De Themistoclis Plutarchei fontibus [microform]. Dissertatio inauguralis quam..

41쪽

spoliarent meum equo eius in certamen admitterent. Theophrastum enim haec reserentem errasse videri, quia

Dionysio maiori idem ludis Olympiacis acciderit, Di0d. XIV, 109. Ἀ Sehaser demonstrare ratuduit; neque

sacere loSSum quin argumentis eius assensus et ipse putem, hanc narrationem ad aliud tempus aliasque persona pertinere, ita tamen ut non Theophrasto hoc vitium adscribam, sed a Plutarchi auctore commissum Sse

putem. Neque maiore cum veri specie ad sontem historicum reseruntur, quae c. XXX et XXX v. 14 pag. 250 χν γαρ πλανωμενος . . L narrantur, Themistocli ad mare proficiscenti, ut contra Graecos bellum pararet, ab pixye, superioris Phrygiae satrape, per Pisidas insidias esse collocatas, e quibus mirum in m0dum servatum Dindymenae aedem sacram Magnesiae Medicasse. Nemo enim praeter Plutarchum nobis tradidit, hemistoclem re vera de bello Graecis inserendo cogitasse alii omnes potius Τhucydides, Nepos, Diodorus, Plutarchus ipse alio loco testes sunt, eum ea ip8a de causa, quia regi promissa praestare non posset, Voluntariam mortem sibi intulisse. atque incertissimo landamento niti lutarehum de Dindymenae aede Sacra reserentem, ex eis quae inelitus' de hac aede contulit satis liquet. Pertinent autem haec omnia ad narratiuncula istas, quae a posteriorum nemporum scriptoribus certi nullis argumentis nisi satis multae inventae sunt ad Themistoclem celebrandum et augendum, aut ad artem rhetoricam ipsorum exercendam, quibus quantum fidei sit tribuendum vel ion tribuendum mox est quod longi disputatione hic probandum sit. Inde a verbis vero is γὰρ πλανάμενος περὶ την Ἀσίαν v. 14, p. 250 Plutarchus ad alium auctorem transiit. de quo antequam quaestionem insti

lio Schaser. in Philol. XVIII pag. 18 seqv. Curtius, II, 736, 9 ei non assentitur. 2 Finch l. l. pag. 107.

tuamus, paucis videamus quid de reliquorum script0rum fugam hemistoclis marrantium sontibus sit iudicandum. Ac primum quidem qui Diodorus quae capp. 5659 de hac re profert ex phoro hauserit, dubium non est Omnia enim arcte inter se et cum eis quae praecedunt et equuntur cohaerent, et bene ei convenit cum Cumaeo, qu0d ad Xerxem non ad Artaxerxem Themistoclem Tacit venientem: est. lut cinit. c. 27 et Diod. 56 6, ἀξιουν- ω του εριι ττοκλέους ἀγαγεῖν αυτον προς το Ξέρξην . . L); e Thucydide autem, cum hac ipsa de causa, tum quia illo multo copiosior est, eum hausisse cogitari nequit Quae si recte ses habent, eiusdem scriptoris vestigia in Nep0tis vita Themistoclea c0gnoscuntur, atque sontem eius eundem phorum, non Thucydidem fuisse iudicandum est Nam quod in universum de fuga Themistoclis convenienter cum hucydide reser inde nihil emeitur, quia idem ad Diod0ri et Plutarchi narrationem valere supra vidimus; inde vero quod nonnulla ita comparata sunt, ut e Thucydide u-XiSSe non p0SSint iure concluditur, eum n0n hucydidem ipsum Sed Ephorum exscripsisse. Supra enim iam vidimus Nepotem cum Diodoro consentire quod narrat, Themistoclem ipsum Admeti filium arripuisse, cum hucydides mulierem regis aeum hanc caerimoniam edocuisse testis sit; l0rro vide, quae c. 8, 5 Nepos proferat Thucydide narratione fusius esse scripta, atque ita illa quidem ut cum Diod0ro conveniant et Nepotis verba elongi0re Diodori narratione contracta 88 Videantur. Τhucydides enim dicit c. 137 καὶ στερον ου πολλῶ

mr Αακεδαιμονίοις καὶ Ἀθηναίοις ἐλθουσι καὶ πολλὰ εἰπουσιν ου ἐκδίδωσιν, ἀλλ' ἀποστελλει βον λύμενον ως βασιλέα πορευθῆναι ἐπὶ τὴν etεραν λα αν . . .,

