Expositio in artem veterem Aristotelis

81쪽

talis e. Relativa suscipiunt magis inbnus .nacibat exeplariter . Ine alitas et sis tudo suscipiu magis minus climius meusius et filius altero ineu sitas'et fissitudo sent relationes ergo et c. Ccontra ista clusione arguitur sic C Primo ad oe salapiens magis et minus esti semotus: ' ad relatione no est, se motus ut deunt porsico p. ergo relatio non suscipit magis et minus. CScdos relato suscipit magis et minus .stuturu uni relativo con ndeant ono teritum ud est bPny dicentciqnto meta. . no pugit de

ore et idicta argumta 'clud ut . et ead dicit in noc loco p5s.de prietate relatinor et de suscipere magis minus ut salsa. Guneus dici ille relatio es que fundans in re suscipiente magis et min' suscipitat et ipse magis et minus. Alia Vonon: 13ud dicet de ineulitate quia quanti/tate sui datur quam supra oscit p5s nec

intendi nec remitti. Ego aut dico. et ea qdicitii s. posse aut vera si uari, expo fuimus de praetate et almineulitas susci pit niagis et minus conceditur' coiter unu ee altero ineullus Rcliuius euidelia est notandi. ille uilitates quia idmisesbili sitstunt nosnt magis et invius su scipere ut dem fuit in capitulo de sistate. Sileψo sic. cur eulitas mi diuisibili cosistit naue id ud est alteri eule non est ma/gis nec minus eo ita ν quocum addito vel subtractb varias et desinit esse equa litasadeo euillas non pol suscipe magis aut minus .ineulitas, o quada3 latitudine n qiquato inagis aliqd recedit ab

eulitate. et ei cedit vel occedit ab alio tanto pineulius. Et putoc dictu e ipsa su/scipere tragis et minus. Inem Doc acci

dissolu in stitatibus u sunt intensibiles remissibiles s conueris et illis minu is ina aliquo nuero dedolans Ina binarias estine torinemario G tinianus et dicribitsi e Mecllius udricubito si tricabitu. CHdpimuin oppositu negasior. Dictum est. n.supra et in rarefactione intendicistitas 3 motus raresamois non terminetur per se ad quantitate sed ad raritate que est ulitas CBd sim ne gatur prima filia: qil haeclle referatur ad ineuitate in inequalius non refere ad inequale sinequalius. Q p3. non .u. de mequalius alicuius mequalis nequallas sicivi de inequalis respectu nequalioris. redicta diximus non astruue: sed sustinendo et defendendou relatio suscipiat magis et minus. ista autem proprietas non est conuertibilis cum relatione tum qr non conuenit oibus relativis naue

duplu et dimidiu non intendunc nec remittunc inue m non conuenit soli relatioi sed et qualitatibus et qbusda aliis ut patebit. Deide cu dicit olivero)is onit tertiam clusione que est ista. Reis una dfir ad conuertentia3.anro cui' no

licia est sciendu-coucrsio. νuertibilitas puertentia. differiit inter se couersio. n.

est piis proponum et est transnutatio predicati in subna et econtrario eouertirilitas est palso termino qui duplaint dici conuertibiles. Uno morone significati et supposito; siCet docho diffinitio et dissinitia puertntur.qr eande naue significant et de unocum suppositoidicatur u predicas et reliqnss. Alio mo termini sunt puertibiles sin ad supposita sotu. Dociso sub et spria passio nertntur m de quocum dicitur passio de etiaue subna et econtra. conertentia est propcietas relativo*.qnia unum de ad aliud et eo licet diuersimode. Aliqfi.n dicuntnrsinnabitudine eiusdem cuus Isaa ipfilii: filius est patris films .Rliqi autem varia dabitudo. Disciplina .n.dicitur ad disciplinarum inglo.quia discipuna est disciplinati disciplina. sed disciplinatum dicitur ad disciplMM in ablanno cssoanne disciplinatum sit disciplina disciplitiamin . Item differunt. ab*ircutio

82쪽

solo numero distigui ut patet de equalitate quia in utroq3 eultu est equalitas Pliquando vero non solum numero. eua spe distingunt sic patet diatre id filio.nam de patre e paternitas que dis fert spe a filiatione. CDeinde cum dic aliquotiens autJremouet duo. qim pedire polsent Dan costertentia relatυ

conuenies relativit.puta si quis dicit Oala non dicis coirei ubiliter ad auero.n. dice nus ala cauis ala .m ideo accidit drauis non est correlasinu ale qd patet qrrelatiuu non potest esse sine correlativo.

