장음표시 사용
21쪽
Iosia P Avius eo dem libro singulari,sub tit lo Quemadmodum iniuriaruagatur. Qui autem iniuriarum in quid aget, certum dicat quid iniuriae
factu sit,&taxationem ponat non minorem quam quanti vadimonium fuerit. Certum dicit qui suo nomine demonstrat iniuriam, neque ita ut per diniunctionem hoc aut illud accidisse comprehendat. sed ut necesse habeat aut unam nomini suo rem destinare, aut plures ita complecti ut omnes eas accitidisse cogatur probare. Certum autem an incertum dicar,cognitio ipsius Praetoris est. Demonstrat autem hoc loco Praetor non vocem agentis,sed quale
formula edat. Certum non dicit qui dicit pulsatum, . si sit verberatus,sed & partem corporis demonstrat, & quem in modu, pugno puta, an fuste, an lapide,
sicut formula posita est, Que o D AULI A GERII PUGNO MALA PER C VssA Es T. Illud non cogitur dicere,dextra an sinistra, novi qἈα-mariis pedicussit. Ita si dicat infamatum se esse, debet adIcere quemadmodum infamatus sit.Sic enim & formula
P Α v L v s libro Sententi rum seb titulo ad legem Corneliam de sicariis & veneficis. C A v s A momtis idonea no videtur, cum laesus homo post aliquos dies ossicium diuturnaevitae retinens decessit, nisi forte fuerit ad necem caesus,aut laetaliter vulneratus.
22쪽
r os is percusserit seruum aut ancissami virga, oe mortui feritis manibus eius, tu Acio mindicetur. dod s superuixerit die ' Uno . aut duobus, non vindicabitur. Pretium
P A v i us libro sententiarum sub titulo ad linem
Corneliam de sicariis & venencis. ML SE R V Vs
si plagis desecerit, nisi id dolo sat, dominus homi
cidii reus non potest postulari. Modum enim casti. gandi & in seruorum cohercitione placuit teperari. Vipi ANvs libro octio de ossicio Procosulis, sub titulo de dominocuiti Iaeuitia. S i dominus in seruum laeserit, vel ad pudicitiam turpemque violationem conpellat, quae sint panes Praesidis ex rescripto Diui Pii ad Aurelium Marcianum Procon- sese Baeticae manis statur: Cuius rescripti verba haec .. sunt. Dominorum quide potestitem in seruos suos . - inlibatam esse oportet, nec cuiquam hominum ius - suum detrahi.Sed dominorum interest ne auxilium in contra tacitiam,vel timem, vel intolerabilem iniu-- riam denegetur his qui iuste deprecantur.Ideoque - cognosce de querellis illorum qui ex familia IulI. - Sabini ad statuam c5iligerunt,& siue durius habiti quam aequum, vel infamiae iniuria adfectos cogno-
23쪽
ueris,ueniri iube, ut in potestatem Sabini no reue tautur. QEod si meae constitutioni fraudem fecerit, sciet me admissum seuerius exsecuturum. Diuus etiaAdrianus Vmbram quandam matronam in quinquennium relegauit,quod ex leuissimis causis ancillas atrocissime traistaret. Item Diuus Pius ad libellu Alfi Iuli rescripsit haec verba.Seruorum obsequium non solum imperio ,sed & moderatione,& sussici tibus praebitis,& iustis operibus contineri oportet. Itaque &ipse curare debet iuste ac teperate & vos . tractare ut & facili requirere eo possit,nisi apparu rit vel in parente inpendiis esse, vel atrociorem do
minationem saeuitiam exercere necesse habeat Pro- cons. v. c. ne quid tumultuosius contra accidat, praeuenire se, & ex mea iam auctoritate ad alienandos eos conpellare. Gracione& Romulo. Conss.
mianus Augusti Aurelio Sacrato militi. Cum serus tuum vi aegritudinis grauiter oppressum fati munus implesse proponas,propter inmoderatam castigationem calumniae causatione emergere, ' innotiti. e ratio,cuius fiduciam geris,no permittit. Prop.Non. Decemb. Dioclitiano A. i I I. & Aristone Conss. ..
24쪽
Vi C v N QS E moechatus fuerit cum muliere Iiir proximi si , morte moriatur qui moechatus, fuerit m quae moechata uerit 'od si aliquis, seduxerit virginem non destonsatam oe prauerit eam, ducat ea bi in uxorem. Quodsi renuerat pater eius m noluerit eam dare illi in uxorem , pecuniam instretpatri inquantum est dos virginis. P A viv s libro singulari de adulteriis sub titulo.
