장음표시 사용
191쪽
ille adversum divina et humana omnia cepit, non pro sua, aut quorum simulat injuria, sed legum ac libertatis subvertundae. Angitur enim ac laceratur animi cupidine X OXarum metu, Xper Consilii, inquies, haec atque illa tentans metuit otium, odit bellum luX atque licentia carendum videt, atque interim abutitur vostra socordia. Neque mihi satis consilii est, metum, an ignaViam, an dementiam eam appellem qui videmini intenta mala quasi fulmen optare se quisque ne attingat, sed prohibere ne conari quidem. Et quaeso Considerate, quam Conversa rerum natura sit. Antea malum publicum occulte, auXilia palam instruebantur, et eo boni malos facile anteibant nunc a et Concordia disturbantur palamn defenduntur occulte. Quibus illa placent, in armis sunt vos in metu. Quid exspectatis . nisi forte pudet aut piget recte facere. An Lepidi mandata animos movent qui placere ait, sua cuique reddi, et aliena tenet belli jura rescindi, quum ipse armis cogat Civitatem Confirmari, qui ademptam negat : Concordiae gratia plebei tribuniciam potestatem restitui, ecqua omnes discordiae accensae. eL sume omnium atque impudentissume tibine egestas civium et luctus cura sunt, cui nihil est domi, nisi armis partum aut per injuriam 8 Alterum Consulatum petis, quas primum reddideris bello concordiam quaeris, quo parta disturbatur nostri proditor, istis infidus, hostis omnium bonorum ut te neque hominum neque deorum pudet, quos perfidia aut perjurio violasti Qui quando talis es, maneas in sententia et retineas arma, te hortor neu prolatandis seditionibus, inquies ipse, nos in sollicitudine attineas. Neque te provinciae, neque leges, neque dii penates Civem patiuntur. Perge, qua coepisti, ut quam maturrume merita invenias. VOS autem, Patre Conscripti, quousque cunctando rempublicam intutam patiemini, et verbis arma tentabitis p Delectus adversum vos habiti pecuniae publice et privatim eXtortae praesidia deducta atque imposita; ex lubidine leges imperantura quum interim vos legatos et decreta paratis. Et quanto mehercule avidius pacem petieritis, tanto bellum acrius erit, quum intelleget, se metu magis, quam aequo et bono, sustentatum. Nam qui turbas et caedem civium odisse ait, et ob id armato Lepido, vos inermos retinet quae victis toleranda sunt, ea, quum facere possitis, patiamini potius censet. Ita illi a vobis pacem, vobis ab illo bellum suadet. Haec si placent, si tanta torpedo animo oppressit, ut, obliti scelerum Cinnae, cujus in urbem reditu decus atque ordines Omnes
192쪽
interierunt, nihilominus vos atque conjuges et liberos Lepido permissuri
sitis quid opus decretis quid auxilio Catuli ξ Quin is et alii boni
rempublicam frustra curant. Agite, uti lubet parate vobis Cethegos atque alia proditorum patrocinia, qui rapinas et incendia instaurare cupiunt et rursus adversum deos penates manus armare. Si libertas et vera magis placent decernite digna nomine, et augete ingenium viris fortibus. Adest novus exercitus, ad hoc Coloniae Veterum militum, nobilitas omnis, duces optumi Fortuna meliores sequitur. Jam illa, quae socordia nostra collecta sunt, dilabentur. Quare ita Censeo quoniam Lepidus eXercitum, privato Consilio paratum, Cum pessumis et hostibus reipublicae
contra hujus ordinis auctoritatem ad urbem ducit ut Appius Claudius interre Cum i Catulo proconsule et Ceteris, quibus imperium est, urbi praesidio sint, operamque dent, ne quid respublica detrimenti capiat.