Diodorus contra et Nepos Admetum hemistocli persuasisse ut fugam de novo capesseret testes sunt Diod. 56, 2, πειθε ῖν Θεμιστοκλέα τὴν εαχίστην ἀπιέναι λά- θρ των Λακεδαιμονίων, Nepos . , , , monuitque, ut consuleret sibi μ. Iuni vide Diod. ἐπεὶ δε οἱ ακεδαι-

42쪽

λευς φοβ/79εὶς μεν τὰς ἀπειλάς, ἐλεῶν δε τον ἱκέτην

.... ἔπειθε ον ε 3 ιστο λ α , τὴν ταχίστην ἀπιέναι .... συμπρά et τοντο ς αὐτῶ παν et τa

προς φυγὴν του βασιλέως, et Nepotem. Nam quum ab Atheniensibus et Lacedaemoniis e OSceretur publice supplicem non prodidit, monuitque ut conSuleret

sibi; itaque Pydnam eum deduci iussit et quod satis esset praesidii deditμ. Nonne tanta est eorum similitudo, ut e communi sonte eos hausisse iudicandum sit 3 Quodsi hoc eis quae attuli tibi non probatur, si Nepotem Thucydide solo usum esse putas, et quibus ab eo dissentiat ei ipsi, neque vero sonti tribuere vis c. IX certe, in ponderanda quaestione illa de adventu Themist0elis Susa laeto, alium scriptorem a Nepote esse inspectum ut putemus, prorSu necessarium est Nam quod dicit: Seio plerosque ita scripsisse, Themistoclem Xerxe regnante in Asiam transiisse e Thucydides desumere non potuit, quippe qui e 137 nil dicit nisi es ἐσπέμπει γράμματα ἐς

que controver8ias illius ullo verbo mentionem tacit. Parum etiam seritatis speciem labet, si quis putet, h0 quidem l0co Nepotem ex alio scriptore hauSiSSe capitibus autem quae praecedant meram Thucydidis relationem tradidisse; nullo modo enim intelligitur, cur hoc ipso J0e In mentem ei venerit sonte primario relicto alia aestimonia quaerere. Thucydides enim simpliciter et certis verbis Sseverat, ad Artaxerxem venisse Themistoclem, ita ut dubitatio ei qui illum solum ante oculos haberet, existere mom possit Sumendum rigitur esset. Nepotem in tota hac vita scribenda non unum duosve sontes ex Scripsisse, uti posuimus, sed plures ubique inter e eomparasse, atque diligenter examinantem, quid quisque rettulisset, cum qui summa fide dignus esset secutum esse. Iali laude autem eum dignum non es8e, nemo r0secto negabit, qui leviter modo hanc he-

mistoclis vitam perlegerit in qua quam salso et per-Verae pleraque relata Sint, afferre Supervacaneum St, cum Nipperdeius haec omnia accuratissime collecta Verbis editionis suae adscripserit. Nep0tis igitur verbis nihil efficitur nisi eum non hucydide, sed alio fonte qui et ipse de huius quaestionis difficultate cogitaverit,uSum esse; ad quem Vero id magis pertinet, quam ad Eph0rum, quem scimus et alios scriptores et monumenta et inscriptiones ad hist0riam scribendam contulisse et comparasse PCeterum quid iudicandum sit de quaestione ista qua Plutarchi et Nepotis auctoribus t0 evenerunt diss- cultates, de qua ne nostris quidem temporibus convenit inter homines doctos, hoc loco l0ngius exponam non nece8Se est, postquam homines d0etissimi Ernestus Curtius et Arnoldus Sehaser in ita eam solverunt, ut Themistocles in interregno septem mensium, quod intercessisset inter Xerxis finem et Artaxerxis initium, Susa perveniSSe putandus sit δ). Sed iam ad Plutarchum redeamus, quem inde a V. 14 pag. 250 ad alius generis scriptorem transiisse, ipsius verbis satis dilucide indieatur. Nam quae dicit Drae πλανώμενος περὶ Ἀὴν Ἀσίαν , - φησι Θεοπομπος, ἀλλ' ἐν Μαγνησί μεν οἰκουν, ἐπὶ πολυν χρονον ἀδεῶς διῆγεν, ου πάνυ et τοῖς Ελληνικοῖς πράγμασι βασι- λεως προσεχοντος . . L cum eis quae praecedunt nullo sententiarum nexu coniuncta, immo eis opp0Sita Sunt.