BREvEM interpretationem de adulteris coherce- ,
dis facturus per ipsa capita ire malui, ordinemque legis seruare. Et quide primum caput legis Iuliae de adulteriis prioribus legibus pluribus abrogat. S cundo vero capite permittit pater filias suas quas in 'potestatem habet, ut in ea quae auctore cum in po- . testate esset viro in manum conuenerit, adulterum domui sitiae generive sui de restenderi ir quem eam rem socerum adhibuerit,ut is pater cum adulterum sine fraude occidat, ita ut filia in continenti occidat.' Inuidia aute filia qui adulterum deprehesum occiderit,&in continenti filiam dicito iure hoc fictum Marcellus libro x x x i. Digestoru scribit. Auctoritate quoque pater posse interficeret Vel Cons. Veru . vel patronum situm in filiam adulterum deprehederit, eo dem libro Marcellus probat. Sed si filiam non 'interfecerit sed solum adulterum, homicidii reus cest. Si ex interuallo filiam interfecerit tatundem est, nisi persequutus interfecerit. Continuatione enim animi videtur legis auctoritate fecisse.
25쪽
IDEM P ΑvLus eodem singulari libro & titulo
CERTAE autem enumerantur personae,quas viro
liceat occidere in adulterio deprenitenta uxore, quamuis uxorem non liceat. Ergo secundum leges viro etiam filio familias permittitur eciam domi luat deprehensum adulterum interficere seruum, δέ eum qui auctorameto rogatus est ad gladium, vel etiam illum qui operas suas ut cum beniis pugnaret, locauit. Sed &iudicio publico damnatum licere intemficere in adulterio deprehensum, vel libertinum vel situm vel paternum,& tam ciuem Romanum quam
Latinum. Sed & patris & matris. & filii & filiae sibe
tum permittitur occidere : quo loco de deditius haberetur. Dcbet autem profiteri apud eum cuius imrisdictio est eo loco ubi occidit,& uxorem dimittere.Quod si non fecerit, inpune non interficit. Scie- dum est autem Diuum Marcum de Commodum rescripisse, eum qui adulterii nuciso uix secerit, leuiori poena puniri. Sed S Magnus Antoninus pepercit eis qui adulteros inconsulto caloie dacti, ia-
IDEM PAVLus eo dcm libro si gulari& titulo. IvRE mariti vel patris qui accusat, potest &sne
calumniae poena vinci:si iure extranei accusat, potest calumniae poena puniri, sed tantum post duo meses. Intra quatuor messes utiles expertus, licet talis sit qui alias accusare non possit,ut libertinus,aut minor Vibgintiquinque annoru,aut infamis, tamen ad accusationem admittitur,ut & Papianus libro xv.scripsit.
26쪽
PApi ANus libro xv. responserum sub titulo ad legem Iuliam de adulteris. C i v i s Romanus qui sine connubio sibi peregrinam in matrimonio habui iure quidem mariti eam adulteram non post lar, sed ei non opponetur infamia, vel quod libertinus rem sestertiorum triginta milium aut filium non habuit,propriam iniuriam persequenti. P Α v x v s libro singulari & titulo quo supra. IN
uxorem adulterium vindicatur iure mariti , non etiam sponsam. Seuerus quoque & Antoninus ita rescripserunt. - PAPIANus x et B R o singulari de adulteriis..' AEREBATUR. an pater emancipatam filiam
iure patris accusare possit. Respondit. Occidendi quidem facultate lex tribuit eam filiam quam habet
in potestatem,aut eo auctore in manum conuenit: sed accusare iure patris nc quidcm cinancipatam filiam pater prohibetur. PAP1ANus eodem singulari&titulo. CuM p tri lex Regia dederit in filiam vitae necisque potestatem,quo bonum fuit lege comprehendi , ut potestas fieret etiam filiam occidendi. vellem mihi ie- scribere nam scire cupio. Respondit. Numquid ex
contrario praestat nobis argumentum haec adiectio ut non videatur lex non habenti dodisse,ut videatur . . maiore aequitate ductus adulicrum occidisse, cum
nec filiae pepercerit. IDEM. Si pater qui adulterum occidit, filiae
27쪽
suae pepercit,quaero quid aduersus eum sit statuet dum 3 Respondit. Sine dubio iste pater homicida est. Igitur tenebitur lege Cornelia de sicariis. Planesi filia non voluntate patris,sed casia seruata est,non minimam habebit defensionem pater, quod forte filiam . Nam lex ita punit homicidam si dolo malo homicidium faetiam fiterit. Hic autem pater non ideo seruauit filiam quia voluit, sed quia occidere eam non potuit. P A p i A N v s idem. S i maritus uxorem sitam in adulterio deprehensam occidit,an in legem de sic riis incidit, quaero. Respondit. Nulla parte legis marito uxorem occidere conceditur. inare ea parte . contra legem fecisse eum non dubitantur non ambigitur.Sed si de poena tractas ' non his quae aliquid
eius honestimo calori permittetur, ambigitur Sic dicit non dubitantur ,--xo a Uasi homicida puniatur capite vel deportatione sedesque ad exbrium poena eius statuitur. ITEM sic. DE mancipiis alterius marito vel patre accusante quaestionem habedam palam esse: An idem extraneo accusatori permitti debeat, quaero.
