Hippocratis Coi Prolegomena et Prognosticorum libri tres

141쪽

' Huc enim I nci 4 rmare ratio nationem medicam nihil astaturam, quod Uium in inuidiam trahere posit id enimis lima Dinam eiis argueretAed qui foro sim quaesti sectan-

A probis medicis debere alienam eme 3 .d. necesssaria iunt medicorum con abercationem, iuramento Eriuat Nam sultationes nam omni copiae inopia inest , i nunquam alterius ratiocinati ni inuide id es , is1 iudicio Zc usu excella doctus Et ne videatur inferior nam in Gidia a medicias,stramea homo est, Sc ab eo non mitatur praecestentes rigi Nur qui inuidet alienus error fallique poteit, ob singulair nor erit. Vt qui accessibus aliorum in apium, circa actae versatur, arietatem inn- uideat, quibus vota sua iungere deberet; nitam. Ita non pudet Hippocratem fateri, non calumniari quos eruditione assequi libro De articulis, o nunquam vidi Te ha- nequit Sc tales aliorum conulla maligne meri sinationem ad antica .suum pro . repetetiendere soleat, dc facta iugillare dit irritum conatum in restituendo senio- Falsiis medicis circumforaneis o re. la toloruria Deum abundAntiae, ii, lemne id esseetit, ut aliorum insectatione ii iam facit Piruxi leatae crcicant, curn per se tabescam.

142쪽

finis , -- enim ' hanc cogitatisnem anxiam , dum fames in hoc veransmnerrabi cumum aegri extricti assectione desierames, seipsos vita interiam eoota si is qui aegra medicinam facit, artis inuenta demonstraueris suine emuneris esse ueri; nautem mutare naturam Spraeserit potiussi cloructumqtam dij finitae damnum bia oferet ' Habiti ima enim hominis consita

tis natura quaedam GK. naturae circ- sua ,-u non alie ,sed

apprime αρ emenis tritu acido es humorum concoctione , se nia uersim tum diaeta um caeteris omni fictaacfagricata: nisi tu iam ex natiuitate, an ab initio defectin aliquis obtigerit. Aodsi quis 'adnatin fuerit, flexilis fuerit, subiectae naturae a similis con-dum erit. Iraeterna ram enim eis defect- ote 'ris eget.

AEgri, morae nescij, avide captant sani mcaicus se reuocare velle aegrum in antita talem, di se fatigant oris ad eam Sc me quam λεξία , eamque ianitatem quae didicos in sum pharmacorum saepe nolen Optima est, modo pareat te abducunt hoc consolando vitium au Quod σιγω φυσή - -rat,viassia , id ferat medicus ab aegro: doceat naturam es, naruralem quandam indolem,naturae anaorbomum victoren esse , obser an- humanae additam, eum arte adieituruna dum esse eius motum. in temperamento,habitu, humoribus,ca- His commotionibus him sibi adst loribus idque opera probat diaetae vi d. Tunt certam calamitatem. GaIa.de sanit tuenda. Consolari debet aegros naedi us Morbus est abigendus a toto vel parte, Si doceat aegrum,ex arte medica natu ii non fuerit inuictus, ut qui radices in na-T'mmon abripi a sua moderatione, nec tura non egerit, nec viscera laesia corru- mutari, sed potius firmariin conseruari; petat. fidet ei aeger, parebit , spe cedinte V abesactucis non Auptis naturae granda: Valerudinis principiis natiuas nitas introducauir. Quod praeceperat iam formula qua 9 Igitur exigi debet . quamuis longadam illustra consolatoria monstrabitn mora nata tisque remediis opus iit

143쪽

'Iuoienda porro eo rictio quaesit sudaris, propter auctoritatem medicum ita se odor assectatin. Vt enimFropter id quod us seu homi mulis meis, culumniam tibi ac exses; ita ex modica elegantiam tibi comparabs. Non aliter ac dolor ' in sese flabatans autem eueri in toto, validi . comitatem autem,non usi digna enim enit aucti-ritate medica plicationis etiam organorum se indicationis eorum quae signi cant atque 'rerum et nvidi temoriam adesse decet.

cam tolerabile est in mutiis, non feren signum, si accidens quod denotar τοίη-dum. - iaissocias, signatum, id quod denotariar. Id est, gratiam qua hominibus com το σηα-τακιν, piar S pia taliIgnia inhaeret, placeas,non reiicio nam pcrsonam medici I Naturae corporum morborum nacta commendat nam morum elegantia, qua rae , d caeterarum indicarionum.

signi Hatione fat iam enim in tria offendit. Relicio enim ob uelinariis quiei e soti gratissam habes etationem industriam

quamuis aliam, multo maxim labore coniiuentem Osseqserta enim fuci in morem, cum offentatione, inanem laborem 'optanda eii

elusemodici 'ositio quae aliena situ tardidiseremia 'Mam dis omtionem ut praesentium quidem rerum ''nihil perficit, sic ab entium

recordatio altae promouet.

