hipp. hunc vomitum
cum aetate aufugere, & in lib. de nat. bum. n. 12.
ait, atrabilem infesare a 23. anno ad ., er
Prima indicatio ab Hipp. elicita in hujus modihi curatione, est humorem melancholicum sum.
- acidum purgare, dum ait: In princ pis em rationis Pharmacum hoc est medicamentum alvum solvens sibendum datofrequenter, quia, ut dixi, hic morbus originem habet a massa lamminea, & purgationem istius per frequentes
evacuationes intendit. Hoc verbum frequenter, importat evacuationem epicraticam, nam frequentes evacuationes validas,&copiosas natura non sustinet,&documentum est in omni excrementorum redundantia, qualis reperitur in doscripto morbo, non esse vehementer purgandum,
sed blandε, & per iteratas vices; multitudo enim
humorum, clam non possit unica vice evacuari, opus est ver iteratas vices ejus evacuationem a solvere, α cum minori virium resolutione . Glis purgatio videtur convenire, ratione revulsionis,
quia sicut in alvi fluxa vomitus pro revulsione ex Hipp. consilio provocandus, ita in vomita pro revulsione alvus purganda. Tale medicamentum esset nostris temporibus Diacato S. v. , Cons. Amech S. iij. Vel i. i. PH.
Θr. Magis. I ., pr aretur cum alterantibus humorem melancholicum, er eundem purganti
bus, in ea dos, perquam possit obtineri blandis purgatio ; si aeger viribus polleat, omni die potest
assumi tale medicamentum, usquequo appareat redundantia humoris atrabitaris valde diminuta ;s vero debilis sit aeger, omni tertia die reiteranda Purgatio, vel omni quarta pro virium resistemtia, & pro anni tempore. Secunda indicatio est humores attemperandi, pro qua exhibet Serum ,&Lac; humorem enim atrabitarem haec efficaciter attemperant,&Principue si Sero addantur Succi Pomorum, Boragianis, B ossae, Malvae. Vel si tam Serum, qu1m Lac distillentur cum herbis Messae, Parietariae, Violariae, Hordeo, Liquiritia, Sebesen, Alta Geni, Pollio, alibea, & similibus; ista contusa insunduntur in Lacte, vel Sero per diem, postea distillentur, vel Succi herbarum Lacti, & Sero addantur, & distillentur, & haec exhibeantur
Advertendum tamen Lae exhiberi posse etiam pro purgante, &praecipue asininum coctum ad libras quatuor, vel quinque in qualibet septim
na una vice, nam humorem praeparatum hoc modo blande educemus.
Duo dilucidanda remanent in uia Lactis: prumum quantitas, secundum tempus opportunum,
quod memorat , dicendo, Et pro anni tempore, er serum, er lac. Quoad primum, quam litas limitetur a libra una ad duas, si pro alte.
rante sumatur; quoad secundum, tempus magis opportunum anni est ver,& Autumnus, secum dum communiorem sententiam.
Abstinere ὰ dulcibus, ex oleoses imperat, quia atram bilem acido occulto fovent. Dulcia aci. dum in se continere docet aqua, seu spiritus N n a acidus
303쪽
acidus corrosivus, qui I Μelle, & Saccharo di. stillatur,&quo utuntur Chymici ad eliciendam
tincturam Corallorum, quae potius es corros . Oleum habere acidum occultum, docet Tech
nendum monet Hipp., nam nimium frigida exsecant, ut ait lib. 1. de morb.'m. 6. de morb. popuLfect . . Frig 1 indurat, quae in ventresunt; quo vero siccior evadit atrabilis, eo acrior fit:
prohibet citam frigidissima, quia in m. de s tui. n. 6., quae frigefaciunt fluere prohibent; d si astigidis taetur bilis in ventriculo, & intestinis,
sphacetum,&gangrena facit. Cibos per asium subeuntes laudat, quia hi alvum lubricam semper tenent, & atrabilis continuo evacuatur; tales cibi etiam temperant humorum acrimoniam humido, quo laxant.
Τertia indicatio est caput purgandi; videtur sine ratione hujusmodi consilium purgandi caput in hoc vomitu ab atrabile; ad quid enim
Purgare caput, cum ventriculus, & massa sanguinis sint vitiati λ Sed haec sunt consilia, quae Hipp. Divinitatem concesserunt, quia humani ingenii capacitatem transcendunt. Ratio hujus magni, & admirandi consilii Iatet in sententia scripta in lib. a. de morb. n. 6. Cum arrabilis in capite commota fluxerit, maxime in partem, inquam sunt plurimae venae, in collum scilicet, acre ius, derepentὸ dolet caput, oesatim cox imiercipitur ,er fui impotens bis sit, in septem die.
bus moritur , ebris non invaserit. Si a praedictis
remediis non cesserint symptomata praedicta,&at ebilis generatio impediri non possit, ad evitandum periculum in hac sententia enunciatum purgandum caput. Addo alteram rationem: Post peractas frequentes purgationes lenes, vomitivum exhibet, a conato vomitus vasa sanguiflua in capite replentur, & hujusmodi repletio, redundante atrabile in masia sanguinea, est perib losa; ideo purgatione capitis vasa exinanire tentat, ne a subsequente re iterato vomita caputat rabile repleatur; purgat veri, caput, & mi dicamento purgante, Hypopbaci succo, aut Cnidio grano,&etiam medicamento n. aribus apposito, ut in lib. 2. de morb. n. . ., ct in lib. 1. de morb. Mulier. n. 22., pro Purgante specificum capiti, ut est Helleborus niger, eligendum, & pro nare Succus Belae,& radicis Quiaminis. In hoc casst purgationem capitis per nares eligere deducitur ab imperato vomitivo post capitis purgationem;
a vomiti, o caput purgatur, attenta consuetudine Hipp. utendi pro vomitivo medicamentis validis, quale est Hineborus alpus, quo sere semper utitur Hipp., unde videtur superflua non solum purgatio capitis per medicamentum purgans, sed etiam periculosa, ob duo medicamenta valida, quae essent exhibenda pario interposito
tempore, unum pro Purg do capite, alterum pio vomitu excitando.
