장음표시 사용
311쪽
I3. Similiter non er1t mortale communiter ,reserino peccata mortalia,quae ob cimdicionem persbnae, non notabiliter famam latitanici verbi gratia,sidiacasimilitem habere concubinam, pugnasse in duello, cogitare vindictam adolescentem esse Hodia
q. Fieri tamma potest,ut narrando defectus etiam naturales, spectata conditionei statu illius grauiter noceas sic grauiter pecces:ut si grauem, Scoptimi nominis Praelatum, aut eligiolum mendaciis assuetum esse: virum grauem ac consularem, il-
legitime natu Iudaeum dcc Idem es usi de altero nihil in particularised tantum ingenere dicas, V. g te scire aliquid de illo,quod si dicas,magno
illum rubore sit asse rum Card.Lug. i. a 4. ἡ. 9.s Crimen aut defectum alicuius, mocio Verum, saepe licet prodere ob iustas causas o. g. I. Cum expedit superiorem scire suoxum de se istus,ut emem dentur , de quo .supra Maeor, Fratr. dc sic cos qui crimen occultum filiorum parentibus, vel famulorum heris, in 'rdina ad correctionem, a- uendo tamenne ex reuelatione maius damnum -sequatur significant communiter excusari docet
loquentem cum marito vel contra de criminibus occultis filiorum,vel famulorum. 2. Causa c*nsi
lii, vel auxili capiendi in quo tamen videndum,
ut cum minimo damno terti fiat. 3. Causa cauendi alterius dant,ut si alicuius aestimatio falso concepta de Ois doctrina, probitate,est aliis pernici . D. Vnde cum agitur de conferendo officio , de contrahendo matrimonro de suscipienda religio
ale, assumendo Medico,pLaeceptore famulo, famula, dcc licet manifestare simo aliquando oportet, occulta alterius impedimenta , inhabilitatem, crimina,vnde notabile aliquod incommodum meri-xo timereturidummodo nulla assia sit ratio commodior impediendi, wdamnum ciuodiroximo xit
312쪽
rraetur , sit matris, aut saltem aequale daimo, quod
quam imminuendo quoque famam illius, id licet, . dum modo falsa non dicas in tantum quanto ad tuam famam conseruandam necesse est, nec mavis laed as,quam laedaris,collina tua Masterius persona. V V de Lugo n. 3 o. 7. Si quis Olatij tantum causa vi non intentio ne detrahe inlices amico narret imitiam ab alio sibi laetana, non videt nese 1le mortale, etsi inde aliqua infamia proueniat amori ea emi ipsi imperatula est Cauendum tamen , ne dicatur pliuibus, -vel apertius nominetur perlona , quam necesse sit ad consilium et solatium. Lest Lay Taimo 2 a. d. 7 tib ab. Card Iugo HI Q sic exculari polle famulos saltem a mortali qui iniurias sibi ab heris suis, vatores quiae maritis filios qui a patre,Religiosos qui a Praelato illatas,doloris tantum inui-gasdi causa,referunt, docet Truli I.7.ι. Io d. rri ex Less. Laym Tann. Nauarr. Dian-ρ-2-ν632. Mem putat Caiet.dicendum, si crimen occultum reueles uni alicui viro prudenti, taciturno, cui
excusat poenitentem,qui in consessione manis t complicem licuntqne cum Tanner.Bonac. Escob. dic.eam sententiam esse probabilem Quam sententiam probatalem esse est Dianaeum Tann.ione. Bonascob. E. 3.Verum hoc uniuersim non videtur satis tutum, quia laesio famae,apud unam etiam personam censetur grauis ot patet in iudicio te- Maerario. Imo saepe quidam aegrius ferinit, se laedi apud vivim personam grauem, quam tres vel quarium is,ios . Dii GVar fili asu. Azor , Larai
313쪽
putant communiter esse mortale . .Lugoto.
g. Crimen simpliciter publicum , sue m noti rium iure siue facto, manifestare iis qui nestiunt, non est peccatum mortale iniustitiae: quia hoe ipso auctor amisit ius ad famam cum ratio iusti dici j me uidentia facti faciat, ne de iniuria iuste queri possit Quod confirmat consuetudo,mandansi istoriae publica crimina. Dixi non si mariau in iustitia : quia detegere eo loco quo fama non erat perlatura vel nonnisi post longum tempus vel aliter cum graui moerore eius qui commisit,saepe potest esse mortale contra
charitatem, ut Leis. Val. Tol. l. s. c. 6s contra Nau.