Disola Cn. Pompeii ad Senatum.
adversus vos patriamque et deos penates totiens labores et pericula suscepissem, quotiens a prima adulescentia ductu meo scelestissum hostes iussi, et vobis salus quaesita est nihil amplius in absentem me statuissetis, quam adhuc agitis, Patre Conscripti, quem contra aetatem projectum ad bellum saevissumum Cum Xercitu optume merito, quantum est in vobis, fame, miserruma Omnium morte, confecistis. Hac in spe populus Romanus liberos suos ad bellum missit haec sunt praemia pro volneribus et totiens ob rempublicam fuso sanguines Festus scribundo mittundoque legatos, omni OpeSet spes privatas meas consumpsi quum interim a vobis per triennium vi annuus sumptus datus est. Per deos immortalis, utrum censetis me Vicem aerarii praestare, an exercitum sine frumento et stipendio habere
posses Equidem fateor me ad hoc bellum majore studio, quam Consilio prosectum quippe qui nomine modo imperii a vobis accepto, diebus quadraginta eXercitum paravi, hostesque, in cervicibus jam Italiae agentes, ab Alpibus in Hispaniam summovi. Per eas iter aliud, atque Hannibal, nobis opportunius patefeci. Recepi Galliam Pyrenaeum, Lacetaniam, Indigetes et primum impetum Sertorii victoris novis militibus et mulio
193쪽
paucioribus sustinui hiememque in castris inter civisiumos hostis non
per oppida neque ex ambitione mea egi. Quid dein praelia aut expeditiones hibernas, oppida XCisa aut recepta enumerem p Quando res plus valet, quam verba Castra hostium apud Sucronem apta, et praelium apud flumen Turiam, et u hostium C. Herennius cum urbe Valentia, et exercitus deleti satis Clara Vobis sunt pro quis, o grati Patres, egestatem et famam redditis. Itaque meo et hostium exercitui par condicio est. Namque stipendium neutri datur victor uterque in Italiam venire potest. Quod ego Vos moneo quaesoque ut animadvertatis, neu cogatis necesssitatibus privatim mihi consulere. Hispaniam citeriorem, quae non ab hostibus tenetur, nos aut Sertorius ad internecionem vastavimus praeter maritumas civitates, quae ultro nobis sumptui onerique Gallia superiore anno etelli exercitum stipendio frumentoque aluit et nunc, malis fructibus, ipsa Vi agitat. Ego non rem familiarem modo, verum etiam fidem consumpsi. Reliqui vos estis qui nisi subvenitis, invito et praedicente me, Xercitu hinc, et cum eo omne
bellum Hispaniae, in Italiam transgredietur.
Oratio Macri, Tribuni Plebis, ad Plebem. I, Quirites, parum Xistumaretis, quod inter jus, a majoribus relictum vobis, et hoc a Sulla paratum servitium interes et: multis mihi disserendum fuit, docendumque, quas ob injurias
et quotiens a patribus armata plebes secessis et, utique vindices paravis et omnis juris sui tribunos plebis. Nunc hortari modo reliquum est, et ire primum via, qua Capesimdam arbitror libertatem. Neque me praeterit, quantas opes nobilitatis solus, impotens, inani specie magistratus, pellere dominatione incipiam quantoque tutius factio noXiorum agat, quam soli innocentes. Sed praeter spem bonam e vobis, quae metum Vicit, statui, Certaminis adversa pro libertate potiora es e forti viro, quam Omnino non certavisse. Ouamquam omnes alii Creati pro jure ostro, vim Cunctam et imperia sua gratia aut spe aut praemiis in VOS convertere, meliusque habent, mercede delinquere, quam gratis recte
194쪽
facere. Itaque omnes concessere jam in paucorum dominationem, qui
per militare nomen aerarium, XerCitUS, regna, proVinCia OCCupavere,
et arcem habent ex spoliis vostris quum interim more pecorum vos multitudo singulis habendos fruendosque praebetis, Xut Omnibus, quae majores reliquere nisi quia vobismet ipsi per suffragia, ut praesides olim, nunc dominos destinatis Itaque Concessere illu omnes: et mox, 1Vostra receperitis, ad vos redibunt plerique Raris enim animus est ad ea, quae placent, defendenda: ceteri validiorum iunt An dubium habetis, ne officere quid vobis, uno animo pergentibus, possit, quos languidos socordesque pertimueres nisi forte C. Cotta, e factione media Consul, aliter, quam metu, jura quaedam tribunis plebei restituit; et, quamquam L. Sicinius, primus de potestate tribunicia loqui ausus, mussantibus vobis circumventus erat, tamen prius illi invidiam metuere, quam vos injuriae pertaesum est Quod ego nequeo satis mirari, Quirites.