144쪽

HIPPOCRATIS PRAECEPTIONES

c Moe est, coram Vulgo disceptare, ode-utut ij, poetarum pennis fucati; d.Zvin morbo eorum idiotis, plebecula dii gerus; praemia bon: medicis debita aufere knisam, ποιῶc est narrauonem coram iant, in officio. oesis itaque ornatum auditor 'sucras ines fles de re aliqua praebeat sed ne quid nimis. dii dep.are ad methodo firmari usus debet hanc et arum laudatam rem desideras, d. nam methodum a teneris uno uiculis praecessisse quibus necesse est, de his cum illis agen praestat, quam in senio quod empiricis dum, ut agantea, imperare. eueniti addiccere. praestat d. v λ --h. Ne id fiat oratorio quodam ambitu, de auctoritatibus adductis auctorum satis est philosophice agere Hippocrates semel tantum Homeri usus est auctoritate libro de articulis. 4 Id esst, praebebit idiotis de se opinionem, se velle quidem sed non posse curare: verba dare velle cum remedia exhibere neqtaeat. Nam dum suo dextre in munere veriatur medicina satis decoris gerit, nec alieni cultus eget itaque a foris petita ἄκει- άστίν φιλοπουνι, illi indecora est non eloquentia enim, sed remedir curantur morbi. Recte Hercules aput Ouid ita Metam. Metio mihi dexteras Gguia. E. agηα dcc J dicit Hippocrates, quod- uis aliud cultissimum studium repudio: nam suum cultum secumadfert medicina, ira elegantem, ut nihil addi ei positi sed per se expetenda. Talis est acroasis poetica ut enim fuci circumuolando inter apes, nil nisi bombucdunt, mella comedunt, ita medici lo-μ θης quam .rμαθής, cum mperimenta per mortes fecit, repudiatis optimis medendi praeceptis ad quae tandem sese flectere coguntur, cum se vident epangeliis illis mirandis Θαυμα-ποι, elu S. Quod hodie nimis frequens dum passim illa scripta diuulgantur . quae ex petulantia lasciuientis ingenij ac miracula curation um effingentis,enata fuere quaeque non sine summa ei nicie aegrorum suos asi clas reperiunt. Est enim ea huius faeculi in foelicatas, Ut quo plus adynati scriptum gerat, eo plureSiectatores inueniat, deliri iam mundi monstrique amantis symbolum. Ingeniosos se esse exit imant, si ita scribant, ut a nullo ingenio intelligantur sed tantum ut admirationi sint. Vt ne quis iam grandis natu ad discendum accessisse videatur: nam in opinione erit non perfecti arti f. c Sola rerum inspectio hanc non absoluit dispositionem : sed iuncta rerum memoria, quae eodem euenere filo..i Scilicet, inspectio sola. uin .

nesigens, m in desimendo,, poscendo tum in iuretinando re Mendo Dod deorum fit gr-ὶ ' negligens a siduam recooniti Wm aestineti roratione diste tu tuot es sint minuendi,

145쪽

us efflagitant ' miphori servatos sermones , ' ante retae Ier-

Id est in omnigenam cladem abripia

tur aeger. ἡ

νεαγρης, id esst, cum incti, Odi Xpers fueritria edicus Nana methodi ignorantiam, Vocat petiitcntiam iuuenilem etiamsi medicus senex sit ab annis nam illa empiricusetant 1m erit. Non erit e κήαυν nam grauitatem illam dogmaticam non nouit empiricuS. Nescit enim axiomatum tiam, quae tamen iactant, te mos iam decrere nesciunt quomodo itaque decus illud aput illos erit dogmaticum is actabundi de celici morbi euentu

praedi cant tanquam res foret in eorum manvicum potius Deo ascribere deberent

si quid foeliciter euenerit sed empiricus sibi cuncta, nihil Deo. Subintellige,inquit Zuingerus, λο- τε , cuiat: εῖ, νε ι ,id est, 1 quid inistri euenerit, Deo irato id ascribunt iniuri j igitur sunt hi homines in deum cium Deo astribant, quae sua sunt ut errore S sinistros successius d clim sibi tribuant quae dei sunt ut qukfossiciter eueniunt. Αναμωας necessaria. Sibi omnia perspecta me existimans, adeo ut non OPUS putet frequenti inspectione aegri . Κατηχησ: a vocis sono dicta id est, sermone suo non scit, ob imperitiam,recte adstantes idiotas docere siue illi tympto

matum Vehementia terreantur, c propterea tUrbentur Sc tum lactentur. Hoc d.

