Petreidos libri 24

71쪽

-69 Iure sibi poscunt. Quos dulci semper amore Viventes colui, poStremo munere mortis Donabo, et memori Sallem sacrabo querela. Non illaudatum te nostra, HERNESTE β, Camoena Praetereat, jucunde puer: si fata fuissent, si non ter quino vis inclementior anno Incoeptum rapido secuisset turbine cursum, Gloria TA CONIDdM quanto crevisset alumno Flei pater extinctum miserando carmine , flevit Externata parens, iriSles ne ere Sorores. Ast ego te flevi casu PerculSus acerbo,

Spesque intercepius, Specimenque insigne benigni Ingenii flevi; neque laetae frontis honestas,

Nec facile eloquium, neque gnavi cura magistri Aut potuere meo aut poterunt abscedere corde. At gravius suberat vulnus; maturior aetaS, Tutior et fructus maior mihi causa doloris. Alter erat juvenis β: slelerat vicesimus annUS, Socraticis pectus studiis replerat honestum. Prohi quae ridenti Iaelissima somnia mente Fingebant Pater, et Genitrixi erat una virilis SANfEvERINA Proles de gente Superates, Atque pius rectique lenax permulta ciebat Vola puellarum, matrumque innoxia vola: Ast aliter visum Superis, et funere in uno Absumpta interiit, illulis, sceptroque decora Gens Vetus Italiae. Iuvenis, dum Casia manebat Men S, Purusque nnimus, terrena ereptus ab Ora ESi, Ante impollutos quam humana malilia mores Inficeret. Iustos gemitus cohibete, ParenteS:

Nesciret tellus vestro dare gaudia Nalo,

72쪽

70 Quae dedit Omnipotens caelesti praemia regno. At tu praereptus nobis, Si lempora vitae Melimur, Senior, Si publiea Vota, bonumque omen amicitiae, longo digniSSimus aevo, NICOLINE Τ, tui gratum cape munus Amici. Flexanimae pollens facundo flumine linguae, Et Themidis praedives opum Sophiaeque repOSlae, Italiae quantum Veleris mens protulit alla, Atque novae quantum Ausoniae instaurata crearani Ingenia, ardenti capiebas pectore. Regni Munera per varia ingreSSus, fastigia Summa Conligeras: quo major eras, libi gratia major, Major simplicitas, eadem constantia cunctis

Temporibus. Nusquam caperata fronte superbUS, Nunquam dissicilis, nolis mage carus amiciS, Comis et urbanus Semper: studiOSa juventu S, Perrarum exemplum i Senioris amabiIo semper colloquium optabal. Te lugens patria ademptum, Extremum ingemuit Sidus pallescere: quaerit, Nec reperii Velercs juris legumque perilOS.

Nec minor oblingil, BASILI β, libi adorea Iaudis. Prohi quantum lcllus debet libi patrial quantum

Ausoniae lollust superabant tristia signa Servilii, externae voces, discordia turpiora SOΠο, nostrae maculataque gratia linguae. Unus pugnando nativam restituis rem. Aurei tu monstras sincera volumina saecli Tu juvenum ingenium flammis accendis honeSlis, Atque peregrini contagia Iala veneni AVeriis, primusque vigor naturaque pollens Parthenopae helrusco coepit ridere leporc.