in patebit in sequeu 'clusioeiala aut potella datos nulla auis sit.cu conueniat et aliis puta spetib'. sed corelatiuu ale est alam. unde bene dicitur ala est alati ala et statue ale alatu. Scr, in pedimentu est voci penuria opple qua videres alicuire inus no dicas ad puertentia quia

mannae diceres ad naui qd in est salsuquia potest esse nauis datost rem' nosit cum non omnis nauis via Orcino 'op3 fingere aliquod nonae puta renniuvi dicatur il renius est re initi rem' et remitu est remo reinitu C einde cudicit. Slniplius si couenienter. tradit duo documenta qnibus possumus co gnoscere.qii fit conueniens relativoru3

assignatio. primu est studini aliquid ad Dnc reser ubuscum ab eo circii scriptis

tune est conueniens alsignatio verbi gra Seruus e corciatmii domini 'r ab om/nibus aliis a seruo circuscriptis pler serniinterlita . sit vel Do urbipes ad I nc reser ad diam. Dcdm documentu est

istud ita quo ablato: quibuscud positis no reser e uenienter alsignatum corelatim si sicut circu scripto ab aliquo sit sera ' postis qbnscum aliis nutam reseri ad nu3 is redicus potadditertium documentii ut, est istud. Quadoposito aliquorida aliud reser et eo ablato adhuc pEt aliquid allud ad illii dreserri tunc non est sacta sufficies ali ignatio verbi gratia filius reser adipes sed

remoto filio adduc pol aliquis referre ad patrem puta filia nonis filius no dicatur per conuertentia ad patre sed qr non est adequaticorelativum presens

CDeinde cu dicit bidens sito soli

quarta conclusionera est talis appriu est relativomesse simul natura. Escui' euidentia est sciendissim poritas et simultas sunt modi essendi oppositi et quia unus oppositum est ro cognoscendi aliud os declarauerimus quid sit esse prius nastatim erit notum quid est esse simul nam emit play.in post predicamentis illud e prius natara a quo no conuerti tur subsistendi consequentia . propter quod animal est natura prius tramine.

quia tion sequitur si animal est si domost: et u oppositum esse simul natura est se consequi in existentia ita . unum ne altero esse non potest.Et quia posito

uno relativorum ponitur aliud. et uno destructo destruitur aliud adeo dicun in esse simul natura Ie nius autem a tio est quia qualido plura concurrunt ad coiistitulionem alicuius quodcunae eorum destruatur. Oporici et ipsum co/rnmpi. Dcut quia de ratione dominis est animal et rationale ideo ablato ani/maburrationali dsinit esse domo ta est in relativis inam relatio depcdet a sundamento et termino propter quod a lato quocunque istornm siue sundamen to siue termino aufertur relatio: dicit ergo pDylosoplaus*relativa sunt finiuinatura quia posito uno ponitur aliud et uno ablato aliud aufertur. CLotra ista coilclusionem argui solet. quia pater est prior filio.Et caula est prior effectu. Et prius precedit posterius . sed omnia ista sunt relativa ergo unum relatiuum est prius alio CSld omnia ista respo/det. s. auia ustionib' de potessa di q6ne

83쪽

latinis Fin dici cuiusmodi e scientia et sensus in quibus priora sunt scibile et sensibile Dic probat p5s tum quia ut in pluri duo scientia acquiritur a rebus prius eustentibus scibilibus aenin qr aliquid potest esse scibile. et aliquid potest esse sensivile datos de scibili nulla sit Pelia et de sensibile nullus sit sensus. nyloquitur ergo de relativis in dici sed fini esse.*Hpfit considerari duplY.vno mo quantuad ipsas relationes et sic sunt simul natu

ra. nam in patre non potest esse relatio paternitatis nisi in sillo sit illatio.nec relatio prioris potest esse appredens per intellectum nisi sit apprenens relatio po sterioris.Iste enim sunt relationis ratio nis et Dabent esse tantu in intellectu.Rllo modo possunt considerari quantum adsutam relationum et sic unum potest esse prius alio Duiusmodi autem subiectation sunt relativa per se sed per accides: quod cotingit tripliciter.Ruquod est.n. relatiuum per accidens ratione sui generis.qr. suum genus est relatiuu. et hoc modo medicina dicitur esse relatiuum nr scienda est relatiuum licet ipsa medicitia non dicatur ad aliud. Secundus modus relativorum per accidens est quando aliqua abstracta diar ad aliquid qr ocreta eorum ad aliud dicuntur sic equa

litas et similitudo dii ad aliquid et sinisu et equale ad aliquid sunt.1Ξqualitas at

similitudo sin nomen non diculur ad allud.non enim equalitas est equalitatis equalitas.zeruus modus est quando subiectum de ad aliquid ratione accidentis sicut Do vel albus dictitur ad aliua uraccidit duplum esse. Et hoc mo

do caput de ad aliqd et sipeos capi au.