Quarto. Post purgationem capitis vomitiones purgantes imperat, pro integra ventriculi emundatione. Adnotanda sunt Hipp. verba, Et posmedicamenIcrum potiones sm sum purgantes, quae denotant reiterationem vomitus; ideoque lenibus vomitivis hunc esse promovendum minnet, cum valida, & frequentia vomitiva natura etiam robusta sustinere non vat at . Inter haec
sunt Decoctio corticis ra is Resphani, serum Camomillae . Asarum ad S. i. exhibitum, Sal album Uitrioli ad S. i. Debetur purgatio per VO-mitum ventriculo, ut humores, qui blandis medicamentis purgantibus restit ciunt, evacuentur,&quia vomitu totalis depletio ventriculi habetur, ideo etiam eo an)elo, ut in casu nostro, vomitus maxime necessarius; &quia ob ejus pravam allectionem quotidie congregat, & recipit
excrementa, saepe etiam vomitus promovendus. Attenta consideratione ponderandae sunt cautiones, quibus utitur Hipp. in vomitu prominuendo . Prius redundantiam humoris minuit purgatione, ne cum vomitivo humorum raptus suriosus ad ventriculum succedat; attemperat hinmores, ne sua corrotiva qualitate noceant parti,
Per quam sunt evacuandi; caput purgat, ut istius vasa depleta, sine detrimento excipiant illam sanguinis atrabitaris quantitialem, quae in conata vomitus ad illud impelletur. Tot praecautiones praeinittit Hipp. ad vomitum excitandum in vinmit si atrabitari, quae accipiendie sunt etiam pro moderatione suae sententiae in lib. de Ac. in bom.
n. s I. Vomitus vomitLm curat, dum priusquam
partis allectae curationem aggrediatur, vomitu universalia cum tanta circumsi ectione praemittit, quo praecepto indigent Medici nostri temporis, qui, sine ulla praecautione, vomitum in quolibet cassi promovere non sormidant, aud
ces facti ab illa sententiaci .ae sic. in bom. Quinto. Vomitu excitat O , de manibus sanguinem detrabito ,s non fuerit aeger debilis. Hujus remedii indicans non apparet, sed contra indi,
cans, nempe vitium humoris excrementitii atra-bilaris, plenitudinis va: brum absentia; deplevit enim vasa sirequenti purgatione, & vomitus excitatione. Indicans missionem sanguinis post vinmitum exposuit MN. Q. I. de Dioria n. 8. bis
verbis: A vomitu os, fauces vino ausero eo Danrur . quo oscula venarum consi in antur , oenihil retrabant, ut a vomitu feri solet ; in v
mitia crgo aperiuntur ora venarum,& humoris motus determinatur Λ vomitivo ad ventri luna,
& per aperta orificia ejus talis motus augetur; ad reprimendum hunc motum imperat Hipp. missionem sanguinis, quia adest indicans motum sanguinis moderandi, & alio avertendi, ne vomitus nimius excitetur; cum hac cautela tamen
admittit hoc remedium, ut aeger non sit debilis; in omni enim missione sanguinis considerandae vires a cit. sententia lib. de Dicria, colligo co roborantia esse exhibenda, quae etiam aequivaleant Vino austero ; Vinum suo catote calorem ventriculi a morbo, a vomitii debilitatum res lituit; aufero sapere ad tringit; calida, sed temperata
304쪽
perata conveniunt etiam ubi peccat bilis, ad re-ῖciendos spiritus reislutos; cum adstringentibus vero misceantur ad corroborationem, ut V. Succi Odoniorum I. i. cum S. i. Conferi . ex 'acintho.
Diap. gemm. Fcum Aquae Menthae S. ij. misceantur. Vel I. Eseris fine igne parati Θ. ii.
Rad Bistortae S. 6. Coraz rub. B. ib. cum Vino Granatorum exbibeatur.
Si aluus non egerat, molli infuso per Ct strirem excitanda. Maximam curam in citratione hujus morbi cum vomitu habet de purgatione per interiora, cum ab hac impediatur illa per sinperiora, & est magnum nobis praeceptum. Postquam exposuit Hipp., quid agendum in hoc morbo, innuit quod non est agendum. Abstineat ab ebrietatibus, quae excrementorum generationi serviunt; a coitὼ, quia debilitat, & in hujus remedium, si coierit, fomentum jejuno
ro proponit, a quo corroboretur; hujusmodi sementa, pro Uu Hipp., sunt lotio cum aqua calida totius corporis, sed quia inserius aquae calidae lotionem prohibet, admittenda sententia Hipp. in lib. de asse l. n. 39. uiribus lavari non conbenit, ungantur vino, ctaeo calido, idest tepido, oe alternis extergantur hoc est, moedo oleo, modo vino extergantur. Fomenta etiam ventriculi regioni applicanda; a coit si enim haec pars summe debilitatur. Fomentum cum corrota,rantibus adistringentibus parandum, ut
cum Mentha, o Rosis Accis in vino coctis, essapplicatis . A Sole ab, tineat, neque multum se exerceat, neque deambulet, neque calida lavet, neque acria edat, neque falsa s haec enim omnia acrimoniam atrae bilis augent, Vel illam movent. Alium vomitum describit Hipp. lib. cit. Σ. de morb. n. 72. Subfulvus, oe gracilis, ct oculis cum
Cirore pallidis fit, er tenuem cutem habet, erae uis fit.