73쪽

- 71 Argolicas lanium veneres veneresque latinas Miranti milii, tu ausoniae molimina m ae Monstrasti, teque adspexi, didicique magistro, Italiae veteri Italiam certare recentem. IIcul nos magna lenei nostrarum incuria rerum lNondum grata tibi monumentum insigne locavit Patria. Si seri tua tot benefacta Nepotes Perlegerent, melior de nobis fama maneret. Salvete, illustres animae, clarissima Romae Lumina, purpurei decus immoriale SenatuS, O MEZmFANTI ', ET MAI '. Non splendida aviti Nobilitas generis, non rebus magna gerendis Dexteritas, Sacri non publica munera regni Reddiderunt cunctis vestrum Venerabile nomen Unica parturili laniam Sapientia famam, Quam fovii pietas, nostroque polentiuS aeVO Ingenium. Tibi, Ioseph, incunabula tellus Felsinae , fama majorem maxima Roma obstupuit centum linguas magno ore Sonantem. Te vidi Romae, et colui: te saepe loquentem Ingenti audivi studio; sed mento sedebit ille dies semper, medium quando agmine denso Matronae circumdederunt, Sua quaeque reSolvens Ora sono, facili respondens ipso loquela Intentas omnes diversa voce lenebas. communi majora fide nos vidimus: aetasPostera prodigium fortasse incredula Spernet. Nec TE quem Tulli fecit Res publica clarum, Unquam obliviscar: nec natum diligit ardens Ardentem Pater, ut sancto me nmplexus amore es.

Me libi tradiderat gnava curatus OPella

74쪽

- et2 Virgilius, pastorali dum carmine pubem

Ausonidum allicerem nostras describere sit as, Nostros Pastores, moresque et gaudia, et aras Pompasque et lusus festiYR dicere RVena. . Ex illo notum nulla intervalla locorum Demisere animo. Seu princeps Roma teneret, Seu peleres laetus ripas Sirenis amatae,

Cura fuit mihi prima, mihi quaesita voluptas consiliis pendere tuis. Te opera inci in patrum

Volventem, et Sacrae monumenia abstrusa mineriae Mirabar: tanto sapientia fonte scalebat, Ut mihi vox presso stupefacta haereret in Ore. Munus SerVO luum, quae nostris ipse notabas carminibus Censor: quovis mihi carius auro, Atque luae monumenta manus servare nepotes Iussero. Tu laniam ardebas producere Vitam, Li nostro cura extaret perfecta labori.

Auspicium infelix l nimium tibi vera Ioquenti Dictabat limori In Iucem prodire, Virumque Doctum judicium, te vivo, nostra subire PETREIs haud potuit. ΤΕ in Anastasis aede sepultum

conveni, et vivo Spirantem marmore Vidi Inflexum genitius tua scripta volumina Sanciae Praebentem Triadi: haec fuerat mela unica scriptis, Innuit haec eadem signato carmine Sculptor. Semper avete mihi, semper mihi cara valete Nominat surgenti non ipse applaudere Soli Assuevi lanium: conspecto laetus euntem, Atque ipso occasu creperi fugientia curruS Lumina contemplari aveo, radiosque salutoriiremos, animo primum memori jubar aureum

75쪽

Nunquam obliturus. Vestras non territus urnas Aufugio: nostros viva usque manetis imago Ante oculos, Vestrique sacras reminiSeor ad aras.

At me lollit humo suscepti carminis ordo Ardua sunt lentanda, hominisque abstrusa loqUelis. Quis nunc ingenio perniceS astruet alaS, Qua me terrena expediens caligine caelo Assurgam, diaeque domus incognita tangam Moenia, quae dextra ipse Sua construxit, et ipse Omnipotens habilat rerumque hominumque creator 'Αul aciem humanam supra fugientia, mente Concipiam audaci, caelique abstrusa recludens Per populos pandam decora immortalia, cunctosque Alliciam visus patriae caelestis amore Graecia thessalici praecelso vertice Olympi Numina constituit, caelestemque extudit aulam Terrenae assimilem, qua Strucla palatia centum, Et celsa imperia, et famularia munia divum Et coetus hilares, cantatriceSqUe choreae. Mox aeg pliacae miscens insomnia mentis, Et quae Chaldaei superos videre Per OrbeS, Suspiciens conVexa poli, et fulgentia Cernens Sidera per sudum Variis rutilare figuris, Aethereos transduxit olympia numina in Orbes, Sublimemque viam candentis imagine lactis Uconcessit Superis, magnam quaerentibUS nulam. Ambiguae mentes sibi dulcia somnia fingunt, Unde potens vales, quem Romam Mantua mi Sit, Bajanos puro vestitos acluere colles Credidit Elγsios, et fortunata Piorum Concilia, et sedes per amoena virela beato S