& Caiet.Vid C. Lugo Qq n. ' Fagundi. L .F. .39. Similite non est peccatum contra iustitiam. saltem mertale, quaerere causam captiuitatis alicujus, vel de ea loqui sicut enim captiuitas est publica , 1c etiam causa videtur esse facta pnblica.
excusat eum,qui refert delictum alicuius publicum referendo simul poenitentiam in emendationem; secus si taceatur poenitentia quam fecit, sic ait peccaremit oriographos , describendo peccata mortuorum publica,ti non reserendo poenitentiam vel emendationem,si respuerint. io. Similiter manifestare crimen , quod nondum est publicum, moraliter tamen certum est, breui fore publicum siue per euidentiam, siue per sententiam Iudicis ) non est mortale,quia parum nocet Nisi tamen ex ista anticipationeis querent ια grauia damna, V g In officio ic C. Lugo num. 22.1i Infamem in uno crimine,de altero valdesaiasini infamare est tantum veniale:vt, .g si de adurutero dicas , quod miserit literas amatoriasci quia
tunc non notabiliter augetur infamia. De disparax tamen, non connexo crimine infamare , est
314쪽
.'f.ps obib. ώτ. x et viaia dcaeis contra Sylu, Ia.. Detractio materialis et loquaestate orta,est mortale , si grauem proximi laesionem importet, idque aduertatur: via etsi non intendatur directe laesit avertune tamen indirectὸ de implicite est volita aequi ualet formali. Veniale tem tantum eritini non stquatur laesio grauis:quia scilicet communiter non serio accipitur, nec creditIar. Similiter erit veniale tautum audita referre ut audita tantum, hoc est,nihil affrmando de rei veritate, sed dubitationem potnis suam de ea sonificando , ita ut nulla inde secutura putetur insimia, nec auditores rationabiliter sint credituri. Ita
distam alio, si forte sequatur imputetur audienti, credat. Idem docet Cata Lugo I. e. recte limitans, nisi graue damnum ex modo narrandi, vel ex leuitate audientium, qui temere credituri sint, Avulgaturixsecuturum possis praeuidere. Hinc peta cas grauiter contra iustitiam , si referens gravo
crimen,addas,id tibi dictum esse,a viro fide digno quia praebes , sufficiens fundamentum credendi ,
O . Non esse mortale de aliquo ignoto, vel determinato male loqui: v. gan tali loco esse multos improbosci in tali Collegio unum Canonicum
ex Bon AZor. c. militat si non sit tale, quod in alios redundet. Is .Grauissime autem peccant, qui ordini,seust
tui alicui Religiosorum in comuni vel Monasteriq
315쪽
clatrabant, diceniuo .g. quod ilico male vivatur.
non semetire obseruatia regularis,&c-n notorium in uia grauissii me nocent, tenenturque sub mortali aὸ restitutionem toti communitati, aqua Superioris rensis Meviusai: Sm au.Trulle Io... - Talena autem sufficiem ter confiteri si dicat:Detraxi ciliciam Religioni Oriam vel Μ- sterio,&osiae sit communitas numerosa, siue non, docet, & amb.Gemed consilib. 2. c. I. I 6.similiter mortale est tacita persena nominare Monasterium, vel Ordinem religiosum ex quo ali quis graue peccatum occultum m gi. aduhelm, vel
fornicationis commiserit.Nau. TIud.c. I DAL IA.
I . Explicandum est in confestione , an apud
multos quot circiter; an veris apud unum tantum alicui detraxeris. Ita probabiliter. Bonae das' .Q -Τ.s p. es 11. ex sanch. tu Ard. n. Ias, Sed C. Lugo d. s. n. 3I I O. 16 3 ex Nau. Salas Non,inc negat, dicitque contrarium esse probabilius. Nec inittendum , si quς infamaueris libello an ioso;cum id sit genus detrahendi graui mim,& ad plurinios pertinens 'Non tamen necessiario dicenduna , in quo genere infamaueris: quia fama semper est eiusdem specie, a genere moris.CTugo . Is n. 26 p. I 8. Peccat mortaliter contra iustitiam, aeneritu ad restitutionemratione cooperationis, is qui audit detractorem,excitando, vel animando efficaciter:qui vero laetar tantum detrairione audita, aut licet non Iareetur, qui non impedit, cum commode possi peccat,pro ratione damni mortaliter, vel venialiter contra charitatem: a tamen ten tu ad restitutionem, nisi sit superio , pater vel donumvs:is enim ex ossicio tenetur impedire subditum,ne alteri iniuste noceat.