Hic est habitus corporis, non naturalis, sed acquisitus, per morbosam dispositionem illius, qui a sequentibus symptomatibus assi igitur, &bilem inspicimus praedomitiantem a calore sui flavo, ab oculis cum virore pallidis, ab habita gracili bilis enim prohibet, ne corpus impimguetur , ob sui amaritiem , dulci enim, or temperiato nutrimur9 S debili: inagnus calor a bile excitatus copiosam traiispirationem Promovet, per quam plus dissipatur, quam per quotidi, Dum alimentum remitti possit,&ab eodem c lore dilatati pori, tenuis cutis, ut loquitur textus,& facili, & copiosae transpirationi serviunt, &caloris interni summae dimationi, a quibus aeger maximam debilitatem patitur. Et quanto magis morbus progreditur, tantὸ
magis morbus affli it , chaia bilis magis desaevit.& ejus copIa crescit. Et vomis omni tempore selut sitamenitim modicum hoc est guttatim ,
vel fili instar materia per vomitum excernitur ad duorum poculorum parvorum mensuram exiens. Continuo exit ab ore hoc stillamentum,& materia exiens unius diei spatio non excedit duorum parvorum poculorum mensuram; hunc humorem a ventriculo ad os transmitti,& y rvomitum connotat Hipp. Per verbum vomit; vomere enim est materiam in ventriculo contem tam Per os expellere, cum aliquo conatu, &multi observantur, quibus continuo stillamem tum hoc exit ab ore. Cuius causa est, vel serum in ventriculo exundians, vel humor tenuis, non
solum fibras istius, sed cetaphagi implens; hic
qualitate, vel quantitate irritativa motum p ristallicum dictarum fibrarum naturaliter a parte superiori ad inseriorem tendentem immutat, fibrariam motum determinando dicta qualitate, vel quantitate a parte inferiori ad superiorem, cum quo humor serosus in stomacho redundans, a cavitate ventriculi ad fauces per oesophagum sertur, eo modo quo bilis in intestinum duod num confluens sua acrimonia mutando motum peristasticum intestinorum retrahitur a mota deorsum, ad quem naturalem habet inclinatio, nem, & ad motum sursum cum violentia dete minatur, a quo bilis in ventriculi cavitatem ii, pellitur. Ab hac causa pendet vomitus cibi, cum bile, e pituita mixtus, ut ait Hipp., & irritantis naturam ab his verbis comprehendimus, nempe bilem, quae differentiam hujus vomitus a praecedenti, qui ab atrabile pendere diximus, ostendit;& tale est irritamentum bilis, ut a pituita illi mixta non modificetur; imo pituita, etiamsi crassa, a bile attenuatur, retenta aliqua crassitie, ut fiat serum crassum, quod instar stillamenti crassi ab ore exit. Polli vomitum dolet totum compus , sunt verba Hipp. superius dixit aegrum esse debilem, huic debilitati, & languori adjunctus
conatus vomitus, quo membra quassata concussione defatigantur, & dolent, eo modo quo membra dosent a labore defatigata) aliquando etiam antequam vomat idest dolet corpus etiam ante vomitum, dum materia, quae facit horrores, quos in subsequentibus verbis describit, est irritans , a qua dolor etiam fit et horrores tenuer horror st, vel a materia irritante per membranam carnosam dispersa, vel nervos ventriculi assciente, & cum istis totum nervorum genus compatiente; ab istorum affectione horror, ut experimur in acrium ciborum assumptione, ocin poto liquoris generosi,&pungentis, & principue Spiritus Vini, post cujus potum brevis horror totum corpus concutit ac febris tenet, ob rationem dictam in commento superioris teratus; θ ad dulcia, ae oleofa maxime vomit. Dulcia,& oleosa bilem augent, hac aucta ita,
tamentum augetur, unde vomitus.
Hunc medicamentis sursum, ac deorsum pumgare oportet, sed cum cautionibus superius dbctiss
305쪽
1 86 De Morbis Infimi Ventris.
ctis, ut praecedant purgantia,& postea vomit, va, & juxta materiae abundantiam , virium robur repetenda; ct lac asininum postea praebere b, hendum jubet, ad attemperandam acrimoniam bilis, & pituitae, & ad ducendum humorem mocantem per vias urinae, & alvi, ut dicta materia revellatur ii ventriculo. At temperationem hinmoris irritantis cibis aligere tentat molli is,
et frigidis non frigidissimis 3 Pistibus litoral,
biu, quia saniores censentur, es cantilaginei generis, Betis, Cucurbitis, ct carnibus tritis; omnes isti eibi sunt lacilis digestionis, & bilem attem. Perant, ideo etiam bili peccanti convenient, scuti vinum aquosum, in quo aqua superat vini Quantitatem. Labore, o deambulatione utatur, O moderate, prout admisit funerius. Progno. sticum addit: Verum morbus lethalis quidem, non autem cum senescit. Observatione dignum in his duabus curatio. nibus vomitus, sola purgatione, vomitu, & attemperatione humorum Hipp. uti, quae confirmant propositam sententiam de causa vomitus, stabilientem esse irritamentum; & curatio ab Hipp. detineata confirmat, nam purgatio humo.ris , & attemperatio illius irritamenti totam complet vomitus curationem, nulla habita consideratione de ventriculi debilitate, &suarum fibrarum laxitate, ad quam aliqui causam vomitus reducunt, quae corroborantia exposcit,&de his nullam facit mentionem Hipp., neque adstrim
gentia admittit,&solum a vomitu in eis. lib. de Dista, haec approbat, di blanda, inter quae est Vinum austerum, re hoc utitur ad simplicem collutionem oris, & faucium, & avomita, hoe
est sedato vomitu, vel valde diminuto, praecedentibus purgatione, vomitu, & attemperatio. ne: & si adhuc, his praemissis, perduret vomitus, adstringentia adhibenda modo superius dicto, quia tunc insurgit suspicio Venarum apertarum, cui constrictione occurrendum. In hae Hippocratis doctrina agnoscant errorem suum Medici, qui in vomita primis diebus adstringentia, & valida exhibent, & languorem,& debilitatem ventriculi causam vomitus exist, mantes, corroborantia inutiliter praescribunt; &discant, totam curationem vomitus consistere in purgatione, vomitu, & attemperatione humoris pravi irritantis. Verum quidem est, quod sedato vomitu, plerumque languor ventriculi observatur in depravata concoctione alimentorum, & cruditatum generatione, & tunc conveniunt medicamenta istis affectibus superius assignata; pariter si lax, tas fibrarum ventriculi post sedatum vomitum distinguatur a gravitate ventriculi, post cibum corroborantibus auferenda, quae temperate cale. faciant, reexsiccent,&adstringentibus ad suam consstentem texturam reducendae fibrae. Ad hoc valet Decoctio Tormentillae, Mentia, Melissae, eum Sueco C oniorum, vel Vino Granatorum,
viri cum Spiritu Vitristi, o Salis diacificare;
Pultas ex Masice ad B. ἰ. Eol. A m, Terrae Agili, Coral praep. a. B. E. , cum Aqua Citri, vel Theriacali, sed haec in utroque exhibenda, non pro vomitus curatione, sed pro curatione symptomatis a vomitu relicti. Hac methodo quilibet vomitus curandus, si ab humoribus, quia quicunque peccet laumor irritando efficit vomitum,&s olla attemperantia indicat, & irritamentum humorum est vel in acido, vel in amaro, &salso bilis; si vero a scimrho, vel callo, vel ulcere, vel tum re vomitus pendeat, incurabilis est. Α' veneno si fiat vomitus, veneni natura cognita, alexi pharmaca op. ponenda .
CΑΡ. VIII. De Vomitu sanguinis.