Zuingetar videtur velle VOX φιλαλυς ς r. n. αλιζειν φιλ. , qui pertiarbari solet ratione itaque sedentur i. Id est, Iiue adstantes mali naturam cognoscere velint per ii militudineS, quas capiant, cum ratione non interiagant sed poeticas fugiat phaleras raro tam acroasin faciat nim tunc cum auctoritate adstantium cogitur: cum ad fiduciam id facere videt. ro Morbi euentum agno cere cupiunt eius, iam qui inuasit, antequam remediis repressius sit aliquantulum. - πωνή sic etiar Γιστοριοι priusquam morbi compos fiat medicus, nim cognoscendo, hii flagitanta medico morbi euentum scire.

ferrent. Inquisitionisenim elegantis sciendia aput hos disses reperitur. Et quamuis hi nece sario iniurioli, Frmo tamen exercitationem hormn tium cst, octeaquam oraeceptorum innitione raudantur Misenim praeceptorum multi Eam varietatem ver Adgare

146쪽

adest, de medendi methodo hon pro S Obseruandam , d. ving. δ' μα-, ixe cum illis agerem, cuius sunt ignari quae lib. de Arte vocat δειμα- ως αἱ et id est, ad eorum experientiam prouo νορυλτ α ι,methodo subiici Vt ταωζηγ- carem, S ut pollicitationes sua repraesta μι- subi:ciuntiar experientiae ita inis xent peterem. βουθίο, d. Ziaingerus, an Oi1 Vocat,ac τ φυστύν βμας 1ματα. εες , Caluus DL , id est , vehementiam. commoda est operientia Dogma- Mercurialis βουλία legendum suspicatur. tico ratio sine Vsu, non deaerre medrcam cum quidam architectus non admodum aegro 'adfert manum 'quarc Empirici etiam peritus agendi, de insigni strueturae ductu quid possunt,q.d.nemo meri odi ἁπεκωα, elagariter diceret alie agendi peritus, percipiet, nisi Vsus απ-εό-τα, id est,certi-Qualem, inquit, ὀ auditores , ille dixit, fa tudinem nrmam iungat racioni. bricari ego noui. 7 δει id est Uu το ιαντὶ d. Zuing. quia E iistoria empiricorum suam metho methodus usu firmari debet, ideo empiridum fabricatam esse agnoscit dogmaticus co non omne conteminat sed ea cautio-- .d quamuis empiricorum σις. in ne hos ad mittat, ut quid moliantur Iecte

docta sit, tarmen moneo dogmaticos, ut in aut praue diiudicet: contumacibus morbi eorum experientiae locum dent.

cessi tela ne su taro. AEgri enim uiditatem LMinnam erisit. Induhemii contra morbum trabit. Si ata caeco ob secunde estra quam decet, velut res horribilis caueri debet. or gratia fugienda perquam concordia perit. erissubitaria turbatio litanda M. Viore

aetatis cuncta habet venussa decrescens vero veta , omnia coina.

Obscuri linguas anpropter assectum, aut 'bropter aureseque admodum si, antequam irior e mirati, alia aduria ot sipristiqram id quodmente concepit eloquatur, alia insuper comet inam rem lingua obscuratias euenit citra assectum cosicuum anesin

147쪽

h ma 'ne his contingit, qEi artis fluam tenentur aetas, etiam' in exilisa eo uino unquam idam vim habet.

I. H E VAE MI Ii Exempla quaedam adfert, ab experieilatia profecta in diaeta mediocritate tendum eme Diae ae misia contractio, tenuitas, non diu protrahenda ut in acuto morbo a pleniore an ad morbi vigoremeatur, ubi in inediam detinat Sed in lonis taediis, tenuis diaeta, inflammat in cibos

a Quae diaeta inviti Oaest copia vel quali Ut si quis obsecundet potius caeco

late COMMENTARIVS.

