장음표시 사용
101쪽
tionibus factis ab Imperatore vel Augusta ex domo sua & privatata substantia, ex dominicis rebus , non ex fiscalibus, ut curatores vel procuratoreS , qui eas alienationes faciunt mandatu principis , non sit necesse cavere de evictione, quando emptores statim securi sunt,& intra quadriennium his quorum interest, sit integra actio 'in rem, veΙ hypothecaria, non
adversus principem cum principe enim nulla actio est sed adversus domos ejus & procura
XXXVII. Enarratio. . NE dicas cum Accursio , a die nuntiationis
Αἶo purabat, quadriennium computari a die quo vacare coeperunt, & filco denuntiata sunt. Communis sententia est Fulgosio teste, pretscriptionem incipere a tempore denuntiatio- .nis, non a die vacationis. 'Quasi propria l. D. ne quid in loco publico, & quod ait lex. Omnia esse Principis,
Martinus ad res privatas pertinere putabat. Rectius autem Balgarus, ad res fiscales refert, ει patrimoniales , cujus sententiam Ct actus sequitur , Observat. X v. 28. . Intra quadriennium ) continuum: nam ita Iegitur in vetustis codicibus , & in Basilicis:
- Reposuit, quadriennii I in veteri Menag icodice legitur, quadriennii. In Basilicis τον πιπιατοῖ-quadriennium. - . Nec dubium quin etiam sit correcta Graeci respondent, eum qui a fisco hereditatem quasi vacantem emit, utili hereditatis petitio
102쪽
ne teneri: nec igitur Zenonis constitutioni locum esse,cum univcrsitas venditur, aliter quam si ros certa vendita sit , & haec quoque solutio Aetoni placet. Rectius alii Graeci tradunt, anto Zenonis constitutionem eum qui a fisco acceperat , conveniri potuisse intra quinquennium , secundum quam d. V. intelligenaum est: postea autem Zenonis constitutionem sutim securum fecisse eum qui aliquid a fisco accepit,libro x Lii. Basilic. tit. i. cap. xiii. g. 7. & correcta igitur dicta lex 13. ut & Fulgosius sentit adleg. I. in sine sup . de heredit. vel act. Vend. Thaleheus notavit J Libro Basilic.. xLviii. sit.
XXXVIII. Ne rei Dominicae, vel
templorum vindicatio temporis exceptione summoveatur. AD finitatem hic titulus habet aliquati eum
l. uir. tituli superioris, propterea quod &illa est de rebus , dominicis, quibus hic titulus addit otiam res templorum , ut adversus vindicationem earum non obstet praescriptio iungi temporis. Res fiscales sunt , quasi propriae primcipis Res dominicae, propriae. Templa dicit paganorum ζ quae fuerant, non Christianorum , ut I. ult. infra de sen. patr. I. 6. infra de omn. agis. des. & ins tit. de diu praed. urb. & rest. templ. I. I. Cod. Theod. de fide Culiol. Vox , sacrorum abest a vet. ) post coeperunt esse publici juris, aut rei privatae, ut l. 8. Cod. Theod. do
j u. ta l. s. Cod. Theod. de lac. iund. in emph.
103쪽
XXXVIII. Enarratio. REs fiscales sunt, quasi propriae princ. l. 2.3. 2. D. ne quid in lo. pubi. Res domini ae propriae J Idem est res dominica , res prirata, res domus dominicae, aut divinae domus , divina domus, principalis. Imperatoria. Phaedrus libro v. Superbiens honore divinae, domus, i. si interveniente II. D. ad Senat. Turpili.