Nam spem frustra fuisse intellexistis Sulla mortuo, qui scelestum imposuerat Tervitium, sinem mali credebatis ortus est longes saevior
Catulus. Tumultus intercessit, Bruto et Emilio amerco Consulibus; dein C. Curio ad exitium usque insontis tribuni dominatus est Lucullus superiore anno quantis animis erit in L. Quinctium, vidistis Quantae denique nunc mihi turbae concitantur quae profecto incassum agerentur, si prius, quam vos serviundi finem, illi dominationis facturi erant praesertim quum his civilibus armis dicta alia, sed certatum utrimque de dominatione in vobis sit. Itaque cetera e licentia aut odio aut avaritia in tempus arsere Permansit una re modo, quae utrimque quaesita est et erepta in posterum, vis tribunicia, telum a majoribus libertati paratum.
Quod ego vos moneo quaesoque ut animadVertatis neu nomina rerum
ad ignaviam mutantes, otium pro servitio appelletis Quo jam ipso frui, si vera et honestes flagitium superaverit, non est condicio fuisset, si omnino quiessetis Nun animum adVortite : et, nisi viceritis, quoniam omnis injuria gravitate tutior est, artius habebunt Quid censes igitur ξaliquis vostrum subjecerit. Primum omnium, omittundum morem hunc, quem agitis, impigrae linguae, animi ignaVi, non ultra concionis locum memores libertatis Deinde ne vos ad virili: illa vocem, quo tribunos plebei, modo patricium magistratum, libera ab auctoribus patriciis suffragia majores vostri paravere quamvis, Quirites, in vobis sit, ut,
quae jussa nunc pro alii toleratis, pro Obi agere, aut non agere certe,
195쪽
possitis, Jovem aut alium quem deum consultorem exspectatic Magna illa consulum imperia et patrum decreta VOS Xsequendo rata emcitis, Quirites, ultroque licentiam in O auctum atque adjutum properatis. Neque ego vos ultum injuria hortor magis, uti requiem cupiatis: neque discordias, ut illi criminantur, sed earum finem volens jure gentium res repeto; et, si pertinaciter retinebunt, non arma neque secessionem, tantummodo ne ampliu sanguinem ostrum praebeatis, censebo. Gerant habeantque suo modo imperia quaerant triumphos Mithridatem, Sertorium et reliquias Xsulum persequantur Cum imaginibus suis : absit periculum et labos, quibus nulla pars fructus est. Nisi forte repentina ista frumentaria lege munia vostra pensantur qua tamen quinis modiis libertatem omnium aestumavere; qui profecto non amplius possunt alimentis carceris. Namque, ut illis eXiguitate mors prohibetur, senescunt vires sic neque absolvit Cura familiari tam parva res, et ignavus quisque tenuissuma spe frustratum quae tamen quamvis ampla, quoniam servitii pretium ostentaretur, cujus torpedinis erat decipi et vestrarum rerum ultro injuria gratiam debere Namque alio modo neque valent in universos, neque Conabuntur. Cavendus tamen dolus est. Itaque simul comparant delenimenta, et differunt vos in adventum Cn. Pompeii quem ipsum, ubi pertimuere sublatum in cervices suas, mox dempto metu lacerant. Neque eos pudet, vindices, ut si ferunt, libertatis, tot viros me uno aut remittere injuriam non audere, aut jus non posse defendere. Mihi quidem satis spectatum est, Pompeium, tantae gloriae adulescentem, malle principem volentibus vobis esse, quam illis dominationis socium audi oremque in primis fore tribuniciae potestatis. Verum, uirites, antea singuli CiVes in pluribus, non in uno cuncti praesidia habebatis neque mortalium quisquam dare aut eripere talia nuSpoterat. Itaque verborum satis dictum est. Neque enim ignorantia res claudit verum occupavit nescio quae vos torpedo, qui non gloria OVemini neque flagitio, cunctaque praesenti ignavia mutavistis, abunde libertatem rati, quia tergis abstinetur et huc ire licet et illuc, munera ditium dominorum. Atque haec eadem non sunt agrestibus; sed caeduntur inter potentium inimicitias, donoque dantur in provincias magistratibus. Ita pugnatur, et vincitur paucis plebes, quodcumque accidit, pro victa est, et in dies magis erit: si quidem majore cura dominationem illi retinuerint, quam os repetiveritis libertatem.