χάος ia ναυήγιῶ qui grata rem aegro facit in cupedia, ingratam facit sanitati. Κα Σαων Jnim. φανει δῶ.Vbi dicit, os η ενοπης nim. 293MυJ. Et fanis aegris. . Omnia illi faciliora, quam senescenti. Confusaneus sermo,a mente dolingua in Uris, propter πάθω loquentis οροτον,

ut ira cum verba mentem praecurrunt: οχόροτον, rationi, non sensa compertum vicclerita cos itationis, aliam cogitationem

quam ut credat suis oculis, in periculum praecipitans, ita ut lingua his par non siit, se praecipitat ita qui subscribit , in diaeta, unde ἁσαφίη fit quod doctis euenit. Geon cupiditati. Id est Eius qui auscultat vitio. 'Politica sententia inlata indulgentia i ne sub bid eri in corpore infir- quae pacem bigit ita quae Id morbum fa ino, vel in paruo morbo nam aetate Ee-ciunt aegro concedere seditionem in cor ctitur temperies in contrariam. pore citantic pntraria sint, inquitZuing.

HIPPOCRATIS TEXTUS.δης προονητῖφόργ. 'Si murti non euenerit perturbatio . ei diuturnitatem notat. 'Crisis Q cis morbi solutio. imma causa curatione eruenit, 'si quid. circa ocam assectum intempeuis euenerit ' Tam assectio ' comcordiam Hata a maerore implicato afflugit sane νάdam paries comtagione alterim implicantur, o vexantur. Vociferatio affligit Pr pter vehemmum laborem indulgentia. Locus ' amoenis sanitati dia

ad mortem.

Id est,eritica perturbatio indicium est, morbum sota dum iamiam esse modo pepasini notae praecessierint. 3 ime principe parte assectae, cuius ossicio indige it caeterae partes.

Id est, si quid sinistre loco afflicto administretur. Id est, doloris illa indoles est, ut caeteras partes rapiat in contagionem: ut voluptas in blandimentum. itaque princeps pata dolens caeteras in suum maerorem 'aedium abducet. d haec amictio per Sympathiam vocatur. q. d. tristitia corde

148쪽

mente concepta, vel quaelibet perturbatio principum partium,Vt ira,merus moeror, vel quodlibet quod extra suam indolem abripit has prinsipes part , ad caetetarum partium morbo obsessarum afflictionem facit. Itaque exilis causa curationem interuertit,etiamsi ipsiarii affectae recte me, cinam facias. tamen eo consensu affligitur. exilis causa curationem inacriurbat argumento est vociferatio, a d gro

vel aliis edita.

PRAECEPTIONES. 37

Id est,ratione doloris interdum aliquid concedendum, ad eius placatione, quamuis id non stadeat debellationi cauta incr-

Ad feliciter curandum facit loci amaenitas. ἁλυω gaudeo, exulto nam spiritus puros Sc laetos reddit amoenitas, alienatanimum a perturbatione. κM A legit Caluus, apricus quod Phoebus pythona, id ectbputredinem arcear

V iis ad T V M. Hii liber a senescente Hippocrate scriptus Videtur, nam usu comperias in vetare rerumQue pondere splendescentibus seotentiis fulget, citra ullam de se iactantiam. Agit depeculiarium patriam Primordiis, generatione,&formatione Quare- σαρκόρ,- quibusdam uescriptus fuit: nam haec, culis patens, caeteris partibus, arteriis, nerui ossibus circumposta est, ac anum omnium ideam praesesert: quin cistera hoc etiam.nopaei denotat. Ab liis έρχῶ inseribitur, noc est, de principiis; intelliget Aprils, non autem communibus nam d. communia principia δ' - γνώ/4η re subiicieriati sunt. oi paruum corpinis Latuuntur, materiale videm humidum , formale vero calidum. Facultates etiam partium formatarum docet,autium,naII, Oculorum Liber hic primus est inter physiologicos, quem seriatim sequuntur populariter magis scriptis essetans utero conce ro De natura Pueri. VI ges et ur. De Septime stri& Octimestri, Mai in lacem editur: De Natura humana. quatenusiana per se extra terum iust Galenus libro de leaejentis S de semineo uadhme hoc libro mutuatus est: argumento hunc 'ere Hippo cratis esse. Qui plura de rati ne huius libri cognoicere velit , dotaisi mas

149쪽

DE CARNIBUS. SIVE DE PRI NCIPIIS.