Dixi sommod possit quia non peccat,quii rat moniti iuri suam nihil profuturam:vei ex eo magnum incommodum metuit:vel qui rationabili
316쪽
verecundia prohibetur: ob auctoritatem detrahentis.Debet tamε tunc discedet e,si commode potest; faciem tristiore ost endere , vel alio sermone auertere. V LesLdes inla*Hinc aequalis raro inferior rarissimen tenetu corrigere detractuum s audiens pleruque nescit,an quod dicitur sit 'tortu,tametsi ple ignorauerit e in dubiis,no in e re damnet detractore.In quo multi falluntur,existi- naantes,si mul ac aliquid audiunt dici ccm dia proximum,id fissi mox et vi indum. ι.Quia his nctione,saepe melius consulitur proximo, si sinatur absolui, tuam si abrumpatur.Na si distincte etsi cetur, saepe non tam grauiter apprehenditur, quam initio conceptu erat 3.Quia taphsines ui offensione non potes corrigere. Qvias; Lis eminitasta causa manifestandi,praesertim uni soli.C.Lugo et 8.V.Diamt. .im re si ..t.s mres sic Quaeres i. An liceat alium infamare ad tormenta grauia vitanda. Resp. I. Licet,si crimen alteri facit iniuriam , cum habeat ius ad illud in necessitate reuelandi. Resp. 1.Si crimen sit falsum, non licὸt: quia etaset mendacium perniciosum Sylu tamen Naia. putant, veniale tantismissi si sesa infimia sinua..tur,in pol torturam reuocetur , eo quod non sic infamia efficax. Vide insta L c. 3M 7. Quae s. a. An liceat. seipsum Mamate, Resp. Id non esse saltem mortale regularj c
est contra iustitiam cum sit famae suae dominus; nec contra charitatem, quia hara non obliga ad bona externa consermanita,nisi in quantum id exi' si salus propria, vel proximi. Dixi ferviantis: quia per Mes s potest eo mortale, ut v. g. si tua fama sit necessaria muneri, vel si tibi damnum vitae, vel alliis infamiae ex eadem sequeretur. Vnde tesolues.
317쪽
Non est mortale, ad vitanda grauia tot menta, susum crimen sibi imponere , ex quo etiam mors seouatur: quia non tenetur homo, cum tantis cruciatibus vitam suam tueri nec talis dicitur se interficere, sed tantum est iusta causa vitam mores exponere.Less. ωFili. 'fansra L .c.3-d. 7.
An ta quomodo Fama estituenda. Resp.Nisi sit causa excusans,patet e natura iustitiae.& ex dictis, de rest, famam iniuste ablatam restitui debere Et quidem , si verum crimen quis narrauit, debet opinionem conceptam quantum potest apud audientes abolere, dicendo v. g. se male dixisses, iniuriam intulisse, deceptum esses; c. Vel si hac ratione parum proficiatur, eum laudando in aliis rebus, crimen extenuando , honorem ejus in re alia procurando,&c. sic enim sensim tantundem fama eius illustrabitur ex una parte, quantum ex altera obscurata fuit .m'd si autem crimen falsum impegisti, teneris id aperte tetractare ad hi bito etiam, si opus est iuramento)apud eos, quibus
dixistis per se loquendo)ad quos infamia perue
tum damnum fama: cuius causa es,teneris reparare. Licet aliquando sufficiat dicere, te penitus deceptum, rem aliter se habere , male te insermatum
Dixi pars:plerumque enim per accidens ab hae obligatione talis excusatur , respectu auditorum Mediatorum; tum ob mortalem impotentiam, tum quia eo ipso, quod apud immediatos retractauit, amplicite illis commi uini hanc retractationem ipsi indicent aliis , is quibus forte reuelauerint. Idque confirmat praxis Confessario rum,qui tantum obligant , ut retractent apud eos , quibus ipsi reuelaxum.V.C-Lugo I .c.Vnde resolue
. i Conses rities , uti Concionatorum, benis
318쪽
instruere suos,im mere de restitutione, ac fugariti tam commui i S.
