장음표시 사용
11쪽
tem aetatem Tuam ad summam Potestatem adduxit , ut Imperii diuturnitate optimae leges verterentur in mores. Ad integram absolutanque Etruriae felicitatem id unum a Deo ipso deprecor, ut pcr longam I e annorum seriem sospitem , atque superstitem servet . Talia sunt omnium , meaque in primis ferventissima vota ; dum Regiam Gratiam ab incomparabili TUA Clementia humiliter amplorans , devoto , fidelique animi aD
sterii, memet profiteor. REGIAE TU AE CELSITUDINIS
12쪽
De rari prudentia Forensi Dialogus primus . pag. I. De Procuratoribus Dialogus secundus . . . . a I. Dissertatis L ad Lem Librarium a. A. de Deat. θfideicomm. 3N 63 Dissertatis II. de Diebus Romanorum ad Text. in re Aomam 8. F. de Feriis . . . s. DUOγtatio III. O Retractu . . 8. Dissertatio IV. Ad locum Homeri Iliad. XVI. vers. 3 8 6 Eleeia L. Pro reditu ad Villam T s. Elegia II. Pro Adventu in Etruriam Suae Retia o studin s Petri Leopoldi Archiducis A Jria Maeni
Dticis Etruriae Domini Rostri . . . . . . 78.
13쪽
Poematium de Vese Muliebri , quae vulgo diciturr Andrietine Italicis mimis exaratum . . 8o. Poematium de Muliebri Capitis ornamento , quod vulgo apstelia r u Cresta senticis pariter Riimis con seriptum 94Monita quaedam Alaralia , Oeconomica . O Politicavernaculo sermone conscripta , ct in quadratinta quiaque Opita distincta anno IT . . . . Io 7. Excerpta ex quodam My Taddaei AMerarii Medici furentini ad servandam corporis valetudinem P heo sermone cyn scripta I 6 Duilir e
14쪽
R. CIPUAM moralium virtutum laudem iii achio no non in contemplatione tantum
sitam este ubique in Philolbphicis Institutionibus edocemur; id ipsum de scientiis dici potest , si eae excipian-
Iur, quae contem litatione adeo con-s .int, ut actione pcnitus sint expertes;
Iuris priuientia non in docendo solummodo dicendoque, I d etiam ἰ n. agendo versatur, unde non immerito Iurat criti a borensibiis exercitationibus P Ditus aborrentcs cotibus assimilantur acuendis gladiis, ut pungure , de scindere possint aptissimis, quae tamen i unt ad pungendum, vel scindendum prorsus inutiles , & inellicaces . Cum vero Ias ex Ulpi.rni definitione sit ars aeqvi, ct boni, a quum ab i. ii quo, licitam ab illicito discernens, idcirco Iuris pcriti maximo apud cultiores Nationes in honore habiti sunt, quia veram Philosophiam profiteri contentur ut habetur In L. pr. g. pr. V. de Iussit. 2 Iur. o lustitiam nam- is que colimus, & boni, aequi notitiam profite-
is mur, aequum ab iniquo separantes, licitum abis illicito uiscernentes, bonos non solum metu PC - is narum, Vcrum ci iam proemiorum quoque exhorta-b is tiO-
15쪽
tioite assicere cupientes veram ni sallor Phi-- Iosephiam non sintulata in assectantes is Nihilominus tamen non pauci sunt qui de Iurisperitis sinistre opinantur , S prael ertim cle iis male sentiunt, qui in Foro ad Caul as tractandas,oc decillendas sub Pragmaticorum nomine sese in t tum dediderunt. Vetus contra Forenses inimicitia,& usque a reniOtistina is aetatibus adversus illos invidia . irrisio, & contumella. I iidem futilis, & cavillosa contra rectam rationem argumentatio, formularum abusus, desectus eruditionis, oc bonarum artium ignorantia , atque cxiguitas ingenii & prolixi DS UcrbUrum obiicitiir , adeout in re facili esse s
leant multi, in di ilicili muti, in angusta dissius.