D relativorum connenlente a retinuis sui dicissi relaum Finesse. Iunc intendit di,

sacit. 'rimo mouet dubium et soluit. Secundo ex hac solutione diffinit rela tina fini esse.zerno insertunii coretanu TDubitatio est an aliqua suda dicatur ad aliquid: et videtur sic.or partes secundarn sedarum dicunm ad aliquid sed partes subarum sunt sude. ergo ali que sude dicuntur ad aliquid: minor puer ur secunde subique sunt partes no sum

accidentia ergo sum sude: maior declaratur.prime enim iube siue sint totu sime partes non dicuntur ad adquid. Ina ali quis homo non est alicuius aliquis do mo.nec aliqua manus e alicuius aliqua naanus.scde etiam sude que dicunt totunon dicuntur ad aliud.domo enim non dicitur alicuius iramo sed secunde sudeque sunt partes dicuntur ad aliquid.ca purini dicitur capitali caput et manus dicitur alicuius manus.ergo videtur maliqua suda ad aliquid dicatur Ex disti qum aut spiredicta diiunitio relatili ru est magis ampla et noti propita relaunis aut*suda aliqua sit in genere rela tionis.sed istud sin non est dicendu3.ur predicamenta sunt ipermixta ergo pio mum .sa predicta diffinitio fit inconue/nies. Riatessi soluatur Decluditatio alia oritur:licet Dic plis malique partes.substantiarum sunt prime sude. alique vero sunt secude. ut caput et manus supra vero in capit.de suda dimidinon. R Doeinnipliciterinderi potest. Primo uisupra accepit sudami ea due est completa in spe et que necessera se subsistens etur partes subarum nec sum quid iis completum sed sum partes speciei necnse subsistunt cum sit.n.peresse totius iovictum sulta non erant sude.nunc auteaccipit subam ut distinguitur contra accidens et hoc modo partes sudarum sunt sude. hoc lassicit ad propositum suu in ianihil potest esse in genere relationis rufi fit accidens. Respondetur secudomta a pruna et scdida citer acoridae

84쪽

pro eo quod citinferius siue sit completum in spe siue non et quia caput cffsu perius ac doc caput particulare: ideo appellin caput secundam sudam et doc caput prima3 Sccipitur I cunclo prima et secuda suda pro completa in specie et sic non sunt prime nec ecude sube .Pid Diu principala respondet playlosoplaus. mire dicta descriptio non est propria relativorum: ur conuenit etiam subiis et ulitatibus. et multis que non sunt de genere relationis.cuue talia non diean aliquomodo ad aliud ideo op3 emi corrigere diffinire sic relativa Ad aliquid sunt avus Doc ipsum esse quod sunt et ad ali ud se Dabere. Ad euidentiam duius de/scriptionis est scienduiri m esse accipitur tribus modis. Uno modo ut significat essentiam et quiditate rei quomodo dicitur op diffinitio est opo indicansu quid est esse rei. Plio modo esse significat actu existendi: sicut contingit in nutibus propositionibus inubus predicatur est finadiacensit cum dicitur sortes est plato est. zertio modo accipitur ut significat veritatem propositionis et istud esse est tantia in appredensione intellectus micii sint negatio est non ens et cecitas est piratio in quibus propositionibus costat i est.nem elIentiam neci actum et

sendi significare. cuna ista non conuem aut negationibus aut priuationib'. Quado dicitur si esse relatius ad aliud se habere accipitur esse ut dicit quidltateue. Et est tota ratio et quiditas relationis est ad illi id. Ex doc siquitur , nullum relati uum sue dici sit in genere relationis quia tota eius ratio non est ad aliud cum principaliter significet quid absolutum ut patet de Doc nomine scientia. Et equitur se cundo et relationes significate ins noni inibus .genus species indiuiduu et alis shuiusmodi nominibus secundaru in in tentionum non sunt in predicamento li/

eet sint relativis in esse q: mussisti precleaineret,nssi sit em reale.isse autem re

lationes sunt rationes tantuS. Sequitur tertiori in aliquid en in genere clatiois oportitur significet quandam sormam accident lem dependet dem ad liud a

Gad erimnunti L Deinde cum dicit dis ergo Infert ex dictis illud corelarium qui nouit perlecte unum relatiuorum cognoscit et reliquum lac ciba tur tali ratione .Qui nouit perfecte id cui' totum ela e ad aliud set . nouit etiam id ad quod se Dabet.alioquin non perfecte

cognoscc recratione maius cum consi

stat inordine ad aliud sedictativa sunti uiusmodi. ut patet ex eorum diffinitio ner ergo et c. Ad lautus euidentiam est sciendum iu tribus modis,nu Aest de ra/llove alterius uno modo subiectum ei de ratione accidentis ut dicitur septimo metaplavsice. Blio modo superius e de ratione iterioris. Tertio modo relativuel de relatione sui corelativi sed nimi ter inam omne superius est de princi pali ratione cuiuilibet sui inferioris eos onme inserius includit in suo principali ignificiat suum superius. et aliquid ei addit sicut Donao significat quicquid significat animal et ei additiationale relativus aute lapia est de primario signisicato sui cor elativi. nec sub lectum cit de principali significato accidentis ille enim termisnus patci significat tantum paternitates docuius essentia non est filiatio cum sint diuerse spes relationum. Una aute species no et de essentia E si niliter hoc nomen risibile significat tam una risibilitate. que cum sit accidens non constituitur ex subitantia tanu ex principioilllantiali 0 unia accidentia non dabent esse nisi per subiectum et virum quodcvsic se habet ad eis ita se Dabet ad dist bire et ad c gnosci ideo diffiniuntur Per subiectum tet relativum ponitur in diffinitione ore latini tanam crininus eius. Et quia re latiuorum difficilima est natura propterniturin eorum nutatem subditibi lo