Mon sollim excrementa,& alimenta assimi pta per os, cum vi, & impeto rejiciuntur, im etiam quandoque sanguis, & dicitur vomitus
sanguinis, cujus ejecito est toto genere praete naturam, etiam ratione loci, cum Natura decreverit ventriculum receptioni, & digestioni alimentorum praesidere, non expulsioni sanguinis. Causa potest reduci ad irritamentum, tam respectu effusionis sanguinis a suis vasis in vem triculi cavitatem, quam respectu rejectionis ab hac per os . Non egreditur sanguis E vasis, ut transfundatur in ventriculum, nisi vel aperto orificio alicuius arteriae, vel rupta arteria, vel vena sanguinis fluxum per transudationem puto fieri non posse in ullo casu, licet haec causa sit comis muniter acceptata quae duo irritamentum suγ
In quo consistat hoc irritamentum, colligere possumus ab Hipp. in lib. 2. de morb. n. f., ubi, loquendo de morbo, quem cerebri corruptionem appellat, in quo sanguis E naribus fluit, , per os cum vomitu rejicitur, ait: Cum igitur calefactae fuerint venae in capite a cerebro, anguis in ipsis efferbuerit, distribuunt ipsum ad nares, oeos; dicitur sanguis distribui, quia ad has partes fluit, & quia ab istis exit. Ab hac sententia colligitur, fluxum per nares, & rejectionem per vomitum sanguinis causari a sanguinis servore, &enerves dentia; haec autem non semper fluxum sanguinis parit, nam in febribus, ubi adest in gna esservescentia, non observatur, nis raro, ssu. xus tarquinis ab aliqua parte, sed ad hoc ut a servore sanguinis essiciatur fluxus, necesse est di
ponatur secundum conditiones, quas recenset Hipp. in lib. I. de morb. n. I7., agendo de Vena convulsa, ubi ait, Fit varix,&subjungit, erasi
sescit anguis , o multipliciter supple multiplicatur ) ipse te ipso ea parte, qua convulsa vena es, o mor Orfit, se amplius sabilior, ct cum copiosior factus fuerit, plenitudo ipsa transmigras, quocunque tandem contingerit.
306쪽
Si contingat venam, vel vas sanguineum v ricosum fieri sanguinem in ea crassescere, ex quo stabilior evadit, & stagnantem evadere necesse est, prae copia, sanguinis plenitudo iti hoc vase colligitur, quae si sermentationem inordinatam,& servorem concipiat, impetum, & vim acquirit , quo vas disrumpit, vel ejus orificium reserat, ct extra vas erumpit, eo modo quo vinum sermentans in dolio clauso, ejus spiritus multiplicatus, eique prohibito exitu, tantam vim concipit, ut lignum ,& serramenta etiam solida di rumpat, cum effusione vini. Si sanguis stagnet in varicibus alicujus partis, ut impleratur, su- Perveniens multitudini collectae sanguinis esse Vescentia, quae sanguinem stagnantem rarefac iat spiritibus,&suliginibus, vim,& impetum impertitur, &si nullus pateat locus transpirationi spirituum,&fuliginum, nec via naturalis, Perquam rarefustus sanguis fluere possi, aperiatur
necesse est, ut ab impelli,& vi supradicta spiris tuum, & fuliginum directo in vas sanguinem
Continens disrumpantur, vel orificium ejus aperiatur, & sanguis E vase estuat. Hic impetus. haec vis est irritamentum, nee potest dari fluxus sanguinis, nisi cum istis conditionibus descriptis ab Hipp. in eis. duob. loe.; &si sanguis impetum concipiat, &enervescat, si ei sit motui circul tionis locus, nunquam e vasis prorumpet, sed solum quando suo motui oppositum invenit impedimentum .
Hoc modo vomitus sanguinis fit,&praecipuEliene obstructo ,& humoribus insercto, ut obse vavit Tacuitis in lib. 2. Medio. Princip. Hist. Io. ς impedito enim libero cursu sanguinis per arteriam caeliacam ad splenem, vel venain splenicam ab obstructione cellularum, vel praedicto. rum vasorum, sanguis regurgitat ad superiora per dictam arteriam,& in hac stagnat, &pra,cipue in vase brevi arterioso, quod ventriculo inseritur,& per illud disseminatur, & in hoc collectus sanguis ad plenitudinem, si efferbuerit ea, quae dicta sunt sequentur, sanguis effunditur in cavitatem ventriculi, & irritando istius fibras vomitus excitatur, modo superiori Dissertatione descripto; re laoc est alterum irritamentum, quod est causa immediata vomitus; sanguis irritat quantitate, coagulatione, perquam malam,oc infestam qualitatem contrahit ,&quia est em
Vomitus sanguinis fit etiam ruptis, vel apertis aliis vases sanguifluis in ventriculo ab humoribus corrodentibus in eo collectis; fit quandoque rupto, vel corroso vase in Pancreare, a quo cisum ditur sanguis in intestinum duoelenum ,& ab hoc irritato, motu peristallico inverso in ventriculum
Signa hujus affectus sunt n anifesta, unde symptoma per se ipsum fit manifestum. Signa cauti rum: si vitio lienis, est sensibilis ipsius obstructio, adest pulsatio arteriae in Hy hondrio; si a Pancreate, cum vomitu sanguinis conjumgitur istius evacuatio per alvum; si a corrosone
venae in ventriculo, adsunt signa, vel acidi, vel salsi corrosvi in saliva, vel in excrementis, quae
Quoad prognosticum, si copiosus est sanguinis vomitus, semper periculosus; si cum sebre coniumctus, & in morbis malignis Variolarum. Mo biliorum, Petechiis, est lethalis. Hipp. lib. 7.aph. 37. qui evomunt sanguinem, sisne febre, quidem 1 mutare ; s vero cum febre, malum.
Post suppressam evacuationem sanguinis, vom, tus istius non timendus. Si sanguis exeat coagmlatus, melioris ominis est, quam si exeat tenuis, fluidus, niger atramenti instar; corruptionem enim talis sanguis contraxit. Indicatio curationem aspiciens, prima est semguinem revellere a ventriculo; secunda, ejus exitum prohibere per adstringentia, & refrigorantia, ut sancivit Hypp. cit. G. 7. aphor. I.
Quoad primam indicationem, mittendus semguis a partibus inserioribus; documentum habemus ab Hipp. apbor. 32. m. s. Mulieri sanguinem vomenti, menseruis erumpentibus solutio sit; huic accedunt cucurbitulae, frictiones, & ligaturae in partibus prarelictis. Quoad secundam intentionem, adstringentia sum, Succus Uritae majoris ad J. iii3., cum Spir.