76쪽

Al nos edocuit dio Sapientia verbo, Et quo dessides ' se ignita mente ferebat, Nos revocat ea elum, caelum quo gloria fulget Mira Dei, quo Christiadum Spes Una moratur. Pulsus ab ingratis sic Danies civibus, exul MagnanimuS, Superos, di Va praeeunte, per Orbes Scandit, concordi vidit volventia motu

Sidera, majori vidit rutilantia luce,

Impetus ut superum edili Or raptabat in Orbem,

Concentuque novo nova regna Sonantia Semper,

I l cumque illustres animas felicior auctis Virtus luminibus propria regione locaret Τή. Ex quo Vir thuscus k, mediceae gloria gentis, Praegrandes oculos humanae adponere fronti Ausus, et aethereos Speculari cominus OrbeS, Quam sordet tellus caeli convexa luenti l Amolis licuit nebulis agnoscere noSiri Hanc mundi speciem: caelum nilamur in alium, ire juvat, magni In SSleria pandere regni. Daedala dum rapido Sese per inane Volatu Circumagit tellus, solio ceu rector in nureo Sol sedet immotus, vasti lux publica mundi. At quoi magnificum volventia sidera regem circumdanli ingens solis comitalus aguntur ipsa, sed ipsa eliam famulatu ambire minori Cornunt innumeros ignes, flammaSque Sequaces. Septem prisca aetas per inania lata planetas Conspexii; nostris Superam speculantibus aethram Quinquagena Paleni, et fors, volventibus annis,Majorem numerum Solerti indagine noscent. Quid referam erraules vacuum per inane cometas,

77쪽

Gaudentes populorum oculos suspendere, eaΡ 0SIngeniis splendore comae' nubesque Fay0rum Versicolor sequitur, semper formaque Itaque Dissimiles nostro tantum monstrantur in orbe, More peregrinum, atque alio vestigia torquent, Lustraturae alios forsan, BOIa Sidera, SoleS.

Al vix igniferi haec nobis plaga lucida solis N0stra patet regio: propria si regnat in aula

Rex lucis, caelumqUe SUUm, Sua Sidera dueeΠS, Extra anni solisque vias est allera porro Mundorum series, neque nomina novimus ipsa: Ast oculis longe amoli lateque coruscant Innumeri soles, quibus altera sidera, stellae Sunt aliae, caelumque Suum, SUR Tegna peragrant. Ceu medio Ausonidae quod saepe VocavimuS de um, Majores reges ibani, comitante minorum Concilio procerum: solio ornamenta potenti

Ipsi aderant, certis domini qui deinde praeessent

Ipsi etiam regnis, Signisque aulaque decori Haud secus ae herei per caelica templa potentes Primores errant: comitatur turba satelles Majores Dominos. Neque Porro exercitus ingens Ordine majori campiS Procedit apertis, Si quando suprema ducis mandata vocarint. Sidera volvuntur, Varioque tenore SequenteSVolvuntur stellae: primo pars Surgit in Ortu, Vergit ad occasum pars altera: lentior illa Signatos Peragit cursus, Velocior ista Deproperat: sua quaeque per intervalla locorum Distincla incedunt, nulla impediente Sororum Qua Via Cumque vocat, cunctas. Sic mobilis horae

78쪽

76 Machina, si parvis liceat componere magna, Adversis spatiis varios interserit Orbes;

Volvitur alternis radiorum argente US Ordo, Qua primum impulerit m Olum velocior RXiS. Concentum insignem, fixo immotoque tenore, Concordem, allonita suspexit mente Bondsstis si, Quo nullus nostro ex labat Solertior ReVO. 0rnatus Varios, quois nostrum vestiit orbem omnipotens opifex, animo eXplorare sagaci AUSUS, terrarum et iraclUS, variumque locorum Ingenium, atque Specus ponti penetrare rep0Slas, Stellarumque pares curSUS, caelique mea lUS, omnia constanteS Servantia foedere normaS, Omnia supremos Patris eomplentia nutus