85쪽

Dissius m difficile est confidenter de hu

iusmodi rebus pertractare: Ex quo se quituro dubitare de singulis non erit uvidie quia ex dubitatione queritur ve ritas et veritatis cognitio est dubitatoria Sresolutio ut dicitur quarto play. Ccontra istud coretania arguitur: primo Vnnoppositorum iacudusinitur per reliquused relativa sunt opposita ergo nuyno ponitur in diffinitione alterius. CSecudo ex doc sequiturin est nugatio pater filii sicut e nugatio dicereio in animal vel domo rationalis: sed uac est falsum: ut patet ergo et c. CTertio sequitur. idein sit prius et posterius notius et munus nolunt respectu eiusde3. si enim pater dis imi filium est nocius et prurseo. quia distinitio est prior et nocior diffinito.

sed si filius dirimit patre in est nocius patre. sed hoc est inconueniens ergo et c.

CaRespondeo ad primum negatur maior constat enini *'m diffinitione cecita iis ponitur visus. et quelibet priuatio disfinitur et cognoscitur per Dabitu in suuS. similiter viati contrariorum est ratio cognbscendi aliud, cum contrarioru sit eadem disciplina. eodem modo est de re latiue oppositis. THd secundum dico: m duplex est dissilutio. Una est distinitio quidltatiua ut dicitur septimo metaplaysice et in tali non ponitur m si id misit deessentia diffiniti. et elaturinsecu3. Plia est diffinitio: adita metitu 3 in qua ponitur aliquid Φ non est intrinjecum diffinito ficut subiectum ponitur indiffinitione accidentis. prima diffinitio est proprie substantiarum. secunda vero conuenit acci

dentibus. Quado aliquid ponitur indiffinitione qdstativa alterius. si postea adatur ei fit fingatio dicendo domo mi inal. et Dulus ratio e quia domo significat animal. Unde si postea ei adatur dices ani mal bis .semetimplicite et semel expliciure si vero adatur alicui. id p ponitur incondiffinitione peraditamentia non est

nugario quia idem non dicitur bis. ut cudico albus homo .na 3 li albus,disicinuficat nominem . si in iliter unum relati uum non significat aliud pater enim si gnificat tantum paternitatem unde οὐ cendo pater filii no dicitur bis filius. Rd tertiuin non est inconueniens de esse nocius et ignocius respectu eiusdem sua diuersas rationes:ficut est in proposito. navnia in relativum inquantu terminat relationem alterius ad ipsum est posteri us et ignotius eo. Inquantuna vero ali ud termina relationem eius sic est pri/us et noeius .nec dicta sunt sustinendo unu in relatiuuin diffinitur per reliquii: cuius oppositnni tenet Q ut laus. Esalitate in vero. Istudeter tium capitulum in quo pur losoplaus determinat predimcamentum qualitatis circa

quod duo p: incipaliter facit. Priino declarat ud sit qualitas. secundo ponit eius proprietates bio nest autem et contra. rietas circa primu ue facit tria ori inodescribit qualitatem. I eclando assignat

species eius ibi et una quide3 Tertio describit qualia ibi onalia vero lauatum ad primum dicit. Qualitas dicitur sin qua dicimur quales ubi est scienduduplex est qualitas. aliqua enim cor poralisut albedo. sanitas. calor. et alia laniusmodi que non daber else nisi in corporibus. Alle uiat spirituales ut scientia iustitia et duiusmodi. que sunt in subiectoi materiali et quia i Domine sunt otianes duiusmodi qualitates. quia domo est ex spirituali et corporali natura. ideo diu dicimur supte nos dolia ines quales in qualitatem formaliter ut per domo in cluderet tam spirituales in corporales qualitates. Et quia qualitas non dicitur

uno modo.non' sit terminus equino cus cum sit genus. et dicatur uni uoces invia Dabet sub se plures species idco subiungit quod qualitas dicimi in nri pliciter. C elude cum dicit et una

quidem, Domi spccies qualitatis ..