Primum enim quid sibi vult Plutarchi illud: ου γὰρ πλα-

νωμενος cuiusnam rei causa hoc nunciat adneetitur 3 Deinde quo modo Plutarchus dicere p0tuit: οὐ

1 Curtius, . . II pag. 730, 3. A. Scha fer, Q.

pag. 5.

2 cis Pierson l. l. pag. 61. - anno fuga ab illis dissentiunt rugor, stud hist phil. I, pag. 31, Hengsten-berg, Christologia II, pag. 542-560, quos sequuntur, in chius,l L pag. 88, Otto, . L pag. 3.

43쪽

ror' πλανωριενος me τῆν Ἀσίαν, tum ei. ipsis quae proxime praecedunt exposuerit quot varios casus, quot rerum discrima hemistocles cum per varia Asiae oppida proficisceretur expertus sit 3 aum qua ratione cum his conveniunt quae dicit: ἐπι πολυν χρόνον ἀλως διῆ

ria eis sunt quae Plutarchus ineunte . XXX scripsit: καχαβαίνον δ' Deto op τὰ: 'mi νικὰς πράξεις Ἀπιθάλασσαν Inter se vero omnia inde a v. 1 p. 250-in cap. arcte cohaerent, nunciata bene se excipiunt et periodum efficiunt optime absolutam. Itaque dubium e8Se 0n pote8t, qui ex uno sonte omnia fluxerint, qui diversus sit ab eo unde . XXVI-XXX desumpta sunt. Addi potest auctorem Plutarchi rerum scriptorem fuisse videri, quia non narratiunculae inanes, uti fit in eis quae praecedunt, Sed res gestae, breviter illae quidem sed utis habuerunt, proseruntur, atque eum quidem script0rem qui hist0riam ornamentis rhetoricis exornaverit est. v. 28

seqv.h et de hemistocles benevoles iudicaverit. Quare

puto Plutarchum ad 40ntem primarium aeversum ex Ephoro, quae de Themistoclis postremis vitae temporibus et morte habet, inausisse. De Thucydide enim cogitari nequit ut qui multo brevior sit, it ne i Theopompo haec fluxisse putemus Plutarchus ipse vetat, qui ideo solum Chium laudat, ut sententiam eius refutet Nepos e0ntra cum Plutarcho consentit quod et ipse scripsit: ἡ domicilium Magnesiae sibi constituitμ. Plui. ἐν Mar-

νησία οἰκῶν), neque quisquam, magnam praebere Plutar

Themistocli honores describentis negabit Putaverunt alii Plutarchum, quae de morte Themistoclis proserret non ex phoro sed alio scriptore hausisse; atque Ruh-lius quidem p. 28 cum adscripserit locum e Ciceronis Bruti c. XI desumptum: Ut enim tu nunc de Coriolano, si Clitarchus sic Stratocles de hemistocle finxit Nam