XXXIX. De praescriptione xxx. vel xl.
Q Iemadmodum usucapioni , quando Io
cum non habet, succedit praescriptio longi t paporis, ut supra dictum est, ita ubi praeiacriptioni longi temporis locus non est ut puta si asatur in rem , vel hypothecaria adversiis malae hdei possessbrem , vel si agatur in pers nam , ibi tum succedit praescriptio longissimi
temporis. i. xxx. an. & rursus cessante praescriptione xxx. an. ut si a debitore pignus vindicet creditor , succedit praescriptio x L. an. quod
hic titillus ostendit. Et de praescriptione xxx. an. ΙΨem tulit primus Theodosius Senior, pertulit Junior , & ampliavit una cum Valentini 'no Imperii collega. & Iunioris Theodosii sane est l. 3. hujus tituli, non senioris, ut ostendi Obs. xviii. Hoc vero distat praescriptio xxx. an. a praescriptione longi temporis , quod inissam foeminis, & militibus , & absentibus justa ex causa imputetur tempus tricennii sine spe restitutionis in integrum, ut tot annorum
104쪽
desidia plectatur, & puberibus minoribus XXV. an. quibus tamen non imputatur praescriptio longi temporis l. ult. supra in quibus causis iniur. rest. non est nec. aut ne objiciatur caeteris, in integrum restitutioni locus est, ut supra titul 3s. Non tamen aequum esuuiquam imputari tricennium , vel longius tempus , quo hostes praedia ejus possederunt, vel qui ab his
causam habent, quia coactus est ea deserere, nec ulla ejus coargui desidia potest, & ita Afris non imputatur tempus, quo Vandali corum praedia hostiliter possederunt, No. Valen-Un. de Xxx. an. praes. & hispanis ab iisdem hostiliter suis post ustionibus expulsis Constitutione Honorii, de qua ita Procopius r. de bel. Varid. aut historiae suae potius 3. lib. νομιον ε-
ευς--, is ταυτόω δή τLuσονταν ἔκισα φέροιτο , quomodo etiam romanis contra Gotthos cavisse Iustia. nianum ostendi Obs x. Item praescriptio Ion-pissimi temporis non pertinet ad actiones , quae longo tempore perimuntur , puta in rem , vel hypothecariam adversus bonae fidei possess rem, nec ad alias, qtiae breviori te ore extinguntur, veluti praetorias annales & de do- Io , quae biennio , de inofficioso, quae quinquennio perimitur , sed ad eas tantum quae o-liin perpetuae, sempiternae, immortales erant , quas notavi suprη. Qua re merito Valentinia nus ait Theodosium humano generi profunda quiete prospe isse in supradita Nov. unde& eam praescriptionem Cassiodorus humani
generis patronam appellat, ne tot annorum
cuiquam possessio moveretur. Praescriptionis
105쪽
autem XL. an. auctor est Anastasius I. 4. s. 6.
quae locum habet in his actionibus, quas quo
rundam interpretatio, vel fortuita , vel e eo gitata interpretabatur esse perpetuas, nec finiri tricennio , & fortuitam interpretationem dicit , τἰ- τυχυσω, qualemcumque, etiam in
eptam & illepidam, excogitatam, sebtilem &Versutam , quam ad eas actiones , quae specialiter non essent enumeratae Constitutione The
dosii praecipue adhibere solebant tanquam o missas. Sed omissas Anastasius vult perimi praescriptione x L. annorum, etiamsi de jure publico agatur, ut l. vlt. insta defun. rei priv. l. uli. infra de fun. patr. excepta tributorum causa l. 6. 9 vel de conditione personarum, ut si quis dicatur esse cohortalis , Ι. si cohortaliis L si cohortalis infra de cohort. vel servus, Vel navicularius, vel fabricensis, metallarius , in rilegulus, gynectarius, vel alterius cujuscumque conditionis , cui cum sua sobole teneatur adstrictus , quas vinculo quodam servitutis. Excipitur tantum conditio curialium, l. s. &adscriptiorum l. pen. infia de agr. cens. Pr pter publicam utilitatom. Item quae nomina um erat excepta actio Constitutione Theodosi illo loco, non a suo debitore , , ut esset per petua, hotie ex constitutione Anastasii fini-xur quadraginta annorum possessione contis nuata , & exemplo debitoris, etiam adversus heredem ejus,& secundum creditorem, qui
ejus nomine pignus possidet, quive dum post mortem debitoris suo nomine possidet, ab herede defuncti nondum apprehensa possessione conjungit possessionem debitoris, vel quam
test nomine debitoris possedit vivo debitore.