Vitriol. v. gutt. viij.; Liquor sipticus, falitus ex Terra Agit f. p., ct impraegnata Spir. Virrist, o Spir. Nitri adfirmam pultis I haec in loco frigido ponatur, ut in lapidem concrescat, lapis in. pulverem reducatur, in loco frigido iterum condatur, ct in liquorem abibit, coιs B. L, cum A a Portulacae,sed melius cum Succo ad J.iθ. exhibeatur. Lapis Ematites, eum Succo Planta
ginis ,super porphidum in tenuissimum pulverem
reducatur ἰ hujus S. 1., cum gutt. xii. Laudans liquidi Odoniati, vel cumgr. 6. Opii praep., exb, beatur cum Aqua Plantaginis, vel Decocto P trioni . Pulvis ex acinis Agresae exsiccatis, et pulveritatis ad S. i. in Aquis Plantaginis, veIUrticae, summε efficax est. Refrigerantia conu .niunt, quia sanguinem incrassant,& minus flui, dum reddunt, sed multum prosunt, ubi adest ester vescentia sanguinis. Haec exhibenda post cibum , quo tempore, ob calorem istius, estervescit. Emul sem. Melonum, O Papaveris, O Urticae, extrae iacum Aqua Consolidae major. Aqua PomIulacae , Plantaginis, cum Tinctura Corall. , sSantal. rub., huic intentioni satisfaciunt. Pulvis
ex Opis, descriptus in Sassemate neteo I Tinctura
parata ex capite mortuo Uitrioli rtibi ali , d scripta ab Elmuli. f. I9I., summe valent; hcut idem caput mortuum rubificatum, o edulcor
tum ad S i., Mixtura a Diuio descripta lib. r. Practicae cap. 9., o Aquae sipticae, er Liquis sipticus, descriptus in Clavi Schroderiana Diceta adstringens, & refrigerans, & tenuissi; jura sint cum aqua chalybeata,& cum P di s , & capite Animalium parata; Vinum sit
307쪽
, 88 De Morbis Infimi Ventris.
Ad praesemationem, si sit a liene obstructo,
reserandae obstructiones, prout exarabitur de lienis morbis; si ab erosione, ab humore acri, hic attemperandus modo superius dicto de vomita.
CΑΡ. IX. De Dolore Ventriculi , seu Cardia M.
Efinitur Cardialgia Tristis sensatio oris I stuperioris sentriculi, facta ab ofesto
semibae, tant bili, violenter agente in illud. Trisis sensatio . est essentia doloris in genere, quare dolor ventriculi erit tristis sensatio ejus. dem; ex quo deducitur, subjectum hujus symptomatis esse ventriculum, & praecipue secundum partem orificii superioris, quae est maxime
sensitiva, ob multas nervorum ramificationes in ea disseminatas,& plexum nerveum contexen.
tes. De hoc dolore locutus est Hipp. sub nomine Cordis morsus, non quia Cor primo patiatur, sed quia in dolore orificii sinistri ventriculi Cor compatitur, ob communicationem, & consensum, quem habent nervi illius cum nervis per su, stantiam Cordis disseminatis, prout legitur in Orpbor. 65. lib. . si febribus circa ventriculum, o fortis insus, ct cordis morsus, vel dolor, ma- Ium s d auor. Γ7. Husaesu . Siquis febrem non habens abstineat a cibis, ex cordis morsum ineuvertiginem patiatur & Ormes Interpretes sa-tentur loqui de morsu ventriculi, prout apparet, in secunda sententia; loquitur enim de inedia, quae est passio ventriculi, & 1 qua dolor, & mo sus ventriculi lapissime observatum est; vel Io.quitur de affectione partis circa ventriculum existentis, ut in prima, aqua os ventriculi laedi m. test, ob proximitatem partis affectae cum oriῆeio ventriculi, confirmavit lib. 7. de morb. popuIn. II. ad noctem Cordis, ac ventriculi dolor, accipiendo pro dolore Cordis ventriculi dolorem,&clarε declaravit in lib. 4. demoνb. n. II.,
ubi habet, homines Caraecimum, Me est
Facta ab objutos Vibili, tangibile, violenter
agente in ventriculum, & determinatur causa doloris, nempe objectum sensibile in ventriculum violenter agens; cum enim dolor sit in sensa Tactus, cujus obiectum est sensibile, & tangibile, ad dolorem necessirio requiritur, ut Objectum sensibile, tangibile violenter agat in orga. num sensus Tactus, alioquin non faceret tristein sensationem, sed sensum naturalem, & jucundum ; dolorem ventriculi esse ab oviecto violenter agente in sensum Tactus illius, docuit Hipp., quando dolorem ventriculi morsum Cordis ala
pellavit . Morsus est ab objecto sensibili, tangubili, violenter agente, pungendo, lacerando, α continuum solvendo; & clare expressit tapp. lib. de loc. in bom. n.3I., ubi ait: Insuper etiam dolor,
ct propter frigiaitatem fit, ct propter calidita
tem , ct propter valde exuperant, in quo ad violentia, es propter imminutam, intellige a comtrario valido; quod colligitur a verbis subsequemtibus textus: In fingulis enim, quorum natura permutatur, ac corrumpitur, fit Alor ; quod permutat, & corriurarit, vioIenter agit; & in lib. de fat. n. I 8. Violentia quadam discedunt, erfnduntur carnes,muram subtercurrit spiritus, ct dolore affligit; dolorem ab acre, tamquam , spiculo infixo in parte . expliciavit idem H p. iureae lib. n. I .s & lib. 2. de morb. n. ro. ait: Hic caput dolet , prae nimia ejus excalefactione. Licet omnes qualitates tangibiles possint esse causa doloris ventriculi, ut calor, & frigus; iecundae tamen, sapidae dictae, ut aciditas, salsedo, amarities, acrimonia, sunt magis potentes, &essicacen & ab his seri dolores docuit Hipp. lib. Errat. viri. in iacui. n. 37. , ubi habet: Quιm Hl res accesserint atraebilis, ct acrium sinionum affluxus fiunt, dolent atitem partes internae , dum morden:ur ; & in lib. de veter. meaec. n. 32. Rursus quaecunque fluxiones ad oculos vertum tur , ut inrtes, es omnigeneas aerimonias babentes exulcerant, dolores autem, of ardor, er im
mmatis adsunt aliquando, donec fluxiones fuerint concoctae s & de bile causa doloris ventriculi expressis verbis locutus est Hipp. lib. 4. δεηnorb. n. 8., ubi ait: Hoc enim contingente princedit de veteri bile, propter multitudFnem ad ventriculum, er ex hoc tormen sentriculo oboriarur . Quod essicit bilis in ventriculo sua acriminnia , essicit etiam pituita, acida, salsa, austera, Mserum acre,&acidum sermentum, bilis atra,&aeruginosa, Prout experientia ostendit dolores ventriculi vomitu dictorum humorum sanatos. Ad acria mordicantia reducitur pus in ventriculo collectum, vel ab apostemate in eo rupto, vel in angina descendente pure in cavitatem ventriculi. Pus esse causam doloris, docuit Hipp. lib. .