Resp ondit. Potest videri ea ratio fuisse p ermitten diistis personis de seruis quaestione habere, ut diligentius dolore animi sui,item iniuriam lecti & domus,
non transsalicie persequerentur. Sed quoniam non facile tale delictum sine ministerio seruoru admitti creditum est,ratio eo perduxit, Vt etiam extraneo
28쪽
Is accusante mancipia quaestioni tormentorum subiicerentur a iudicibus. P A v x v x libro sententiarum sub titulo de adulteriis. PER MITTITVR iam ad optiuo quam n
turali patri, adulterum cum filia cuiusque dignitatis domi suae vel generi sui deprehensum sua in nu occidere. Filiusfamiliae pater si silia in adulterio deprehenderit, verbis quidem legis prope est ut
non possit occidere, permittitur tamen etiam ei ut occidat. Mustus in adulterio deprehesos non alios quam infames & eos qui corpore quaestum factur, seruos etiam & liberos,excepta uxore quam prolibfetur, occidere potest. Maritum qui uxorem deprehensem cum adultero occidit, quia hoc inpatientia iusti doloris admisit, lenius puniri placuit. Occiso adultero dimittere statim maritus debet
uxorem, atque ita triduo proximo profiteri cum
quo adultero,&in quo loco Vxorem deprehende-vit. Inuenta in adulterio Uxore maritus ita demum adulterum maritus occidere potest, si eum domi
siue deprehendat. Eum qui in adulterio deprehensamuxorem no statim dimiserit,reum lenocinii postulari placuit. Serui vero tam mariti quam uxoris in causa adulterij torqueri possuntmcc his libertas sub specie inpunitatis data valebit.
29쪽
. P Α v L v s libro sententiarum sub titulo de adulterIs. dii masculum liberum inuitum stuprauerit, capite punietur. qui voluntate sua stupriam flagiti que inpurum patitur,dimidia parte bonorum suo
rum multatur,nec testamentum ei ex maiore parte facere licet. Hoc quidem iuris est . mentem tamen legis Moyse, Imperatoris Theodosii constitutio ad plenum secuta gnoscitur.
ITEM Theodosianus. IMPP. VALENTINIA-Nus, Theodosius & Arcadius Augusti, ad Orien tium vicarium urbis Romae. Non patiamur urbis Romae virtutem omnium matrem diutius ectembnati in viros pudoris contaminatione foedari, Millud ad priseis, conditoribuc robur fracta molliter plebe tenuatum,conuicium saeculi vel ciditorum inrogare vel principium. Orienti Ac uenouis. Laudanda igitur experientia tua.omnes quibus stagitiosus luxus est viri corpus muliebriter costitutum alieni sexus damnare patietia,nihilque discretum habere cum feminis, occupatos, ut flagitii poscit inmanitas, atque omnibus seductos, pudet dicere,virorum lupanaribus, spectante populo si mis vindicibus expiabit, ut uniuers intelligant sacrosanctum cunctis esse debere hospitium virilis Dnim nec sine summo supplicio alienum expetisse sexum
30쪽
sexum,qui suum turpiter perdidisset.Prop.prid. Id.
' OYs Es Dici T. QZICvND E con-VJ- cubuerit cu' muliere uxorepatris bi, pudenda patrissui detexit, morte moriantur: ambo reipunt. Et quicunque concubuerit cum nuru
sua morte moriantur: ambo reisunt.
V L p ta N v s libro regulari de nuptiis sub titulo. INTER parentes & liberos cuiusque gradus sint,
connubium non est. Inter cogna os autem ex tras uerso gradu,olim quide matrimonia contrahi non poterant, nunc aucem ex tertio gradu licet uxorem
ducere,sed tantum fiatris filiam non etiam sororis: nec amitam,nec matertera, quamuis codem gradu sint. Eam quae nouerca,vel priuigna, Vel quae nurus vel socrus ruit uxorem ducere no possumus.Si quis eam quamnsilicet,vxore duxeriti incestum matri monium contrahit,ideoque liberi in po testate eius non fiunt,sed quasi vulgo concepti,spurii sunt. PA v Lus libro sententiarum De nuptiis subti- 'tulo. INTER parerues & liberos iure ciuili matrimonia contrahi non possunt,nec filiam sororis aut neptem ducere possumus. Proneptem aetatis ratio