huc unus pullita ac vulgantas sententi Ptor, tum aliorum qui ante me fuerunt,tum etiam meis 'acterum necesse publicum ac vulgare initium pro h thesi. Jmat, suis sententis quas omnium consensu comprobari velit qui de arte medica commentari velit. De sublimisi--- aliosis petitis mihi dicenda- non ect nisi quatenvi eo Maserint ad aedmonstrandum de homine, es caeteris animantistas, quaecumque in lucem editu se nata sunt. damma lat praedit qui sit saratas,qhid is morbus, qui boni a ve homini instit, o cur denis moriatur ' Nunc autem ρθ-Msententia proferam.

modestia, quod ea quae longo studio ade prinatim utendum fuisse mu' ita deptus sit benune enu et Confert ea quae monstrat ut docte notat Zuingerus. olim scripserat, cum hoc commentario. De communi arte, ex principiis commu- Primum ex vulgatis sententiis scripsi, in nibus agend inest Nain qu tio. ea quit,partim aliorum traditione, partim per quae probatur quaestio, eiusdem de- accertis et mea inuentione sententiis bent esse naturae ut sit quaestio sit commu-λο η γνωμη, sententia quam omnes com nis,4 ad cunctos spectans, ut si de salu-

Probant; ΙΘ- γνώμη, quam unus aut . isibus, de iussis quaeratur, quae adomnes pertinet

150쪽

pertinet quaestio communibus etiam ar- . umentis e medio petitis tendum. Sin quaestio philosophis peculiaris fuerit, vel dialecticorum , aut grammatΙcoἔum cxprincipiis peculiaribus dirimenda Armedicina- communis ars est, non sollim hominibus, qui sensu salubria quae sint obseruando,artem fecere verum ipsi brutis, quaecindole natiua sua habent remedia, a quibus homiRes etiam quaeda accepcre. Igitur de medicina vulgaribus com- munibusque sententiis transigendum suri. Quia commune principium habent, ni m. rationem dc propterea a cuncti ratione praeditis admittuntur ita de et med. d. oportere disserentem de arte γνως λο γ- γ λιμο eiis, id est, vulgo nota.

3 Nam ex ea arte in qua haeret quaestio, duci debent argumenta, de medicis rebus

medice,de physicis physice disputetur αex antegressis artibus tantum admittendum,quantum rei subiecta naturametit ut indagetur samendo scilicet, non probando hic physicam et ra appellat lartem pro tota scientia.Hinc, inquit demonstratione non petarn nisi qua naturae humanae ut sanitati di morbo expolita est

commoda sit.

Id est hunc librum in mea sentenatia, declara ibae scribam medicinae subiecto, id est, coipori humano , principia generalia physica , cx mea opinione ac-xommodabo.

HIPPOCRATIS TEXTUS.

Videtur sane mili, id odiaidum vocamus, immortale esse, o cuncta intelligere, se videre, es audire, scire Omma tum 'aesentia,

futura. ' Huius ita eplura pars, cum conturbata essent cuncta r

siti virenuam peripheriam, atque id ipsum videntur mihi vel

res nominasse aethera.

Causae ortus corporum. efficiens, cali a Generandi facultas quae in semine pressa dum Nam id, d. videtur mihi ortu im iacet, erigitur proprietat ac calore vetero mortale ab terno nim Deo veluti riuus insito. Tunc architectrix praeclara illa vis Efonte, luti radius a sole dimanans, Des ossicinam fabricatur suis edendis actioni- . creatae ab eo naturae organon Eil enim bus conuenientem. Id cum essicere ne-atumidum permaticum spiritu vitali ac queat sine apto instrumento, permatico colore genuino perfusum. Hoc cunctae spiritu singularum partium delineatore

Calidum

natiuum d eius vi

Primordia

corporu*. functionis auctor , Vegetat omnia , brutis

ac ratione praeditis quae futura intelligunt etiam commune. Vt itaque anima, d. a. Acting. proprie videt, oculus is est quo videt ita etiam calor, tanquam Dei instrumentum qui primaecauta est dicitur haec incta facere, quorum Deus causa est prima Primo libro de Diaeta geminum agnoscit calidum.Ρosito agente, consecta neum exit necessarib patiens quod est Humidum

utitur Spiritus hic quoquoversum per semen se pandit Hic homogeneas partes fingit ac format, seriem praeset, perpolitquc. Hic itaque corporum primordia describi id est,calidum Sc humidum horum σάρους, id est, .d.chaos,ido, perturbatio Rconfusio horum primordiorum nam calidum in ocio est nunquam, cuiuSciancta est mouere Het humidi omnia nutrire. Hu 1alidam varie excipit caloris actionem, ad varia loca recedit. Post turbationem S consecran