de morb. n. 22., dum ait: Pus exitum non babens,
o sebis una cum eo hsmore, qui acescit perma
nens , dolorem inducit. Reducuntur etiam vermes ad mordicantia, clim morsu dolorem in vem
triculo existentes pariant, α etiam suis malignis vaporibus; de hac causa scripsit Hipp. lib. . de morb. n. 27., loquendo de lumbricis, α ait: Exuit idest lumbricus in alias, atque alias iad hepar, o dolorem inducit; dc inserius subjungit: Et tormen multum in ventriculo alias, ex inius Ob-
Quae distendunt,& comprimunt membranas ventriculi doloris sunt causa, s distensio, & coimpressio fuerit violenta; fit enim utraque perminium violentum, qui inter qualitates sensibiles. tangibiles numeratur. De extensione doloris causa locutus est Hipp. in superius cit. lib. defat. n. IS. . & flatus hanc distensionem essiciunt in ventriculi cavitate collecti, vel intra membranas
308쪽
illius eo usi depressione Iumtus est Hipp. G. E.
de morb. n. II. his verbis: Si cibi in Dentrieulo maneant, ct dum premuntur a plenitudine -- , calor, ac dolor corpori accesserit. Ad hane causam reducitur cartillam Xyphoides intus Curvata ventriculum premens, cum summo do.
Causae remotae sunt omnes illae, quae acrimoeniam humoribus tribuunt, ut fervor sanguinis pro multiplicanda bile, & eius constitutio me. lancholica pro acidi exuberantia, & utriusque constitutionis biliosae, & melancholicie aequalis Praevalentia pro salsi generatione; consurgit enim hoc ex inlaetura aequali aikali, prout est bilis,&acidi, ut est melancholia, constitutio in calore
excedens, & adurens bilem in atram commutat, ct calor debilis ventriculi materiam attenuationis capacem in eo existentem, in flatus attenuat, vermes efficit putredo alimentorum, vel huminrum in ventriculo, ut sancivit rapp. lib. 4.morb. n. 27. ratemae causae sunt omnes illae, quae horum humorum generationem coadjuvare posisunt.
Signa diagnostica sunt satis clara ex sitst doloris in regione ventriculi. Signa causarum sunt maxime necessaria pro curatione dirigenda. Sihilis peccat, adest cum dolore sitis,& oris ama. ritudo, i appetentia, nausea, vomitus biliosus; dolor est maxime acutus, quia bilis maxime in ua: dolor est vehemens, cum oppressione cordis,
pulsu parvo, & animi deliquio, & maxima
virium debilitate, unde Cardi algia, hoc est dolor oris ventriculi superioris; distinguitur hcaeteris ventriculi doloribus, in quibus descripta symptomata non reperiuntur. Si a pituita acida, dolori adjungitur appetitus, sapor acidus in ore, expuitio est frequens, & vomitus est materiae acidae. Si a pituita austera, sapor austerus in ore sensibilis, dolor rodens percipitur. Si a pituita salsa, adest sitis intensa, sed sine amaritudine,&quod expuitur est salsum; si ab atrabile, dolor est
Corrosivus exulcerans, cum calore molesto; si a vermibus, morsus interrupti, & dispositio aegri ad vermium generationem, vel ad exclusionem istorum ab ovo; si a flatibus, dolor est lacerativus ab extensione membranarum ventriculi, adest inflatio in regione istius ,& flatuum per superiora eruptio, cum difficultate respirandi, impedito contractioiris debitae motu diaphragmatis. Timendum est hoc symptoma, quia cito vires resolvit, re maximE si cum stigore extremorum Conjungatur,eX Hipp. apbor. II. se l. Indicatio, prima est irritans in ventriculo suom expellere; secunda, acrimoniam eius ait verare, & causam auferre; tertia, dolorem mitigare.
Quoad primam, Hipp. in lib. s. de morb. popul n. 3O. languinem mittit; ait enim: Aliquando etiam dolor ad cor, quem venae festio soluit.