L. Is qui bona fide, vel probabili errore ductus sine formali mendacto falsim de eo dixit, tenetues intellecta postea materiali injustiti axad restitutionem:licet non tam stri, quam qui infama uper injuriam fosmalem hic enim tenetur restituere, cum detrimento famae suae,etiam aequali; altei: non item, sed tantum, quatentis sine suo notabili incommodo potest, Mψl. Less. C Lugo LIs .n.q.Sia militer i crimen narravit de uno,quod auditor exerrore intellexerunt de alio, licet non ex justitia si quidem non ejus actio, sed error audientiam eausa fuit damni injusti homen ex charitare leti tur ad restitutione,ciam possit grave damnum proximi sine tuo detrimento praecavere, Bomae 43. Qui detraxit alteri liberio famoso tenetur, ut essicax si restitutio, eam facere contrariis scriptis vel publica revocatione.sayraon. ια .iis rest. . Si ex laesioue fama ortum etiam est alam damnum fortunarum, ut si privatus est ossicio, eidit spe divitis matrimonij, amisit dotem,&c-tunc xfama debet restitui,3e damnum illud compensuri, ad arbitrium prudentum. Et quidem obligatio restitutionis famae , cum sit pure personalis , nota transit ad haeredes obligatio autem compensatio,. nis dicti damni, cum habeat respectum ad bona ini. formatoris,transit ad haeredes.L m. f f.Τ-n. Quaeres. I. Quae excusenta restitutione famae
i. Excusatus es a famae restitutione, si plane iis ampotens. ε. Si crimen occultum quod dixisti, vel simile, ali ratione fiat publicum.C.LUQ-- . .s 3. -37. 3.Si fama aliis modis am recuperata sit,ut ius . Mi purgationς, vitae probitate, testimomo pra-
319쪽
ἀentum Less. I. d. 24. Etsi tunc pro damno, quod secutum est debeat satisfieri,C Lug.d. s . Si prudenter judicetur, jam dudum rem obli--ione deletam. Quo casu maxime prudentia opus est iam aliquando periculosius est retractare,r novando memoriam.V C. Lugo . IS. 3 n. 3 - rSi laeui detraxisti,tibi similiter detraxerit,nec velit restitueres quia tunc potes jure compensa- ita is, seu retentionis uti, dummodb infamia ill ea non redundet in alios , ita probabiliter ol
c. Si non possis absque periculo vitae, vel si sa in restituenda sit minoris valoris,quam fama detractoris. Sic .g. Praelatus non tenetur restituere vili homini, si aliter non potest, quam cum amisitione famae suae multo majoris momenti,sed sufficit tunc si infamatum talidet,aut pecunia compeα-: hi V.C Lugo Si infamatus sponte remiserit, modo tameni ejus infamia non redundarit in alios,ut familiam, statum' sive expressa, sive tacita sit condonatio: tametsi nihilominus ex charitate damnum resaris eire aliquado tenearis, si possis absque gravi ilico modo C Lugo Gi,f3A I Amo aliquando etiam lassicit condonatio praesumpta,sive interpretativa voluntas ejus,qui potest condonare: si nimirum it - , sit ita affectus, ut si rogaretur, facile condonaret : 'tunc enimmon est invitus, saltem quoad substantiam,etsi famammon restituatur V.C. Lus Quaeres 1 An restitutio famae licite condonetur.
Re Lieitὸ fit in iis casibucin quibus seipsu licet
rinfamare: in quibus autem; quam graviter peccati sellamado,in iisdem S tam graviter peccat c0
donand6.Nav Trul. I. .c. Io.d. Nnde resolves. i. Condonans famae restitutionem peccat moris
taliter i. Si Mamia redundet in alvis x Si inde singatur scandalum. 3. Si sit vir valde utilis Reip.
320쪽
Meatui famia fructuis impediates . . si fama sit necessaria Mn uneris gubernation D sot.Less. Tres.l c. qui tamen Diam , condonationem senape esse validam , quando fama non redundat in ad M. Ω- sus quamlo redundat . Vnde parentes Q podi intsondonare, quando redundat in filio ueneue iij,
quando in parentςs V Autacit. α. Exe vero praecise, quod infamatus vel colis tumelia affectus hconvertans cum infamatore vi- deatur remittere injuriam mon censetur ondonama estitutionem vel famae, vel honoris, sicut nec alia debita per familiaritatem Nav.c. Ii,TTulfήμ4.29.
centias, raelectationes voluntarias inor x operum, quae praecepti secunaae tabulae, praesertim sextoi septimo vetantur. Qua de re vide supri:
, Cestitian Oi opulo com nia quinque nume .rantur, Ex quibus hic agendum restat de tertio, quia de I. 2. actum est in praecepto 1 pecat do A Ws .infra.lib. 8 de Sacram