obstupuit, librisque stupor commissus inhaesit. Ra age, DOCTE SENEX, Si rebus lania creatis Indila suprema fuerit constantia lege, Εl cuncta incedant magnis parentia dictis, HumanaS animas, quo nil praestantius Auctor Condidit, ambiguo fluxas errare reliquii Dissidio Nonne obscuris abScondita Vera Mentibus ipse pater dederit' Pia vera retexit omni polen S, Romaeqile manent. Germania quidnam Nutat' quid lendit veraci occludere luci Incertos oculos' Studiorum millia cerno, Quot capila; humanae lanium concordia menti Defuit' Immissas servant caelestia leges sidera; perrumpet ratio divinior, acta

Turpiter arbitriiS rerum servire caducis' Quis circumfusos suspendit in aethere mundos, Libratosque suo constanter foedere servat'

79쪽

0 Salor omnipotens rerum, O ipsius orig0Naturae, qui cuncta moves, qui euneta gubernaS, Qua le sede lenes' qua te regione requiram Quamvis omniparens tua praesens omnia comples, Aethere te perhibent majori effulgere Ιuee, Atque luam statuisse domum, propiusque beatis caelicolum ordinibus divinum ostendere vultum. Supra axes mundi, Supra quodcumque ereatum est Allius ascendam. Magnum et mirabile porro

Esl iter; al quamvis taleat, fugiatque videri,

Mortali quae frustra acie deprendere quimus, Certa fides sancti pandit mSsteria regni. Avia quandoquidem peragro loca, dirige vatem, Sancte Senex 'Τ, qui praerupta sustoli re lumen Ε Palmo potuisti: Aegaeis te ambiit undis Romula barbaries: sed inhospita littora silvasque Horrificas fugiens, mira dulcedine lucis

Perfusus, celeri et mentis Super aethera penna Enasii, et summo gaudens SucCedere Soli, Viventi inconcessa homini mSsteria rerum Vidisti. Τo felicem l nunc aurea Caeli Regia habet, praesens Supera spatiaris in Rula', Qua tu veridicas pingebas Saepe figuras, Insigni e tabula veros haurire Colores Discipulo liceat, nec gloria parva magiStrum Tantum pone sequi, et Veras ediSCere VOCES Trans mundi fines, trans ultima sidera caeli, Et qua firmalo dependet cardine moles Naturae omniparens, gyroque immola Perenni Sidera signatos caelorum Obeuntia CUrSUS,

Jerusalem divina jacet, domus inclSia Pacis

80쪽

- 78 Laelitiaeque domus, regis magua aula superni 'β. Fundamenta urbi ipso Deus bissena locavit: Moenia fulgenti innituntur iaspide, stellis Intertexta aureis, clarisque incenSa Smaragdis. Bissenae lucent portae per moenia: porta uuaelibet e solida gemma perfecta coruSCRl, H plateae radiant auro, translucida qualis crystallus, primo si Sole Oriente rubescit. Ne templum quaeras: templi radiantis imago I rbs est lola libi dia circumflua luce.

Anne per aethereos, felicia regna, receSSus Commemorem laetum Soli succedere Solem, El jubare insueto aeternam reVirescere Veris Aeterni speciem, et Praeculta nitescere Tempe, Et paestana novo ridere rOSaria cultu,

Ei sala septeno quae perluit aequore Ganges Pinguia, Sive potens quae jactat America passim Flumina montanis in praeceps acla ScalebriS, Discolor unde auro similes trahit aura colores' An centum eois fulgent fabricata lFrannis Limina, centum aulae, centum pomaria riviSBoscida fertilibus' Terrenae abscedito formae: aturae omnigenae hic laceant decora inclyta, Reei0r Queis Superum excupiit divina prodere dextra Divini indicium pulchri: monumenta recedant, Queis calida artifices valuere omngere mente Naturae Vullum atque hominum, variisque figuris

Ipsas naturae VireS pervincere Fisi, Et laudes propius magni monstrare Saloris. Anne ego terrigenum Inores prope cernere honeSi Conabor, verasque aDimis depromere voces