Nec minus animi vitia Forensibus exprobrantur, immoderata auri cupiditas , avaritia , arrogantia , im pudentia . De his omnibus plura testimonia veterum ce
leberrimorum Scriptorum aflerri possent, sed opus non est maledicta, & irrisones, quibus ab antiquis Satyricis, de Comicis Auctoribus Iurisperiti proscin
duntur in medium proserre. Satis pariter notan est quacumque aetate nonnullis, & praecipue erudi tulis quibusdam placui sie Forenses non curare, at que contemnere , & pro abiectione Leguleios appellare . Haud tamen erit Ciceronis auctoritas praete reunda, qui etiamsi in Iurisprudentia non modice versatus, attamen pluribus locis de Iurisperitis male opinatur, di praecipue in Tractatu de Oratore lib. I. ubi Antonius interlocutor eosdem acriter ir ridet , atque detrectat. In Oratione vero pro Lucis Murens contra Iuris peritum quendam sui Clicia tis Accusatorem in vellendo non pauca in contem
Ptam adducit ipsius scientiae Iuris Civilis. Sed
16쪽
Sed si verum amamus quam levis sit hac superre Tuliri auctoritas aperte dignoscitur ; In disputationis enim calore disertissimus Orator totis viribus, & quibuscunque armis eloquentiae adversarium suum contundere aggreditur . In eo ipso autem Tractatu de Oratore in quo Antonius contra scientiam Iuris civilis acerrime disserere conatur, Crassus alter in Dialogo interlocutor ita loquendo Iuris prudentiam, dc Iurisperitos usque ad sidera extollit is Accedit vero quo facilius perspici cognosciri que ius civile possit, quod minime Plerique ar-
bitrantur mira quaedam in cognoscendo suavitas, is de delectatio occ. Ex his enim, dc dignitatem ma-
,, xime expetendam videmus , cum verus. iustus,
is atque honestus labor honoribus, praemiis, atque is splendore decoratur ; vitia autem hominum atqueis fraudes damnis, ignominiis, Vinculis , verberibus, ,, exiliis, morte mutilantur, dc docemur non infi- nitis concertationunque plenis disputationibus, sedis auctoritate, metuque legum, domitas habere libiis dines, coercere omnes cupiditates, nostra tueri. M ab alienis mentes, Oculos, manus abstinere dic.
is senectuti vero celebrandae, di ornandae, quod ho is nestius potest elle perfugium , quam iuris interis praetatio 8 Equidem mihi hoc subsidium iam ab
is adolescentia comparavi , non solum ad eausarumis ussum forensem, sed etiam ad decus , & ornamen- tum senectutis, ut cum me vires, quod fere iam is tempus adventat desicere caepiss)nt, ista a solitu- dine domum meam vindicarem De Satyricis , & Comicis supervacaneum est verba facere, cum per se apertissime constet quemcunque honestissimum coetum , quemvis integrum vitae hominem scelerisque purum ab eorum contumeliis nullo modo immunem esse posse ; Talium h A enim
17쪽
enim Scriptorum Institatu in in deprehendendis, ¬andis hominum vitiis: consistens ait proscindendam famam bonunque nomen praeclarissimorum etiam virorum saepissime extenditur, eorumque vituperia , & maledicta benigne auscultantur , quia humana conditio noli patitur iros etiam integer-- rimos ab invidia, privatisque inimicitiis sese polletueri . Exemplum Socratis adducam, qui in Ath naram florentissima Republica degens, inter tot tantosque Philosophos doctissimosque Viros , cum iam
ex Delphico Oraculo sapienti si inus omnium aetatis suae iustissime reputaretur, tamen publice de variis criminibus accusatas in perpetuum Atheniensi uinit ei publicae dedecus capitali poena damnatus est, ea praecipue de causa quod Comicus Arisopbanes insidiis adversariorum, de pretio auri corruptus in thac omaedia , cui titulum dedit Nubes, Geratem ipsum inter alios Interlocutores in scenam adducendo, candem uti impium , criminosum , nec non inutili. dc ridicula tantum scientia praeditum cum attico sale, & mirifico Comicae artis lenocinio depinxit ; aiule pollea odiam omnium sere Civium , dc Contemptus , ac tandem publica querela insurrexit. Quoaci Fruditulos Vero , & Paedagogos , quii visaepe Leguleios contemnunt, exprobrant, eorum
conditionem esse commiserandam nullus igno nat. plerataque etenim ingenii acumine , scientiara in Praesidio , atque eloquentiae ornamento penitus Ea rentes in verborum grammaticali significatione inter praetanda, & in colligenda rudi, atque indigesta facturum congerie absque ullo artis criticae adiumento, tempus operanque impendentes prorsus inurtiles in civili societate reputantur, ac negliguntur, c Crunque gloria ab ipsoru inmet tantummodo vocibus extollitur, ac celebratur, iisdemque applicanda
18쪽
est Foeari sententia Fab. I . lib. 3. , , Nisi utile estis quia .l facimus stulta est gloria AVitia Forensium ex humana natura originem traliunt , atque in multitudine hominum vitia in unoquoque extiri rari , ac penitus evelli posse , virtutesque omnes, atque animi dotes reperiri sperandum non est. Turba Forensium redundat in quacumque etiam bene ordinata Republica , & nonnulli Foro, ac Legibus non serio , ac decore, seclaut inepte, aut ridicule, aut vitiose etiam vacant,