86쪽

tuor species.secunda ibi callud vero ge/nus Tertia ibi fertia , ero species)urta ibi summii vero genusJe in igiturm dabitus et dispositio sunt pruna speci/qualitatis: sic probatur. fini abitum et dispositiones dicimur ules ergo sunt qualitates. Est autem duplei dei inter

Daditum et dispostionem lurimo quia Dabitus est de difficili mobilis, scicaa et virtus.dispositio aute est de facili movilis ut calor sanitas in Mali ii Secu do quia omnis habitiis est disposi io sed non econtra .ex quo sequituro se diit sicut superius et iserius. Ccirca Doc sunt duo dutia. I rimo utrinabitus sit determinata species qualitatis ab aliis di stincta et videtur si no. rimo id mconuenit pluribus speciebus .non est de terni inata species sed dabitus est Duiusmodi ergo et c. minor probatur esse da Bitus c6uenit calori et figure sed calor et 1gura sunt species distimete ergo etc. minor p3: maior probatur. id fim quod aliuarnia disponitur bene vel male est Dabi tus ut dicit dicis,sed sin calore in et figuram aliqnid disponitur bene vel ma/se ut de se pue .ergo et c. CSecundo p5s

dicitu calor et frigus sunt habitus sue istarunt etia in terita specie oualitatis ut dedicut ergo habitus non est species distineta a tertia specie. L In oppositu ci 5s. et Respondeo in ista questione faciam

duo. 'rimo dicam: quid est habitus. Secundo quomodo distingua ab aliis speciebus qualitatis. Couantu ad primu dicit. s. d. priina secunde questione 69. articulo primo: O nec nomen Dabi tus derivatur ab nabere habere aute

contingit dupliciteri cino modo fimhomo vel quecum alia res de aliqd Dahere: et sicide est ad plura genera: nam aliquid Dabet subna aliquid quantitatem adquid qualitate et sic de aliis propterm Dabitus vel Dpe hoc modo accei 'tu 3

in se ipsa. vel ad bad aliud. mi ius daliquo iste se bene M. vel quo te Des et Do mo dabitus est qualitas quedab dentia dicit p5s in quinto meta dabitus Edispositio sin quam res bene aut male disponitur Nam sim sanitatem et ut

claritudinem aliqtud bene se d3 sim egritudinem vero et turpitudine male. Isto tanter ante dico sin Dabitum alud se lis bene vel inale vel in se vel ad aliud orquid in Dabitus important ordine ad naturam reipncipaliter: l ex filia pentctordinem ad opatione sic. n. sanitas dest qualitas fi in qua alba in se ipso bene

se la in sua natura. 'inrma est principius actus rinportat secundario ordinem adactum: unde p5s dicit in decimo de Drstoriis alabu .*toino dicitur esse sanus

en potest sacere pationem sani. aliis it habitus qui principaliter importanto dinem ad aliud. Lad operationem ut scientiam et alii dabitus tam intel lectuales sinorales qui principaliter ordinantur ad bene operari et sic pue primu Couantum ad lacnnducibi ut si inplicius sic di stingunt hecies qualitatis Quadiatnmaliqua sunt naturales. que fim natura insunt et se: quedam sunt aduentiti et que ab eririnseco efficiutur. et sic est habitus

et dispositio. aealtam aut queda sunt 3 id quo aliquid est in poretia et sic est pri

ma species qualitatis. Queda sunt 3 ali in id est in actu et i Dc vel in prosundum: et sic est tertia species. velim sunficiem et sic est quarta species.s.forma et figura: Sed constat Danc dinifionem esse insufficientem ur innite figure et qualitates passibiles non sunt naturales s ad,

ticillo scdo sic distinguit bas spes. a ulitatis e modificare et terminare subinsuum fim esse acretale: hoc aut pssi fieri tripliciter. Aliuil .n. determinatio ista est in ordine ad natura subiecti. et sic est pri

ma Naes qualitatis fra quae a quia

87쪽

te bene habet vel male ut supradictu ELIU .n .pbra 'playssicolloqns diabilibus.* sunt dispositioes queda psecti ad optim v. Diuo aut psecti et est dispositum sim natura . cur natura est p''o est in re o bitus et dispositio sunt prima spes.Rliqn determiatio ista e fiat actio nem vel passione.et hoc dupui in aut est Fin ea que sunt puncipiungendi vel paelendi. et sicia spes et dici naturalis potentia vel impotentia .Rut est finea adque terminatur actio et sic est tertia spesque dicispalsio et passibilis qualitas. Siliquando iste modus est fini quatitatem et sic est quarta spes. Elin pncipia actionis sunt priora ternamis. ideo naturalis