Harac Hipp. sententiam rejecit communis Prae icantium sensus, ratione corroboratus, quia quod est extra venas, a venae sectione non ev cuatur. Causa faciens dolorem ventriculi, est extra venas, quia in cavitate ventriculi; ergo non poterit evacuari a venae sectione. Secundo venae sectionis indicans est plenitudo venarum.&ejus redundantia,&motus ejusdem depravatus; sed in dolore ventriculi neutrum adest, comsequenter venae sectio non convenit, & hanc exe cere, est contra rationem, & sine utilitate aegri;
paucissimi ideo Hipp. adhaerent. Hipp. praecepti ratio sit cIara in lib. I. aer morb. n. II., ubi habet ἔIpsa quidem vena, in quantum tracta es, in loco manet. scium autem tracta fuerit strahitur autem, ct convellitur a labore, et violentiast sit velut varis. Notentur illa verba, trabitur,
ct conuellitis a violentia; in dolore adesse vis. lentiam, demonstravi superilis ex natura,& eL sentia ipsius doloris; quapropter a dolore potest vena convelli ad similitudis ' nervorum, quin
rum proprie solum dicitur convuIso, metapho. rice vero de venis ex convulsione varicosa. In vena varicosa adest plenitudo sanguinis, consoquenter, ex Hipp., potest in dolore partis vena. rum ipsius plenitudo contingere; quod consi mavit inserius in reae textu his verbis: Et ubi
mixta fuerit sanguis, ct humiditas, de carne
erassescit sanguis, ct multipliciter ipse se ipso
hoc est multiplicatur, augetur ipse sanguis seipso, Per congregationem novae copiae sanguinis ea parte, qua vena convulsa es, o mor Orsit,
ct amplitis flabilior, oecism coissior factus su
rit , plenitudo ipsa transmigrat; clarius non m. test explicari plenitudo in veni convulsa, vel tracta a violentia, & dolore. Hanc sententiam
confirmat lis. de rat. DEI. in actit. n. 37. his Ue bis : Dolent autem partes internae, dum mordem
tur , conversae vero idest tractae er salis Aeae
factae venae intenduntur, idest trahuntur ad moedum convulsionis, et inflammatae assuentia ara trahunt . Si inflammantur, plenae sunt sanguine; si affluentia attrahunt, necesse ut impleantur; adolore ergo cum possit plenitudo sanguinis invenis dolentis partis coacervari, si aderit indicium hujus plenitudinis, aderit indicans missionem sanguinis. Indicium vero aderit, quando, Prinmissa purgatione humoris irritantis, & etiam praemissis dolorem lenientibus, adhuc perstat dolor, tunc nobis se offert sufficiens indicium plenitudinis venarum ventriculi, a qua dolor fovetur, re tunc apparet indicans mittendi sangui, nem; ex quo colligo, errorem esse in principio doloris ventriculi sanguinem mittere, quia s d tum est purgatione,&Λnodynis dolorem cur re, ad quid sanguinem mittere, & aegro vires auferre & maximε cum non possimus esse certi de plenitudine venarum ventriculi, nisi praedictis remediis praemissis. Pro humoris peccantis evacuatione, Hipp. usus est purgante medicamento; in lib. cit. 9. Diadem. n. go. Veratrum milibuit nigrum, pro ratione humoris peccantis exhibenda purgantia,
309쪽
s bilis, quae hanc educunt; cum hae tamen asvertentia, quod purganti admisceantur optata. ad leniendum ciuem tempore dolorem, & adstaenandum tumultum, tormina,&agitationem molestam, quam purgantia solent inserre, quo. modo usi fuerunt inter Antiquos Suolt. mconsar . , Riserius in sua Praxi Medis. Faventinus;
hune usum Recentiores summa cum aegrorutuutilitate renovarunt: v. g.
V. Mannae et S. H. Θr. Ros sol. I. iii. , ae Disantur in Aquamisarum, veI Em tine, cui adde Laudunio niari gr. vij. Vel
de trisus , cum Rhais. ILaud optat. gr. d. eum Dr. RU.sol. R. Pil. Si acidum, cum pituita unitum peccet,
. Mel Rof sol. I. v. Crem. Tartar. s. p. 3. F., iusto. in Aqua Assinthii, cui adde
I. Pa. de Agar. S. i. Aggregat. 5. i. Latiae optat. νῶ.M.AEum Mel RossoLR.P. Si aeidum sit cum sero conjunctum, Electum rium 'iclogum Le me exhibendum; vel Pil. Aephanginae S. i. , Magis. Dianae gr. vi., Lamdani v. gr. b. Vel Crem. Tart.s p. S. iij., Scamm. sulph. gr v , Magy.Mech gr. ij., ii praep.gr. d. Si melancholia atra,
Extr. EM. ne. S. 6. Phil. Rom. 3. i. M. Si flatus sint doloris causa, purgantibus pariter utendum, dum adest minera, a qua elevantur. Dec. Elescopb. in flatibus pro purgatione sunt magis propriae ad S. i. or ij. rgatione per vomitum utitur etiam Hipp. in dolore ventriculi, ut patet in lib. de affin. n. I s. n. 13. Inter vomitiva sunt: Radix Asari ad S. i. .
cum decoctione florum Camomulae: GI album Vitriοι ad 3. i. , Aqua Rof in Alembico ex aeres Dei composito distiliatas vel Antisonialia, ut Aqua Rulandi, Sappa Antimonialis, vel Imfum Antimonii in Vino . Moderatum, & tutum
vomitivum habemus in Tartaro AEmetico . Uomitus in eis, quibus est facilis praeserendus purgationi per alvum, & etiam in flatibus, qui a conata vomitus coguntur ad exitum, ad usum istorum non deveniendum, nisi dolore modificato, ob rationes dicendas de dolore Glico, ex Hipp.
Quoad secundam indicationem, attemperam tia varia sunt pro varietate cauue. Acidam qualitatem dolorificam attemperant omnia acila blanda, &sale volatili athalico prinlita. Radix Angelicae, Zectariae, Cardiopbilatae. Zinliberis, Galangae, Cardamomum, Cassia lignea. Nux mo irata, mirifica praestat; ex his parantur decocta, pulveres, & vina medicata. Dec. Diago. langae, Aramatici RU, Diambrae, Theriaca, Mithridatum, Aqua Cinamomi, Theriacalis, Elia. proprietatis fine acido, sunt effracta. Ubi bilis,& sal amarum corrosivum peccat, omnia acida sunt attemperativa; ut Dis. Virr li, Salis communis, Salis Nitri rini isti, θoptime praeparati. Succus C oniorum, Ribes, Granatorum aridorum , Decoctum Tamarind rum, egregium est sedativum bilis, quae exhibemda sunt in Aqua, vel Decocto Camomulae τulis garis, quae est specificum in omni dolore ventriculi , a quacunque causa succedat; vel Floram Verbasii, oe ad libram unam, oe etiam plus, veI in Aquis Malvae, Boraginis, Aeetosae, Portulacae. Flatus attemperant, quae resolvunt, ut Sem.
1erbi, Petroselini, Foeniculi, Sinapis, eum βωribus Camomilia deco tis; Spir. Carminativus Θlvii, Spis. Juniperi, cum Aoua Camomillae,
Baccae Lauri in pulverem re grae ad S. i. in Vino, Dis. Vini aromatitatus. Pulvis ex ' rha, ct rad. Aristolochiae rotundae, EDE . GBaccis Lauri. Confect. Diaomini, Theriaca, Mithridatum, Aqua Cinam. , Theriacalis, sunt specistis in flatibus. Optata in omni causa conveniunt; ideo, d Iore non cedente, cum supradictis remediis miscenda. Nepenthes, Laudanum odoriarum, maxi- bile peccante, Philonium Romanum, Pi de nost sa, Sedativum majus , ct minux , Oleum Amriae D. , est universale sedans dolores. Victus ratio exhibeatur cum acidis, si bilis, cum aromatibus dictis, si acidum peccet. Ceteri dolores ventriculi extra orificium superius, ab eisdem procedunt causis, & eandem exposcunt
Amrictio ventriculi, alterum sympto
ventriculi, ad dolorem ejus reducit Senem tus. In hoc consistit, quod ventriculus secundum orificium superius, & inserius, adeo sit adstrictum in tempore concoctionis, ut ne vapores, nec exhalationes per illa exire possint; conjumgitur etiam cum adstrictione utriusque orificii, adstrictio pororum cutis, prohibito exitu vaporibus , & exhalationibus tam cibi in ventriculo existentis, quam totius corporis. Retenti vapores incalescunt, & ad invicem accenduntur, ut universum corpus aestiret, principue autem manuum,& pedum extremitates, cum rubore facio, mutatione pulius, ut febric,
310쪽
tare videantur patientes; quod tamen non est verum, cum post paucas horas descendente cibo , calor evanescat,&pulius ad motum naturalem redeat; ita hunc affectum Petrus Salius de rara
morbor curatione destritat, dc accepit ab AE-rio retrabit 3.sem. I. cap. II.