unde celeberrimus Ioi eph Aurelius Ianuarius in si is Carminibus cecinit :Felix ars Iuris , felix hac arte perinus . Si foret huic arti dedita turba minor, Cui facile ingenium, cui si custodia morum, Cui constans recti si bene cultus amCr ;Nostra foret sors grata magis, nec dicere multi Auderent nocuum nos genus esse sibi. I a paucos, dabis egregios; rem copia vilem
Redditi quod rarum est id solet este bonum. Est auro pretium, quia non reperitur ubique Tanti non esset si iacuillet humi . Sed qui fuit, quorum tota est industria Iuri, O uorum spes lucri tota locata Foro pQui sit ut sorte rogas λ Omnes, qui velle fatentur Nullus, ut expertum est . inde repulsus abit. Atque boni, atque mali, stupidi, nimiumque sagaces Insima plebs , & sos nobilitatis item ;Divitiis pollens, & pa apertate laborans Civis. & ignota vir regione satus. Horum sunt Plirres, quos Ornat gloria, Plures Nolint , sive velint sunt mihi ridiculi &c. ysii multitudo ipsa Forensium, quae ali , et substii εir non potest, nisi in opulenta Civitate, ut, i adsit
19쪽
casionem suppeditat, ut gigni, ac procreari possint optimi Iurisconsulti . Perpetua eiii in contentio, qua Forenses in praeclarissima Curia versantes agitantur, longa meditandi, loquendi, & scribendi consuetudo ingenium in animis bene dispositis exacuit , dc es format , & praemii , honorisque cupido, quae sine probitatis laude consequi desperata Omnino res est ad omnium virtutum exercitium acerrime impellit. Certum quoddam Collegium constituunt Forenses, ex quo si prodest Reipublicae nonnullos virtute, ingenio, ac scientia praestatuissimos Viros exsurgere , tollerandi sunt, & protegendi in eodem caetu multi etiam qui in quadam mediocritate doctrinae constituti publicae utilitati nihilominus inserviunt , nec Omnino deleri , atque extirpari potest improborum colluvies, qui legum auxilio . & poenarum timore facillime coerceri possint ; Respublica enim Platonis imaginaria , & humanae conditioni , dc naturae minus aceomodata fere conspicitur : Bona, & malain. humanis saepe commixta sunt , unde Ovid. de remed. amoris lib. i. dixit Terra salutiferas herbas, eademque nocentes 'Nutrit, urticae proxima saepe rosa est. Vitia igitur Forensium non magis quam coeterorum vitia hominum sunt redarguenda ; utilitas vero artis in civili societate aperte dignoscitur statim ac munus, α ossicium Forensis in componendis , & dirimendis civilibus controversiis collocatum est. Civiles etenim quaestiones non armis, neque vi, sed auctoritate legum sunt terminandae ; idque salus publica, civium securitas, oc tranquillitas, nec non Principis Maiestas requirit . In illis praecipue Regionibus , ubi Ius Civile Romanornm receptum est quomodo arbitrium boni viri in deciden-
20쪽
dis quaestionibus interponi poterit, nisi adsint pedim ulti Iuris Romani Periti, quibus custodia , inter- prae ratio, atque applicatio legum committatur. Non paucae Romanorum lcges prorsus obscurae certam iii topraetationem a Iuris peritis iam obtinuerunt in-xta quam I ribunalium Decreta emanarunt . Ius Civile Romanorum igitur . nec non inter praetationes istas, dc Decisiones adprime cognoscere I orenses Opus est ; Praeterea certas iblemnitates in contractibus, in condendis Testam elatis, aliisque ultimis v luntatibus , nec non in Iudiciis certam formam leges Praescripserunt, iuxta quas illi consilium, Iudiciumque suum accomodare coguntur . ProselibrIuris ergo studium etiam, ol erataque impendit ad sibi comparandam scientiam earundem solemnitatum,& formularum, ut propterea de iusto , 5: iniusto respondere possit , atque in his praecipue ruta conditur , & compraehenditur Forensium doctrina . Romana Iuris prudentia . in qua P tissimum Iuris Civilis cognitio consistit opportunitatem, L Cmmoditatemque I orensibus submini1tiat, ut Principia luris Naturalis , aequitatis, & iustitiae, quibus innixae Leges Romanae super omnes alias antiquorum Populorum leges eminent atque extolluntur, vel me-d, tando, vel alio doccnte dii cantur, indeque proficii itiir ut Forenses in tale studium tota cura, occogitatione incuml,entes, animum , mentenque salutaribus regulis. ac sententiis exornent, ac repleant,
quae ad bene se gerendum in Civili societate, de adna res comm nendos maximum praebent auxilium.
Nec obiiciendum est homines huiusmodi postquam per breve tem maris spatium elementaribus istis studiis vacaverint , statim iis prorsus praetermissis ad Pragmaticorum ilhros, dc repertoria con- Olare, quorum usus , oc auctoritas etiamsi in Foro