quem hucydides .... hunc isti aiunt, cum taurum im-

molasSet, excepisse sanguinem patera, et eo pol mortuum concidisse μ, dicit: Daraus ergiel, sic in Ver-bindvn mi Plui. hem. c. 31, das Plutarcholi das Ende de Themist0cles inen on eiden ausgeschriebenhaiμ, et paullo post: Im Zweise Wir angunehmen sein, das Plutarch dem teitarchos Digie R. Hoc quidem fieri p0tuisse non negaverim, verisimile autem mihi nullo modo esse Videtur. Primum enim in dubio relinquendum est, num ullo omnino loco lutarchus Clitarchi libros inspexerit duobus locis enim solum Them. c. 27 et v. lex. c. 46)eum nominat, sed ita utroque, ut nomen eius cum aliis multis coniunctum legatur, quae ne omnia e script0rum ipsorum libris Plutarchus desumpserit, non est verendum. Clitarcho vero narratiunculam istam non primum Sse excogitatam, ut quis e Ciceronis illo suo iure colligere posset, sed multo prius in Graecia suisse cognitam et pervagatam, plane apparet e versibus Aristophanis equit. v. 84 dicentis βέλτιστον vir αἷμα ταυρειον πιεῖν, ὁ Θερο

Itaque si re vera Plutarchi illa phoro debentur, licet etiam verbis eius uti ad tempus mortis eius accuratius definiendum, et recte Sehaser t. l. pag. 12 90 fuisse mihi videtur: Ego contra cum Lydiato, Dunckero, Curtio hemistoclem circa l. LXIV. 524 natum e8Se cen8eo, mortuum quo tempore Aegyptii ab Atheniensibus adiuti 0ntra Artaxerxem rebellaverant, proXimis annis post l. LXXX. 460μ. Quae denique de genere Themistoclis, de loco quo sepultus sit, de honoribus, quibus post mortem sit elatus cap. XXXII profert Plutarchus, ex alio sonte ei mana-Verunt. Ipse enim testes nominat latonem, Andocidem, Phylarchum, Diodorum perlegeten, quorum quin Andocidem et Phylarchum non ipse evolverit dubium non St, quia ideo tantum eos affert, ut breviter quid scripserint relatet. Quae autem Diodoro tribuit ita comparata sunt,

ut aut apud illum ipsum aut apud Atthidum scriptorum

44쪽

aliquem sa invenisse tutandus sit, , accuratissima Stenim l0e descriptio, ut oculis stilum auctori sequi p088ὶ8, eaque e0mici insuper, quorum testimoniis omnis haec antiquitatum doctrina apud antiquiores illustrari solebat, loco stabilita Neque asseverantius suam opinionem posuit, Scribebat enim ς πονοῶν μῶλλον ἡ γιγνώσκυγν, quod nolia descriptionem loci referre, quae satis duculenta est, Verum 30lebat confidenter de issibus ahemistoclii in Atticam deportatis commemorare, Me quibus dubitanter narrat etiam Thuc. I, 138μ ) De vita et auct0ritate Ui0d0ri permulta scripta sunt a, hominibus idetis )nobis vero sontes huius capitis Plutarchei indagantibus maximi m0menti est, quod eum non solum de demis Atticis, de monumentis sepulcrorum, de tabulis ritibusque Sacris Scripsisse constat sed inquisivisse etiam in stirpes amiliariam Atticarum Tragmento . Plut Cim. cap. 16 desumpto patet. Qua de causa ei tribuere non dubit eum quae initio cap. XXXI accuratissime de genere Themistoclis exposita sunt, tum quae Plutarchusn0mine eius adscripto inde a versu 3-15 pag. 252)tradidit Reliqua num ex ore Ammonii h magistri omnia audierit an aliunde hauserit pro certo Statuere non

De Nep0tis autem capite decimo disputare super8edere p0ssum, quia et Nipperdeius et Rinckius β accuratissime demonstraverunt, eum ex Thucydide non hausisse. Itaque cum capitum quae praecedant phorii sontemiuisse demonstrasse mihi videar, iure eidem cap. X tri

IIae sere habui quae de auctoribus Plutarchi, Dio-

dori, Iustini dissererem, quare hic lubet breviter complecti quae de singulorum capitum sontibus eruisse mihi

visus Sim. Ρlutarchu8.