potentia ponis fa species et uriosita actione op ponere terminum eius ideo passibilis qualitas est tertia spes. Ultiavero sorma vel figura que sunt posteriora principiis actionis. TR pinum op positu dicon ista diuisio ulitatis iton est sti plures res sue in plures actiones Maseade res potest eissi plurib specieb'. f in diuersas elns considerationes dictu est eni cymitus e quo aliud se laetimur male. de figura et color sim op per ea aliud bene vi male disponit. sunt lima specie. Ex eis en ut sic resultat pulclari tudo. simila calor et singi assim si eis alio bene disponi invia sua minet ad sanitate qaehit'.nec dico cr sanitas sit formacoposita ex plurib'ulitatibus nam e forma simplex resultans ex Duoribus ade quatis. sed ad docm causei reuin alias qualitates esse oportionatas in codi/tione nature in una sunt calor aut et frig'smi i mutant sensum tactus sunt in tertia spe. Et peri oc patet et i fisio ad sim quo aut Dabitus sit predicamentu dices loco suo. Couerisio tria dabitus et

dispositio sui spcidistincte et vides opscur Dabent oppositas differetias na dabitus est difficile mobilis dispositio vero facile. CR Dancqone respondet. s. d. supra.Bdiu euidentia dico primo

cuius nabentis pie sp tingit triplicitu diciti by.qnto metaplaysice. Rut.no hoc estim locu . et sic dispositio perlinet adidicamentia situs; dicit ordine partium in loco aut nocini potentia et sic ille qualitates a nodunabent esse perlacui sed sunt inclaoate in sudo dictitur di ossinoes sicut scia et viri' ichoata Sut noeestsciuidu spem et sie dispositio es sunt ipsi Dabitus sicut scientia et virtus com

pleta satet disdicti et dispositio

potest accipi dupliciter mo modo ut egenus ad habitu et pu Dabens ino dum non sunt distincta. quia species n5 est res contra genus distincta Plio modo accipitur ut est aliquid contra nabi tiam diuisu3.m duobus modis plingittano modo sicut persectum et impersectum in eadem specie vi. s. dispositio dicatur ipsa sorina puta scientia quado esse imperfectum et eadem forma dicatur postea babitus: quando Dabet ella

persectum. ut non de facili amittaturi et

ira modo facile et difficile mobile non sunt disterentie sed diuersi modi essen. di eiusdem qualitatis Suo modo pos sunt distingui tans species unius gene iis sub alterni. ut dicantur dispositiora ille unalitates prime specie quibus contingit scdmirpriam ratione3vt de saci

li amittantur quia Dabent causas transemutabiles ut sanitas et egritudo diabit' non dicniatur ille qualitates que smina ratione habent orno sacile transinu tentur uinabent causas imobiles sic scientie et rei tutes. et smio dispositio non fit dabitus. ita autem secunda exposi tio uniuersaliter magis consona dictis play. Unde ad huius probationem in ducit comunem loquendi consuetudine secundum quam ille qualitates dictans Dabitus que habetit quanda diu inimitatem. Et doc modo facile et dissicile mobile sunt disserenue non quidem prope qualitatum: quia magis dicunt aliquid

88쪽

minens ad inaessi sed circilloquitur

et designat proprias et per se differetias qualitatu sicut etia menere sub frequiei accipius differeti accidentales loco

subitati aliu quatit eas designat. Trae inde cu dicit. Bliud vero gen '9poitfain speciein qualitatis circa qd duo sacit inrimo oeci rat que sint squalitates .fo respondet cuida tacite obiectioni bicnd. n. qm9auatu ad primu dicito secuda spes qualitatis e naturalis Po tentia vel ipotetia vi po cursatosa vel gladiatoria et sic de aliis C circa istam littera queris et u naturalis potetia vel ipotentia sit a spes ulitatis et videsuo. Cryrio nulla relatio e qualitas quia ista propositio sit inaediata et per se notavi dicit play.pinopolterio*.sed potentia est relati,dfini ad aliud.Lad possibile ergo et c. CScdo nulla puatio e spes ulitatis.sed potentia est pnatio potentie ergo sic C Respondeo ad istam stione

et Olco tria. Primo . potentia aliqua est activa aliqua est passiva. 7Potentia activa est principiti transmutantii aliud lquantii aliud dicimus eni in igne celo, tentia calefactiva qua mediante ignis potest transmutare aliad. calefactibile. potentia passiua e principiti trasmulodi ab

alio sic calcfactibile habet potentia passiua ad nocet catenat. Dico so in pote naru tam acilua*is passiua* alique sui

naturales et alique ronales ut dictu . vi non metaplar ni utermenias qdupliciter dissica ut avrio Q potetia na/turalis est sm qi alim ita potest agere ora non poteso agere si obiecium sit presens. St. n. sit aliquod calefactibile aut cobustibile pias igni non pol ignis sace re quin illud comburat. Dotentia rationalis est per qua aliquis pol ag resimo agere putati o p voliantaleue potestvclle et cessare ab actu volendi .e si licet aliqbvolibile .so differiit qr per potetitia ronale possumus Doc eius opyos tuta se voluntate do potest velle