106쪽
Excepta etiam erat Constitutione Theodosii actio finium regundorum. Sed hanc Iustinianus redegit ad triginta annos , L ult. supra fin. reg. verbis scilicet illius legis, quae perpetuam: faciebant actionem finium regundorum, u ex Iulio Frontino constat , immutatis & re..dactis ad finem tricennii, & exceptione quoquet illa remota a l. 3. hujus tituli , quae extat in Cod. Τheod. Ut autem pignus possidentes cundo creditore, actio hypothecaria quae primo creditori competit adversus secundum, vi-:vo debitore finitur quadraginta an . moetuo xxx. vel si secundus creditor ex persona debitoris accessione temporis uti velit x L. ita pignus possidente primo exeditore , jus offeren uae pecuniae primo creditori debitae , vel obmgnandae , & deponendae, quod secundo creditori competit, tanto tempore finitur, quanto
adversus eum si possideret, finiretur actio hypothecaria , I. . g. eodem jure. At jus luendi pignoris, quod debitori competit. Rogerius. bene existimat nullo tempore perimi : quia non tam jus est, quam facultas posita in arbi-.
trio debitoris, ut quo minus ea utatur quanis
docunque nulla ratione impediri possit: a que ita licet creditor quocunque tempore non possit appellare fidem debitoris , ipse tamen debitor ultro si velit quocumque tempore fidem liberare , & conscientiam suam ex onerare potest, vel ne creditor ex pisnore, cujus pretium pleruiuque excedit debiti quanti talem si id reddere non cogitur , plus serat
quam ei debeatur , ac praeterea creditor cum
debitori non sibi possidere coeperit , nec muta
re sibi ipse possit, causam possessionis, const-
107쪽
quens est nulla eum temporis praescriptione debitorem repellere posse , quominus oblata pecunia debita pignus suum recipiat l. & I. 7. .ulto Ad haec notandum est, in his praescriptionibus tempora computari, ex die quo agi potuit , ut d. l. 7. I. I. & I. illud, &Ι. I. g. ad haec tit. seq. Et si sorte sint pensiones , quae eκ stipulatione vel ex legato, vel ex alia causa debeantur in annos , menses, vel dies singulos suo ad quis vivat, tempora computari non ab
initio obligationis, sed ab initio cujusque diei, quo pensio inferri debuit, ut qui ab eo die lon-sissimo tempore cessavit eam pensionem petere, ejus diei pensionem amittat praescriptionis jure ut recte Martinus accepit I. . s. ult. nulla facta differentia inter stipulationes, & legata , quoniam sive ex stipulatione , sive ex legato debeantur quot sunt pensiones , tot sunt actiones , quae cum nascantur simul uno eodemque rempore , & suum quoque singulae habent proprium ad praescriptionem temus , ita ut primi anni pensio quam secundi, secundi. quam te tu cuius perimatur desuetudine solvendi. Idem ergo & in pensionibus usurarum dicenis dum est, quae plerunque in Cal. vel in annos sngulos debentur, ut in praescriptione earum tempora non compatentur ab initio contractae obligationis , sed a fine anni , quo usurae eupotuerunt, ut etiarasi sequentibus annis petitae& solutae sint, non tamen petantur praeteriti armi usurae post triginta aut quadraginta an. Lseq. s. ult. & recte l. eos sup. de urur. singulis annis nasci actionem usurarum. Ideoque uitsublata obligatione principali solutione sortis, superest Iulio usurarum, I. centum, D. docq
108쪽
quod cer. lo. l. infra su p. de jud. ita spatio xxx. an. sublata actione principali , adhuc primi
anni usurae peti Possunt intra annum, & Ω-cundi anni intra biennium , & sic deinceps , &ita olim obtinuit, ut Patricius adnotavit ad d. I. eos. Sed Justinianus definit sublata pers nati, veΙ hypothecaria actione spatio xxx. aut xL. an. etiam finiri quaestionem usurarum &fiuctuum. At si forte duret actio principalis, quae utique durat, si interrupta fuerit praestri'tio solutione usurarum, ut l. plures supra de
fid. instr. non tamen durat petitio usurarum e