Hoc symptoma videtur deisipsisse Hipp. in
lib. 4. de morb. n. 23. his verbis: Si cibi plures. quam opportunum es, qui jam eoncocti sunt, intus maneant, o homo non purgetur, o alii cibi
superingerantur corpus ab humore priore, ac re.
centi repletum calescit, ct febris ex hoe homini
oboritur ; verum ea febris non periculosa, neque fortis , in qua Minor aequalis es copia pauimiam uberiore nos assuens. Hippocratem loqui
de alimentis in ventricuIo contentis, satis man,
festum fit, & ab eisdem colligitur, praedictam affectionem descriptam fieri modo contrario ei, per quem fit lienteria; in hac velocem esse secessum alimentorum in ventricula, nec per multum
tempus in eodem concoqui sancivit lib. de Qe t. n. 23. , qui locus ad hujus veritatis dilucidatio. nem videndus; in descripto vero affectst tarda est ciborum, vel alicujus portionis istorum expulsio,& per multum tempus in ventriculo concesti, vel concoquendi remanent.
Hujus assectus causam innuit in illis verbis eis. text. Si cibi plures, quam opportunum es, qui jam concocti sunt, intus maneant, & desgnant impedimentum in mota fibrarum ventriculi, qu rum munus est motu suo peristallico alimenta digesta paulatim expellere; quapropter censem dum est, causam hujus symptomatis esse vitium fibrarum ventriculi, per quod diu alimenta inhoe Metinentur; quod manifestὰ demonstratur, nam si hoc symptoma est a retentione alimenti
in ventriculo, plusquam conveniat, ex Hipp., alia non erit illius causa, nisi ea, quae afficit,&alterat principium, quo alimentum concoctum
debito tempore expellitur; hoc principium sunt
fibrae ventriculi, consequenter ejus praeternaturalis retentio est a vitio librarum, nec aliud potest assignari in hoc casu, quam earum debilitas inmotst, quia laxae. Ab hoc vitio fibrarum afficitur
ita ventriculus, ut alimenta detineantur, ac si orificia ventriculi essent adstricta, prout censet Salius Diversus, contra quem tenenda semientia Hippocratis modo descripta, quia fibrampta,& relaxata non mi est constringere ori Geta, sed potius laxare, & dilatare; & assignare
causam constrictionis temporaneam dictorum orificiorum tempore cibi, & causam eorundem reserationis alia explicatione, meo iudicio, non est facile. Et adstrictio utriusque Orificii ventri. culi est omnino improbabilis, dum non permittit exitum, nec halitibus, nec vaporibus, ex sentem Salii; & tamen certi sumus, salivam aegrum in hoc stat st deglutire, & in ventriculum non descenderet clauso orificio superiori, cum exclusione halituum i & si non potest dari talis com sirictio orificii superioris, excluditur etiam illa
inferioris, cujus talis est structura, ut claudi non Possit halitibus, nec vaporibus, nec salivae, comsequenter nec chylo fluido, neque adstrictioni Porositatum cutis tribuenda causa hujus symptomatis, nam haec adstrictio, vel est continua.& tunc febrem veram, & continuam parit,&alios morbos assiduῆ affligentes, vel accidit, quando ventriculus secundum orificia constringitur, cujus ratio recidi non potest, cum nulla sit comnexio, & consensus nullus porositatum cutis, cum orificiis ventriculi, ut his constrictis, comstringi porositates cutis sit necesse; in sententia vero Hipp. modo praedicto explicata, & clare,& facile redditur causa detentionis, & incalescentiae, & expulsonis postea ciborum, pro qua
explicanda recolendum est. Α' recentioribus Λ tomicis sancitum esse, albmenta in ventriculo paulatim concoqui, & paulatim expelli per contractionem suae cavitatis. factam a contractione suarum fibrarum circularium . Alimentum praeparatum, factum leve per concoctionem, & per fermentationem supern tat in tota masia, α ab isto mota contractionis cavitatis versus orificium inserius ventriculi, chylus, qui concoctione iactus liquidus, facile expeti litur. Quando hic motus deficit, gravante fibras
motrices alimentorum multitudine, nulla, nec
minima portio alimenti concocti expellitur, sed tota multitudo haec usque ad integram coctio. nem omnium alimentorum detinetur; ab hac portio concocta, & continuo sermentans innimem particulae calidae solvuntur, quae libere
per totam massam retentam in ventriculo moeventur alias particulas calidas in tota massa ex stentes a crassioribus liberando hoc motu; ab his unitis tota massa alimentorum valde inca Iescit, cum hac incalescit ventriculi substantia.& sanguis per hunc circulans, itaui, per comtinuatam novi sanguinis circulationem Per vem triculum , tota massa sanguinis incalescat, particulis calidis praedictis eam ingredientibus, umde totum corpus valde incalescit, eo modo quo a moderata portione aquae vitae epota exca. lesecto ventriculo totum corpus ad sudorem usque in non assuetis incalescit. Λb hujusmodi particulis calidis, & spiritosis fibras ingresila, hae corroborantur, quia spiritus eis additur,&hcalore materiae chylosae aliquo modo irrit tae, ad motum, & contractionem cavitatis verutriculi validam determinantur,& fit totalis empulsio alimenti concocti per pylorum ad intestinum duodenum. Hic calor a mora cibi in vem triculo excitatus, & per corpus diffusus, calorem sebrilem aemulans decipit,& patientes, & ignaros indicos existimantes passionem hanc verutriculi a calida intemperie viscerum proficisci. Frequens observatio hujus symptomatis in eis. qui ventriculum alimentorum multitudine implent , sententiam hanc Hippocraticam confirmat; & si continuo aliqui moderato, & sano victu utentes hoc symptomate affiguntur, id