qui stere et monere et vi are dormire et sic de'alijs. 'otentia autem natu ratis est determiata ad nub. lna igni sita potvi potentia calefactiva calefaceres nidiset ei oppositu. s.frigefacere ex dictis vide potenti ronales ut itellectus et voluntas no sint i Drcipe qualitatis uino sunt potatie naturales nec sutipotentie. Rrbin or in Doc eis falsum. Mam constat in nutu sinoi poteti et siν milli potetias semitiuas e visus auditus tactus et alia duinta otio sunt labe nee qualitates nec relationcs Q quantitas et relatio no sunt prisci piu alicuius actus

sicut sunt iste potentie laon sunt cr4 ali quo sex principio; ut de se paelex quo relinus infulitates ine sunt dabit'qrditus sunt i potetissi5 ab eis distin/gunc Inec sunt pascibiles ulitates. qitales sunt obiecta ipsa potetia* sensitiva rum nec sunt forme aut figura, de sit

patet et u piis op3 . sint in scda spe qualitatis. Ed cuius euidentia dico . potentia naturalis pol accipi dupla uno mo do ut distinguitur c5tra potentia ratio nate itis sic non loqui de ea tantii pl)r. in ac loco. Alio modo accipi potetia naturarpro omni potentia que inest allacui a natura si uelit rationalis siue non. Et hoc modo omnes poteti ai ta sensitiveis nutritiue et rationales dicuntur

naturales. et sic loquitur play. de polen

tia naturali. Ulco te tio. potentia accipis tribus modis uno modo ii su sceptiuo alicui sorine et 5 mo repet D tu potentia etiam in substantiis dicim' enim P materia prima est polentia. nec sic loqtur play. luc. Scdo accipitur pro relatione quam importat trirc noua cirpotentia ad possibile et e res uiuit sue dici sicut scientia et quantum ad doc est in. genere relationis licet enim scientia non sit in genere aliquid tamen relatio qua3 includit est ad aliquid. Tertio accipitur ut dicit scirina accidentalem que est pricipium actus et Do modo est qualiti'.

89쪽

na non est ipsa relatio principii .sed est id cui talis relatio conuenit. CAd secundunegatur malor in potentia entiri natura

us est qualitas qua aliquid dicis potis ad resistendu3 coruptiuis pnta egrota duunt dicitur aliquid eis ex eius com plenone vel ab alia causa resultat in eo qualitas quaisti itur ilia potens resiste/re Dis que sui nata accusare egritudine. CDeinde cu3duit. 'Non enim unus uni dispositi responde cuidam odiectioni que talis est nulla dispositio urbabitus est naturalis potentia sed saltatiunet pugilatinu sunt quidam rabitusdicisent in aliquis pugilator unia nabet naturam qua potest tale actu opari ad iracdicit play. . dupliciter contingit aliquid

esse pactilatore et cursorem et ficie aliis.

Uno modo eu se Dabitum acquisitus et talis Dabitus est in prima specie. Blio

nodo propter quandam qualitate qua trabet natura et sic erit insa spe suntem; liqui nati dispositi ad cursuit . ali qui ad sanitatem alii ad gladiatoria et si iii iliter durum nollet dicit enim allaquid durum quia Dabet nate in poten tiani ad resistendu . molle ver Dabet inpotentia in Sciendu est durities et molities inquantiaue sunt obiecta tactus plinent ad tertia specie qualitatis sunt n. passibiles qualitates inquantu vero resistunt urno resistut meliori sunt i fia spe. tertia vero species. nostit puy. declaravitque sunt uti tares prime et secunde spei. u uncinamst stat tertiam, rquartam. circa primum tria facit. 'umo signa quesunt qualitates tertie spei et probant eas esse qualitates. Secudo ponit ratione denominationis e F. teratio ponit ea* disserentiam sta incipit ibi. palsibiles vero Jterna ibi inueculam uitia auatitum ad primu dicit*ter tia spes qualitatis e prias vel passibilis qualitas ut dulcedo amarivido et Irissimilia ut calaret stigas predicta

sint qualitates arguit sic. Omnis forma denominans suu sudiui quale est qualitas sed predicis sunt huiusmodi nam aliquid denominatur album ab albedie ergo etc. TDeinde cuna dicit. passibiles vero Assignat rationes ustoni pes siones. Ad cuius euid cnti De sciendum

. passio accipi tripli primo ut est effectus actionis et sic est predica inenti de quo dicetur loco suo. fio accipitur passis ut est ab conuertibile cum suo subio

sic potest reperirian pluribus predicamelis liquam.i elatio est palso ut enil tas est passibilitatis etfinititudo qulitatis. Stiqua etia qualitas e passio Ri sibilitas.n. est pallio ininis et tamen