196쪽
Disola Regis Mithridatis scripta ad Regem Arsacen . EX Mithridates regi Arsaci Omnes, qui secundis rebuS
suis, ad belli societatem orantur, considerare debent, liceatne tum pacem agere, deinde, quod quaeritur, satisne pium, tutum, gloriosum, an indecorum sit. Tibi perpetua pace frui liceret, nisi hostes opportuni et scelestissumi egregia fama, si Romanos oppresseris, futura est Neque petere audeam societatem, et frustra mala mea cum bonis tuis misceri sperem Atqui ea, quae te morari posse videntur, ira in Tigranem recentis belli, et meae re parum prosperae, si Vera Xistumare voles, maXume hortabuntur Ille enim obnoXius, qualem tu voles societatem, accipiet Mihi fortuna, multis rebus ereptis, usum dedit bene suadendi et, quod florentibus optabile est, ego, non alidissumus, praebeo Xemplum, quo rectius tua ComponaS. Namque Romanis Cum nationibus, populis, regibus cunctis una et ea vetus caussa bellandi est, cupido profunda imperii et divitiarum; qua primo cum rege acedonum Philippo bellum sumpsere Dum a Carthaginiensibus premebantur, amicitiam simulantes, ei subvenientem Antiochum concessione Asiae per dolum averterea ac mox fracto Philippo, Antiochus omni cis Taurum agro et decem millibus talentorum spoliatus est Persen deinde Philippi filium, post multa et varia certamina, apud Samothracas deos acceptum in fidem, callidi et repertores perfidiae, quia pacto vitam dederant, insomniis occidere. Eumenem, cujus amicitiam gloriosae ostentant. initio prodidere Antiocho, pacis mercedem p post Attalum, custodem agri captivi. sumptibus et contumeliis ex rege miserrumum servorum effecere simulatoque impio testamento, filium ejus Aristonicum, quia patrium regnum petiverat, hostium more per triumphum duxere Asia ab ipsis obsessa est postremo Bithyniam, Nicomede mortuo, diripuere Cum filius usa, quam reginam appellaverant, genitus haud dubie esset Nam quid ego me appellem quem, disjunctum undique regnis et tetrarchiis ab imperio eorum, quia fama erat, divitem neque serviturum esse, per Nicomedem bello lacessiverunt; sceleris eorum haud ignarum, et ea, quae accidere, testatum antea Cre-
197쪽
tenses, solos omnium liberos ea tempestate, et regem Ptolemaeum Atque ego ultus injurias, Nicomedem Bithynia expuli, Asiamque spolium regis Antiochi, recepi, et Graeciae demsi grave servitium. Incepta mea, postremus servorum, Archelaus, Xercitu prodito, impedivit illique, quos ignavia aut prava Calliditas, uti meis laboribus tuti essent, armis abstinuit, acerbissumas poenas solvunt Ptolemaeus, pretio diem belli prolatans Cretenses, impugnati semel jam neque finem, nisi excidio habituri. Equidem, quum mihi, ob ipsorum interna mala, dilata praelia magis, quam pacem datam intellegerem abnuente Tigrane, qui mea dicta sero probat, te remoto procul, omnibus aliis obnoXiis, rursus tamen bellum cepi. Marcumque Cottam, Romanum ducem, apud Chalcedona terra fudi, mari exui classe pulcherruma. Apud Cyzicum magno Cum exercitu in obsidione moranti frumentum defuit, nullo circum adnitente simul hiems mari prohibebat. Ita sine vi hostium regredi coactus in patrium regnum, naufragiis apud Parium et Heracleam militum optumos cum classibus amisi. Restituto deinde apud Cabir exercitu, et variis inter me atque Lucullum praeliis, inopia rursus ambos incessit. Illi suberat regnum Ariobarzanis bello intactum : ego vastis Circum omnibus locis, in Armeniam concessi secutique Romani non me, sed morem suum omnia regna subvertundi, quia multitudinem artis locis pugna prohibuere, imprudentiam Tigranis pro victoria ostentant. Nunc quaeso considera, nobis oppressis utrum firmiorem te ad resistendum, an finem belli futurum putes Scio equidem, tibi magnas opes Virorum, armorum et auri esse; et ea re a nobis ad societatem, ab illis ad praedam peteris. Ceterum consilium est, Tigranis regno integro meis militibus, belli prudentibus, procul ab domo, parvo labore, per nostra Corpora bellum conficere : quo modo neque vincere neque vinci sine tuo periculo possumus. An ignoras, Romanos, postquam ad occidentem pergentibus finem Oceanus facit, arma huc convertisses neque quicquam a principionis raptum habere, domum, conjuges, agros, imperium ConVena olim, sine patria, sine parentibus, peste conditos orbis terrarum i quibus non humana ulla neque divina obstant, quin socios, amicos, procul juXtaque sitos, inopes potentesque, trahant, Xcidant, Omniaque non serva, et maXum regna hostilia ducant. Namque pauci libertatem, par magna justos dominos volunt nos suspecti sumus, aemuli et in tempore vindices affuturi Tu vero, cui Seleucia, maxuma urbium, regnumque Persidis
198쪽
inclutis divitiis est, quid ab illis, nisi dolum in praesens et postea bellum, exspectas Romani arma in Omnes habent, acerrum in eos, quibus vidi is, spolia maXum sunt. Audendo et fallendo et bella ex bellis serendo magni facti. Per hunc morem eXstinguent omnia, aut-occident quod haud dissicile est, si tu esopotamia, nos Armenia Circumgredimur. Xercitus me frumento, me auxiliis, fortuna aut nostris vitiis adhuc incolumis. Teque illa fama sequetur, auXilio prosectum magnis regibus, latrones gentium oppressisse. Quod uti facias, moneo hortorque neu malis pernicie nostra tuam prolatare, quam societate victor fieri.