jus anni, quo petitae & solutae non sunt, si ab
eo die transierint xxx. anni, quae omnia summe notanda sunt. Addam eg l. penul. eum qui mala fide possidet, & dominum , vel credit rem semel exclusi praescriptione xxx. veΙ xr. an. si postea possessio ad dominum vel creditorem sine violentia pervenerit, non habere adversus eos utilem vindicationem. Dixi, sine violentia: nam si ξer vim dominus vel creditor possessionem eripuit, priori possessori momenti beneficio protinus possessio redintegranda est : nam & eo casu nondum adquisita praescriptione longissimi temporis, si medio tempore dominus vel creditor rem ita possederit , non intellisuntur interrupta tempora praescriptio
nis I. r. I. imo & illud, si absque violentia ,
in causa possessionis potiori est dominus, vel creditor qui rem tenet, quam prior possessor qui eam mala fide tenuit. Sin etiam si posi Lsio pervenerit ad extraneum sine justa causa , domino vel creditori hypothecario, tametsi a priori posse re exclusus semel lacrit praescriptione X . aut XL, an. vindicatio competit a
109쪽
versus extraneum , nisi extraneus a die indeptae possessionis adquilierit eandem praescriptionem, vel nisi eam possessioncm per vim apprehcnderit eremptam priori posses ri , cui momenti beneficio potius restituenda est, qu3m domino , vel creditori. Est & alius casus, quo prior possestar dominum vel creditorem excludit , si a priori posses bre, quod rem non defenderer, per sententiam judicis possessio transsata sit in dominum vel creditorem , ut l. priusquam D. de ΠΟ. Op. nunc I. a quo D . dc tam . ins Est enim priori possessere integrum intra annum oblata cautione de re defendenda recipere possessi nem suam l. pen. g. pen. cui si O iciatur l. pr perandum g. sin autem 'bfuerit reus supra dejud. l. a. supra ubi in xcm act. memineris ejus quod notavi in d. l. si priusquam lib. ix. ad Acticanum, separandum esse eum qui rem non defendit ab eo qui latitat lite deserta. XXXIX. Enarratio. U.r supra dictum est tit. xxxm. Primus Theodosius senior I aliis placet
praescriptionis trisinta annorum auctorem esse Theodosium juniorem. Vide Jacobum Sir-mondum ad Apollinarem Sinodium libro vi tr. epistolarum 6. Ut ostendi Observa. xv III cap. xxvI. in veteri Menagii inscriptio d. l. 3. haec est. Honorius o Theodosius A A. Asclepserito. Et puberibus minoribus X xv. ann. I non etiam pupillis , cujus aetas tricennio subtrahitur.
110쪽
Adversus bonae fidei poss. Haec enim tollitur praescriptione iungi temporis, ut supra tit
Cassiodorus Ilib. V. 37. Excuta tributorum causa ) Vide Eustathiuinde praescriptitae cap. de quadraginta ann. g. 2. SCujacium cap. xxxi. Scholiast. ad d. l. s. in Basilic. Constantinum HaimenopuInm Epitom. Iib. I. tit. III. g. hvii. in d. l. 6. profligari , in Basilicis exponitur, απ--ι , exigi. Et ita acincipe in I. ult. ins de fund. patrimon. Ut si quis dicatur esse cohortalis praescriptione quadraginta annorum repellitur , qui quem vindicat cohorti. Excipitur tantum cohditio curialium qui neque praescriptione quadraginta annorum solis
Constit. Theodosi d. l. 3. ante Anastasium actio hypothecaria adversus debitorem erat per
Finitur quadraginta annorum Et debitor igitur praescriptione tricennii personali actione liberatur, hypothecaria vero non item. C. jacius in recitat. ad hunc titulum ait, quantum ad pignus attinet, naturalem obligationem non vider1 sublatam. Atqui cum principalis causa non consistit, nec ea quae sequuntur locum habent, Ι. cum principalis 178. de resul. juris, nec igitur perempta actione principali, seu personali consistere poterit hypothecaria. Respondet C acius, in d. l. audi plerumque , non semper, &ita etiam Fulgosius. vi ejus nomine debitoris nomine.
Quive dum post mortem ) Posteriori creditori, qui post mortem debitoris pignus suo