est aut Dabitus naturalis conscutis principia essentialia Dominis aut est naturarpotentia utomo est natus aptus rideptertio accipitur passio pro qualitate ima tanua alicuius sensus quecuque sint illa et sie accipit in Doc loco.Dicit ergo PMy. ς iste qualitates non dia passibiles db tates eo in subna earu aliquid ab acci/piatur ne enim licere 3abeat ebdulcea dulcedine nullam tamen passionem vel alteratione infert ei dulcedo posito in ita esset non tamen diar ex doc passibiles qualitates sed quia inserunt pas sonem sensibile: Bd nni' euidentia sci ,enduin est in duplex est passio ut inuidplar a textu aliqua e passio corruptiua ete illi iam pii Dcra abicit a subo siue quemodia ille qui infirmat dicitur pati alia est passio persectiva et tali passi ne dies turpati quicquid recipit aliqua micrafectionem. Sciendum so OP potentiarii sensinuaru in alique sunt cognoscitiue ut visus perque cognosci inus colores. τnnditus per quem cognosci in iis sonos tale vero sunt apetitus ut concipis ibi/lis et irascibilis dictitur ergo predicte q/litate palsibiles quia inserunt aliqua ui

palsionem persectina sensib' cognoscituis. Inui .no sus cognosceret colores

90쪽

viqin ipso reciperetur sinissitudo repre/stiatam colorein. laoc est c5mune omnibus qualitatibus que percipiuntur a quocum sensu elaeriori Et dec est pina ratio qua re dicuntur passibiles qualita tes. Scda ratio est quia aliqua ea * cancab aliqua passione existente in potentiis aperitiuis Iaain in cocupiscibili est gaudiu et tristicia dilectatio et duiusmodi mirascibili vo e spes umor ira et sic Saliisque ponit pur invetico*. Dico igitur si aliqua dicun passibiles qualitates urcausantur ab ipsis passionibus.nam ali quis ex verecudia efficiturinbe' etriti in ore fit pallidus Ista autem ratio non est cois otianibus no enim dulcedo vel amaritudo causantur ab aliqua tali papsione. Subdit aut pilay. sicut alias ex aliquo casu patiens verecudia sit rube' ut sinast e verecudus sensu in actu op, tum esse rubeu et idem e dicenduin de aliis passionibus. CDeinde cybicit.

rat sub disiunctisse dicens passio vel palubilis qualitas.Et nota disiunctionis in portat aliqua disiuctione modo assignat differentia que est interias toties et passibiles qualitates. Et priino quanti ad qualitates corporales. Fo quantii ad spetiales ibi. Similiter autem O dicit igis D pala ibiles qualitates dicunc ille una vent in sub causam intransiim tabilemn de facili nobilem siue doc sit a natura siue ex aliquo superueniente. Inigredo enim que est alicui ant naturali aut propter eltu si Dabeant eis fixuin et u manens in sub dici passbilis quali/tas pala sones vero dictans qualitates qnon Dabent perinanens esse ut rube causata ex verecundia. Differunt etiam passiones a passibilibus qualitatibus urs in passibiles qualitates deno inina nutrquales sin vero passiones non . Ille enivero qui est rubetas ex verecundia non dicitur rubeus. IIIoc est sane intelligen/dum uiciti cimitentio pur. dicere iussis millo 'naedo denominetur rubens

sed . non denominatur rubens innas et permanenter de nominatione conti nua. Cmeinde cuin dicit. Sitniliter autem ponit eandem differentiam is tum ad qualitates spirituales dicens Pille que Dabent esse fixum ni passibi tes qualitates ut demetia et iraquei sunt alicui a natura ille vero que sunt ex tau

sa transmutabili dia passiones, irari to recedens. φatet ex predicus capias siones ale et gaudin et delectatio ira tristitia huiusnidi suci tertia speralitatis. Eindecuit a dicit. Quartu

vero genus. Deterin lirat de quarta spe qualitatis circa quod ante expositioneafedubita quare pur. prima et tertia sp quautatis dicit esse spes sa vero et uretam dicit esse gita. Rd ista respondetur dupliciter pinos iste non sunt spcs specialissime sed gna subalterna. io play. ut nec daret intelligere aliquas norninauit spes aliquas vero genera fio dico Plestus et dispositio possunt esse idem nuin ero qr dispositio pol fieri Uitus et stypassio pol fieri passibilis qualitastet si aliquis ita sive efficet et rubeus ex verecudia in se in remaneret rubeus et ideo dixit eas esse spes. naturalis aut i potetia no pol ficti potentia naturalis nec foema p5t fieri figura ut aliqui dicut ideo dixit ista esse genera ur minor est conensentia in gneui in spe styis dicetis accedit ad expositioncase circa qua duo piacipaliter facit pino dclarat insunt qualitates spei v.fo excludat uduq videns esse in

ista spe et n siit ibi ea vero circa,'' dicit minuarii gen' u litatis e forma vel

signraint, adiuersiis diuersius ode expo/nit. Sue .sd .in temo inia*di. I dicitu figura tripli accipis pino et xpse accipi pro ulitate stresultat ex terminatione ciuitatis sicut est figura triangulario quadrangu baris et nutu sinodi quandoeiiiiii alique line sic vel sic terni inarum