Oratio C. Cottae Confulis ad Populum. UIRITES, multa mihi pericula domi militiae, multa adversa
fuere quorum alia toleravi, partim repuli deorum auxiliis et virtute mea : in quis Omnibus neque animus negotio defuit, neque decretis labos. alae secundaeque res pes, non ingenium, mihi mutabant. At contra in his miseriis cuncta mecum fortuna deseruere. Praeterea senectus, per se gravis, Curam duplicat: Cui misero, acta jam aetate, ne mortem quidem honestam sperare licet. Nam si parricida vostri sum, et bis genitus hic deos Penates meos patriamque et summum imperium vilia habeo, quis mihi vivo cruciatus satis est, aut quae poena mortuo, quum omnia memorata apud inferos supplicia scelere meo vici prima adulescentia in ore vostro privatus et in magistratibus egi. Oui lingua, qui Consilio meo, qui pecunia voluere, usi sunt. Neque ego Callidam facundiam neque ingenium ad male faciundum Xercui avidissumus priVatae gratiae, maXumas inimicitias pro republica suscepi. Quis victus cum illa simul quum, egens alienae opis, plura mala Xspectarem, Vos, Quirites, rursus mihi patriam deosque Penates cum ingenti dignitate dedistis. Pro quibus beneficiis vix satis gratus videar, si singuli animam, quam nequeo, Concesserim. Nam vita et mors jura naturae sunt. Ut me dedecore cum civibus, fama et fortunis integer, agas, id dono datur atque accipitur.
Consules non fecistis, Quirites, domi bellique impeditissuma republica.
199쪽
Namque imperatores Hispaniae stipendium, milites, arma, frumentum poscunt; et id res cogit quoniam defectione sociorum et Sertorii per
montes fuga neque manu certare possunt, neque utilia parare. Xercitus in Asia Ciliciaque ob nimias opes Mithridatis aluntur Macedonia plena hostium est: ne minus Italiae maritum et provinciarum quum interim vectigalia, parva et bellis incerta, vix partem sumptuum sustinent ita Classe, qua Commeatus Vehebatur, minore, quam antea, navigamus. Haec si dolo aut socordia nostra contracta sunt, agite, uti jubet ira, supplicium sumite : 1 fortuna communis asperior est, quare indigna vobis nobisque et republica incipitis Atque ego, cujus aetati mors propior est, non deprecor. Si quid a vobis incommodi demitur, nequemo ingenuo corpori honestius, quam pro vostra salute, finem vitae fecerim adsum en Cotta Consul facio, quod saepe majores asperis bellis fecerea voveo dedoque me pro republica quam deinde Cui mandetis, circumspicite. Nam talem honorem bonus nemo Volet, quum fortunae et pacis, et belli ab aliis acti, ratio reddenda, aut turpiter moriundum 1t. Tantummodo in animis habetote, non me ob scelus aut avaritiam caesum, sed volentem pro maxumis beneficiis animam dono dedisse. Per vos igitur, Quirites, et gloriam majorum, tolerate adversa et consulite reipublicae. Multa cura summo imperio inest, multi ingente labores quos nequicquam abnuitis et pacis opulentiam quaeritis, quum omne provinciae, regna, maria terraeque aspera aut fessa bellis